Rapport activiteit 4: Vergelijkende analyse van de sterktes en zwaktes van de logistieke kennisinfrastructuur in Venlo en WestVlaanderen en de opmaak van een gezamenlijk ontwikkelingsplan
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave .................................................................................................................................... 3 Lijst met afkortingen ........................................................................................................................... 4 1. Inleiding ........................................................................................................................................... 5 2. Methodologie .................................................................................................................................. 6 2.1 Inventarisatie van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur ....................................... 7 2.2 Opstellen van de SWOT analyses .............................................................................................. 7 2.3 Confrontatiematrix en actiematrix ............................................................................................ 9 2.4 Workshops ................................................................................................................................. 9 2.5 Terugkoppeling met de regionale klankbordgroepen ............................................................. 10 2.6 Opmaak van een gezamenlijk ontwikkelingsplan ................................................................... 10 3. Resultaten...................................................................................................................................... 11 3.1 Inventarisatie van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur ..................................... 11 3.2 SWOT analyses ........................................................................................................................ 12 3.3 Confrontatiematrix en actiematrix .......................................................................................... 18 3.4 Resultaten van de workshops: selectie van topideeën ........................................................... 20 3.5 Verwerking en terugkoppeling van de longlist van topideeën................................................ 20 3.6 Gezamenlijk ontwikkelingsplan ............................................................................................... 21 4. Besluit ............................................................................................................................................ 26 Bijlage 1: Deelnemerslijst workshop Kortrijk .................................................................................... 27 Bijlage 1b: Overzicht post-it ideeën .................................................................................................. 28 Bijlage 2: Deelnemerslijst workshop Venlo ....................................................................................... 36 Bijlage 2b: Overzicht post-it ideeën .................................................................................................. 37 Bijlage 3: Inventarisatie TDL-opleidingen in West-Vlaanderen ......................................................... 41 Bijlage 4: Inventarisatie kennis- en expertisecentra in West-Vlaanderen ........................................ 48 Bijlage 5: Inventarisatie logistieke opleidingen in Venlo – Noord-Limburg ...................................... 49 Bijlage 6: Inventarisatie kennis- en expertisecentra in Venlo – Noord-Limburg............................... 54 Bijlage 7: SWOT analyse van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in West-Vlaanderen ........................................................................................................................................................... 55 Bijlage 8: SWOT analyse van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in Venlo – NoordLimburg.............................................................................................................................................. 56 Bijlage 9: Confrontatiematrix ............................................................................................................ 57 Bijlage 10: Actiematrix....................................................................................................................... 58 Bijlage 11: Overzicht topideeën workshops ...................................................................................... 59 Bijlage 12: Gezamenlijk ontwikkelingsplan: overzicht van de acties ................................................ 60 Bijlage 13: Acties van het gezamenlijk ontwikkelingsplan: projecfiches........................................... 62 3
Lijst met afkortingen 3 O’s
Ondernemers, onderwijs en overheid
BSO
Beroepssecundair Onderwijs (VL)
DBSO
Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs (VL)
HBO
Hoger Beroepsonderwijs (NL)
Kennis DC
Kennis Distributie Centrum (NL)
KMO
Kleine en Middelgrote Ondernemingen (VL)
LED
Laagdrempelig kennis- en dienstverleningscentrum (VL)
MBO
Middelbaar Beroepsonderwijs (NL)
MoSc
Master of Science
MKB
Middelgrote en Kleine Bedrijven (NL)
RFID
Radio Frequency Identification
SCM
Supply Chain Management
SEnSE
Secundair na Secundair (VL)
TSO
Technisch Secundair Onderwijs (VL)
TDL
Transport Distributie en Logistiek
VIL
Vlaams Instituut voor de Logistiek (VL)
VIM
Vlaams Instituut voor de Mobiliteit (V
WO
Wetenschappelijk Onderwijs (NL)
4
1. Inleiding Het project Oost West Poort (www.oostwestpoort.eu), dat ressorteert onder het Interreg IVA programma Vlaanderen-Nederland, wil de economische en logistieke samenwerking tussen de regio’s West-Vlaanderen (BE) en Venlo (NL) uitbouwen en verstevigen. Beide regio’s worden immers gekenmerkt door enerzijds de aanwezigheid van een sterke agrovoedingscluster en anderzijds een internationale logistieke draaischijffunctie. Het project Oost West Poort wil van deze gelijklopende economische realiteit gebruik maken om, middels gezamenlijke acties, de agrovoedingscluster in beide regio’s op vlak van logistiek verder te versterken. Bij het verfijnen van deze algemene doelstelling kan een onderscheid gemaakt worden tussen twee afzonderlijke, doch met elkaar verweven actielijnen. Enerzijds is het de ambitie van het project om tussen beide regio’s een duurzame transportcorridor uit te bouwen en hun logistieke draaischijffunctie verder te versterken (activiteiten 1, 2, en 3). Anderzijds wil het project de troeven in beide regio’s op vlak van agrovoedingslogistiek blijvend verankeren door volop in te zetten op de verdere uitbouw en versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur (activiteiten 4 en 5). Onderhavig rapport beschrijft de methodologie en resultaten van de acties die ondernomen werden in het kader van activiteit 4. De opzet van deze activiteit is het vergelijken van de bestaande (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s voor de cyclus kennisontwikkeling – kennistoepassing – kennisverspreiding. Op basis van deze inhoudelijke vergelijking kunnen lacunes alsook gezamenlijke sterkten en opportuniteiten worden gedetecteerd, die verder kunnen worden uitgebouwd of benut. De vergelijkende analyse vormt dan ook de basis voor de opmaak van een gezamenlijk ontwikkelingsplan waarin acties omschreven staan die moeten leiden tot de verdere versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s. Activiteit 4 wordt getrokken door de projectleider POM West-Vlaanderen, in nauwe samenwerking met Greenport Venlo Innovation Center, en met input van de overige kennispartners in het project en bij uitbreiding van alle stakeholders in beide regio’s. Voor West-Vlaanderen zijn de projectpartners de Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen (KATHO) en de Katholieke Hogeschool Brugge Oostende (KHBO). Voor Venlo zijn dit de Gemeente Venlo, Fontys Hogescholen Venlo en Maastricht University – campus Venlo.
5
2. Methodologie De finale doelstelling van activiteit 4 is dus de uitwerking van een gezamenlijk ontwikkelingsplan voor de verdere uitbouw en versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in de regio’s West-Vlaanderen en Venlo. Om tot dit gezamenlijk ontwikkelingsplan te komen, werden een aantal opeenvolgende acties ondernomen (zie Figuur 1).
Figuur 1 Schema methodologie activiteit 4
Een eerste stap in bovenstaand proces bestond erin een zicht te krijgen op de reeds aanwezige (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur. Hiertoe werd voor elke regio een inventarisatie opgemaakt van de aanwezige kennisinstellingen en opleidingen met relevantie voor (agrovoedings)logistiek. Op basis van deze inventarisatie, en uitgaande van een studie van de sociaal/politiek/economische context in beide regio’s, werd vervolgens voor elke regio een SWOTanalyse opgesteld waarin de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur benoemd zijn. In een derde stap werden de sterktes en de zwaktes van beide regio’s met elkaar vergeleken. Hiertoe werd een confrontatiematrix opgesteld waarin beide SWOT-analyses met elkaar werden ‘geconfronteerd’. De confrontatiematrix maakt het mogelijk om op een eenvoudige manier acties te detecteren waarin beide regio’s elkaar kunnen versterken. Deze acties zijn opgenomen in een actiematrix, en vormen een eerste bron van input voor de opmaak van een longlist van topideeën. Als tweede bron van input werd voor een meer bottum-up gerichte benadering gekozen. Tijdens twee regionale workshops werd het werkveld in beide regio’s bevraagd naar wat noodzakelijk wordt geacht om de (agrovoedings)logistieke cluster in de respectievelijke regio verder te versterken op vlak van kennis en innovatie. De resultaten van deze workshops werden eveneens opgenomen in de longlist. 6
Een volgende stap bestond in de terugkoppeling van de longlist bij de regionale klankbordgroepen. Doelstelling hier is om de acties af te toetsen bij de relevante beleids- en intermediaire actoren en deze, waar mogelijk, te koppelen aan of af te stemmen met reeds bestaande (beleids)initiatieven. De weerhouden ideeën werden uiteindelijk meegenomen naar een derde workshop waarin, samen met de projectpartners en andere betrokken partijen, verdere concrete invulling wordt gegeven aan de acties. Het resultaat van deze oefening vormt ten slotte de input voor de laatste stap van het traject, namelijk de opmaak van een gezamenlijk ontwikkelingsplan. Het vervolg van dit hoofdstuk bespreekt voor elke hierboven vermelde stap de gevolgde methodologie. De resultaten staan beschreven in hoofdstuk 3.
2.1 Inventarisatie van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur Voor de inventarisatie van de aanwezige (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in WestVlaanderen en Venlo/Noord-Limburg werd een overzicht gemaakt van: (i) (ii)
(iii)
de kennisinstellingen waar (toegepast) onderzoek wordt verricht naar (agrovoedings)logistiek-gerelateerde onderwerpen (kennisontwikkeling); de kenniscentra die op vlak van (agrovoedings)logistiek (laagdrempelige) innovatie bij bedrijven en/of non profit organisaties mogelijk maken door de toepassing/valorisatie van aanwezige kennis (kennistoepassing, innovatie); de bestaande (agrovoedings)logistieke opleidingen in beide regio’s, zowel in het reguliere onderwijscircuit als daarbuiten (kennisverspreiding).
Aangezien kennisontwikkeling en kennistoepassing vaak binnen dezelfde kennisinstelling plaatsvindt, werden deze voor de inventarisatie samengenomen. De inventarisatie in beide regio’s gebeurde op basis van deskresearch, aangevuld met informatie en inzichten van de kennispartners binnen het project en van bijkomende relevante partijen. Voor de opleidingen werd volgende informatie verzameld1: (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) (viii)
naam van de opleiding naam van de opleidingsinstelling type onderwijs (BSO/TSO, mbo niveau, (post-)hbo, master, bedrijfsopleiding…) doelgroep (algemeen, bedrijven, werkzoekenden) duur van de opleiding vereiste vooropleiding/voorwaarden contactgegevens (adres, website, contactpersoon) opmerkingen (bv. rond certificering, opleidingssubsidies…)
2.2 Opstellen van de SWOT analyses Op basis van een vergelijkende analyse van de aanwezige (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur (zie boven) en een studie van de ruimere politiek/sociaal/economisch context in beide regio’s, werd voor elke regio afzonderlijk een eerste draft-versie van de SWOT analyse opgemaakt. Deze draft-versie werd vervolgens ter discussie, aanvulling, en verfijning voorgelegd aan een regionale klankbordgroep, bestaande uit de projectpartners en een aantal bijkomstige relevante partijen.
1
Bijlagen 3 en 5 geven enkel informatie over de eerste drie punten.
7
Tabel 1 geeft een overzicht van de personen die hieraan hebben deelgenomen.
8
Tabel 1 Klankbordgroep SWOT-analyse
West-Vlaanderen
Venlo
Lieve Lombaert – KATHO
Jos van Kooij – Fontys Hogescholen Venlo
Barbara Peene – KHBO
Rob Kwikkers – Fontys Hogescholen Venlo
Myriam Willaert - Howest
Hans Aarts – Fontys Hogescholen Venlo
Bart Vannieuwenhuyze – Trivizor
Henk Donker – Fontys ILEC
Kevin Lyen – RebelGroup Advisory
Janjaap Semeijn – Maastricht University Ingrid Vermeer – Greenport Venlo Innovation Center Eric Brouwers – Greenport Venlo Innovation Center Jos Hensgens – Gemeente Venlo
2.3 Confrontatiematrix en actiematrix Om tot een vergelijkende analyse van de sterktes en zwaktes van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s te komen, werden beide SWOT analyses vervolgens samengevoegd in een confrontatiematrix. Deze matrix ‘confronteert’ de sterktes en zwaktes van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in de ene regio met deze in de andere regio. Op basis van de confrontatiematrix kan vervolgens een actiematrix opgesteld worden waarin de vastgestelde sterktes en gebreken omgezet worden in concrete acties. Meer bepaald kunnen drie types acties gedetecteerd worden: (i) gezamenlijke acties waar een duidelijke samenwerking tussen beide regio’s plaatsvindt; (ii) leeracties, die gedeeltelijk regio-specifiek zijn, maar waarbij kennis- en ervaringsuitwisseling met de andere regio een centrale en cruciale rol vervult; (iii) regiospecifieke acties.
2.4 Workshops Als tweede bron van input voor de longlist werd gekozen voor een meer bottum-up gerichte benadering. Hiertoe werd een workshop georganiseerd waarin het werkveld (i.e. de relevante kennisinstellingen en opleidingsverstrekkers, bedrijven en sectorfederaties, overheidsinstanties en middenveld) werd bevraagd naar wat zij op vlak van kennis en innovatie noodzakelijk achten om de agrovoedingscluster in hun regio op vlak van logistiek verder uit te bouwen en te versterken. Gezien de eigenheid van elk regio werd geopteerd om de workshops regionaal te organiseren. Enkel de kennispartners van het project (KATHO, KHBO, POM West-Vlaanderen, Fontys Hogescholen Venlo, Maastricht University, Greenport Venlo Innovation Center en Gemeente Venlo) waren op beide workshops aanwezig. Voor West-Vlaanderen ging de workshop door op maandag 23 april 2012 bij KATHO, voor de regio Venlo op vrijdag 25 mei 2012 bij Fontys Hogescholen Venlo. De volledige deelnemerslijsten zijn terug te vinden in Bijlages 1 en 2. Om de input van de deelnemers te verzamelen werd, als onderdeel van de workshop, een brainstormsessie georganiseerd waarbij gebruik werd gemaakt van de GPS-methodiek ontwikkeld door Flanders District of Creativity2. Bij de GPS-methodiek schrijven de deelnemers rond bepaalde trends ideeën op post-its neer. Deze ideeën worden vervolgens per thema geclusterd. De ‘goede’ ideeën kunnen dan door de deelnemers met een bolletje gemarkeerd worden, waarna de ideeën met de meeste bolletjes als topidee worden geselecteerd en verder uitgewerkt in een projectfiche. 2
http://www.flandersdc.be/nl/diensten/tools/gps
9
2.5 Terugkoppeling met de regionale klankbordgroepen Het samenvoegen van de resultaten van de confrontatiematrix en de workshops resulteert in een longlist met topideeën. Deze topideeën werden zowel bottum-up (workshops) als top-down (SWOT analyses) geïdentificeerd. Deze longlist werd vervolgens ter discussie voorgelegd aan een regionale klankbordgroep. Doelstelling was om de acties af te toetsen bij de relevante beleids- en intermediaire actoren en deze, waar mogelijk, te koppelen aan, of af te stemmen met reeds bestaande (beleids)initiatieven. Voor West-Vlaanderen betrof dit vooral een interne aftoetsing, gezien de rol van de POM WestVlaanderen als trekker in dit project enerzijds, en als uitvoerder van het socio-economisch beleid binnen de provincie anderzijds. Voor Venlo gebeurde de aftoetsing enerzijds met Greenport Venlo Innovation Center en anderzijds met Gemeente Venlo, Provincie Limburg (meerbepaald de Human Capital Agenda Logistiek) en de kennisinstelling Fontys Hogescholen en Universiteit Maastricht.
