IFCO Funderingsexpertise BV Limaweg 17 2743 CB Waddinxveen Tel: Fax: E-mail: Web: KvK:
(0182) 646 646 (0182) 646 654
[email protected] www.ifco.nl Gouda 290 32656
RAPPORT FUNDERINGSINSPECTIE PAALFUNDERING GEBOUW F & G. PROJECT: DE MEELFABRIEK TE LEIDEN. Revisie informatie: Rev. Status A
Definitief
Datum 17-12-2015
Opgesteld door P.A.M. Baarendse
Opdrachtgever:
Pieters Bouwtechniek Martinus Nijhofflaan 2 2624 ES Delft
Referentie :
R15DM114.001.PB.docx
Initialen Gecontroleerd door PB
Ir. T.K. Muller
Initialen TM
INHOUDSOPGAVE: 1
INLEIDING. ............................................................................................................................................................ 2
2
PROJECTOMSCHRIJVING. ............................................................................................................................... 2
3
FUNDERINGSINSPECTIE. .................................................................................................................................. 3 3.1 OPZET INSPECTIE EN AANGETROFFEN FUNDERING. ............................................................................................... 3 3.2 RESULTATEN INSPECTIE. ....................................................................................................................................... 4 3.2.1 Houtkwaliteit. ............................................................................................................................................. 4 3.2.2 Monstername hout. ..................................................................................................................................... 4 3.2.3 Overige resultaten. ..................................................................................................................................... 4 3.3 BEOORDELING RESULTATEN. ................................................................................................................................ 5
4
CONCLUSIE. .......................................................................................................................................................... 5
BIJLAGEN. ...................................................................................................................................................................... 6
-1-
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
1
Inleiding. IFCO Funderingsexpertise (IFCO) heeft opdracht ontvangen van Pieters Bouwtechniek om ten behoeve van het project “De Meelfabriek te Leiden” een onderzoek uit te voeren naar de kwaliteit van de fundering van de gebouwen F en G. Het funderingsonderzoek is uitgevoerd conform F3O/ CURNET/ SBR-richtlijn “Onderzoek en beoordeling van houten paalfunderingen onder gebouwen”, d.d. september 2012. Dit rapport bevat de resultaten van de verrichte metingen, onderzoeken en berekeningen, alsmede een verslag van onze bevindingen.
2
Projectomschrijving. De panden waaraan het funderingsonderzoek is uitgevoerd bevinden zich op het terrein van de oude Meelfabriek aan de Oosterkerkstraat te Leiden. Het betreft de gebouwen F en G. In figuur 1 is de projectlocatie weergegeven met daarin rood omkaderd de betreffende panden.
F
G
Figuur 1: projectlocatie (Bron: OpenStreetMap.org).
Volgens opgave is gebouw G (Maalderij) gebouwd tussen 1931-1937 en gefundeerd op houten palen. Dit pand bevat 8 bouwlagen. Gebouw F is in 1947 gebouwd en gefundeerd op betonnen palen. Dit pand bevat 7 bouwlagen. In verband met de herontwikkeling van het pand is door de opdrachtgever besloten om de kwaliteit van de houten paalfundering te laten onderzoeken. Door IFCO is op 2 locaties een funderingsinspectie uitgevoerd.
-2-
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
3
Funderingsinspectie.
