Doc.naam: Datum: Pagina:
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 1 van 8
Rapport EXTERN CO2-systeem Is rapport m.b.t.: • Rapportage emissie inventaris (conform ISO 14064-1), CO2-footprint • Plan van aanpak CO2-reductiedoelstellingen en –maatregelen • Rapportage vooruitgang CO2-reductiedoelstellingen • Energie management actieplan (m.b.t. 3.B.2., conform NEN-ISO 50001 o.g.) • Kwaliteitsmanagement plan (m.b.t. 4.A.2.) Organisatie: Internetsite: Opgesteld door: Geaccordeerd door:
Driebergse Weg- en Waterbouw B.V. www.dwwdriebergen.nl Patrick van Rossum, adviseur. www.rossumadvies.nl In overleg met Eric Brunekreeft, Arend van der Meer. Arend van der Meer, Directeur
Rapportage conform norm(en) / eisen: • CO2-Prestatieladder 2.2 (4 april 2014) • ISO 14064-1 : 2012
Doc.naam: Datum: Pagina:
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 2 van 8
Inhoudsopgave 1.
2.
3.
Inleiding en verantwoording .................................................................................. 3 1.1. Verwijzingsmatrix ISO 14064-1 hoofdstuk 7.3.1 3 1.2. Energie management actieplan (conform NEN-ISO 50001) 3 1.3. Externe belanghebbenden, Projecten CO2-gerelateerd gunningvoordeel 3 CO2-inzicht .............................................................................................................. 4 2.1. Organisatorische grens 4 2.2. CO2-footprint, energiegegevens, CO2-emissiefactoren 4 2.3. Analyse CO2-footprint, Referentiejaar, Specificatie naar projecten 4 2.4. Energie audit verslag 5 2.5. Ketenanalyse, keteninitiatief 5 CO2-reductie ........................................................................................................... 6 3.1. Vooruitgang en realisatie CO2-reductiedoelstellingen 6 3.2. Plan van aanpak CO2-reductiedoelstellingen en -maatregelen 7 8 3.3. Kwantitatieve CO2-reductiedoelstellingen 3.4. Beleid en doelstellingen 8 3.5. Scope 3 CO2-reductiedoelstellingen en - maatregelen 8
Doc.naam: Datum: Pagina:
1.
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 3 van 8
Inleiding en verantwoording
In dit rapport wordt het CO2-systeem van de organisatie, conform de koptekst, behandeld. Daarnaast zijn er andere rapportages die het CO2-systeem behandelen. Dit rapport is mede een hulpmiddel om aantoonbaar te maken hoe wordt voldaan aan de diverse eisen conform de normen/eisen die op het voorblad van dit rapport zijn vermeld. Meer informatie over de CO2-Prestatieladder is te vinden via: • Handboek CO2-Prestatieladder via www.skao.nl. • http://www.rossumadvies.nl/pagina/systemen-certificeringen/co2-prestatieladder.html
1.1.
Verwijzingsmatrix ISO 14064-1 hoofdstuk 7.3.1
Dit rapport, en de CO2-footprint, is opgesteld conform de eisen uit ISO 14064-1. In onderstaande tabel is een verwijzing gemaakt van onderdelen in hoofdstuk 7.3.1 ISO 14064-1 en de hoofdstukken in het rapport. Hoofdstuk 7.3.1 ISO14064-1 a) Reporting organization b) Person responsible c) Reporting period d) Organizational boundaries e) Direct GHG emissions f) Combustion of biomass g) GHG removals h) Exclusion of sources or sinks i) Indirect GHG emissions j) Base year k) Changes or recalculatons l) Methodologies m) Changes to methodologies n) Emission or removal factors used o) Uncertainties p) Statement in accordance with ISO 14064 q) Statement GHG inventory verified
1.2.
Vermeld in dit rapport: Pagina 1 Pagina 1 Koptekst Hfst 2.1, pagina 1 Hfst 2.3 Hfst 2.3 Hfst 2.3 Hfst 2.3 Hfst 2.3 Hfst 2.3 Hfst 2.3 Hfst 2.2 Hfst 2.3 Hfst 2.2 Hfst 2.3 Pagina 1, hfst 1 Eventueel hfst 2.3
Energie management actieplan (conform NEN-ISO 50001)
Uitgangspunt van het energiemanagement is de verbetercirkel: Plan, do, Check, Act. Dit uitgangspunt is verwerkt in deze en andere rapportage. Onderdelen van een energie management actieplan (conform NEN-ISO 50001) zijn verwerkt in deze rapportage.