2.6 Opmaak van een gezamenlijk ontwikkelingsplan De ideeën die in de vorige stap werden weerhouden, werden vervolgens meegenomen naar een derde workshop die doorging op 7 februari 2013 bij Fontys Hogescholen Venlo. Tijdens deze workshop werden de verschillende weerhouden ideeën voorgesteld, en werd gepeild naar de interesse van, en de mogelijkheid voor verdere concrete invulling door de verschillende geïnteresseerde partijen (projectpartners en bijkomende actoren). Het resultaat van de workshop vormt de input voor de laatste stap van het traject, namelijk de opmaak van een gezamenlijk ontwikkelingsplan.
10
3. Resultaten 3.1 Inventarisatie van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur West-Vlaanderen Bijlage 3 bevat de inventarisatie van transport en logistieke (TD&) opleidingen in West-Vlaanderen voor het schooljaar 2011-2012. In deze lijst wordt een onderscheid gemaakt tussen opleidingen in het regulier secundair onderwijs (i.e. een aantal technische scholen en handelsscholen) en het regulier hoger onderwijs (KATHO, KHBO en Howest); de Centra voor Volwassenonderwijs (CVO’s); de VDAB (Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding); Syntra West, en een aantal private opleidingsverstrekkers. Bijlage 4 bevat een overzicht van de aanwezige kennisinstellingen en kenniscentra in WestVlaanderen met specifieke relevantie voor logistiek. Uit het overzicht blijkt dat expertise m.b.t. logistiek enerzijds en agrovoedingstechnologie anderzijds voornamelijk geconcentreerd is binnen KATHO. Howest profileert zich vooral op vlak van technologische innovatie en productontwikkeling/industrieel ontwerp. Het LED-netwerk (www.lednetwerk.be) vormt een belangrijk onderdeel van de West-Vlaamse kennisinfrastructuur. LEDs zijn Laagdrempelige Expertise- en Dienstverleningscentra en zijn verbonden aan de drie West-Vlaamse hogescholen. Hun doel is de aanwezige kennis en expertise binnen de hogescholen vlotter te ontsluiten naar de West-Vlaamse ondernemingen, in het bijzonder de KMO’s en de non-profit sector. Met betrekking tot (agrovoedings)logistiek zijn er meerdere LEDs met potentiële toepassingsmogelijkheden, met in het bijzonder de LED Voeding (KATHO) en de LED Logistieke Innovatie en Kenniscirculatie (KATHO). Naast de West-Vlaamse kennisinstellingen, zijn – gezien hun Vlaamse vocatie – ook de Vlaamse competentiepolen met een specifieke relevantie voor (agrovoedings)logistiek opgenomen. Dit zijn het VIL (Vlaams Instituut voor Logistiek), het VIM (Vlaams Instituut voor Mobiliteit) en Flanders FOOD (Vlaamse competentiepool rond voeding en voedingstechnologie).
Regio Venlo – Noord-Limburg Bijlage 5 bevat de inventarisatie van T&L-opleidingen in Noord-Limburg voor het schooljaar 20112012. Naar analogie met de inventarisatie in West-Vlaanderen wordt hier een onderscheid gemaakt tussen opleidingen in het regulier secundair onderwijs (de regionale (ROC) en agrarische (AOC) opleidingscentra) en regulier hoger onderwijs (Fontys Hogescholen Venlo en Universiteit Maastricht – Campus Venlo), opleidingen georganiseerd door EVO Verladersorganisatie, en een aantal private opleidingsverstrekkers. Bijlage 6 bevat de inventarisatie van de kennisinstellingen en kenniscentra in Noord-Limburg met relevantie voor (agrovoedings)logistiek. Op vlak van logistiek zijn vooral het RFID Kenniscentrum en het Internationaal Logistiek Expertise Centrum (ILEC), beiden verbonden aan Fontys Hogescholen Venlo, belangrijke actoren. Het RFID Kenniscentrum voert toegepast onderzoek voor bedrijven en organisaties naar het mogelijk gebruik van RFID technologie en de voorwaarden waaronder deze technologie het best kan worden toegepast. ILEC (www.fontys.nl/ilec) is het centrum voor zakelijke dienstverlening van Fontys Hogescholen Techniek en Logistiek. Het ondersteunt bedrijven bij het oplossen van logistieke en bedrijfskundige problemen, het optimaliseren van bedrijfsprocessen, en het verhogen van logistieke en bedrijfskundige kennis en vaardigheden van werknemers onder meer door het organiseren van opleidingen en trainingen. 11
Het lectoraat Supply Chain Management, eveneens verbonden aan Fontys Hogescholen Venlo, heeft als doelstelling enerzijds nieuwe kennis en ervaring te integreren in de bachelor- en masteropleidingen om studenten zo adequaat mogelijk op te leiden, en anderzijds diezelfde kennis en ervaring uit te dragen naar het bedrijfsleven, waarmee de hogeschool haar opdracht van maatschappelijke dienstverlening vervult. Tot slot werden ook twee kenniscentra met nationale vocatie in de inventarisatie opgenomen, namelijk Dinalog (www.dinalog.nl), het Dutch Institute for Advanced Logistics, en Syntens Innovatiecentrum (www.syntens.nl), een stichting zonder winstoogmerk die in 1998 werd opgericht door het Ministerie van Economische Zaken en als doelstelling heeft ondernemingen (in het bijzonder MKB) te stimuleren zich duurzaam te vernieuwen. De Transportsector is één van de sleutelsectoren waar Syntens expertise rond heeft uitgebouwd.
3.2 SWOT analyses Op basis van een vergelijkende analyse van beide inventarisaties en een studie van de politiek/sociaal/economische context in beide regio’s, werd vervolgens voor elke regio een SWOTanalyse opgesteld van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur. In deze analyse wordt een onderscheid gemaakt tussen sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen op vlak van kennisontwikkeling (onderzoek), kennisverwerving (onderwijs), kennisvalorisatie (kennistoepassing) en de algemene politiek/sociaal/economische context. In wat volgt, worden de SWOT-analyses per regio kort toegelicht.
SWOT analyse van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in West-Vlaanderen Zie bijlage 7 De kenmerken van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in West-Vlaanderen worden in belangrijke mate bepaald door (i) de afwezigheid van een volwaardige universiteit3 en de aanwezigheid van drie hogescholen (Howest, KHBO en KATHO), en (ii) het ontbreken van een specifieke agrovoedingslogistiek focus in de volledige kennisketen. Op vlak van kennisontwikkeling heeft de afwezigheid van een volwaardige universiteit en de aanwezigheid van drie hogescholen tot gevolg dat in West-Vlaanderen vooral toegepast onderzoek, en in mindere mate fundamenteel onderzoek wordt verricht. Dit komt onder meer tot uiting in het percentage Vlaamse onderzoeksmiddelen dat naar West-Vlaanderen stroomt. Vooral voor basisfinanciering is dit percentage ondermaats, aangezien in deze financieringslijn een grote(re) nadruk ligt op fundamenteel onderzoek. Op vlak van toegepast onderzoek scoort het hoger onderwijs in de provincie wel goed. Zo ligt het aandeel in het totale Vlaams budget voor Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) en voor Tetraprojecten4 opvallend hoger dan wat op basis van studentenaantallen of financiële punten verwacht kan worden (Conceptnota visie op de uitbouw van het hoger onderwijs in de provincie West-Vlaanderen, 2008). Specifiek met betrekking tot de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur komt dit laatste ook gedeeltelijk tot uiting in de aanwezige kenniscentra in West-Vlaanderen. In de loop van de voorbije jaren hebben de West-Vlaamse hogescholen immers een aantal vooraanstaande onderzoeks- en
3
Er is een campus van de Katholieke Universiteit Leuven in Kortrijk (KUL – campus Kulak), maar hier worden enkel bacheloropleidingen, schakelprogramma’s en postacademische vorming gegeven. Masters en master-namaster (manama) opleidingen worden uitsluitend in Leuven ingericht. 4
Het TETRA-fonds van het agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) steunt toepassingsgerichte projecten die een innovatief concept bestuderen, waarvan de resultaten door ondernemingen in Vlaanderen kunnen gebruikt worden.
12
expertisecentra weten uit te bouwen, waaronder enkele met specifieke toepassingsmogelijkheden voor (agrovoedings)logistiek. Voorbeelden zijn het expertisecentrum Logistieke Innovatie Kenniscirculatie en het expertisecentrum Voeding aan KATHO, en het Industrial Design Center en het Expertisecentrum Industriële Automatisering Kortrijk (Xiak) aan Howest. Bovendien hebben de recente herstructureringen binnen het hoger onderwijs, en meer bepaald de invoering van associaties op Vlaams niveau, de samenwerking tussen de West-Vlaamse hogescholen en de universiteiten van Gent (Howest) en Leuven (KHBO en KATHO) verder versterkt, wat onder meer op vlak van onderzoek bepaalde opportuniteiten met zich meebrengt. Een voorbeeld hiervan is het Research Center for Operational Excellence in Production & Logistics, een associatieonderzoeksgroep waarin de vakgroep Industrieel Beheer van de Universiteit Gent en het XiaK (Howest) hun expertise delen voor de uitvoering van onderzoeks- en valorisatieprojecten met betrekking tot de efficiëntieverhoging van productie en interne logistiek. Uit Bijlage 4 blijkt echter ook dat geen van de hogescholen zich specifiek richt op innovatief onderzoek ter versterking van agrovoedingslogistieke activiteiten. Gezien de specialisaties binnen de hogescholen (KATHO: logistiek en voeding; Howest: industriële automatisering en productontwikkeling) zou een samenwerkingsverband tussen deze instellingen interessante opportuniteiten met zich mee kunnen brengen, evenals een samenwerking met kennisinstellingen buiten de regio. De sterke competitie, vooral tussen associaties onderling, maakt dat dit echter niet vanzelfsprekend is.
Op vlak van kennisverwerving kan een onderscheid gemaakt worden tussen opleidingen op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Bijlage 3 toont dat binnen het extra-regulier onderwijs in West-Vlaanderen een ruime waaier aan voornamelijk operationele opleidingen aangeboden wordt. Voor de meeste van deze opleidingen kunnen bedrijven en particulieren beroep doen op subsidies, waaronder de Vlaamse KMO-portefeuille voor KMO’s en vrije beroepen, subsidiëring door de sectorfondsen van de paritaire comités en de opleidingscheques van de Vlaamse Overheid. Ook binnen het regulier onderwijs worden T&L-opleidingen ingericht, niet enkel voor het wegtransport (bv. vrachtwagenchauffeur) en interne bedrijfslogistiek (bv. logistiek medewerker, magazijnbediende…), maar ook voor de maritieme sector en de luchtvaartsector. Met uitzondering van de binnenvaart komen met andere woorden alle transportmodi in het West-Vlaamse onderwijs aan bod. Dit is een belangrijk element in het bestendigen en verder versterken van het multimodale karakter van West-Vlaanderen als logistieke draaischijf. Daartegenover staat echter dat het aantal afgestudeerden – en dus de inschrijvingsgraad – voor de meeste van deze opleidingen de afgelopen jaren gestaag is afgenomen, wat in sommige gevallen tot de afschaffing van de opleiding heeft geleid. Een andere zwakte van het opleidingsaanbod in de provincie is dat het aanbod aan tactische en strategische opleidingen, zowel in het regulier als het extra-regulier circuit erg beperkt is. Zo is er in het secundair onderwijs enkel de SEnSE-opleiding (7e jaar TSO) Transport Management Assistant die werknemers met een tactisch profiel opleidt. Binnen het hoger onderwijs kan zowel in Kortrijk (KATHO, gewoon onderwijs en afstandsonderwijs) als in Brugge (Howest) een professionele bacheloropleiding Logistiek Management gevolgd worden. Deze opleiding zorgt voor de instroom van werknemers voor tactische en, mits doorgroei binnen het bedrijf, strategische functies. Met het postgraduaat Supply Chain Management (SCM) dat sinds dit academiejaar ingericht wordt door Brugge Business School (KHBO), beschikt het hoger onderwijs in West-Vlaanderen over een belangrijke troef. Toch kan deze opleiding slechts gedeeltelijk een antwoord bieden op een belangrijke tekortkoming, namelijk het ontbreken van een masteropleiding Supply Chain Management. Dergelijke opleiding is tot op heden onbestaand in Vlaanderen, en het ontbreken ervan is dus een tekortkoming op Vlaams niveau. Specifiek voor de West-Vlaamse situatie is echter niet zozeer het ontbreken van een master SCM, als wel het ontbreken van de mogelijkheid om een dergelijke master zelf in te richten, de grootste zwakte. Dit laatste is wederom een gevolg 13
van het feit dat de provincie, als enige Vlaamse provincie, niet over een volwaardige universiteit beschikt. Door de integratie van de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten zullen na 1 september 2013 hogescholen enkel nog professionele bacheloropleidingen kunnen aanbieden. De eventuele oprichting van nieuwe masteropleidingen zal vanaf dan uitsluitend een universitaire bevoegdheid zijn. Dit impliceert dat de concurrentiepositie van de provincie West-Vlaanderen ten aanzien van de provincies verder verzwakt. In termen van opleidingsaanbod is niet enkel het ontbreken van een generieke master SCM, maar ook het ontbreken van een specifieke focus op agrovoedingslogistiek een probleempunt. Indien West-Vlaanderen efficiënte, effectieve en duurzame logistiek als hefboom wil aanwenden voor de verdere uitbouw en versterking van haar agrovoedingscluster, dan impliceert dit eveneens de nood aan werknemers – zowel op operationeel, tactisch als strategisch niveau – met kennis van de specificiteiten gerelateerd aan de sector. (Internationale) uitwisselingsprogramma’s kunnen een (tijdelijk) antwoord bieden op bovenstaande tekortkomingen. Toch is het, gelet op de reeds aanwezige braindrain en het economisch belang van de sector, wenselijk dat deze cluster op termijn verder versterkt kan worden door de aansluiting met het (hoger) onderwijs verder uit te bouwen.
Op vlak van kennisvalorisatie vormt het LED-netwerk zoals reeds aangegeven één van de grote troeven van de West-Vlaamse kennisinfrastructuur. Deze laagdrempelige expertise- en dienstverleningscentra stellen kosteloos hun kennis ter beschikking en begeleiden voornamelijk kleine en middelgrote bedrijven en instellingen in West-Vlaanderen bij het zoeken naar oplossingen op vragen en problemen uit het werkveld. Naast het West-Vlaamse LED-netwerk spelen ook de Vlaamse competentiepolen VIL, VIM en Flander’s FOOD een belangrijke rol voor de valorisatie van (agrovoedings)logistieke kennis. Een interessant gegeven hierbij is dat de inhoudelijke focus van de LED Logistiek en het VIL grotendeels complementair is. Waar de LED Logistiek vooral focust op problemen van meer tactische aard, bijvoorbeeld met betrekking tot transportdocumenten, warehouse optimalisatie en voorraadbeheer, zet het VIL in op meer strategische projecten, bijvoorbeeld rond de organisatie van goederenketens (supply chain organisation), de opvolging van informatiestromen (supply chain intelligence) en de integriteit van goederenstromen (supply chain security). In theorie impliceert dit dat het WestVlaamse bedrijfsleven zowel voor tactische als voor strategische vraagstukken bij een kennisinstelling terecht kan. In de praktijk blijkt echter dat West-Vlaamse bedrijven, en dan vooral KMO’s, nog te weinig gebruik maken van de dienstverlening van de LED’s, en dat de werking en slagkracht van het VIL in de provincie West-Vlaanderen eerder beperkt is. Bovendien is de toekomstige financiering van de LEDs niet verzekerd.
