RAMON KLAASSENS: OPVOLGERS GEZOCHT

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

18 APRIL 2014

295

16

RAMON KLAASSENS: ‘OPVOLGERS GEZOCHT’ 10

POSITIE VROUWE LIJKE ONDERNEMER VAAK ZWAK

12

BROEIERIJ: VIJFTIG GEWASSEN ALS SPECIALISME

20

29

54

BLOEMBOL FAVORIET IN BLOEM & PLANT

MOOIE PERMANENTE PURE SEASONAL FLOWERS ZET IN BOLOPPOTSHOW OP BELEVING OP KEUKENHOF

STOP het verstoppertje spelen!

Door de unieke systemische werking beschermt Movento de plant volledig tegen zuigende insecten, ook daar waar de insecten zich verschuilen.

Movento in ‘t kort:

• Dubbelsystemische werking, van blad naar blad en van blad naar wortel • Beschermt het gewas tegen zuigende insecten • Uniek werkingsmechanisme, dus een ideale afwisselpartner in het schema • Snelle en effectieve opname door OD-formulering • Langdurige werking

Tegen moeilijk te raken insecten Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig.

Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ANEMONEN

e-mail: [email protected]

SCHOON WERKT BETER

Bollen, planten en fust. Helmus Spoelbedrijf spoelt de meest uiteenlopende producten schoon, zodat ze gemakkelijker te verwerken zijn. Neem contact op met Helmus Spoelbedrijf voor meer informatie over spoelen, behandelen en ontsmetten. 0252 - 22 25 80 • [email protected] • www.helmus.nl

De Stichting Nederlands Kampioenschap Tulpen Keuren bedankt haar sponsoren, Agrifirm Plant BV, CNB, Flynth, Interpolis, Hobaho, BloembollenVisie, en Keukenhof voor de (financiele) bijdrage aan de regionale tulpenkeuringen en het Nederlands Kampioenschap.

meststoffen

groei door kennis Vloeibare bladmeststoffen: de kortste weg van blad naar opbrengst! Foliplus bladmeststoffen is een complete range van vloeibare meststoffen voor toepassing op het blad. CropSolutions heeft de beste producten bij diverse Europese fabrikanten uitgezocht. Foliplus bladmeststoffen zijn optimaal geschikt om in kleine hoeveelheden voedingsstoffen toe te dienen. Sporenelementen kunnen op deze manier uiterst snel, effectief en veilig worden aangeboden aan de plant.

à à à à à à à

Zachte formulering voor het blad Snelle opname van de elementen Uitstekende vloeibare, stabiele formulering Mengbaar met andere middelen Veilig voor het gewas Hoog rendement Bewezen in proeven in binnen- en buitenland

Inlichtingen en bestellingen: www.foliplus.eu CropSolutions is een kwaliteitskeurmerk voor de plantaardige sector waarbij deelnemende toeleveranciers kennis delen, inkoop bundelen en groeiproducten leveren.

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector • 18 april 2014 Nummer 295

Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

CNB Actueel

8

Avondvullend programma op vakavond calla Tulpenontbijt CNB zorgt voor voedingsbodem

Visie

14 8

9

10

10

Sterkere rechtspositie van de vrouwelijke agrarische ondernemers gewenst

Broeierij

12

Walter Straathof blikt terug en vooruit op zijn bol-op-potseizoen

Openbaar groen

12

14

14

De groene identiteiten van de gemeente Bergen

Bedrijfsovername

16

Bedrijfsopvolging breder trekken

Tuinbladen

20

Bijna elke editie bloembollen in Bloem & Plant

20

Vakvenster

22

Mister Purder

Voorlichting

24

DLV Vaste Planten zet de alternatieven voor Docanil tegen bladvlekkenziekte op een rij

Onderzoek

26

Onderzoek naar energie uit bollenresten

22

27

Actueel

27

Lelietelers reageren op kritiek Bollenboos

Branchenieuws

28

Kwaliteit leidend voor nieuw koelhuis ViaRoma

Bloem in beeld

28

29

33

29

Keukenhof laat hele seizoen bol-op-potproducten zien

Product en show

33

Op en top voorjaar in showruimte van CNB

42

46

Service

34

Grondbank

36

Vraag en aanbod

37

Groene veiling

42

Compact maar gevarieerd groeneveilingprogramma bij CNB

4 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

46

Branchenieuws Positieve resultaten inzet Nontox tegen PlAMV

48

48

49

Keukenhof Arrangeur Nicky Markslag over acht hele drukke weken

49

Bloem in beeld Inspirerend showwerk Willem-Alexander Paviljoen

50

Boomkwekerij

50

Thuja occidentalis nog altijd in ontwikkeling

51

Tien vragen aan Monique van Peperstraten

52

Anthos Pr en nieuwe fotografie iBulb

54

Markt en afzet

51

52

56

PurE Seasonal Flowers laat het seizoen weer leven Voorjaarstulpen Singel regelrechte vorm van oplichting

57

Vasteplantenvaria

54

Bemesting aanpassen aan vitaliteit grond

58

Teeltadvies

62

Agenda

63

Service De kunst van het weglaten Glad IJs

64

57

Hobaho

64

Teleurstellende afloop broeiseizoen

69

Wereldbol De complexe wereld van Habranthus en Zephyranthes

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen en -afdelingen

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Anthos Teeltadvies Hobaho KAVB

69

70

Fotografie omslag: René Faas

70

18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Foto: Yvonne Jonkman

Ruim 200.000 bezoekers Kom in de Kas

Bronzen tulp voor Jan van Aartrijk

BLEISWIJK - Op zaterdag 5 en zondag 6 april 2014 bezochten zo’n 202.000 mensen Kom in de Kas, de landelijke open dag van de Nederlandse glastuinbouw. De 37e editie van Kom in de Kas vond afgelopen weekeinde plaats in 23 regio’s, verspreid over het hele land. Opvallend was dat veel gezinnen met jonge kinderen de kassen bezochten. Bij de 200 deelnemende glastuinbouwbedrijven toonden de vele vrijwilligers aan de bezoekers wat er nodig was om tot het eindproduct te komen. Daarnaast waren er andere leuke activiteiten voor de bezoekers georganiseerd. Op donderdag 3 april loste Angela Groothuizen op een stralende dag het officiële startschot voor Kom in de Kas bij Kwekerij Mansflowers in Brakel. In het kader van het thema Kunst in de Kas, onthulde ze een groot kunstwerk. Vervolgens voltooiden 280 basisschoolleerlingen, onder begeleiding van het Kom in de Kas-lied, het kunstwerk met hun zelfgeschilderde bloem.

LISSE - Op 10 april ontving Jan van Aartrijk bij zijn afscheid als voorzitter van de Bollenacademie van het Clusius College een bronzen tulp als dank voor het werk dat hij de afgelopen jaren heeft gedaan voor het onderwijs in de bollenteelt. Jan was vanaf 2001 vicevoorzitter van de Bollenacademie en in 2008 nam hij het voorzitterschap over van Jan Hein de Boer. Enkele wapenfeiten uit de periode van zijn voorzitterschap zijn het project Bollen Know How, waarin samen met het bedrijfsleven de opleidingen bollenteelt weer opnieuw zijn vormgegeven, het opstarten van Bloembollenweb en het aanstellen van een bedrijfsadviseur voor de bloembollensector. Tijdens de vergadering van het algemeen bestuur van de Bollenacademie waarin Jan afscheid nam, is André Hoogendijk verkozen tot nieuwe voorzitter van de Bollenacademie.

Gold Medal ADS voor Jan Pennings Foto: PR

BREEZAND - De American Daffodil Society (ADS) heeft aan Jan Pennings de Gold Medal 2014 uitgereikt. Hij krijgt deze onderscheiding voor zijn jarenlange inzet voor de narcis in binnen- en buitenland. Jan Pennings is vele jaren actief geweest als jurylid van de ADS, maar zorgde ook mede voor de organisatie van de World Daffodil Convention in 2008, die onder meer Nederland aandeed. Verder is Jan Pennings sinds vorig jaar voorzitter van het Bulb Committtee van de Royal Horticultural Society, en heeft hij een aantal jaren deel uitgemaakt van het bestuur van Keukenhof.

Japanse cameraploeg legt tulpenverhaal vast

DEN HELDER – Zaterdag 12 april werden er 1.500 bossen tulpen uitgereikt bij de finish van de wandeltocht van de Halve van Den Helder. Het initiatief om de deelnemers met hun prestatie te belonen kwam van de KAVB/LTO-afdeling Julianadorp. Op de dag voorafgaande aan de halve marathon van Den Helder wordt jaarlijks een wandeltocht gelopen. De route, ruim 21 kilometer lang, voert de deelnemers langs de mooiste plekken van Den Helder. Met het thema ‘Bloemen’ werd er dit jaar bovendien dwars door de bollenvelden gewandeld. Het perfecte bloeistadium van de bolgewassen, prachtig weer en een goede stemming maakten de editie van 2014 zonder meer succesvol. Als kers op de taart ontvingen alle deelnemers van het promotieteam ‘De Bloemenmeisjes’ uit de gemeente Hollands Kroon – namens de bloembollenkwekers van de lokale KAVB/LTO-afdeling – op de finishlocatie Willemsoord een bos tulpen.


Foto: Jeannet Pennings

Kwekers Julianadorp belonen wandelaars met tulpen

VENHUIZEN – Bij veredelingsbedrijf Marax Tulips in Venhuizen zijn Japanse documentairemakers maandag 14 april begonnen met filmen. De opnames zijn bedoeld om het verhaal van en achter de tulp te vertellen. De filmploeg gaat volgens Axel Vroling, mede-eigenaar van Marax Tulips, ook naar Keukenhof en veredelaar Jan Ligthart in Den Helder. De uitgebreide collectie van C.P.J. Breed uit Noordwijkerhout komt eveneens aan bod. Het merendeel wordt opgenomen bij Axel Vroling en zijn compagnon Mark Ruiter. De twee krijgen vragen over hun nieuwe tulpen. Vroling: “Ze willen weten wat onze verwachtingen zijn en filmen de eenlingen in knop. Als de zaailingen bloeien, komen ze weer filmen om te zien of onze verwachtingen kloppen. Zo krijgen de Japanners iets mee van het veredelingsproces.” Het draait niet alleen om veredeling in de documentaire. Het hele traject van zaailing naar grote partij en die met kwekersrecht verkopen, willen ze graag in beeld brengen. Zaken als promotie en internationale handel worden ook belicht. De documentaire wordt uitgezonden op 22 mei door NHK, de publieke omroep van Japan, op zender BS premium, ook wel de BBC van Japan genoemd.

LISSE – Afgelopen weekend was het op Keukenhof Oud-Hollands weekend. Een van de grootste blikvangers van dit weekend was een Staverse jol, die bij het molenplein in het water lag. Deze jol is afkomstig van het Zuiderzeemuseum uit Enkhuizen. De samenwerking bracht ook een palingroker en allerlei oud-Hollandse spelen en ambachten naar het park. Daarnaast verzorgden diverse zang- en dansgroepen op gezette tijden een optreden. Het weekend speelde zich vooral af op en rond het molenplein, de picknickweide en de speelweide.

Corso Verkeersregelaarspas geldig voor meer evenementen TEYLINGEN - Tot grote vreugde van het corsobestuur hebben de bollengemeenten Noordwijk, Noordwijkerhout, Teylingen, Lisse en Hillegom onverwacht de helpende hand geboden bij het opleiden van verkeersvrijwilligers voor het corso. De vrijwilligers hoeven niet langer de onpersoonlijke internetcursus te volgen, maar door de politie worden twee mondelinge cursussen verzorgd op 29 en 30 april in de Klinkenberghallen. De verkeersvrijwilligerspasjes worden verzorgd en betaald door de gemeente Teylingen. De pas ‘Verkeersregelaar’ is niet alleen geldig bij het corso-evenement, maar bij alle andere evenementen die het komende jaar plaatsvinden in de vijf bollengemeenten. Hiermee zijn alle verenigingen in de hele Bollenstreek geholpen die kampen met het verkeersvrijwilligersprobleem. Het corsobestuur hoopt dat deze unieke regeling meer mensen over de streep zal trekken om zich als verkeersvrijwilliger te melden. In totoaal zijn zo’n 120 vrijwilligers nodig. Aanmelden kan door een e-mail met daarin naam, leeftijd en contactgegevens te sturen naar: [email protected].

Zacht weer drukt omzet in maart AALSMEER - De bloemen- en plantenomzet bleef in maart van dit jaar een kleine zes procent achter op vorig jaar. Door het aanhoudend zachte weer zochten veel consumenten hun heil in de tuin om te genieten en deze weer op orde te brengen. In 2013 vielen Internationale Vrouwendag en Engelse Moederdag min of meer samen. Dat gaf de omzet een behoorlijke ‘boost’. Daarnaast viel Pasen toen ook in de verslagmaand. Deze ontwikkelingen speelden dit jaar vooral snijbloemen parten, terwijl het weer voor de tuinplantenomzet juist een enorme stimulans betekende. Planten stegen verhoudingsgewijs meer dan bloemen. Het totale volume kromp uiteindelijk een procent in over de hele maand. Dit had tot gevolg dat de middenprijs met 0,302 euro precies anderhalve cent inleverde. In maart voerde Tulp de lijst aan bij 16,6 procent minder omzet dan in 2013. Het aanbod was redelijk stabiel en de middenprijs daalde naar ruim 0,13 euro, oftewel circa 2,5 cent lager. Rond Vrouwendag profiteerde deze bloem nog van de grote vraag met name in Oost-Europa. Echter later in de maand drukte het relatief warme weer de animo.

Website Mahonia ‘Soft Caress’ gelanceerd LISSE - Mahonia ‘Soft Caress’ heeft een eigen website gekregen. Op mahoniasoftcaress.com kunnen consumenten alle informatie vinden over onder andere de gebruiksmogelijkheden en de verzorging van deze bijzondere cultivar die in 2013 de Gold Medal won op de RHS Chelsea Flower Show. ItSaul Plants is de eigenaar van Mahonia ‘Soft Caress’ wiens belangen worden behartigd door CNB New Plants. Het product wordt door een beperkt aantal kwekers in de markt gezet met als hoofdleverancier Kwekerij van Son & Koot. “Vanaf augustus is de plant in grotere aantallen beschikbaar”, vertelt Ard Mulder van CNB New Plants. “Van Son & Koot voorziet het product van een etiket met QR-code die verwijst naar de website. Alles wat we over het product willen vertellen, kunnen we hierop kwijt. Bovendien kunnen bezoekers met vragen en reacties op de website terecht. De interactieve website – nu nog alleen in het Nederlands beschikbaar – is betaald met de opbrengsten vanuit een zogenoemde marketingfee. Een nieuwe werkwijze voor CNB New Plants die deze fee incasseert bovenop de royalty’s.

Piet Boschman Paviljoen Hortus Bulborum LIMMEN - De directe omgeving van de Hortus Bulborum in Limmen toont zich in toenemende mate betrokken bij de hortus. Dat bleek eerder deze maand tijdens de officiële opening van de Hortus Bulborum. Een groep enthousiaste vrijwilligers uit de Zuidkerkenlaan bood de hortus het Piet Boschman Paviljoen aan. Dit paviljoen is geschikt voor optredens van muziekgroepen. Tevens werd de hortus verrijkt met een nieuwe brug naar de tuin. Voorzitter Piet Apeldoorn toonde zich zeer ingenomen met deze initiatieven. Hij kon tevens melden dat de vernieuwing voortgaat. De bollenschuur op de tuin is heringericht en heeft een fraai terras gekregen voor bezoekers die iets willen drinken. Verder is er een samenwerking ontstaan met collegatuinen als Paleis Het Loo, Keukenhof en De Tuinen van Appeltern. Zij bieden gezamenlijk een tuinenreis aan, en de belangstelling daarvoor is groot. De officiële opening werd verricht door Modeste Herwig, die in haar presentatie liet zien hoe juist in het voorjaar bloembollen de tuin op allerlei manieren kleur kunnen geven.


Foto: PR

Keukenhof met Staverse jol

LEIDEN - De zomertentoonstelling in de Hortus staat in het teken van ‘oerplanten’ en wordt georganiseerd van 25 april tot en met 1 oktober 2014 . Veel plantensoorten in de Hortus zijn vroeg in de evolutie ontstaan en hebben miljoenen jaren met succes doorstaan. Een gratis wandelboekje geeft de route aan door de tuin en de kassen. Onderweg is meer informatie te verkrijgen over de oerplanten via QR-codes. Tijdens de expositie staan de varens centraal, ter ere van het 25-jarig bestaan van de Nederlandse Varenvereniging. Meer informatie over alle activiteiten rondom deze tentoonstelling en het zomerprogramma zijn te vinden op www.hortusleiden.nl.

Illustratie: PR

Foto: PR

Planten uit de oertijd in de Hortus botanicus Leiden

CNB ACTUEEL

Avondvullend programma op vakavond calla Op dinsdag 13 mei organiseert CNB in samenwerking met de Kapiteyn Groep, Keukenhof en Sande een vakavond calla in het Oranje Nassaupaviljoen van Keukenhof. De organisatoren hebben een avondvullend programma samengesteld, inclusief een borreluurtje met een hapje en een drankje. Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

D

oel van de vakavond is om één keer per jaar alle geledingen uit de callasector bijeen te brengen om in een ongedwongen sfeer met elkaar van gedachten te wisselen, te netwerken en gezellig als vakgenoten bij elkaar te komen. En dat alles in de ambiance van de callashow die op dat moment, met zo’n 3.000 door Heleen Valstar en haar team opgestoken takken, beeldbepalend is in het Oranje Nassau Paviljoen in een typisch Amsterdamse setting met bruggetjes en grachtenhuisjes.

SIMPLY CALLA Het programma voor de avond is deels nog een verrassing, maar vast staat in elk geval wel dat er sprekers zullen zijn namens CNB en Keukenhof. Ook Marcel Jansen, projectmanager van Simply Calla, is van de partij. Hij zal het niet alleen hebben over de activiteiten die het afgelopen jaar door Simply Calla ontplooid zijn, maar ook over de plannen die voor dit jaar op het programma staan. Zoals bekend is Simply Calla de gezamenlijke promotiecampagne, die

vorig jaar ontstaan is vanuit het initiatief van de bloemenveiling om promotiegelden bijeen te brengen voor productgroepen die dat wensen. Bij de calla hebben niet alleen de bloemenaanvoerders, maar ook de knollenkwekers en veredelaars geld gestort in dit callapromotiefonds. Het initiatief werd vorig jaar op de calla-avond geïntroduceerd en draait nu een jaar, dus is de bijeenkomst een mooie gelegenheid voor het fonds om rekening en verantwoording af te leggen. Wie de hoofdspreker van de avond zal zijn, blijft volgens Diane Gortzak (Communicatie & Promotie CNB) vooralsnog een verrassing. Gezien het lijstje sprekers van de afgelopen jaren belooft het in elk geval iemand te zijn die stof geeft tot inspiratie. “Waar het ons vooral om gaat,” aldus René van Marrewijk van CNB, “is dat we de gehele callasector met deze avond een platform willen bieden om elkaar te zien en te spreken. Veel mensen zien elkaar maar één keer per jaar en dat is op de calla-avond.”

GEEN KEURING Grootste verandering ten opzichte van voorgaande jaren is dat er geen keuring meer plaatsvindt. René van Marrewijk: “De calla’s die

Woonplant van de maand De calla, of Zantedeschia, is door het Bloemenbureau uitgeroepen tot ‘Woonplant van de maand mei’, hetgeen betekent dat de calla volgende maand in het middelpunt van de belangstelling zal staan. Woonplant van de maand is een initiatief van Bloemenbureau Holland en komt tot stand met financiële steun van de Europese Unie. Maandelijks kiest het Bloemenbureau in overleg met vertegenwoordigers uit de sierteeltsector een plant die het opvallend goed doet bij de consument, of juist (nog) niet zo bekend is, maar wel potentie heeft om het goed te doen in de woonkamer. Meer info is te vinden op www.mooiwatplantendoen. nl, Facebook: mooiwatplantendoen en Twitter: @watplantendoen.

hun opwachting maken, worden gepresenteerd als één gezamenlijke inzending onder de naam van Simply Calla. Het is dus geen show die bestaat uit vazen met calla’s, maar vooral een show waar we de consument willen laten zien wat hij allemaal met calla’s kan doen. Wij als organisatoren bepalen hoe er geshowd wordt en ook wat er geshowd wordt, met een vooral consumentgerichte invalshoek. Dus geen naambordjes bij alle soorten en ook geen bedrijfsnamen, maar vooral de bezoekers laten zien wat je kunt doen met calla’s. We laten ontwerpster Heleen Valstar gewoon haar eigen gang gaan. Kortom, het is dus een totaal nieuwe opzet, waar Sande en Kapiteyn volledig achter staan.”

KETENBREED

De organisatoren van de Calla-avond bereiden de bijeenkomst voor 8 VISIE18 april 2014

De initiatiefnemers hopen dat het hele callavak gehoor zal geven aan de uitnodiging om de callavakavond bij te wonen. ”We hebben”, aldus Diane Gortzak, “alle knollenkwekers, veredelaars en bloemenkwekers uitgenodigd, met dit jaar ook een duidelijk accent op de bloemenhandelaren en uiteraard ook de knollenhandelaren. De hele keten is welkom en ik denk dat de calla-avond de grootste avond uit het seizoen op Keukenhof is. Wij hopen dat het ook met deze nieuwe opzet het geval zal zijn. Wellicht dat het accent in het verleden wat te veel op de zakelijke markt lag. Daar valt best wat voor te zeggen, maar wij denken dat de consument daar niet bij gebaat is. En in de week van de callashow komen er toch zo’n 100.000 bezoekers langs op Keukenhof.”

VAN DE REDACTIE

Foto: René Faas

Tijden veranderen

Tulpenontbijt CNB zorgt voor voedingsbodem

COLOFON

Donderdag 27 maart stond er in alle vroegte een ontbijt klaar in de Mijnzaal bij CNB in Lisse. Aan tafel deze ochtend - naast de managers Marcel Nijssen en Paul Peters en directeur Leo van Leeuwen - alle in tulpen handelende vertegenwoordigers van CNB. Een koppel van zestien vertegenwoordigers: Erik Barnhoorn, Paul van Bentem, Leo van den Berg, Jan Boon, Adri van Dun, Onno Immink, Arno Kroon, Michel Longayroux, Dick de Mooy, Frank Neuvel, Rob Paarlberg, Piet Takken, Ed en Ronald Walkier, Hawikjo Wijnands en Dick de Wit. Behalve een goed gevulde maag en een gezellige start van de dag, leverde dit tulpenontbijt goede gesprekken op, scherp en ook vruchtbaar. “CNB is sterk in tulp”, vertelt Paul Peters. “Dat neemt niet weg dat we altijd zoeken naar versteviging van onze positie en een betere dienstverlening. Bijvoorbeeld door vraag en aanbod in tulp sneller en breder te delen, vooral in de daghandel.” Het tulpenontbijt was ook een gelegenheid om ontwikkelingen in het tulpenvak met elkaar te delen. Paul Peters en Marcel Nijssen hebben het ontbijt ingeleid met een presentatie over de ontwikkelingen in het vak en de visie van CNB op tulp. De discussie na de presentatie heeft het gezamenlijke beeld van de rol van CNB in de tulp aangescherpt. Paul Peters: “Bij CNB is op dit moment een prima sfeer in het handelscentrum om samen met elkaar van gedachten te wisselen. De groep tulpenvertegenwoordigers vertegenwoordigt een mix van werkwijzen en persoonlijkheden en dat maakt CNB voor de klanten in tulp juist zo interessant. Het tulpenontbijt is een goede voedingsbodem geweest. Onze tulpenrelaties gaan dat merken.”

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Jeannet Pennings (hoofdredacteur), Wim Ciggaar, Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIE-ADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMENTEN: (excl. 6% BTW): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanof afmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJKHEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

Dat tijden veranderen is een waarheid als een koe en dat er wat dat betreft ook een duidelijke verschuiving aan de gang is bij een fenomeen als de bloemenkeuringen is dus evenmin verwonderlijk. Alleen, in navolging van de bolbloemenshows gaat het de laatste jaren wel erg hard. Niet alleen door het stopzetten van shows - geen show, geen keuring - maar ook door het wegvallen van een gerenommeerd keuringsinstituut als de VKC. Daarmee is het overkoepelende verloren gegaan, met als gevolg dat grote marktpartijen als Keukenhof enkele jaren terug al een eigen richting zijn ingeslagen. Een richting die met name op de consument gefocust is met als belangrijkste doel de bezoeker wat extra te entertainen. Tijden veranderen. Dat geldt ook voor de KAVBkeuringszaal, waar inzendingen in kwantitatief opzicht al lang niet meer het niveau weten te halen van pakweg vijf jaar geleden. Het is zelfs zo erg, dat wanneer een alom gerespecteerde en gewaardeerde inzender als Cees Breed vanwege zijn leeftijd met zijn wekelijkse inzending zou moeten stoppen, de bodem onder het KAVB-keuringsverhaal grotendeels verloren gaat en de animo nog verder zal teruglopen. De KAVB doet er alles aan om het tij te keren door keuringen op locatie te houden, speciale keuringen te organiseren en nieuwe media als Facebook bij de berichtgeving te betrekken, het zet allemaal nog geen zoden aan de dijk en de wekelijkse keuring wordt er nou ook niet direct interessanter door. Tijden veranderen. Dat geldt dus ook voor de inzenders aan de bloemenkeuringen en dat zijn toch degenen waar het in dit verhaal allemaal om draait. Wat beweegt een inzender om mee te doen en waarom laat hij het steeds vaker afweten? Is dat tijdgebrek, zijn het de kosten, is dat gebrek aan aandacht in de (vak)pers, is het de wijze van keuren? Of zijn keuringen gewoon niet meer van deze tijd? Dat laatste lijkt me sterk, want het bollenvak staat doorgaans niet bekend als supervooruitstrevend. Toch zou het geen verkeerde zaak zijn als de KAVB eens bij haar achterban te rade gaat …. Tijden veranderen en dat hou je niet tegen. Los daarvan zou het bijzonder jammer zijn als het fenomeen bloemenkeuring voor de bloembollensector verloren zou gaan. Het is decennialang voor veel vakgenoten het bindmiddel geweest om elkaar te ontmoeten. Een platform om nieuwe ontwikkelingen te laten zien en daarover met elkaar van gedachten te wisselen. Wim Ciggaar 18 april 2014VISIE 99

VISIE

WILLEMIEN KONING

‘Bewustwording, d Mannelijke ondernemers weten het drommels goed: zonder de inbreng van hun vrouw zou het bedrijf niet half zo goed draaien. Toch is de financiële en economische rechtspositie van de vrouwelijke ondernemer in het bedrijf vaak slecht geregeld. ‘Wij lobbyen voor een betere sociaal-economische positie van vrouwelijke ondernemers’, zegt Willemien Koning, sinds vorig jaar oktober voorzitter van het Women’s Committee van de COPA, de Europese koepelorganisatie van landbouworganisaties.

WILLEMIEN KONING, VOORZITTER WOMEN’S COMMITTEE COPA

Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: René Faas


W

illemien Koning moet een druk bezet persoon zijn. Opgeleid als journalist, schrijft ze voor diverse agrarische media. Verder zit ze al ruim acht jaar voor het CDA in de gemeenteraad van de Noord-Hollandse gemeente Langedijk. Op 19 maart werd ze met voorkeursstemmen gekozen voor een volgende zittingsperiode. Daarnaast is ze dossierhouder van de commissie Vrouw en bedrijf van LTO Nederland en voorzitter van de gelijknamige commissie van LTO Noord. Sinds 6 november kwam daar het voorzitterschap bij van het Women’s Committe van de COPA (Committee of Professional Agricultural Organizations), de Europese koepel van landbouworganisaties. Alsof er meer dan 24 uur in een dag zitten, is Koning ook nog actief in het als maatschap gerunde melkveehouderijbedrijf (85 melkkoeien), dat ze samen met haar man en zoon in Oudkarspel drijft. Ze geeft grif toe geen tijd te hebben voor dagelijks wederkerende werkzaamheden, maar ze doet wel de administratie en heeft ook haar inbreng in het management. Precies die taken die tegenwoordig door veel goed opgeleide agrarische vrouwen worden vervuld, maar die

lang niet altijd vertaald worden in een gelijkwaardige positie binnen de onderneming. Samen met het stimuleren van ondernemersvaardigheden, is dat een van hoofdthema’s van de LTO-Commissie Vrouw en Bedrijf op nationaal niveau en van het COPA Women’s Committee op Europees niveau. Mannen en vrouwen zijn tegenwoordig in veel beroepen in gelijke mate vertegenwoordigd, maar als het gaat om het aantal vrouwelijke ondernemers in de agrarische sector kom je op maar heel kleine getallen uit. Hoe kan dat? “De officiële cijfers geven een vertekend beeld. Uit CBS-cijfers van 2012 blijkt dat er 62.125 mannelijke bedrijfshoofden zijn, tegen maar 3.892 vrouwelijke. Dat terwijl er volgens de dezelfde statistieken 40.357 meewerkende vrouwen zijn. Hier verdwijnt de vrouwelijke ondernemer uit zicht als gevolg van verkeerde aannames. Ondernemingen kunnen meerdere bedrijfshoofden hebben, maar het CBS vraagt voor zijn meitellingen om één bedrijfshoofd, namelijk degene met de grootste zakelijke en bedrijfsmatige verantwoordelijkheid. Bij gelijke verantwoordelijkheid wordt uitgegaan van de

aar gaat het ons om’ oudste en dat is meestal de man. Het aandeel vrouwelijke (mede) bedrijfshoofden ligt in werkelijkheid veel hoger dan de ruim 7 procent volgens de CBS- gegevens.” “Het goed in beeld krijgen van het belang en de positie van vrouwen is een van de achtergronden van het gezamenlijke onderzoek naar de benutting van het ‘menselijke kapitaal’ in de agrarische sector dat we met het Landbouw Economisch Instituut Wageningen UR en Hogeschool Windesheim, in het kader van het door de Verenigde Naties uitgeroepen jaar van het gezinsbedrijf, gaan opstarten. Hoe worden kennis, ervaring en vaardigheden van mannen, kinderen maar zeker ook van vrouwen ingezet en benut op het agrarische gezinsbedrijf? In dat onderzoek willen we ook de eigendomsposities meenemen.” Wat valt daar over te zeggen? “Het blijkt heel vaak dat de eigendomsrechten van een bedrijf toebehoren aan de man, die dan weer overgaan op de zoon. Dat raakt aan de huwelijkse voorwaarden en het vermogensrecht, waar we ook veel onderzoeken naar doen en hebben gedaan. Stel je moet als vrouw door een echtscheiding het bedrijf verlaten, dan heb je niets als je dat niet goed geregeld hebt. Je moet eigenlijk bij huwelijkse

Actiepunten Actiepunten van de LTOcommissie Vrouw en Bedrijf zijn ondermeer verbetering van de financiële positie, aandacht voor communicatie op gezinsbedrijven, het stimuleren van ondernemersvaardigheden en het bevorderen van meer vrouwen in besturen. Zie www.ltonoord.nl/thema/vrouw-en-bedrijf.

voorwaarden elk jaar verrekenen bij Amsterdams verrekenbeding, maar veel mensen doen dat niet. Er worden tegenwoordig vaak nieuwe modellen geadviseerd, zoals het finale verrekeningsbeding of een soort inverdienmodel, zodat je bijvoorbeeld bij vijf of tien jaar een bepaald percentage krijgt. Dat geeft dan echter bij de belasting weer problemen. Die kan namelijk belasting heffen bij een andere dan de normale fifty-fifty-verdeling bij huwelijkse voorwaarden. Dat hebben we bij de belasting aangekaart, maar die heeft daar nog geen antwoord op gegeven. Het geeft wel het belang aan van de commissie Vrouw en Bedrijf: als wij deze onderwerpen niet onder de aandacht brengen, doet niemand het.” Als het in een modern land als Nederland al lastig is dit soort zaken voor elkaar te krijgen, dan lijkt mij dat op Europees niveau – het speelveld van het Women’s Committee – helemaal lastig... “Ja, het probleem is dat de verschillen tussen de 28 landen die vertegenwoordigd zijn in het Committee enorm groot zijn. In Scandinavische landen als Zweden en Denemarken is de positie van vrouwelijke ondernemers beter geregeld dan in Nederland, maar in veel Zuid-Europese landen is het weer slechter. Wij proberen onze ideeën verankerd te krijgen in het Europese beleid, maar het lastige is dat de implementatie op nationaal niveau, dus per land, moet gebeuren. We zijn nu ook bezig om in Europa te lobbyen voor een goede zwangerschapsverlofregeling, datzelfde geldt voor pensioenvoorzieningen voor vrouwelijke ondernemers.” Wat willen jullie op deze punten bereiken? “We willen dat er vanuit COPA een

onderzoek komt naar de ‘gender gap in pension’ – er bestaat geen goed Nederlands woord voor – tussen mannen en vrouwen. Dat zo’n gat er in veel gevallen is, lijdt geen twijfel; het gaat ons er om dat mannen en vrouwen zich daarvan bewust worden. Wie is de eigenaar van het bedrijf en wat betekent dat voor het pensioen? Veel agrarische ondernemers hebben hun pensioen in het bedrijf zitten. Wat heeft dat voor consequenties, nu veel agrarische bedrijven lastig te verkopen zijn? En hoe kom je er als vrouw uit bij een scheiding of bij overlijden van de man? Je moet in feite ook regelmatig, elke vijf jaar, de huwelijkse voorwaarden en het testament actualiseren, als je als vrouw bijvoorbeeld meer gaat meewerken. Kijk steeds hoe je het hebt geregeld en of je er nog tevreden mee bent.” Als je in loondienst bent, is zwangerschapsverlof vastgelegd in de arbeidsvoorwaarden. Dat is toch niet van toepassing op zelfstandige ondernemers? “Veel vrouwen weten niet dat je als zelfstandig ondernemer, maar ook als meewerkende echtgenote, een zwangerschapsuitkering kunt krijgen vanuit het UWV. Eerst wilde men dat doen op basis van het boekhoudkundig inkomen, maar dat is vaak heel laag en weerspiegelt niet de werkelijke uren die vrouwen in het bedrijf steken. Immers, uit belastingtechnisch oogpunt houden ondernemingen hun inkomen vaak laag. Wij hebben bereikt dat je een uitkering kunt krijgen waarmee je vervangende arbeid kunt inkopen.”