1.3.
Externe belanghebbenden, Projecten CO2-gerelateerd gunningvoordeel
Onze organisatie wil haar werkzaamheden in de toekomst graag voortzetten/uitbreiden en ziet de CO2-Prestatieladder (met name een CO2-bewust certificaat) als een kans om zich in de markt te onderscheiden. Opdrachtgevers, voor de organisatie, m.b.t. mogelijk CO2-gunningsvoordeel zijn: • ProRail, Gemeente, Provincie, Rijkswaterstaat. Projecten waarop CO2-gerelateerd gunningvoordeel verkregen is. Verkregen na d.d. Project; opdrachtgever
1) Groot onderhoud openbare ruimte Houten Noord Oost; Gemeente Houten
M.b.t. “Lijst projecten CO2-gerelateerd gunningvoordeel” zoals vermeld in interne rapport.
Doc.naam: Datum: Pagina:
2. 2.1.
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 4 van 8
CO2-inzicht Organisatorische grens
De CO2-footprint heeft betrekking op de volgende bedrijven: • B.V.’s zie pagina 1. M.b.t. C- en/of A-aanbieders. De CO2-footprint is exclusief met name het volgende: • N.v.t.
2.2.
CO2-footprint, energiegegevens, CO2-emissiefactoren
De bronnen van de energiegegevens worden behandeld m.b.v. rapport INTERN CO2-systeem. De energiegegevens zijn verwerkt in de CO2-footprint. Afhankelijk van de doelstellingen bepalen in welke mate detail-energiegegevens nodig zijn. De CO2-footprint is opgesteld met behulp van: • Een basisdocument van Van Rossum Advies. De CO2-footprint is te vinden op de internetsite van de organisatie. Een overzicht van de energiestromen van de organisatie en de bijbehorende CO2-uitstoot is met name in de CO2-footprint vermeld. De gebruikte CO2-emissiefactoren zijn met name gebaseerd op de CO2-Prestatieladder.
2.3.
Analyse CO2-footprint, Referentiejaar, Specificatie naar projecten
De hoeveelheden CO2 die zijn uitgestoten door de organisatie zijn te vinden in: • Hoofdstuk 3.1 van dit rapport. • CO2-footprint via de internetsite van de organisatie. De analyse van de CO2-footprint bevat minimaal het energieverbruik, trendanalyse, identificatie van grootste energieverbruikers. Eventuele opmerkingen: • CO2-footprint: Analyse-informatie zie dit rapport m.b.v. rapport INTERN CO2-systeem. • CO2-emissie biomassa: Organisatie verbrand zelf geen biomassa. • Reductie/verwijdering GHG: Organisatie reduceert/verwijdert geen GHG’s zelfstandig. • Uitsluitingen GHG-bronnen: Koelvloeistoffen office airco’s. • Emissie-inventaris door een CI geverifieerd: Niet van toepassing. Het referentiejaar is te vinden in de CO2-footprint. Gegevens van het referentiejaar later aanpassen (zo ja, dan hierbij de oorzaak vermelden): • N.v.t. Afwijkingen in het energieverbruik, plotselinge toe- of afnames: • Zie “CO2-footprint”. Informatie indien nodig vermelden. Indien nodig de CO2-reductiedoelstellingen en – maatregelen hier op af stemmen. Onzekerheden: • Zie toelichting in hoofdstuk 3.1 van dit rapport.
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 5 van 8
Doc.naam: Datum: Pagina:
Wijzigingen t.o.v. eerdere gegevens CO2-footprint, herberekeningen: • Niet van toepassing. Het aantal ton CO2 per eenheid zijn een hulpmiddel bij het opstellen van doelen en de monitoring daarvan. Groottecategorie bedrijf, Specificatie naar projecten Groottecategorie conform CO2-Prestatieladder
Organisatie
Organisatie betreft klein bedrijf (dus niet middelgroot). Klein bedrijf: Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfs-ruimten bedraagt maximaal (≤) 500 ton per jaar, en Overhead: ca. 17 ton CO2 in 2013. Betreft gebouwverwarming, electriciteit ingekocht. de totale CO₂-uitstoot van alle bouw- plaatsen en Projecten: ca. 65 ton CO2 in 2013. productielocaties bedraagt maximaal (≤) 2.000 ton per jaar. Betreft materieel, zakelijk verkeer. Middelgroot bedrijf: Totale CO₂-uitstoot van de kantoren en bedrijfs-ruimten bedraagt maximaal (≤) 2.500 ton per jaar, en de totale CO₂-uitstoot van alle bouw- plaatsen en productielocaties bedraagt maximaal (≤) 10.000 ton per jaar.