Tot slot kunnen met betrekking tot de algemene politiek/sociaal/economische context ook een aantal sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen vernoemd worden die relevant zijn voor de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in West-Vlaanderen. Vooreerst is het zo de WestVlaamse werknemers gekend staan om hun talenkennis, arbeidsinzet en kennisniveau. Daartegenover staat echter dat de provincie geconfronteerd wordt met een zekere mate van braindrain. Deze is onder meer het gevolg van de beperkte stedelijke uitstraling van provincie en het ontbreken van een volwaardige universiteit. Jongeren die universitaire studies willen volgen, moeten – met uitzondering van een aantal masteropleidingen waaronder de opleiding tot industrieel ingenieur – hiervoor terecht in andere provincies. Een niet onbeduidend percentage van deze jongeren blijft na hun studies in de regio van hun universiteitsstad wonen en werken. In combinatie met het lage geboortecijfer betekent dit dat de provincie West-Vlaanderen af te rekenen krijgt met vergrijzing en ontgroening, twee processen die de reeds bestaande krapte op de arbeidsmarkt in de toekomst nog verder zullen versterken. 14
Hoewel dit een algemeen probleem is, ondervindt in het bijzonder de logistieke sector hier nu reeds de gevolgen van. Enerzijds wordt de sector door haar verouderde leeftijdsstructuur nu reeds geconfronteerd met een hoge vervangingsgraad. Anderzijds heeft zijn het omwille van haar verouderde en/of negatieve imago steeds moeilijker om geschikte werkkrachten aan te trekken en te behouden. Beide factoren zorgen ervoor dat de toekomstige economische groei en de competitiviteit van de sector onder druk komt te staan. Bovendien zijn de troeven van de provincie WestVlaanderen als competitieve agrovoedingscluster met een sterke logistieke sector als hefboom voor de lokale industrie nog te weinig bekend, zowel intern als in de rest van Vlaanderen, België en in het buitenland. Er dient dan ook meer werk gemaakt te worden van een sterke clusterbranding, centraal gecoördineerd en met een duidelijke boodschap op alle niveaus. Kennisdeling, onder meer in de vorm van een algemeen informatieaanbod rond agrovoedingslogistiek, speelt hierin een cruciaal rol, onder meer voor het creëren van het noodzakelijke maatschappelijke draagvlak. Het goede nieuws is dat er de laatste jaren een duidelijk politiek bewustzijn is gegroeid met betrekking tot het belang de TDL sector voor de West-Vlaamse en de Vlaamse economie. Zowel op provinciaal als op Vlaams niveau wordt deze als speerpuntsector naar voor geschoven. Zo heeft de Vlaamse overheid een consistent Vlaams logistiek beleid uitgetekend en investeert zij via Vlaanderen in Actie en Flanders Logistics in de uitbouw van Vlaanderen tot slimme draaischijf van Europa. Op provinciaal niveau is er een expliciete strategische beleidsdoelstelling geformuleerd voor de TDL sector, namelijk het verder uitbouwen van de draaischijffunctie van West-Vlaanderen, mede ter versterking van de concurrentiële positie van de West-Vlaamse productiebedrijven. Deze politieke gedragenheid op verschillende beleidsniveaus kan de lokale verankering van de sector enkel ten goede komen. Toch brengt dit ook een risico op versnippering met zich mee. Een gebrek aan coördinatie van acties op verschillende niveaus en door verschillende stakeholders beperkt immers niet enkel de slagkracht en de effectiviteit van deze acties, maar kan ook tot een zekere ‘actie’ moeheid leiden bij de betreffende doelgroepen.
SWOT analyse van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in de regio Venlo Zie bijlage 8 De kenmerken van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in de regio Venlo worden in belangrijke mate bepaald door (i) de afwezigheid van een volwaardige universiteit5 en de aanwezigheid van één hogeschool (Fontys Hogescholen Venlo), en (ii) het Greenport onderwijs, waar een belangrijke focus ligt op agrovoeding enerzijds, en logistiek anderzijds, maar ook op de synergie tussen beide sectoren. Met betrekking tot kennisontwikkeling heeft de afwezigheid van een volwaardige universiteit en de aanwezigheid van een hogeschool tot gevolg dat ook in de regio Venlo voornamelijk toegepast onderzoek wordt verricht. Zo doen de kenniscentra verbonden aan de Fontys Hogescholen Venlo op vlak van supply chain management onder meer onderzoek naar de optimalisatie van (interne) logistieke processen, de inrichting en beheersing van goederenstromen, en de toepassing en haalbaarheid van RFID bij bedrijven. Aan de campus Venlo van Maastricht University wordt onder meer onderzoek gedaan naar sustainability, supply chain management, food & health en service logistics. Het ontbreken van een volwaardige universiteit impliceert dat binnen de regio relatief weinig fundamenteel onderzoek wordt verricht. De verdere uitbouw van de campus Venlo van Maastricht University tot een volwaardige universitaire campus – onder meer door de verruiming van het aantal
5
Maastricht University heeft een campus in Venlo waar twee masteropleidingen worden ingericht: Global Supply Chain Management and Change, ingericht door de faculteit Business and Economics, en Health Food Innovation Management, ingericht door de faculteit Health, Medicine and Life Sciences (FHML).
15
masteropleidingen – biedt echter opportuniteiten om het onderzoeksaanbod in de regio niet enkel te verbreden (diversificatie), maar ook verder te verdiepen door het te onderbouwen met strategische onderzoeksprojecten. Ook de samenwerking met kennis- en expertisecentra buiten de regio (bv. met TU Eindhoven rond smart mobility, met Universiteit Wageningen rond voeding) biedt mogelijkheden om het gebrek aan fundamentele onderzoekscapaciteit in de regio te ondervangen. De onzekerheid met betrekking tot de beschikbaarheid van toekomstige innovatiesubsidies van de rijksoverheid betekent echter een rem op de verdere uitbouw van (fundamentele) onderzoekscapaciteit.
Op vlak van kennisverwerving voorziet het greenport onderwijs in de afstemming van de sterktes van de cluster, met name het belang van de agrovoedings- en de logistieke sector voor de lokale economie, met de lokale onderwijsinstellingen. Daarnaast wordt ook ingespeeld op de bestaande en potentiële synergieën tussen de verschillende sectoren. Agrovoedingslogistiek is hiervan het, voor dit rapport, meest relevante voorbeeld. Zo wordt binnen de agro-opleidingen de nodige aandacht besteed aan logistiek (bv. de mbo-opleiding Greenport Logistics aan het Citaverde College), en is er binnen de opleidingen logistiek aandacht voor agrovoeding (bv. opleiding Food & Flower Management als studieroute binnen Logistiek en Economie aan Fontys Hogescholen Venlo). Deze afstemming van het onderwijs op de economische sterktes van de cluster is een belangrijke troef in de regio op vlak van kennisverwerving. Een tweede belangrijke troef is het uitgebreid aanbod aan T&L-opleidingen. Binnen het regulier onderwijs is dit in het bijzonder het geval voor tactische en strategische opleidingen. Zo wordt reeds op mbo-niveau een relatief ruim aanbod aan beroepsgerichte opleidingen voor tactische profielen ingericht. Het Nederlandse onderwijs onderscheidt zich hierin van het Vlaams middelbaar onderwijs, waar (bijna) uitsluitend beroepsgerichte opleidingen voor operationele functies te volgen zijn. Op hbo-niveau is het aanbod aan bachelor, master en post-hbo opleidingen zowel aan Fontys Hogescholen Venlo als aan de campus van Maastricht University een grote troef. In tegenstelling tot West-Vlaanderen heeft het ontbreken van een volwaardige universiteit in Venlo dus geen negatieve gevolgen voor het opleidingsaanbod op strategisch niveau. Ook de meertaligheid van deze opleidingen (Duits aan Fontys Hogescholen Venlo, Engels aan Maastricht University campus Venlo) is een grote troef voor het onderwijs in de regio. Buiten het regulier onderwijs is vooral het aanbod aan operationele opleidingen bijzonder uitgebreid (zie Bijlage 5). Met betrekking tot dit laatste is het evenwel opvallend dat bijscholing voor tactische en strategische beroepsprofielen, met name de EVO-opleidingen, voornamelijk in steden buiten de regio georganiseerd worden (bv. Utrecht, Zoetermeer en Eindhoven). Ook heeft de meertaligheid van de opleidingen een keerzijde. Zo trekt het hoger onderwijs in de regio Venlo relatief veel buitenlandse – met name Duitse, maar ook Chinese en Indische – studenten aan. Een groot deel van deze jongeren keert na hun studies terug naar hun thuisland, waardoor de investeringen van de regio in onderwijs en opleiding gedeeltelijk verloren gaat. Anderzijds biedt dit de regio wel de kans om haar internationaal netwerk verder uit te breiden en te versterken.
Zoals reeds besproken voor het luik kennisontwikkeling, doet de regio Venlo het – gegeven de aanwezige kennisinstellingen – relatief goed op vlak van kennisvalorisatie. Zo beschikt Fontys Hogescholen Venlo over een aantal kennis- en expertisecentra die de aanwezige expertise uitdragen en valoriseren bij de bedrijven en organisaties (zie Bijlage 6). Hoewel een belangrijk deel van deze projecten in samenwerking met het MKB gebeurt, blijft het een uitdaging om vooral kleine ondernemingen te sensibiliseren hun logistieke activiteiten te optimaliseren. Een bijkomende troef voor de regio, zowel op vlak van kennisvalorisatie als kennisdeling, is de definitieve keuze van LogiXperience om zich te vestigen in Venlo. LogiXperience (www.logixperience.com) is een logistiek ervaringscentrum dat verschillende stakeholders wil 16
samenbrengen rond drie actielijnen: (i) het vergroten van de kennis met betrekking tot logistiek en supply chains, zowel bij gebruikers met beperkte kennis als bij de meer ervaren gebruiker, (ii) het aanbieden van een vergelijk- en testmogelijkheid voor gebruikers (bv. bedrijven) die interesse hebben in bepaalde producten en oplossingen, en (iii) het delen van de aanwezige kennis, onder meer middels congressen, opleidingen... De aanwezigheid van LogiXperience in Venlo versterkt niet alleen de branding van de regio als logistieke hotspot, maar is ook een opportuniteit om het kennisen ervaringsniveau van bedrijven, overheid, middenveld, studenten en het grote publiek in de regio te vergroten. De voornaamste zwakte van de regio op vlak van kennisvalorisatie is het gebrek aan strategische kennis, bv. rond financiële stromen, juridische aspecten van de supply chain… Ook dit is een gevolg van het ontbreken van een volwaardige universiteit in de regio. Een opportuniteit is dan weer de voorziene uitbouw van een regionaal Kennis Distributie Centrum. Een Kennis DC is een regionaal samenwerkingsverband voor kennis en innovatie, gecoördineerd door de hogeschool in de regio, met participatie van de regionale partners uit de 3 O’s. Enerzijds is het de taakstelling van het Kennis DC om recent ontwikkelde kennis te delen met en toe te passen in het bedrijfsleven (MKB) in de regio. Anderzijds helpt het Kennis DC het bedrijfsleven met het formuleren van onderzoeksvragen voor toegepaste onderzoeksprojecten en pakt het regionale vragen en initiatieven op. Het Kennis DC in Venlo is één van de zes Kennis DC’s in Nederland. Samen met het topinstituut Dinalog willen zij de krachten bundelen tot een netwerk met landelijke dekking.
Tot slot kunnen met betrekking tot de algemene politiek/sociaal/economische context ook een aantal sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen vernoemd worden die relevant zijn voor de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in West-Vlaanderen. Een eerste sterkte betreft de nauwe samenwerking tussen onderwijs, overheid en ondernemingen in de regio, de zogenaamde triple helix. Van specifieke relevantie voor de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur is de nauwe samenwerking tussen de college’s en hogescholen. Op vlak van onderwijs gaat het dan voornamelijk om het onderling afstemmen van vakinhouden zodat verkorte leertrajecten mogelijk worden6. Op vlak van kennisvalorisatie is het project GreenBrains7 (www.greenbrains.nl) – een samenwerkingsverband tussen Hogeschool HAS Den Bosch, Fontys Hogescholen Venlo, en Citaverde College, met Gilde Opleidingen, Van Hall Larenstein, Universiteit Maastricht en Wageningen UR als bijkomende partners – een toonaangevend initiatief. Ook tussen opleidingsinstellingen en bedrijven vindt kennisuitwisseling en samenwerking plaats. Zo is er de TrafficPort Academy, een samenwerking tussen TrafficPort, een vereniging van ondernemers op het gebied van transport en logistiek, en Gilde Opleidingen8. Een tweede troef is de sterke branding van Greenport Venlo, zowel intern (naar eigen bedrijven, organisaties en bevolking) als extern. Het feit dat de zesde editie van de Floriade, de
6
Voorbeelden zijn de leergang douaneonderwijs tussen Gilde Opleidingen en Fontys Hogescholen Venlo; en het verkorte leertraject in de opleiding Food & Flower Management aan Fontys Hogescholen Venlo voor leerlingen die de mbo-3 opleiding Greenport Logistics Professional en de mbo-4 opleiding Greenport Logistics Manager aan het Citaverde College hebben gevolgd. 7
Het project heeft enerzijds als doel organisaties te ondersteunen en oplossingen te bieden voor uiteenlopende kennis- en innovatievragen op het gebied van fresh, food en flowers, en aanverwante activiteiten zoals agrologistiek en techniek. Anderzijds is er ook de GreenSchool, waar een breed scala aan opleidingen, trainingen en andere mogelijkheden voor competentieontwikkeling wordt aangeboden. 8
De TrafficPort Academy bestaat erin dat jongeren die een opleiding bij Gilde Opleidingen volgen, hun brede opleiding kunnen aanvullen met kennis die specifiek is afgestemd op de wensen van de deelnemende bedrijven. De betreffende jongere heeft garantie op werk bij een van de aangesloten bedrijven, het bedrijf zelf krijgen op die manier een perfect geschoolde medewerker op maat.
17
wereldtuinbouwtentoonstelling die elke tien jaar in Nederland georganiseerd wordt, dit jaar in Venlo doorgaat, biedt een unieke gelegenheid om de Greenport verder op de internationale kaart te plaatsen. Een kanttekening die hierbij wel gemaakt dient te worden, is dat de term ‘Greenport’ een sterke agrarische connotatie heeft, waardoor het – althans voor het grote publiek – misschien enigszins voorbijgaat aan het belang van de logistieke sector en de maakindustrie voor de regio. Beide sectoren zijn niet enkel dubbel zo belangrijk in termen van toegevoegde waarde, de sterkte van de cluster bestaat net uit de synergie die ontstaat tussen deze sectoren en de agrovoedingssector. Het goede nieuws is dat het belang van de logistieke sector algemeen, en van agrovoedingslogistiek in het bijzonder, niet enkel door de lokale en regionale overheden en stakeholders wordt onderschreven. Eenzelfde gedragenheid is er ook op nationaal niveau, waar de logistieke sector - net als agrofood en tuinbouw en uitgangsmaterialen - erkend wordt als één van negen nationale topsectoren. Het gevolg is dat de afgelopen jaren op elk van deze niveaus door verschillende stakeholders talrijke initiatieven werden genomen om de sector op vlak van innovatie, kennis, arbeidsmarkt en imagobuilding te ondersteunen en te versterken. Hoewel deze initiatieven hun effect hebben gehad, houdt de versnippering en het gebrek aan coördinatie ervan ook hier een bedreiging in voor hun slagkracht. Specifiek met betrekking tot agrovoedingslogistiek is er bovendien een bijkomend risico, namelijk dat deze als cross-over sector tussen de topsectoren agrofood, en tuinbouw en uitgangsmaterialen enerzijds en logistiek anderzijds bij de toekenning van subsidies makkelijker uit de boot kan vallen. Tot slot dient ook opgemerkt te worden dat ondanks de vele initiatieven omtrent imagobuilding, de logistieke sector nog steeds gedeeltelijk af te rekenen heeft met een verouderd en/of negatief imago. In aanmerking genomen dat de regio Venlo bovendien een beperkte stedelijke uitstraling heeft en daardoor – net als West-Vlaanderen – geconfronteerd wordt met een braindrain van jong talent, impliceert dit een bedreiging voor het vinden en behouden van geschikt personeel in de (agrovoedings)logistieke sector en dus voor de toekomstige competitiviteit van de cluster.