Ik vermoed dat weinig vrouwelijke ondernemers in de bollensector dat weten... “Toch kan het, als je zelfstandige bent of meewerkende echtgenoot. Kijk maar op de website van het UWV bij ZEZ-regeling.’’ De Verenigde Naties hebben 2014 uitgeroepen tot het jaar van het agrarisch gezinsbedrijf. Op welke manier besteden jullie als Women’s Committee van de COPA daar aandacht aan? “Ons jaarlijkse congres, dit jaar gehouden op 6 en 7 oktober, heeft het gezinsbedrijf als thema; er zijn het hele jaar door symposia en bijeenkomsten over dit onderwerp. Voor Nederland wordt in het LTO-project ‘Zij maakt het verschil’ veel aandacht besteed aan het maken van strategische keuzes. Verder hebben wij geïnitieerd dat LTO-breed allerlei activiteiten worden opgezet rond het jaar van het gezinsbedrijf.” “Op ons congres in oktober hebben we ook nog een leuk initiatief in de vorm van de uitreiking van de Woman Innovation Award. Vrouwen die een innovatieve vinding hebben gedaan - dat kan een nieuwe techniek zijn, maar ook een nieuwe activiteit in het kader van de ‘verbrede landbouw’ - kunnen zich voor 22 april kandidaat stellen. Aanmelden kan bij Marianne Eringa via meringa@ ltonoord.nl.”

Vrouwelijk bedrijfshoofden in Europese Unie De 28 lidstaten van de Europese Unie tellen ruim 12 miljoen agrarische bedrijven, waarvan 90 procent als gezinsbedrijf te kwalificeren is. Hiervan heeft ongeveer 25 procent een vrouw als bedrijfshoofd, gemiddeld dus meer dan in Nederland.


BROEIERIJ

Walter Straathof: ‘Afzet richtin Vijftig verschillende bol-op-potproducten levert Gebr. Straathof in Noordwijkerhout af tussen december en juni. Eigenaar Walter Straathof kijkt terug op een redelijk seizoen. ‘Vooral het verschil tussen drukke en minder drukke weken mag nog kleiner worden.’ Begin april is het ook tijd om vooruit te kijken. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

“V

ertel je niet te veel?” adviseert vader Jan Straathof zijn zoon Walter nog even. Waarop Walter reageert met de constatering dat als anderen net zo zouden willen werken als hij dat doet, ze dat al lang gedaan zouden hebben. En nog steeds zijn die bedrijven er eigenlijk niet. Het is begin april en de ergste drukte is bij Gebr. Straathof in Noordwijkerhout achter de rug. Tussen Sinterklaas en eind maart zijn er bijna een miljoen potten gebroeid. Het klinkt, in vergelijking met bijvoorbeeld een broeierij die alleen maar ‘Tête-à-Tête’ of pothyacinten doet, niet veel, maar het gaat hier wel om een bedrijf dat zich helemaal heeft gespecialiseerd in het broeien van meer dan vijftig verschillende bolgewassen. Dat varieert van krokus, Muscari, Iris reticulata en I. bucharica tot Anemone blanda, Fritillaria, Eranthis en Oxalis. Vrijwel allemaal voorjaarsbloeiers, die in de winter en het vroege voorjaar de consument kleur en geur brengen. Door te werken met een standaard potmaat en uniforme etiketten hebben alle producten eenzelfde uitstraling.

KAN NOG BETER De terugblik op het afgelopen seizoen is snel gegeven. “De prijs was beter dan vorig jaar, maar dat kon ook niet veel slechter. Waar het wat mij betreft nog wel beter kan, is het verschil tussen de pieken en de dalen in de vraag. We hadden ze allebei afgelopen seizoen, en met een product dat eenmaal in de kas toch doorgroeit, is dat lastig. Soms hadden kopers niets 12 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

nodig, andere weken wil iedereen bij je kopen. In de planning moeten we hier nog meer rekening mee gaan houden, zodat we in de rustige weken minder productie hebben.” De afzet verloopt vrijwel volledig via de bemiddeling, maar niet op basis van contracten die al vroeg in het seizoen zijn afgesloten. “De orders komen dagelijks bij ons binnen. Als ik ’s morgens begin, weet ik nog niet wat er aan werk moet gebeuren. Ik start de computer op, en na een kwartier rollen de eerste orders eruit. Veel van mijn kopers werken met een webshop, en daar kunnen hun klanten tot negen uur of half tien bestellen. Daarna krijg ik door wat ze nodig hebben. Dat is spannender dan de klok. Alleen als het echt niet anders kan laten we producten veilen, maar veel is dat nooit. Mijn ervaring is dat de klok niet de hoogste prijs oplevert.” Zodra de orders binnen zijn, gaat hij - met in het hoogseizoen drie tot vier medewerkers de orders klaarmaken. “Klanten hebben bij ons heel veel mogelijkheden. De een wil alleen gemengde trays, de ander vier trays met het ene en vier met een ander bolgewas. Als we ’s morgens aan het orders picken zijn is het hier net bol.com. We proberen te leveren naar de wensen van de klant. Meestal kunnen we aan die wensen voldoen.”

GEEN RETAIL De uiteindelijke afnemers zijn vooral tuincentra, cash-and-carry’s en bouwmarkten met een goede groenafdeling. De retail ontbreekt in dit lijstje. Een bewuste keuze. “De retail besteedt in het algemeen geen zorg aan onze producten. Ze zetten het neer, vaak bij de ingang onder de heater, en daar houden bollen-op-pot niet

van. Het risico ligt niet bij hen. Bovendien willen ze maar weinig betalen voor ons product. Het segment waar ik nu aan verkoop, zit hoger in de markt en is echt geïnteresseerd. Kopers komen in de winter vaak zelf ook even kijken, en nemen soms ook de inkopers van tuincentra en bouwmarkten mee. Ze vinden het mooi om te zien wat wij doen. En ik hoef niet zo nodig heel groot te zijn. Ik verkoop bijzondere producten en dat heeft zijn prijs. Steeds meer kopers snappen dat en komen bij ons terecht.”

HUISVERKOOP Vijftig soorten is mooi, maar betekent niet dat Straathof niet met nieuw sortiment bezig is. Integendeel. “Elk seizoen ga ik na wat goed loopt en wat niet. Dat kan betekenen dat we ergens toch mee stoppen. Neem de pothyacint, daar gaan we mee stoppen. Voor ons voegt dat eigenlijk niet veel toe aan al het andere dat we broeien.” Verkopers reiken hem soms suggesties aan. Daarnaast bezoekt hij een tentoonstelling als Lentetuin Breezand elk jaar. “Daar zie ik vaak toch weer nieuwe producten.” Contact met de kwekers is snel gelegd. En zo test hij elk jaar al snel tien verschillende nieuwe producten uit. Soms heel kleinschalig, soms met wat meer bollen. Introduceren bij de kopers is vanwege de vaak toch kleine aantallen niet zinvol. Hier biedt de vorig jaar gestarte huisverkoop echter uitkomst. “Nieuwe producten test ik daar uit. Er is een groep kopers die vrijwel elke week komt en die kan mij heel goed vertellen wat ze van iets nieuws vindt.” Twee andere aspecten die voor hem essentieel zijn: bolkwaliteit en de presentatie bij het afzetklaar maken. “Als de bolkwaliteit niet goed is, kan ik er geen mooie pot van maken. Dat geldt eigenlijk voor alle bollen die ik koop. Als ik de narcis ‘Topolino’ koop, dan moet de teler die al vroeg rooien. Veel eerder dan de andere narcissen. Kan een teler dat om wat voor reden dan ook niet, dan moet ik daar geen bollen kopen, omdat de kans op uitval door bolrot dan flink toeneemt.” De presentatie in het stadium van afzet is ook van belang. “Er moet voldoende massa op de pot staan. De potten gaan weg voordat ze bloei-

g hogere marktsegment’

Walter Straathof: ‘Verkoop aan huis levert veel informatie op’ en, en ook dan moet de consument het willen kopen.” Ten slotte speelt de beschikbaarheid ook nog een rol. “Galanthus is echt een gevraagd product. Er is echter niet veel beschikbaar en het is ook nog eens een lastig product als het gaat om de kwaliteit van de bollen. Dan is het voor mij beter daar niet mee aan de slag te gaan, hoeveel vraag er ook naar is.”

MIRACLES Om zijn producten herkenbaarder in de markt te laten zijn, zijn alle steeketiketten afgelopen najaar vernieuwd. Standaard is een klein steekhoutje afgebeeld met de term Nature Miracles.nl. Een merk en een verwijzing naar de website van het bedrijf. De term gaat al een tijdje mee.

“Jaren geleden brachten we voor de droogverkoop een showdoos op de markt met bolletjes, potgrond en potjes. Daarmee konden kopers zelf aan de slag. Daarvoor had mijn vader deze term bedacht. Nu hebben we hem weer geïntroduceerd, maar nu met een website, waar we steeds meer foto’s van onze producten op laten zien. En het levert ook positieve reacties op van de uiteindelijke consument. En een enkele keer met de melding dat een aankoop het niet heeft gedaan. Door te vragen naar moment en plaats van verkoop en wat foto’s kan ik dan in ieder geval uitleggen wat er mis is gegaan.”

INSPIREREN De toekomst staat bij Walter Straathof veel meer in het teken van doelstellingen en kan-

sen. De basis hiervoor ligt in een cursus die Rabobank en LEI aanboden onder de naam Floriademaster. “Daar heb ik veel van geleerd. Kijk eens anders naar het bedrijf en naar de cijfers van jouw bedrijf. Weet je waar je naar toe wilt, en welke doelstellingen horen daar bij, daar zal het de komende jaren over moeten gaan.” De winkel aan huis is daarbij een mooi voorbeeld van die nieuwe richting. “Zo’n verkooppunt inspireert mensen. Er staan schalen en manden met een aantal bolgewassen in volle bloei. Mooie combinatie, denken mensen, en nemen een aantal potten van die verschillende bolgewassen mee. Ze kunnen dan zelf aan de slag. Die ervaring heb ik steeds vaker. En dat maakt het werk alleen maar leuker.” 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 13

OPENBAAR GROEN

‘Bollenvelden zijn een verri Over ‘groene gemeentes’ gesproken. De gemeente Bergen in Noord-Holland valt ontegenzeggelijk in die categorie, met een uitgestrekt duingebied, bossen en fraaie lanen omzoomd met oude bomen. Opvallend daarbij is dat de groene identiteit van de verschillende kernen nogal uiteenloopt. Hoe gaat de gemeente om met die grote diversiteit aan groen en het onderhoud en beheer dat dit met zich meebrengt?

Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

B

ergen heeft van oudsher een grote aantrekkingskracht: op kunstenaars vanwege het bijzondere licht en op toeristen vanwege de mooie, groene omgeving. Overigens is de huidige gemeente Bergen ontstaan aan het begin van deze eeuw, toen de voormalige gemeenten Schoorl, Egmond en Bergen fuseerden. Daarmee is de diversiteit van het gebied toegenomen. “Binnen onze gemeente kennen we diverse groenidentiteiten”, vertelt Cees Roem, als wethouder onder andere verantwoordelijk voor de groenvoorziening in zijn gemeente. “In Bergen en Schoorl ligt het accent op bossen, bomen en lanen– met het Bergense en het Schoorlse bos – terwijl voor de Egmonden de uitgestrekte weilanden, de bollenvelden en de duinen heel kenmerkend zijn. In Bergen en Schoorl past een lindeboom in het beeld, in de Egmonden denk je eerder aan rozenbottel en helmgras. Voor ons beleid betekent dat dat we steeds zorgvuldige keuzes moeten maken: wat past het beste in welk beeld? Natuurlijk letten we daarbij ook op de omstandigheden.”

USP’S Bergen heeft niet al het groen binnen de gemeentegrenzen in eigendom en/of in eigen beheer. “Het Bergense Bos is eigendom van de gemeente Bergen, maar het beheer hebben wij uitbesteed aan PWN; zij beschikken hiertoe over de benodigde kennis en capaciteit. Het Schoorlse Bos is eigendom van Staatsbosbeheer, dat het bos dus ook zelf onderhoudt, aan de hand van een eigen beheerplan. Regelmatig overleggen wij met deze partijen. Daarbij gaat het niet alleen over beheer en onderhoud en de uitwisseling van kennis, maar ook over toerisme en recreatie. Denk bijvoorbeeld aan de aanleg van fietsen wandelpaden en het op elkaar laten aansluiten van netwerken. De gemeente faciliteert waar zij kan, het toerisme is immers 14 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

een belangrijke economische pijler met zo’n 1,2 miljoen overnachtingen per jaar. De natuuren kustbeleving spelen daarbij een grote rol, in marketingtermen zou je het onze unique selling points kunnen noemen.”

‘Bloembollen zijn zeker een optie, met name verwilderingsbollen zouden goed passen in onze visie’ Overigens vindt de gemeente haar groene karakter niet alleen belangrijk voor toeristen, maar ook voor haar bewoners. “Groen is erg belangrijk voor de leefbaarheid van onze kernen. Groen straalt rust uit, het is mooi om naar te kijken en fijn om in te vertoeven.” Bergenaren zijn erg gehecht aan het groen in hun leefomgeving. “Toen wij besloten om bij de reconstructie van de Breelaan in de kern van Bergen een aantal leilindes te vervangen door een ander type bomen dat beter aansluit bij de laanstructuur, doken bewoners daar direct bovenop. Dat toonde opnieuw aan hoe belangrijk het is om zorgvuldig met bewoners te communiceren en ze bij dit soort processen te betrekken.” In Bergen aan Zee namen inwoners zelf het initiatief om een opruimactie in het dorp te houden om al het zwerfvuil van de straat en in de perken te verwijderen. “De gemeente heeft de benodigdheden gefaciliteerd en de bewoners zijn zelf aan de slag gegaan.”

INPUT Bewoners leveren ook hun input bij de totstandkoming van de structuurvisies voor de verschillende gebieden binnen de gemeente.

Cees Roem: ‘Groen is een van onze unique selling

“Er loopt op dit moment een aantal vernieuwingsprojecten waarbij woningbouw en openbaar groen een rol spelen, zowel in Schoorl als in Bergen en de Egmonden. Daarbij werken wij met klankbordgroepen waarin ook bewoners zitting hebben, zij zijn vanaf het begin bij deze projecten betrokken. Die aanpak hanteren we ook bij herinrichtingen van wegen en wijken, daarbij zijn bewoners betrokken via de

jking voor onze gemeente’ toen redelijk buiten schot gebleven. Toch moeten we heel zorgvuldig kijken naar wat we zelf kunnen doen, wat we uitbesteden en wat we eventueel aan burgers overlaten, binnen heldere kaders. De komende vier jaar wordt het opnieuw scherp aan de wind zeilen. Ik hoop dat het volgende college openbaar groen hoog op de agenda laat staan.”

GROENPROJECTEN Want er staan nog mooie groenprojecten op stapel. “Voor landgoed Het Oude Hof werken we samen met de gebruikers aan een integraal plan voor groen, groenbeheer en de bedrijvigheid op deze locatie.” Onlangs werd een project in het Bergense Bos afgerond. “Hier is de Sparrenlaan opnieuw aangelegd, de oude sparren zijn vervangen door nieuwe. PWN heeft dit voor ons gerealiseerd.” In Bergen aan Zee werd de boulevard heringericht, met onder meer de aanleg van een ‘duinbalkon’, dat een prachtig uitzicht biedt over zee. “Er is nu een veel beter samenspel tussen de duinen en de boulevard.” In de kern Bergen werd een natuurspeeltuin aangelegd. “Dat is een van de mooiste speeltuinen van Bergen geworden met houten klim- en speeltoestellen, een kunstmatige poel en een uitkijkpost.”

points’

wijkvereniging. Deze werkwijze biedt bewoners de mogelijkheid om input te leveren en de accenten te leggen op wat zij belangrijk vinden. Groen is daarbij een steeds terugkerend thema.” De gemeente weet zich verzekerd van ‘een zeer gepassioneerd en betrokken’ team buitendienstmedewerkers. “Onze buitendienst is

op en top geëquipeerd om het groen in onze gemeente optimaal te onderhouden. Die mannen zijn ongelooflijk gedreven, ze willen het allemaal perfect voor elkaar hebben.” Beperkte budgetten kunnen daarbij voor frustraties zorgen. “Voor onderhoud en beheer kiezen wij voor een sober en doelmatig beleid. In 2012 hadden we een bezuinigingsopdracht van 3,5 miljoen euro, maar openbaar groen is

De gemeente Bergen is – zeker in de Egmonden – een belangrijk gebied voor bollenkwekers. “Als de bollenvelden in bloei staan, vormen zij een verrijking voor onze gemeente. Dan zie je regelmatig toeristen langs de kant van de weg stoppen om foto’s te maken.” Roem weet met enige trots te vertellen dat onlangs een tulp van de Egmondse kwekerij Apeldoorn op Keukenhof werd gedoopt door de Chinese presidentsvrouw. Toch doet de gemeente nog niet zo veel met bloembollen in het openbaar groen, op een enkele narcis na. “Wij werken voornamelijk met zaaimengsels die aantrekkelijk zijn voor insecten. De kern van ons bermenbeleid is: de natuur moet zijn werk doen. Bloembollen zijn echter zeker een optie, met name verwilderingsbollen zouden goed passen in deze visie. Daar staan wij zeker voor open. Dat levert in het voorjaar beslist een mooi plaatje op.” Interesse voor een mooi aanbod is er dus zeker. Of de wethouder daar dan nog zelf op kan reageren, is twijfelachtig. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart kwam zijn partij, de VVD, er niet goed vanaf. “We leveren twee zetels in.” Dat zal niks afdoen aan Roem’s betrokkenheid bij het groen in zijn gemeente. “Ik woon zelf recht tegenover een prachtige, groene weide in Bergen en word dus elke dag geconfronteerd met het effect van groen op ons dagelijks leven. Dat is nauwelijks in geld uit te drukken.” 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 15

BEDRIJFSOVERNAME

Wie geen dochter of zoon heeft die het bedrijf overneemt, verkoopt de tent. Dat gebeurt tegenwoordig minder vaker dan voorheen. Op het gebied van bedrijfsovername is er namelijk al flink gemoderniseerd. Een trend die juist nu moet worden doorgezet. Medewerkers of oprecht geïnteresseerden kunnen het bedrijf ook overnemen. Dat brengt gemengde gevoelens met zich mee bij het toch al emotionele onderwerp. Het aantal potentiële opvolgers is laag, daarom is het nodig om verder te kijken dan familie.

Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas

D

e 26-jarige Ramon Klaassens is een jonge ondernemer. Zo heeft hij, samen met enkele partners, een adviesbureau voor de melkveehouderijsector. De oprichter zal binnen nu en vijf jaar uittreden waardoor er bedrijfsopvolging nodig is. Deze toekomstige stap past goed bij zijn werkzaamheden voor het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontact (NAJK). Klaassens is al vier jaar vicevoorzitter en heeft in zijn portefeuille bedrijfsovername en natuur en milieu. Maar wat Klaassens echt drijft, is dat hij zelf ook graag een eigen melkveehouderij had gehad. Zo vertelt hij: “Vroeger was het normaal dat de oudste zoon of dochter het bedrijf overnam. Ik werkte in de agrarische sector, maar mijn ouders hadden geen bedrijf dat ik kon overnemen.”

GUNFACTOR Vandaag de dag houdt het niet op na de oudste dochter of zoon. Uiteraard kan familie het bedrijf nog steeds overnemen, maar ook een medewerker of een geïnteresseerde van buiten het bedrijf. “Als er vroeger geen opvolging was, werd het bedrijf vaak verkocht. Maar een medewerker kan het net zo goed overnemen, of een belangstellende die graag werkt in de agrarische sector. Daarvoor hebben wij het project Boer zoekt Boer opgericht. Via dit platform, dat we op dit moment aan het professionaliseren zijn, kunnen participanten met elkaar in contact komen. Voordat deelnemers mogen meedoen, houden we een intakegesprek om te zien of de belangstelling oprecht is en wat de wensen zijn. Vanuit het NAJK ondersteunen wij ze in het vervolgtraject. Hoe dat eruit gaat zien, weten we nog niet. Dat zijn wij nog aan het uitwerken.” Het Boer zoekt Boer-project is een ontwikkeling die voor Klaassens te laat kwam, maar hij pakt het enthousiast op. Niet alleen vanwege zijn achtergrond, maar ook 16 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

omdat het nodig is. “Bedrijfsovername is een probleem in de agrarische sector”, geeft Klaassens aan. “Het is een kapitaalintensieve sector. De eerste stap is dat er geld moet zijn. De overdragende moet het je gunnen.” Uit recente gegevens - eind januari 2014 - van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), blijkt dat het aantal bloembollenbedrijven vanaf het jaar 2000 45 procent is gedaald.

‘Geld is een probleem, maar nog zorgwekkender is het aantal potentiële opvolgers’ Dat komt neer op 656 bedrijven in 2013. Het aantal hectare landbouwgrond is vanaf 2000 4,1 procent gedaald tot 22 duizend. Deze cijfers duiden erop dat bedrijven nu groter zijn dan voorheen. Grotere bedrijven betekent meer kapitaal en meer grond. Het overnemen is hierdoor nog lastiger, zeker voor iemand die geen familie is. De gunfactor is hier namelijk echt nodig. Geld is een probleem, maar nog zorgwekkender is het aantal potentiële opvolgers.”

IMAGO “Van alle ondernemers in de agrarische sector is minder dan vier procent onder de 35

Bij bedrijfsovername komt veel kijken. Om alle stappen in beeld te brengen, starten we in BloembollenVisie met de serie over bedrijfsovername. Hierin komen onder andere de technische onderwerpen aan bod, zoals waardering van het bedrijf, toekomstperspectief en pensioen.

Ramon Klaassens: ‘Nederland is een klein land en

RAMON KLAASSENS:

Te kort po jaar. Hierbij zitten niet de jongeren die in een maatschap zitten. Wij zien dat de groep jonge ondernemers krimpt, terwijl de groep van 55 jaar en ouder groeit. In de gehele agrarische sector zijn zo’n duizend bedrijfsovernames per jaar. Iedere bedrijfstak heeft te kort opvolgers.” Dit blijkt uit cijfers van het CBS. Het aandeel bedrijven met opvolger en een bedrijfshoofd van 55 jaar of ouder, is in de bloembollensector 33 procent. Dat houdt in dat er voor twee derde van alle bloembollenbedrijven geen opvolging klaar staat. Daarom is het goed om te kijken naar andere mogelijkheden voor overname. Het tekort aan opvolgers komt mede door het negatieve imago dat sommige deelsectoren op het moment hebben, vertelt Klaassens. “Als we als sector het imago kunnen versterken, dan heeft dat een positief effect op het aantal overnames. Het is nu aan de sector om te laten zien

iedereen kijkt over onze schouder mee’

tentiële opvolgers hoe mooi het vak is, wat de mogelijkheden zijn en dat beeld ook over te brengen. We moeten in contact komen met de consument. Nederland is een klein land en iedereen kijkt over onze schouder mee. Daarom zeg ik: be good and tell it. Als sector hebben we veel te bieden, maar we zijn bescheiden. Juist daarom worden onze activiteiten als normaal beschouwd. Dat terwijl de sector een goede positie heeft in Nederland.”

AFSPRAKEN Het aantal opvolgers is ook minder doordat de rekenleeftijd tot en met 35 jaar is. Dat is niet meer reëel, volgens Klaassens. “We zien nu dat een bedrijf vaker wordt overgenomen als de betreffende persoon tussen de 35 en 40 jaar is. Jongeren leren langer door en werken eerst een paar jaar bij een ander bedrijf. Vervolgens gaan

ze een aantal jaren in de maatschap, voordat ze het bedrijf uiteindelijk overnemen.” Soms is er wel opvolging, maar niet alle overnames slagen. “Van alle bedrijfsovernames, blijft 87 procent binnen de familie. Hierbij spelen vaak emoties een rol, terwijl de overname zakelijk zou moeten zijn. Het is immers wel een onderneming. Om het gezellig te houden is het noodzakelijk om goede afspraken te maken. Ook over de gevoelige onderwerpen. Wat we nu zien is dat 95 procent van de mislukte overnames te wijten valt aan communicatieproblemen.”

FINANCIËLE STEUN Bij de overnames die wel slagen, probeert het NAJK te helpen door op te komen voor de belangen van de jonge ondernemers. “De wetgeving voor jongeren onder de 40 jaar die min-

der dan drie jaar geleden een bedrijf hebben overgenomen kan beter. Wij hebben er nu voor gestreden dat de investeringsregeling binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) blijft tot 2020. Dit houdt in dat investeerders 25 procent van hun investering als subsidie kunnen terugkrijgen met als maximum tachtigduizend euro. Dit betekent dat jongeren twintigduizend euro subsidie kunnen krijgen. In de EU is dit veel beter geregeld. Daar krijgt een jonge boer zeventigduizend euro wanneer hij een onderneming start. Deze regel staat in de Europese regelgeving richtlijnen staatssteun. Dat dit bedrag in Nederland is gekoppeld aan een investeringsregeling is niet erg, maar op deze manier benutten we niet al het mogelijke geld. Het belang van zulke subsidies moeten we niet onderschatten. Juist niet nu het lastiger is om een lening te krijgen van de bank.” 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 17

Reinigen van al uw fusten, bacterie en schimmelvrij!! Noordwijkerhout Telefoon 0252-371111

VLAMING Irridelta ZZZYODPLQJLUULGHOWDQO ZHEVKRS

:HEVKRSFRPSOHHWPHWIRWR¶V WHFKQLVFKHLQIRUPDWLHPRQWDJH±HQ JHEUXLNHUVKDQGOHLGLQJHQ

Trekkers te koop gevraagd

Voor export alle types

0DVVH\)HUJXVRQ -RKQ'HHUH 6DPH 8QLYHUVDO/87%

/DQGLQL )RUG )LDW =HWRU

6FKDGHURHVWRIPDQNHPHQWHQJHHQEH]ZDDU 8NXQWDOOHVDDQELHGHQ H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

7

tĞďƐŚŽƉ͗ǁǁǁ͘ǀůĂŵŝŶŐͲŝƌƌŝĚĞůƚĂ͘Ŷů

Selectieve bladluisbestrijding

bezorgt bladluis kopzorgen ! Uniek werkingsmechanisme (feeding blocker) Bestrijdt alle soorten bladluizen Voorkomt zuigschade en beperkt virusoverdracht Selectief voor natuurlijke vijanden Doeltreffend Uniek Betrouwbaar www.belchim.com

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

7HSSHNL1ÀRQLFDPLG LVHHQSURGXFWYDQ,6.%LRVFLHQFHV(XURSH19 /HHVVWHHGVKHWHWLNHWYyyUJHEUXLN

Variabel schoksorteersysteem Enorme capaciteit In alle denkbare breedtes uitvoerbaar Kan in bestaande systemen worden geïntegreerd

WWW.POTVEER.NL PIET STROET - 06 20448947 MATHIJS VAN LANGEN 06 10957903 PAUL BLOM - 06 53700077

Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES

DOSEERKANTELAAR Neem vrijblijvend contact met ons op!