3.1
Opzet inspectie en aangetroffen fundering. Ten behoeve van de funderingsinspectie zijn twee inspectieputten gegraven (put 1 en 2). Het bepalen van de locatie en het graven van de inspectieputten is uitgevoerd door de opdrachtgever. Put 1 bevindt zich aan de oostzijde van gebouw G op circa 7,5 m uit de kopgevel en is geïnspecteerd op 2 december 2015. Put 2 bevindt zich aan de westzijde van gebouw G ter plaatse van de aansluiting met gebouw F en is geïnspecteerd op 7 december 2015. Bij put 2 is een bronbemaling toegepast om een voldoende droge en werkbare omgeving te creëren. Voor de locatie van de inspectieputten wordt verwezen naar bijlage I. Naar aanleiding van de funderingsinspectie wordt het volgende opgemerkt: - Op locatie was geen NAP-hoogte bekend. - De 2 inspectieputten zijn uitgegraven tot een diepte van ongeveer 2,5 m onder maaiveld. - Put 2 was wat lastig te inspecteren in verband met snel toestromend grondwater. - Bij beide putten is een betonnen poer aangetroffen met daaronder houten palen. Echter bij put 2 is tevens een houten paal onder de gevel aangetroffen, op grotere diepte dan de palen onder de betonnen poer. - Het maaiveldniveau (Peil 0,0) komt overeen met de bovenkant van de betonnen poeren. Deze hoogte komt ongeveer overeen met de hoogte van het straatwerk. - Het maaiveld ligt ter plaatste van de 2 inspectieputten op ongeveer dezelfde hoogte. - De onderkant van de betonnen poeren (= bovenkant zichtbare deel houten palen) bevond zich op ongeveer 2,2 m onder maaiveld. - In totaal zijn 7 houten palen geïnspecteerd. Deze palen zijn genummerd van A t/m G. Put 1 paal A, B, C en D. Put 2 paal E, F en G. - Op en boven de paalkoppen is geen funderingshout (zoals kespen en langshout) aangetroffen. Wel is met name bij put 2 nogal wat houtwerk aangetroffen wat waarschijnlijk afkomstig is van oude bekisting. - De koppen van de palen A t/m D en F en G bevinden zich in een betonnen poer. Het is niet bekend hoe diep de paalkoppen in de poer zitten. - De kop van paal E bevindt zich onder de gevel. Op deze paal is een dun randje hout aangetroffen. - Boven de betonnen poeren zijn betonnen balken met daarop metselwerk aangetroffen. - Bij het graafwerk is met name zand en klei aangetroffen. - Het exacte grondwaterniveau is niet bekend. Op de dag van inspectie heeft IFCO 2 peilbuizen nabij het betreffende gebouw gepeild. Hierbij werd een waterniveau aangetroffen op circa 0,9 m onder maaiveld. Bij inspectieput 2 was een deel van de fundering van gebouw F zichtbaar. Het betreft hier betonnen poeren met daaronder vierkante prefab betonpalen 350x350 mm (paal H en I). In bijlage II worden per inspectieput in een situatieschets de verschillende aanzichten gepresenteerd van de aangetroffen fundering met daarin de gemeten maten op locatie.
-3-
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
3.2
Resultaten inspectie.
3.2.1
Houtkwaliteit. De inspectie aan de houten funderingspalen bestaat in hoofdzaak uit het bepalen van de hardheid van het hout van de palen. De bepaling van de hardheid is uitgevoerd met een gekalibreerde Profound Specht hardheidsmeter. Hiermee wordt een pin in de houten paal geschoten op circa 15 cm onder bovenkant paal. De mate van indringing vormt een indicatie van de kwaliteit c.q. mate van aantasting van het hout. Er is per paal viermaal geprikt om zo de gemiddelde dikte van de zachte schil van het hout ter plaatse van de paalkop te bepalen. Een samenvatting van de resultaten van de hardheidsmetingen van het hout is te vinden in bijlage III.
3.2.2
Monstername hout. In bijlage IV is figuur 2-5 (beslisdiagram) uit het document “Richtlijn onderzoek en beoordeling van houten paalfunderingen onder gebouwen” opgenomen. Op basis van dit beslisdiagram wordt bepaald of houtmonsters genomen dienen te worden en laboratoriumonderzoek aan monsters noodzakelijk is. Dit hangt af van de grootte van de indringing met de hardheidsmeter in het paalhout en van de paalkopdiameter. Bij een indringing ≤ 10 mm is het vrijwel nooit nodig. Het is in ieder geval noodzakelijk wanneer de meetresultaten vallen in gebied III van het beslisdiagram. Wanneer de oorzaak van eventuele aantasting moet worden vastgesteld is het ook noodzakelijk wanneer de meetresultaten vallen in gebied II en IV. In onderstaande tabel 1 zijn de onderzoeksresultaten m.b.t. eventuele monstername vermeld. Tabel 1: Resultaten gemeten indringingswaarde Paal A B C D E F G
Paaldiameter [mm] 230 270 282 275 260 275 270
Gemiddelde indringingswaarde [mm] 9 5 15 24 9 11 8
Gebied
Noodzaak houtonderzoek
I I II II I II I
nee nee ja/nee ja/nee nee ja/nee nee
Op basis van de gemeten indringing is op locatie besloten om met een speciale aanwasboor een houtmonster te nemen van de palen C, D en F. In overleg met de opdrachtgever is besloten om de houtmonsters van deze 3 palen te laten onderzoeken op houtsoort en mate en type van aantasting. In bijlage V worden de resultaten van de houtmonsteranalyse gepresenteerd. 3.2.3
Overige resultaten. De palen vertonen op het oog geen noemenswaardige schade of afwijkingen. Het aangetroffen beton- en metselwerk verkeert op het oog in redelijke tot goede staat. Er is geen droogstand van het funderingshout geconstateerd. In bijlage VI zijn foto’s van de inspectieputten en de geïnspecteerde houten palen opgenomen.