3.3 Confrontatiematrix en actiematrix Uit bovenstaande bespreking volgt dat beide regio’s op vlak van (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur en de bredere politiek/sociaal/economische context een aantal gelijkenissen, maar eveneens – en net omwille van deze gelijkenissen – ook een aantal opvallende verschillen vertonen. Deze gelijkenissen en verschillen komen tot uiting wanneer beide SWOT analyses met elkaar ‘geconfronteerd’ worden in een confrontatiematrix (zie Bijlage 9): 1. In beide regio’s is er een uitgebreid opleidingsaanbod, zowel in het regulier als het extrareguliere circuit. Daarnaast voorziet het aanwezige hoger onderwijs middels haar kennis- en expertisecentra in de uitvoering van toegepast onderzoek en de valorisatie van de aanwezige kennis. Het aantal kennis- en expertisecentra met specifieke toepassingsmogelijkheden voor agrovoedingslogistiek is in West-Vlaanderen wel uitgebreider (zie Bijlagen 4 en 6), wat voornamelijk het gevolg is van het feit dat in de provincie drie hogescholen gevestigd zijn, en in de regio Venlo slechts één. 2. Beide regio’s missen een volwaardige universiteit. Zowel in West-Vlaanderen als in Venlo heeft dit implicaties voor de hoeveelheid fundamenteel onderzoek en het aanbod aan maatschappelijke dienstverlening en kennisvalorisatie op strategisch niveau. In tegenstelling tot West-Vlaanderen echter, beschikt de regio Venlo wel over een (en zelfs meerdere) masteropleiding Supply Chain Management. 3. Onder meer ten gevolge van het ontbreken van een volwaardige universiteit en hun perifere ligging (West-Vlaanderen buiten de Vlaamse Ruit, Venlo buiten de Randstad) hebben beide 18
regio’s te kampen met een beperkte stedelijke uitstraling. Hierdoor zijn ze minder aantrekkelijk voor jongeren en hoogopgeleiden, waardoor ze in meer of mindere mate af te rekenen hebben met een braindrain van jong talent. 4. Het verouderde en/of negatieve imago van transport-logistiek is een algemeen probleem dat de sector in zijn geheel voor een grote uitdaging stelt op vlak van tewerkstelling. In combinatie echter met de hierboven vermelde braindrain en de regionale krapte op de arbeidsmarkt9, en gegeven het belang van de TDL-sector voor de lokale economie, vormt dit een bedreiging voor de toekomstige economische groei van de logistieke sector in beide regio’s. 5. Ondanks de gelijklopende economische realiteit, zijnde de aanwezigheid van een sterke agrovoedingscluster gecombineerd met een sterke en potentierijke logistieke sector, is de clusterwerking in Greenport Venlo meer uitgebouwd dan in West-Vlaanderen, in het bijzonder op vlak van branding en de afstemming met de lokale onderwijs- en onderzoekscentra. 6. Tot slot zijn zowel de sector agrofood/voeding als de sector logistiek in beide regio’s erkend als speerpuntsectoren/topsectoren en dit zowel op regionaal beleidsniveau als op gewestelijk/landelijk niveau. Waar deze politieke gedragenheid op verschillende beleidsniveaus de lokale verankering van de sectoren enkel ten goede kan komen, brengt dit ook een risico op versnippering met zich mee. De synergie tussen beide sectoren, m.n. agrovoedingslogistiek, staat vooral in Nederland uitdrukkelijk op de agenda, getuige ondermeer het Netwerk Agrologistiek.
Op basis van bovenstaande vergelijkende analyse van de sterktes en zwaktes van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s, kan vervolgens een actiematrix opgesteld worden (zie Bijlage 10). Zoals reeds besproken in hoofdstuk 2.3, bevat deze actiematrix drie types acties: gezamenlijke acties, leeracties, en regiospecifieke acties. Deze worden hieronder kort besproken. De gezamenlijke acties G.1 en G.2 spelen in op een gemeenschappelijke sterkte, namelijk de aanwezigheid van een aantal vooraanstaande kennisinstellingen en kenniscentra met relevantie voor (agrovoedings)logistiek. Actie G.1 betreft een kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra in beide regio’s op vlak van kennisverspreiding (onderwijs). Meer specifiek gaat het hier onder andere om uitwisselingsprojecten tussen studenten en samenwerking op vlak van onderwijsaanbod. Actie G.2 betreft een samenwerking en/of kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra in beide regio’s op vlak van kennisvalorisatie (innovatie). Actie G.3 ten slotte speelt in op de aanwezige zwakte in beide regio’s m.b.t. kennisontwikkeling (onderzoek) en beoogt het uitwerken van een gezamenlijk traject voor fundamenteel of toegepast onderzoek. Mogelijke onderzoeksvragen kunnen gedetecteerd worden binnen de marktpilots van het project Oost West Poort10, of zij kunnen aan het
9
In 2011 bedroeg de gemiddelde werkloosheidsgraad in West-Vlaanderen 5,31%. Ter vergelijking: op Vlaams niveau was dit 6,65%. 10
Zoals aangegeven in de inleiding, bestaat het project Oost West Poort uit twee luiken: een kennisluik, dat als doelstelling heeft de logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s te versterken; en een ‘marktluik’, dat als doelstelling heeft beide regio’s uit te bouwen tot efficiënte draaischijven voor agrovoeding en tussen beide regio’s een duurzame transportcorridor uit te bouwen. Activiteit 2 binnen het marktluik voorziet in de opzet van een aantal pilots waarin samen met de verladers en logistieke dienstverleners getracht wordt om bestaande logistieke activiteiten te optimaliseren, i.e. efficiënter, effectiever en duurzamer te laten verlopen.
19
licht komen tijdens de kennis- en ervaringsuitwisseling (zie G.2). Aangezien geen van beide regio’s over een volwaarde universiteit beschikt, kan een samenwerking met expertisecentra buiten de regio’s hierbij noodzakelijk blijken. De leeracties zijn regio-specifieke acties waarbij kennis- en ervaringsuitwisseling met de andere regio een centrale en cruciale rol vervult. Zoals bijlage 10 laat zien, zijn de leeracties voor beide regio’s min of meer dezelfde. Acties L.V.1/L.W.1 en L.V.2/L.W.2 hebben betrekking op het aspect kennisverspreiding. Het gaat hierbij om de verdere uitbouw van nieuwe en/of bestaande TDLopleidingen en de promotie van deze, en bij uitbreiding alle logistieke opleidingen in de regio. Specifiek voor West-Vlaanderen werd hier enerzijds een actie rond de uitbouw van nieuwe en/of bestaande opleidingen richting agrovoedingslogistiek benoemd, en anderzijds een actie rond de uitbouw van een masteropleiding Supply Chain Management. Leeractie L.V.3/L.W.3 heeft betrekking op kennisvalorisatie (innovatie) en betreft het bevorderen van (laagdrempelige) innovaties in bedrijven algemeen, en het MKB/KMO’s in het bijzonder. Acties L.V.4/L.W.4 en L.V.5/L.W.5 tot slot hebben vooral betrekking op de branding en promotie van de regio, en vallen daarom buiten de scope van dit rapport. De laatste categorie acties die opgenomen zijn in de actiematrix zijn regiospecifieke acties. Voor West-Vlaanderen hebben deze acties vooral betrekking op de werking van de LED Logistiek (RS.W.1), de uitbouw van een (inter)nationaal innovatienetwerk ter ondersteuning van de West-Vlaamse bedrijven (RS.W.2) en de coördinatie van initiatieven op verschillende niveaus rond kennisinfrastructuur en innovatie (RS.W.3). Voor de regio Venlo hebben de meeste regiospecifieke acties betrekking op de verdere uitbouw van de lokale campus van Universiteit Maastricht (RS.V.1), de verdere opstart van het regionaal Kennis DC (RS.V.2) en de coördinatie van acties en initiatieven om versnippering tegen te gaan (RS.V.3).
3.4 Resultaten van de workshops: selectie van topideeën De tweede bron van input voor de longlist van topideeën zijn de twee regionale workshops die in het voorjaar van 2012 georganiseerd werden. Tijdens deze workshops werden aan de hand van trends ideeën verzameld die kunnen bijdragen aan de uitbouw van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s. Een volledig overzicht is terug te vinden Bijlages 1b en 2b. Uit deze veelheid aan suggesties werden een aantal ‘topideeën’ geselecteerd. Bijlage 11 geeft een overzicht van de topideeën per workshop.
3.5 Verwerking en terugkoppeling van de longlist van topideeën Op basis van de resultaten van de vergelijkende analyse (actiematrix) en de workshops (lijst met topideeën) werd vervolgens een longlist van topideeën opgesteld. Deze lijst werd verder aangevuld met ideeën die uit bilaterale gesprekken tussen de verschillende kennispartners ontstonden. Het resultaat was een lijst met een 30-tal topideeën, waarbij een onderscheid gemaakt werd tussen gezamenlijke acties en regiospecifieke acties. In een volgende stap werd deze longlist voorgelegd aan de regionale klankbordgroepen. Hierbij werd gekeken naar haalbaarheid, relevantie en eventuele mogelijkheden om acties te koppelen aan reeds bestaande acties. Het resultaat van deze aftoetsing werd ten slotte tijdens een derde workshop voorgelegd aan de betrokken kennispartners. Tijdens deze workshop werd voor elke gezamenlijke actie opgetekend welke partners zich willen engageren, wie de trekkersrol op zich zal nemen, en wat de voorziene timing is.
20
3.6 Gezamenlijk ontwikkelingsplan Het uiteindelijke resultaat van het hierboven beschreven traject is een lijst met concrete acties (zie Bijlage 12) die allen bijdragen tot de verdere versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s. Voor deze acties kan opnieuw een onderscheid gemaakt worden tussen gezamenlijke acties en regiospecifieke acties. De gezamenlijke acties zullen, omwille van hun grensoverschrijdend karakter, opgenomen worden binnen het project Oost West Poort. De regiospecifieke acties moeten eerder beschouwd worden als aanbevelingen voor beide regio’s en zullen verder niet behandeld worden in dit gezamenlijk ontwikkelingsplan. In wat volgt, worden de acties één voor één besproken in de vorm van een beknopte projectfiche. Voor een meer gedetailleerde uitwerking verwijzen we naar afzonderlijke projectfiches die in bijlage 13 van dit document zullen worden toegevoegd in de verdere loop van het project.
Acties ter versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur o.v.v. onderwijs Voor het luik onderwijs (kennisverspreiding) kunnen drie types acties onderscheiden worden: (i) (ii) (iii)
acties waar een samenwerking plaatsvindt tussen regio’s op vlak van onderwijsaanbod; acties waarbij studenten uit beide regio’s deelnemen aan gezamenlijke activiteiten; acties waar een uitwisseling van docenten plaatsvindt.
Voor de eerste soort acties worden bestaande opleidingen in de ene regio opengesteld voor studenten uit de andere regio, wat in se tot een verruiming van het logistiek opleidingsaanbod in beide regio’s leidt. Concreet gaat het hier over drie opleidingen: de éénjarige Master of Science (MoSc) International Logistics and Supply Chain Management die door Fontys ILEC wordt ingericht, de bacheloropleiding Logistiek Management die door KATHO in de vorm van afstandsonderwijs wordt ingericht en de minor Agrologistiek die in het kader van dit project wordt ontwikkeld aan Fontys Hogescholen Venlo.
1-jarige MoSc International Logistics & Supply Chain Management aan Fontys ILEC Speelt in op
Het gebrek aan een master Supply Chain Management in West-Vlaanderen
Inhoud
Fontys ILEC organiseert in samenwerking met University of Plymouth een éénjarige MoSc International Logistics and Supply Chain Management. Studenten krijgen een half jaar opleiding in Venlo en een half jaar in Plymouth. Een samenwerking tussen KATHO en Fontys ILEC biedt de West-Vlaamse bachelorstudenten Logistiek Management en de studenten Business Management en Entrepreneurship de mogelijkheid om in één jaar een Master SCM te halen. Deze uitwisseling is mogelijk dankzij een reeds bestaand formeel uitwisselingsakkoord tussen KATHO en Fontys Hogescholen.
Trekkers
Lieve Lombaert (KATHO) en Henk Donker (Fontys ILEC)
Timing
Voorbereiding : voorjaar 2013 Uitvoering : vanaf academiejaar 2013-2014
21
Bacheloropleiding Logistiek Management aan KATHO - afstandsonderwijs Speelt in op
De nood aan een bacheloropleiding Logistiek Management in afstandsonderwijs in de regio Venlo
Inhoud
KATHO organiseert een aantal bacheloropleidingen in afstandsonderwijs, waaronder de bacheloropleiding Logistiek Management. Deze opleiding kan in grote mate vrij van tijd en ruimte gevolgd worden en resulteert in een volwaardig diploma. ILEC biedt geen opleidingen aan in afstandsonderwijs, hoewel dit voor haar doelgroep (bedrijven) erg interessant kan zijn. Door de samenwerking tussen ILEC en KATHO kan ILEC haar onderwijsaanbod uitbreiden met een opleiding Logistiek Management in afstandsonderwijs
Trekkers
Lieve Lombaert (KATHO) en Henk Donker (Fontys ILEC)
Timing
Voorbereiding : voorjaar 2013 Uitvoering : vanaf academiejaar 2013-2014
Minor Agrologistiek aan Fontys Hogescholen Venlo Speelt in op
Het gebrek aan agrovoedingslogistieke opleidingen in West-Vlaanderen
Inhoud
In het kader van het project OWP ontwikkelt Fontys Hogescholen Venlo een minor Agrologistiek. Deze minor omvat 30 studiepunten en wordt dusdanig uitgebouwd dat studenten van verschillende opleidingen kunnen aansluiten (i.c. Logistiek en Technische Vervoerskunde, Logistiek en Economie, Food and Flower Management). In West-Vlaanderen bestaan op dit ogenblik nog geen logistieke opleidingen met een specifieke focus op agrovoeding. In het derde jaar van de opleiding Logistiek Management is wel een mobility window van 30 studiepunten die studenten vrij kunnen invullen met bv. buitenlandse stage. De minor Agrologistiek in Venlo zal als bijkomende keuzemogelijkheid voor deze mobility window worden toegevoegd en door KATHO actief gepromoot worden. Gezien het belang van de voedingsindustrie in West-Vlaanderen, kan deze specialisatie in agrovoedingslogistiek zeker een meerwaarde betekenen voor studenten logistiek management bij het zoeken naar een job.
Trekkers
Lieve Lombaert (KATHO) en Jos van Kooij (Fontys Hogescholen Venlo)
Timing
Uitbouw van de minor agrologistiek 2013-2014 Inrichten van minor agrologistiek vanaf academiejaar 2014-2015
De tweede soort acties zijn acties waarbij studenten uit beide regio’s deelnemen aan gezamenlijke activiteiten. Deze acties spelen niet zozeer in op bestaande zwaktes of uitdagingen m.b.t. de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s, maar kunnen wel de bestaande opleidingsprogramma’s verder versterken en aantrekkelijk maken. Uit bilaterale gesprekken tussen de kennispartners kwamen volgende voorstellen naar voor:
22
Uitwisselingsweek studenten KATHO en studenten Fontys Hogescholen Venlo Speelt in op
Versterking van de bestaande logistieke opleidingen
Inhoud
Uitwisseling met de studenten 3e jaar Logistiek Management (KATHO) en de studenten 4e jaar Logistiek en Technische Vervoerskunde (Fontys Hogescholen Venlo). Tijdens deze week staan bezoeken aan de haven en de veiling gepland, alsook het gezamenlijk uitwerken van business cases en het uitnodigen van gastsprekers. De week staat in het teken van agrologistiek. Het eerste jaar zijn de studenten van KATHO op bezoek in Venlo, het volgende jaar zijn de studenten van Fontys op bezoek in West-Vlaanderen.
