Rapport n.a.v. de jaarrekening 2011 APS

Rapport n.a.v. de jaarrekening 2011 APS

juli 2014

Jaarrekening APS 2011

INHOUDSOPGAVE 1.

OVER DIT ONDERZOEK ................................................................................................... 3 1.1

Aanleiding ................................................................................................................. 3

1.2

Wijze van uitvoering onderzoek .................................................................................... 4

1.3

Onderzoek naar jaarrekening ....................................................................................... 5

1.4

Onderzoek naar de rechtmatigheid ................................................................................ 5

2.

SAMENVATTING ............................................................................................................. 7

3.

DE JAARREKENING ........................................................................................................ 10 3.1

Verklaring van de externe accountant en de actuaris van het APS ..................................... 10

3.2

Balansposten ............................................................................................................ 11

3.3

De winst- en verliesrekening 2011 ............................................................................... 20

4.

RECHTMATIGHEID......................................................................................................... 22 4.1

Organisatie ............................................................................................................... 22

4.2

Beleggingen.............................................................................................................. 23

4.3

Begroting en verantwoording ...................................................................................... 25

4.4

Oordeel over de rechtmatigheid ................................................................................... 26

5.

GOVERNANCE, COMPLIANCE AND RISK MANAGEMENT (GCR) .............................................. 27 5.1

Investment Policy Statements (IPS) en interne beheersing .............................................. 27

5.2

De samenwerking met de beleggingsadviseur ................................................................ 28

5.3

Toezicht Centrale Bank ............................................................................................... 29

5.4

Oordeel over Governance, Compliance and Risk Management (GCR) .............................. 29

6.

REACTIE BESTUUR APS EN NAWOORD ALGEMENE REKENKAMER ......................................... 30 6.1

Reactie Bestuur APS .................................................................................................. 30

6.2

Nawoord Algemene Rekenkamer .................................................................................. 33

BIJLAGE 1

DEFINITIE LIJST ................................................................................................. 35

Algemene Rekenkamer | 2


1.

OVER DIT ONDERZOEK

1.1

Aanleiding De opdracht tot controle van het Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten (APS) ligt vast in artikel 26 van de Landsverordening Algemeen Pensioenfonds van Sint Maarten (Lv APS; AB 2013, GT nr. 65). In artikel 18, lid 10 van de Lv APS staat dat de Algemene Rekenkamer (verder: de Rekenkamer) de door haar gecontroleerde jaarrekening onder bijvoeging van haar opmerkingen aan de Staten en de Minister zendt. Uit de bepalingen in de Lv APS blijkt duidelijk dat de overheid betrokken wil blijven bij het toezicht op het APS en haar deelnemingen. Naar de mening van de Rekenkamer is dit terecht, omdat de premies door de deelnemers en de overheid aan het fonds worden afgedragen en het fonds de toekomstige pensioenuitkeringen veilig dient te stellen. Het bestuur dient de vastgestelde jaarrekening1 2011 met verklaring van zijn externe accountant én het jaarverslag vóór 1 november van 2012 aan de Minister van Financiën, aan de Centrale Bank en aan de Algemene Rekenkamer te verstrekken. Het bestuur van het APS heeft de jaarrekening 2011 bij brief van 21 juni 2013 aan ons aangeboden. De jaarrekening 2011 van het APS is gecontroleerd door een externe accountant. De Rekenkamer heeft vanuit efficiëntie overwegingen ervoor gekozen om niet zelfstandig een controle op de jaarrekening van het APS te verrichten maar een grondige review van de door de externe accountant verrichte controle uit te voeren. Voor de aspecten met betrekking tot het deelnemersbestand van het pensioenfonds en de actuariële aannames bij de bepaling van de pensioenverplichtingen, hebben wij ons laten bijstaan door een externe actuaris. Leeswijzer In dit rapport komen achtereenvolgens aan de orde: de samenvatting van ons rapport (hoofdstuk 2), de jaarrekening 2011 (hoofdstuk 3), de naleving van de Lv APS en de daaruit voortkomende

nadere

bepalingen

en

richtlijnen

(rechtmatigheid)

(hoofdstuk

4)

en

Governance,Compliance and Risk Management aspecten (Risico Beheersing) (hoofdstuk 5). Wij besluiten dit rapport met een weergave van de reactie die wij op het conceptrapport hebben gekregen van het bestuur van het APS (hoofdstuk 6), aangevuld met ons nawoord (§ 6.2).

1

Lv APS; AB 2013, GT nr. 65. Art. 18, lid 7



1.2

Wijze van uitvoering onderzoek Bij haar wettelijke taak om de controle van het APS uit te voeren steunt de Rekenkamer op de door de externe accountant uitgevoerde controle. De Rekenkamer dient een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen over de getrouwheid van de verantwoordingsinformatie en over het rechtmatig handelen van het APS. Daarbij mag van de Rekenkamer worden verwacht dat zij haar taak zo efficiënt mogelijk uitvoert. Vanuit efficiëntieoverwegingen is het logisch om werk niet dubbel te doen, maar om te steunen op reeds door de externe accountant uitgevoerde werkzaamheden. Tevens is het van belang dat de Rekenkamer vanuit haar eigen specifieke taak en

verantwoordelijkheid

zelf

een

oordeel

vormt

over

de

door

anderen

uitgevoerde

werkzaamheden. De Rekenkamer heeft haar reviewprogramma uitgevoerd waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van de door de externe accountant verrichte werkzaamheden. Naast het beoordelen van de werkzaamheden van de externe accountant en de uitkomsten hiervan, heeft de Rekenkamer altijd de mogelijkheid om zelf een eigen onderzoek ter plaatse uit te voeren. De Rekenkamer heeft bijvoorbeeld een eigen onderzoek verricht naar de “Pensioenen Sint Maarten 2011” en heeft hierover op 16 april 2013 gerapporteerd door publicatie op haar website en door aanbieding van haar rapport aan de Staten. Ook heeft de Rekenkamer bijvoorbeeld een externe actuaris ingeschakeld om de actuariële aannames, die ten grondslag liggen aan de berekening van de pensioenverplichtingen, te laten toetsen. Daarnaast heeft de Rekenkamer diverse rechtmatigheidsaspecten zelfstandig onderzocht. De Rekenkamer is verantwoordelijk2 voor de controle van de jaarrekening van het APS. Het APS heeft haar jaarrekening opgesteld onder de International Financial Reporting Standards (IFRS). Dit verslaggevingsstelsel is een algemeen aanvaard stelsel. De jaarrekening 2011 van het APS is gecontroleerd door een externe accountant. In dit rapport geven wij antwoord op de twee volgende onderzoeksvragen:

1. Is de jaarrekening 2011 van het Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten opgesteld in overeenstemming met de bepalingen van de Landsverordening Algemeen Pensioenfonds van Sint Maarten en met de International Financial Reporting Standards en is de hierin opgenomen informatie inzake de financiële positie en financiële resultaten redelijkerwijs getrouw verantwoord?

2. Handelt het APS in overeenstemming met: a.

De Landsverordening Algemeen Pensioenfonds van Sint Maarten en de daaruit voortkomende nadere bepalingen en richtlijnen?

b.

De pensioenlandsverordening Overheidsdienaren (PB 1997, no 312) en de Pensioenverordening Burgerlijke Landsdienaren (PB 1938, no15) en andere relevante wet- en regelgeving, voor zover aanwezig?

2

c.

De Landsverordening Corporate Governance (AB 2013, GT nr. 19)?

d.

Beleid en richtlijnen van de Centrale Bank?

Lv APS; AB 2013, GT no. 35, art. 18, lid 7



1.3

Onderzoek naar jaarrekening Ons onderzoek naar de jaarrekening 2011 van het APS bestaat uit het reviewen van de werkzaamheden van de externe accountant en eigen onderzoek. In de review is ook gekeken in welke mate de externe accountant steunt op de actuaris en zijn er in dit kader diverse brieven en mailwisselingen van en met de actuaris geanalyseerd. Op hoofdlijnen hebben wij onze review van het dossier van de externe accountant op de volgende onderdelen uitgevoerd: -

De uitgevoerde risicoanalyse;

-

De onderbouwde en gemotiveerde controleaanpak;

-

De vermelde controlewerkzaamheden in de controleprogramma’s voor de aspecten die uit onze risicoanalyse naar voren zijn gekomen (zie de paragraaf hierna);

-

De vastgestelde betrouwbaarheidspercentages en toleranties die bepalend zijn voor de minimale omvang van deelwaarnemingen;

-

De

diepgang

van

de

uitvoering

van

de

in

de

controleprogramma’s

opgenomen

controlehandelingen en de doorvertaling ervan naar het eindoordeel; -

De

materiele

posten

van

de

jaarrekening

in

de

planning

en

evaluatie

van

de

accountantscontrole; -

De controle op de gehanteerde waarderingsgrondslagen;

-

De tekst van de afgegeven controleverklaring;

-

De tekst van de door de actuaris afgegeven actuariële verklaring;

-

Het voldoen aan de Pensioenlandsverordening Overheidsdienaren (PB 1997, no 312), aan de Pensioenverordening Burgerlijke Landsdienaren (PB 1938, no15) en andere relevante regelgeving voor zover aanwezig.

Op basis van onze eigen risicoanalyse hebben wij met name onderzoek gedaan naar de volgende aspecten van de jaarrekening : -

De waardering van beleggingen;

-

De waardering van de vordering op de overheid;

-

De boedelverdeling van activa en passiva van het voormalig Algemeen Pensioenfonds van de Nederlandse Antillen (APNA);

-

Het eigen vermogen;

-

De volledigheid en juistheid van de deelnemersadministratie “defined benefit pension plan”;

-

De prudentie van de actuariële aannames voor berekening van de pensioenverplichting per balansdatum;

-

De rekening-courant schuld aan APC.

In onze rapportage zullen wij ingaan op de hier vermelde aspecten. 1.4

Onderzoek naar de rechtmatigheid Ons onderzoek naar de rechtmatigheid heeft zich gericht op: -

de Landsverordening APS (AB 2013, GT nr. 65);



-

het voldoen aan de Pensioenlandsverordening Overheidsdienaren (PB 1997, no 312), aan de Pensioenverordening Burgerlijke Landsdienaren (PB 1938, no15) en andere relevante regelgeving voor zover aanwezig;

1.5

-

het besluit ‘Mandaat & delegatie directie APS’ van 13 april 2012;

-

Benoemingsbeschikking leden beleggingscommissie;

-

het reglement beleggingscommissie;

-

het investeringsbeleid: External and Internal Master investment Policy.

Onderzoek naar Governance, Compliance and Risk Management Ons onderzoek naar de kwaliteit van de Governance, Compliance en Risk management aspecten heeft zich gericht op: -

De verschillende investment policy statements;

-

Separately Management Accounts agreement (SMA)

-

artikel 11 lid 2 van Lv APS.



2.