ARIE TUIN

0048 601 159 267 [email protected]

Zesstedenweg 285 1613 JG Grootebroek info: Hans Visser (06-51611666) www.vitech.nl

VITECH

NL

Geschikt voor diverse kistmaten Geringe valhoogte van het product Diverse besturingsmogelijkheden

GEVRAAGD!!! MUTANTEN VAN TULPEN Heeft u interessante mutanten? Stuurt u ons dan A.U.B. een foto, de geplante kg’s en de bijzondere kenmerken van de mutatie naar: [email protected] Holland BolRoy Markt BV Kennemerstraatweg 431 1851 PD Heiloo tel: 072-5052924 mobiel: 06-50601107

TUINBLADEN

Een groot bollenfeest in Blo Binnenkort rolt het meinummer van tuintijdschrift Bloem & Plant van de persen: dat bevat sowieso weer een aantal artikelen over voorjaarsbollen. Wat bloeit er nu, welke soorten zijn er zoal, hoe kun je gewassen met elkaar combineren? Dat is wat de echte tuinliefhebber wil weten, vertelt redacteur Annemarie Görts van Bloem & Plant. Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

H

et tuintijdschrift Bloem & Plant gaat al 28 jaar mee en kent een verschijningsfrequentie van tien keer per jaar. “Twee keer per jaar brengen we daarbij een special uit getiteld ‘Tuinontwerp’ met ideeën voor het aanleggen of aanpassen van tuinen. Daarnaast is Vipmedia Publishing & Services de uitgever van De Tuin op Tafel dat draait om hip moestuinieren en lekkere recepten. Dit blad verschijnt drie keer in het voorjaar en een keer in september. En dan hebben we ook nog het blad LandIdee dat zes keer per jaar verschijnt. Dit is een fijn leesblad, niet alleen over tuinieren, maar bijvoorbeeld ook over natuur, gezondheid, cultureel erfgoed en lekker eten”, zet Annemarie Görts uiteen. Annemarie schrijft artikelen voor al deze publicaties van Vipmedia. “Het is een bewuste keuze van de uitgeverij om zoveel verschillende bladen uit te brengen. Ze zijn allemaal gericht op andere doelgroepen en hebben net een andere focus. Zo is het risico gespreid.”

GEPASSIONEERD We zoomen in op Bloem & Plant dat zich volgens Annemarie richt op ‘de echte tuinliefhebber’. “Wij bereiken met dit blad 130.000 lezers in Nederland en België. Dat zijn niet allemaal


abonnees, onze abonnees geven het blad ook door aan andere lezers. Zo bereiken we uiteindelijk een grote groep mensen.” Tot vorig jaar had het blad een nauwe samenwerking met het Engelse Gardeners World, maar inmiddels vaart de redactie zijn eigen koers. Net als andere tuinbladen wil Bloem & Plant zijn lezers inspireren en voorzien van praktische tips.

‘Bloembollen brengen zo’n enorme beleving met zich mee, dat kan nog veel beter worden benadrukt’ Daarnaast komt in dit blad de expert regelmatig aan het woord. “Denk bijvoorbeeld aan een sneeuwklokjesspecialist of een kweker van bijzondere, historische planten- of bollensoorten. Die verhalen spreken vaak tot de verbeelding omdat mensen uit het vak heel gepassioneerd over het product kunnen vertellen.” Ook de tuinliefhebber zelf komt aan het woord, met het verhaal over zijn tuin.

Als ze er goed over nadenkt, is er bijna elke maand wel iets over bloembollen te lezen in Bloem & Plant, concludeert Annemarie. “In het najaar heb je de verhalen over het planten van de bollen: welke bollen kies je, hoe moet je ze planten, hoe maak je mooie combinaties? In het voorjaar pakken we flink uit met mooie sfeerreportages die vooral dienen ter inspiratie van de lezer: dit is de belofte die bloembollen waarmaken. Vervolgens zijn de zomerbollen aan de beurt: welke soorten zijn er allemaal, wanneer plant je ze? En in de tussentijd besteden we aandacht aan bloembollen-op-pot.” Naast specifieke verhalen over bloembollen, lenen ook bepaalde rubrieken zich goed voor een onderwerp als bloembollen. “Zo is er de rubriek ‘de tuin in…’, en in het voorjaar passeren in deze serie uiteraard ook bolgewassen de revue. ‘De tuin in maart’ opende bijvoorbeeld met een foto van een dwergiris over een hele spread (twee pagina’s naast elkaar, red.) gevolgd door een pagina over krokussen.”

TUINREIZEN Voor Annemarie is het duidelijk: bloembollen zijn ‘een dankbaar onderwerp’ om over te schrijven. “Er valt zoveel te vertellen over toepassingen, je kunt leuke tips geven over het planten en combinaties met andere gewassen, en dan is er nog een heel stuk historie waar je in kunt duiken. Geweldig gewoon.” Met veel plezier nam Bloem & Plant in het verleden deel aan de perstuinreizen die het voormalige IBC organiseerde. “Dan werden we meegenomen naar bijzondere tuinen waarin alles bij elkaar duizenden bloembollen waren verwerkt. Over inspiratie gesproken! Dat leverde prachtige artikelen en mooi beeldmateriaal op voor het blad, daarvan hebben wij altijd dankbaar gebruik gemaakt. Ook de gesprekken met de tuineigenaren waren erg inspirerend. Het was gewoon een groot bollenfeest, daar werden wij enorm blij van.” Krokussen verstrooid in het gazon, verwilderingsbollen die elk jaar terugkomen en zich

em & Plant

Annemarie Görts: “Al dat schrijven over bloembollen werkt aanstekelijk: ook mijn tuin staat er vol mee’ vermeerderen, vaste planten die met hun verse blad het dode loof van de bloembollen ‘overwoekeren’… al die mogelijkheden en zoveel plezier. Voor Annemarie is helder dat de bloembol steeds meer in de belangstelling van de tuinier komt te staan. “We hebben tegenwoordig gelukkig weer een wat natuurlijker beeld van de tuin. Daar passen bloembollen goed in. Daarbij leven we in een tijd waarin mensen het weer leuk vinden om zelf aan de slag te gaan. De Tuin op Tafel, dat gaat over hip moestuinieren, is daar een mooi voorbeeld van. Bloembollen veel werk? Als je met verwilderingsbollen werkt, is dat zeker niet het

geval. De bollensector zou daar in zijn marketing wat meer de nadruk op moeten leggen. Bloembollen brengen zo’n enorme beleving met zich mee, dat kan nog veel beter worden benadrukt. Bovendien kun je met bloembollen het tuinseizoen flink verlengen. En bloembollen in je tuin gaan langer mee dan een bos bloemen op tafel. Er is zoveel mogelijk met bloembollen en er zijn zoveel prachtige soorten, het is gewoon zonde om er niks mee te doen. Laat mij vijf minuten kijken naar een mooie foto van een tuin vol bloeiende bolbloemen en ik krijg al zin om ermee aan de slag te gaan.”

MEINUMMER Graag ontvangt Annemarie nog wat namen van hoveniers die in BloembollenVisie hebben verteld over hoe zij bloembollen toepassen in hun ontwerpen. “Dat zijn voor ons ook leuke verhalen, al zal de invalshoek dan wat anders zijn; onze lezers zijn immers consumenten en geen vakgenoten uit de bollensector.” De redacteur checkt nog even in haar computer in hoeverre bloembollen aan bod komen in het meinummer van Bloem & Plant. “Dat is weer niet te weinig: onder andere dahlia, crocosmia, lelie, anemone, oxalis, zantedeschia en lelie worden belicht. Geweldig, toch?”


VAKVENSTER

Mister Purder Foto: René Faas Tekst: Arie Dwarswaard Zijn werk is essentieel. Zonder zijn inzet zien de corsowagens er niet uit. Wie is deze man in zijn witbespatte overall? Michael Overdevest van exportbedrijf Harry DeLeeuw in Sassenheim. Hij is al sinds eind februari bezig vrijwel alle corsowagens te voorzien van een laagje purschuim. Pur vervangt al weer een hele tijd het stro dat voorheen werd gebruikt. Pur werkt net zo goed. Na drie minuten is het keihard en kunnen straks de honderden stekers met krammen aan de slag om de bloemen hun juiste plaats te geven. Maar eerst is Mister Purder nog even bezig. Zonder pur gaat het niet.

VOORLICHTING

Alternatieven voor Daconil Daconil is een veel gebruikt gewasbeschermingsmiddel tegen bladvlekkenziekte in vaste planten. Sinds dit jaar mag Daconil echter niet meer buiten worden toegepast. Kwekers moeten hun gewasbeschermingstrategie aanpassen. Gelukkig zijn er alternatieven. Tekst: Wilco Dorresteijn (gewasbeschermingspecialist) en Kees Pastoor (adviseur vasteplantenteelt) DLV Plant Fotografie: DLV Plant

D

iverse vaste planten zijn gevoelig voor bladvlekkenziekte. Bladvlekkenziekte is een verzamelnaam voor verschillende schimmels en bacteriën, die vlekken op het blad kunnen veroorzaken. Bij een flinke aantasting kunnen deze schimmels ook stengelrot of voetrot veroorzaken, waardoor planten compleet dood gaan. Bladvlekkenschimmels ontwikkelen zich vooral onder natte omstandigheden. Als het blad voldoende lang nat is, kan de schimmel het blad binnendringen. De aantasting ontwikkelt zich vooral in het blad. Je ziet dus vaak wel schade in de vorm van bladvlekken, maar de schimmelsporen zelf zijn moeilijk waarneembaar; dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld echte meeldauw. De vruchtlichamen (pycniden) ontwikkelen zich in het blad. In deze vruchtlichamen worden sporen gevormd. Bij een hoge luchtvochtigheid barsten de vruchtlichamen

Bladvlekkenziekte in Lavandula 24 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

aan de bovenkant van het blad open en komen de conidiën (sporen) vrij. Deze kunnen vervolgens weer andere planten of bladeren infecteren.

VERSCHILLENDE SCHIMMELS Hoewel er veel verschillende schimmels en ook bacteriën zijn die bladvlekken kunnen veroorzaken, is de aantasting meestal waardplantspecifiek.

te en voetrot in Lupine veroorzaakt door Colletotrichum. In sommige gewassen kunnen diverse bladvlekkenziekten door elkaar voorkomen. In de gewasbeschermingsgids van DLV Plant en de Rode Gewasbeschermingsgids van Wageningen Academic Publishers staat een register van gewassen met de aantastingen die in het gewas kunnen voorkomen. Een andere optie om de juiste oorzaak te bepalen, is om een diagnose uit te laten voeren door een laboratorium De meeste schimmels die bladvlekkenziekte veroorzaken, behoren tot de schimmelfamilie van de Deuteromyceten. De bestrijding van deze schimmels komt redelijk met elkaar overeen. Uitzondering hierop vormen bladvlekken en taksterfte als gevolg van Phytophthora, zoals in Lavendula. Phytophthora behoort tot de familie van de Oömyceten, waardoor de bestrijdingsaanpak verschilt. Ook de bacteriebladvlekken vragen een andere aanpak.

DACONIL

‘Wissel een middel na enkele bespuitingen af met een middel uit een andere chemische groep’ Zo wordt bladvlekkenziekte in Vinca vrijwel altijd veroorzaakt door Phoma, komt in Aster vooral Septoria voor en wordt bladvlekkenziek-

Daconil was een van de meest gebruikte middelen bij de bestrijding van bladvlekken in de vasteplantenteelt. De toelating van dit middel is echter beperkt. Sinds 1 januari mag het middel alleen nog in de binnenteelt worden toegepast. Gelukkig zijn er nog alternatieven met middelen als captan, Switch, Mirage Plus, Spirit, Folicur, Ortiva, Kenbyo, Flint en het dit jaar toegelaten middelen Signum. Tegen bladvlekkenziekte en taksterfte, die specifiek wordt veroorzaakt door Phytophthora, kan Fenomenal worden ingezet.

SIGNUM Signum is sinds kort toegelaten in de teelt van boomkwekerijgewassen en vaste planten. Het is een preventief en systemisch werkend middel op basis van de werkzame stoffen pyraclostrobin en boscalid. Boscalid is voor de vasteplantenteelt een nieuwe werkzame stof en behoort tot een nieuwe chemische groep, namelijk die van SDHI-remmers (Succinate dehydrogenase inhibitors). Pyraclostrobin behoort tot de groep van de strobilurinen. Ook Ortiva, Kenbyo en Flint behoren tot de stobilurinen. Door de combinatie van twee werkzame stoffen uit verschillende chemische groepen heeft Signum een brede en langdurige werking tegen Botrytis, dradenschimmel en diverse bladvlekkenschimmels. DLV Plant heeft het middel onderzocht tegen Cylindrocladium in Buxus, dit is een bladvlekkenziekte. Planten die waren bespoten met Signum en daarna werden besmet met de schimmel bleven een aantal weken vrij van aantasting. De fabrikant zelf

tegen bladvlekken BLADVLEKKEN In de vasteplantenteelt kunnen verschillende soorten bladvlekkenziekte voorkomen. Sommige gewassen zijn gevoelig voor meerdere typen bladvlekken. Alternaria Op Dianthus, Chrysanthemum, Eremurus, Gentiana, Hosta, Lewisia en Senecio. De schimmel veroorzaakt kleine, rood tot zwarte vlekken op het blad. In de meeste gevallen zijn zwarte sporen te zien. De schimmel komt vaak voor in combinatie met Phoma. Bij Hosta ontstaan gaatjes in het blad. Colletotrichum (= Glomerella) Op Dianthus, Lupine, Lavatera en Cyclamen. Op de bladeren ontstaan meestal donkere vlekjes. De vlekjes op het blad gaan bijna altijd gepaard met een stengelaantasting. Hierdoor kunnen planten geheel of gedeeltelijk afsterven.

Bladvlekkenziekte in Geranium heeft het middel getest in diverse gewassen, waaronder tegen Phoma in Sedum en Colletotrichum in Cyclaam. Colletotrichum komt ook in vaste planten voor. Daarnaast was het middel al toegelaten in andere sectoren en is daar werking aangetoond tegen onder meer Alternaria, Mycosphaerella en roest. Signum kan het beste worden gespoten op het moment dat er een hoge infectiedruk van bladvlekken wordt verwacht. Vanwege kans op resistentieontwikkeling mag Signum niet vaker dan twee keer per seizoen worden toegepast. Om in het water levende organismen te beschermen is toepassing op percelen die grenzen aan oppervlaktewater alleen toegestaan bij gebruik van minimaal 75 procent driftreducerende spuitdoppen.

ANDERE MIDDELEN Behalve Signum zijn ook captan en de strobilurinen Ortiva, Kenbyo en Flint preventief inzetbaar tegen bladvlekkenziekte. Captan heeft een min of meer vergelijkbare werking als Daconil. Het is ook een contactfungicide. Ortiva, Kenbyo en Flint behoren tot de strobilurinen. Switch, Mirage Plus, Spirit en Folicur hebben een curatieve werking tegen bladvlekkenziekte. De middelen worden opgenomen in het blad en doden schimmelsporen die het blad binnendringen. Als ze kort na een infectie (binnen 48 uur) worden gespoten, dan worden de binnengedrongen schimmelsporen gedood. Switch, Spirit en Mirage Plus hebben allen twee verschillende werkzame stoffen. Hierdoor hebben de middelen een brede en sterke werking. Switch bevat cyprodinil en fludioxil. Mirage

Plus bevat folpet en prochloraz. En Spirit bevat folpet en tebuconazool. Tebuconazool is ook de werkzame stof van Folicur. De verwachting is dat er dit jaar nog een ander middel bijkomt tegen bladvlekkenziekte in de vasteplantenteelt. Omdat dit middel nog niet is toegelaten, mag het nog niet worden genoemd, maar de fabrikant heeft al wel een toelatingsaanvraag gedaan bij het Ctgb.

BESTRIJDINGSSTRATEGIE Om bladvlekken te voorkomen is het belangrijk uit te gaan van gezond uitgangsmateriaal en het opgewas zo droog mogelijk te houden. Voor containerteelt betekent dit bij voorkeur ’s morgens water geven, zodat het gewas altijd droog de nacht in gaat. Een afgehard gewas is minder gevoelig. Zorg daarom voor een goede bemesting en beheerste groei. Verder is door regelmatig preventief te spuiten met een plantversterker aantasting te voorkomen of te beperken. Als een natte periode wordt voorspeld of het gewas lang vochtig blijft door een dichte gewasstand, is het verstandig om preventief te spuiten. Waarschuwingsmodellen, zoals QMS Boomteelt van DLV Plant, kunnen een rol spelen. Aan de hand van metingen van een weerstation in het gewas en regionale weersvoorspellingen berekent het model de infectiedruk en geeft het advies over het juiste spuitmoment. Als de eerste vlekjes zichtbaar zijn, is het belangrijk curatief te spuiten. Wissel een middel na enkele bespuitingen af met een middel uit een andere chemische groep.

Mycosphaerella Op Dianthus, Achillea en Iris germanica. Veroorzaakt ronde of ovale papierachtige vlekken met een donkere rand. De bladvlek ontstaat meestal boven in het gewas. Phoma Op diverse vaste planten als Delphinium, Lavandula en Sedum. De bladvlek is te herkennen als bruine vlekken met lichtere kringen daarin en in het midden van de vlek een donkere stip. Phoma veroorzaakt in Delphinium zwarte vlekken op blad en stengel. Ramularia Op onder meer Campanula, Primula, Veronica en Viola. Op bladeren ontstaan ronde tot onregelmatige vlekken die grijsachtig van kleur zijn. De vlekken hebben een gele tot bruine rand. Septoria Op Aster, Chrysanthemum, Lythrum, Paeonia, Phlox en Veronica. Kleine ronde vlekken met een rood tot paarse rand. De vlekken zijn scherp begrensd door gezond weefsel. Pseudomonas (= bacterieziekte) Op Astilbe en Dictamnus. De vlekken van Pseudomonas zijn meestal bruin tot zwart van kleur en tegelijkertijd kleuren de groeitoppen zwart. Bij deze bacterie is geen duidelijke rand zichtbaar om de vlekken.


ONDERZOEK

Energie uit bloembolresten Bloembolresten zijn een goede aanvulling in het rantsoen van een vergister. De gasproductie liep uiteen van 100 m3 per ton vers voor lelieresten tot 250 m3 per ton vers voor tulpenresten. Dit blijkt uit proeven die zijn uitgevoerd met de vergister van ACRRES in Lelystad. Tekst: Wim van Dijk & Durk Durksz (WUR-ACRRES, Lelystad) Fotografie: PPO

B

ij de teelt en broei van bloembollen blijven gewasresten achter. Deze worden op dit moment gecomposteerd of tegen betaling afgevoerd. Een interessant alternatief is het afval vergisten in een co-vergistingsinstallatie. Deze manier levert een bijdrage aan de productie van groene energie, en telers hebben een duurzaam alternatief voor de reststromen. Om na te gaan hoe perspectiefvol dit is, zijn vergistingsproeven uitgevoerd met de ACRRES-vergister. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Burger Lelies en Tulpen BV, en is gefinancierd door de provincie Flevoland.

PROEVEN De proeven zijn uitgevoerd met de vergister van Acrres. Er zijn proeven gedaan met lelieen tulpenresten. Het aandeel bloembolresten in de voeding bedroeg 25-30%. Daarnaast bestond het rantsoen uit runderdrijfmest, voerresten uit de melkveestal en overige producten, waaronder snijmaïs. Doordat de gasproductie van mest, voerresten, snijmaïs en overige producten bekend is, valt uit de totale productie die van bloembolresten af te leiden.

GASPRODUCTIE Bij lelieresten zijn proeven gedaan met vers en ingekuild materiaal. De gasproductie bedroeg gemiddeld 95 m3 (vers) en 110 m3 biogas (ingekuild) per ton versgewicht (Tabel 1). Per ton droge stof was dit 455 en 520 m3 biogas per ton. Het inkuilen heeft geen negatief effect gehad op de vergisting. De gasproductie van de tulpenresten bedroeg gemiddeld 250 m3/ton. Dit was ruim twee keer zo hoog als de productie 26 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

Tulpenafval geeft 650 m3 gas per ton droog product van lelieresten. Deels hangt dit samen met het hogere drogestofgehalte van tulpenresten (38% tegenover 21% voor lelieresten), maar ook per ton drogestof was de gasproductie hoger (655 m3/ton). Bij de tulpenrestenproef moet worden benadrukt dat door de beperkte hoeveelheid beschikbaar materiaal de meetperiode relatief kort was. De resultaten gelden daarom slechts als indicatief. Tabel 1. Gemiddelde gasproductie lelieen tulpenresten

Lelie, vers Lelie, ingekuild Tulp, vers Ter vergelijking Rundermest Snijmaïs

Gasproductie m3 per ton m3 per ton vers droog 95 450 110 520 250 650

20 200

250 600

SAMENSTELLING Voor de afzet van digestaat is vooral het N- en P-gehalte ervan van belang. Dit wordt beïnvloed door het N- en P-gehalte van de mest en de co-producten. In vergelijking met lelieresten is het stikstof-, fosfaat- en kaligehalte bij tulpenresten hoger (Tabel 2). Dit hangt waarschijnlijk samen met het hogere drogestofgehalte van tulpenresten. Met tulpenresten worden met eenzelfde hoeveelheid verse massa dus meer mineralen aangevoerd. Voor de bemesting is tevens de N/P-verhouding van de co-producten van belang, omdat deze mede de N/P-verhouding in digestaat bepaalt. Hoe hoger deze verhouding, hoe meer stikstof en organische stof kan worden aangevoerd per eenheid fosfor. Deze was voor lelieen tulpenmateriaal respectievelijk 2,9 en 3,0 en was redelijk vergelijkbaar met de N/P-verhouding van andere co-producten. Tabel 2. Stikstof-, fosfaat- en kaligehalte bloembolresten

VERDERE ERVARINGEN Bij de lelieen tulpenresten zijn geen storende effecten opgetreden bij de invoer en de vergisting. Wel waren er bij de tulpenresten bij het verpompen van het digestaat problemen met verstoppingen in de pomp. Hier bleken onverteerde tulpenresten mede de oorzaak van te zijn. Het inkuilen van de lelieresten is goed verlopen. De kuil is luchtdicht afgedekt met landbouwplastic. Er was geen sprake van broei. Het drogestofgehalte van met name lelieresten kan behoorlijk variëren. Het is daarom aan te raden om voorafgaand een monster te nemen voor een drogestofbepaling. Bij nattere partijen kan er tijdens de opslag lekwater uitkomen. De opslag moet zodanig zijn dat dit lekwater kan worden opgevangen.

Lelie Tulp

N P2O5 (g/kg) (g/kg) 2.5 0.9 5.1 1.7

K2O (g/kg) 4.2 5.6

N/P2O5 2.9 3.0

Er zijn tevens analyses gedaan op zware metalen en microverontreinigingen. Nergens werd de maximaal toegestane norm overschreden. In de meeste gevallen lagen de gehalten onder de detectiegrens.

SLOTOPMERKING Bloembolresten blijken een goede aanvulling te zijn op het rantsoen in een vergister en zijn sinds vorig jaar wettelijk ook toegestaan als co-product. Wel moet een monster worden genomen voor bepaling van gehalten aan zware metalen en microverontreinigingen.

ACTUEEL

‘Communiceer en zet stappen’ De maatschappij kijkt mee over de schouders van de lelietelers. Soms leidt dat tot extreme reacties, maar veel vaker kun je middels goede informatieoverdracht naar omwonenden eventuele problemen voor zijn. ‘Wees de discussie voor en denk eens na over wat anders kan’, aldus Henri Huetink van Huetink Lelies in Lemelerveld, naar aanleiding van het interview met Bollenboos in de vorige BloembollenVisie. Dat kan in een enkel geval een ruime spuitvrije zone betekenen of het uit de buurt van dichte bebouwing blijven.

Tekst: Gerrit Wildenbeest Fotografie: PR

H

ans van der Heijden, voorzitter van de Stichting ROl, reageert nuchter op het interview met Bollenboos dat in de vorige BloembollenVisie stond. Prima dat er vakbreed kennis kan worden genomen van standpunten die zo extreem zijn dat de vertolkers zich daarmee in hun eigen staart bijten. Zelf kent hij de standpunten al jarenlang; hij weet dat de lelietelers het in de ogen van het echtpaar Fournell en Verhave nooit goed kunnen doen. Net als collega Jan Seubring en Henri Huetink vindt hij hun hoofdthema, dat gewasbeschermingsmiddelen gezondheidschade aan omwonenden zouden toebrengen, tendentieus en onbewezen. Hun kinderen zijn gezond opgegroeid tussen de lelies, nooit is er een causaal verband aangetoond tussen de gebruikte middelen en de gezondheidstoestand van de toepassers. Het blootstellingsonderzoek zien ze dan ook met vertrouwen tegemoet.

POSITIEF Iets anders is het feit dat de lelieteelt kritisch gevolgd wordt en dat iedereen zich daarvan bewust moet zijn. “Als je dat niet beseft, heb je de afgelopen jaren onder een steen geleefd”, aldus Huetink. Dat maatschappelijke vergrootglas geldt in feite voor de hele landen tuinbouw en heeft te maken met de gegroeide afstand tussen burgers en agrariërs. Daar heb je maar mee te dealen. Hoe? Ga vooral uit van

een positieve benadering, bijvoorbeeld via een bloemenshow als Lemelerveld Bloeit. Deze show- samen met Hans en Hermien Schrieken georganiseerd - laat jaarlijks zien welk een mooi eindproduct de lelieteelt oplevert, maar ook welke inspanningen daarvoor nodig zijn. De gebroeders Huetink hebben de achtergrond van de lelieteelt samengevat in een fraaie informatiebrochure, waarin alle aspecten van de teelt aan de orde komen, inclusief de vermelding van hun website en telefoonnummer. Hun areaal van ruim 100 hectare lelies is jaarlijks verdeeld over tientallen percelen huurland in Salland en Twente. Als een verhuurder aangeeft dat een omwonende bedenkingen heeft over de lelieteelt, blijkt de brochure een handzaam communicatiemiddel. “Dat geven we dan bijvoorbeeld via de verhuurder mee aan de omwonende, die ons altijd kan bellen voor nadere informatie.” Dat blijkt meestal goed te werken. Huetink ziet niets in een verplichte spuitvrije zone, maar kan er begrip voor opbrengen dat een omwonende een strookje van 50 centimeter soms wat te mager vindt. Is voor een paar percelen voor zijn gemoedsrust een spuitvrije zone van rond de 10 meter gewenst, dan doet Huetink daar niet moeilijk over. Percelen direct aangrenzend aan een dorpskern worden niet meer gehuurd. “Dat betekent wel dat we dit jaar twee mooie percelen die werden aangeboden hebben geweigerd.” Op het juiste moment praktisch proberen te reageren en positieve informatie verschaffen met als doel emotie te vervangen door ratio, daar gaat het om.

Een bedrijfsspecifieke informatiebrochure is een goed middel om omwonenden te informeren

CONTRACTGEVER De natte grondontsmetting ligt maatschappelijk en politiek gevoelig. In Salland, zeker in het westelijk deel, wordt op de meeste gronden zonder deze vorm van vrijlevende wortellesie-aaltjesbestrijding geteeld. Maar Huetink hoopt dat de natte grondontsmetting door verstandig gebruik voor aaltjesgevoelige teelten behouden kan blijven. Dan moeten incidenten, zoals die in de beruchte Zembla 2-uitzending naar voren kwamen, voortaan wel vermeden worden. En probeer in beweging te komen door eens een deel van je areaal niet te ontsmetten. Met goede rassen- en perceelskennis, hoeft dat echt niet meteen een groot risico op te leveren. Waar het gaat om contractteelt, zouden contractgevers in overleg met de contractnemer eens kunnen bespreken of grondontsmetting als voorwaarde voor een teeltcontract - voor daarvoor geschikte percelen - kan worden losgelaten. Ook teeltmaatregelen als Tagetes en wilde haver als voorvrucht verdienen aandacht. “Kom in beweging, zorg dat je een goed verhaal hebt, zet wat stappen, denk niet te gemakkelijk ‘deze storm waait wel over’. Laten we gezamenlijk zorgen voor een brede maatschappelijk acceptatie en een breed draagvlak voor onze mooie en uitdagende teelt.” 18 april 2014VISIE 27

BRANCHENIEUWS

Kwaliteit leidend voor nieuw koelhuis ViaRoma Ze vallen op in de Bollenstreek: de vrachtauto’s van Roma nova. Achter de moderne, zwartwitte huisstijl schuilt een bol-op-potkwekerij waar kwaliteit de rode draad vormt. Die lijn trekt eigenaar Erik Willemse door in zijn nieuwe bedrijf: ViaRoma. Op het recent aangekochte koelen preparatiecomplex aan de Hyacintenlaan in Hillegom worden activiteiten ontplooid voor zowel de eigen kwekerij als voor derden. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: René Faas, PR

H

et was vorig jaar om deze tijd toen Erik Willemse ter ore kwam dat het koelen preparatiehuis van Hobaho aan de Hyacintenlaan in Hillegom te koop stond. Hoewel hij in eerste instantie niet het idee had een koelhuis over te nemen, was zijn interesse gewekt. “Op onze locatie in Voorhout waren we uit ons jasje gegroeid”, vertelt de ondernemer. “Ik had de keus, of thuis aan de Jacoba van Beierenweg bijbouwen of een andere locatie erbij kopen. De eerste optie viel af, vanwege onvoldoende bouwmogelijkheden voor de ruimte die we nodig hebben. Bovendien kost nieuwbouw een enorme klap geld. Wat we eigenlijk zochten was een bestaande locatie met veel glas, cellen, schuurruimte en een kantoor, maar zoiets is vrijwel niet verkrijgbaar in de Duin- en Bollenstreek. Op dat moment moet je je eisen bijstellen. We hebben een optie in Rijnsburg serieus overwogen, maar ook daar konden we het niet helemaal passend maken. En toen kwam het Hobaho-pand aan de Hyacintenlaan voorbij.”

RISICOSPREIDING Erik Willemse bestiert samen met zijn vrouw Brenda Roma nova, een bol-op-potkwekerij met hyacint, muscari, narcis, krokus, tulp, fritil-

Afgelopen najaar was de koop met Hobaho rond en de naam ViaRoma werd geclaimd. Het idee is volgens Willemse als volgt. “We schuiven een stukje Roma nova bij ons nieuwe bedrijf binnen. Hier gaan we de halffabricaten voor onze bol-op-potkwekerij maken. Het bedrijf in Voorhout zal functioneren als broeien afleverlocatie. Het opplanten en doorkoelen willen we ook voor derden doen. Daarnaast zetten we de koelen preparatieactiviteiten van Hobaho voort, in afgeslankte vorm.” Drie van de vijftien medewerkers zijn gebleven: Frank van der Erf (hoofd administratie), René Langeveld (bedrijfsleider) en Theo van der Berg (technicus). Daarnaast worden Jan Pijnacker en Gert van Breugel, respectievelijk keurmeester en hoofd commercie en kwaliteit, gedetacheerd vanuit Hobaho om vijftig procent voor ViaRoma te werken. “Zonder hun kennis hadden we het niet aangedurfd.”