Trekkers
Lieve Lombaert (KATHO) en Jos van Kooij (Fontys Hogescholen Venlo)
Timing
Najaar 2013
Uitwisseling studenten KATHO en studenten Maastricht University Speelt in op
Versterking van de bestaande logistieke opleidingen
Inhoud
Uitwisseling met de studenten 3e jaar Logistiek Management (KATHO) en de masterstudenten Global Supply Chain Management and Change (UM). Dag 1 bestaat uit een gezamenlijke deelname van de studenten aan een demonstratiesessie van LogiXperience, dag 2 bestaat uit een tweetal bedrijfsbezoeken (veiling, agrobedrijf). Het ene jaar zijn de studenten van KATHO op bezoek in Venlo, het volgende jaar zijn de studenten van UM op bezoek in West-Vlaanderen.
Trekkers
Lieve Lombaert (KATHO) en Janjaap Semeijn (Maastricht University)
Timing
Voorjaar 2013
De derde soort acties bestaan uit een samenwerking/uitwisseling van docenten tussen de kennisinstellingen. Ook hier wordt niet zozeer ingespeeld op bestaande zwaktes of uitdagingen m.b.t. de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in beide regio’s, maar wel op een verdere versterking van de bestaande opleidingsprogramma’s door grensoverschrijdende samenwerking.
Gastdocent Fontys Hogescholen Venlo in Postgraduaat SCM KHBO Speelt in op
Versterking van de bestaande opleidingen
Inhoud
In het kader van het project Oost West Poort werd door Brugge Business School (KHBO) een postgraduaatsopleiding Supply Chain Management ingericht. Deze opleiding bestaat uit 40 sessies waarin de basisconcepten van supply chain management worden behandeld. Een samenwerking met Fontys Hogescholen Venlo – in de vorm van een gastdocent met specialisatie in agrologistiek – biedt de mogelijkheid om binnen het programma een gastcollege aan te bieden rond de specificiteiten van agrologistiek.
Trekkers
Gilbert Van Nieuwenhuyze (BBS) en Jos van Kooij (Fontys Hogescholen Venlo)
Timing
Academiejaar 2013-2014 23
Uitwisseling docenten mechatronica Speelt in op
Versterking van de bestaande opleidingen
Inhoud
De opleiding mechatronica aan Fontys Hogescholen Venlo wordt in het kader van het project OWP omgevormd naar een opleiding Food & Flower Technology. Aan KATHO bestaat een gelijkaardige opleiding mechatronica en een LED Netwerken in Voertuigen. Opzet van deze actie is het verder organiseren van een uitwisseling van docenten agrotechnologie. Een concreet aanknopingspunt hierbij is de deelname van KATHO studenten aan de Field Robot beurs (www.fieldrobot.nl). Daarnaast zal ook bekeken worden hoe op langere termijn kan worden samengewerkt en of er gezamenlijk een project kan worden opgestart.
Trekkers
Frans Devolder (KATHO) en Frank van Gennip (Fontys Hogescholen Venlo)
Timing
Zomer 2013
Acties ter versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur o.v.v. kennisvalorisatie Uit de inventarisatie (zie Bijlages 1 en 2) is gebleken dat beide regio’s volop inzetten op de valorisatie van de in de kennisinstellingen aanwezige expertise. De hoofddoelstelling hierbij is het stimuleren en realiseren van laagdrempelige innovaties op vlak van transport en logistiek, zowel bij verladers als logistieke dienstverleners. De volgende actie sluit hierop aan.
Kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra uit beide regio’s Speelt in op
Opportuniteit voor het uitbreiden van het dienstverleningsaanbod aan bedrijven door samenwerking met logistieke kenniscentra buiten de eigen regio. Nood aan het verder stimuleren van innovatie bij kleine en middelgrote bedrijven op vlak van logistiek en transport
Inhoud
Beide regio’s beschikken over een aantal kenniscentra die zich specifiek richten op het begeleiden van bedrijven (in het bijzonder kleine en middelgrote bedrijven) in hun innovatietrajecten. Deze kenniscentra verschillen hierin zowel op methodologisch en organisatorisch vlak, als ook op inhoudelijk vlak (specifieke expertise). Met een kennis- en ervaringsuitwisseling hopen we dat deze kenniscentra minstens van elkaar kunnen bijleren. Idealiter leidt deze kennis- en ervaringsuitwisseling bijkomend tot het identificeren van opportuniteiten voor verdere samenwerking, bv. rond de opzet van bepaalde innovatieprojecten.
Trekkers
Heidi Hanssens (POM West-Vlaanderen) en Ingrid Vermeer (Greenport Venlo Innovation Center)
Timing
voorjaar 2013
Naast een specifieke kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra, valt voor beide regio’s ook heel wat voordeel te halen uit een meer algemene samenwerking en ervaringsuitwisseling op vlak van kennisinfrastructuur (inclusief arbeidsmarktproblematiek). 24
Interregionale samenwerking bestendigen in een overlegplatform Speelt in op
Opportuniteiten voor interregionale samenwerking
Inhoud
De socio-economische situatie in beide regio’s vertoont in vele opzichten heel wat gelijkenissen. Beide regio’s hebben dan ook een aantal gelijkaardige uitdagingen op vlak van kennisinfrastructuur en arbeidsmarktproblematiek. Het project Oost West Poort biedt de context waarbinnen een samenwerking en kennisuitwisseling tussen beide regio’s kan worden uitgebouwd en waarbinnen concrete acties ter wederzijdse versterking van beide regio’s kunnen worden opgezet en gefinancierd. Om deze samenwerkingsmogelijkheden ook na afloop van het project verder te verzekeren, voorziet deze actie in de uitbouw van een interregionaal overlegplatform. Betrokken partijen hierbij zijn o.m. POM WestVlaanderen, Greenport Venlo Innovation Center, Gemeente Venlo, Sector Service Punt Logistiek, HCA Logistiek van de Provincie Limburg…
Trekkers
Heidi Hanssens (POM West-Vlaanderen) en Ingrid Vermeer (Greenport Venlo Innovation Center)
Timing
najaar 2013
Acties ter versterking van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur o.v.v. toegepast onderzoek De laatste type acties spelen in op de versterking van de onderzoekscomponent in de kennisinfrastructuur in beide regio’s. Zoals besproken in hoofdstuk 3.2, beschikken geen van beide regio’s over een volwaarde universiteit. Het gevolg is dat er enerzijds weinig tot geen fundamenteel onderzoek wordt verricht m.b.t. logistieke onderwerpen, en dat het bestaande toegepast onderzoek zich voornamelijk richt op operationele en tactische onderwerpen11 en weinig of niet op strategische onderwerpen.
Trajecten voor gezamenlijk onderzoek Speelt in op
Opportuniteiten voor interregionale samenwerking
Inhoud
Het opzetten van traject voor gezamenlijk onderzoek biedt studenten de mogelijkheid om enerzijds van elkaar te leren op vlak van aanpak en methodologie, en biedt anderzijds de mogelijkheid om nieuwe onderzoekstopics aan te snijden. Een concreet voorstel is het gezamenlijk opzetten van toegepast onderzoek naar lean and green trajecten bij bedrijven.
Trekkers
Lieve Lombaert (KATHO) en Janjaap Semeijn (UM)
Timing
2013-2014
11
Voorbeelden van toegepast strategisch onderzoek is onderzoek naar financiële en juridische aspecten van de supply chain.
25
4. Besluit Dit rapport beschrijft het traject dat sinds de aanvang van het project Oost West Poort werd afgelegd voor de uitbouw van het gezamenlijk ontwikkelingsplan dat hierboven beschreven staat. De acties die in dit gezamenlijk ontwikkelingsplan zijn opgenomen, zijn allen laagdrempelig, breed gedragen en op relatief korte termijn realiseerbaar. Ze spelen in op de socio-economische realiteit in beide regio’s en zullen zonder twijfel bijdragen tot de verdere versterking van de logistieke kennisinfrastructuur in de regio’s Greenport Venlo en West-Vlaanderen. De kennispartners van het project streven ernaar de concrete uitvoering van deze acties te bewerkstelligen binnen de termijn van het project. Bovendien engageren de partners zich ertoe om de relevante acties (i.e. de acties die in de loop van de komende maanden hun nut zullen bewijzen) in de mate van het mogelijke ook verder te zetten na afloop van het project. En misschien zullen deze acties ook nieuwe deuren openen voor een verdere, structurele en meer diepgaande samenwerking tussen beide regio’s. Zeebrugge, 1 maart 2013
26
Bijlage 1: Deelnemerslijst workshop Kortrijk VOORNAAM
NAAM
ORGANISATIE
Didier
Barrois
Gemeente Venlo
Eric
Brouwers
Greenport Venlo Innovation Center
Guido
De Roo
POM West-Vlaanderen
Luc
Degandt*
Ondernemerscentrum Roeselare
Mario
Demets
Syntra West
Alexander
Demon
POM West-Vlaanderen
Michele
Desmet
KATHO
Jean-Paul
Dezutter*
Aegir Shipbrokers
Barbara
Geschier
Kamer van Koophandel West-Vlaanderen
Heidi
Hanssens
POM West-Vlaanderen
Patrick
Huyghe
Syntra West
Evelien
Lambrecht
Universiteit Gent
Lieve
Lombaert
KATHO
Lieven
Louwagie
Provincie West-Vlaanderen dienst Economie/Landbouw
Kevin
Lyen
Rebel Group
Liesbet
Pauwels
POM West-Vlaanderen
Barbara
Peene
KHBO
Ann
Schenk*
Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten
JanJaap
Semeijn
Universiteit Maastricht
Brigitte
Smessaert
Resoc Midden West Vlaanderen
Wim
Stubbe
Haven Oostende
Emmanuel
Van Damme
Havenbestuur Zeebrugge
Jos
van Kooij
Fontys Hogescholen
Bart
Vannieuwenhuyse
TRI-VIZOR NV
Koen
Verhaeghe
Innovatiecentrum West-Vlaanderen
Ingrid
Vermeer
Greenport Venlo Innovation Center
Myriam
Willaert
Howest
*verontschuldigd
27
Bijlage 1b: Overzicht post-it ideeën opleiding opleiding boeren: lokale opslag (hoe?), oogsten (technieken ivf logistiek) ecorijden/bewustworden chauffeurs opleidingen goederenbehandeling/operationele agrologistieke opleiding/training agrohandling in de haven/product assesment voor handling: verschillen in productgevoeligheid agrologistieke opleiding op tactisch/strategisch niveau algemeen: goed opgeleide mensen voor effectieve planning (tactisch dispatchers; strategisch 4PL) modal shift kennis in onderwijs MVO mentaliteit integreren in kennis informatie vervoersmodi (opleiding) “Multi”functioneel profiel bedrijfsopleidingen-best practices versoepelen en promoten van stages op de werkvloer stageplaatsen uitwisselen tussen bedrijven levenslang leren verbinden opleidingen onderwijs en overheidspersoneel: verhoging van hun kennis van de werkvloer
kennis bedrijven bedrijven stimuleren mee te doen aan AEO, AEO opleiding voedingsbedrijven, AEO douane = certificatie; meer AEO certificaten in West-Vlaanderen kennis incoterms kennis van goederencode kennis m.b.t. export buiten EC?