SAMENVATTING

In dit hoofdstuk geven wij een samenvatting van de belangrijkste bevindingen en conclusies. Wij hebben er voor gekozen om de bevindingen en conclusies samen te vatten zonder technische termen. Voor een onderbouwing van deze bevindingen en conclusies met technische details verwijzen wij naar de hierna volgende hoofdstukken. Jaarrekening De Boedelverdeling van de activa en passiva van het voormalig Algemeen Pensioenfonds van de Nederlandse Antillen (APNA) is ten tijde van dit onderzoek nog niet afgerond. Hierdoor bestaat er een onzekerheid in de waardering van de posten die voortkomen uit de boedelscheiding. Niet alle deelnemers zijn in de bestanden van het APS opgenomen en de gegevens van een aanzienlijk deel van de deelnemers zijn foutief in de bestanden van het APS opgenomen. Wij achten de kans reëel dat de pensioenverplichtingen in werkelijkheid per 31 december 2011 hoger zijn dan de pensioenverplichtingen die in de jaarrekening voor NAf 394.701.000 zijn weergegeven. De gebruikte grondslagen voor de berekening van de Voorziening Pensioenverplichtingen zijn niet

getoetst

aan

de

specifieke

situatie

van

Sint

Maarten.

Het

APS

berekent

de

pensioenverplichtingen door toekomstige betalingen contant te maken uitgaande van 4% rente. Op het moment dat het APS een lager percentage hanteert, wordt de verplichting per 31 december

2011

aanzienlijk

hoger.

Het

feit

dat

een

ALM-studie

ontbreekt,

het

beleggingsrendement over 2011 laag is en het resultaat over 2011 negatief is, zorgt ervoor dat wij geen oordeel kunnen vormen over het terecht hanteren van een rekenrente van 4 procent. Volgens de jaarrekening worden de pensioenverplichtingen niet gedekt door het aanwezige vermogen en er is tevens niet voldoende vermogen aanwezig ter dekking van de algemene risico’s en de beleggingsrisico’s. Op het moment dat er een lager percentage dan 4 wordt gehanteerd voor de berekening van de pensioenverplichtingen, wordt het tekort van het aanwezige vermogen ten opzichte van de pensioenverplichtingen fors hoger. APC heeft de schuld van het APS aan APC van NAf 13,436,381 per 31 december 2011 niet bevestigd. De externe accountant heeft ook geen toereikende controle-informatie kunnen verkrijgen over deze schuld aan APC. Er is daarom geen zekerheid over de volledigheid van de opgenomen schuld aan APC. Het percentage van de gehanteerde premieafdracht van 22 procent is niet in overeenstemming met het wettelijke percentage van 25 procent. Conclusie Op grond van het vorenstaande zijn er aanzienlijke onzekerheden in de jaarrekening met betrekking tot de verdeling van de Boedelbalans voormalige Nederlandse Antillen, de volledigheid van de deelnemersadministratie en de onderbouwing van de grondslagen voor de



berekening van de pensioenverplichtingen en de schuld aan APC. Wij onthouden ons daarom van een oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening. Ook kunnen wij op basis van het voorgaande niet concluderen dat de financiële positie per 31 december 2011 gezond was. Rechtmatigheid Formele besluiten over de organisatie van het APS, zoals benoeming voltallige Bestuur, zijn niet tijdig genomen. Ook zijn de jaarrekening 2011 en de jaarrekening 2012 niet tijdig opgesteld. Ook is er voor 2011 en 2012 geen beleggingsplan opgesteld. Deze bevindingen zijn in strijd met de Lv APS. Het overmaken van US$ 48 miljoen naar een buitenlandse bankrekening is onrechtmatig omdat de vergunning die daarvoor nodig was pas later door de Centrale Bank werd afgegeven. De Rekenkamer heeft begrepen dat het usance is dat door tijdsdruk eerst mondeling toestemming wordt verkregen en dat de schriftelijke toestemming in de vorm van een vergunning later volgt. De Algemene Rekenkamer heeft niet kunnen vaststellen of deze “praktijk” bij het APS ook is gehanteerd. Conclusie Op grond van het vorenstaande concludeert de Rekenkamer dat er vanaf de start van het fonds op 10 oktober 2010 tot op het moment van ons onderzoek niet is voldaan aan diverse wettelijke inrichtingseisen. Ook hebben wij niet kunnen vaststellen dat de Centrale Bank over 2011 in overeenstemming met de LV APS toezicht heeft gehouden. Governance, Compliance and Risk management (GCR) Voor zover de Rekenkamer heeft kunnen nagaan worden de toezichtswerkzaamheden op de uitvoering van het beleggingsbeleid en de oordelen daarover onvoldoende gestructureerd en consistent vastgelegd. Hierdoor was het voor de Rekenkamer tijdens haar onderzoek niet mogelijk om na te gaan of de toezichtswerkzaamheden en de interne oordelen daarover adequaat zijn uitgevoerd. Wel is tijdens het gesprek met de directie onder andere gebleken dat APS 24/7 de beschikking heeft over een terminal om de beleggingen te kunnen monitoren en dat er periodiek telefonisch overleg met de externe adviseur plaatsvindt in het kader van toezichthoudende taken. De adviseur, het bedrijf dat de adviseur vertegenwoordigt en het bedrijf dat de opdrachten tot aan- en verkoop geeft aan de managers zijn direct of indirect met elkaar verbonden, terwijl de managers op aanbeveling van dezelfde adviseur door het APS worden aangewezen (zie 5.2: Tabel OECD). APS heeft voor haar buitenlandse investeringen (40%) de functie van custodian formeel geregeld. Voor de binnenlandse investeringen (60%) is echter -formeel- nog geen invulling gegeven aan de functie van custodian. De Rekenkamer heeft geen oordeel kunnen vormen over het toezicht over de jaren 2011 en 2012 van de Centrale Bank op het APS.



Conclusie De Rekenkamer heeft op basis van het hiervoor vermeldde niet kunnen vaststellen dat binnen het APS op een gestructureerde wijze toezicht wordt gehouden op de uitvoering van het beleggingsbeleid.



3.

DE JAARREKENING

3.1

Verklaring van de externe accountant en de actuaris van het APS Controleverklaring van de externe accountant De externe accountant heeft bij de jaarrekening 2011 van het APS op 15 mei 2013 een controleverklaring

met

beperking

afgegeven.

Volgens

de

controleverklaring

geeft

de

jaarrekening een getrouw beeld van de financiële positie per 31 december 2011 en het behaalde resultaat over 2011 en is deze jaarrekening in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards met uitzondering van de mogelijke effecten van de volgende issues: -

De other non-current assets include the proceeds from the division of the assets of the Fund’s predecessor. The division of assets is being executed in accordance with the Kingdom

decree

‘Onderlinge

regeling

opvolging

en

boedelscheiding

Algemeen

Pensioenfonds Nederlandse Antillen en opvolging van enkele andere aanverwante regelingen’. The amount that the Fund has been recognized as the beginning balance is derived from the latest draft version of the ‘Rapport inzake boedelverdeling per 9 oktober 2010 van het Algemeen Pensioenfonds van de Nederlandse Antillen’ dated September 14, 2012. The possible effect on the non-current assets of the re-allocation of participants is unknown; -

The loan and borrowings include the current account payable to APC amounting to ANG 13,436,381 as per December 31, 2011. This balance could not be confirmed by APC. We were not able to satisfy ourselves as to the completeness of this current account balance by other audit procedures;

-

The Fund has recorded a provision for non-registered participants for an amount of ANG 7,086,649. This provision is recognized based on the invoiced premiums for nonregistered participants. The related pension benefit obligation for these non-registered participants and the possible effect on the provision currently recognized is unknown.

De verklaring van de actuaris De actuaris heeft op 7 mei 2013 een actuariële verklaring afgegeven over het boekjaar 2011. Het oordeel in de actuariële verklaring luidt: -

“Met inachtneming van het voorafgaande en het navolgende verklaar ik dat naar mijn overtuiging de technische voorzieningen, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend zijn vastgesteld. Het vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum niet voldoende ter dekking van de minimum positie van

de

voorziening

voor

pensioenverplichtingen

(VPV),

er

is

sprake

van

een

dekkingstekort.” Het “voorafgaande” heeft betrekking op de door het pensioenfonds verstrekte administratieve basisgegevens en de bevindingen van de accountant ten aanzien hiervan. De actuaris heeft deze gegevens als uitgangspunt voor zijn beoordelingswerkzaamheden aanvaard.



3.2

Balansposten Activa In onderstaande tabel is de activazijde van de balans van het APS per 10 oktober 2010 en ultimo 2011 opgenomen. Wij hebben de benamingen uit de jaarrekening 2011 van APS aangehouden:

Activazijde balans (x NAƒ 1.000)

2011

Property and equipment 161 Intangible assets 108 Financial assets - Investments held to maturity 70.000 - Investments held at fair value through profit or loss 65.972 Other non-current assets 87.229 Total non-current assets 223.470 Accounts receivable 40.062 Short term portion of financial assets 120.000 Other current assets 66 Cash and cash equivalents 31.134 Total current assets 191.262 Total assets 414.732

10-10-10 -

300.928 300.928 74.427 74.427 375.355

Waardering van de beleggingen De beleggingen zijn deels verantwoord onder de balanspost Financial assets en deels voor het kortlopende deel van NAf 120.000.000 (deel van het vermogen in de beleggingen dat binnen een jaar na 31 december 2011 weer beschikbaar komt ter herinvestering of pensioenbetalingen) onder de balanspost Short term portion of financial assets. Investments held to maturity Het APS heeft in het kader van de boedelscheiding met APNA een voorschot gekregen op het deel waar het APS recht op heeft. Dit voorschot werd gedurende 2011 tijdelijk belegd in Time deposits in afwachting van verdere binnenlandse en buitenlandse investeringen. Wij hebben geen vastlegging van de intentie van het management gezien inzake de voorgenomen termijn voor het aanhouden van de time deposits. Deze time deposits zijn geclassificeerd als “held to maturity”. De intentie van het management was kennelijk om deze beleggingen tot einde looptijd aan te houden. Deze time deposits worden aangehouden bij vier lokale banken. De nominale waarde van deze time deposits bedraagt NAf 190 miljoen, waarvan 120 miljoen binnen een termijn van maximaal 1 jaar zal aflopen. Het gedeelte welk binnen 1 jaar zal aflopen is op de balans 2011 van het APS verantwoord als kortlopende deel van de beleggingen.



Investments held at fair value through profit or loss De “investments held at fair value” betreffen internationale beleggingen en zijn ultimo 2011 als volgt samengesteld:

Soort belegging

31-12-11

Fixed income

17.123.623

Equity

48.847.610

Totaal

65.971.233

Bedragen in NAf

Periodiek ontvangt het APS een overzicht van de internationale beleggingen. Wij merken hierbij op dat de waardering niet is gestaafd met een onafhankelijke bron (bijvoorbeeld Bloomberg). Wij hebben begrepen dat de waardering ultimo 2012 wel met een onafhankelijke bron zal worden afgestemd. Waardering van de vordering op de overheid Ultimo 2011 heeft het APS een aanzienlijke vordering van NAf 38,4 miljoen op de overheid. Deze vordering betreft door het APS voorgeschoten bedragen inzake: -

VUT en Duurtetoeslag ten behoeve van gepensioneerde ambtenaren;

-

voorgeschoten bedragen inzake VUT en Duurtetoeslag van gepensioneerde werknemers van gesubsidieerde schoolbesturen;

-

nog te ontvangen pensioenpremies van actieve werknemers van de gesubsidieerde schoolbesturen.