RETROFITTEN

Erik Willemse: ‘Alles wat verouderd is, knappen we stukje bij beetje op’ laria, iris en amaryllis. Hoewel de markt inmiddels is aangetrokken, verliep de afzet afgelopen jaren stroef. “De bomen groeien niet tot in de hemel”, zegt Willemse, “dus ga je kijken wat je nog meer kunt doen om de risico’s te spreiden. In het koelen en prepareren zag ik een markt.”

Klanten kunnen voor een breed dienstenpakket bij ViaRoma terecht. Lelies inpakken en invriezen, containers laden, hyacinten prepareren en sorteren, broeischema’s maken, potproducten opplanten, boomkwekerijproducten en vaste planten invriezen, enzovoort. Ook levering in kuubkisten behoort tot de mogelijkheden. Een aantal grote klanten van het voormalige Hobaho Koelhuis heeft de afgelopen maanden reeds gebruik gemaakt van de faciliteiten van ViaRoma. Ondertussen ondergaat het pand aan de Hyacintenlaan een kleine metamorfose. “Alles wat verouderd is, knappen we stukje bij beetje op”, vertelt Willemse. “Daarnaast hebben we een aantal nieuwe cellen gebouwd, voorzien van gelijkstroomventilatoren, en komende winter willen we de koelinstallatie onder handen nemen. Deze is nu nog voorzien van R22, maar dat koudemiddel mag na januari 2015 officieel niet meer bijgevuld worden. We zullen de installatie gedeeltelijk vernieuwen en retrofitten door R-407F.” Willemse heeft een ding duidelijk voor ogen: kwaliteit. “Net als bij Roma nova hebben wij niet de interesse om de grootste van Nederland te zijn. Wij willen ons op basis van kwaliteit onderscheiden in de markt en er zo voor zorgen dat een klant terugkomt. Mochten we desondanks ook hier ruimtegebrek krijgen, dan is er een oplossing. Het pand is 7.000 m2 groot en staat op 16.000 m2 grond. Er zijn uitbreidingsmogelijkheden voor de toekomst.” Meer informatie over de activiteiten van koelen preparatiebedrijf ViaRoma: tel. 0252516746 of 06-51761850.


BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Multiflorahyacinten zorgen voor een rijke bloei en een wat minder stijve presentatie. Fa. E.J. Hogervorst zette de hoofdkleuren van deze groep bijeen Veel lof ook dit jaar voor Jansen Overseas, dat met zijn inzending een stevige basis legt in deze permanente presentatie. Een van de opvallende narcissen is hier ‘Double Pam’

Genoeg keuze bol-op-potshow Keuze genoeg in de groep bol-op-potproducten. Een vaste groep inzenders weet elk jaar weer de bezoekers te inforMuscari is het handelsmerk van Jan van der Lans. En dat betekent meer dan alleen de gangbare blauwe Muscari armeniacum. Ook staan hier noviteiten zoals ‘Lady Blue’

meren en te inspireren. Alle dagen is het in het Willem

De rijkdom van de bol-op-potproducten laat Roma nova zien door een aantal immense potten tjokvol te planten met hyacinten, Muscari en narcis

Alexander Paviljoen feest.

Wie variatie en specialiteiten zoekt, kan terecht bij Gebr. Straathof. De volle breedte van het voorjaar is hier te vinden, bijvoorbeeld met Eranthis cilicica


Uitnodiging CNB Narcissendrie-daagse WANNEER: woensdag 23 t/m vrijdag 25 april 2014 WAAR: Floratuin, Rijksweg 85, Julianadorp

Tijdens deze show zullen de snijnarcissen centraal staan. Daarnaast is het tevens mogelijk om rond te kijken in de showtuin, waar vele soorten narcissen opgeplant staan en diverse zaailingen bezichtigd kunnen worden.

Tot op de Floratuin! Erik Barnhoorn Onno Immink Arno Kroon

OPEN

Woen INGSTIJ s DEN Dond dag : 13 :00 - : erdag 17: Vrijda : 9:0 g 0 - 1 00 uur 7: : 9:0 0 - 1 00 uur 8:00 u PROG ur R A M 15:00 uur o MA VRI JDAG n 15:15 uur s tvangst : preke 16:00 r uur b orrel (tot 1 8:00 u ur)

Bolwerk automatiseert de administratie van uw bloembollenkraam en vaste planten

Bel (0570) 644 115 www.agrovision.nl

Bloembollen blijven in topconditie in de netzakken en gaasbaaltjes van Europak *

>ĞŝĚƐĞƐƚƌĂĂƚϭϬϬͮϮϭϴϮZͮ,ŝůůĞŐŽŵͮϬϮϱϮϱϭϲϱϰϭ

C.S. Weijers is een handelsbedrijf in bijzondere bol- en knolgewassen. Opgericht in 1926 en toonaangevend in de bloembollensector. Voor ons modern en dynamisch bedrijf zijn ǁŝũŽƉǌŽĞŬŶĂĂƌƚǁĞĞĨƵůůƟŵĞŵĞĚĞǁĞƌŬĞƌƐ͘

SALES MANAGER Taken en verantwoordelijkheden: ͻŝŶͲĞŶǀĞƌŬŽŽƉǀĂŶďŽůͲĞŶŬŶŽůŐĞǁĂƐƐĞŶ ͻĐƌĞģƌĞŶǀĂŶŶŝĞƵǁĞĂĨǌĞƚŵŽŐĞůŝũŬŚĞĚĞŶ ͻƌĞůĂƟĞďĞŚĞĞƌ ͻƌĂƉƉŽƌƚĞĞƌƚĂĂŶĚĞĚŝƌĞĐƟĞ

T 0252 419027 F 0252 415273

I www.europak.nl E [email protected]

Wij zoeken iemand die: ͻǁĞƌŬƚĞŶĚĞŶŬƚŽƉŵŝŶŝŵĂĂů,KŶŝǀĞĂƵ ͻĂĸŶŝƚĞŝƚŵĞƚ͕ĞŶŬĞŶŶŝƐŚĞĞŌǀĂŶďŝũǌŽŶĚĞƌĞďŽůͲĞŶ knolgewassen ͻĞƌǀĂƌŝŶŐŝŶƐŽŽƌƚŐĞůŝũŬĞĨƵŶĐƟĞŚĞĞŌ ͻĂĐĐƵƌĂĂƚ͕ďĞƐůƵŝƚǀĂĂƌĚŝŐĞŶƐƚƌĞƐƐďĞƐƚĞŶĚŝŐŝƐ ͻŐŽĞĚĞĐŽŵŵĞƌĐŝģůĞĞŶĐŽŵŵƵŶŝĐĂƟĞǀĞǀĂĂƌĚŝŐŚĞĚĞŶďĞǌŝƚ ͻƐĞƌǀŝĐĞŐĞƌŝĐŚƚǁĞƌŬƚĞŶĞĞŶŇĞǆŝďĞůĞŝŶƐƚĞůůŝŶŐŚĞĞŌ ͻĐƌĞĂƟĞǀĞĚĞŶŬĞƌĚŝĞŐŽĞĚŬĂŶĨƵŶĐƟŽŶĞƌĞŶŝŶƚĞĂŵǀĞƌďĂŶĚ ͻĚĞEĞĚĞƌůĂŶĚƐĞĞŶŶŐĞůƐĞƚĂĂůŐŽĞĚďĞŚĞĞƌƐƚŝŶǁŽŽƌĚĞŶ ŐĞƐĐŚƌŝŌ͕ďĞŚĞĞƌƐŝŶŐǀĂŶĚĞƵŝƚƐĞĞŶ&ƌĂŶƐĞƚĂĂůŝƐĞĞŶƉƌĠ /ŶƚĞƌĞƐƐĞŝŶĚĞǌĞĨƵŶĐƟĞ͍ sŽůĚŽĞũĞĂĂŶŚĞƚƉƌŽĮĞůĞŶǁŝůũĞŝŶĂĂŶŵĞƌŬŝŶŐŬŽŵĞŶǀŽŽƌ ĚĞǌĞĨƵŶĐƟĞ͕ƐƚƵƵƌĚĂŶũĞŵŽƟǀĂƟĞĞŶsƉĞƌĞŵĂŝůƚ͘Ă͘ǀ͘ĚĞ ŝƌĞĐƟĞ͘ŵĂŝů͗ĚŝƌĞĐƟĞΛĐƐǁĞŝũĞƌƐ͘Ŷů

Tel Auto

: 0223-522135 : 06-53719915

Fax: 0223-521480 E-mail: [email protected]

SALES SUPPORT MEDEWERKER BINNENDIENST

Kijk nu op onze website www.fredsteenvoorden.nl Ook maken wij nieuwe spoelmachines! 2 x Compas band 20cm x 450cm in goede staat. 1 x Compas band 20cm x 480cm in goede staat. 1 x Compas afvoerband 30cm x 1100cm(kan korter) moet nieuwe band om ABS AFP 0831.3 M13/6 Dompelpomp 10m3 bij 4 M//WK 50m3 bij 1 M//WK 1,8Kw 8 stuks ABS dompelpompen van 60 tot 100m3 per uur Afzuiger/exhauster 30kw in/afvoerpijp Ø500mm in zeer goede staat met schakelkast Allround trommelspoeler 2500 x 1300mm opknapper Allround trommelspoeler 1650 x 5000mm dubbel portaal, zo uit het werk, gereviseerd of geheel gestraald en gespoten de keus is aan u. Allround combi trommelspoelmachine met kluitenscheider, trommel 3750 x 1650 zo uit het werk of geheel gereviseerd. Botman stenen/kluitenscheider type 600K links gestraald en gespoten, nieuwe banden, nieuwe schakelkast, geheel gereviseerd. Botman trommel spoeler 1650 x 3750mm, moet nog geheel opgeknapt worden Botman kistenvuller geschikt voor 120 x120cm kisten en 120 x 150cm kisten, heen en weerband 300 x 60cm, nieuwe bovenbouw, cilinders en schakelaars, gestraald en gespoten, als nieuw Compas bunker 80 x 250 cm knik en met frequentiegeregelde snelheid Flygt dompelpomp 3085 70m3 per uur Flygt dompelpomp CS3140MT geeft 300m3 bij 4 M/WK aansluiting 150mm 9KW Palletstelling 5,30mtr. hoog, diepte 1,10mtr. breedte liggers 2,70mtr. draagvermogen 3 ton per set liggers scherp geprijsd bel voor meer info! Spijlenband RVS 80 x 180cm met motor, frame van RVS steek 32mm nieuwe ketting Steenvoorden gepoedercoate vellenbakken nieuw, 120cm breed met keuze uit links/rechts of achteruitloop Steenvoorden nieuwe kluiten/stenenscheiders grote capaciteit, standaard gepoedercoat en kluitenband links of rechts te monteren, scherp geprijsd, bel voor meer info Steenvoorden nieuwe trommelspoelmachines grote capaciteit, standaard gepoedercoat, scherp geprijsd, bel voor meer info Vellenbak gegalvaniseerd 80cm breed, band variabele snelheid, boven douche en hoekbroes in prima staat prijs € 4.950,Vuilgoten voor aan pel/leesband zo te monteren naar onderafvoerband 32 stuks op voorraad Voor alle onderdelen, onderhoud en service van uw Botman machines en ook andere merken, o.a. Antha, Compas. s sFred Steenvoorden

Taken en verantwoordelijkheden: ͻƉůĂŶŶĞŶ͕ďĞǁĂŬĞŶĞŶďĞŐĞůĞŝĚĞŶǀĂŶŽƌĚĞƌƐ ͻŽŶĚĞƌƐƚĞƵŶĞŶǀĂŶĚĞĂĨĚĞůŝŶŐŝŶͲĞŶǀĞƌŬŽŽƉ ͻĂĂŶƐƉƌĞĞŬƉƵŶƚŬůĂŶƚĞŶďŝŶŶĞŶͲĞŶďƵŝƚĞŶůĂŶĚ ͻĂĂŶƐƉƌĞĞŬƉƵŶƚǀŽŽƌĚĞƉƌŽĚƵĐƟĞŵĂŶĂŐĞƌ Wij zoeken iemand die: ͻǁĞƌŬƚĞŶĚĞŶŬƚŽƉŵŝŶŝŵĂĂůDKŶŝǀĞĂƵ ͻĂĸŶŝƚĞŝƚŵĞƚ͕ĞŶŬĞŶŶŝƐŚĞĞŌǀĂŶĚĞďůŽĞŵďŽůůĞŶƐĞĐƚŽƌ ͻĂĐĐƵƌĂĂƚ͕ďĞƐůƵŝƚǀĂĂƌĚŝŐĞŶƐƚƌĞƐƐďĞƐƚĞŶĚŝŐŝƐ ͻŐŽĞĚĞĐŽŵŵĞƌĐŝģůĞǀĂĂƌĚŝŐŚĞĚĞŶďĞǌŝƚ ͻůŽŐŝƐƟĞŬŝŶǌŝĐŚƚŚĞĞŌ ͻƌĂƟŽŶĞĞůĚĞŶŬǀĞƌŵŽŐĞŶŚĞĞŌ ͻĚĞEĞĚĞƌůĂŶĚƐĞĞŶŶŐĞůƐĞƚĂĂůŐŽĞĚďĞŚĞĞƌƐƚŝŶǁŽŽƌĚĞŶ ŐĞƐĐŚƌŝŌ͕ďĞŚĞĞƌƐŝŶŐǀĂŶĚĞƵŝƚƐĞĞŶ&ƌĂŶƐĞƚĂĂůŝƐĞĞŶƉƌĠ /ŶƚĞƌĞƐƐĞŝŶĚĞǌĞĨƵŶĐƟĞ͍ sŽůĚŽĞũĞĂĂŶŚĞƚƉƌŽĮĞůĞŶǁŝůũĞŝŶĂĂŶŵĞƌŬŝŶŐŬŽŵĞŶǀŽŽƌ ĚĞǌĞĨƵŶĐƟĞ͕ƐƚƵƵƌĚĂŶũĞŵŽƟǀĂƟĞĞŶsƉĞƌĞŵĂŝůŶĂĂƌĚĞŚĞĞƌ :͘ǀĂŶĞĞŬ͘ŵĂŝů͗ũƚŚǀĂŶďĞĞŬΛĐƐǁĞŝũĞƌƐ͘Ŷů tŝũƌĞĂŐĞƌĞŶƵŝƚƐůƵŝƚĞŶĚŽƉĞĞŶƐŽůůŝĐŝƚĂƟĞŵĞƚĞĞŶƉĂƐƐĞŶĚ ƉƌŽĮĞů͘ĐƋƵŝƐŝƟĞŶĂĂƌĂĂŶůĞŝĚŝŶŐǀĂŶĚĞǌĞĂĚǀĞƌƚĞŶƟĞǁŽƌĚƚŶŝĞƚ op prijs gesteld.

CNB PRODUCT & SHOW

Op en top voorjaar in showruimte van CNB Een rubriek die gelieerd is aan de website www.cnbproduct-show.nl. Onder de naam Product & Show beoogt CNB gericht en commercieel te communiceren over producten die in de showruimte van CNB te zien zijn. Ook BloembollenVisie participeert in deze communicatievorm en belicht een aantal opvallende inzendingen.

bel getekende nummers tot spleetkronen en cyclamineus-typen. In totaal heeft het veredelingsprogramma het bedrijf in de afgelopen jaren zo’n 125 serieuze selecties opgeleverd. Aangezien dan de meeste uitgebloeid zullen zijn en ook de hagel zijn tol geëist heeft, zullen op de komende CNB Narcissendriedaagse hooguit enkele aanwinsten hun opwachting maken.

ALLIUM CAMELEON®

Tekstbewerking: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

DIAMOND RING®

In week15 werd de showruimte bij CNB gedomineerd door narcissen. Tot de vele variëteiten die getoond werden, behoorde onder meer de cultivar ‘Diamond Ring’ van Kwekerij de Schüllhorn. Deze narcis is een selectie uit Obesus en is kwekersrechtelijk beschermd. ‘Diamond Ring’ is vanaf eind februari te gebruiken voor de pottenbroei en is ook in ruime aantallen beschikbaar voor de droogverkoopmarkt. ‘Diamond Ring’ wordt op dit moment in de markt gezet door het CNB Florateam. Voor meer informatie en verkoop kan contact worden opgenomen met CNB-vertegenwoordiger Paul van Bentem van het CNB Florateam via [email protected]. Belangstellenden kunnen ook contact opnemen met CNB Product & Show via [email protected].

SWEETNESS Een andere narcis die in week 15 zijn opwachting maakte is de al jaren in het sortiment voorkomende ‘Sweetness,’ een narcis met een mooie gele kleur die uit 1939 stamt en nu in de showkas zijn opwachting maakte dankzij inzender

W. Th. Langelaan uit Julianadorp. Verkoopt naar verluidt goed door de merknaam Sweetness. Meer informatie over deze cultivar is verkrijgbaar bij Onno Immink via [email protected].

COLLECTIE ZAAILINGEN

Kwekerij de Schullhorn bracht afgelopen maandag de prachtige Allium ‘Cameleon’® over het voetlicht in de showruimte van CNB. Samen met mede-eigenaren Boltha BV en W. van Lierop & Zn BV wordt deze Allium in de markt gezet. Zoals de naam al aangeeft doorlopen de stervormige bloemen tijdens de bloei diverse kleurstadia, namelijk van wit met roze aders tot donkerroze. Het fluweelzachte blad is wat donzig aan de zijkanten. De bloeitijd van deze Allium vindt plaats in de maanden mei-juni en de hoogte varieert van 25 tot 30 centimeter. Het is een aanwinst voor de border en een gewasje dat goed verwildert. Voor meer informatie en verkoop kan contact worden opgenomen met CNB-vertegenwoordiger Leo van den Berg via [email protected]. of met CNB Product & Show via [email protected].

CNB PRODUCT & SHOW C.W. v.d. Hulst uit ’t Zand trok in diezelfde week de aandacht met een bijzonder fraaie collectie eigen narcissenzaailingen, die ruim dertig nummers omvatte en die een beeld geven van het kruisingswerk waarmee firmant Robert zich nu zo’n vijftien jaar bezighoudt. De collectie varieerde van opvallend veel zwaar dub-

Meer en actuele informatie over Product & Show is zoals gezegd te vinden op www.cnbproduct-show.nl. Ook heeft Product & Show een eigen Twitteraccount: @CNBProductShow. Heeft u zelf een product waar u graag wat meer over wilt vertellen? Stuur dan een mailtje naar [email protected]. 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 33

SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104


FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0252-431254 0252-431254 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-413842 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari, tulp, narcis, bol op pot bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Paul Peters Marcel Nijssen Diane Gortzak Maaike Pennings Marjan Klootwijk

FUNCTIE Manager bemiddeling Manager bemiddeling Communicatie en promotie Communicatie en promotie Secretaresse

TELEFOON CNB 0252-431493 0252-431343 0252-431218 0252-431122 0252-431316

MOBIEL 06-20411035 06-10311972 06-10567070

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431129 0252-431123

FAX 06-22975731 06-51312197

EMAIL [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

EMAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

EMAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-23960145 06-53940502


FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617


TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

RECLAMES EN GESCHILLEN NAAM Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen, Veilingen

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand


GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL AANBOD BEUSICHEM BETUWEtIBMJDIUFLMFJHSPOE VJUFSXBBSEFO

EJWFSTFUFFMUFO WBOBG IFEFOUPUJOPWFSMFH CRUQUIUS/ZWAANSHOEKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH HAARLEMMERMEERtIB[BOEHSPOE DBMMBT EBIMJBT WBTUFQMBOUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH LISSEtSS[BOEHSPOE UVMQFO OBSDJTTFO WBOBGTFQUFNCFSUNKVMJ LISSEt IB[XBSUFHSPOE WBTUFQMBOUFO QJPFOFO WBOBGIFEFO WPPSNFFSEFSFKBSFO HILLEGOMtIB[BOEHSPOE EBIMJBT;BOUFEFTDIJBT WBOBGIFEFOUPUOPWFNCFS HILLEGOMtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUPLUPCFSOPWFNCFS HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EBIMJBT WBOBGIFEFOUPUOPWJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO EJSFDUCFTDIJLCBBS NOORDWIJKt IB[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO IFEFOUPUOPWFNCFS NOORDWIJKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGOBKBBSWPPSNFFSEFSFKBSFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE ;BOUFEFTDIJBTPGEBIMJBT UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtN2[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH DE ZILKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTt IB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUNKBOVBSJ NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO WFST HFFOBGEFLQFFO UFFMUTFJ[PFO NFEJPPLUPCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE HMBEJPMFO ;BOUFEFTDIJBT [PNFSCMPFNFO WBOBGIFEFOUNOPWFNCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS 36 VISIE18 april 2014

NOORDWIJKERHOUTtDBN2[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO PWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE EBIMJBTPGCMPFNFO IFEFOUPUJOPWFSMFH REESERVEEN/HARDENBERGtIBBLLFSCPVXMBOEHSBTMBOE UVMQFOUFFMU WBOBGIFU OBKBBSCFTDIJLCBBS VIJFHUIZENt IB[BOEHSPOE EBIMJBTPG BOEFSF[PNFSUFFMU UFFMUTFJ[PFO VIJFHUIZENtIB[BOEHSPOE [PNFSUFFMU WBOBGIFEFOUPUPLUPCFS VIJFHUIZENt IB[BOEHSPOE ;BOUFEFTDIJBT UFFMUTFJ[PFO VOGELENZANGtIB[BOEHSPOE EJWFSTF UFFMUFO WBOBGIFEFOUNNBBSU VOORHOUT/LISSEt IB[BOEHSPOE TOJKCMPFNFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUT/RIJNSBURGtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO UVMQFO HFFOIZBDJOUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE [POOFCMPFNFOPGBOEFSF WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtIB[BOEHSPOE [POOFCMPFNFOPGBOEFSF IFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE UVMQFOEBIMJBT WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH VOORHOUTtSS[BOEMBOE WBTUFQMBOUFO CMPFNFO IFEFOWPPSNFFSEFSFKBSFO ZWAANSHOEKtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGKVOJKVMJUPUJOPWFSMFH KASRUIMTE LISSEtN¤LBTSVJNUF BGEFMJOHFO EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFO WERVERSHOOFtN¤CSPFJSVJNUFNFU TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK EJSFDUUPUJOPWFSMFH BEDRIJVEN LISSEtN2LBOUPPS LFVLFOFOUPJMFUFO PQTMBHSVJNUFPQEFCFHBOFHSPOE WBOBG IFEFO LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FOLFMFDFMMFO LBT SPMLBTTFOFOMBOE PPLJOHFEFFMUFO UFIVVS JOPWFSMFH LISSEtN2TDIVVSSVJNUF WPPSPQTMBH JO PWFSMFH VOORHOUTtN2TDIVVSSVJNUF EJWFSTF WBOBGIFEFOUNJOPWFSMFH

VRAAG ALKMAARtN2[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO JOPWFSMFH BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE XPSUF MFO WBOBGNFJUPUEFDFNCFS FWUBGEFL BOLLENSTREEK FOPG NOORD-HOLLAND IB[BOEHSPOE XPSUFMFO EFFMWSPFH EFFM WPPSBGEFL BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE ;BOUF EFTDIJB UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtUPUIB[BOEHSPOE IZBDJOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO DEN HAAG tN2[BOEHSPOE[BWFM HSPOE HSBTXFJMBOE WBOBGJOPWFSMFH HEM, VENHUIZEN FPt IBLMFJHSPOE UVMQFO UFFMUTFJ[PFO HILLEGOM FPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO JULIANADORPtIB[BOEHSPOE BBSE BQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO NOORD HOLLANDtIBHSBTMBOEPQ LMFJ UVMQFO PLUPCFSUNBVHVTUVT 2015 OMGEVING WEST-FRIESLANDtIB LMFJHSPOE UVMQFO PLUPCFSUN BVHVTUVT URSEMFPtIB[XBSUFHSPOEPGMJDIUF [BWFM QJPFOFO WBOBGIFEFOWPPSNFFSEF SFKBSFO VOORHOUTFPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO VENHUIZENFPtIBLMFJHSPOE CMPFNLPPM UFFMUTFJ[PFO VRAAG KASRUIMTE NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

TJFSUFFMUWFSEFMJOH NBYJNBBMKBBS NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBTSVJNUF POWFSXBSNE

QMBOUFOPQLXFFL WBOBGKBOVBSJWPPSNFFSEFSFKBSFO RIJNSBURG FPtN¤SPMLBT SS PQFOHSPOE EJWFSTF NFFSEFSFKBSFO WEILAND WESTELIJK ZUID HOLLANDtIBXFJMBOE WFFUFFMU FFOPGNFFSEFSFKBSFO

Zie ook voor vraag en aanbod

www.agrogrondbank.nl

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

BAS SCHOLTEN

AANBOD 2014 VPL  SNIJSOORTEN T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

VOOR ALLE

HYACINTEN KUNT U BIJ ONS TERECHT

Agapanthus Duivenbrugge White New Agapanthus Senna® Agapanthus wit/blauw Aster Ann Leys® New Astilbe op soort en kleur Astrantia op soort en kleur Astrantia Abbey Road® Dicentra Goldheart® Dicentra Luxeriant Dicentra spectabilis Alba Dicentra spectabilis Dicentra Valentine® Gentiana Blue Star® New Gentiana Corona® New Gentiana Diva® New Gentiana Purple Sensation® op aanvraag Paeonia op soort en kleur alle maten op aanvraag Paeonia poten snijsoorten alle maten 4.500 Paeonia Buckeye Belle 3/5 2.000 Paeonia Dauntless 3/5 15.000 Paeonia Festiva Maxima 1/2 10.000 Paeonia Flame 3/5 350 Paeonia Goldmine 3/5 3.000 Paeonia Henry Bockstoce 3/5 750 Paeonia Old Faithfull 3/5 5.000 Paeonia Red Grace

Multiflora I, II en III. Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB

RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL

VASTE PLANTEN Vraag en aanbod VRAAG SNIJBLOEMEN, OOGST 2014

Agapanthus blauw en wit, oude snijhoeken/ongedeeld Paeonia op kleur, oude snijhoeken/ongedeeld Paeonia op soort 1-2, 2-3, 3-5 neuzen AANBOD 2013

500

Astilbe op soort 1-2, 2-3, 4-op Astilbe op kleur 1-2, 2-3, 4-op Astrantia Abbey Road ® 2e grootte Astrantia Abbey Road ® 1e grootte Dicentra spectabilis 1-2, 2-3, 3-5 en 4-op Dicentra Luxeriant 2-3 Dicentra Luxeriant 4-op Dicentra Valentine® 1-2, 2-3, 4-op Hosta in soorten 1e + 2e grootte Ligularia Britt Marie Crawford 1e grootte Paeonia op soort en kleur 1-2, 2-3, 3-5, plg Solidago Strahlenkrone 2 jr. ongedeeld

Gentiana Marsha® VRAAG Fust: VHM kratten; VML kratten; Leliekratten

LAAT UW VASTE PLANTEN OP CONTRACT TELEN

CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2014 1E GROOTTE

Acapulco Aitara Bronwyn American Dawn American Pie® Arabian Mystery Arianne Arthur Hambley Big Brother Bishop of Llandaff Bora Bora Brigitta Allida Caballero California Sunset Chocolate and Candy Colorfull Investment David Howard Dutch Explosion® Edge of Joy Elise Forever Embrace Emory Paul Fairway Spur Firepot G F Hemerick Garden Wonder Glamour Girl Happy Days® in diverse soorten Imperial Palace Jewel® in diverse soorten Jowey Winnie Kelvin Floodlight Kiev® Kordessa Lady Kate Lakeland Autumn Leila Savanna Rose Lilac Time Linda’s Chester Little Beeswings

Lovelife® Maya Mediterrannee Mercator Mona Keijzer Monte Negro Motto Nashville Nenekazi Northern Light Ocean Bird Orange Turmoil Paintball Park Princess Patriot Penhill Autumn Shades Philip Campos M Pink Magic ® Polar Ice Polka Purple Explosion Red Empire Soulmate Sunexplosion Terrone The Voice Thomas A Edison Touch of Autumn Tropical Dream Tu Tu Twyning’s Smartie Vassio Meggos Vulkan Watch Up Winesome Yellow Investment Yellow Sneezy Zirconia Zsarella

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus Inlichtingen: Ron Hoogeveen

Diverse soorten beschikbaar van T’12 en T’13 weefselkweek, informeer naar de mogelijkheden 18 april 2014VISIE 37

VRAAG EN AANBOD

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN RENÉ KOORDES

T: 0252431303 T: 0252431390

M: 0612 296 820 M: 0620 611 028

RENÉ VAN MARREWIJK RICHARD WALKIER

Calla ‘Orania’®

KLEUR:

Oranje

BLAD:

Groen met spikkels

TOEPASSING:

Pot

VEREDELAAR:

Sande B.V.

OMSCHRIJVING:

Gevulde pot met veel bloemen

[email protected] 38 VISIE18 april 2014

T: 0252431304 T: 0252431216

M: 0612 886 803 M: 0622 999 229

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON LEO V.D. BERG

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266 T: 0653718254

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN ONNO IMMINK ERIK BARNHOORN

T: 0651587419 T: 0620019369 T: 0653750126 T: 0622524987

AANBOD 2014

1.000 kg 15.000 kg 15.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 500 kg 1.000 kg 400 kg 1.500 kg 4.000 kg 5.000 kg 1.000 kg 2.500 kg 1.500 kg 1.500 kg 1.500kg 5.000 kg 5.000 kg 5.000 kg 4.000 kg 2.000 kg 2.500 kg 4.000 kg 5.000 kg 4.000 kg 5.000 kg 1.000 kg

Rodeo Drive® First Class Escape Royal Virgin® Candy Prince® Grand Perfection® Flash Point® Lalibella Dynasty Milkshake® Time Out® Tresor® Adore® Antarctica® Bourbon Street® Bullit® Circuit® Expression® Surrender® Timeless® Tom Pouce® Triple A® Up Date® White Master® Blue Diamond Melrose® Allicante® Aquilla® Belicia® Cartouche® Columbus®

PIET TAKKEN

ong 5-10 5-10 5-10 5-10 5-10 5-11 ong 5-11 ong ong ong ong 0-11 ong ong ong ong ong ong 0-11 ong ong ong 5-10 5-10 4-11 5-11 ong 5-11 5-11

7.000 kg 3.000 kg 2.500 kg 10.000 kg ± 4.000 kg ± 3.000 kg ± 6.000 kg ± 3.000 kg 12.500 kg

10,00 1,60 1,75 1,50 1,50 1,25 4,00 3,00

T: 0653439349 T: 0653700630 T: 0622377259

Laura Fygi Lady Chantal Denmark® Viking Aladdins Record kl.I Jap. Alibi kl.I Jap. Monsella kl.I Reputation kl.I Royal Acres kl.I Jap.