2.4.
Energie audit verslag
Een energie audit verslag d.m.v.: • Rapport INTERN CO2-systeem. Tijdens het opstellen van dit rapport (c.q. het opstellen van de CO2-footprint) zijn energieaspecten en -stromen geanalyseerd m.b.t. bronnen van energiegegevens.
2.5.
Ketenanalyse, keteninitiatief
De organisatie is aantoonbaar op de hoogte van sector- en/of keteninitiatieven op het gebied van CO2-reductie die in belangrijke mate verband houden met de projectenportefeuille. Gegevens over keteninitiatief is vermeld in rapport INTERN CO2-systeem. Met name deelname aan duurzame leverancier m.b.t. CO2-footprint. Rapport scope 3 en ketenanalyse is opgesteld. Incl. maatregelen en CO2-reductiedoelstelling:
Doc.naam: Datum: Pagina:
3.
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 6 van 8
CO2-reductie
3.1.
Vooruitgang en realisatie CO2-reductiedoelstellingen
Volgende betreft een samenvatting m.b.v. rapport intern. Scope 1 & 2 Onderwerp
ton CO2 ton CO2 %van totaal 2013 2013 (sc.1&2) ‘13 9,5 9,5 11,8 % 0,8 1,0 1,2 %
ton CO2 ‘14H1
ton CO2 ton CO2 %van totaal ‘14H2 2014 (sc.1&2) ‘14
%verschil ‘14 tov ‘13 -22,2 % +13,3 % {-5,2 %} +12,9 % {-5,5 %} +8,4 % {-9,3 %} -10,7 % -10,7 % + 6,7 % {- 10,7 %}
4,0 3,3 Gebouwverwarming aardgas1b1A 7,4 8,6 % 0,5 0,6 Materieel/Arbeidsmiddelen 1b2M 1,1 1,3 % Materieel/Arb. 1b2M {mbt omzet} 34,5 36,5 Zakelijk verkeer1v 82,1 62,8 78,2 % 71,0 82,7 % Zakelijk verkeer1v {mbt omzet} 39,0 40,4 Scope 1 totaal (directe emissies) 92,4 73,3 79,5 Scope 1 totaal (d.e.) {mbt omzet} 3,4 3,0 Elektriciteit 2 e 7,1 7,1 8,8 % 6,3 7,4 % 3,4 3,0 Scope 2 totaal (indirecte emissies) 7,1 7,1 6,3 42,4 43,4 Scope 1 & 2 totaal 99,5 80,5 100,0 % 85,8 100,0 % Scope 1 & 2 totaal {mbt omzet} 80,5 71,8 Bovenstaande getallen (m.b.t. meer of minder ton CO2) geven geen volledig beeld of er daadwerkelijk wel of niet gereduceerd wordt omdat dit afhankelijk is van kengetallen (m.b.t. aantal km’s per periode), en omzet {..}. Zie volgende info.
• Scope 1 en 2: Vooruitgang/realisatie reductiedoelstellingen: Volgende betreft doelen voor 2014 (m.b.t. plan 01-07-2014), resultaten (m.b.t. 2014 t.o.v. 2013), en toelichting realisatie doelen. o Scope 1 & 2 totaal: Doel -1,1%. Resultaat +6,7 %. Relatief m.b.t. omzet ca. –10,7 %. Doel is gehaald. Zie ook toelichting bij zakelijk verkeer (betreft ca. 80 % van scope 1 & 2). o Scope 1 totaal: Doel -1,1%. Resultaat +8,4 %. Relatief -9,3%. Zie scope1&2. Doel is gehaald. o Scope 2 totaal: Doel -1%. Resultaat -10,7 %. Zie toelichting bij elektriciteit. Doel is gehaald. o Gebouwverwarming aardgas: Doel -1%. Resultaat -22,2 %. Doel is gehaald. Minder CO2 aardgas vermoedelijk door zuiniger verbruik en mede door ‘warmere’ winterperiode. o Materieel: Doel -1%. Resultaat +13,3 %. Relatief m.b.t. omzet -5,2 %. Doel is gehaald. Zie toelichting bij zakelijk verkeer. o Zakelijk verkeer: Doel -1,1%. Resultaat +12,9 %. Relatief m.b.t. omzet -5,5 %. Doel is gehaald. 1) Meer CO2 (is liters). Daarnaast zijn er waarschijnlijk meer km’s gereden in 2014 t.o.v. eerder. Monitoring is verbeterd, hoewel nog geen goed (half)jaarvergelijk mogelijk (m.b.t. liters (is CO2) in relatie e met gereden km’s omdat we nu alleen de km’s hebben van één half jaar (2 helft 2014). Dus een werkelijk vergelijkresultaat m.b.t. “(liters=)CO2/km” nu nog niet te zien. e Vanaf juli 2014 actie genomen om km’s per half jaar te inventariseren. Na de 2 helft 2014 is een halfjaarvergelijk te maken. M.b.t. toelichting in Handboek CO2-Prestatieladder (blz. 97) m.b.t. ‘dat het bedrijf door onvoorziene omstandigheden zijn reductiedoelstellingen incidenteel niet heeft gehaald, en dit goed kan verklaren, en extra maatregelen neemt om een inhaalslag te maken’. 2) Getallen over 2013 zijn aangepast omdat een aantal auto’s woon-werkverkeer betrof n.a.v. een nieuw voertuigenoverzicht. Deze liters / CO2 zijn nu niet meer meegenomen in scope 1. Wordt behandeld bij scope 3.