Momenteel onderhandelt het APS met de overheid over een aflossingsplan ter incasso van deze openstaande vordering. Ten tijde van het uitbrengen van de jaarrekening was de vordering op de overheid per 31 december 2011 ouder dan 1 jaar. De rentetegoeden zijn ook in deze vordering per 31 december 2011 verantwoord. Conclusie waardering van de vordering op de overheid De vordering op de overheid is correct gewaardeerd. Boedelverdeling van de activa en passiva van het voormalig Algemeen Pensioenfonds van de Nederlandse Antillen (APNA) Van belang voor het APS is dat er een definitieve afrekening van bezittingen en schulden zal volgen uit de definitieve boedelscheiding van APNA. De boedelscheiding is nog niet afgerond en daarom ook nog niet definitief. Conclusie Boedelverdeling van de activa en passiva van het voormalig Algemeen Pensioenfonds van de Nederlandse Antillen (APNA) Er bestaat een onzekerheid in de waardering van de posten die voortkomen uit de voorlopige boedelscheiding. Dit kan gevolgen hebben voor de getrouwheid van de jaarrekening.



Passiva In de volgende tabel is de passivazijde van de balans ultimo 2011 weergegeven: Passivazijde balans (x NAƒ 1.000)

2011

Reserves Result current year

10-10-10 3.597 - 4.328

3.597 -

- 731

3.597

394.701 7.087 13.436

371.758 -

415.224

371.758

Accounts payable Tax and social premiums payable

199 40

-

Total current liabilities

239

-

Total liabilities

415.463

371.758

Total equity and liabilities

414.732

375.355

Total equity

Pension benefits obligations Provisions Loan and borrowings Total non-current liabilities

Eigen vermogen Als gevolg van de nieuwe staatkundige verhoudingen per 10 oktober 2010 en de in dit kader bepaalde verdeelsleutel van de activa en passiva van APNA zijn activa en passiva voorlopig toegekend aan het APS op basis van de voorlopige boedelverdeling. De verdeelde activa overtreffen de verdeelde passiva met NAf 3.597.252. Dit is het startkapitaal van het APS per 10 oktober 2010. Voorzieningen Inleiding De balanspost Voorzieningen is als volgt samengesteld:

Omschrijving Pensioenvoorziening geregistreerde deelnemers Pensioenvoorziening niet geregistreerde deelnemers Totaal

Bedrag NAf 394.701.000 7.086.649 401.787.649

De voorziening voor niet-geregistreerde werknemers betreft de gefactureerde premies voor niet geregistreerde deelnemers. De niet-geregistreerde deelnemers zullen in de pensioenvoorziening Algemene Rekenkamer | 13


worden opgenomen zodra deze werknemers worden geregistreerd. Wij zullen hierna deze twee voorzieningen als een geheel onder de pensioenvoorziening behandelen. Voorwaarden voor het juist berekenen van de omvang van de voorziening voor pensioenverplichtingen Om de juiste omvang van de voorziening voor pensioenverplichtingen (VPV) te kunnen berekenen is het essentieel dat: -

de deelnemersadministratie juist en volledig is;

-

de actuariële aannames voldoende prudent zijn.

Juistheid en volledigheid van de deelnemersadministratie Het APS is bij Landsverordening opgericht op 10 oktober 2010 en is het pensioenfonds voor alle overheidsambtenaren en werknemers van de overheidsentiteiten op Sint Maarten. De deelnemende organisaties hebben over 2011 het aantal deelnemers en de relevante gegevens over de deelnemers aan het APS doorgegeven. Deze opgaven zijn niet vergezeld van een controleverklaring van de betreffende externe accountants. Het APS heeft niet gecontroleerd of de door de deelnemende organisaties opgegeven aantal werknemers en gegevens per werknemer correct zijn. Het beheer van de deelnemersadministratie en de verzorging van de pensioenuitkeringen werd gedurende 2011 grotendeels uitbesteed aan het Algemeen Pensioenfonds Curaçao (APC). In dit kader was er sprake van een Service Level Agreement (SLA) tussen het APS en het APC. Er bestonden bij het APC en haar voorganger het APNA aanzienlijke achterstanden (‘backlogs’) in de verwerking van mutaties in de deelnemersadministratie. Verder was rond 10 oktober 2010 sprake van een aanzienlijke uitbreiding van het deelnemersbestand als gevolg van de indiensttreding van ambtenaren voor de invulling van belangrijke posten in de overheid van het nieuwe Land Sint Maarten. Het APS heeft de Stichting Overheidsaccountantsbureau (SOAB) de opdracht gegeven om de juistheid en de volledigheid van het deelnemersbestand, dat door het APS van het APC is overgenomen, te controleren. De werkzaamheden zijn in 2012 opgestart en liepen door tot in 2013. SOAB had op het moment van onze controle haar definitieve rapportage inzake de juistheid en volledigheid van het deelnemersbestand nog niet uitgebracht. Op grond van de bevindingen

in

de

concept-rapportage

bleek

dat

er

onzekerheid

bestond

over

de

betrouwbaarheid van de deelnemersadministratie. Dit werd onder andere veroorzaakt doordat: -

gegevens betreffende het pensioengevend salaris, de NAW-gegevens, maar ook gegevens betreffende partner of geen partner en aantal kinderen onvolledig in het bestand waren opgenomen;

-

de overheid, de NV ’s, de schoolbesturen en de overige stichtingen niet altijd alle en niet altijd actuele gegevens en documenten bij het APNA/APC hebben ingeleverd.

Bij onvolledige documentatie en gegevens werden de aangemelde personen door APNA/APC niet in het deelnemersbestand opgenomen. Uit de door de Rekenkamer op 16 april 2013 uitgebrachte Eindrapportage “Pensioenen Sint Maarten 2011” komt ook naar voren dat de deelnemersadministratie onvolledig is. Wij stelden vast dat meer dan 50 procent van de medewerkers die recht op pensioen hebben, niet bij het Algemene Rekenkamer | 14


APS waren ingeschreven. Ook al staan deze medewerkers niet ingeschreven, zij hebben wel rechten uit het pensioenfonds omdat ze overheidsdienaar of werknemers volgens burgerlijk recht zijn. De periode van de uitvoering van ons onderzoek loopt niet helemaal door tot het moment van afgeven van de controleverklaring door de externe accountant. Wij zijn echter van mening dat ons onderzoek wel richtinggevend is voor ons oordeel over de betrouwbaarheid van de deelnemersadministratie. De actuaris heeft op 7 mei 2013 een “Certificeringsrapport 2011 Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten” uitgebracht. In dit rapport staan uitspraken die er voor zorgen dat wij twijfelen of de deelnemersbestanden en de daarop berekende VPV in de jaarrekening 2011 voldoende betrouwbaar zijn. Deze uitspraken hebben betrekking op: -

Het ontbreken van een verklaring van de accountant dat de basisgegevens juist en volledig zijn. Dat is wel gebruikelijk en geeft de actuaris zekerheid. De actuaris heeft op zich de ruimte om zonder een verklaring toch de basisgegevens te aanvaarden, maar juist als de accountant geen verklaring kan geven, en er zijn al eerder twijfels geuit over de bestanden, dan zullen er duidelijke bevindingen van de accountant en/of van de actuaris zelf moeten zijn die tot de conclusie leiden dat de basisgegevens juist en volledig zijn.

-

Een brief van de accountant van 15 april 2013 waarin deze verklaart dat zij uit een steekproef voor 80 van de 85 deelnemers de juistheid heeft kunnen vaststellen. Van 5 van de 85 kon de accountant niet de juistheid vaststellen, omdat deze in het dossier ontbraken. Deze dossiers bevonden zich nog bij het Algemeen Pensioenfonds Curaçao. Uit emails blijkt dat de 5 ontbrekende deelnemers door de actuaris zelf zijn gecontroleerd en hierbij geen bijzonderheden zijn geconstateerd.

-

De volledigheid van de basisgegevens. De actuaris en de accountant gaan in de betreffende correspondentie niet in op de volledigheid van de basisgegevens. Er zouden dus deelnemers kunnen ontbreken. De deelnemersbestanden van het APS komen voort uit de splitsing van APNA. De splitsing van APNA is door een accountant gecontroleerd. De controles van de actuaris en accountant zijn voortgezet op basis van deze beginstand. Eventueel kunnen nog verschuivingen van deelnemers plaatsvinden tussen de verschillende pensioenfondsen voortgekomen uit APNA. De actuaris geeft aan dat dit naar verwachting een beperkte impact op de dekkingsgraad zal hebben, omdat naast de pensioenverplichtingen ook het bijbehorende vermogen overgedragen zal moeten worden.

-

De hoogte van de voorziening voor niet geregistreerde deelnemers, die door het fonds zelf is bepaald en niet door de actuaris is gecontroleerd.

-

Het bestaan van twee gescheiden systemen voor de administratie van actieve- en premievrije deelnemers enerzijds en voor gepensioneerden anderzijds heeft geleid tot a. het opnemen van extracomptabele posten in de voorziening en b. tot diverse correctieposten bij zowel de vaststelling van de VPV als bij het opstellen van het verloop van de VPV. Hierdoor ontstaan onzuiverheden in de analyse en wordt de controle op de toereikendheid van de VPV bemoeilijkt. Volgens de actuaris van het APS biedt de technische analyse vooralsnog niet het gewenste betrouwbaarheidsniveau. Dit komt omdat sprake was van grote correctieposten door de afsplitsing van het fonds en door onzekerheden wegens meerdere administratieve systemen.



-

De herindeling van de deelnemers over de drie fondsen (APS, APC en PCN). Volgens de actuaris dienen de eindafrekeningen met de andere fondsen zo spoedig mogelijk te worden afgewikkeld om onzekerheden zo veel mogelijk te verkleinen.

-

Deelnemers die ten onrechte niet en ten onrechte wel in de systemen van het APS voorkomen. Volgens de actuaris horen 147 deelnemers bij het APS thuis, maar waren bij het APC geregistreerd. Verder stonden 22 deelnemers bij het APS geregistreerd in plaats van bij het APC. Deze deelnemers zijn voor de berekening van de pensioenverplichtingen ultimo 2011 gecorrigeerd. Deze correcties zijn door het APC gecontroleerd. Deze controle is niet door de accountant of actuaris gecontroleerd.

-

De pensioentrekkende deelnemers. De actuaris heeft niet kunnen vaststellen of deze bij het APS horen. Deze controle is door de accountant uitgevoerd.

-

De “zwevende” gepensioneerden. Deze komen niet voor in de bestanden van het APS en zijn extracomptabel bepaald.

-

De onduidelijkheid of er een voorziening voor nog niet opgehaalde pensioenen is opgenomen.

-

De onduidelijkheid of de gehanteerde afkoopfactoren nog bij de door het fonds gehanteerde grondslagen passen.