5-10 ong 5-11 5-11 0-10 0-11 0-11 0-11 0-11

1,50 4,50 4,25 1,50

VRAAG TULPEN 2014

9,00 3,50 4,00 18,00 5,00 9,00 7,50 7,50 3,00 3,00 5,00 5,00

2,00 2,00 4,00 2,00 5,00

10.000 kg Carola 5.000 kg Jumbo Pink® 10.000 kg Pallada 10.000 kg Purple Prince 10.000 kg Strong Gold 10.000 kg Strong Love 5.000 kg Sweet Rosy 10.000 kg Verandi

Antarctica®

4.000 kg 3.000 kg 4.000 kg porties 4.000 kg 4.000 kg 4.000 kg 2.000 kg 15.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 15.000 kg 15.000 kg

Crossfire® Doberman® Irene Parrot® Mascara® Morgana® Red Planet® Robinho® Smirnoff® Jan Seignette® Flaming Flag® Kung Fu Royal Virgin Tineke van der Meer

4-11 4-11 3-12

5,00 2,00 5,00

5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-11 5-12

VRAAG CONTRACTTELERS

voor anemonen in Noordelijk Zandgebied 4-11 ong 4-11 3-12 5-10 5-11 5-10 5-10 5-10

3,00 4,00 2,50 7,00 1,25 1,75 1,50 1,50

FR. NEUVEL T: 0653268760 F: 0228517411 AANBOD VRIJBLIJVEND TULPEN

5.000 kg 5.000 kg 3.000 kg 3.000 kg

Friendship kl.I Dynasty kl.I Marco kl.I Negrita

5-11 5-10 2-11 5-11

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

VRAAG TULPEN OOGST 2014

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 10.000 kg 5.000 kg

ED WALKIER RONALD WALKIER HAWIKJO WIJNANDS

Carola Denmark Pallada Pink Flag Strong Gold Strong Love® Verandi White Prince Yellow Flight® Yellow Flight®

0-11 0-11 0-11 5-11 0-11 0-12 0-11 0-11 0-11 5-11

AANGEBODEN

Crocosmia

Net bedrijf dat tulpen en/of narcissen voor u

Montbretia

op contract wil telen voor oogst 2015.

1,60 2,00 2,50

t0NHFWJOH+VMJBOBEPSQ

3,75

Inlichtingen: Arno Kroon 06-53160204

1,80

t0QHPFE[BOEMBOE

&

Kwekerij Davelaar Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174 18 april 2014VISIE 39

VRAAG EN AANBOD

™

Leucanthemum ‘Shapcott Summer Clouds’ Cultivar US Group/Family Genus Trade Name Foliage height Flower height Foliage color Flower color Unique characteristics Flowering period Perpetually flowering Fragrant Habitat Suitable uses Hardiness zone Immersion Dry sales Plant breeders’ rights Available Extra information

‘Shapcott Summer Clouds’ superbum Leucanthemum Shasta Daisy 15-18’’ 15-18’’ Green White - yellow heart Long lived July-september No No Sun/part shade Spring border/cut flower Zone 5 to 9 Yes Yes PPAF EU PBR AF 2013-2014 For U.K. exclusive Cotswold Garden flowers

Cultivar NL Soort Geslacht Handelsnaam Bladhoogte Bloemhoogte Bladkleur Bloemkleur Bloeiperiode Doorbloeiend Geurend Standplaats Gebruikswaarde Winterhard Spoelen Droogverkoop Kwekersrecht Beschikbaar Extra informatie

‘Shapcott Summer Clouds’ superbum Leucanthemum Margriet 50-60 cm 50-60 cm groen wit - geel hart juli-september nee nee zon/half schaduw border/snijbloem ja ja ja EU PBR AF PPAF 2013-2014 For U.K. exclusive Cotswold Garden flowers

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong 40 VISIE18 april 2014

[email protected]

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Sensi®

Santini®

Heren kwekers, Laat uw aangekochte lelie schubbollen en/of lelieplantgoed, voor een officiële certificering, uitsluitend door de BKD op Armv en Slrsv toetsen INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

0252-431254

18 april 2014VISIE 41

GROENE VEILING

Compact maar gevarieerd groeneveilingprogramma bij CNB Met de groene veiling van circa 1 hectare Fritillaria persica die afgelopen donderdag in opdracht van fa. A.T. Straathof Thzn uit Noordwijkerhout heeft plaatsgevonden, kende het groeneveilingseizoen van CNB dit jaar een bijzonder vroege start. De gemaakte prijs op deze veiling is vanaf heden op internet te raadplegen. Tekst: Wim Ciggaar

S

inds de vorige publicatie in BloembollenVisie heeft het groene veilingprogramma van CNB nog een lichte uitbreiding ondergaan door een tweetal nieuwe opdrachten uit de Noordoostpolder. Door deze nieuwe opdrachten zullen er in de Noordoostpolder twee complete veildagen worden gehouden die door het grote gevarieerde aanbod zonder meer interessant zijn voor zowel kwekerij als broeierij en export. Bovendien getuigt de kwaliteit van alle aangeboden partijen van een goed tot zeer goed niveau.

De eerste nieuwe opdracht heeft betrekking op 0,5 hectare van de dubbele vroege ‘Prinses Irene’-mutanten, namelijk ‘Orange Princess’ en ‘Red Princess’ (beide klasse I Japan opgeplant). Het betreft hier twee soorten die altijd hun weg weten te vinden in zowel de potgrondbroei als de droogverkoop. De opdracht is afkomstig van de mts. Laan-Blauw uit Marknesse en wordt voor de veilingopdracht van J. Broersen op 15 mei geveild. De tweede opdracht is afkomstig van Ebbers Bloembollen BV uit Creil welke op een perceel aan de Prof. Brandsmaweg te Nagele staat opgeplant. Deze zal in aansluiting op de

Dinsdag 13 mei, 9.30 uur

veiling bij J. Broersen worden geveild. Het gaat hier om een kleine hectare van de bij de kwekerij zeer gewilde dwh. tulp ‘Lalibela.’ Ook hier betreft het een Klasse I Japan opgeplante cultivar die bekend staat om zijn enorme groeikracht, zware gewasstand en mooie lichtrode kleur. Met een leverbaarprijs van circa € 80,- voor zift 12-op een soort dat voor een topopbrengst zorgt. Qua afzet is er veel vraag voor dit product voor de broeierijexport naar Oost-Europa, Amerika en China. Nu er een beetje zicht begint te komen in de omvang van het programma is het ook mogelijk om de definitieve data vast te stellen. Zoals de zaken er nu voorstaan, zal de eerste veiling in de maand mei worden gehouden op 13 mei aanstaande in de Bloembollenstreek, terwijl 15 en 16 mei gereserveerd zijn voor het programma in de Noordoostpolder. Met een omvang van bijna 25 hectare is het programma niet bijster groot te noemen, maar wel gevarieerd en qua gebruikswaarde zonder meer courant en passend in elke kraam. Onderstaand een overzicht van het tot nu toe vastgestelde programma in de tulpen, narcissen en hyacinten. Donderdag 15 mei, 9.30 uur

Fa. H. en L. Oostdam, Leeweg 5, Noordwijkerhout

Maatschap Laan-Blauw, Baarloseweg 9 II, Marknesse

Tuinadres: 1. Huigsloterdijk, Buitenkaag 2. Leeweg 5, Noordwijkerhout

Tuinadres: 1. Uiterdijkenweg 35, Luttelgeest 2. Uiterdijkenweg 32, Luttelgeest

gewas 1. Hyac 2. Narc 2. Narc 2. Hyac 2. Hyac

cultivar kl Alg rr Splendid Cornelia 1-jr 0-11 opgepl 277,13 dub. Eastertide 109,63 Taz. Minnow 469,18 Splendid Cornelia 13 gepl. meerj. 78,44 Splendid Cornelia 12 opgepl. meerj. 80,20

‘WHITE PEARL’

Foto: Visionspictures.com

2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac 2. Hyac

‘EASTERTIDE’ 42 VISIE18 april 2014

Splendid Cornelia 11opgepl. meerj. Delft Blue 12+13 opgepl. meerj. St China Pink 13 opgepl. meerj. Alg China Pink 12 opgepl. meerj. Alg China Pink 11 opgepl. meerj. Alg Pink Pearl 11-13 opgepl. meerj. St White Pearl 11-13 opgepl. meerj. St Delft Blue 0-11 opgepl. meerj. St China Pink 0-11 opgepl. meerj. Alg

Totaal aantal RR: 1.600,07

32,95 50,42 69,79 58,54 40,01 56,70 13,73 68,17 195,18

‘ORANGE PRINCESS’ gewas 2. Dlt 1. Dlt 1. Dlt

cultivar Red Princess Red Princess Orange Princess

Totaal aantal RR: 317,32

kl I Japan I Japan I Japan

rr 124,64 10,34 182,34

Tuinadres: Prof. Brandsmaweg 10, Nagele

Donderdag 15 mei, aansluitend

gewas Dht

J. Broersen, Drietorensweg 38 II, Ens Tuinadres: 2. Drietorensweg 29, Ens 4. Drietorensweg 27, Ens gewas 4. Trt 4. Dht

cultivar Kees Nelis Pink Impression

cultivar Lalibela

kl I Japan

J.J. Hanse, Noorderringweg 35 II, Creil rr 618,12

Vrijdag 16 mei, 9.30 uur Veco B.V., Creilerpad 4B, Creil kl I Japan I Japan

rr 986,10 344,57

Tuinadres: Creilerpad 4, Creil gewas cultivar kl rr Trt Markrand I Japan 427,48 mut. Leen v.d. Mark, bonte bladrand. Gehele stock Totaal aantal RR: 427,48

Tuinadres: 1. Onderduikersweg 32, Bant 2. Klutenweg 21, Bant 3. Gemaalweg 4, Rutten gewas 1. Trt 2. Trt 2. Trt 2. Trt 3. Trt 3. Dlt 3. Dvt

cultivar Flaming Flag® Flaming Flag® Ronaldo® Ronaldo® Ronaldo® Up Flame® Abba

kl I I I I I I I

rr 1.405,50 1.170,91 205,50 132,15 285,35 271,60 158,66


Vrijdag 16 mei, aansluitend

Vrijdag 16 mei, aansluitend V.O.F. Meurs, Creilerpad 18, Creil Tuinadres: Klutenweg 3, Bant

Holtmaat v.d. Bijl, Noorderringweg 34 II, Creil Tuinadres: 1. IJzerpad 3, Rutten 2. Noorderringweg 34 II, Creil 3. Oosterringweg 51, Luttelgeest 4. Lemsterweg 36, Rutten 5. Onderduikerspad 1-3, Espel

‘ORANGE BALLON’® 4. Dht 4. Lbl 4. Lbl 2. Lbl 2. Lbl 2. Trt 2. Trt 2. Lbl 2. Trt

Orange Balloon® I Japan 55,71 Pretty Woman® selectie II 412,72 Pretty Woman® St 238,99 Pretty Woman® St 1.033,04 Pretty Woman® St 378,86 Laura Fygi St 390,25 Kees Nelis I Japan 270,28 Pretty Woman® St 919,95 D 183 II 245,92

Totaal aantal RR: 5.276,39 Donderdag 15 mei, aansluitend Ebbers Bloembollen B.V., Wrakkenpad 20, Creil

‘CAROLA’ gewas cultivar Trt Carola Voor 2014 bemonsterd

kl St

rr 1.053,22

‘PINK FLAG’®

Totaal aantal RR: 1.053,22 Vijdag 16 mei, aansluitend

gewas 1. Trt 2. Trt 3. Trt 4. Tulipa 5. Tulipa

cultivar Pink Flag® Creme Flag® Creme Flag® Rose Flag® Rose Flag®

kl I St St I I

rr 1.574,76 277,48 693,19 228,28 177,56


Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op: Veilingmeester Jan Meijer t [email protected] t 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier t [email protected] t 06 53 70 06 30

‘LALIBELA’

‘FLAMING FLAG’® 18 april 2014VISIE 43

Wij zoeken een:

Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

Teamleider Onderzoek Lisse Je gaat werken bij Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, voor de businessunit Bollen, Bomen en Fruit. PPO Bollen, Bomen en Fruit ontwikkelt toepasbare kennis voor duurzame en rendabele ontwikkeling van onze sectoren door de integratie van wetenschap en de praktijk. Dit doen wij in opdracht van bedrijfsleven en overheden. De projecten zijn interdisciplinair en op de landbouwpraktijk gericht. Jij bent teamleider van het team Lisse dat gericht is op onderzoek en innovaties in de bloembollensector. Ben jij: (HQHQWKRXVLDVWHWHDPOHLGHUGLHLQVSLUHUHQGOHLGLQJ kan geven een team professionals? 'HPRWRUGLHKHWWHDPPHW]LMQRIKDDUQHWZHUNHQ en acquisitiekracht kan meetrekken? ,HPDQGGLHJURWHSURMHFWHQHQVDPHQZHUNLQJV verbanden tot stand kan brengen? 2SGHKRRJWHYDQRQWZLNNHOLQJHQLQGHEROOHQVHFWRU en weet jij die om te zetten naar projecten voor de businessunit? ,HPDQGGLHKHWHHQXLWGDJLQJYLQGWRPWHSDUWLFLSHUHQ in diverse vormen van overleg en samenwerking met in-externe partijen, netwerken te organiseren en projecten te initiëren?

Dan zijn wij naar jou opzoek! Wij vragen $FDGHPLVFKZHUNHQGHQNQLYHDXDIJHVWXGHHUGRI gepromoveerd op relevant vakgebied (teelt of gewasgezondheid); $DQWRRQEDUHLQKRXGHOLMNHNHQQLVYDQGHEROOHQVHFWRU $DQWRRQEDDUWUDFNUHFRUGLQKHWDFTXLUHUHQRS]HWWHQ begeleiden en uitvoeren van onderzoeksprojecten; .HQQLVYDQHQDI¿QLWHLWPHWEHGULMYHQHQQHWZHUNLQ de teeltcentra in de bollensector; 8LWVWHNHQGHFRPPXQLFDWLHYHHQJHVSUHNVYDDUGLJ heden en empathisch vermogen (HQQHWZHUNHUPHWJHYRHOYRRUPDUNWEHZHUNLQJHQ -ontwikkeling (HQHQWKRXVLDVWHWHDPSOD\HUPHWGXUILQLWLDWLHYHQ neemt en samenbindend leiderschap toont. Wij bieden $DQVWHOOLQJXXUIXOOWLPH 'LHQVWYHUEDQGPDDQGHQPHWPRJHOLMNKHLGYDQ verlenging en doorgroeimogelijkheden (HQERHLHQGHZHUNRPJHYLQJELQQHQHHQHQWKRXVLDVW team 6DODULVHQDUEHLGVYRRUZDDUGHQSDVVHQGELMGH]ZDDUWH van de functie en werkervaring 6WDQGSODDWV/LVVH Meer informatie? Neem dan contact op met Bert Pinxterhuis %80DQDJHU%ROOHQ%RPHQHQ)UXLW WHO of [email protected] Sluitingsdatum: 1 mei 2014

Stuur je sollicitatie niet naar de genoemde contactpersoon, maar solliciteer via de website: KWWSZZZZHUNHQELMZXUQO

AGRO TECHNIEK HOLLAND

6MÄJPHSKLHSLYVVR]VVY¸+L5VVYK¹ Daarom vanzelfsprekend: Agro Techniek Holland, een ander woord voor service en vakmanschap.

+LSM^LN7VZ[I\Z((͇͇5VVYK^PQRLYOV\[;LSLMVVU! ;LSLMH_!,THPS!PUMV'HNYV[LJOUPLRJVT0U[LYUL[!^^^HNYV[LJOUPLRJVT

Bulbfust B.V. is uw leverancier van kunststofoplossingen voor de agrarische sector

PAREL - Tray Hobaho: specialist in online materialenveilingen Machines en materialen voor de agrarische sector

Tevens zijn wij producent/leverancier van de alom bekende hydrotray, NOVA krat(Hydro), exportfust en de Germaco broeibak.

Actueel aanbod in uw mailbox? Ga naar www.hobaho.nl en schrijf u in voor onze nieuwsbrief!

Bulbfust BV Holland Wieringerwerf,

Tel Fax E-mail Internet

: +31 (0) 227 - 603582 : +31 (0) 227 - 603606 : [email protected] : www.bulbfust.nl

Verbindt • Adviseert • Organiseert www.hobaho.nl • [email protected]

BRANCHENIEUWS

ONTSMETTINGSTECHNIEK NONTOX

‘Effectief, toegelaten en veilig’ De leliesector zoekt naarstig naar methoden om de miljoenenschade die PlAMV aanricht in te dammen. Zorgen voor optimale hygiëne om kruisbesmetting te voorkomen, is een belangrijke bestrijdingsroute. Op hygiënegebied kan er nog veel verbeterd worden, vinden Alfred Koop en Mike Hilbolling van Watter BV. Zij introduceerden bij Seubring Bloembollen Drenthe BV het elektronisch-chemisch desinfectiemiddel Nontox.

Tekst en fotografie: Gerrit Wildenbeest

E

lke bollenkweker weet tegenwoordig wel hoe belangrijk het is veel aandacht te besteden aan bedrijfshygiëne als het gaat om pathogenen buiten de deur houden. In de leliesector is men zich daar sinds de uitbraak van het beruchte PlAMV-virus nog eens extra van bewust. Toch kan er nog veel verbeterd worden aan de hygiëneprotocollen op menig leliebedrijf, vinden Alfred Koop en Mike Hilbolling van het Drentse bedrijf Watter BV. Een mening die gebaseerd is op hun jarenlange ervaring met de toepassing van het desinfectiemiddel Nontox in onder andere ziekenhuizen, glastuinbouw- en veehouderijbedrijven, en kuikenbroederijen.

Noro, PlAMV, Influenza) en schimmels/gisten (zoals Aspergillus niger). Alle pathogenen bleken het loodje te leggen. Laboratiumtesten zijn één ding, de werkzaamheid in de praktijk is twee. Daar komt ook de component fytotox - gewasschade - bij: is het veilig voor het product, in dit geval de gevoelige leliebol? Samen met de Stichting Regionaal Onderzoek in Noord- en Oost-Nederland (ROL) en het Drentse onderzoeksinstituut HLB werd daartoe een veldproef uitgezet. Daaruit bleek dat Nontox toegevoegd tijdens het koken van plantgoed geen enkele gewasschade liet zien. HLB heeft aangetoond dat

TNO GETEST Toen leliekweker Jan Seubring herfst 2012 via een radio-interview hoorde van de mogelijkheden van Nontox, was de link naar toepassing op hun leliebedrijf snel gelegd. Vorig jaar is hun plantgoed al tot volle tevredenheid ontsmet met Nontox. Op het moderne bedrijf van Seubring Bloembollen Drenthe BV in Beilen leggen Alfred Koop en Mike Hilbolling, respectievelijk directeur en accountmanager bij Watter, kort het principe van Nontox uit. Nontox als desinfectiemiddel is de uitkomst van een elektronisch-chemisch proces gebaseerd op de ingrediënten water en zout, dat geactiveerd wordt door stroom. “Onze bedrijfsnaam Watter refereert aan dat proces: Watter = water plus watt”, zegt Alfred Koop. De werkzaamheid van Nontox, dat is toegelaten als desinfectiemiddel, is door gerenommeerde instituten als TNO en RIVM getest op bacteriën (waaronder Legionella en Salmonella), virussen (waaronder 46 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

De reactor met het reservoir

het kookbad een besmettingsbron van PlAMV is. Waar formaline en Captan het virus niet doden, blijkt uit PCR-testen (PCR50) dat het met Nontox ontsmette bad brandschoon van PlAMV was. Dat leidt volgens Alfred Koop tot de conclusie dat Nontox als desinfectiemiddel “effectief, toegelaten en gewasveilig is.” Een ander item, waar Mike zich speciaal mee bezighoudt, is het bepalen van de kritische punten in het hele lelieverwerkingsproces. Waar kan Nontox het meest effectief worden ingezet om kruisbesmetting te voorkomen? Daartoe heeft hij de afgelopen tijd bij Seubring de hele route van de bol gevolgd en de besmetting gemeten, want: meten is weten.

REACTOR Hij heeft op basis daarvan een vijftal kritische toepassingen geselecteerd: kistontsmetting, direct na het shaven (wondbehandeling), bij de sortering, het koken en de bolontsmetting. Qua techniek is de productie en de toepassing van Nontox simpel. Het geheim van de smid is de reactor (een apparaat van 70 x 60 x 130 cm) die met de ingrediënten zout, water en stroom per dag circa 1000 liter Nontox kan maken. Afhankelijk van het zogenaamde Oxydation Redox Potential (die beïnvloed wordt door de hoeveelheid organische stof in bijvoorbeeld het kookbad) kan de dosering ingesteld worden. De dagproductie van ruim 1000 liter wordt bij

Staand v.l.n.r.: Hans van der Heijden, Wijnand Saathof, Gert Seubring en Mike Hilbolling. Zittend v.l.n.r.: Alfred Koop en Jan Seubring

Seubring opgeslagen in een apart reservoir van 1000 liter. De productiekosten bedragen ongeveer 6 euro per 1000 liter. Vanuit het reservoir wordt het desinfectiemiddel via simpele plastic leidingen naar de doseerpunten geleid. De installatie kost ongeveer 25.000 euro. Er is Vamil/Mia-subsidie mogelijk. Nontox laat geen residu achter. Het zout - er is ongeveer 25 kilo per 1000 liter nodig - wordt omgezet in actieve en reactieve componenten, die wegreageren met organisch materiaal. Het residu is feitelijk geen zout water meer en kan gewoon in het riool geloosd worden. “We hebben het duurzaamheidsdenken goed tussen de oren zitten”, zegt Seubring. Het middel is veilig voor het personeel - veel minder agressief dan bijvoorbeeld chloorbleekloog – maar het blijft natuurlijk wel een desinfectiemiddel. De kans op resistentie achten Koop en Hilbolling nihil. “We hebben er tien jaar ervaring mee en nog nooit resistentie meegemaakt.” Op dit moment wordt de Nontox-technologie bij een vijftal leliekwekers toegepast. Hoe groot Watter de markt in de leliesector ziet voor Nontox? “Degenen die volgend jaar alleen met water werken maken een grote fout, omdat je via het

kookbad onbewust PlAMV aan het verspreiden bent naar de niet-geïnfecteerde bollen”, zeggen Koop en Hilbolling stellig.

VERDER ONDERZOEK ROL gaat de komende tijd verder onderzoek doen naar de mogelijkheden van Nontox, vertelt voorzitter Hans van der Heijden. Vragen zijn onder andere tegen welke plagen en pathogenen het in de bollensector kan worden ingezet, en hoe de mengbaarheid is met chemische middelen. De mensen van Watter concentreren zich in de eerste plaats op de inzet als desinfectiemiddel in de verwerking van de lelies, maar volgens Van der Heijden zou uit onderzoek kunnen blijken dat het de hele chemische cocktail in het bolontsmettingsbad kan vervangen. Overigens heeft HLB ook testen uitgevoerd op fusarium in tulpen, die er volgens Weijnand Saathof zeer positief uitzien. Van der Heijden zou ook graag zien dat de leverbare bol in het kader van de PlAMV-bestrijding bij de afnemer met Nontox gedesinfecteerd wordt. “In de praktijk zie je dat een lage bladtoetsbesmetting in het buitenland toch een veelvoud aan besmettingspercentages kan opleveren.” Met een woordspeling:

“Overal in de verwerking, dus ook bij exporteurs moet water worden vervangen door watter. We zullen het met z’n allen moeten doen, nu komt alles op het dak van de kweker terecht. Wij vragen de hele sector om wat te doen.”

Geen eendagsvlieg Het bloembollenkerkhof ligt vol met ooit veelbelovende vondsten. Wie herinnert zich de Ozonatic nog, een apparaat dat met behulp van ozon het spoelwater ontsmette? Duizenden euro’s en torenhoge subsidies zijn er aan gespendeerd, maar de techniek is nooit echt doorgebroken, al worden hier en daar wat hedendaagse varianten toegepast. Ook het onschadelijk maken van pathogenen met geluidsgolven is een methodiek waarvan de successen nog bewezen moeten worden. Van der Heijden is ervan overtuigd dat er voor Nontox een betere toekomst in het verschiet ligt. HLB-onderzoeker Saathof beaamt dit: “De testresulaten spreken voor zich.”


KEUKENHOF

NICKY MARKSLAG:

‘Mooi als mensen lachend weggaan’ Elke dag kunnen bezoekers van Keukenhof een bloemschikdemonstratie meemaken. Een van de zes bloemsierkunstenaars is Nicky Markslag, die ook de trendkasten in het Oranje Nassau Paviljoen voor haar rekening neemt. Ze doet dit werk inmiddels vijftien jaar. En vervelen doet het nooit. ’Keukenhof wordt alleen maar leuker’. Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

I

n een halve cirkel zitten ze. Bezoekers aan Keukenhof uit de hele wereld, die een bloemschikdemonstratie bijwonen van Nicky Markslag. Ze begint even in het Nederlands, om aan de Nederlanders uit te leggen dat heel veel bezoekers uit het buitenland komen, en dat dit buitenland ook essentieel is voor de bloementelers van Nederland. Of het daarom in het Engels mag. Daarna gaat ze aan de slag. In een kwartier tot twintig minuten tijd creëren haar handen met misschien maar tien bloemen een verrassend ontwerp. Vragen zijn er altijd, vaak over de basale verzorging van bloemen en planten. En dan is het al weer voorbij. Applaus, en een lach. “Dat vind ik altijd de grootste beloning: als mensen lachend weggaan”, zegt Nicky Markslag. Ze is in de Keukenhofperiode meermalen per week in het Oranje Nassau Paviljoen aan het werk. Met nog vijf collega’s verzorgt ze de bloemschikdemonstraties. Daarnaast is zij verantwoordelijk voor de bloemen die ze kunnen gebruiken. “We krijgen gelukkig heel veel bloemen aangeleverd van kwekers, zoals narcissen, hyacinten, irissen, Nerine, Hippeastrum, maar ook Cymbidium en Gerbera. Daar zijn we echt heel blij mee, want wij kunnen de producten van die kwekers aan de consument laten zien.” Daarnaast is ze verantwoordelijk voor de sfeerkasten aan de muren van het paviljoen. De sfeer varieert van klassiek tot modern, en laat een zeer uiteenlopend gebruik van materialen zien. “Kijk, daar zijn heel veel bierdoppen gebruikt. Wij drinken geen bier, maar buren van ons wel. Die zijn sinds november aan het sparen geslagen. En die jeneverkruikjes kwam ik bij de kringloopwinkel tegen. Er is zoveel dat bruikbaar is in arrangementen.” Ook in het Willem Alexander Paviljoen staan productpresentaties. Samen met Tineke Geerlings vult ze het hele seizoen twaalf kasten met producten uit de sierteelt. Nieuw dit jaar: Hel48 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

HARD WERKEN De bloemschikdemonstraties doen Nicky Markslag en haar collega’s niet alleen. “We hebben elk jaar zo’n veertig examenkandidaten bloemsierkunst van het Wellant College uit Aalsmeer. Aan ons om ze hier te beoordelen op hun werk. Hier werken is voor veel van hen een hele ervaring. Niet elke leerling vindt het gemakkelijk om een hele dag aan het publiek te laten zien wat je doet. Maar elk jaar zie ik er ook altijd wel twee of drie die het echt in zich hebben om dit werk te gaan doen. Je kunt dit werk niet voor minder dan honderd procent doen. Het is gewoon hard werken, maar als je het goed kan, dan is het ook heel mooi om te doen.”

STEEDS LEUKER

leborus. Kweker Ellen Akerboom van Kwekerij Nachtvlinder gaf me dit jaar prachtige planten mee die we nu aan een breed publiek kunnen laten zien.”

Het werk op Keukenhof is niet het enige dat ze doet. Haar in Aalsmeer gevestigde bedrijf Het Bloementheater is geen bloemenwinkel, maar richt zich op het verzorgen van bloemwerk in binnen- en buitenland. Dat kan gaan om bruidswerk, rouwbloemwerk, maar ook om het geven van een bloemschikdemonstratie ergens in de wereld. In de vijftien jaar dat Nicky Markslag nu op Keukenhof werkt, is het perspectief echt veranderd, vindt ze. “De eerste jaren vond ik het allemaal zo hectisch, dat ik blij was dat ik weer naar Aalsmeer terug kon. In die tijd vroeg het gezin en al het andere werk ook veel aandacht. Dat is nu heel anders. De kinderen zijn de deur uit. Nu mag ik vooral bloembinder zijn. Soms heb ik moeite om van Keukenhof weg te gaan. Door de jaren heen ben ik steeds meer een kind van Keukenhof geworden.”

Nicky Markslag: ‘Keukenhof wordt alleen maar leuker om te mogen werken’

BLOEM IN BEELD

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas

Zeker dit seizoen zijn er vanaf de opening voldoende narcissen te showen. H.M. Meeuwissen laat zien hoeveel variatie er in narcis is te vinden Floralia tekent dit seizoen voor de permanente presentatie Hippeastrum op Keukenhof. De nadruk ligt hierbij op het moderne handelssortiment. Relatief nieuw is de tweekleurige ‘Avanti’

Inspirerend showwerk Willem Alexander Paviljoen Naast de permanente bol-op-potshow laat Keukenhof in het Willem Alexander Paviljoen nog veel meer bloembollen en vaste planten zien. Ondernemers grijpen die gelegenheid aan om hun producten op inspirerende wijze te laten showen.