o Elektriciteit: Doel -1%. Resultaat -10,7 %. Doel is gehaald. Minder CO2 electriciteit vermoedelijk mede door zuiniger verbruik. • Scope 3: Vooruitgang/realisatie reductiedoelstellingen: Behandelen in volgende periode. Zie ook hoofdstuk 3.5.
Doc.naam: Datum: Pagina:
3.2.
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 7 van 8
Plan van aanpak CO2-reductiedoelstellingen en -maatregelen
Niet alle info, uit het interne rapport, is in dit externe rapport vermeld. I.v.m. eerst richten op beter beheersbare onderdelen. Dus niet alles tegelijk (iets “half” doen werkt niet …). Nr.
1 1b
1c
2 2a
2b
2c
Reductiedoelstelling- maatregel; kwalitatief/kwantitatief; {gewenste CO2-reductie} absoluut getal of percentage; Reeds genomen en/of te plannen. Zuinig(er) verbruik: Monitor brandstofverbruik. • Liters diesel/benzine inventariseren. • Km-stand inventariseren m.b.v. registratie door chauffeurs. • Analyseren brandstofverbruik. • Bespreken met chauffeurs/medewerkers m.b.v. overleg/toolbox. www.skao.nl/tips: mogelijke reductie 3 tot 5%. {Gewenste reductie bij het bedrijf 1 % van “voormalig jaarverbruik”} Band op spanning; • Band op spanning controleren en zonodig op juiste spanning brengen. • Bespreken met chauffeurs/medewerkers m.b.v. overleg/toolbox. www.skao.nl/tips: Spanning zakt ca. 0,2bar/3maanden. Spanning 0,5bar te laag, dan 2 tot 5% meer brandstofverbruik. {Gewenste reductie bij het bedrijf 0,6 %} Inkoop: Aanwezige materieel (auto’s/bussen, materieel) inventariseren/actualiseren / analyseren m.b.t. brandstofverbruik en mogelijke maatregelen. T.b.v. beoordelen/vaststellen mogelijke maatregelen. Schone en zuinige personenauto’s, -bus. Bij aanschaf van nieuwe personenauto/bus kiezen voor een zuinige voertuig (en/of een zuinigere voertuig dan de huidige). Bijv. koop een voertuig met een laag c.q. lager brandstofverbruik. Vervanging eventueel planmatig. www.skao.nl/tips (goed.verv.) {Gewenste reductie bij organisatie 0,6 % van “voormalig jaarverbruik”} Vergroen uw wagenpark en voertuigonderhoud (afhankelijk van mogelijkheden m.b.t. eigen- of lease-voertuig). Opties bijv. zuinige banden e.d.. Opties bespreken met garagebedrijf. www.skao.nl/tips: opties samen 10%. {Mogelijke reductie ntb%}
Actie-nemer
Termijn actie Gereed
KAM-coördinator KAM-coördinator KAM-coördinator KAM-coördinator KAM-coördinator
Al, per half jaar. Jan. + Juli 1jan. + 1juli Jan. + Juli Feb. + Aug
KAM-coördinator Chauffeur KAM-coördinator
Al, per half jaar Per half jaar. Feb. + Aug
KAM-coördinator
Al, Zonodig.
Directeur
Al, Zonodig.
Materieelbeh.
Al, Zonodig.