Uit de hiervoor genoemde punten blijkt dat de technische analyse onvoldoende betrouwbaar is. Indien een technische analyse onvoldoende betrouwbaar is, dient juist de controle van de basisgegevens te worden aangescherpt. Deze aanscherping heeft niet kunnen plaatsvinden/ plaatsgevonden. Tijdens onze dossierreview bij de accountant van APS hebben wij inzage gekregen in een brief van

de

actuaris

van

7

september

2012

bij

“Opgave

voorlopige

voorziening

pensioenverplichtingen per 31 december 2011”. In deze brief geeft de actuaris aan dat de grondslagen die gebruikt zijn door het APNA niet persé goed hoeven te zijn voor het APS. In het door de actuaris op 7

mei 2013 uitgebrachte “Certificeringsrapport 2011 Algemeen

Pensioenfonds Sint Maarten” vermeldt de actuaris hier niets meer over. Het is ons tijdens ons onderzoek niet duidelijk geworden waarom deze opmerking over de grondslagen niet in het certificeringsrapport 2011 is opgenomen. Gezien het belang van de informatie uit het deelnemersbestand en de invloed hiervan op de technische voorziening pensioenuitkeringen, zal deze onzekerheid in de controle naar alle waarschijnlijkheid van diepgaande invloed voor de getrouwheid van de jaarrekening zijn. Ad Prudentie van de actuariële aannames Bij de berekening van de Voorziening Pensioenverplichtingen zijn verschillende

aannames en

veronderstellingen gehanteerd: -

Rentegrondslag: 4%;

-

Overlevingstafels: Voor mannen is de sterftetafel GBM 2000 – 2005 gebruikt en voor vrouwen de sterftetafel GBV 2000 – 2005, met een leeftijdsterugstelling van een jaar voor mannen en twee jaren voor vrouwen. Hiervoor zijn de door APS gebruikte sterftetafels van GBM en GBV 1995-2000 verhoogd met een procentuele opslag op de pensioenverplichting van 3,4% voor actieven en 3,7% voor gewezen deelnemers. De wezen sterfte is verwaarloosd;



-

Leeftijdsverschil: de mannelijke deelgenoten zijn 3 jaar ouder verondersteld dan hun echtgenote en de vrouwelijke deelgenoten zijn 3 jaar jonger verondersteld dan hun echtgenoot;

-

Gehuwdheidsfrequenties: verondersteld is dat alle actieve deelgenoten getrouwd zijn.

De door het APS gebruikte grondslagen zijn overgenomen van de door APNA gehanteerde grondslagen. De actuaris van APS heeft aangegeven dat deze gebruikte grondslagen voor APS niet persé goed hoeven te zijn. Wij adviseren u om de uitgangspunten specifiek te laten toetsen aan de situatie van Sint Maarten. APS heeft over 2011 een rekenrente van 4 procent gehanteerd. Het APS heeft vanuit de voorlopige boedelbalans een aanzienlijk bedrag aan liquide middelen ontvangen. Dit bedrag in liquide middelen diende te worden geïnvesteerd na 10 oktober 2010. Gedurende 2011 zijn deze liquide middelen tijdelijk belegd in Time deposits. Het gerealiseerde rendement op deze Time deposits is laag en heeft (mede) geleid tot een negatief resultaat over 2011. Het minimum doelrendement op lange termijn is volgens het APS 5,5 procent. Hiervoor is echter geen onderbouwing door middel van een ALM-studie. Het feit dat

een ALM-studie ontbreekt, het beleggingsrendement over 2011 laag is en het

resultaat over 2011 negatief is, zorgt ervoor dat wij geen oordeel kunnen vormen over het terecht hanteren van een rekenrente van 4 procent.

De gevolgen van een mogelijke lagere

rekenrente van 3 procent zijn aanzienlijk. Een grove schatting van de dekkingsgraad van het APS bij een rekenrente van 3 procent komt uit op 80 procent, een aanzienlijk tekort. Technische voorziening pensioenverplichtingen Verklaring van de actuaris De actuaris heeft een actuariële verklaring inzake de technische voorzieningen over het boekjaar 2011 afgegeven. Het oordeel (een “schone” verklaring) van de actuaris luidt: “Met inachtneming van het voorafgaande en het navolgende verklaar ik dat naar mijn overtuiging de technische voorzieningen, overeenkomstig de beschreven berekeningsregels en uitgangspunten, als geheel bezien, toereikend zijn vastgesteld.” De actuaris geeft verder als oordeel: “Het vermogen van het pensioenfonds is op de balansdatum niet voldoende ter dekking van de minimum positie van de VPV, er sprake is van een dekkingstekort”, “De vermogenspositie van het Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten is naar mijn mening slecht, vanwege een dekkingstekort”. Het is de vraag in hoeverre het mogelijk is om een “schone” verklaring af te geven aangaande de

technische

voorziening

pensioenverplichtingen,

terwijl

er

onzekerheid

is

over

de

betrouwbaarheid van de informatie uit de deelnemersadministratie. Voor onze bevindingen over de onzekerheden inzake de betrouwbaarheid van de informatie uit de deelnemersadministratie verwijzen wij naar de bladzijdes 14 tot en met 16 onder Juistheid en volledigheid van de deelnemersadministratie. Volgens de Rekenkamer zou hooguit de juistheid van de berekening van de voorziening, uitgaande van de aangeleverde gegevens, kunnen worden bevestigd. Dit is anders dan een mededeling inzake de betrouwbaarheid van de omvang van deze voorziening. Verder geeft het APS aan dat het niet zeker is dat de huidige omvang van de technische Algemene Rekenkamer | 17


voorziening pensioenverplichtingen toereikend zal zijn. Het APS geeft aan dat er onzekerheid is inzake

de

betrouwbaarheid

van

de

deelnemersadministratie.

Er

is

sprake

van

een

opschoningsactie welk in 2012 is opgestart en op het moment van onze controle nog lopende was. Pas als deze opschoningsactie is afgerond kan er meer duidelijkheid worden gegeven inzake het juiste aantal deelnemers en de financiële risico’s in dit kader voor het APS. In dat kader heeft het APS in 2011 een aanvullende voorziening van NAf 7 miljoen getroffen voor de nog niet geregistreerde deelnemers. Pas na afronding van de opschoningsactie kan er volgens het APS meer duidelijkheid worden gegeven inzake het juiste aantal deelnemers en de financiële risico’s in dit kader voor het APS. Dekkingsgraad De dekkingsgraad3 bedraagt 99,82 procent. Dit betekent dat er geen beleggingsreserve is. De verplichtingen worden niet gedekt door het aanwezige vermogen en er is onvoldoende vermogen aanwezig om algemene risico’s en beleggingsrisico’s te dekken. Een dekkingsgraad van 105 procent wordt in het algemeen in Nederland als ondergrens beschouwd. Bij een dekkingsgraad lager dan 105 procent is er sprake van een dekkingstekort. Bij een dekkingsgraad van 115% is er sprake van een gezonde financiële positie. Ook de actuaris van het APS concludeert dat de financiële positie van het APS ultimo 2011 onvoldoende is. Om die reden heeft de actuaris het APS geadviseerd om een herstelplan op te stellen. Het APS heeft een inschatting gemaakt van de omvang van de VPV voor de niet-geregistreerde deelnemers. De omvang van deze voorziening is bepaald op ANG 7 miljoen. De actuaris van het APS heeft deze voorziening niet gecontroleerd. Bij het bepalen van de voorziening wordt er van uitgegaan dat de pensioenverplichting voor deze bij het APS niet-geregistreerde deelnemers bij benadering gelijk zal zijn aan de betaalde pensioenpremies. De aanname hiervoor is dat deze medewerkers in 2011 voor het eerst in de pensioenverplichting hadden moeten worden opgenomen. Deze aanname kan niet zondermeer worden gemaakt. Afhankelijk van de gemiddelde leeftijd van de niet-geregistreerde deelnemers kan deze pensioenvoorziening hoger zijn dan de betaalde premies. Premiepercentage Bij de bepaling van de VPV en bij de bepaling van de te bepalen premie, door de aangesloten organisaties,

is

uitgegaan

van

een

premiepercentage

van

22%.

Op

grond

van

de

Pensioenlandsverordening zou dit 25% moeten zijn (onrechtmatigheid in de VPV bepaling). Volgens de actuaris van het APS was dit premiepercentage van 22% in 2011 voldoende om de kosten voor de opbouw van de pensioenaanspraken in het jaar (inclusief de overige actuariële kosten en de backservice) te kunnen dekken. Deze stelling is alleen geldig indien een rekenrente van 4 procent terecht wordt gehanteerd. Bij een lagere rekenrente dient er een analyse te worden uitgevoerd of de premieafdracht voldoende is om de kosten voor de opbouw van de pensioenaanspraken in het jaar te dekken.

3

De dekkingsgraad wordt bepaald door het balanstotaal activa te verminderen met de kortlopende schulden en de langlopende schulden en de uitkomst daarvan te delen door de het totaal van de pensioenverplichtingen.



Wij achten de kans dan groot dat het gehanteerde percentage van 22 procent niet voldoende is om de kosten voor de opbouw van de pensioenaanspraken te dekken. Conclusie pensioenvoorziening In de waardering van de pensioenverplichting constateren wij een onzekerheid van diepgaande invloed, omdat de deelnemersadministratie niet juist en volledig is. Ook ontbreekt er een onderbouwing van de gehanteerde grondslagen voor de berekening van de Voorziening Pensioenverplichtingen, waaronder de rekenrente. De bevindingen met betrekking tot het deelnemersbestand en de rekenrente zorgen ervoor dat wij geen oordeel kunnen geven over de toereikendheid van de pensioenvoorziening. Wij vinden de lage dekkingsgraad zeer zorgelijk. Op grond van de Pensioenlandsverordening dient er een premiepercentage te worden aangehouden van 25 procent. In 2011 is er een premiepercentage van 22 procent aangehouden. Indien er een lagere rekenrente dan 4 procent dient te worden gehanteerd, bestaat de kans dat het percentage van de premieafdracht fors dient toe te nemen. Rekening-courant schuld aan APC APC heeft de schuld van APS aan APC van NAf 13,436,381 per 31 december 2011 niet bevestigd. De externe accountant heeft ook geen toereikende controle-informatie kunnen verkrijgen over deze schuld aan APC. Er is daarom geen zekerheid over de volledigheid van de opgenomen schuld aan APC.