In de groep dubbelen is al heel wat kleur beschikbaar. In rood valt ‘Nyora’ op

Kwekerij De Nachtvlinder is dit jaar present met een aantal van de eigen aanwinsten op Helleborusgebied. De bloemen lenen zich voor allerlei vormen van verwerking

Rob de Wit laat zien dat ook in het voorjaar Nerine prima is te showen. Te zien zijn de hoofdkleuren wit en roze


BOOMKWEKERIJ

Thuja is een imposant coniferengeslacht dat een grote diversiteit aan groeivormen kent. Er zijn zuil-, treur-, spreidende en dwergvormen. Vooral van de compact groeiende cultivars blijft de populariteit de laatste jaren stijgen, met name bij T. occidentalis. Tekst: Emiel van den Berg Fotografie: www.visionspictures.com

T

huja heeft als Nederlandse naam ‘levensboom’ en de twee bekendste soorten zijn T. plicata (de reuzenlevensboom) en T. occidentalis (de westerse levensboom). De twee andere soorten, T. koraiensis en T. standishii, zijn veel minder bekend en T. orientalis heet tegenwoordig officieel Plytacladus orientalis. In veel oude volksculturen heeft Thuja een belangrijke rol gespeeld. De reden daarvoor was de vaak imposante uitstraling van volwassen exemplaren waarvan de onderste takken, na het raken van de grond, tot nieuwe stammen kunnen uitgroeien. Uiteindelijk vormt een oude, volwassen Thuja op die manier een sprookjesachtig mini-bos waarbij de ‘aaibare’ kaneelbruine stammen voor de sierwaarde zorgen. Door die grootse, mystieke uitstraling van oude exemplaren heeft de conifeer ooit zijn Nederlandse naam gekregen. In veel oude parken en landgoederen zijn nog van deze indrukwekkende solitairen aan te treffen. In geknipte vorm komt Thuja vaak voor op tuingrenzen, als stevige en dicht groeiende haag. Als langzaam groeiende dwergcultivar is hij met name te vinden in kleine tuinen en rotstuinen. Het geslacht Thuja behoort tot de familie van Cupressaceae, de cipresfamilie. Een uitgebreide familie waartoe meerdere conifeergeslachten behoren. Chamaecyparis, Cupressocyparis en Juniperus zijn daar de bekendste van.

REUZENLEVENSBOOM Kenmerkend voor T. plicata is het glanzende loof. De cultivar ‘Atrovirens’ is een bekende haagplant, net als ‘Excelsa’. Wanneer ze niet worden gesnoeid kunnen ze tientallen meters hoog worden en het eerder genoemde ‘minibos’ vormen. ‘Martin’ is een compact groeiende haagplant die wat trager groeit en ‘Zebrina’ is een oude bekende opgaande vorm met lichtgele strepen over het groene loof. Veel dwergen 50 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

Thuja occidentalis ‘Mirjam’

Thuja occidentalis nog altijd in ontwikkeling kent de reuzenlevensboom niet. De cultivar ‘Cuprea’ groeit kegelvormig en heeft goudgeel loof en de cultivar ‘Hillieri’ groeit bolvormig met donkergroen loof. Beide blijven compact en halen een hoogte van circa een meter. Een vrij recente introductie is ‘Little Boy’ die een bol- tot eivormige habitus heeft en langzaam, dus ook compact, groeit. Uiteindelijk haalt deze conifeer net een meter hoogte. ‘Little Boy’ kleurt in de zomer groengeel en in de winter warm bronsoranje. Vanwege de trage groei en goede snoeitolerantie is de plant goed bruikbaar voor kleine hagen. De westerse levensboom, T. occidentalis, komt als soort weinig voor. In oude tuinen en parken staan soms volgroeide exemplaren en vroeger was het een geliefde haagplant. Inmiddels zijn met name de cultivars ‘Brabant’ en ‘Smaragd’ veel gebruikte haagplanten. De eerste groeit wat sneller en robuuster dan de tweede. De soort vindt zijn oorsprong in delen van de Verenigde Staten en Canada en verspreidt, sterker nog dan andere Thuja-soorten, een sterke harsgeur bij kneuzing van het loof. T. occidentalis is een makkelijke plant die weinig eisen aan de bodem stelt. Omdat zaad van Thuja een grote variatie aan groeivormen oplevert, kent het sortiment ook een grote diversiteit aan cultivars. Het merendeel bestaat uit dwergvormen waar-

bij de bladkleuren kunnen variëren. Daarnaast heeft Thuja ook het kenmerk dat de plant in de zomer anders van kleur is dan in de winter. Veel cultivars krijgen in de late herfst en winter een bronskleurige gloed over het loof. De laatste jaren echter verschijnen steeds meer cultivars die hun frisse kleur ook in de winter behouden. Iets wat vooral bij de geelbladige planten een groot voordeel is.

WARM BRONS Bekende dwergcultivars zijn ‘Danica’ met groen loof en een evenwichtige, bolronde groeivorm en ‘Globosa’ die wat hoger en minder strak van vorm is. In tegenstelling tot ‘Danica’ heeft ‘Globosa’ geen bruine, maar een grijsgroene winterverkleuring. ‘Golden Globe’ is bolvormig met opvallend goudgeel loof en ‘Tiny Tim’ behoort tot de kleinsten. De geelbladige ‘Sunkist’, vaak als dwerg aangeboden, haalt enkele meters hoogte en ook de goudgele ‘Rheingold’ wordt hoger dan men in eerste instantie vaak denkt. Nieuwkomers bij de haagplanten zijn de geelbonte vormen ‘Golden Anne’ (licht verkleurend in de winter), ‘Golden Brabant’ (ook mooi geel blijvend in de zon) en ‘Golden Smaragd’ (dicht vertakt en smal groeiend). Een nieuwe bolvorm is de opvallend gele ‘Mirjam’ die in de winter naar warm brons verkleurt.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

1

IN WAT VOOR OMGEVING BEN JE OPGEGROEID? “Ik ben opgegroeid in een ondernemersgezin in de kop van Noord-Holland. Mijn ouders hadden een installatiebedrijf en een dorpswinkel (fietsen, installatiemateriaal, hengelsportartikelen, enzovoort). Als kind werd je geacht mee te werken waar dat kon. Om wat geld te verdienen, werkte ik bij de lokale agrariërs. Dit betekende koolplanten zetten, wieden, bollen pellen of nog liever: bollen rooien. Met drie jongere broers ben ik opgegroeid in een mannenwereld.”

6

2

7

HOE ONTMOETTE JE JE PARTNER? “Tijdens een skivakantie in het Oostenrijkse Westendorf in de overbekende après-skibar ‘Gerry’s Inn’.”

WAT LEVERT SAMENWER KING JE OP? “In mijn vak kun je niet zonder samenwerking. Om tot vrijwillige kavelruil te komen, is het nodig om samen te werken en om elkaar daarin iets te gunnen. Samenwerking levert mij mooie processen met ondernemers op om te komen tot een optimale bedrijfsstructuur.”

WAT VIND JE VAN DE TEN DENS DAT DE OVERHEID ZICH MEER TERUGTREKT EN HET INITIATIEF BIJ BURGERS NEERLEGT? “Meer inzet vanuit bedrijfsleven en burgerij is prima, maar dit mag niet betekenen dat de overheid zijn verantwoordelijkheden bij hen neerlegt. In mijn ogen slaat het iets teveel door. Als de overheid er alleen nog maar is om regels te toetsen, dan is er iets fout gegaan. Samenwerking tussen burger/bedrijfsleven en overheid als gelijkwaardige partijen: dan is het goed.”

4

8

3

Monique van Peperstraten Monique van Peperstraten (47) was al een aantal jaren actief op het gebied van ruimtelijke ordening – bij de Raad van het Landbouwschap in Utrecht en bij het Waterschap Groot Geestmerambacht – voordat zij in dienst kwam bij Stivas NoordHolland. Van daaruit coördineert

KENNIS DELEN MET BUITENLANDSE VAKGENO TEN: DOEN OF NIET DOEN? “Ik ken de verbanden binnen het bloembollenvak niet goed genoeg om daar een helder antwoord op te geven. Vanuit andere innovatieve sectoren zijn wel mooie voorbeelden bekend waarbij het delen van kennis met buitenlandse vakgenoten tot mooie samenwerking kan leiden, waarbij ook nog eens goed geld kan worden verdiend. Wees niet bang voor concurrentie, maar ga uit van je eigen kracht en kunde!”

WAAROM BEN JE ACTIEF ALS BESTUURDER/VRIJWIL LIGER? “Ik zet mij graag in voor de maatschappij (KWF), maar ook dichtbij huis, voor een leefbare omgeving. Ik hoop dat mijn inzet en enthousiasme ook anderen kan bewegen om actief te worden als bestuurder/vrijwilliger. We moeten het met elkaar doen.”

5

WELKE TOEKOMSTVER WACHTING HEB JE VOOR JEZELF? “Ik heb graag regie over mijn eigen toekomst. Momenteel is het lastig om op het vlak van arbeid je eigen koers te varen. Voor je het weet, ben je je baan kwijt. Ik hoop van harte dat ik bij Stivas mijn carrière kan vervolgen. Het werk als kavelruilcoördinator is mooi en dankbaar. Ieder project kent zijn uitdagingen. Ik ga iedere dag met plezier naar mijn werk. Volgens mij een prima uitgangspunt om op deze voet verder te gaan.”

ALS JIJ EEN DAG MINISTER PRESIDENT ZOU ZIJN, WAT ZOU JE DAN DOEN? “In Europa pleiten voor een betere besteding en verdeling van het landbouwgeld. Nederland zou best iets meer mogen terugzien van zijn ingebrachte geld.”

9

IN HOEVERRE IS DE CONSU MENT WERKELIJK GEÏNTE RESSEERD IN HET MILIEU? “De consument is wel geïnteresseerd in milieu, maar kijkt tegelijkertijd ook naar de portemonnee. Die afweging zal altijd blijven meespelen.”

10

WAT DOE JIJ OM JOUW BEDRIJF TE PROMOTEN/ PROFILEREN? “Stivas heeft een eigen website en magazine voor zijn profilering en promotie. Na ieder geslaagd project versturen we een persbericht. Een enkele keer zijn we ook te vinden op een beurs of landbouwtentoonstelling.”

zij als technisch medewerker landelijk gebied de kavelruil. 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 51

www.ibulb.org Dutch Lily Days

De voorbereidingen voor de persdagen tijdens de Dutch Lily Days zijn gestart. Er hebben zich inmiddels tien journalisten aangemeld van diverse internationale vakbladen voor de bloemisterij. Tijdens deze dagen zullen een aantal deelnemende bedrijven, de veiling en een groothandel bezocht worden. Tevens zal een demonstratie worden gegeven over het gebruik van lelies in boeketten, terwijl de journalisten ook de nieuw beschikbare trouw- en rouwfotografie ontvangen.

Pr en nieuwe fotografie Het eerste kwartaal van 2014 zijn er diverse persberichten uitgestuurd om verschillende bolproducten onder de aandacht te brengen van de pers. Rond deze periode van het jaar worden er tevens nieuwe beelden gemaakt om te gebruiken voor de droogverkooppromotie later dit jaar en voor de promotie van de voorjaarsbolbloemen en bol-op-pot 2015. Deze beelden worden gemaakt naar de laatste trends. De eerste beelden zijn toegevoegd aan de MediaFiler, dit betreft voorjaarsbloeiers voor Valentijn.

Nieuwe medewerkster iBulb Vanaf 1 april is Jessica Wagemaker bij iBulb gestart. Zij gaat zich bezig houden met pr, sociale media en diverse projecten om free publicity te genereren. Jessica is afgestudeerd aan de Agrarische Hogeschool Larenstein in Deventer. Na haar opleiding is ze onder andere zes jaar werkzaam geweest bij Bloemenbureau Holland, waar ze veel ervaring heeft opgedaan op het gebied van promotie voor sierteeltproducten.

Nieuwe deelnemer iBulb Er heeft zich een nieuw bedrijf aangemeld bij iBulb. Dit is het bedrijf Thijs Boots bloembollen export B.V. in Hem.

52 VISIE18 april 2014

ANTHOS 8FFSFTUFJOTUSBBUtQPTUCVTt"%)JMMFHPNtUFMtGBYtXXXBOUIPTPSH

COLUMN

In memoriam Ruud Nieuwenhuis Op woensdag 19 maart jl. is Ruud Nieuwenhuis op 69-jarige leeftijd overleden. Samen met zijn broer Marius en zijn neven Ed en Hans Nieuwenhuis voerde hij de directie over het bedrijf Eduard Nieuwenhuis BV te Lisse. Het bedrijf was gespecialiseerd in de teelt van bloembollen en de broeierij-afzet binnen Europa, waarbij Ruud vooral de contacten onderhield met de Scandinavische afnemers. Vanwege het gebrek aan bedrijfsopvolging heeft Eduard Nieuwenhuis BV haar activiteiten in het jaar 2000 beëindigd. Werkend voor een ander bedrijf bleef Ruud nadien zaken doen met zijn Scandinavische klanten.

There is a gym outside your window!

Ruud was een man van en voor het vak, hij was een vakman pur sang met een grote toewijding voor zijn omgeving en de kwaliteit van het product. Hij werd als mens en collega bijzonder gewaardeerd, niet op de laatste plaats omdat hij altijd bereid bleek om zijn grote kennis te delen met anderen. Ook binnen Anthos heeft Ruud belangrijke verdiensten geleverd: nadat hij van 1975 tot 1978 lid van het bestuur van de Scandinavische Groep was, heeft hij die functie opnieuw vervuld van 1988 tot 1994 en van 1996 tot 2005. Ook was hij lange tijd lid van de broeierijcommissie van Anthos en gedurende vele jaren heeft hij namens de Scandinavische Groep een actieve rol gespeeld bij de productie van de Bondscatalogus. Met Ruud zijn overlijden is een integer mens en vakman heengegaan aan wie wij met veel respect terug zullen denken. H. Westerhof, voorzitter Anthos

Medio maart vond in Ithaca (USA) de jaarlijkse vergadering van de Research Committee plaats. Bill Miller gaf een toelichting op de proeven die in de kas stonden. De Research Committee heeft daarnaast uitvoerig stilgestaan bij de ervaringen van het huidige broeiseizoen. Specifiek voor de droogverkoop zijn er op diverse locaties bijzondere bolgewassen opgeplant. Ook worden op diverse locaties in de USA lelies opgeplant om te onderzoeken in hoeverre die verwilderen. Het post-harvest onderzoek bij lelie heeft interessante informatie opgeleverd die binnenkort gepubliceerd zal worden in een newsletter. Bill Miller (foto) is in Nederland tijdens de Dutch Lily Days en zal dan een presentatie verzorgen over het lelieonderzoek dat wordt uitgevoerd in het kader van het Flowerbulb Research Program. Het Flowerbulb Research Program bestaat in 2015 vijftig jaar. De Research Committee heeft besloten om een jubileumboek uit te geven. Alle resultaten van het onderzoeksprogramma zijn terug te vinden op www.flowerbulbs.cornell.edu.

Fytosanitaire eisen bij gebruik peat moss De afgelopen tijd zijn handelsbedrijven ermee geconfronteerd dat er door verschillende derde landen fytosanitaire eisen worden gesteld aan het gebruik van peat moss als verpakkingsmateriaal. Zo eist India dat de peat moss behandeld is met methylbromide. Deze eis blijkt overigens al langer in de wetgeving van India te staan, maar werd als zodanig niet gehandhaafd. Als alternatief staat India toe om een hittebehandeling toe te passen op peat moss. En in Taiwan heeft recentelijk een zending lelies vastgestaan, omdat in de peat moss nematoden zijn aangetroffen. De container moest ter plaatse begast worden met methylbromide. Als gevolg hiervan neemt het fytosanitaire risico voor Nederlandse handelsbedrijven sterk toe. Anthos heeft daarbij aan de NVWA te kennen gegeven dat het niet mogelijk is om behandelingen toe te passen op lelies van oogst 2013 die in de bewaarcelen staan opgeslagen. Mogelijk dat garanties afgegeven kunnen worden op basis van het RHP-keurmerk voor peat moss. Afgewacht moet worden of de ontvangende landen dit voldoende vinden. Anthos heeft de NVWA benaderd om op korte termijn overleg te voeren over deze problematiek en om in beeld te brengen op welke wijze in de toekomst garanties geboden kunnen worden die ook praktisch uitvoerbaar zijn.

Colombia Recentelijk is bij tulp gebleken dat Colombia een 0-norm hanteert voor Fusarium oxysporum, terwijl op het fytosanitair certificaat altijd verklaard werd dat de partij ‘practicamente libre’ was. Ook blijkt Colombia bij lelie een 0-tolerantie te hanteren voor LSV en LMoV. Daarmee is export van lelie op basis van een BKD-klasse niet meer mogelijk. Vanaf nu worden door Nederland voor tulp en lelie alleen nog maar fytosanitaire certificaten afgegeven als aangetoond kan worden dat de partijen vrij zijn van bovenstaande schimmel en virussen, en daarnaast van alle eventueel andere ziekten en plagen die benoemd worden in de Colombiaanse import permit.

Foto: PR

Vergadering Research Committee

Recentelijk was ik in Londen op een symposium dat handelde over de toegevoegde waarde van de groene leefomgeving voor de mens. Sprekers van velerlei pluimage hielden daar imposante inleidingen en toen ik na een dagje confereren huiswaarts keerde, was ik er opnieuw van doordrongen dat groen de toekomst heeft. Nu wisten we dat natuurlijk al lang, want sinds de introductie van het thema De Groene Stad realiseren we ons dat groen moet. Die boodschap wordt ook verkondigd via het platform iVerde, waarin Anthos samen met de VHG (hoveniers) en de LTO Vakgroep Bomen en Vaste Planten participeert. Zo heeft iVerde binnen het kader van de recente gemeenteraadsverkiezingen een campagne ontwikkeld, waarmee groen een prominente plek op de politieke agenda moet krijgen. En dat is nodig, want een recent onderzoek wees uit dat maar liefst 75% van de gemeentes gaat bezuinigen op de aanleg en het onderhoud van groen, ondanks het feit dat men groen heel belangrijk vindt! Er is dus nog een lange weg te gaan om de meerwaarde van groen te verzilveren en persoonlijk ben ik van mening dat de bloembollensector zich aan moet sluiten bij initiatieven die daartoe moeten leiden. En dan gaat het niet alleen om de aanleg in de groene ruimte, maar we moeten er ook voor zorgen dat het tuinieren bij de consument weer populair wordt gemaakt. Natuurlijk moeten we dat blijven doen op de geëigende manier door de consument te attenderen op het planttijdstip, maar ik heb in Londen geleerd dat we ons ook kunnen bedienen van een wetenschappelijk getinte benadering. We kunnen daarbij gebruikmaken van tal van studies die aantonen dat groen echt meerwaarde heeft voor het welzijn en welbevinden van de consument en bij het uitdragen van die boodschap kunnen we onder andere verbonden sluiten met zorgverzekeraars en medici. Dat was ook een van de aanbevelingen van Sir Richard Thompson, President of the Royal College of Physicians, die zijn publiek meegaf dat tuinieren - net als wandelen - beschouwd moet worden als een actieve vorm van sportbeoefening. Of zoals hij het zelf zei: “The garden is a gym outside your window!” Henk Westerhof [email protected]

18 april 2014VISIE 53

MARKT EN AFZET

PURE SEASONAL FLOWERS

‘Product niet pushen, maar Wat verkoop je nou eigenlijk als je (bol)bloemen verkoopt? Gaat het de consument om de productspecificaties of om wat het product met hem (of meestal: haar) doet? Hoe zet je het product nou zo neer dat het ook voor de consument gaat leven? De antwoorden op die vragen vormen de uitgangspunten voor het werk van promotiecommissie PurE Seasonal Flowers. Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas

P

romotiecommissie PurE Seasonal Flowers kwam vier jaar geleden van de grond met als doel via promotieactiviteiten de verkoop van zomerbloemen op de bloemenveiling soepeler te laten verlopen. Kitty de Jong, eigenaar van Agro Fleur Select in Roelofarendsveen, en John van der Slot, mede-eigenaar van bloembollenkwekerij en -broeierij Gebr. J. en W. van der Slot in Noordwijkerhout, waren er toen ook al bij betrokken. Kitty als vertegenwoordiger in de promotiecommissie namens het bolbloemenassortiment waarin onder andere narcis, muscari, allium, gladiool, nerine, dahlia, iris, crocosmosia en snijhyacint vertegenwoordigd zijn. John mede vanuit zijn rol als voorzitter van de FloraHolland Productcommissie bolbloemen. Bij dit gesprek is ook Jacqueline Doornekamp van Concept Factory aangeschoven; zij is als extern adviseur vanaf het begin bij PurE betrokken.

UITBREIDING Het Productschap Tuinbouw is inmiddels weggevallen, maar de behoefte aan productpromotie is er daarmee niet minder op geworden. Het aantal kwekers dat zich bij PurE heeft aangesloten, is dan ook onlangs uitgebreid. “Naast kwekers van zomerbloemen hebben nu ook kwekers van een vastgesteld bolbloemenassortiment en kwekers van snij-, bes- en trekheesters zich aangesloten. In totaal gaat het om tweehonderd verschillende producten en achttienhonderd kwekers.” De afzonderlijke FPC-commissies gingen akkoord met deze samenvoeging en begin april 2013 is het promotieproject ter goedkeuring ter stemming gebracht. Van de desbetreffende aanvoerders stemde 91 procent voor promotie. Alle aangesloten kwekers dragen 0,02 procent van hun 54 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

omzet af aan de promotiecommissie om de nodige activiteiten te kunnen ontplooien. Centraal in de PurE-promotiecampagne staat het seizoensgevoel en de beleving van de consument daarbij. “Langzamerhand is de consument een beetje kwijtgeraakt welke bloemen bij welk seizoen horen. Tulpen en narcissen in het voorjaar en pioenen in de zomer, weten veel mensen nog wel, maar dan houdt het ook wel zo’n beetje op.” Hoe krijg je dat seizoensgevoel dan weer terug bij die consument?

je mensen echt raken”, verwoordt Jacqueline. Of, zoals Kitty het vanuit haar vak zegt: “Je gaat dus minder lopen duwen met je product, maar zet meer in op verleiding.” Overigens hebben de filmpjes van de kwekers een dubbel doel. “De filmpjes maken ook onderdeel uit van het lesprogramma van Floweracademy.NL.” Ter illustratie van wat PurE voorstaat met haar aanpak, verwijst John naar een filmpje van Schwarzkopf dat te zien is op YouTube. “In het hele filmpje wordt het merk Schwarzkopf niet genoemd en komt het product shampoo niet een keer ter sprake. Het is duidelijk dat de producent hiermee een gevoel wil overbrengen bij de consument. Het leuke is overigens ook nog dat het filmpje verrassend eindigt… niet met bloemen, maar met bloembollen.” John, Kitty en Jacqueline erkennen dat het ‘best lastig’ is om kwekers en broeiers op een andere manier naar hun product te laten kijken en er meer in

’Het gaat er niet om wát je verkoopt, maar hóé je het verkoopt’ “Daarvoor reiken wij exporteurs en bloemisten diverse handvatten aan. Zo zetten we elke week en elke maand een ander product – dat op dat moment verkrijgbaar is – in de schijnwerpers. Dat kondigen we niet alleen aan, we leveren er ook goede teksten, mooi fotomateriaal en filmpjes bij, waarmee handelaren en bloemisten zelf kunnen werken.”

RAKEN De aanpak van PurE is in die zin afwijkend dat niet zozeer de specificaties van het product centraal staan. “Door duidelijk te maken waar het product vandaan komt, de kweker via een filmpje in beeld te brengen, hem te laten vertellen over wat het product voor hem betekent en in te gaan op het seizoen, willen we dichter bij die consument komen, het seizoen weer tot leven brengen en het product laden met een stuk beleving. Uiteindelijk blijft een bloem een bloem: het gaat erom welk gevoel je met het product bij die consument teweeg wilt brengen. Daarmee maak je het persoonlijker en kun

V.l.n.r.: John van der Slot, Kitty de Jong en Jacqueline

consument verleiden’ ‘Jip en Janneke-taal’ over te laten praten. “Tijdens een bijeenkomst die we onlangs hebben georganiseerd rondom PurE hebben we dat element van beleving dan ook nadrukkelijk aan bod laten komen. Een ‘shopoloog’ stelde: het gaat er niet om wát je verkoopt, maar hóé je het verkoopt. Vrouwen kopen beleving. Dat is een duidelijke boodschap, maar voor velen ook een andere mindset en zoiets heeft altijd tijd nodig. We zullen de aangesloten kwekers daarbij moeten helpen.” Overigens ontstaan er binnen het collectief van PurE ook kleinere samenwerkingsverbanden, vertelt Kitty. “Met de vier nerinekwekers kijken we hoe we de campagne van PurE optimaal kunnen benutten voor productspecifieke promotie.”

PERSDOSSIERS Al in november 2013 - tijdens de Trade Fair lag er voor alle geïnteresseerden een serie pers-

dossiers over PurE Seasonal Flowers klaar om daarmee het nieuwe seizoen aan te kondigen. “Exporteurs konden dit vervolgens opnemen in hun eigen planningen. Daarnaast is er een website - www.createyourownseason.nl waar alle content van de promotiecampagne op staat en kan worden gedownload. Inmiddels hebben zich zo’n honderdvijftig gebruikers geregistreerd op deze site. Zij krijgen steeds automatisch een seintje als er weer nieuwe informatie te halen valt.” De informatie wordt gratis verstrekt. “Gebruikers hoeven alleen maar een e-mailadres achter te laten, zodat wij hen via nieuwsberichten op de hoogte kunnen houden.” Deze zomer wordt er geëvalueerd. “Dan kijken we bijvoorbeeld naar het aantal downloads en het aantal publicaties naar aanleiding van ons promotiemateriaal. De input die dat oplevert, nemen we mee in de persmappen die we gaan ontwikkelen

voor 2015 en zullen uitdelen tijdens de Trade Fair in november 2014. De eerste shoots voor het nieuwe fotomateriaal zitten er alweer op.” PurE Seasonal Flowers nog groter maken; daar ligt de komende tijd de focus voor de productcommissie. “We geloven in deze aanpak. Hoe moeilijk kan het zijn om consumenten blij te maken met ons product?” Het overkomt Kitty en John allebei nog regelmatig dat ze worden gegrepen door de schoonheid van de gewassen die zij telen. “Dan zit je daar in het veld, in het zonnetje, temidden van al die nerines je koffie te drinken en denk je: wat is dit prachtig”, vertelt Kitty. “Ik merk ook hoe het product mensen grijpt als ik wel eens gasten op bezoek heb en rondleid. Altijd is de reactie: wow!” John werd laatst gegrepen toen hij tijdens zijn hardlooprondje vanaf de duinen over zijn land uitkeek. “Dan ben je blij dat je met zo’n product mag werken.” Hoe mooi kan het leven zijn.

Doornekamp: ‘Het gaat erom het juiste gevoel over te brengen’ 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 55

MARKT EN AFZET

‘Voorjaarstulpen Singel regelrechte vorm van oplichting’ Argeloze toeristen die in het voorjaar tulpenbollen kopen op de Singel in Amsterdam komen met een waardeloos product thuis. Die conclusie trekt de Stichting Keurmerk Bloembollen Holland na onderzoek dat ze liet uitvoeren door BQ Support. Van de 578 bollen bloeiden er negen. Daarvan waren er nul soortecht.

Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: BQ Support

H

et is de droogverkoopexporteurs al jaren een doorn in het oog. Elk voorjaar kopen argeloze toeristen tulpenbollen op de Singel in Amsterdam. De kenner weet dat die tulpen niet of nauwelijks bloeien, de toerist niet. Hoewel de omvang van de verkoop maar marginaal is ten opzichte van de totale droogverkoop, bedreigt die wel het imago van de sector. Een verordening om de verkoop van tulpen in het voorjaar te bestraffen is er niet. En toch wilde het bestuur van de Stichting Keurmerk Bloembollen Holland (SKBH) iets doen, aldus voorzitter Henk Westerhof. Ze besloten tot drie onderzoeksopdrachten, te beginnen in Amsterdam. Voorjaar 2013 kocht BQ Support 58 pakjes tulpen, waarin 578 bollen zaten. Daarvan konden er nog 518 worden opgeplant, de rest was al niet meer geschikt voor opplant. Er kwamen 78 bollen op, waarvan er negen bloeiden. En er was er geen een soortecht. Voor alle duidelijkheid, het ging hier om bollen van ‘oude oogst’, die in mei nog bij de verkooppunten lagen.” Westerhof is helder over dit bedroevend slech-

te resultaat. “Dit kan ik niet anders aanduiden als een vorm van oplichting. Dit is ten hemel schreiend, ongehoord. Kopers geven hier goud geld uit aan rotzooi. Daar moet je je als sector toch tegen kunnen wapenen? Wij voeden de consument op hoe ze goed met hun bloembollen moeten omgaan voor een mooi resultaat, Keukenhof laat de sector op zijn fraaist zien, en hier breken een aantal handelaren al dat werk bij de handen af. Consumenten mogen verwachten dat ze krijgen wat ze kopen. Kwaliteit is toch een eerste vereiste om een product succesvol in de markt te kunnen zetten en dat geldt dus ook voor bloembollen.” In het verleden is met een aantal handelaren op de Singel nog een convenant afgesloten op basis waarvan zij zich aan een aantal spelregels zouden houden. Dat bleek na een paar jaar niet meer houdbaar, aldus Westerhof. De resultaten van de opplant zijn aangeboden aan Burgemeester en Wethouders van Amsterdam. “Hoewel er geen regelgeving is, willen we B & W wel duidelijk maken dat dergelijke praktijken in hun gemeente plaatsvinden. We hebben nog geen antwoord gehad, maar ik kan mij niet voorstellen dat zij dit over hun kant willen laten gaan, want het schaadt uiteindelijk ook

Voorjaar 2013 zijn op de Singel tulpen beoordeeld op bloei en soortechtheid 56 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

Volgens de verpakking een gele, in werkelijkheid een roze tulp het imago van de stad, die zich juist zo sterk wil profileren met onze tulp.”

STAP VERDER Het bestuur van de SKBH heeft afgelopen najaar nog twee onderzoeken laten uitvoeren. In het najaar zijn opnieuw de verkooppunten op de Singel bezocht en heeft BQ Support daar ditmaal bloembollen van nieuwe oogst gekocht en opgeplant. Ook deze zullen beoordeeld worden op hun bloeikracht en soortechtheid. Daarnaast zijn bij retailers in Nederland, Duitsland, Frankrijk en België monsters genomen. De reden voor die laatste stap is vooral ingegeven om een beeld te krijgen van het algemene kwaliteitsniveau van bloembollen die door de retail worden aangeboden. “Wij horen nog wel eens dat retailers concurrerende orders aangeboden krijgen tegen prijzen waarvan je je af kunt vragen of daarvoor het geboden assortiment in de juiste kwaliteit kan worden geleverd. En laat ik duidelijk zijn, als een bedrijf een order wint op prijs, dan is dat een gegeven, maar als die lagere prijs wordt gemaakt, omdat een bedrijf zijn leveringsverplichting niet netjes nakomt, dan moet daar echt iets aan gedaan worden. Het is om die reden dat we deze monsters bij de retail hebben getrokken.” Over de uitkomst van deze opplantingen kan hij nu nog niets zeggen. “We wachten de resultaten met spanning af.” Om kopers nog beter te informeren over de kwaliteit van bloembollen, zou de sector moeten overwegen om met een uiterste verkoopdatum te gaan werken. “Dan kunnen de kopers in ieder geval zien of de bollen nog bruikbaar zijn of niet. Staat die datum er niet op, dan weet je ook dat er iets niet klopt.”