kennis algemeen eisen van retailers in kaart brengen kennis goederenstromen kennis van nieuwe markten (voorbereiding) aanbod van primaire productie in kaart brengen transparantie inzake voorraden op EU-niveau
kennisdeling/samenwerking onderwijs/onderzoek afstemming hogescholen o.v.v. opleiding en onderzoek samenwerking onderwijsinstellingen ipv concurrentie; partnering tussen kennisinstellingen samenwerking KATHO, FONTYS, HOWEST uitwisseling agrologistiek (erasmus) samenwerking hogescholen – Syntra West virtuele campus agrologistiek oprichten van multidisciplinaire teams samenwerking tussen LEDs synergie lokale kennis joint monitoring program voor agrologistiek
28
kennisdeling ondernemingen/onderwijs-onderzoek bedrijven meer samenwerking met onderzoekscentra LED verder versterken en bekend maken bij industrieà innovatie KMO’s kennisdeling (inter)nationaal samenwerking met andere provincies voor delen van kennis/clustervorming over provinciegrenzen heen andere lopende (EU) projecten à samenwerking, meer kennis uitwisselen internationaal netwerk agro-centra uitwisseling kennis (uitwisseling kennis mbt logistiek?) platform EU ivm logistiek en agro/transnationaal platform met onderzoek, overheid en onderneming sectoroverschrijdende samenwerking/bijeenkomsten in dezelfde regio/kennisoverdracht tussen sectoren/cross-sector knowledge transfer overheden EC conetwerken concrete acties rond kennisdeling agrovoedingsplatform; regionaal voedselnetwerk agrologistiek platform kennisplatform – ontmoetingsplaats - Huis van de Voeding? conferentie organiseren door kennisinstellingen en zo bedrijven informeren kennisdeling via B2B en overheid; disseminatie pilots via B2B na samenkomst virtueel contact houden toegang tot kennis en kennisverspreiding verbeteren verlaten van overlegplatformen, focus op B2B tussenpartijen die voedingsbedrijven helpen met uitwerken van ideeën data capteren RFID Tag op elk product transportmodi (vrachtwagen, boot) uitrusten met sensors voor tracking en tracing slimme koelcontainers met waarschuwingsysteem informatiesysteem chauffeur onmiddellijk feedback verbruik, tijden slimme verpakking snel en efficiënt traceerbaarheidssysteem; traceability systemen optimaliseren beter benutten van RFID RFID waar controles gekoppeld zijn aan product RFID expertise RFID valorisatie GPS trackingsystemen op elkaar afstemmen (grensoverschrijdend) aanpassen vervoerssystemen logistiek agro dataverwerking doelgericht gebruik van “info” enkel info wanneer product gevaard kan opleveren bv. enkel als T te hoog is alleen nuttige info à filter data upgraden tot bruikbare informatie databeheersystemen compatibel maken van verschillende management systemen
29
standaardisatie van systemen beperken van gebruik van verschillende infomogelijkheden. 1 systeem goed uitbouwen datadeling / toepassingen correcte communicatie bij probleemcalamiteiten (zie EHEC-crisis) afstemming informatiestromen naar douane/fytosanitaire controle… korte lijnen tussen overheid en business (douane/FAVV) transparantie mbt herkomst voeding openheid voorraad volgende schakel in de keten online stock realtime auctions tweet informatienetwerk transportbedrijven (pool) inzicht in service capaciteit (bv Ebay) logistieke buffers voorzien om minder data afhankelijk te zijn facebook, twitter, cloud à transportplanning; cloud computing groepsplanning auto-facebook actuele informatiedoorstroming vervoer logistiek dataplatform 4C ILC technologie informeren beleid: duidelijke en snelle beslissingen informatie van overheden informatie laagdrempelig maken betere, meer professionele info- en datasupport voor KMO’s business intelligence just in information logistieke APS informatie doorstroming naar consument transparantie supply chain openheid informatieketen openheid informatie tussen ketens kosten van de info tov waarde van de info productinnovatie voeding koppel fresh met diepvries tot 1 nieuw product nieuwe producten ontwikkelen design for logistics refreshed ≠ fresh à refreshen optimaliseren Innovatie in bewaar- en verpakkingstechnologie nieuwe verpakking minder verpakking (less is more) opslagmogelijkheid – verlengen houdbaarheid onderzoek naar bewaartechnieken à meer exportmogelijkheden
30
bewaartijd verhogen duurzame bewaartechnieken onderzoek naar impact van bewaring op kwaliteit lucht uit product; ontwateren producten kleinere producten maken veilige producten maken die je niet hoeft te controleren bulk à pack technologische innovatie agent technologie agro nieuwe technologische toepassingen à diversifiëren technische verbetering vervoersmiddelen automatisering robotisatie 3D printing voedselkwaliteit/voedselveiligheid smaakmonitoring eisen van de consument in kaart brengen (kleur – smaak – geur) informatie over herkomst/achtergrond producten douane douane controle in elke haven hetzelfde à kennis delen snellere controles douane in geval van fresh centrale uitvoering van controles douane meer betrokken, minder sanctioneren zo weinig mogelijk controle beperken van chains -> minder controle nodig transport meer vervoer via zee/binnenvaart meer vervoer in bulk, verpakken en verdelen ter plekke optimaliteit/sychromodaliteit traffic avoidance ‘s nachts leveren; transport en levering 's nachts benutting netwerk warehousing stockbeheer optimaliseren efficiënt warehousing SCM kwaliteitsmanagement in de volledige supply chain; cold chain management optimalisatie interne en externe bedrijfsprocessen slow logistics 3PL, 4PL; transport zou meer uitbesteed moeten worden
31
focus op toegevoegde waarde HRM verantwoording lager in organisatie empowerment voor personen actief in de sector leren van personeel lean operational excellence lean management (JIT, pull ipv push) enkele produceren wat nodig is klanten centraal consultancy die lean management introduceert energy efficiency management relatie met consument leggen, wensen inventariseren procesanalyse, arbeidsanalyse quality management groeperen van controles. 1 QA manager voor verschillende bedrijven alles thuis bezorgen à 1 auto belevert 10-tallen gezinnen witte auto plan; witte vrachtwagenplan SS omsteltijd reductie easy access – smart agent die zaken uitzoekt samenwerking o.v.v. transport koppeling stromen heen- en terug volle transporten hub- en spokeprincipe clusteren: gedeconcentreerde bundeling intensifieer logistieke samenwerking kleine KMO’s + combo vervoer + centrale dispatch geclusterd gebruik van gekoeld transport à 1 container cargo pooling; bundelen van goederenstromen; transport groeperen; logistiek = volume = samenwerking verschillende sectoren samenbrengen voor transport samenwerking o.v.v. opslag centrale koelhuizen gemeenschappelijk distributiecentrum; centrale distributiecentra gemeenschappelijke voorraden samenwerking o.v.v. inkoop gezamenlijke aankoop van grondstoffen groepsaankoop (bv energie) samenwerking o.v.v. HR bij seizoensproductie personeel uitwisselen samenwerking o.v.v. promotie en internationalisering asia desk samen naar beurzen = rol van veilingen; samen naar beurzen gaan
32
koppelen aan beurzen in andere regio’s beurs in Venlo en beurs in WVl: jaarlijks + HUB uitnodigen (bv NoordFrankrijk) mogelijke samenwerkingsverbanden samenwerking tussen landbouwers interbedrijfssamenwerking (klanten, leveranciers, toeleveranciers) kleine bedrijven samenbrengen cross-over logistiek-voeding samenwerking partners logistieke keten samenwerking gelijke sectoren internationaal samenwerking lokale producent – internationale vervoerder zoeken naar nieuwe samenwerkingsvormen coöperatief ondernemerschap regelgeving voedselveiligheid standaarden benoemen: wat is fresh? uniforme interpretatie van voedselregelgeving regelgeving WHO e.a. globaal voedselveiligheidscertificaat dat voor iedereen geldt
ROL FAVV normen voor BRC, IFC, ISO 2000 regelgeving douane, internationale handel en transport aanvaarding EU-regels voedselveiligheid in hele wereld (de strengste) voedingscertificaten wereldwijd op elkaar afstemmen AEO in elk land hetzelfde uitvoeren unificatie standaard van opslag en behandeling geen invoerrechten of douane level playing field havens regelgeving duurzaamheid objectieve (uniforme?) definities van carbon footprint nodig duurzaamheidseisen van EU + niet-EU gelijkschakelen regelgeving financieel, HR BTW regelementering minimumlonen in EU gelijkschakelen openbreken wet havenarbeid algemeen vrijhandeling met respect voor alle partijen beperking regelgeving productie milieuvriendelijke productie instaan voor eigen energievoorziening verplicht gebruik van regenwater
33
transport nieuwe brandstoffen – elektrisch rijden alternatieve brandstof, verder gaan dan biobrandstof renewable energy voor logistiek voertuigen op zonne-energie elektrisch transport energieneutraal transport green corridors sensibiliseren duurzame transportmodi ecohubs verwerking bij productie in plaats van bij consumptie -> kortere afstanden in productieproces consumptie recycleerbare verpakking cradle to cradle niet weggooien; hergebruik of net voldoende productie verminderen vervoer door consumptie regionale producten; locale consumptie publieke opinie sensibiliseren rond local food slow food/real food local 4 local: verbinding producent – consument lokale consumptie - kortere ketens lokale consumptie – sensibiliseren lokale productie en consumptie; productie dicht bij huis stadskas lokale productie + consumptie energie producten “pig” your own, zelf telen van groenten en fruit promoten seizoensgebonden consumptie hoeveverkoop promoten particulier verkoop via internet CO2-taks op voeding; consumenten informeren over energieverbuik product smart grids promotie agrovoeding agrovoedingscluster in West-Vlaanderen promoten/clustervorming -> regionale verankering regio’s specialiseren qua productie van agrovoeding -> USP gezamenlijke promotie streekeigen producten bescherming streekeigen producten/patenten lokaal labels made in prijszetting + overheidssteun (niet financieel): stimulans voor lokaal label herkenbaarheid teler op het product TWEET: eerste aardbei op REO infopunt: huis van de voeding/vooral jongeren beter informeren promotie logistiek
34
promotie fresh train promotie logistieke sector, vanaf lager onderwijs promotie West-Vlaanderen west-vlaanderen aantrekkelijker maken voor jongeren; braingain belang van bekendheid regio’s mental shift consument transportplannen producent
35
Bijlage 2: Deelnemerslijst workshop Venlo VOORNAAM
NAAM
ORGANISATIE
Eric
Brouwers
Greenport Venlo Innovation Center
Paul
Custers
Via schakel
Ivo
de Beer
UWV Werkgeverservicepunt
Guido
De Roo
POM West-Vlaanderen
Kris
Debisschop
Rebelgroup Advisory
Alexander
Demon*
POM West-Vlaanderen
Heidi
Hanssens
POM West-Vlaanderen
Edgard
Hendrikse*
CAROZ
Jos
Hensgens
Gemeente Venlo
Rianne
Hermans
Gemeente Venlo
Fré
Jacobs*
Fontys Hogescholen Venlo
Geert
Josten*
Josten Logistics BV
Michael
Jurriaans*
Platform Agrologistiek
Lieve
Lombaert
KATHO
Kevin
Lyen
Rebelgroup Advisory
Barbara
Peene
KHBO - BBS
Janjaap
Semeijn
Universiteit Maastricht
Huub
Servais
Provincie Limburg
Joris
Tenhagen*
Seacon Logistics
Jeff
van Heck
LogiXperience
Jos
van Kooij
RFID Kenniscentrum
Bart
Vannieuwenhuyse
TRI-VIZOR nv
Ingrid
Vermeer
Greenport Venlo Innovation Center
Jan
Vorstermans*
Fresh Park Venlo
*verontschuldigd
36
Bijlage 2b: Overzicht post-it ideeën LOGISTIEKE KENNIS EN KUNDE
asia-nomics opnemen in het curriculum AEO als onderdeel van het curriculum agro-logistiek opleiding ecodriving verplicht douane kennis RFID opleiding organiseren studenten leren omgaan met veelheid aan databronnen studenten leren luisteren ipv reageren verhogen kennisniveau Nederlandse studenten (2X) opleiding HBO logistiek sexy maken multimodaliteit al meegeven vanaf de kleuterklas vroegtijdige bewustworden creëren co-modaal leren denken vanop de basisschool - truck, zeescheep, binnenschip, trein themaweken (lets try something new) stage in andere landen promoten -> cultuur en kennis opzetten grensoverschrijdende major agrologistiek nieuwe combi's van opleiding (minors) uitwisseling docenten - studenten - bedrijfsleven uitwisseling van docenten tussen hogescholen en unief internationale talenten aantrekken KENNISUITWISSELING STIMULEREN
beter goed gepikt dan slecht verzonnen events voor ervaringsuitwisseling tussen bedrijven en onderwijs stages professionals in andere sectoren sector servicepunt - kennisdistributiecentrum levenslang leren, ook voor HBO+ scholing van logistiek medewerker op kwaliteit op locatie specifiek voor dat bedrijf geschreven efficiëntie van operationeel niveau vergroten door specifieke opleidingen REGIONALE KENNISBUNDELING EN UITWISSELING
aanpassen van inkoopopleidingen voor duurzame inkoper mental shift ivm centrale regie -> nieuwe opleiding nodig duurzame logistiek opnemen in logistieke opleiding masterclass logistiek voor streekproducten opleiding technisch voor vervoermiddelen met alternatieve energie Greenport campus SPOC (integratie) oprichten centraal technologisch infocentrum meer know how delen (blogs…) kennisuitwisseling (internationaal)
37
slimme ontwikkeling van bedrijventerreinen clusters ruimer uitbouwen. Niet enkel de bestaande regionale samenwerking INVESTEREN IN KENNISONTWIKKELING EN UITWISSELING VAN WERKNEMERS
studenten samen ideeën laten bedenken met bedrijven uitwisseling medewerkers tussen bedrijven (X2) poolen van arbeidskrachten continue opleidingen voor personeel kennisuitwisseling HACCP etc bedrijfsbezoeken bij andere sectoren leren van andere supply chains (bv geneesmiddelen) PROMOTIE VAN NIEUWE, DUURZAME PRODUCT/MARKT COMBINATIES