3.3

De winst- en verliesrekening 2011 In de volgende tabel is het bedrijfsresultaat over 2011 weergegeven:

Resultaat (x NAƒ 1.000) Pension premium income

2011 33.267

Investment income: - Time deposits income

2.073

- Income investments held at fair value

- 853

- Other investment income

4.718

Other income Total Revenues Pension benefit payments Operating expenses Net increase in pension benefits obligation Net increase in provisions

834 40.039 11.836 2.504 22.943 7.086

Total expenses

44.369

Result from operating activities

- 4.330

Financial income/(expenses)

2

Total non operating results

2

Profit/(loss)

- 4.328

Netto-opbrengsten De premieopbrengsten zijn gebaseerd op de in rekening gebrachte pensioenpremies aan de deelnemende organisaties. De in rekening gebrachte pensioenpremies zijn gebaseerd op de opgave van de deelnemende organisaties. Hierin zijn ook de premies begrepen voor medewerkers van deelnemende organisaties die nog niet bij het APS zijn aangemeld en ook nog niet door het APS in de berekening van de pensioenverplichting zijn opgenomen. Voor deze medewerkers is de in rekening gebrachte pensioenpremie voorzien voor een bedrag van NAf 7.086.649 en in de winst- en verliesrekening verantwoord onder “Net increase in provisions”. Er is momenteel een discussie tussen het APS en het APC over de verdeling van de medewerkers van CBCS, SOAB, NPNA en UTS die op de vestiging van Sint Maarten werken. Het APS is van mening dat de standplaats van deze medewerkers bepalend is, terwijl het APC van mening is dat het land waar het hoofdkantoor van deze organisaties is gevestigd bepalend is. In de door het APS verantwoorde premieopbrengsten zijn de premies voor de medewerkers van deze 4 organisaties niet meegenomen. In de jaarrekening4 wordt een nadere toelichting op deze problematiek gegeven.

4

Op pagina 35 en 36 van de jaarrekening 2011 van het APS.



Oordeel over de jaarrekening Op grond van bovenstaande zijn er aanzienlijke onzekerheden in de jaarrekening met betrekking tot de verdeling van de Boedelbalans voormalige Nederlandse Antillen, de volledigheid van de deelnemersadministratie en de onderbouwing van de actuariële aannames voor de berekening van de pensioenverplichtingen en de schuld aan APC. Wij onthouden ons daarom van een oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening. Ook kunnen wij op basis van het voorgaande niet concluderen dat de financiële positie per 31 december 2011 gezond was.



4.

RECHTMATIGHEID In de Landsverordening Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten (Lv APS) zijn bepalingen opgenomen die handelen over onder andere: -

de organisatie;

-

de beleggingen;

-

de begroting en verantwoording;

-

het toezicht.

In dit hoofdstuk geven wij aan op welke punten is afgeweken van de bepalingen van de Lv APS en de daaruit voortkomende nadere bepalingen en richtlijnen. Diverse Besluiten met betrekking tot de organisatie werden ná 31 december 2011 genomen. Eind 2011 zijn de eerste internationale investeringen gepleegd. Om deze twee redenen heeft de Rekenkamer besloten om de adequaatheid van de opzet van de Besluiten en Reglementen, het testen van de interne monitoring op naleving van deze Besluiten en Reglementen en de inhoudelijke toetsing op de naleving van deze Besluiten en Reglementen tijdens het onderzoek jaarrekening 2012 APS uit te voeren. 4.1

Organisatie In de Lv APS is bepaald dat het bestuur moet bestaan uit een onafhankelijke voorzitter en vier andere leden. Deze leden worden voorgedragen door: a.

een persoon, benoemd op voordracht van de minister;

b.

een persoon, benoemd op een voordracht van de minister welke hij opmaakt in overeenstemming met de aanwijzing gedaan door de Corporate Governance Council;

c.

een persoon, benoemd op een voordracht van de minister welke hij opmaakt in overeenstemming met de

aanwijzing gedaan

door

het Georganiseerd Overleg in

Ambtenarenzaken; d.

een persoon, benoemd op een voordracht van de minister welke hij opmaakt in overeenstemming met de aanwijzing gedaan door of namens een of meer organisaties welke door de minister

als vertegenwoordiging van de overheidsgepensioneerden

representatief geacht worden. De benoeming van het lid genoemd onder c. heeft nog niet plaatsgevonden. Bestuursreglement Op 1 juni 2012 heeft het bestuur een bestuursreglement vastgesteld; dit is 17 maanden na de vorming van het fonds. Het bestuursreglement is in de Landscourant op 14 september 2012 gepubliceerd. Aanwijzingsbesluit Bestuur profiel en bestuurdersprofiel Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten In het Aanwijzingsbesluit bestuur profiel en bestuurdersprofiel Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten heeft de minister van Financiën regels gegeven betreffende de eisen ten aanzien van Algemene Rekenkamer | 22


geschiktheid en bekwaamheid die met betrekking tot de uitoefening van hun taak aan de voorzitter en de overige leden van het bestuur worden gesteld. Het besluit van de minister waarover

de

Rekenkamer

beschikt

is

niet

gedateerd.

Volgens

artikel

6

van

het

Aanwijzingsbesluit treedt het besluit in werking met ingang van de dag van de publicatie in de Landscourant. In de Landscourant van 15 februari 2013 is het besluit gepubliceerd. Deskundigheidsverdeling bestuur In

Bijlage

1

behorende

bestuurdersprofiel

bij

Algemeen

deskundigheidsverdeling

artikel

1

van

Pensioenfonds

binnen

het

het Sint

bestuur

Aanwijzingsbesluit Maarten geregeld.

is Het

in

bestuur

profiel

hoofdstuk APS

3

en de

onderkent

7

deskundigheidsgebieden. Per lid is aangegeven op welke van de 7 gebieden zij deskundig worden geacht te zijn. Verdeling van werkzaamheden van het bestuur Volgens artikel 6, lid 1 van de Lv APS moet het bestuur in onderling overleg de verdeling van de werkzaamheden regelen. De voorzitter vertegenwoordigt het bestuur naar buiten; door het bestuur is een tweede vertegenwoordiger aangewezen. Een volledig uitgewerkte beschrijving van de verdeling van de werkzaamheden van de bestuursleden is niet opgesteld. De werkzaamheden van de secretaris zijn wel beschreven. Het Besluit regeling werkzaamheden directie APS is in de Landscourant van 14 september 2012 gepubliceerd. Mandaat & Delegatie directie APS Op 13 april 2012 heeft het bestuur het document Mandaat & Delegatie directie APS vs. 0.4 geratificeerd (conform artikel 8, lid 2 van de Lv APS). Het besluit betreft het Delegatiebesluit en het Mandaatbesluit. Beide besluiten zijn op 16 maart 2012 door het bestuur vastgesteld. Dit besluit is op 13 april 2012 in werking getreden en is in de Landscourant gepubliceerd. In de periode vóór 16 maart 2012 was de directie niet gemandateerd. Artikel 10, lid 1 van de Lv APS bepaalt dat het bestuur voor de leden van de directie en het overige personeel van het fonds een reglement vaststelt. Hierin worden zaken geregeld zoals de indienstneming, de

schorsing en

het ontslag,

het salaris,

de werk-

en

diensttijden;

verlofaanspraken en disciplinaire straffen. Volgens de directeur van het fonds is het reglement opgesteld, maar nog niet bij Landsbesluit goedgekeurd. Omdat het Landsbesluit nog niet is goedgekeurd en gepubliceerd, is het besluit formeel nog niet in werking getreden.

Conclusie Organisatie Formele besluiten over de organisatie van het APS zijn niet tijdig of nog niet genomen. 4.2

Beleggingen De beleggingscommissie De eerste leden van de beleggingscommissie zijn met terugwerkende kracht tot 10 oktober 2010 bij ministeriële beschikking van 9 maart 2011 benoemd. Daarna heeft de minister van Financiën

een

nieuwe

ministeriële

beschikking

ondertekend

(1917/2012).

De

in

deze

beschikking genoemde personen zijn met terugwerkende kracht tot 10 oktober 2010 benoemd. Twee van de drie leden waren ook al genoemd in de ministeriële beschikking van 9 maart 2011.



Volgens artikel 14 van de Lv APS moeten de leden van de beleggingscommissie een bijzondere deskundigheid op het gebied van beleggingen hebben. Op 22 oktober 2011 heeft het bestuur het reglement voor de beleggingscommissie vastgesteld. In de periode vóór 22 oktober 2011 bestond er geen reglement. Artikel 15, lid 1 van de Lv APS bepaalt dat bestuur jaarlijks een beleggingsplan vaststelt, waarin de algemene lijnen van het beleggingsbeleid zijn opgenomen. Voor 2011 heeft het bestuur geen beleggingsplan vastgesteld. Ditzelfde geldt ook voor het jaar 2012. De directie heeft de plannen voor 2013 en 2014 aan de beleggingscommissie aangeboden, maar de plannen zijn nog niet door het bestuur vastgesteld. Beleggingsbeleid Op 18 oktober 2011 heeft het bestuur van het fonds een Investment Policy Statement (IPS) voor het totale fonds vastgesteld. Daarnaast heeft het bestuur de volgende IPS vastgesteld: -

Investment policy statement for asset allocation strategy;

-

Master Investment Policy Statement (MIPS) voor de interne beleggingsportefeuille;

-

Master Investment Policy Statement (MIPS) voor de externe beleggingsportefeuille;

-

Investment Policy Statement for custody management;

-

Investment Policy Statement external manager/strategy analysis, selection and monitoring;

-

Consultant conflict of interest protocol.

In deze documenten ligt het kader vast waarbinnen beleggingen kunnen worden gedaan. Het gaat hierbij om zaken als: -

de beleggingsdoelstelling;

-

de verantwoordelijkheden van betrokken partijen (bestuur, directie, adviseur, beheerder en fondsmanagers );

-

de prestatiedoelstelling en ijkpunten;

-

beleggingsbenaderingen en parameters;

-

derivaten;

-

de gemiddelde duur van beleggingen;

-

de risico-tolerantie;

-

de verdeling van de beleggingen over verschillende fondsen;

-

de evaluatietermijn;

-

de selectiecriteria;

-

de monitoring- en controleprocedures.

Foreign exchange license Per 15 december 2011 heeft het APS US$ 48 miljoen belegd in het buitenland. Om geld naar een buitenlandse bank over te maken is toestemming nodig van de Centrale Bank. Voor deze transactie heeft de Centrale Bank op 16 maart 2012 toestemming gegeven. Op grond van artikel 11 van de Regeling Deviezenverkeer Curaçao en Sint Maarten is betalingsverkeer met het buitenland voor belegging in buitenlandse waardepapieren van meer dan ANG 250.000 zonder vergunning verboden.