VASTEPLANTENVARIA

Bemesting aanpassen aan vitaliteit grond Tekst: Henk van den Berg teelten bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Fotografie: René Faas

B

emesting is geen eenheidsworst. De vitaliteit van de bodem speelt een grote rol in de manier waarop er bemest moet worden. In een goed onderhouden vitale bodem zitten veel voedingsstoffen die onder gunstige omstandigheden vrijkomen. Ook kan een groeiende plant deze voedingsstoffen vrij goed uit de grond loskrijgen. De plant groeit alleen nog niet als we hem planten en de omstandigheden waarbij voedingsstoffen vrijkomen, zijn lang niet altijd aanwezig als onze planten behoefte aan die voeding hebben.

BASISVRUCHTBAARHEID Een grond heeft van nature een bepaalde vruchtbaarheid. Als we deze niet uitputten en steeds bijbrengen wat er wordt afgehaald, zal deze vruchtbaarheid redelijk in stand blijven. Halen we er meer af dan er wordt bijgebracht, verarmt de grond. Als dat gebeurt, vermindert ook het vermogen van de grond om voedingsstoffen vast te houden, waardoor de verarming via uitspoeling versnelt. Tevens wordt door deze uitspoeling het milieu onnodig belast. Als deze verarming dus wordt veroorzaakt door regelgeving, dan kun je gerust stellen dat deze regels milieuvervuiling in de hand werken. Eigenlijk zou dit een constant punt moeten zijn in elke discussie met de overheid die organische bemesting aan banden legt. Uitleggen dus. Door de jaren heen hebben we echter

best wel een beetje roofbouw gepleegd op de grond waarop we telen. Vroeger gebeurde dat alleen maar met de mensen die te weinig geld hadden om mest of compost te kopen. Toen deze toediening aan banden ging, waren die telers het eerste de klos. Vrijwel direct zagen zij het in de resultaten. Zelfs met dezelfde kunstmestgift was het resultaat minder. Dit kwam voor een deel doordat deze schrale grond eerder uitspoelde, maar ook doordat de planten niets meer uit de grond konden halen. De goede kwekers konden in de eerste jaren nog profiteren van de basisvoorraad die ze in de voorgaande jaren hadden opgebouwd. Zo leek men in eerste instantie best met een beetje minder mest toe te kunnen, de spaarpot was immers nog vol. Nu ook dat langzaam begint te verdwijnen, gaat het ook bij de goede kwekers schrijnen. Tijd voor gedegen nadenken over de oplossing. Belangrijk is dat we met regelgeving te maken hebben en dat we moeten zorgen dat we goede planten op de grond kunnen blijven telen.

GEEN FOUTE DINGEN DOEN Bemesten waar het niet nodig is, geeft geen resultaat. Het kan zelfs zo zijn dat de bemesting negatief is. Het gebruiken van compost op grond met ruim voldoende organische stof, kan op den duur een slemperige grond opleveren. Dit is jammer, omdat deze compost beter op een schrale grond had kunnen liggen waar het wel nodig is. Dit houdt in dat we dus eerst goed moeten weten wat vruchtbare en wat arme grond is. Met één keer in de drie jaar een grondmonster nemen, kunnen we dit al peilen. Met organische bemesting moeten we ook

rekening houden met de verschillen binnen een perceel. Bij de minerale bemesting hebben we ook te maken met deze bodemvruchtbaarheid. Als we weten dat een plant tweederde van de stikstof gebruikt in de eerste derde van zijn groeicyclus, is het niet moeilijk om te raden dat er in het voorjaar het meeste nodig is. Een vruchtbare grond geeft door mineralisatie stikstof vrij. Dit gaat het snelst bij een hoge temperatuur en veel vocht. Deze omstandigheid komt het meest voor in de nazomer. Dit houdt dus in dat zelfs een goede grond in het voorjaar te weinig stikstof vrijgeeft, zodat er ook op een vruchtbare grond moet worden bijgemest. Anders ligt dit in de nazomer. Op een schrale grond moet in de nazomer worden bemest om de planten aan de groei te houden. Gebeurt dit niet, dan zal de vitaliteit en de gezondheid van de plant afnemen. Op een vruchtbare grond is er op dat moment eten zat voor de plant. We kunnen er zelfs last van hebben dat er meer stikstof vrijkomt dan we voor de planten wenselijk achten.

WETEN WAT JE DOET Alleen als je goed weet wat de voorraad van de grond is, kun je naar behoefte bemesten. Een bijmestmonster zegt niets over de stikstof die later uit de bodem vrijkomt. Alleen als goed duidelijk is hoe de grond in elkaar zit, kun je goed bemesten. Alles hetzelfde doen is niet meer van deze tijd. Het kan dat de ene kweker het totaal anders doet dan de andere, maar dat ze het allebei goed doen. Er moet dan wel serieus over de bemesting worden nagedacht, want bij de vaste planten heeft ook elke plant nog eens zijn eigen behoeften en ritmes.


TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Gecombineerde opgave...........................................58 Glyfosaat Onkruidbestrijding Planten Spinteitjes en eerste larve

ASTER Bladluis

CALTHA Meeldauw

LELIE Virusverspreiding ...........................................................59 Bestrijding grassen Magnesium

HYACINT Virus Plantplan N-bijbemesting

ALLIUM Witrot

TULP Selectie na de bloei ......................................................60 N-voorraad aanvullen

DAHLIA Opleg apart planten Bemesting TSWV

LELIE Bladaaltjes Planten op kisten Bollen op kist ....................................................................61

GLADIOOL Tripsbestrijding

ALGEMEEN Beregenen: begin op tijd Waterkwaliteit Klepstand misleidend Brandveiligheid Snelheid rooimat

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 58 • BLOEMBOLLENVISIE • 18 april 2014

VASTE PLANTEN • BOLLEN • KNOLLEN • BLOEMEN • ALGEMEEN

ALGEMEEN GECOMBINEERDE OPGAVE Stuur tussen 1 april en 15 mei de gegevens in voor de Gecombineerde opgave voor Gebruik gewaspercelen en de Landbouwtelling. Op basis van deze opgave krijgt u stikstof- en fosfaatgebruiksruimte voor uw gewassen. Omdat de stikstofgebruiksnormen gelden voor het beteelde oppervlakte is het raadzaam om alles op te geven, ook de groenbemesters. Ook heeft u tot 15 mei de tijd om percelen aan te melden voor reparatiebemesting fosfaat. Op fosfaatarme of fosfaatfixerende percelen mag u extra mest aanvoeren als het Pw-getal op uw bouwlandperceel kleiner is dan 25. Voor bouwland is het sinds begin dit jaar ook mogelijk om dit in de vorm van dierlijke en organische mest te geven; voorheen mocht dit alleen met kunstmest. Als u met een bodemanalyse kunt aantonen dat een perceel fosfaatarm of – fixerend is, dan geldt op het betreffende perceel de fosfaatgebruiksnorm van 120 kg. Deze bodemanalyse moet worden uitgevoerd door een goedgekeurd laboratorium en het analyserapport mag niet ouder zijn dan 12 maanden. GLYFOSAAT Houd na het spuiten van glyfosaat tegen onkruid op land waarop u gaat planten voldoende wachttijd aan voor grondbewerking. Voor de meeste soorten glyfosaat geldt bij bestrijding van eenjarige onkruiden een wachttijd van een tot twee dagen en na toepassing bij overblijvende onkruiden een wachttijd van een week. Nieuwe formuleringen kunnen sneller werken, waardoor een kortere wachttijd voldoende is. ONKRUIDBESTRIJDING Start vanaf het begin met een goede onkruidbestrijding. Hoe eerder de percelen schoon zijn, hoe beter dit is bij te houden. Onkruiden beconcurreren het gewas op vocht en voeding. Verder vormen ze een besmettingsbron voor ziekten en plagen. Ook is het mogelijk dat onkruiden virussen bevatten, waaronder Tabaksratelvirus. Van herderstasje, melde, nachtschade en vogelmuur is bekend dat deze waardplant zijn voor TRV. Begin met het maken van een vals zaai- of plantbed. Bespuiten met een afbrandmiddel is een goede optie. Ook wordt er in de praktijk wel gespoten met glyfosaat. In een enkel geval is er wel eens schade geconstateerd in gezaaide vaste planten op het moment dat bij opkomst van het zaad de kiemblaadjes de grond raken. Er is dan met een te hoge dosering gespoten of te kort voor opkomst. Plantbedden kunnen na het planten worden afgedekt met papiercellulose. Ook kan voor opkomst worden gespoten met een afbrandmiddel zoals Basta of Finale. Een volgende stap is mechanische of chemische onkruidbestrijding in een opkomend

gewas. In de meeste gevallen is het verstandig om te starten met schoffelen en niet met wiedeggen. Goltix biedt mogelijkheden voor onkruidbestrijding tijdens de groei van het gewas. De toepasbaarheid hangt af van de gevoeligheid van het gewas en varieert van 0,2-1 kg per ha. Start met een lage dosering en bouw dit langzaam op. Veel gewassen krijgen wel groeiremming. PLANTEN Begin op tijd met planten en gebruik plantmateriaal dat goed is afgehard. Op tijd planten biedt grote voordelen. De weersomstandigheden zijn vaak gunstiger, het gewas staat eerder dicht zodat minimaal een wiedronde minder nodig is, en de planten zijn in ieder geval aan de maat. Van tevoren goed afharden resulteert in een snelle weggroei en een compacte groei. Let erop dat in geval van kluitjes, deze goed vochtig zijn voordat ze worden geplant. Op deze manier wordt efficiënt en gezonder geteeld. SPINTEITJES EN EERSTE LARVE In kassen zijn rond deze tijd op groenblijvende gewassen, zoals Acaena, Geranium, Liriope en Pachysandra, de eerste spintmijten te vinden. Tijdens het uitkomen van de eitjes kan een bestrijding plaatsvinden met specifieke selectieve spintmiddelen tegen uitkomende eitjes en het eerste larvestadium, zoals Apollo of Nissorun.

ASTER

BLADLUIS Controleer Aster op bladluis. Door het warme voorjaar zijn insecten al vroeg actief. Zeker in de kas of tunnel is de kans op een aantasting groot. Het jonge gewas is voor bladluis erg aantrekkelijk. Op sommige bedrijven zijn ook al natuurlijke vijanden als lieveheersbeestjes en sluipwespen en galmuggen waargenomen. Deze kunnen de plaag echter vaak onvoldoende onder controle krijgen. Voer daarom een bespuiting uit met bijvoorbeeld 14 g Teppeki per 100 l water. Teppeki is veilig voor natuurlijke vijanden.

CALTHA

MEELDAUW Bij Caltha is in de kas of tunnel al vroeg een aantasting van echte meeldauw waar te nemen. Controleer het gewas. Bij een beginnende aantasting is goed een bestrijding uitvoerbaar met Ortiva, Kenbyo of Flint. Deze middelen zitten in dezelfde groep. Spuit ze in verband met resistentie niet vaker dan drie keer per groeiseizoen.

LELIE

VIRUSVERSPREIDING Symptoomloos lelievirus (LSV) en leliemozaïekvirus (LMoV) worden door vliegende bladluizen overgebracht. Virussen als LVX, TVX en PIAMV zijn potexvirussen en worden mechanisch overgebracht. ArMV en SLRSV worden door het Xiphinema-aaltje overgebracht. Advies: Ga virusverspreiding door luizen tegen door wekelijks een mengsel van 6,25 liter Olie-H of 7,5 liter 11E-olie en een pyrethroïde te spuiten (onder meer Sumicidin Super 0,4 l/ha, Karate Zeon 0,05 l/ha, Decis EC 0,4 l/ha). Start direct met de aangegeven dosering. Lagere hoeveelheden leiden tot meer risico op besmetting met virus. Alle leliecultivars kunnen virus bevatten, ook als er geen symptomen zichtbaar zijn. Spuit daarom alle lelies, om verspreiding te voorkomen. Spuit het gehele groeiseizoen, dus ook na de bloei wekelijks (tot begin augustus). Spuit daarna om de 10-14 dagen. Stop wanneer het gewas en ook de blaadjes van de stengelbollen afsterven. Het is mogelijk om het mengsel van pyrethroïden en minerale olie met de vuurbestrijdingsmiddelen te spuiten. Bij warm en zonnig weer verspreidt de olie zich minder goed over het bladoppervlak. Spuit dan altijd in de namiddag of avond. Hoewel het spuiten met een mengsel van olie en pyrethroïde de verspreiding van virussen bestrijdt, houdt u het gewas niet virusvrij. Vergeet niet om ook te selecteren. Selectie en virusarme schubbollen zijn de basis van een goede virusbestrijding. BESTRIJDING GRASSEN Als het kweekgrasblad 10-15 cm lang is, is het een goed tijdstip om een bestrijding uit te voeren. Hanepoot is erg gevoelig voor de hierna genoemde middelen, maar wacht niet tot het laatste zaad is gekiemd. De planten worden dan te groot. Herhaal de bespuiting tegen dit onkruid. Bestrijd hanepoot en kweekgras met: 2–4 liter Focus Plus of 1–1,5 liter Targa Prestige of 1–1,25 liter Fusilade Max Gebruik de hoogste dosering om kweekgras te bestrijden. Herhaling is veelal nodig. • Als eenmaal tegen kweekgras wordt gespoten, gebruik dan 6 liter Focus Plus per ha; • Meng deze middelen niet met andere middelen; • Spuit bij droog, groeizaam weer; • Voer de bespuiting uit tussen twee oliebespuitingen in; • Kweekgras en andere grasachtigen zijn ook goed te bestrijden met een lage dosering van 150 ml Targa Prestige, mits wekelijks gespoten met de vuurbestrijding. De combinatie 0,15 (0,3) kg metamitron (onder meer Goltix) + 0,3 (0,6) liter Asulox heeft ook een goede werking op kiemende hanepoot.

MAGNESIUM Lelies nemen, afhankelijk van de cultivar, in een seizoen 15-20 kg magnesium op. Het overgrote deel van het magnesium moet de plant uit de grond halen. De beschikbaarheid van magnesium wordt onder meer geremd door een hoge pH (>7) of een lage pH (<4,5), door kou, een droge grond of een hoog kaligehalte. Door vocht wordt de opname van magnesium bevorderd. Via bespuitingen kan het tekort voor een deel worden opgeheven. Advies: Bij gebruik vloeibare bitterzout: • Spuit cultivars met zacht blad met maximaal vijf liter per hectare; • Gebruik niet meer dan twee liter vloeibare bitterzout per 100 liter water; • De voorkeur gaat uit naar apart verspuiten van vloeibare magnesium met tussenpozen van maximaal een week; • Oplossen in warm water is niet meer nodig, dit in tegenstelling tot gangbaar bitterzout. Alternatief: Een andere mogelijkheid is het gebruik van onder meer Hydromag (500 gram/liter) in vier tot vijf liter per hectare. Het gehalte aan magnesium is hoog bij dit soort meststoffen. Dit betekent dat veel meer magnesium toegediend kan worden met kleinere hoeveelheden. Menging met vuurbestrijdingsmiddelen en minerale olie is mogelijk.

HYACINT

VIRUS Viruszieke planten kunnen gezonde planten ziek maken door overdracht via luizen. Naast blad- of steelverkleuring is er ook sprake van een behoorlijke opbrengstvermindering door deze ziekte. Zieke planten groeien vaak 10-15% minder dan gezonde planten. Voor een goede oogst is een gezond gewas noodzakelijk. Gebruik daarom zo gezond mogelijk uitgangsmateriaal en selecteer het opgeplante materiaal nauwkeurig. Plant uw gezonde bollen niet in de buurt van aangetaste partijen en Muscari. Overleg ook met uw buren over het plantplan. Vliegende luizen kunnen het virus gemakkelijk tien meter verder overbrengen. Verwijder de zieke planten zo vroeg mogelijk in het seizoen en zorg dat de luizen de zieke planten niet kunnen aanprikken. Begin met spuiten tegen virusverspreiding als er warme dagen verwacht worden en ga door met dit spuiten zolang er nog groene planten staan. PLANTPLAN Bij het maken van een plantplan spelen diverse factoren een rol. Allereerst het beschikbare plantmateriaal en de hoeveelheid geschikt land. Daarnaast het totale bedrijfsplan waarin staat hoeveel hyacinten men in de toekomst wil telen. Bij de indeling van de percelen kan men rekening houden met de kwaliteit van het

uitgangsmateriaal. Tijdig overleg met buren die een naastgelegen perceel gaan betelen met hyacint of Muscari, is gewenst. Partijen verdacht van geelziek kan men het beste aan de oostkant van het perceel planten. De zuidwestenwind geeft de meeste kans op een verspreiding van de bacterie. Plant partijen met weinig virus apart. Dit zijn meestal de jongste jaargangen en zeer zeker de geholde en gesneden hyacinten. Plant bollen gedompeld in Admire ook apart. Zoek bij voorkeur percelen, waar een van de laatste jaren grofbollige narcissen zijn geteeld. De laatste voorteelt moet ook een Pythiumongevoelig gewas zijn. Let op zoute kwel bij percelen die de laatste jaren zijn omgezet. Vooral in polders vlak achter de duinen kan dan een verhoogde zoutconcentratie optreden. Het wortelrot wil de wortels dan sneller aantasten. Laat bij twijfel een watermonster nemen en het zoutgehalte bepalen. NBIJBEMESTING Het N-meten en het regelmatig bijbemesten hebben hun waarde bewezen. Vooral na veel neerslag kan de hoeveelheid stikstof in de grond snel dalen. Door regelmatig te meten kan worden bijgestuurd. Bij ‘Delft Blue’ en mutanten geeft overbemesting lang, weelderig blad in de broei. Dit is ongewenst bij snijhyacinten. Door te strooien volgens het stikstofbijmestsysteem is het mogelijk om in de broeierij een betere bloem-bladverhouding te krijgen. Afgelopen broeiseizoen toonden diverse partijen kleine bloemtrossen en smal blad als gevolg van stikstofgebrek. Probeer dit te voorkomen door gebruik te maken van het stikstofbijmestsysteem.

ALLIUM

WITROT De schimmel Sclerotium cepivorum/perniciosum veroorzaakt in Allium witrot en is een zeer ernstige ziekte. Symptomen: Enige tijd voor de bloei worden de bladeren plotseling geel en sterven planten af. Het ondergrondse stengeldeel verslijmt en de bol wordt zacht. Bij het rooien zijn de aangetaste bollen bedekt met een korst aarde die door schimmelweefsel wordt bijeengehouden. Eenmaal besmette grond blijft dat voor lange tijd. Een laboratorium voor grondonderzoek kan via een grondmonster een besmetting van witrot in het perceel vaststellen. Plant niet op percelen waar in het verleden witrot is geconstateerd, of 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 59

TEELTADVIES waar voorgaande jaren ui of prei heeft gestaan. Advies: Laat bij twijfel over de vruchtwisseling op een volgend perceel een grondmonster analyseren op aanwezigheid van sclerotiën van de schimmel. Verwijder zieke bollen voor het planten. Ontsmet het plantgoed in 1% captan 546 g/l + 0,3% prochloraz + 1% Collis. Voer bij een lichte grondaantasting een grondbehandeling bij het planten uit met 1 l Luna Privilege per ha.

TULP

SELECTIE NA DE BLOEI Symptomen van mozaïekvirus zijn vaak ook

na de bloei goed aan de plant te herkennen. Virussymptomen kunnen in verschillende kleurschakeringen voorkomen, zoals van groen naar paarsrood, van lichtgroen naar donkergroen of van groen naar grijs. Een bladverkleuring van groen naar paarsrood is vaak op de bovenste helft van het blad en soms van de steel te zien. Bij Darwinhybriden en een aantal botanische cultivars zijn tijdens en na de bloei in het blad zilvergrijze verkleuringen door virussen te zien. Kringvlekken en ruitjespatronen komen bij cultivars uit alle groepen na de bloei beter naar voren. Soms zijn de beelden moeilijk te onderscheiden van verschijnselen van afsterving, en bestaan de beelden uit grove of fijne strepen en banen. Het is het beste na de bloei door te gaan met selectie op het blad. NVOORRAAD AANVULLEN Giften: Tulpen nemen vanaf half april wekelijks ongeveer 10 kg N per hectare op. Controleer de N-voorraad door enkele metingen om gerichter te kunnen bemesten. De streefniveaus voor de volgende data zijn: Eind april: 70 kg Eind mei: 45 kg Deze voorraad is dan voldoende voor een periode van vier weken, in de tussentijd mag het niveau dus lager zijn dan het streefniveau op deze data. Strooi op zee- en duinzandgronden niet meer dan 30 kg N per ha per keer. Houd in verband met de kans op wortelverbranding, tussen de giften een wachttijd aan waarin 15-20 mm neerslag is gevallen of beregend. Houd op gescheurd grasland en gronden met veel organische stof rekening met de nalevering.


VASTE PLANTEN • BOLLEN • KNOLLEN • BLOEMEN • ALGEMEEN Gewasschade: Strooi om gewasschade te voorkomen stofvrije kalksalpeter (landbouwkwaliteit). Dit omdat anders verbranding kan optreden. Strooi de kalksalpeter over een droog gewas, bij voorkeur als de weerberichten regen voorspellen.

DAHLIA

OPLEG APART PLANTEN Een gezonde dahliateelt begint bij gebruik van gezonde oplegknollen, bijvoorbeeld uit weefselkweek. De virusverspreiding gebeurt voornamelijk vanuit zieke planten binnen het perceel. Advies: Plant de stekken waaruit de oplegknollen moeten groeien apart. Hierdoor is de kans op virusaantasting kleiner. Bovendien wordt aan dit gedeelte van de kraam door selectie extra aandacht besteed. Laat de planten een keer geheel in bloei komen om te selecteren op soortechtheid, enkelbloemigheid en kleurmutanten. Spuit regelmatig tegen luis en trips met een synthetische pyrethroïde, bijvoorbeeld 0,4 l Decis + 0,25 l Calypso of 0,5 l Vertimec Gold of 0,23 kg Gazelle per ha. BEMESTING Door grondonderzoek is de voedingstoestand van de grond te bepalen. Fosfaat: voor het planten strooien, na het strooien goed door de bovenste 15 cm mengen, dus niet te diep onderploegen. Vooral op jonge spuittuinen is het fosfaatgehalte van de grond vaak laag. Voor een goede beworteling hebben jonge stekken fosfaat nodig. Als uit een grondmonster blijkt dat het Pw-getal lager is dan 25, dan is er in de nieuwe mestwetgeving ruimte voor een reparatiebemesting. Dit dient gemeld te worden bij Dienst Regelingen. Kali: de kalibemesting rond het planttijdstip uitvoeren. Stikstof: dahlia’s nemen bij het dichtgroeien de meeste stikstof op. Rond het planttijdstip moet er 30 kg N per ha aan voorraad in de bouwvoor zitten. Laat ongeveer drie weken na het planten een stikstofmonster nemen om de stikstofhoeveelheid in de grond te bepalen. De stikstofgift daarop afstemmen. TSWV Om aantasting door tomatenbronsvlekkenvirus (TSWV) te voorkomen is het belangrijk met gezond plantmateriaal te beginnen. Controleer vanaf de eerste weken na het uitplanten van de stekken op symptomen van het virus. De eerste weken na het uitplanten zijn de symptomen namelijk goed te zien. Verwijder de aangetaste planten. Veel onkruiden zijn waardplant van het virus. Schenk daarom de nodige aandacht aan de onkruidbestrijding. Tripsen kunnen het virus naar gezonde planten overbrengen. Bestrijding van trips is daarom noodzakelijk.

Advies: spuit dahliastekken in de koude bak vlak voor het uitplanten. Als de dahliastekken nieuw blad gaan maken spuit dan weer. In de maaiperiode is regelmatige bestrijding nodig om nieuw gevormd blad te beschermen. Ongeveer anderhalve week na het maaien vormt de dahlia weer nieuw blad: spuit in deze fase tegen trips. Spuit echter niet kort (1 à 2 dagen) voor het maaien. Laat het gewas zo min mogelijk bloeien. Bloemen vormen een schuilplaats voor trips. Als het gewas geen nieuw blad meer maakt, kan met de bestrijding worden gestopt. Bestrijd trips met een synthetische pyrethroïde, Calypso, Gazelle of Vertimec Gold.

LELIE

BLADAALTJES Soms is een partij bollen besmet is met bladaaltjes. Dit is aan de bollen niet te zien. Symptomen: de aangetaste planten hebben verdroogde knoppen, misvormde bladeren en (sectorgewijs) bruin blad. Bij een ernstige aantasting zijn de bloemknoppen geheel afwezig. Tijdens de teelt vergelen de aangetaste bladeren geheel of gedeeltelijk. Advies: verwijder aangetaste planten direct en zorgvuldig. Ruim oude stengelresten en oude bollen van aangetaste partijen zorgvuldig op. De bladaaltjes kunnen op plantenresten in de grond achterblijven en de volgende partij aantasten. Aaltjes zijn te bestrijden door het stomen van de kasgrond. Partijen Aziaten, Longiflorums en LA’s waarvan bekend is dat ze besmet zijn, kunnen vanuit het ‘ijs’ een warmwaterbehandeling ondergaan van 2 uur 39°C. De temperatuur gaat pas in als het bad op temperatuur is. De behandeling kan echter tot gevolg hebben dat ongeveer 10% van de takken blind blijft. De bollen moeten direct daarna worden geplant. Oriëntals hebben van deze behandeling te lijden; 2 uur 39°C veroorzaakt bladmisvorming en een lichtere tak. Een warmwaterbehandeling met een watertemperatuur lager dan 39°C heeft geen effect. Dit geldt ook voor een kortere behandelingstijd. PLANTEN OP KISTEN Let bij het planten op kisten op de volgende punten: • Gebruik gezonde potgrond. Dit kan verse of gestoomde potgrond zijn; • Let op dat gestoomde potgrond voldoende vochtig wordt bij het begin van de trek; • Doe 1-2 cm potgrond op de bodem van de kist; • Plant de bollen rechtop; • Hanteer een plantdichtheid als in de vollegrond. Per kist wordt het aantal bollen per netto m² gedeeld door vier geplant, bij een kistmaat van 40 x 60 cm; • Dek de bollen af met minimaal 6 cm potgrond op de bollen. Liever meer; • Zorg voor een regelmatige bedekking over de hele kist;

• Geef direct na het planten water. Gebruik van bestrijdingsmiddelen tegen Pythium en Rhizoctonia wordt in de praktijk soms toegepast. Met name bij pas gestoomde grond kan Pythium toeslaan. Voorkom Pythium door de kisten voor het planten goed te reinigen. Er zijn goede ervaringen met het ontsmetten van kisten in 1% reinigingsmiddel. Bij meermalig gebruik van potgrond zonder deze te stomen, neemt de kans op stengelfusarium toe. Meermalig gebruik leidt ook tot een korter gewas. Zorg ervoor dat de gebruikte potgrond een goede voedingstoestand heeft. Voeg altijd 10-20% verse grond toe. BOLLEN OP KIST Plant om spreiding in de arbeid te krijgen leliebollen in onrendabele uren op kisten. Bewaar deze opgeplante kisten in de koelcel bij 0 tot 2°C. Let daarbij op de volgende punten: • Zorg voor een gelijkmatige temperatuur in de cel; • Plaats de kisten zodanig dat de lucht goed rond de kisten kan circuleren; • Controleer regelmatig op spruitvorming en lengte; • Zorg dat de grond tijdens de opslag niet uitdroogt, geef tijdig water; • Let op de kisten onder de verdamper, deze drogen veelal sneller uit; • Ook is het mogelijk opgeplante bollen bij -1°C te bewaren. Trek de bollen na deze bewaring twee tot drie weken voor. Plaats de kisten hiervoor in een cel bij circa 10°C. Controleer goed op de spruitgroei. Neemt dit te veel toe, laat dan de temperatuur zakken.

GLADIOOL

TRIPSBESTRIJDING Controleer bij de buitenteelt van gladiool het gewas regelmatig op een eventuele tripsaantasting. Ophangen van enkele blauwe signaalplaten kan meer inzicht geven of er trips aanwezig is. Spuit voorbehoedend twee keer bij het derde of vierde blad met een tussenpoos van een week met: 2,3 gram Gazelle of 2,5 ml Calypso of 5 ml Vertimec Gold + 4 ml Decis per 100 m2. Herhaal vervolgens de bespuitingen regelmatig. Suikeroplossingen als Attracker versterken de werking van de middelen. Spuit tegen de avond; de trips zit overdag diep in het gewas verscholen. Calypso en Gazelle behoren tot dezelfde werkzame groep, wissel deze groep dan ook af met andere middelen. Voer de laatste bespuiting twee weken voor de bloei uit. Opmerkingen: Pyrethroïden hebben ook enige werking op trips. Het valt niet mee om een al met trips aangetast gewas met Vertimec Gold, Gazelle of Calypso en dergelijke weer vrij te krijgen. Vooral bij warm weer is het aan te bevelen om vaker

als drie maal preventief te spuiten. Vertimec en Calypso en dergelijke kunnen gemengd met de vuurbestrijding mee gespoten worden.