-4-
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
3.3
Beoordeling resultaten. -
De palen A, B, E en G zijn licht aangetast (gecorrigeerde indringing varieert tussen 10 en 14 mm). De palen C, D en F zijn matig aangetast (gecorrigeerde indringing varieert tussen 16 en 29 mm). De doorsnede van de onderzochte palen is afgenomen met gemiddeld 20 à 25 %, op grond waarvan de kwaliteit van de palen kan worden beoordeeld als redelijk tot goed. De paalkopdiameters, verminderd met 2 maal de gemiddelde indringing van de hardheidsmeter, variëren tussen 203 en 250 mm. Uit de analyse van de houtmonsters volgt dat het om vuren palen gaat. Uit de analyse van de houtmonsters volgt dat de buitenste schil ernstig is aangetast. Meer naar binnen toe zijn de palen licht aangetast. Uit de analyse van de houtmonsters volgt dat de aantasting is veroorzaakt door bacteriën en (geringe) schimmelvorming.
Een samenvatting van de beoordeling van de houten palen is weergegeven in onderstaande tabel 2. Tabel 2: Beoordeling houtkwaliteit
4
Paal
Restdiameter [mm]
A B C D E F G Gemiddeld
203 250 242 217 232 243 244 233
Afname oppervlak [%] 22 15 27 38 21 22 19 23
Maximaal toegestane afname oppervlak [%]
Beoordeling
60 60 60 60 60 60 60 60
Redelijk Goed Redelijk Redelijk Redelijk Redelijk Redelijk Goed
Conclusie. Op basis van de funderingsinspectie zijn er geen aanwijzingen dat er sprake is van een gebrek aan de fundering. Uit de funderingsinspectie is gebleken dat de fundering op dit moment “redelijk tot goed” wordt beoordeeld, terwijl er geen reden is om te verwachten dat deze beoordeling in te nabije toekomst erg gaat verslechteren. Er dient vanuit te worden gegaan dat het aantastingstempo zich lineair in de tijd doorzet. Hierdoor wordt verwacht dat, onder gelijkblijvende omstandigheden, over 25 jaar de fundering als redelijk kan worden beoordeeld.
Waddinxveen, 17 december 2015,
P.A.M. Baarendse IFCO Funderingsexpertise BV
-5-
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
Bijlagen. I. II. III. IV. V. VI.
Locatie funderingsinspectie. Situatieschets fundering. Resultaten funderingsinspectie. Beslisdiagram houtmonsters. Analyse houtmonsters. Foto’s locatie en onderzochte palen.
-6-
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
BIJLAGE I
Locatie funderingsinspectie.
- I.1 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
Locatie inspectieputten:
F
Put 2
G Put 1
- I.2 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
BIJLAGE II
Situatieschets fundering.
- II.1 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
BIJLAGE III
Resultaten funderingsinspectie.
- III.1 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
- III.2 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
BIJLAGE IV
Beslisdiagram houtmonsters.
- IV.1 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
Beslisdiagram:
- IV.2 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
BIJLAGE V
Analyse houtmonsters.
- V.1 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
BIJLAGE VI
Foto’s locatie en onderzochte palen.
- VI.1 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
Inspectieput 1: Foto 1, overzicht inspectieput 1
Foto 2, fundering en paal A + B + C
Foto 3, paal A + B
Foto 4, paal A + B + C
Foto 5, paal C + D
Foto 6, paal B + C
- VI.2 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx
Inspectieput 2: Foto 7, overzicht inspectieput 2
Foto 8, aanzicht fundering
Foto 9, paal E + F + G
Foto 10, paal E
Foto 11, paal F + G + prefab paal H
Foto 12, paal F + prefab paal H + I
- VI.3 -
17 december 2015 R15DM114.001.PB.docx