De Rekenkamer heeft begrepen dat het usance is dat door tijdsdruk eerst mondeling toestemming wordt verkregen en dat de schriftelijke toestemming in de vorm van een vergunning later volgt. De Algemene Rekenkamer heeft niet kunnen bevestigen of deze “praktijk” bij het APS ook is gehanteerd. De gerealiseerde beleggingen De Centrale Bank eist dat het APS 60% van de investeringen lokaal verricht en 40% in het buitenland. Ultimo 2011 geldt dat de aangegeven lopende Time deposits bij de lokale banken, welke als lokale beleggingen worden aangemerkt, in totaal 74% uitmaken van de totale beleggingen van het APS. Dit betekent dat is voldaan aan het vereiste van de Centrale Bank van minimaal 60% aan lokale investeringen. De buitenlandse beleggingen maken ultimo 2011 in totaal 26% uit van de totale beleggingen van het APS. Dit betekent dat is voldaan aan de CBCS-vereiste dat maximaal 40% van de investeringen in het buitenland mag zijn. Het APS heeft als uitgangspunt voor de buitenlandse beleggingen dat voor 40% in fixed income en voor 60% in ‘equity’ belegd moet worden. De ‘fixed income’ betreft obligatieleningen bij beursgenoteerde

bedrijven

terwijl

de

‘equity’

betrekking

heeft

op

beleggingen

in

aandelenindexen (e.g. mid cap). Ultimo 2011 is hier aan voldaan. Conclusie Beleggingen Op grond van bovenstaande bevindingen komen wij tot de volgende conclusies: -

in strijd met de Lv APS is voor 2011 geen beleggingsplan opgesteld. Ditzelfde geldt ook voor 2012. Voor 2013 en 2014 is er een beleggingsplan opgesteld, maar nog niet door het Bestuur vastgesteld;

-

het overmaken van US$ 48 miljoen naar een buitenlandse bankrekening is onrechtmatig omdat de vergunning die daarvoor nodig was pas later door de Centrale Bank werd afgegeven.

4.3

Begroting en verantwoording Op grond van artikel 17 van de Lv APS stelt het bestuur jaarlijks de begroting van het fonds voor het volgende jaar op. Deze begroting moet vóór 1 oktober van het voorafgaande jaar ter goedkeuring aan de minister van Financiën worden aangeboden. In afwijking op artikel 17 zendt het bestuur op grond van artikel 34 van de Lv APS de vastgestelde begroting van het kalenderjaar 2011 aan de Minister vóór een door hem in overleg met het bestuur vastgesteld tijdstip. Desgevraagd deelde de minister van Financiën ons mee dat hij uit de gegevens die hij beschikbaar heeft, niet kan af te leiden dat bovenvermelde berichtgeving door de Minister van Financiën aan het APS heeft plaatsgevonden. De begroting 2010-2011 is op 6 januari 2012 aan de minister van Financiën ter goedkeuring aangeboden. Documenten waaruit de goedkeuring door de minister van Financiën blijkt en de verzending door de Minister van Financiën van de goedgekeurde begroting aan de Staten, konden ons niet worden getoond. De jaarrekening en het verslag zijn niet gedateerd. De controleverklaring van de externe accountant is op 15 mei 2013 afgegeven. Hierdoor heeft het bestuur de vastgestelde Algemene Rekenkamer | 25


jaarrekening, voorzien van een verklaring van een registeraccountant, en het jaarverslag niet vóór 1 november 2012 aan de Minister van Financiën, de Bank en de Rekenkamer kunnen verzenden (artikel 18 lid 7). Het APS heeft op 4 januari 2013 aan de Centrale Bank uitstel gevraagd voor het aanleveren van de jaarcijfers 2010-2011 (aanbieden aan de Centrale Bank vóór maart 2013). Het bestuur heeft het jaarverslag 2011 niet algemeen verkrijgbaar gesteld (artikel 18, lid 8). Voor zover de Rekenkamer heeft kunnen nagaan heeft de Minister van Financiën de jaarrekening en het jaarverslag nog niet aan de Staten gezonden (artikel 18, lid 9). Het bestuur van het fonds heeft respectievelijk op 4 en 8 november 2013 de minister van Financiën en de Centrale Bank uitstel gevraagd voor het indienen van de jaarrekening 2012. Dit uitstel is verleend tot 31 maart 2014. Op 1 april 2014 heeft het fonds wederom om uitstel gevraagd (tot eind mei 2014). Conclusie over de begroting en verantwoording De jaarrekening 2011 is te laat door het bestuur vastgesteld en de jaarrekening 2012 is nog niet opgesteld.

4.4

Oordeel over de rechtmatigheid Oordeel over de rechtmatigheid Vanaf de start van het fonds op 10 oktober 2010 was niet voldaan aan wettelijke inrichtingseisen. Ten tijde van het schrijven van dit rapport is dat nog steeds niet het geval. Zo is het bestuur nog niet voltallig, en is de jaarrekening 2012 nog niet opgesteld. De Rekenkamer is van oordeel dat deze ongewenste situatie te lang voortduurt. Met betrekking tot de beleggingen concluderen wij dat ten aanzien van het opstellen van het jaarlijks beleggingsplan en het overmaken van gelden naar het buitenland niet is voldaan aan de Lv APS.



5. GOVERNANCE, COMPLIAN CE AND RISK MANAGEMENT (GCR ) 5.1

Investment Policy Statements (IPS) en interne beheersing Omdat APS daadwerkelijke beleggingshandelingen heeft uitbesteed zijn de Investment Policy Statements (IPS) en Seperately Management Accounts agreement (SMA) belangrijk als onderdeel van het control framework van APS. De IPS bieden de mogelijkheid om deze handelingen te bewaken en te controleren. Het is de verantwoordelijkheid van directie en bestuur zich een oordeel te vormen over uitvoering van het beleggingsbeleid. Om die verantwoordelijkheid te kunnen dragen is voorzien in informatievoorziening door de fondsbeheerders, fondsmanagers en adviseur aan de beleggingscommissie en de directie van het APS. De directie legt daarover verantwoording af aan het bestuur. Ten behoeve van de oordeelvorming van het bestuur is het van belang dat de directie zodanig aan het bestuur rapporteert, dat het bestuur inzicht krijgt in de overwegingen die hebben geleid tot het oordeel van de directie dat de uitvoering van het beleggingsbeleid wel of niet in overeenstemming is met de beleidsuitgangspunten. Vervolgens maakt het bestuur zijn eigen afweging en legt deze ook vast. Voor zover de Rekenkamer heeft kunnen nagaan worden deze toezicht werkzaamheden en de oordelen daarover onvoldoende gestructureerd en consistent vastgelegd. Hierdoor was het voor de Rekenkamer tijdens haar onderzoek niet mogelijk om na te gaan of de toezicht werkzaamheden en de oordelen daarover adequaat worden uitgevoerd. Wij merken op dat er voor de interne beleggingen geen Investment Policy Statement for custody management is opgesteld. Het risico hiervan is dat onvoldoende zicht bestaat over het bestaan van de bezittingen. Conclusie Investment Policy statement (IPS) en interne beheersing De Rekenkamer heeft op basis van de ontvangen informatie niet kunnen bepalen of de toezicht werkzaamheden op de uitvoering van het beleggingsbeleid en de oordelen onvoldoende gestructureerd en consistent worden vastgelegd. Hierdoor was het voor de Rekenkamer tijdens haar onderzoek niet mogelijk om na te gaan of de toezicht werkzaamheden en de oordelen daarover adequaat worden uitgevoerd. Wel is tijdens het gesprek met de directie onder andere gebleken dat APS 24/7 de beschikking heeft over een terminal om de beleggingen te kunnen monitoren en dat er periodiek telefonisch overleg met de externe adviseur plaatsvindt in het kader van toezichthoudende taken. Het APS loopt het risico dat onvoldoende inzicht bestaat over het bestaan van de bezittingen, omdat voor de interne beleggingen geen Investment Policy Statement for custody management is opgesteld.



5.2

De samenwerking met de beleggingsadviseur Het bestuur van het APS heeft op 12 december 2011 een overeenkomst gesloten met een Amerikaans beleggingsadviesbureau. Volgens de overeenkomst is het bureau verantwoordelijk voor de beoordeling van de financiële situatie van het APS en zal het APS hierover adviseren, inclusief de advisering over het beleggen en herbeleggen van de middelen. De overeenkomst is getekend door de Investment Advisor Representative (de vertegenwoordiger van de adviseur). Reikwijdte van de overeenkomst Volgens de overeenkomst wijst het APS bepaalde onafhankelijke managers aan, die op basis van de beleggingsdoelstellingen van het APS door de beleggingsadviseur zijn aanbevolen. Deze managers zijn door het APS geautoriseerd om aandelen, obligaties, mutual funds, andere zekerheden en contracten te kopen, te verkopen of anderszins investeringstransacties uit te voeren. De aanbevelingen van de adviseur zijn gebaseerd op zijn deskundig oordeel; de adviseur kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor de resultaten van zijn aanbevelingen. Beheer afspraken Het beheer over de bezittingen van het APS wordt uitgevoerd door onafhankelijke beheerders en niet door de adviseur. Deze beheerders worden door het APS betaald. De adviseur is door het APS gemachtigd om een in de overeenkomst genoemd bedrijf instructies en opdrachten te laten geven voor de aankoop, verkoop, omzetting, ruiling of achterhouden van zekerheden en contanten. Dit bedrijf heeft dezelfde naam als die van de adviseur en houdt kantoor op hetzelfde adres. De feitelijke beleggingstransacties worden gedaan door de managers. Volgens de overeenkomst met de adviseur zullen de beheerders maandelijks rechtstreeks aan het APS rekeningoverzichten zenden. Op deze overzichten worden alle transacties vermeld. Voor zover de Rekenkamer heeft kunnen nagaan heeft het APS voor het maken van een keuze voor een adviseur vooraf geen programma van eisen opgesteld en meerdere adviseurs gevraagd om een aanbieding te doen. Volgens het APS is inmiddels een tweede adviseur aangetrokken. Best practice Onder andere de OECD (Oganization for Economic Cooperation and Development) beveelt aan om een duidelijke scheiding aan te brengen tussen “investment en settlement functies”. De auditor (accountant), Actuary en Custodian moeten aangewezen zijn. Ten aanzien van de binnenlandse investeringen (60%) ontbreekt vooralsnog de invulling van de functie van Custodian. Vanwege het uitbesteden van beleggingsactiviteiten is het hebben van een Conflicts of Interest Policy cruciaal. Voorts is het regelmatig onafhankelijk en onpartijdig monitoren en beoordelen van de beleggingsperformance essentieel. De Rekenkamer verwacht dat de vastlegging van de toezichthoudende activiteiten eveneens op een gestructureerde wijze plaatsvindt.



Conclusie: De samenwerking met de beleggingsadviseur De adviseur, het bedrijf dat de adviseur vertegenwoordigt en het bedrijf dat de opdrachten tot aan- en verkoop geeft aan de managers zijn direct of indirect met elkaar verbonden, terwijl de managers op aanbeveling van dezelfde adviseur door het APS worden aangewezen. Het APS heeft “vooraf” voor de benoeming van de adviseur geen programma van eisen opgesteld en heeft niet meerdere adviseurs gevraagd om een aanbieding te doen.

5.3

Toezicht Centrale Bank De Centrale Bank houdt toezicht op het fonds en adviseert op verzoek of uit eigen beweging de minister en het bestuur met betrekking tot zaken die het fonds raken (artikel 20 Lv APS). De Centrale Bank brengt hierover jaarlijks vóór 1 juni verslag uit aan de minister van Financiën. Vervolgens zendt de minister van Financiën een afschrift van het verslag aan het bestuur van het APS. Aan de Rekenkamer konden geen documenten worden getoond waaruit blijkt dat de Centrale Bank een verslag over 2011 en 2012 heeft uitgebracht aan de minister van Financiën. Conform artikel 11 lid 2 van Lv APS moet het APS in overleg met Centrale Bank een of meerdere actuariële deskundigen aanwijzen die het bestuur adviseert in actuariële en bedrijfstechnische

vraagstukken.

