Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013
Zwolle, november 2013
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
Inhoud
1
Inleiding en conclusie—3
2 2.1 2.2 2.3
Bevindingen inspectiebezoek—4 Bevindingen—4 Gespreksonderwerpen—6 Gesprek met de clientenraad—7
3
Beschouwing—8
Pagina 2 van 8
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
1
Inleiding en conclusie
In het kader van het ingestelde verscherpt toezicht bij De Friese Wouden heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) op 17 oktober 2013 een onverwacht toezichtbezoek gebracht op de locaties Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost. De locatie Haersmahiem te Buitenpost was in het kader van infectiepreventie niet eerder bezocht. Doel van de bezoeken was om te beoordelen of de randvoorwaarden, praktijken en processen aangaande infectiepreventie in voldoende mate zijn verbeterd, in die zin dat er geen hoge en/of zeer hoge risico’s meer aanwezig zijn, zodat het verscherpt toezicht kan worden opgeheven.
Conclusie Op het gebied van infectiepreventie zijn er geen hoge en zeer hoge risico’s meer geconstateerd op de bezochte locaties. Op de locatie Berchhiem waren in positieve zin grote verschillen zichtbaar ten opzichte van de twee eerdere bezoeken. Het verscherpt toezicht kan worden opgeheven.
Pagina 3 van 8
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
2
Bevindingen inspectiebezoek
2.1
Bevindingen De bevindingen waren op beide locaties zo goed als hetzelfde.
2.2
2.6 2.11 2.16 2.21 2.26 2.31 2.36 2.41 2.46
Observatie gegevens van beide bezochte locaties Onderwerp 2.3 Oordelen 2.4 geen tot gering risico 1 Persoonlijke hygiëne medewerkers2.7 2.8 √ 2 Persoonlijke hygiëne cliënten 2.12 2.13 √ 3 Omgaan met excreta en gebruikte2.17 2.18 √ naalden 4 Omgang met en opslag van medicatie 2.22en 2.23 √ steriele (medische hulp)middelen 5 Hygiënemaatregelen keuken 2.27 2.28 6 Hygiënemaatregelen verblijfsruimtes 2.32 2.33 √ 7 Hygiëne maatregelen sanitaire 2.37 2.38 √ voorzieningen 8 Hygiënemaatregelen schoonmaak- 2.42 2.43 werkruimte/werkkast 9 Wasgoed- en afvalverwerking 2.47 2.48 √
2.5 Gering Hoog risico risico 2.9 2.14 2.19
2.10 2.15 2.20
2.24
2.25
2.29 √ 2.34 2.39
2.30 2.35 2.40
2.44 √
2.45
2.49
2.50
zeer hoog risico
Observaties Er waren tijdens de rondleiding op beide locaties geen observaties meer die hoog of zeer hoog risico scoorden (zie tabel): 1. Persoonlijke hygiëne medewerkers Op beide locaties droegen de medewerkers, die cliënt gebonden handelingen deden, de juiste kleding en hadden geen hand en polssieraden. Het viel op dat ook medewerkers zonder cliëntgebonden handelingen geen hand en polssieraden droegen. De mogelijkheden voor handhygiëne waren sterk verbeterd. De handhygiëne voorzieningen voor medewerkers waren op alle cliëntenkamers en strategische punten (gangen, huiskamers, keukens) 2. Persoonlijke hygiëne bewoners Er was nu een schoonmaak voor alle cliëntgebonden materialen en apparatuur. De indicaties en methodes voor desinfectie zijn bekend. 3. Omgaan met excreta De pospoelers hadden nu een sticker met uiterste gebruiksdatum. De ruimten waarin de pospoelers stonden waren nu overzichtelijk met zichtbare scheiding in schoon en vuil. De pospoelers waren zonder obstakels bereikbaar. 4.Omgang met en opslag van medicatie en steriele (medische hulp)middelen Er zijn voorzieningen getroffen om de materialen adequaat op te slaan en periodiek te controleren op uiterste gebruiksdatum. De voorraden zijn afgestemd op het gebruik. 5. Hygiënemaatregelen keuken Op de afdelingskeuken gebruikte men nu stickers om de datum van openen Pagina 4 van 8
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