interactieve productlabels die info geven over kwaliteit product technische innovatie laagdrempelige innovaties bij MKB stimuleren RFID innovatie laagdrempeliger maken voor bedrijven VAL/VAS centra prijs differentiatie voller % prijs klantentevredenheidsonderzoek meer vraaggestuurde productontwikkeling ontwikkeling nieuwe product-markt combinaties vanuit ketenmogelijkheden fysieke clustering van bedrijven (nabijheid) VERZORGEN OPTIMALE KETENAFSTEMMING
afstemming mainport met inland terminal efficientie douane, fytosanitaire controle verhogen zodat doorlooptijd afneemt fresh producten non-stop van productie naar eindstation brengen complementair samenwerken ipv integraal netwerkorganisatie over de logistieke keten opzetten van horizontale samenwerkingsverbanden bundelen stromen netwerk fascilitator (nieuwe rol) positief belonen modal shift niet alleen plannen op € maar ook op CO2 uitstoot investeren in cradle to cradle koppeling bio massa oplossingen bewustwording van totale logistieke kosten modal shift versimpelen van de logistieke keten door bv overslaan van één partij SOCIALE INNOVATIE - VERTROUWEN STIMULEREN
integriteit basis voor samenwerking
38
respect en vertrouwen ONTWIKKELEN EN TOEPASSEN VAN NIEUWE PRODUCTEN, SUPPLY CHAINS EN DIENSTEN
open innovatienetwerken ontwikkelen leren van andere culturen innovatie is er een alternatief voor de computer? resoluut gaan voor 3D printing transport uitschakelen door nieuwe supply chains zelfsturende trucks op de weg nieuwe manier van vervoer voedsel niet bederfelijk maken nieuwe bewaarmethodes (vers-lange afstanden) nieuwe verpakkingsproducten ontwikkelen trends in goederenstroom bijhouden afval wordt reststroom --> grondstof gebruik restproducten als food/feed nieuwe energie / closed loop OPERATIONEEL SAMENWERKEN - BUNDELEN VAN VERVOERSSTROMEN
dinalog 4C concept vervoerders en verladers samenwerken --> hogere beladingsgraad durf horizontaal samen te werken! zorg dat samenwerking loont! leve Europa? Europese bundeling ipv regionaal bundelen stromen / georchestreerd bundelen stromen --> green corridors poolen van equipment concurrentie verlagen multimodaal transport TECHNIEKEN VOOR TRACK & TRACE (VOOR TIJDENS EN NA)
verplichte GPS? monitoren tijdens transport SC visibility creëren tracking and tracing design to inform multimodale routeplanner ontwikkelen multiagent technologie toepassen op transportnet eerst duidelijk de diverse technieken definiëren centraal tracking & tracing centrale databank platform voor uniforme data standaard en uitwisseling uniform platform informatieuitwisseling creëren
39
uniforme gegevensuitwisseling (horizontaal en verticaal) data upgraden tot informatie visualisatie van informatie informatie niet complex maken juiste info op juiste tijd informatie alleen bij rood licht internet of things kopieer e-spooring (Noorwegen) BRANDING
keurmerk duurzaam vervoer op OWP traject keurmerk voor agrovoeding greenport venlo als cluster wereldwijd promoten bv op beurzen venlo virtualiseren www.benaderbaar regiobranding greenport venlo algemeen: veel post-it's mbt promotie van lokale producten, lokale consumptie... VERDIEN AAN DUURZAAMHEID
minder vrachtwagens voor meer lading lean and green award in de regio uitrollen naming and shaming bewust worden cradle to cradle duurzamer transport stimuleren door financiële stimuli efficiënter transport stimuleren door financiële stimuli multimodaal transport stimuleren door financiële stimuli vervoer in grotere volumes UNIFORM EN UNIVERSEEL REGELGEVING
AEO certificering wereldwijde kwaliteitsbepaling uniforme regelgeving doelgerichte en eenvoudige regels vereenvoudiging in wet- en regelgeving schiet niet door in regelgeving vergeet douane en inspectie niet green lanes creëren voor veiligheid in brede zin testzone voor experimenteren met regelgeving inrichten
40
Bijlage 3: Inventarisatie TDL-opleidingen in West-Vlaanderen Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Bestuurder heftruck
DBSO / leertijd
CDO - VTI Kortrijk
Magazijnmedewerker
DBSO / leertijd
CDO - VTI Kortrijk
Bestuurder reachtruck
DBSO / leertijd
CDO - VTI Kortrijk
Magazijnmedewerker
DBSO / leertijd
Centrum Leren en Werken, VTI Poperinge
Bestuurder heftruck
DBSO / leertijd
Centrum Leren en Werken, VTI Poperinge
Bestuurder reachtruck
DBSO / leertijd
Centrum Leren en Werken, VTI Poperinge
Magazijnmedewerker
DBSO / leertijd
Centrum Leren en Werken, VTI Roeselare
Vrachwagenchauffeur
BSO
VTI Kortrijk
Vrachwagenchauffeur
BSO
OLV Ter Duinen campus Zeebrugge
Bijzonder transport
BSO 7de jaar
VTI Kortrijk
Bijzonder transport
BSO 7de jaar
OLV Ter Duinen campus Zeebrugge
Logistiek
BSO 7de jaar
KTA II Ensorinstituut Oostende
Logistiek
BSO 7de jaar
Technisch Instituut Sint-Vincentius
Transport Management Assistant
SE-N-SE
Sint-Jozefshandelsschool Blankenberge
Vliegtuigtechnieken
TSO
VTI Oostende
Vliegtuigtechnieken
SE-N-SE
VTI Oostende
Maritieme technieken - dek
TSO
Koninklijk Werk IBIS vzw
Maritieme technieken - dek
TSO
Maritiem Instituut Mercator
Maritieme technieken - motoren
TSO
Maritiem Instituut Mercator
Maritieme vorming
BSO
Maritiem Instituut Mercator
Schipper - Motorist
BSO 7de jaar
Maritiem Instituut Mercator
41
Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Bedrijfsmanagement, afstudeerrichting Logistiek management
Professionele Bachelor
Hogeschool West-Vlaanderen (Howest)
Bedrijfsmanagement, afstudeerrichting Logistiek management
Professionele Bachelor
KATHO
Supply Chain Management
Postgraduaat
KHBO BBS
Bachelor in de Luchtvaart - afstudeerrichting Lijnpiloot
Professionele Bachelor
KHBO
Bachelor in de Luchtvaart - afstudeerrichting Luchtvaarttechnologie
Professionele Bachelor
KHBO
Master Elektromechanica - afstudeerrichting Luchtvaarttechnologie
Academische Master
KHBO
Avionica
Postgraduaat
KHBO
Maritieme opleiding voor de professionele vaart
Volwassenonderwijs
CVO De Avondschool
Bediener hoogwerker
Volwassenonderwijs
CVO Roeselare
Bediener rolbrug
Volwassenonderwijs
CVO Roeselare
Heftruck - reachtruck - stapelaar
Volwassenonderwijs
CVO Roeselare
Bediener verreiker
Volwassenonderwijs
CVO Roeselare
ADR Tankwagenvervoer
Volwassenonderwijs
CVO VIVO
Heftruckchauffeur
Volwassenonderwijs
CVO VIVO
Reachtruckchauffeur
Volwassenonderwijs
CVO VIVO
Nascholing vrachtwagenchauffeur
Volwassenonderwijs
CVO VIVO
Vrachtwagenchauffeur (vakbekwaamheid)
Volwassenonderwijs
CVO VIVO
STCW A II/3
Algemeen
VDAB
STCW A III/1-Officer in charge of an engineering watch
Algemeen
VDAB
Vooropleiding maritieme technieken
Werkzoekenden
VDAB
Bestuurder zware vrachtwagen met aanhanger / oplegger
Werkzoekenden
VDAB
Chauffeur voor de handel in brandstoffen
Werkzoekenden
VDAB
Heftruckbestuurder / Logistiek goederenbehandelaar
Werkzoekenden
VDAB
Heftruckbestuurder basisopleiding
Werkzoekenden
VDAB
Heftruckbestuurder met beperkte ervaring
Bedrijven
VDAB
Heftruckbestuurder met ervaring
Bedrijven
VDAB
42
Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Kleine transportmiddelen
Bedrijven
VDAB
Magazijnmedewerker groothandel
Werkzoekenden
VDAB
Bijscholing op vrachtwagenrijsimulator Heftruckbestuurder opfrissing
Bedrijven
VDAB
Bedrijven
VDAB
ADR categorie I & II (colli en tanks)
Werkzoekenden
VDAB
ADR categorie I, anders dan in tanks (colli)
Werkzoekenden
VDAB
ADR categorie II ( tanks)
Werkzoekenden
VDAB
Transport en Logistiek Medewerker
Werkzoekenden
VDAB
Basistechnieken vrachtwagens
Werkzoekenden
VDAB
Logistiek - English logistics vocabulary
Werkzoekenden
VDAB
Logistiek - Het magazijn
Werkzoekenden
VDAB
Logistiek - Incoterms 2010
Algemeen
VDAB
Logistiek - Vocabulaire logistique en français
Werkzoekenden
VDAB
Logistiek - Wegtransport
Algemeen
VDAB
Sleutelspel voor de transport
Werkzoekenden
VDAB
Solliciteren - transport - het gesprek
Werkzoekenden
VDAB
ADR Attest Colli
Niet schools
Syntra West
ADR Attest Tank
Niet schools
Syntra West
ADR voor bedienden met wijzigingen ADR 2011
Niet schools
Syntra West
Bestuurder hoogwerker
Niet schools
Syntra West
Bijscholing chauffeur C: Chauffeursimago = bedrijfsimago
Niet schools
Syntra West
Bijscholing chauffeur C: Documenten, rij- en rusttijden
Niet schools
Syntra West
Bijscholing chauffeur C: Gezondheid, heffen en tillen
Niet schools
Syntra West
Bijscholing chauffeur C: Ladingzekering en optimaal motorgebruik
Niet schools
Syntra West
Bijscholing vakbekwaamheid: Ongevallenaangifte, EHBO en veiligheid
Niet schools
Syntra West
CMR vrachtbrief correct invullen
Niet schools
Syntra West
43
Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Defensief rijden op circuit - remcursus
Niet schools
Syntra West
Dispatcher
Niet schools
Syntra West
Dispatcher - update
Niet schools
Syntra West
Documenten Internationale Handel
Niet schools
Syntra West
Douane en Expeditie
Niet schools
Syntra West
Duits in het transport
Niet schools
Syntra West
Ecodriving, defensief rijden, manoeuvreren
Niet schools
Syntra West
Enig Document - PLDA (ECS) NCTS EMCS : de aangifte
Niet schools
Syntra West
Heftruckbestuurder
Niet schools
Syntra West
Heftruckchauffeur
Niet schools
Syntra West
Hernieuwen ADR Attest Colli
Niet schools
Syntra West
Hernieuwen ADR Attest Tank
Niet schools
Syntra West
Hernieuwen Attest Heftruckchauffeur
Niet schools
Syntra West
Incoterms (Internationale leveringsvoorwaarden)
Niet schools
Syntra West
Kostprijsberekening in de transportsector
Niet schools
Syntra West
Ladingzekering, voor bedienden en magazijniers
Niet schools
Syntra West
Magazijnier
Niet schools
Syntra West
Ongevalpreventie op circuit - slipcursus
Niet schools
Syntra West
Opleiding tot logistiek bediende - langlopende opleiding
Niet schools
Syntra West
Orde en netheid in het technisch magazijn
Niet schools
Syntra West
Transportverzekeringen
Niet schools
Syntra West
Vakbekwaamheid goederenvervoer over de weg (IWT-ITLB)
Niet schools
Syntra West
Veiligheidsadviseur wegtransport: gassen
Niet schools
Syntra West
Veiligheidsadviseur wegtransport: vaste en vloeibare stoffen
Niet schools
Syntra West
44
Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Magazijnier
Niet schools
Centrum voor Afstandsonderwijs
Ondernemer Goederenvervoer
Niet schools
Centrum voor Afstandsonderwijs
ADR - Opleiding chauffeur
Niet schools
DD&S Trainingen
ADR - Opleiding voor andere dan bestuuders
Niet schools
DD&S Trainingen
ADR - Veiligheidsadviseur
Niet schools
DD&S Trainingen
Elektrisch stapelaar
Niet schools
DD&S Trainingen
Heftruckbestuurder
Niet schools
DD&S Trainingen
Ladingzekerheid
Niet schools
DD&S Trainingen
Opleiding autolaadkraan
Niet schools
DD&S Trainingen
Opleiding wiellader
Niet schools
DD&S Trainingen
Reachtruck opleiding
Niet schools
DD&S Trainingen
Nascholing van vrachtwagenchauffeurs
Niet schools
DD&S Trainingen
ADR Chauffeurs Niet-Tankvervoer Vervolmaking
Niet schools
GC Advice
ADR Chauffeurs Tankvervoer Vervolmaking
Niet schools
GC Advice
Module accident, premiers secours, lé constat d'accident
Niet schools
GC Advice
Module Arrimage
Niet schools
GC Advice
Module BBS defensief bewust rijgedrag met tankwagen
Niet schools
GC Advice
Module Conduite défensive sur la route
Niet schools
GC Advice
Module defensief bewust rijgedrag stimuleren
Niet schools
GC Advice
Module economisch en milieubewust rijgedrag stimuleren
Niet schools
GC Advice
Module gedrag bij ongevallen; EHBO en aanrijdingformulier
Niet schools
GC Advice
Module La conduite économique sur la route
Niet schools
GC Advice
Module lading vastmaken en vervoeren
Niet schools
GC Advice
Module lastverdeling
Niet schools
GC Advice
Module rij- rusttijden en het gebruik van de tachograaf
Niet schools
GC Advice
Module temps de conduite, comportements en cas d'accident
Niet schools
GC Advice
45
Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Module veilig rijden en belanden van vrachtvoertuigen
Niet schools
GC Advice
Module veiligheid en gezondheid
Niet schools
GC Advice
Module voertuigbrand, hoe rageren en EHBO
Niet schools
GC Advice
Module vrachtdocumenten; rij- en rusttijden
Niet schools
GC Advice
Module wat bij ongeval, ongevalaangifte, documenten
Niet schools
GC Advice
Module wat bij ongeval, ongevalaangifte; rij- en rusttijden
Niet schools
GC Advice
Opleiding ADR
Niet schools
GC Advice
Opleiding heftruck- en reachtruckbestuurder
Niet schools
GC Advice
Opleiding IMDG
Niet schools
GC Advice
Opleiding ladingzekering
Niet schools
GC Advice
Vrachtdocumenten; rij- en rusttijden
Niet schools
GC Advice
Attitudetraining
Niet schools
Training Solutions
Autolaadkraanoperator
Niet schools
Training Solutions
Heftruckbestuurder
Niet schools
Training Solutions
Hoogwerker: schaarlift, knikarm, telescoop
Niet schools
Training Solutions
Industriële trekker
Niet schools
Training Solutions
Klein intern transport: transpallet, stapelaar, orderpicker
Niet schools
Training Solutions
Ladingzekering voor verladers
Niet schools
Training Solutions
Logistiek medewerker
Niet schools
Training Solutions
Manueel hanteren van lasten
Niet schools
Training Solutions
Reachtruckchauffeur
Niet schools
Training Solutions
Rolbrug/takel
Niet schools
Training Solutions
Smallegangentruck
Niet schools
Training Solutions
Vakbekwaamheid: ladingzekering
Niet schools
Training Solutions
Vakbekwaamheid: Rij- en Rusttijden
Niet schools
Training Solutions
Veiligheid voor hiërarchische lijn in logistieke omgeving
Niet schools
Training Solutions
46
Naam van de opleiding
Type
Naam instelling
Verreiker
Niet schools
Training Solutions
Zijlader
Niet schools
Training Solutions
Bijscholing vrachtwagenchauffeur
Niet schools
Trainingscentrum Zeebrugge vzw
Heftruckchauffeur
Niet schools
Trainingscentrum Zeebrugge vzw
47
Bijlage 4: Inventarisatie kennis- en expertisecentra in West-Vlaanderen kenniscentrum
instelling
locatie
website
EC/LED Logistieke innovatie en kenniscirculatie
KATHO/HANTAL
Kortrijk
www.lednetwerk.be
Research Center for Operational Excellence in Production & Logistics
Howest/UGent
Kortrijk/Gent
Ankerpunt Logistiek
POM W-Vl.