Volgens

de

Centrale

Bank

heeft

er

geen

overleg

plaatsgevonden over de aanstelling van de actuaris. Op 4 november 2013 heeft de Centrale Bank het fonds schriftelijk haar bevindingen naar aanleiding van een visitatie bij het APS meegedeeld. De bevindingen van de Centrale Bank hebben betrekking op de status van de boedelscheiding, de betrouwbaarheid van het deelnemersbestand, de wet- en regelgeving, de beleggingen en de financiële positie. Naar aanleiding van de bevindingen heeft de Centrale Bank meerdere aanbevelingen gedaan. Conclusie Toezicht Centrale Bank De Rekenkamer heeft geen oordeel kunnen vormen over het toezicht over de jaren 2011 en 2012 van de Centrale Bank op het APS.

5.4

Oordeel over Governance, Compliance and Risk Management (GCR) Oordeel over Governance, Compliance and Risk Management De Rekenkamer heeft geen gestructureerde vastlegging van de toezicht werkzaamheden op de uitvoering van het beleggingsbeleid kunnen vaststellen. Hierdoor kunnen wij geen oordeel geven of de toezicht werkzaamheden en de oordelen daarover adequaat worden uitgevoerd. Het belang van het adequaat uitvoeren van deze toezicht werkzaamheden wordt nog verhoogd door de verbondenheid van de externe partijen die betrokken zijn bij de uitvoering van het beleggingsbeleid. Er bestaat onzekerheid of de Centrale Bank over 2011, in overeenstemming met de Lv APS, toezicht heeft gehouden op het APS.



6.

REACTIE BESTUUR APS EN NAWOORD ALGEMENE REKENKAMER Het bestuur van het APS heeft op 19 juni jl. gereageerd op ons rapport. De volledige reactie van het bestuur hebben wij opgenomen in § 6.1. De reactie van het bestuur gaf ons aanleiding tot een nawoord (§ 6.2).

6.1

Reactie Bestuur APS Het bestuur schrijft:







6.2

Nawoord Algemene Rekenkamer The Algemene Rekenkamer heeft op 27 juni 2014 gereageerd op het schrijven d.d. 19 juni 2014 van het bestuur van het APS. De reactie luidt als volgt: Geachte Bestuur, In uw schrijven van 19 juni 2014, met kenmerk 2014-06/APS-53, geeft u in het kader van hoor en wederhoor reactie op het concept eindrapport t.a.v. de controle van de jaarrekening 2011 van het APS. Wij willen bij deze graag reageren op uw schrijven van 19 juni 2014. Allereerst willen wij benadrukken dat deze eerste controle van het fonds en specifiek het onderzoek naar de jaarrekening 2011 van het APS duidelijk langer heeft geduurd dan wenselijk. Op de oorzaken van deze vertraging zullen wij later in deze reactie terugkomen. De Rekenkamer heeft vanaf het moment van de aankondiging van ons onderzoek de aanpak zeer duidelijk en transparant aan de directie en het bestuur van het APS uiteengezet. Wij hebben alle begrip voor het feit dat het traject voor het APS nieuw is en wij zijn daarom ook flexibel geweest. Dat laat echter onverlet dat de Rekenkamer haar wettelijke taak zakelijk en zorgvuldig uitvoert. Het fonds staat conform de Landsverordening APS onder de controle van de Rekenkamer. Voorts wordt, zoals u bekend, in deze landsverordening ook bepaald dat de jaarrekening onderhavig is aan een toets van de Rekenkamer. Met andere woorden, onderzoek bij het APS is een jaarlijks terugkomende activiteit. De Rekenkamer heeft tijdens dit eerste onderzoek de tijd genomen en de inspanning gedaan om uw bestuur te wijzen op onze wettelijke rollen en bevoegdheden ten aanzien van het APS. Wij willen ook benadrukken dat die rollen en bevoegdheden los staan van de op- en inrichtingsperikelen van de organen van het APS. In uw brief van 19 juni 2014 stelt u dat door het weglaten van cruciale elementen, de lezer van het rapport op het verkeerde been kan worden gezet. De Rekenkamer constateert echter dat de ‘cruciale punten’ die u benoemt in uw brief geen feiten bevatten die de conclusies en aanbevelingen in het concept eindrapport tegenspreken. In ons eindrapport beperken wij ons tot de feitelijkheden die relevant zijn voor het primaire proces, namelijk het besturen en beheren van het fonds. Wij hebben getoetst op rechtmatigheid en waar wij dat van belang achten maken wij ook melding van andere aspecten. Wij hebben op diverse momenten uitleg gegeven over het door ons gehanteerde proces waaronder het traject van hoor en wederhoor. Bij dit traject van hoor en wederhoor is bewust onderscheid gemaakt tussen een ambtelijke en bestuurlijke reactie. Uit uw schrijven blijkt dat er bij het APS nog onduidelijkheid bestaat ten aanzien van de manier van rapporteren van de Rekenkamer. Uw brief van 19 juni in het kader van bestuurlijk hoor- en wederhoor zal als bijlage aan ons eindrapport worden toegevoegd. Ondanks het feit dat wij in het voortraject, onder meer bij de aankondiging van het onderzoek, afspraken hebben gemaakt met betrekking tot communicatie, is het proces niet feilloos verlopen. Wij zullen in de toekomst meer aandacht besteden aan het verduidelijken van o.a. het traject van hoor en wederhoor om onnodige misverstanden te voorkomen. Voorts willen wij ingaan op uw opmerking op pagina 1 van uw reactie waarin u aangeeft dat “het rapport een controle is van een jaar dat inmiddels ver achter ons ligt”. Met betrekking tot de actualiteit van ons rapport merken wij op dat de belangrijkste oorzaak dat wij in 2014 rapporteren over de jaarrekening 2011, is dat de jaarrekening laat is opgesteld en pas op 15 mei 2013 is voorzien van een controleverklaring van de externe accountant. Bovendien is het komen tot een verslaglegging bemoeilijkt door het feit dat de Rekenkamer vaak lang heeft moeten wachten op documentatie en antwoorden op onze vragen. Een aantal van deze nog onbeantwoorde vragen zullen wij meenemen tijdens de controle over het jaar 2012. Tenslotte willen wij ingaan op enkele van de zgn. ‘cruciale elementen’ die u in uw reactie aandraagt. Het is waar dat bij het APS sprake was van een opbouwsituatie, maar dat betekent niet dat ons oordeel over de betrouwbaarheid en de rechtmatigheid daardoor beïnvloed had mogen worden. Voorts is de Rekenkamer niet bekend met enige bepaling uit wet en regelgeving, anders dan reeds vermeld in ons concept eindrapport, die de controle van de Rekenkamer vanwege deze omstandigheden beïnvloedt.



Cruciale punten: Oprichting: Het beheren van een pensioenfonds vereist een minimaal zorgvuldigheidsniveau. Uit wet en regelgeving blijkt dat behalve een overgangsbepaling t.a.v. de datum van oplevering van de begroting, geen uitzondering is opgenomen voor de naleving van deze wet- en regelgeving in de beginfase van het APS. Beleggingsbeleid: Ondanks het niet beschikken over een beleggingsbeleid heeft het APS het geld zo spoedig mogelijk laten renderen. Dit kan zowel positief als negatief worden geïnterpreteerd. Het APS is een instantie die prudent dient om te gaan met de aan haar beschikbaar gestelde middelen. Dat vergt een uitgebreide analyse en vooronderzoek en het is de vraag of die hebben plaatsgevonden. Pensioenadvies: De Rekenkamer merkt op dat tijdens haar onderzoek de inzet en betrokkenheid van het adviesbureau Montae niet aan de orde is geweest. Het lijkt ons een belangrijk gegeven dat zeker tijdens het onderzoek gemeld had kunnen of moeten worden. Ook tijdens het ambtelijk hoor en wederhoor is dit feit niet door het APS genoemd. De betrokkenheid van Montae zullen wij tijdens het onderzoek over het 2012 meenemen. Kovack Securities: Wij hebben vragen gesteld naar aanleiding van de keuze voor adviseur Kovack Securities en de heer Newton. Een programma van eisen hebben wij gevraagd, maar niet ontvangen. Onze vraagstelling was bedoeld om duidelijkheid te verkrijgen over de zorgvuldigheid en compleetheid van het selectie proces. SOAB onderzoek: Stichting Overheid Accountantsbureau (SOAB) is met het onderzoek om de bestanden op te schonen per mei 2012 begonnen. Wij hebben geen definitieve rapportage van SOAB ontvangen. Voor de jaarrekeningcontrole 2012 zullen wij specifiek ingaan op de juistheid en volledigheid van de bestanden. ALM-studie: U geeft aan dat het een weloverwogen besluit is geweest om in 2011 geen ALM-studie uit te voeren. Voorts geeft u aan dat “er geen gelegenheid was om beleggingsbeleid te formuleren en een uitvoerend plan op te stellen voor de ontvangst van de gelden. Dit beleid is in oktober 2011 voltooid.” De Rekenkamer meent dat een ALM-studie juist steun kan bieden om tot overwogen beleid te komen. Tenslotte is de Rekenkamer verheugd te constateren dat u van mening bent dat ons onderzoek grondig is geweest. Voor het onderzoek voor het jaar 2012 zullen wij terugkomen op zaken waar wij nog vragen hebben openstaan. Uw bestuur heeft ons onlangs meegedeeld dat de jaarrekening 2012 pas eind juli 2014 beschikbaar zal zijn. Voorts zullen wij aan het communicatie traject meer aandacht besteden om zodoende de werkzaamheden met betrekking tot de jaarrekening 2012 soepeler te laten verlopen. Hopelijk zullen bij dat onderzoek een groot deel van de aanbevelingen naar aanleiding van de jaarrekening controle 2011 zijn opgevolgd. Namens het bestuur van de Algemene Rekenkamer,

Hoogachtend, Ronald C. Halman Voorzitter

Joane Dovale-Meit Secretaris



BIJLAGE 1 DEFINITIE LIJST

Begrip / Afkorting

Omschrijving

Actieve deelgenoten

Andere benaming voor de deelnemers die aan de regeling deelnemen. Omdat de deelnemers actief pensioen opbouwen,worden zij ook wel ‘actieven’ genoemd.

Actuariële verklaring

Het oordeel van een certificerend actuaris in het kader van diens rol met betrekking tot het prudentieel toezicht op verzekeringsinstellingen (pensioenfondsen en verzekeraars).

Actuaris

Een actuaris of verzekeringswiskundige houdt zich beroepshalve bezig met het doorrekenen en evalueren van risico's. Actuarissen geven bij verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen een verklaring af over de toereikendheid van de voorziening en de financiële positie van de verzekeraar of het pensioenfonds.

Actuariële verklaring

Verklaring waarin de actuaris aangeeft of de voorziening pensioenverplichtingen op prudente (voorzichtige) wijze is vastgesteld en ofhet vermogen van het pensioenfonds toereikend is om de verplichtingen van het fonds te kunnen afwikkelen.