en uiterste gebruik aan te geven van beperkt houdbare producten. De temperatuur van de koelkasten meet men dagelijks en men wist welke acties ondernomen moesten worden bij afwijkende temperatuur. De hygiëne code (HACCP) moet nog verfijnd worden: bijvoorbeeld van de lang houdbare producten en het borgen van de schoonmaak die periodiek (niet dagelijks) moet gebeuren. 6. Hygiënemaatregelen verblijfsruimtes De periodieke schoonmaak was nu geregeld. 7. Hygiënemaatregelen sanitaire voorzieningen De sanitaire voorzieningen zagen er verzorgd en opgeruimd uit. Men had kasten geplaatst voor schoonmaakartikelen en dergelijke. Beschadigingen aan tegels waren hersteld. Schoonmaakartikelen hingen aan de wand. Er was een schoonmaakschema voor de sanitaire ruimtes. 8. Hygiënemaatregelen schoonmaak- werkruimte/werkkast Het systeem met de microvezeldoekjes is ingevoerd. Er waren schoonmaakschema’s. Het gebruik van handschoenen leek nog onduidelijk: de handschoenen droeg men meer dan noodzakelijk was en men wisselde ze niet altijd tijdig. 9. Wasgoed- en afvalverwerking Er waren nu voorzieningen om de vuile was beter te verzamelen. Hiervoor waren dichte waskarren aangeschaft. Het omgaan met het schone linnengoed was verbeterd, er waren nu gesloten kasten. Overige observaties Medewerkers waren trots op alle verbeteractie en gaven aan dat het nu makkelijker en plezieriger was in de werkzaamheden. Ook gaven zij aan dat het elkaar ‘aanspreken op’ sterk verbeterd is.
Pagina 5 van 8
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
2.2
Gespreksonderwerpen Tijdens de gesprekken met het locatiemanagement bleek dat er veel in gang was gezet om het infectiepreventiebeleid te verbeteren. Om snel te verbeteren was er tijdelijk een commissie veiligheid ingesteld ten behoeve van alle locaties van de Friese Wouden. Deze commissie inventariseerde alle knelpunten en bereidde alle verbeteracties voor. Via de audit door de afdeling financiën werd wekelijks gepeild in hoeverre verbeteracties waren gerealiseerd en wat er nog aan voorwaarden voor realisatie moest gebeuren. In de uitvoering zijn nagenoeg alle verbeteracties gerealiseerd. Soms bleken te strenge infectiepreventie maatregelen te zijn bedacht en werden dan weer bijgesteld. Borging en verfijning moeten op onderdelen nog verder vorm krijgen. Men gaf aan dat het een doorlopend proces moet blijven via de ingestelde infectiecommissie. Er is heel hard gewerkt om de verbeteringen te realiseren. De respondenten vonden wel dat het noodzakelijk was om dit te doen. Uiteindelijk werd het door medewerkers en cliënten als positief ervaren. De respondenten voelen zich zeer ondersteund door het bestuur van de organisatie.
2.3
Gespreksonderwerp
2.7
1
2.12 2.17
2 3
2.22 2.27 2.32 2.37
4 5 6 7
2.42
8
2.4 2.5
Beleidsplan infectiepreventie 2.8 Niet besproken Infectiecommissie en deskundigen 2.13 Kwaliteitssysteem 2.18 infectiepreventie/WIP MRSA-beleid 2.23 Antibioticabeleid 2.28 Wet Publieke Gezondheid 2.33 Registratie verpleeghuisinfecties 2.38 en infectierisico’s Niet besproken Bij- en nascholing 2.43
oordelen geen tot gering risico 2.9
2.6 Gering Hoog risico risico 2.10
2.11
√2.14 2.19
2.15 2.20 √
2.16 2.21
√2.24 2.29 2.34 2.39
2.25 2.30 √ 2.35 √ 2.40
2.26 2.31 2.36 2.41
√2.44
2.45
2.46
zeer hoog risico
1.Infectiepreventiebeleid Niet besproken, tijdens het bezoek is op alle verbeteracties gefocust. 2. Infectiecommissie en deskundigen Er is nu een infectiecommissie, waarin ook infectiepreventiedeskundigen participeren. De Friese Wouden heeft nu een deskundige infectiepreventie in dienst (0,4 fte). Hygiëne kwaliteitsmedewerkers zijn benoemd en de opleiding is gestart. 3. Kwaliteitssysteem infectiepreventie/WIP Er is en wordt hard gewerkt om alle processen te beschrijven in werkinstructies/protocollen. Via de verbeteracties zijn ook al veel (concept) protocollen geïmplementeerd en getoetst. In concept is er al veel beschikbaar op papier en elektronisch. De papieren versie zal uiteindelijk weer worden afgeschaft/verwijderd. 4.MRSA-beleid Bij opname van nieuwe bewoners gaat men na of er (een risico op) dragerschap van MRSA is, zoals in het document staat. Dit wordt vastgelegd in het cliëntdossier. 5. Antibioticabeleid Men werkt nu structureel samen met Isore (het medisch microbiologisch