Zeebrugge
www.pomwvl.be
Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL)
competentiepool
Berchem
www.vil.be
Vlaams Instituut voor de Mobiliteit (VIM)
competentiepool
Diepenbeek
www.vim.be
EC/LED Netwerken in Voertuigen
KATHO/VHTI
Kortrijk
www.lednetwerk.be
EC Klimatisering
KATHO/VHTI
Kortrijk
www.katho.be/vhti
Technology Upgrade - Elektromechanische aandrijfsystemen en regeltechniek
Howest
Kortrijk
www.howest.be/technology%20upgrade
Expertisecentrum industriële automatisering Kortrijk (XiaK)
Howest
Kortrijk
www.xiak.be
LED Productontwikkeling
Howest
Kortrijk
www.lednetwerk.be
LED Netwerkeconomie
Howest
Brugge
www.lednetwerk.be
Subfaculteit Economie en Bedrijfswetenschappen
KULAK
Kortrijk
www.kuleuven-kortrijk.be/nl/Onderzoek
EC/LED Voeding
KATHO/HIVB
Roeselare
www.katho.be/hivb
Technology Upgrade - voedingstechnologie en -microbiologie
Howest
Kortrijk
www.howest.be/technology%20upgrade
Inagro
Provincie W-VL
Rumbeke
www.inagro.be
Subfaculteit Wetenschappen
KULAK
Kortrijk
www.kuleuven-kortrijk.be/nl/Onderzoek
Flander's FOOD
competentiepool
Brussel
www.flandersfood.com
Logistieke expertisecentra
Expertisecentra met toepassingsmogelijkheden voor logistiek
agrovoeding
48
Bijlage 5: Inventarisatie logistieke opleidingen in Venlo – Noord-Limburg Naam opleiding
Type onderwijs
Naam opleidingsverstrekker
Logistiek medewerker
mbo niveau 2
ROC Gilde Opleidingen
Chauffeur goederenvervoer
mbo niveau 2
ROC Gilde Opleidingen
Planner wegtransport
mbo niveau 3
ROC Gilde Opleidingen
Teamleider logistiek
mbo niveau 3
ROC Gilde Opleidingen
Manager transport en logistiek
mbo niveau 4
ROC Gilde Opleidingen
Vestigingsmanager groothandel
mbo niveau 4
ROC Gilde Opleidingen
Assistent-manager internationale handel
mbo niveau 4
ROC Gilde Opleidingen
Veilig werken met de heftruck
mbo niveau 2
Citaverde College
Greenport Logistics
mbo niveau 2
Citaverde College
Greenport Logistics - Greenport Logistics Professional
mbo niveau 3
Citaverde College
Greenport Logistics - Greenport Logistics Manager
mbo niveau 4
Citaverde College
Eendaagse heftrucktraining
bedrijfsopleiding
Citaverde College
Tweedaagse heftrucktraining
bedrijfsopleiding
Citaverde College
Logistiek Management - specialisatie Logistiek en Economie
hbo-bachelor
Fontys Hogeschool Venlo
Logistiek Management - specialisatie Logistiek en Technische Vervoerskunde
hbo-bachelor
Fontys Hogeschool Venlo
Food & Flower Management
hbo-bachelor
Fontys Hogeschool Venlo
MaSc in International Logistics and International Supply Chain Management
master
Fontys ILEC
Logistiek Management
post-hbo
Fontys ILEC
Module Supply Chain Management
post-hbo
Fontys ILEC
Global Supply Chain Management and Change
master
Universiteit Maastricht - campus Venlo
Managementwetenschappen - variant Marketing en Supply Chain Management
master
Open Universiteit Nederland
49
Naam opleiding
Type onderwijs
Naam opleidingsverstrekker
Bewust veilig werken met de heftruck
Niet schools
EVO
Bewust veilig werken met de heftruck (herhaling)
Niet schools
EVO
Instructiebijeenkomst Awareness Gegaste Lading
Niet schools
EVO
Basiskennis douaneprocedures
Niet schools
EVO
Basisopleiding declarant
Niet schools
EVO
Basisopleiding declarant (online)
Niet schools
EVO
Opleiding bouwmachines
Niet schools
EVO
Opleiding communicatieve vaardigheden voor chauffeurs
Niet schools
EVO
Digitale tachograaf opleiding
Niet schools
EVO
Opleiding hefwerktuigen
Niet schools
EVO
Opleiding hoogwerker
Niet schools
EVO
Opleiding kranen
Niet schools
EVO
Lading Zekeren opleiding
Niet schools
EVO
Leidinggeven in de logistiek
Niet schools
EVO
Logistiek medewerker
Niet schools
EVO
Assistent logistiek medewerker
Niet schools
EVO
Logistiek Teamleider
Niet schools
EVO
Verkeersveiligheid motorwagen opleiding 1
Niet schools
EVO
Verkeersveiligheid motorwagen opleiding 2
Niet schools
EVO
Orderverzamelaars opleiding
Niet schools
EVO
Praktijk van de internationale handel
Niet schools
EVO
Behaviour Based Safety Training
Niet schools
EVO
Het nieuwe rijden training
Niet schools
EVO
50
Naam opleiding
Type onderwijs
Naam opleidingsverstrekker
Rijvaardigheid Training
Niet schools
EVO
Schadepreventie Training
Niet schools
EVO
Vakbekwaamheid heftruck
Niet schools
EVO
Veiligheidscertificaat heftruck
Niet schools
EVO
Beveilingsadviseur Luchtvracht
Niet schools
EVO
Security Awareness AEO Training voor managers
Niet schools
EVO
Security Awareness voor medewerkers luchtvracht
Niet schools
EVO
Security Awareness AEO Training voor medewerkers
Niet schools
EVO
Opleiding trekkers
Niet schools
EVO
Heftruckchauffeur
Niet schools
EVO
Heftruckchauffeur (aanvullend)
Niet schools
EVO
Heftruckchauffeur (herhaling)
Niet schools
EVO
Heftruckchauffeur (verkort)
Niet schools
EVO
VCA cursus
Niet schools
EVO
VCA cursus (herhaling)
Niet schools
EVO
VCA VOL
Niet schools
EVO
VCA VOL (herhaling)
Niet schools
EVO
Veilig aanslaan van lasten
Niet schools
EVO
Veilig werken met gevaarlijke stoffen
Niet schools
EVO
Veilig werken met gevaarlijke stoffen (herhaling)
Niet schools
EVO
Werken met ADR
Niet schools
EVO
Heftruckchauffeur
Niet schools
OTTO Work Force
Heftruck (verlenging)
Niet schools
Arvelo
51
Naam opleiding
Type onderwijs
Naam opleidingsverstrekker
Heftruck (opfriscursus)
Niet schools
Arvelo
Heftruck
Niet schools
Arvelo
Heftruck (VCA SOG)
Niet schools
Arvelo
Heftruck (nascholingscursus)
Niet schools
Arvelo
Reachtruck (verlenging)
Niet schools
Arvelo
Reachtruck (opfriscursus)
Niet schools
Arvelo
Reachtruck
Niet schools
Arvelo
Reachtruck (nascholingscursus)
Niet schools
Arvelo
Heftruck/reachtruck (verlenging)
Niet schools
Arvelo
Heftruck/reachtruck (opfriscursus)
Niet schools
Arvelo
Heftruck/reachtruck (meerdaagse)
Niet schools
Arvelo
Vakdiploma heftruck/reachtruck
Niet schools
Arvelo
Cursus Elektrische Pallet Truck
Niet schools
Arvelo
Cursus Hoogwerker
Niet schools
Arvelo
Cursus Hoogwerker VCA SOG
Niet schools
Arvelo
Veiligheidstraining Veilig werken op hoogte
Niet schools
Arvelo
Veiligheidstraining Verreiker
Niet schools
Arvelo
Training Orderverzamelaars
Niet schools
Arvelo
Cursus Veilig werken met de hoogbouwtruck
Niet schools
Arvelo
Basisveiligheid VCA
Niet schools
Arvelo
VOL VCA
Niet schools
Arvelo
Basiscursus Logistiek
Niet schools
Arvelo
Cursus magazijnmedewerker
Niet schools
Arvelo
52
Naam opleiding
Type onderwijs
Naam opleidingsverstrekker
Cursus warehouse-medewerker
Niet schools
Arvelo
Introductie Hijsen
Niet schools
Arvelo
Cursus verplaatsen van lasten VCA SOG
Niet schools
Arvelo
Instructie laden en lossen autolaadkraan
Niet schools
Arvelo
Instructie Handtakels en/of zwenkkranen
Niet schools
Arvelo
Cursus veilig werken met de bovenloopkraan
Niet schools
Arvelo
Bedrijfskunde - Specialisatie Logistiek en Organisatie
hbo-bachelor
NHA
Groepsleider magazijn
Niet schools
NHA
Logistiek Management
Niet schools
NHA
Magazijnbeheer
Niet schools
NHA
Magazijnmedewerker
Niet schools
NHA
Chauffeursopleiding goederenvervoer (CCV)
Niet schools
NHA
Ondernemer Goederenvervoer
Niet schools
NHA
CCV Vakbekwaamheid Goederenvervoer
Niet schools
NTI
Logistiek Medewerker
Niet schools
NTI
Logistiek Teamleider
Niet schools
NTI
Supply Chain Management
hbo-module
NTI
Heftruck Basis
bedrijfsopleiding
Fresh Park Business School
Heftruck instructie
bedrijfsopleiding
Fresh Park Business School
Productkennis basis
bedrijfsopleiding
Fresh Park Business School
53
Bijlage 6: Inventarisatie kennis- en expertisecentra in Venlo – Noord-Limburg kenniscentrum
instelling
locatie
website
RFID Kenniscentrum
Fontys Hogescholen Venlo
Venlo
www.rfidkenniscentrum.nl
FONTYS ILEC (Internationaal Logistiek Expertise Centrum)
Fontys Hogescholen Venlo
Venlo
www.fontys.nl/ilec
Lectoraat Supply Chain Management
Fontys Hogescholen Venlo
Venlo
www.fontys.nl/lectoraten/supplychainmanagement
Breda
www.dinalog.nl
‘s-Gravenhage
www.syntens.nl
Logistieke expertisecentra
Dinalog (Dutch Institute for Advanced Logistics) Expertisecentra met toepassingsmogelijkheden voor logistiek Syntens Innovatiecentrum
54
Bijlage 7: SWOT analyse van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in West-Vlaanderen Kennisontwikkeling
Kennisverwerving
Kennisvalorisatie
Algemeen
Vooraanstaande kennis- en expertisecentra
Uitgebreid aanbod aan bijscholingsmogelijkheden
LED-netwerk
Arbeidsethos en kennisniveau van West-Vlaamse werknemers
Multimodaal opleidingsaanbod
Sterktes
TDL is speerpuntsector in provinciaal beleid
Postgraduaat SCM Afwezigheid van een volwaardige universiteit Geen specifieke focus op agrovoedingslogistiek
Zwaktes
Fundamenteel onderzoek is beperkt
Tactisch/strategisch opleidingsaanbod
Disseminatie LED Logistiek
Beperkte stedelijke uitstraling en braindrain
Geen masteropleiding SCM
Kennisvalorisatie op strategisch niveau
Krapte op de arbeidsmarkt
Inschrijvingsgraad TDL-opleidingen
Clusterbranding
Associaties in het hoger onderwijs
Kansen
Samenwerking met kennis- en expertisecentra buiten de regio
Uitwisselingsprogramma’s
Samenwerking met VIL, VIM en Flander’s FOOD
TDL is speerpuntsector in Vlaams beleid Fabrieken van de Toekomst
Bedreigingen
Competitie tussen kennisinstellingen en regio's
Concurrentie van masteropleidingen elders
Toekomstige financiering van het LEDnetwerk
Versnippering Verouderd/negatief imago TDL sector
55
Bijlage 8: SWOT analyse van de (agrovoedings)logistieke kennisinfrastructuur in Venlo – Noord-Limburg Kennisontwikkeling
Kennisverwerving
Kennisvalorisatie
Algemeen
Greenport onderwijs Vooraanstaande kennis- en expertisecentra Sterktes
Uitgebreid aanbod operationele bijscholingsmogelijkheden
Vooraanstaande kennis- en expertisecentra
Samenwerking triple helix
Aanbod tactische en strategische opleidingen in regulier onderwijs
LogiXperience
Branding Greenport Venlo - Floriade
Meertalige opleidingen
TDL speerpuntsector lokaal beleid
Afwezigheid van een volwaardige universiteit Fundamenteel onderzoek is beperkt
Beperkte bijscholings-mogelijkheden tactisch en strategische functies
Kennisvalorisatie op strategisch niveau
Inschrijvingsgraad TDL-opleidingen
Innovaties bij MKB
Beperkte stedelijke uitstraling van de regio
Zwaktes Krapte op de arbeidsmarkt
Veel buitenlandse studenten braindrain
Kansen
Verdere uitbouw UM campus Venlo
Kennis DC Venlo
Samenwerking met kennis- en expertisecentra buiten de regio
Netwerk Agrologistiek
Onzekerheid over innovatie-subsidies van rijksoverheid
Gedragenheid door rijksoverheid
Versnippering
Bedreigingen
Verouderd/negatief imago TDL sector
56
Bijlage 9: Confrontatiematrix
Sterktes Venlo
Sterktes West-Vlaanderen
Zwaktes West-Vlaanderen
Regionale en nationale kennis- en expertisecentra
Tactisch/strategisch opleidingsaanbod regulier onderwijs – master SCM
Uitgebreid aanbod TDL-opleidingen
Greenport onderwijs - focus agrologistiek
HBO- en postgraduaatsopleiding logistiek management
Meertalige opleidingen
TDL is strategische sector op lokaal beleidsniveau
Kansen West-Vlaanderen
Bedreigingen West-Vl.
Samenwerking secundair en hoger onderwijs / triple helix Branding agrovoedingslogistieke cluster
Multimodaal opleidingsaanbod Aantal hogescholen grote variatie aan relevante kennis en expertise
Afwezigheid volwaardige universiteit Bijscholingsaanbod tactische/strategische opleidingen Kennisvalorisatie op strategisch niveau
Zwaktes Venlo
Fundamenteel onderzoek is beperkt Inschrijvingsgraad TDL-opleidingen? Beperkte stedelijke uitstraling en krapte op de arbeidsmarkt Innovaties bij KMO’s/MKB TDL strategische topsector
Kansen Venlo
Samenwerking met kennis- en expertisecentra buiten de regio Imago TDL-sector
Bedreigingen Venlo
Versnippering
57
Bijlage 10: Actiematrix West-Vlaanderen
Venlo
G.1 Samenwerking en kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra in beide regio’s o.v.v. kennisverspreiding (onderwijs)
Gezamenlijke acties
G.2 Samenwerking en kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra in beide regio’s o.v.v. kennisvalorisatie (innovatie) G.3 Gezamenlijke trajecten voor fundamenteel onderzoek, toegepast onderzoek op strategisch niveau, en/of valorisatie van strategische kennis, desgevallend in samenwerking met expertisecentra buiten de regio L.W.1 Uitbouw van nieuwe en/of bestaande TDL-opleidingen
L.V.1 Uitbouw van nieuwe en/of bestaande TDL-opleidingen
L.W.1a Opleidingen in agrovoedingslogistiek ontwikkelen L.W.1b Uitbouw van een master SCM in West-Vlaanderen L.W.3 Promotie van de TDL-sector en van logistieke opleidingen
L.V.2 Promotie van de TDL-sector en van logistieke opleidingen
L.W.2 Laagdrempelige innovaties bij KMO’s bevorderen
L.V.3 Laagdrempelige innovaties bij het MKB bevorderen
L.W.4 Promotie van West-Vlaanderen als aantrekkelijke regio om te wonen en te werken
L.V.4 Promotie van de regio Venlo als aantrekkelijke regio om te wonen en te werken
L.W.5 Branding van West-Vlaanderen als slimme draaischijf voor agrovoeding
L.W.5 Branding van Greenport Venlo als slimme draaischijf voor agrovoeding
RS.W.1 Structurele financiering van de LED Logistieke Innovatie en Kenniscirculatie
RS.V.1 Uitbouw Maastricht University – campus Venlo
RS.W.2 Uitbouw van een (inter)nationaal innovatienetwerk met o.a. VIL, VIM en Flander’s FOOD ter ondersteuning van de bedrijven
RS.V.2 Opstart regionale Kennis-DC
RS.W.3 Coördinatie van initiatieven op landelijk/regionaal/provinciaal/lokaal niveau
RS.V.3 Coördinatie van initiatieven op landelijk/regionaal/provinciaal/lokaal niveau
Leeracties
Regiospecifieke acties
58
Bijlage 11: Overzicht topideeën workshops West-Vlaanderen
Venlo
TOPIDEE 1 <Specialisten in duurzame agrologistiek opleiden op alle niveaus>
TOPIDEE 1
TOPIDEE 2
TOPIDEE 2
TOPIDEE 3
TOPIDEE 3
TOPIDEE 4
TOPIDEE 4
van een kennis- en voor agrovoedings-
TOPIDEE 5
TOPIDEE 5 <E-sporing>
TOPIDEE 6
TOPIDEE 6
TOPIDEE 7
TOPIDEE 7
TOPIDEE 8
59
van
Bijlage 12: Gezamenlijk ontwikkelingsplan: overzicht van de acties Gezamenlijke acties e
e
Uitwisseling 3 jaarstudenten Logistiek Management KATHO en 4 jaarstudenten Logistiek en Technische Vervoerskunde Fontys Bezoek studenten Global SCM and Change (Universiteit Maastricht) en studenten Logistiek Management (KATHO) aan LogiXperience Samenwerking KATHO en Fontys ILEC m.b.t. afstandsonderwijs (KATHO) Samenwerking o.v.v. kennisverspreiding (G.1)
Samenwerking KATHO en Fontys ILEC m.b.t. Master of Science International Logistics and Supply Chain Management Samenwerking KATHO en Fontys m.b.t. minor agrologistiek Gastdocent van Fontys Hogescholen opleiding F&FM in de postgraduaatsopleiding SCM Uitwisseling docenten Food and Flower Technology (Fontys) en docenten VHTI (KATHO)
Samenwerking o.v.v. kennisvalorisatie (G.2) Gezamenlijke trajecten toegepast onderzoek (G.3)
Kennis- en ervaringsuitwisseling tussen kenniscentra uit beide regio’s Interregionale samenwerking structureel bestendigen in een overlegplatform Samenwerking studenten KATHO en UM m.b.t. case study lean & green
Regiospecifieke acties Venlo Kennisontwikkeling
Investeren in kennisontwikkeling en kennisuitwisseling (bv. uitbouw UM campus Venlo) Uitbouw van bestaande en/of nieuwe opleidingen
Kennisverspreiding
Basisbegrippen en uitgangspunten van duurzame, slimme, multimodale logistiek integreren in het onderwijs
Kennisvalorisatie en innovatie = Laagdrempelige innovaties bij MKB bevorderen
Uitbouw van een (internationaal) innovatienetwerk ter ondersteuning van de bedrijven/MKB (bv. regionale Kennis DC)
Promotie
Promotie van de logistieke sector en opleidingen / opleiding HBO Logistiek sexy maken
Optimale driehoeksrelatie docent-student-bedrijfsleven bij stages in het HO
60
Regiospecifieke acties West-Vlaanderen Basisbegrippen en uitgangspunten van duurzame, slimme, multimodale logistiek integreren in het onderwijs Kennisverspreiding
Specialisten in duurzame agrovoedingslogistiek opleiden op alle niveaus Uitbouw van een master SCM in West-Vlaanderen Uitbouw van een postgraduaat douanewetenschappen in West-Vlaanderen Optimale driehoeksrelatie docent-student-bedrijfsleven bij stages in het HO
Kennisvalorisatie en innovatie = Laagdrempelige innovaties bij MKB bevorderen
Uitbouw en promotie van de LED Logistiek Oprichting van een expertise- en dienstverleningscentrum agrovoedingslogistiek Uitbouw van een internationaal innovatienetwerk ter ondersteuning van de bedrijven Oprichten van een incubator voor agrovoedingslogistieke bedrijvigheid
Promotie
Promotie van de logistieke sector en logistieke opleidingen
61
Bijlage 13: Acties van het gezamenlijk ontwikkelingsplan: projecfiches
62