Afkoopfactoren

De afkoopsom wordt berekend op basis van meerdere factoren die allemaal verschillend kunnen zijn per persoon. Deze afkoopfactoren worden bepaald door het pensioenfonds en zijn normaal gesproken opvraagbaar in de pensioenreglementen. Een belangrijke factor die echter altijd wordt meegenomen is de gemiddelde levensverwachting van de bevolking en uw leeftijd op het moment van afkopen.

ALM- Studie

Asset Liability management studie. Het afstemmen van het pensioenvermogen op verplichtingen.

Amortiseerde kostprijs

De geamortiseerde kostprijs wordt bepaald door middel van de effectieve-rentemethode verminderd met eventuele afboekingen (direct, dan wel door het vormen van een voorziening wegens bijzondere waardeverminderingen of oninbaarheid).

ANG

Antilliaanse Guldens

AO/IC

Administratieve Organisatie / Interne Controle

APC

Algemeen Pensioenfonds Curaçao

APNA

Algemeen Pensioenfonds Nederlandse Antillen

APS

Algemeen Pensioenfonds Sint Maarten

Backlogs

Achterstanden in verwerking

Beleggingsbeleid

Een pensioenfonds is verplicht om op prudente wijze te beleggen. Het beleggingsbeleid van een pensioenfonds is enerzijds gericht op het zoveel mogelijk uitsluiten van beleggingsrisico’s en anderzijds op het behalen van een zo hoog mogelijk rendement. Bovendien moet de afstemming van beleggingen op de verplichtingen juist zijn: het pensioenfonds moet op het juiste moment aan haar verplichtingen kunnen voldoen. Om optimaal aan deze uitgangspunten te voldoen is een Algemene Rekenkamer | 35


juiste samenstelling van de beleggingsmix noodzakelijk, die met behulp van een ALM-studie kan worden vastgesteld. Beleggingscommissie

De Beleggingscommissie adviseert –gevraagd of ongevraagd- het bestuur over het vermogensbeheer wat betreft: De lange termijnverdeling van het vermogen op basis van een Asset Liability Management (ALM)-studie; De Richtlijnen voor Vermogensbeheer; De benchmarks waartegen de resultaten worden afgezet; De jaarrekening voor zover het de beleggingen betreft; Alle zaken waarover het bestuur aan de Beleggingscommissie advies vraagt en waarover de Beleggingscommissie het gepast vindt advies uit te brengen.

Beleggingsplan

In het Beleggingsplan wordt beschreven op welke wijze het pensioenfonds invulling zal geven aan het -StrategischBeleggingsbeleid.

Beleggingsreserve

Een reserve die wordt gevormd om schommelingen in de waardering van beleggingen op te vangen.

Boedelbalans

Overzicht van de schulden en het eigen vermogen van een entiteit zoals een onderneming, instelling of persoon, op een bepaald moment (bijv. 10-10-2010), opgesteld om tot een definitieve afwikkeling tussen de belanghebbenden te komen.

Boedelscheiding

Boedelverdeling (ook: boedelscheiding) is de verdeling van de gezamenlijke boedel tussen verschillende gerechtigden.

Certificeringsrapport

Het rapport van de certificerend actuaris.

Controle verklaring met beperking

Deze verklaring wordt verstrekt indien de accountant tot het oordeel is gekomen dat geen goedkeurende accountants- of beoordelingsverklaring kan worden verstrekt maar dat het effect van de bedenkingen tegen de financiële overzichten of van beperkingen in de controle of beoordeling niet van zodanig wezenlijke betekenis is dat een afkeurende accountants- of beoordelingsverklaring of een accountantsverklaring van oordeelonthouding moet worden verstrekt.

Corporate governance council

Landsverodening van 11 mei 2009, houdende regels ten aanzien van de besluitvorming in zaken betreffende de betrokkenheid van de openbare rechtspersoon Sint Maarten in vennootschappen en stichtingen geeft het volgende aan. Op voordracht van de Minister van Algemene Zaken wordt bij landsbesluit een adviesraad ingesteld, genaamd Corporate Governance Council. De Corporate Governance Council adviseert, onverminderd hetgeen verder in deze landsverordening is bepaald, de minister op diens verzoek over de toepassing van de in de Corporate Governance Code en in deze landsverordening opgenomen bepalingen.

COS 3402

International Standards for Assurance Engagements (ISAE) / Service Organization Control (COS) 3402 Assurance-rapport serviceorganisaties wordt opgesteld door een accountant en heeft betrekking op de kwaliteit van de AO/IC en de rol van het management van de service organisatie.

Custodian

De onafhankelijke bewaart.

De Rekenkamer

Algemene Rekenkamer Sint Maarten

Deelnemersadministratie

De pensioen gerechtigden die opgenomen zijn in de administratie van APS

financiële

partij

die

de

effecten/assets



Deelwaarneming

Een statistisch –representatieve- steekproef.

Defined benefit pension plan

Het beschikbare-uitkeringssysteem (Engels: defined benefit, DB) oftewel salaris-diensttijdsysteem, is een vorm van sparen voor een pensioen waarbij het pensioenfonds het beleggingsrisico voor zijn rekening neemt. De begunstigde bouwt dus een recht op pensioen op dat niet afhankelijk is van het beleggingsresultaat van het pensioenfonds, maar van elementen als de tijd dat de begunstigde lid is geweest van het pensioenfonds, volgens een middelloonsysteem of een eindloonsysteem.

Dekkingsgraad

Het geeft de verhouding aan tussen het vermogen en de pensioenen die APS nu en in de toekomst moet uitbetalen

Dekkingspercentage

Is een (globale) indicator voor de vermogenspositie van een pensioenfonds: hierbij wordt de actuele waarde van de beleggingen gedeeld door de contante waarde van de verplichtingen.

Dekkingstekort

Daalt het vermogen van een fonds onder de ondergrens dan is er sprake van een dekkingstekort.

Duurtetoeslag

Een aanvulling bij het salaris voor het duurder worden van levensonderhoud.

Extracomptabele posten

Een boekingspost die het gevolg is van een -decentraleadministratie waarmee geen directe koppeling is met het grootboek.

Foreign Exchange license

Toestemming van de Centrale bank om tegoeden over te maken naar een buitenlandse bank.

Gehuwdheidsfrequenties

Voor het ongehuwdenouderdomspensioen en het nabestaandenpensioen wordt uitgegaan van de gehuwdheidsfrequenties. Mannen worden geacht gehuwd te zijn met een drie jaar jongere partner, vrouwen worden geacht gehuwd te zijn met een drie jaar oudere partner.

Georganiseerd Overleg in Ambtenarenzaken

Is een overleg in Ambtenarenzaken, bestaande uit de Minister en de Centrale Commissie, waarin overleg wordt gevoerd inzake alle aangelegenheden van algemeen belang voor de rechtstoestand van ambtenaren, met inbegrip van de algemene regels volgens welke het personeelsbeleid zal worden gevoerd.

GOA

Georganiseerd Overleg Ambtenarenzaken

Held to Maturity

Een “Held to maturity” investering wordt gedaan met de intentie om deze aan te houden tot einde looptijd (maturity) . Dit kunnen alleen leningen en vorderingen zijn omdat deze een eind datum kennen.

IFRS

International Financial Reporting Standards

Investment held at Fair value

Onder reële waarde (fair value) wordt verstaan het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld, tussen terzake goed geïnformeerde, tot een transactie bereid zijnde partijen, die onafhankelijk zijn.

Juistheid

De gegevens van de deelnemers correct opgenomen in de deelnemersadministratie.

Lv APS

Landsverordening Algemeen Pensioenfonds



NAW-gegevens

Naam, Adres, Woonplaats gegevens

Niet geregistreerde deelnemers

De pensioen gerechtigden die ten onrechte niet zijn opgenomen in de administratie van APS.

Ondergrens

De ondergrens van het Vereist eigen vermogen is het Minimaal vereist eigen vermogen (MVEV).

Overlevingstafels

Dit zijn tafels waarmee het pensioenfonds werkt om inschattingen te maken van de duur hoe lang het pensioenfonds verwacht premie van een deelnemer te ontvangen en hoe lang men verwacht te moeten uitkeren aan de deelnemer na pensionering.

Pensioenverplichtingen

Verplichtingen van de pensioenuitvoerder pensioenaanspraken en pensioenrechten.

Pensioenvoorziening

Bedrag dat bij een pensioenfonds aanwezig moet zijn om samen met de in de toekomst nog te ontvangen premies aan de al bestaande pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. Volgens een alternatieve definitie is de voorziening pensioenverplichtingen gelijk aan de schuld die op grond van in het verleden verrichte koopsom- respectievelijk premiebetalingen is ontstaan jegens de gezamenlijke verzekerden.

uit

hoofde

van

De voorziening pensioenverplichtingen is dus mede afhankelijk van het financieringsstelsel dat voor de bepaling van de premies respectievelijk koopsommen wordt gebruikt. In plaats van voorziening pensioenverplichtingen worden ook wel de termen wiskundige reserve en premiereserve toegepast. Rechtmatigheid

In overeenstemming is met de geldende regels en besluiten.

Rekenrente

Fictief rendementspercentage dat het belegde pensioenvermogen wordt geacht op te brengen in de toekomst. Bij de berekening van contante waarden van toekomstige betalingen wordt van dit rendementspercentage uitgegaan.

Schone verklaring actuaris

Een Verklaring waarin de actuaris aangeeft dat de voorziening pensioenverplichtingen op prudente (voorzichtige) wijze is vastgesteld en dat het vermogen van het pensioenfonds toereikend is om de verplichtingen van het fonds te kunnen afwikkelen.

SLA

Service Level Agreement

SOAB

Stichting Overheidsaccountantsbureau

Sterftetafels

Een sterftetabel is een tabel die weergeeft hoe de sterfte evolueert naargelang de leeftijd. De tabel geeft hoofdzakelijk voor elke leeftijd (bijvoorbeeld van 0 tot 105 jaar en ouder) het sterfterisico (of sterftequotiënt), de overlevingskans, het aantal overlijdens in een fictieve generatie en de levensverwachting.

Volledigheid

Alle relevante gegevens van de deelnemers zijn opgenomen in de deelnemersadministratie.

VPV

Voorziening Pensioen Verplichtingen

VUT

Vervroegde Uitdiensttreding

Waarderingsgrondslagen

Een waarderingsgrondslag is de basis waarop een waardeoordeel wordt uitgesproken zoals bijvoorbeeld de waardering van een balanspost.



Wettelijke inrichtingseisen

De bij wet voorgeschreven eisen voor het mogen voeren van een pensioenbedrijf.

Zwevende gepensioneerden

Gepensioneerden die een pensioen ontvangen maar vooralsnog niet zijn opgenomen in de bestanden van het APS.


juli 2014

E. Camille Richardson St. #13 - Philipsburg - Sint Maarten - Phone: +1 (721) 542 1004 - Fax: +1 (721) 541 1013 - www.arsxm.org

Rapport n.a.v. de jaarrekening 2011 APS

Recommend Documents