Pagina 6 van 8
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
laboratorium. Het formularium zal voor de Friese Wouden nog verder worden uitgewerkt. Men volgt nu het “fries” formularium. 6. Wet Publieke Gezondheid Via de infectiecommissie zijn nu contacten met de GGD. Afspraken worden uitgewerkt en vastgelegd. 7. Registratie verpleeghuisinfecties en infectierisico’s Niet besproken, tijdens het bezoek is op alle verbeteracties gefocust. 8. Bij- en nascholing In de afgelopen periode is er veel bij- en nascholing geweest. Infectiepreventie zal periodiek onderwerp blijven van bij- en nascholing. 2.3
Gesprek met de cliëntenraad Met een afvaardiging van de cliëntenraad van beide locaties is gesproken. De cliëntenraad gaf aan dat er in het begin van de inzet van het verscherpt toezicht behoorlijk wat onrust was bij zowel cliënten als hun familie, als ook bij de medewerkers. In het begin ging alle aandacht vooral uit naar het op orde brengen van een aantal zaken betreffende de hygiëne- infectiepreventie en was er verminderd aandacht voor de cliënten. Dit is nu grotendeels weer gereguleerd in voldoende aandacht voor de cliënt. Cliënten vonden dat hun privacy werd aangetast als medewerkers hun koelkasten gingen controleren. De inspectie heeft aangegeven dat de controle op de koelkasten niet geldt voor de cliënten die goed de “eigen regie” kunnen voeren. Dit was ook al duidelijk geworden: bij die cliënten werd de controle niet gedaan. Nog een punt van aandacht was dat alle vrijwilligers ook hun handsieraden af moesten doen. Voor een aantal vrijwilligers was dit erg aangrijpend daar bijvoorbeeld hun trouwringen niet meer af konden. Ook dit is later genuanceerd in een brief van de directie, waarin werd aangegeven dat voornamelijk als vrijwilligers direct contact hebben met cliënten, bijvoorbeeld met het helpen van eten en drinken, dan mogen geen handsieraden in verband met de hygiëne. Enkele vrijwilligers zijn daardoor in Berchiem wel gestopt met het vrijwilligerswerk, in Buitenpost niet. Ook werden er positieve zaken geconstateerd, zoals dat alle hulpmiddelen nu schoon zijn.
Pagina 7 van 8
Verslag/rapport van het inspectiebezoek aan Berchhiem te Burgum en Haersmahiem te Buitenpost op 17 oktober 2013 Zwolle, november 2013
3
Beschouwing
Er is daadkrachtig opgetreden na het instellen van het verscherpt toezicht. Er is tijdelijk een veiligheidscommissie samengesteld om het proces te begeleiden, zowel interne als ook externe audits werden gedaan op alle locaties van De Friese Wouden en het verbeterproces hygiëne en infectiepreventie is in de gehele organisatie uitgerold. Binnen drie maanden is er een kwaliteitssysteem op het infectiepreventiebeleid in werking gezet. Er is hard gewerkt door alle medewerkers. De medewerkers waren unaniem zelf ook positief over de verbetering en ook gaven zij aan dat het fijn was dat men elkaar nu aanspreekt op afspraken. De scholing, met onder andere het zichtbaar maken van handhygiëne, heeft medewerkers enorm gemotiveerd om aan de veranderingen mee te werken. Niet alleen het verandermanagement is ter hand genomen, er zijn ook maatregelen in gang gezet om infectiepreventie ook in de toekomst operationeel te houden en verder te borgen.
Pagina 8 van 8