Actie-nemer KAM-coördinator
Termijn actie Gereed Jaarlijks
KAM-coördinator
Jaarlijks
Actie-nemer KAM-coördinator
Termijn actie Gereed Jaarlijks
KAM-coördinator
Jaarlijks
AARDGAS Nr. 0a
1d
Reductiemaatregel {mogelijke CO2-reductie} Reeds genomen en/of te plannen. Huidige situatie (blijven) inventariseren / analyseren m.b.v. verbruiksgegevens en mogelijke maatregelen. Analyse en mogelijke maatregelen (zonodig) gerichter aanpakken (afhankelijk van prioriteit c.q. grootste verbruikers). Voorkom onnodig verwarmen op vrije dagen. www.skao.nl/tips. Verwarming uitdoen in ruimten waar niemand is. Voorkom onnodig gebruik airco. Met betreffende personeel bespreken. {Mogelijke reductie 2% per jaar in 2015 t/m 2017}
ELEKTRICITEIT Nr. 0a
1a3
Reductiemaatregel {mogelijke CO2-reductie} Reeds genomen en/of te plannen. Huidige situatie (blijven) inventariseren / analyseren m.b.v. verbruiksgegevens en mogelijke maatregelen. Analyse en mogelijke maatregelen (zonodig) gerichter aanpakken (afhankelijk van prioriteit c.q. grootste verbruikers). Zet apparatuur buiten werktijd uit. Blijven herhalen. Verlichting uitdoen in ruimten waar niemand is, etc. www.skao.nl/tips: {Mogelijke reductie 2% per jaar in 2015 t/m 2017}
Doelstelling voor gebruik van alternatieve brandstoffen en/of gebruik van groene stroom (2.B.2): Onderzoek naar Groene stroom op basis van Garanties van Oorsprong (Nederlandse Wind).
KAM-coörd.
Jaarlijks
Doc.naam: Datum: Pagina:
3.3.
Rapport EXTERN CO2-systeem (periode 1e en 2e helft 2014) 2014H1+H2 26-01-2015 8 van 8
Kwantitatieve CO2-reductiedoelstellingen
Kwantitatieve CO2-reductiedoelstellingen voor de organisatie: Jaardoelstellingen CO2-reductie, gerelateerd aan euro omzet, voor scope 1 & 2 totaal t.o.v. het referentiejaar 2013: • 1,1 % in 2014. • 2,2 % in 2015. • 5,4 % in 2016. • 7,6 % in 2017. De kwantitatieve CO2-reductiedoelstellingen zijn gebaseerd op de CO2-footprint van het referentiejaar en de CO2-reductiemaatregelen. In de CO2-footprint zijn ook per onderwerp kwantitatieve CO2-reductiedoelstellingen vermeld.
3.4.
Beleid en doelstellingen
Beleid en doelstellingen CO2-, energiereductie: Zie internetsites van de organisatie (pagina 1). Meerjarendoelstelling CO2-reductie t.o.v. het referentiejaar: • 7,6 % CO2-reductie, gerelateerd aan euro omzet, in 2017 ten opzichte van 2013. Maatregelen zijn gedocumenteerd m.b.v. een plan van aanpak en geïmplementeerd m.b.v. een communicatieplan.
3.5.
Scope 3 CO2-reductiedoelstellingen en - maatregelen
Rapport scope 3 en ketenanalyse is opgesteld. o Scope 3 emissies, n.a.v. globale inventarisatie m.b.t. een rapport, in 2013 is ca. 2.000 ton CO2. Categorie met grootste hoeveelheid ton CO2 betreft ‘ingekochte goederen en diensten’ Betonproducten. CO2 reductie mogelijkheden: • Gerecyclede betonstraatstenen toepassen. • Cementsoort (bijv. CEM I, CEM II of CEM III) wijzigen en/of aandeel kg cement / ton beton. Deze mogelijkheid is zeer sterk afhankelijk of het mogelijk is bij fabrikanten/leveranciers en/of keuze van opdrachtgever. Plan van aanpak (PVA), maatregelen scope 3: Om de doelstelling te realiseren zijn de volgende maatregelen vastgesteld: • Informatie verzamelen. • Voor en bij projecten contact over CO2-reductiemogelijkheden/-maatregelen. • Bij project(en) CO2-reductiemaatregelen nemen. Bijv. gerecyclede betonstraatstenen toepassen. CO2-reductiedoelstelling scope 3: • 1% CO2-reductie m.b.t. betonproducten, gerelateerd aan euro inkoopomzet, per jaar in 2015 t/m 2017 t.o.v. het referentiejaar 2013. • Ton CO2 reductie betreft dan: Totaal ca. 1.150 in 2013 * 1% = 11,5 per jaar.