ALGEMEEN

BEREGENEN: BEGIN OP TIJD Voor een optimale groei moeten de wortels van bloembolgewassen over voldoende water beschikken. Tijdelijk vochtgebrek leidt tot een lagere opbrengst en een mindere kwaliteit, bijvoorbeeld meer groeischeuren. Bloembollen verdampen tijdens het groeiseizoen 3-5 mm water per etmaal. De bovenste 30 cm van een duin- of zeezandgrond bevat ongeveer 15-20 mm water dat beschikbaar is voor de plant. Een zavel- of kleigrond bevat 25-30 mm water. Bij onvoldoende nalevering vanuit het grondwater of te weinig neerslag moet deze voorraad via beregenen worden aangevuld. Het is belangrijk om op tijd met beregenen te beginnen, vooral om indrogen te voorkomen. Er gaat namelijk veel water verloren om een droge grond weer vochtig te krijgen. Meermalen beregenen verhoogt het rendement. Geef op zavel- en kleigronden 20-25 mm per keer. Op lichte gronden is 15-20 mm beter. Pas op voor structuurbederf op slempgevoelige gronden. WATERKWALITEIT Te hoge zoutconcentraties in de grond zijn nadelig voor bloembollen. Op zandgrond mag het beregeningswater niet meer dan 600 mg Cl (chloor) per liter bevatten. Dit komt globaal overeen met een EC van 3 (mS/cm). Voor infiltratie is water geschikt tot een chloorgehalte van 200 mg/liter of een EC van + 1,2 mS/cm. Op zeer lichte zavelgronden (tot 12% lutum) is 1.000 mg (of een EC van circa 4) een veilige grens. Op de overige zavel- en kleigronden zijn gehalten tot 1.500 mg Cl per liter (of een EC van ongeveer 5) niet nadelig. Tussen 1.500 en 2.500 mg Cl per liter is het voordeel van de beregening groter dan de zoutschade. Bronwater dat meer dan 2-3 mg ijzer per liter bevat kan bij sommige tulpensoorten en -cultivars bladverbranding veroorzaken, vooral als het bronwater zuur is. KLEPSTAND MISLEIDEND Tijdens bewaring van bollen is (vaak) verse lucht nodig. Enerzijds om schadelijke gassen zoals ethyleen af te voeren, anderzijds om de luchtvochtigheid te regelen. De luchtvochtigheid en temperatuur worden veelal automa-

tisch geregeld. Hierbij gaat de klep automatisch open en dicht. Wat betreft ethyleen stellen veel telers een minimale klepstand in. De hoeveelheid buitenlucht wordt bij de moderne cellen geregeld door een simpele wisselklep achter de heater of door twee contraroterende kleppen. Daarnaast worden verversingsventilatoren vaak uitgevoerd met een toerenregeling. In de meeste gevallen geldt dat de hoeveelheid buitenlucht niet evenredig met de stand van de luchtklep verandert. In de praktijk komen we tegen dat bij een stand van 30% open de hoeveelheid verse lucht slechts 5% bedraagt. Om de juiste hoeveelheid lucht te bepalen is het nodig om een klepkarakteristiek te laten maken. Dit gebeurt eenmalig. Bepaal wel jaarlijks de maximale luchtopbrengst. Deze kan veranderen door slijtage en vervuiling. Doe dit voor het seizoen begint. BRANDVEILIGHEID Bij het verkrijgen van een bouwvergunning of gebruiksvergunning is brandveiligheid een steeds belangrijker onderwerp. Afhankelijk van de bedrijfsgrootte kan de brandweer op basis van het bouwbesluit adviseren om allerlei aanpassingen te doen, zoals rook- en warmteafvoer, branddeur, sprinklerinstallatie en/of een automatische brandmeldingsinstallatie. We constateren in de praktijk verschillen in de eisen die de brandweer of de gemeente stelt, afhankelijk van waar u woont. De hiermee gepaard gaande investeringen zijn soms enorm. De gemeente neemt dit advies van de brandweer meestal over voor de vergunning, maar u kunt hiertegen bezwaar maken door het overleggen van een vuurlastberekening. SNELHEID ROOIMAT Bij het rooien van bollen wordt de snelheid van de rooimat afgesteld op de gebruikelijke rijsnelheid. Dit gaat goed, behalve als de rijsnelheid afneemt. Dit gebeurt bijvoorbeeld aan het einde van het bed. De snelheid van de rooimat blijft hetzelfde. Door de verminderde rijsnelheid komen er per tijdseenheid minder bollen en grond op de rooimat. Door de gelijkblijvende snelheid van de rooimat ‘dansen’ de bollen op de rooimat met beschadiging tot gevolg. Het is beter als de snelheid van de rooimat gekoppeld is aan de rijsnelheid van de trekker. Dus als de trekker langzamer gaat rijden, ook de rooimat langzamer laten draaien.

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41


AGENDA t/m 22 april Narcissenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

Tekst: Wim Ciggaar Fotografie: René Faas

t/m 26 oktober

18 april Ontbijtbijeenkomst Hobaho. Onderwerp: Virusselectie Tulp. Inleider: Frank Kreuk (Proeftuin Zwaagdijk). Locatie: Zwaagdijk. Tijden 8.00 9.30 uur. Aanmelden via www.hobaho.nl/ontbijtsessies2014 19 t/m 23 april Bloemendagen Anna Paulowna. Meer info: www.bloemendagen.nl

Fluwel’s Tulpenland. Locatie: Belkmerweg 65, 1753 GD Sint Maartenszee. Meer info: www.fluwelstulpenland.nl t/m 18 mei Keukenhof - Lisse. Thema: ‘Holland’. Openingstijden: 8.00 - 19.30 uur (kassa’s 18.00 uur). Meer info: www.keukenhof.nl Bol-op-potshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen t/m 16 mei Hortus Bulborum - Limmen. Tijden: ma t/m za 10.00 - 17.00 uur, zo 12.00 - 17.00 uur. Meer info: www.hortus-bulborum.nl t/m 11 mei Bloeiend Zijpe 2014. Meer info: www.bloeiendzijpe.nl t/m 4 mei Amaryllisshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen Tulpenfestival Noordoostpolder. Meer info: www.stepnop.nl/tulpenfestival

23 t/m 25 april CNB Narcissendriedaagse plus speciale narcissenkeuring KAVB. Locatie: Floratuin, Rijksweg 85, 1787 PK Julianadorp. Openingstijden: wo 23/4 13.00 - 17.00 uur, do 24/4 van 9.00 - 17.00 uur, vr 25/4 vanaf 9.00 uur 24 t/m 29 april Alstroemeria & Irisshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen

Vasteplantenshow Keukenhof. Locatie: WillemAlexander Paviljoen 2 mei Avondrit Bloemencorso van de Bollenstreek Noordwijkerhout. Opstelling: 18.00 uur. Start verlichte rondrit 21.15 uur 3 mei 67e Bloemencorso van de Bollenstreek. Thema: ‘Energie’. Aanvang: 9.30 uur (Noordwijk). Aankomst: ca. 21.00 uur (Haarlem). Meer info: www. bloemencorso-bollenstreek.nl 4 mei Oogstdankdagviering. Voorganger: pastoor Paul Vlaar, vlootaalmoezenier Koninklijke Marine. Locatie: St. Janskerk te Breezand. Aanvang: 10.00 uur 8 t/m 18 mei Anjer-, Calla- en Zomerbloemenshow Keukenhof. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen 9 t/m 18 mei

25 april Ontbijtbijeenkomst Hobaho. Onderwerp: Erwinia hyacint. Inleider: Peter Vreeburg (PPO-Lisse). Locatie: Keukenhof. Tijden 8.00 - 9.30 uur. Aanmelden via www.hobaho.nl/ontbijtsessies2014 26 t/m 30 april Limmer Bloemendagen. Meer info: www.bloemendagenlimmen.nl 28 april Speciale narcissenkeuring KAVB. Locatie: KAVBkeuringszaal, Heereweg 347 - Lisse (CNB)

Lelieshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen

30 april t/m 4 mei Snij- en tuintulpenshow Keukenhof. Locatie: Willem-Alexander Paviljoen

FLORALIEN Nederland. Locatie: Brabanthallen - ’s-Hertogenbosch. Contactadres voor deelname: 2XPO C.V., tel. 073-6293939

Festiviteiten Bloemencorso Bollenstreek

10 mei Open huis Boltha t.g.v. 100-jarig bestaan

2 t/m 18 mei 13 mei Vakavond calla. Organisatie: CNB, Kapiteyn Groep, Keukenhof en Sande. Locatie: Oranje Nassau Paviljoen Keukenhof. 20 t/m 23 mei Dutch Lily Days. Open kas lelieveredelaars, handelaren en exporteurs

Lente-Explosie Kasteeltuinen Arcen. Meer info: www.kasteeltuinen.nl

Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

Kijk voor het ’Laatste Nieuws’ op


SERVICE

De kunst van het weglaten Het is zo verleidelijk. Neem de bloembol als onderwerp en schrijf er een boek over. Aan sortiment geen gebrek, toepassingsmogelijkheden te veel om op te noemen en invalshoeken zijn er ook meer dan genoeg. Een dik boek is het resultaat, het zoveelste ultieme boek over bloembollen. Dat het ook anders kan bewijzen twee boeken die de afgelopen tijd in Duitsland zijn verschenen. Het eerste heeft als titel Zwiebelblumen, Historische Sorten fotografiert von Josh Westrich, het andere Taschenatlas Zwiebel- und Knollenpflanzen. Beide boeken hebben het volgende Leitmotiv: de kunst van het weglaten. Fotograaf Josh Westrich doet dat door een groot aantal voorjaarsbloeiende bolgewassen gedetailleerd te fotograferen en af te drukken op een witte achtergrond. Er is niets dat afleidt, alle aandacht gaat uit naar het desbetreffende bolgewas. De aanduiding historisch is op zich wel aardig, maar roept eigenlijk de verwachting op dat het hier om cultivars gaat van honderd jaar of ouder. Dat is in de meeste gevallen niet zo. Westrich legt de schoonheid vast van bol- en knolgewassen, zoals Eranthis hyemalis, Leucojum vernum en Muscari latifolium. Het historische van deze gewassen zit hem in het gegeven dat ze zijn terug te vinden in plantenboeken uit de zestiende en zeventiende eeuw. In die tijd krijgt de botanie zijn eigen plaats in de plantenwetenschap. Voor menig plantenliefhebber reden om boeken te schrijven over allerlei planten, waaronder bloembollen. Rustgevend is de keuze van de uitgever om eerst alle foto’s te vermelden en pas vanaf pagina 108 de tekst bij de foto’s te publiceren. Schrijfster Dorothée Waechter legt telkens in een halve kolom uit waar gewassen vandaan komen en hoe hun gang door de tuingeschiedenis is geweest. Onderaan de kolom verwijst ze naar de bijbehorende foto’s. Ook de Taschenatlas Zwiebel- und Knollenpflanzen van Frank M. von Berger is een voorbeeld van keuzes maken en toch veel informatie meegeven. Dit boek is echt een zakboekje, niet groter dan 19 x 13 cm, en 126 pagina’s dik. En toch staat er een gevarieerd sortiment bollen en knollen in. Ik tel zo al zestig verschillende geslachten, en binnen deze geslachten vaak nog vijf tot tien soorten. Per soort krijgt de lezer vijftien aspecten aangereikt, variërend van de plantdiepte tot het herkomstgebied, en van de bloeitijd tot de wijze van vermeerdering. Waar nodig geeft de schrijver ook nog een of enkele praktische tips. De kwaliteit van de foto’s is in het algemeen goed. Slechts op een punt biedt deze uitgave te weinig informatie. Op het niveau van cultivars is de keuze beperkt. En dat betekent dat er bijvoorbeeld van de tulp wel tien species beschreven zijn, maar dat het gehele tulpensortiment niet meer dan een halve pagina ruimte krijgt. Ditzelfde geldt voor narcis, dahlia en lelie. Op zich is de keuze voorstelbaar. Immers, wat neem je wel en wat neem je niet op? Er is zo veel. Tegelijkertijd: of het nu 126 pagina’s of 140 pagina’s zijn, maakt waarschijnlijk niet uit, en geeft wel net die extra ruimte om voldoende recht te doen aan de sortimentsontwikkeling van deze bollen en knollen. Afgezien van dit punt is het een heel handig boekje en met tien euro ook nog eens zeer betaalbaar. Zwiebelblumen - Historische Sorten fotografiert von Josh Westrich, Texten Dorothée Waechter, 136 pagina’s, ISBN 978-3-7995-0768-4, Jan Thorbecke Verlag, prijs 45 euro. Taschenatlas Zwiebel- und Knollenpflanzen, Frank M. von Berger, 126 pagina’s, ISBN 978-38001-8065-3, prijs10 euro.

GLAD IJS Blauwe tulpen Heb je ze zien staan, daar in dat fietstunneltje van het Rijksmuseum? Toen ik via Twitter de Instagramfoto met Arjan Smit en blauwe tulpen zag, dacht ik: ‘Het zal toch niet!’ Maar jawel hoor. Ze moesten waarschijnlijk, naast de rode en witte tulpen, de Nederlandse vlag completeren. Ik gruwde er van en was blij dat Obama er geen aandacht aan schonk. Zo’n zootje nepkleur is toch een regelrechte aanfluiting? En dan te weten wat we allemaal in huis hebben. Doe zo’n kleurenpallet dan met hyacinten, rood, wit en blauw, daar zijn de mooiste tinten voorradig. Gelukkig herpakte Tulpen Promotie Nederland (TPN) zich, al dan niet voorbereid, met een mooie bos ‘Irene’ (?). Een scholiere van het Sweelinck-college bood die bos, voor miljoenen zichtbaar op tv, spontaan aan Obama aan, waardoor de uitglijer van die geverfde blauwe tulpen wat werd gemaskeerd. Mevr. Glad IJs vroeg zich trouwens af waarom ik me er zo druk over maakte. “Jij kunt dat wel vinden, maar Jan Publiek let daar niet zo op, die vraagt hoogstens in een bloemenzaak om een bos blauwe tulpen.” Ik pareerde deze opmerking met de conclusie van mijn tennisgroep die tijdens het nazitten die geverfde, blauwe tulpen ook meteen het bos instuurde. U begrijpt, mijn thuissituatie gaf weer de nodige aanleiding om gezellig het verschil van smaak grondig door te nemen. Mede daarom wonen wij al zoveel jaren zonder noemenswaardige haperingen onder een dak. Maar dat terzijde. Er zijn wel een paar tulpen die, als je kleurenblind bent, blauwachtig aandoen, maar dat heldere blauw van bijvoorbeeld iris ‘Blue Magic’ komt bij een tulp niet voor. Die echte blauwe bloemkleur vind je ook niet in de lelies. Nog wel eens geprobeerd om de witte ‘Siberia’ via een chemisch badje de blauwkleuring mee te geven, maar ik denk dat het bij rozen en anjers beter lukt, want ik kom het bij de lelies niet meer tegen. Dan zijn de blauwe Siberia sweaters tijdlozer, die worden nog her en der gedragen! Dat kleurenspectrum is toch een apart gebeuren. Zo vind je dus wel blauw in iris, muscari, hyacint, krokus en nog wat klein bijgoed. Daarentegen een echte rode iris, narcis of krokus kan je wel vergeten. Kort en goed, het TPN kan zich helemaal revancheren door volgend jaar zo rond half maart voor de eerste keer de Dutch Tulips Days te organiseren. Dit in navolging van de Dutch Lily Days. Over het hoe en wat wordt nog volop gebrainstormd, maar die geverfde blauwe tulpen: nooit meer doen!! (vind ik)

Arie Dwarswaard


SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

Sam van Egmond

zaak (0252) 434 709

fax (0252) 434 609

zaak (0252) 434 715

fax (0252) 434 615

mobiel 06 510 115 83

zaak (0252) 434 706

fax (0252) 434 606

e-mail [email protected]

zaak (0224) 591 444

fax (0224) 593 518

zaak (0252) 434 743

fax (0252) 434 643

RECLAMES

naam Theo van Dijk

prive (0252) 411 258



fax prive (0252) 434 643

ADMINISTRATIE

naam In- en verkoop REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord VERTEGENWOORDIGERS

naam Rick Bleeker

mobiel 06 229 714 35

Rober Dol

(0252) 434 717

(0252) 434 617

06 510 872 80

[email protected]

(0252) 434 617

John Droog

(0252) 434 747

(0252) 434 647

06 212 629 39

[email protected]

(084) 750 2327

Piet Goemans jr.

(0252) 434 728

(0252) 434 628

06 534 302 06

[email protected]

(0252) 434 628

Ronald van Gijlswijk

(0252) 434 829

(0252) 434 625

06 538 451 33

[email protected]

(0252) 434 625

Per Hoogenboom

(0252) 434 724

(0252) 434 624

06 201 374 57

[email protected]

(071) 3319 365

Simon Huisman

(0252) 434 723

(0252) 434 623

06 539 306 24

[email protected]

(0228) 562 517

Wilfred Keijzer

(0252) 434 756

(0252) 434 656

06 551 827 23

[email protected]

(0252) 434 656

Johan Kiekebos

(0252) 434 746

(0252) 434 646

06 139 353 83

[email protected]

(0224) 582 351

Tinus Lustig

(0252) 434 752

(0252) 434 652

06 537 337 83

[email protected]

(0223) 647 600

Marco Meijer

(0252) 434 718

(0252) 434 618

06 511 456 19

[email protected]

(0252) 434 618

Rob Müller

(0252) 434 749

(0252) 434 649

06 513 897 39

[email protected]

(0252) 434 649

Marcel Noppen

(0252) 434 722

(0252) 434 622

06 533 779 82

[email protected]

(0252) 434 622

Peter Nulkes

(0252) 434 735

(0252) 434 635

06 513 897 38

[email protected]

(0252) 434 635

Ruud Pennings

(0252) 434 750

(0252) 434 650

06 513 894 79

[email protected]

06-30577693

Frank van der Ploeg

(0252) 434 742

(0252) 434 642

06 533 799 36

[email protected]

(0252) 434 642

Aad Rood

(0252) 434 834

(0252) 434 677

06 511 942 94

[email protected]

(020) 600 5716

Rik Schoon

(0252) 434 732

(0252) 434 632

06 516 873 20

[email protected]

(0252) 434 632

Joost Schut (agent)

(0591) 521 508

(0252) 434 677

06 528 442 06

[email protected]

Bob Siecker

(0252) 434 730

(0252) 434 630

06 533 795 69

[email protected]

Eric Steltenpool

(0252) 434 754

06 215 008 47

[email protected]

Dick Timmer

(0252) 434 720

(0252) 434 620

06 533 666 71

[email protected]

Paul Verkleij

(0252) 434 753

(0252) 434 653

06 116 036 88

[email protected]

Rob Visser

(0252) 434 738

(0252) 434 638

06 513 894 75

[email protected]

(0252) 434 638

Gert Vriend

(0252) 434 739

(0252) 434 639

06 536 718 57

[email protected]

(0228) 592 560

(0252) 434 630

(0224) 299 997

Nico Wiering

(0252) 434 721

(0252) 434 621

06 533 119 01

[email protected]

(0229) 574 872

Kuno Zonneveld

(0252) 434 719

(0252) 434 619

06 531 735 15

[email protected]

(0252) 434 619

zaak

mobiel 06 533 915 07

fax/e-mail [email protected] (0252) 434 603

HOBAHO KETENDIENSTEN functie Manager Administratie

naam Arno Verkley

(0252) 434 703

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres Prof. van Slogterenweg 2

postcode 2161 DW Lisse

zaak (0252) 517 687

fax (0252) 525 347

naam

fax (0224) 590 498 (0224) 590 372

mobiel

Patrick Blijleven

zaak (0224) 590 888 (0224) 590 888

06 202 189 99

e-mail [email protected] [email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

[email protected]

HOBAHO VEILEN functie Kantoor BolleNoord Veilingmeester Veilingen, bemiddeling: materialen & machines


NIEUWS HOBAHO

Teleurstellende afloop broeiseizoen Het begon allemaal zo goed… Het tulpenbroeiseizoen 2013-2014 kende een voortvarende start met zeer goede prijzen. Tot Internationale Vrouwendag (8 maart) zette die positieve lijn door, maar uiteindelijk gooide vroeg, warm weer roet in het eten. De vertegenwoordigers van het Hobaho Broeibollenteam spreken van een recent teleurstellende prijsvorming. Maar de onderlinge verschillen zijn groot.

Het zijn jaren van uitersten. Waar het kwik vorig voorjaar amper boven het vriespunt uitkwam, werden dit jaar al vroeg zomerse temperaturen gemeten. Genieten dus, maar niet voor iedereen. Zoals het oude gezegde luidt: ‘Vrouwen bloot, handel dood’. Tulpenbroeiers moeten het dit jaar vooral van de eerste twee maanden hebben en dat terwijl er in het begin van het seizoen juist schaarste was. “Door het koude voorjaar van 2013 en de daarop volgende late oogst en stadium G, ging het broeiseizoen drie weken later van start”, merkt Per Hoogenboom van het Hobaho Broeibollenteam op. “Daardoor waren de bloemen in december historisch duur”, vult collega Nico Wiering aan. “En die lijn werd in januari doorgetrokken.” Valutadaling Met gemiddelde prijzen tot 18 cent per steel en uitschieters naar boven van ruim 20 cent, was de stemming in de markt goed. Tot begin maart kon dat optimisme worden gehandhaafd. Internationale Vrouwendag op 8 maart zorgt voor een enorme afzetpiek in de tulpen. “Veel meer nog dan Valentijnsdag, waarvoor de meeste orders vooraf zijn vastgelegd”, vertellen de Hobaho-vertegenwoordigers. “Vrouwendag is een ander soort handel, waarvoor doorgaans naar een zwaarder assortiment wordt gevraagd. Desondanks waren de tulpen dit jaar niet zo duur als andere jaren, waardoor het prijsverschil tussen lichte en zware tulpen relatief klein was. Het heeft ook te maken met de valutadaling in Oost-Europa en Rusland.” Rick Bleeker spreekt bovendien van een ongelukkige samenloop van omstandigheden na vrouwendag. De handel die normaal wat inzakt na een dergelijke feestdag, werd dit jaar extra gevoed door het warme weer. “Hoge temperaturen vanaf begin maart hebben een groot psychologisch effect. Er zijn dan volop alternatieven voorradig, dus duiken consumenten massaal op het perkgoed.” Het late seizoen maakte de dip na Vrouwendag des te groter. “De productie schoof te veel op naar

april, waardoor meer dan de helft van de tulpen na 8 maart nog moest komen”, vertellen Simon Huisman en Per Hoogenboom. “Gelukkig werkt de retail nog steeds (begin april, red.) door met tulpen en worden contracten nageleefd. Voor broeiers die hun tulpen voor de klok brengen, is het een ander verhaal. De late broeierij heeft het daardoor moeilijk gekregen. Degenen die in maart al klaar waren, zullen dik tevreden zijn. Dat maakt de verschillen groot.” Mondjesmaat Wat betreft de kwaliteit zijn de vertegenwoordigers gematigd positief. Alleen in de eerste weken waren de tulpen kort en licht. Wat ze wel een doorn in het oog is, is de uitval in de broeierij door te vroeg gerooide bollen. “Bollenkwekers moeten beseffen voor wie zij pro-

duceren. Te rauw rooien betekent enorme uitval in de broeierij en dat kost ontzettend veel geld.” Over tulpenbollen gesproken… de handel verkeert volgens de mannen momenteel in rustig vaarwater. “Van september tot en met februari hebben we goed verkocht. Nu is het rustig, mede ingegeven door het verloop van het broeiseizoen. Alleen de exporthandel gaat mondjesmaat door, zij het met een zekere angst voor de situatie in Rusland. Verder is iedereen in afwachting van het groeiseizoen dat tot nu toe extreem vroeg is. De eerste tulpen in Zeeland van koude grond zijn 10 april gekopt, waar dat vorig jaar nog 5 mei was. Alles duidt tot nu toe op een tegenovergesteld broeiseizoen volgend jaar: vroeg. Uiteraard is het weer komende maanden daarin bepalend.” 18 april 2014VISIE 65

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND Bijzondere bolgewassen aangeboden:

Frank van der Ploeg Rik Schoon Dick Timmer Nico Wiering Kuno Zonneveld

06 533 799 36 06 516 873 20 06 533 666 71 06 533 119 01 06 531 735 15

Aanbod 2014

Allium Globemaster Eigenschappen: - Planttijd: 0ktober - november - Hoogte: ± 80 - 100 cm - Bloeitijd: met-juni - Bloemdoorsnede: ± 20 cm Allium Globemaster is uitermate geschikt voor tuinbeplanting, en door het groen blijvende blad tijdens de bloei ook zeer geschikt als kuipplant. Leverbare maten: 24-op, 20-24, 18-20 Voor vragen over bijzondere bolgewassen, neem contact op met Rob Müller. Mobiel 06 513 897 39 Email [email protected] Aanbod gladiolen oogst 2013 HOLLAND GLADIOLUS GROUP Ronald van Gijlswijk 06 538 451 33 Email [email protected] Alexandra the Great Casablanca Charisma Columbus Emotion Georgia Peach Princess Lee Puccini Rosiebee Red White Knight

Aanbod tulpenplantgoed

Broeibollenteam Rick Bleeker Per Hoogenboom Simon Huisman TOP7 Rober Dol Marco Meijer Marcel Noppen

06 229 714 35 06 201 374 57 06 539 306 24 06 510 872 80 06 511 456 19 06 533 779 82


Aantal kg Productnaam Maat 8.000 Abba 5-10 1.500 Adore® ong 10.000 Agrass White 5-10,5 4.000 Alicante® 4-11 3.000 André Citroen 5-10 10.000 Antarctica® 0-11 5.000 Aquilla® 5-11 4.500 Asahi® 4-11 1.000 Avant Garde incl. 1 ha 3jr. bet. ong 4.000 Belica® ong 10.000 Boston® 0-12 5.000 Bourbon Street® ong 10.000 Brigitta 5-10 1.000 Bullit® (paars Buis) ong 12.000 Candy Prince® kl.I Jap. 5-10 4.000 Cartouche® 5-11 1.000 Casual® incl. 1 ha lic. ong 2.000 Cheers 0-11 15.000 Christmas Dream 5-11 4.000 Cilesta 5-11 2.500 Circuit® ong 1.000 Columbus® 0-12 2.000 Cognac® ong 10.000 Coquette 5-11 7.000 Creme Flag® 4-11 4.000 Crossfire® 4-11 5.000 Deshima 5-10 5.000 Dior® 0-11 3.500 Doberman® 0-12 2.000 De Dijk® 2015 ong 6.000 Dynasty® 5-11 15.000 Escape® 5-10 1.500 Expression® ong 2.000 Extension® ong 2.000 Ferrari® 5-10 1.500 Fire Queen Rose ong 10.000 Flaming Flag® 5-11 2.500 Flaming Prince® ong 10.000 Gander’s Rainbow® 0-11 10.000 Happy Generation® 0-11 5.000 Hunter kl.I waardig 5-12 20.000 Ile de France 5-10 4.000 Irene Parrot® 0-12 10.000 Jan Seignette® 5-10 10.000 King’s Orange 5-11 10.000 Kung Fu 5-11 2.000 Lady Chantal® ong 5.000 Lalibela ong 7.000 Laura Fygi 5-10 5.000 Leen van der Mark 5-10 5.000 Light Pink Prince® ong 5.000 Margarita 0-11 1.700 Marit 0-11 4.000 Mascara® incl. 3 ha 3jr. bet. ong 7.000 Maureen 4-11 500 Memphis® ong 1.000 Milkshake® ong 15.000 Mistress® 5-10

Prijs 1,50 9,00 2,25 2,00 2,00 3,25 2,00 3,00 10,00 4,00 4,00 1,75 18,00 1,50 2,00 1,75 1,25 1,65 5,00 5,00 2,00 1,75 4,50 1,50 3,50 4,00 10,00 1,75 1,75 9,00 5,00 14,00 1,50 7,50 2,50 2,00 2,50 4,00 1,25 1,50 1,75 3,00 1,75 1,50 3,00 2,75 3,00 3,75 4,50 16,00 27,50 1,25

5.000 4.000 10.000 10.000 3.000 1.500 15.000 9.000 5.000 5.000 5.000 10.000 3.500 6.000 5.000 10.000 1.500 2.000 2.000 5.000 4.000 10.000 10.000 10.000 2.000 20.000 1.000 15.000 5.000 10.000 5.000 2.000 1.000 2.500 10.000 10.000 10.000 1.500 1.500 1.500 15.000 5.000 5.000 1.000 5.000 5.000 10.000 10.000 5.000 20.000 15.000 4.000 5.000 10.000 5.000 1.000

Monarch Parrot® incl. 1,5 ha lic. 0-11 4,00 Monsella® 5-10 1,75 Orange Juice® ong 4,00 Orange Princess 5-11 3,00 Oviedo® ong 5,00 Oviedo® 0-12 10,00 Pikant® 5-10 2,00 Pink Flag® 4-11 3,00 Pink Twist® 5-11 3,00 Pionier® incl. 2 ha lic -15 ha 0-11 4,00 Plaisir 5-11 2,50 Prinses Irene 5-11 1,75 Prinses Irene Parkiet® ong 6,00 Purple Flag 5-10 1,75 Purple Lady® 5-11 2,50 Purple Prince 0-10 2,00 Queensday® ong 7,50 Red Bright Parrot® 0-11 incl. 1 ha lic. Red Planet® ong 4,00 Red Princess 0-11 4,50 Robinho® 4-11 2,50 Ronaldo® 4-11 1,65 Royal Ten® 4-10 1,50 Royal Virgin® 0-10 1,50 Sahara Rally® 0-11 1,50 Salmon Prince® 4-11 1,25 Sandor® ong 10,00 Seadov 4-10 1,65 Silver Dollar 4-11 1,50 Snowboard® 0-11 2,50 Snowhill® 0-11 4,50 Smirnoff® 0-12 7,50 Spitfire® ong 10,00 Strong Fire® 2015 0-12 5,00 Strong Gold 5-10 3,00 Strong Love® 2016 0-12 6,00 Super Parrot® 5-10 2,50 Surrender® ong 6,50 Timeless® incl. 1 ha lic. ong 7,50 Time Out® ong 15,00 Tineke van der Meer® 5-10 1,35 Tom Pouce® 0-11 3,00 Tres Chic 0-11 2,00 Tresor® ong 30,00 Triple A® ong 3,00 Update® ong 5,50 Van Eijk® 5-10 1,00 Viking 5-10 1,50 Virichic® 0-11 2,50 White Dream 5-10 White Dynasty® 5-11 2,75 White Master® ong 5,00 White Prince® 0-12 4,00 White Prince® 2015 0-11 3,00 Winter Parrot® 0-12 Yellow Margarita® ong

Vraag 10.000 5.000 3.000 3.000 7.000 5.000 2.000

Aafke® Barcelona Christmas Gift Columbus® Dynasty® Denmark® Flash Point®

5-11 5-10 5-11 0-12 5-10 5-11 0-5

2,00

4,00 1,60 3,50 3,75

GEHEEL VRIJBLIJVEND 5.000 10.000 10.000 10.000 15.000 10.000 5.000 5.000

Jumbo Pink® Kung-Fu Margarita Orange Dream® Strong Gold Verandi Victor Mundi World’s Favourite®

5-10 5-10 5-10 5-11 5-10 5-11 5-11 5-11

3,00 1,50 2,00 1,50 2,50 3,00 2,50 4,00

Aanbod Yellow Margarita®

Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogverkoop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen. Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr. 06 534 302 06 Bob Siecker 06 533 795 69 Paul Verkleij 06 116 036 88 Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr. 06 532 950 91 Hyacinten Team Hobaho op Twitter @hyacintenteam

Ruud Pennings

06 513 894 79

De landbank

Mutant uit Margarita. Uitgifte - Er worden in totaal 10 porties uitgegeven - Per portie wordt 3.000 kg ongeraapt uitgeleverd Bij vragen of interesse kunt u contact opnemen met Per Hoogeboom, Mobiel : 06 20 137457 Of email : [email protected]

Aanbod en Vraag Hyacinten

Te huur gevraagd: Opp. / rr Product Tot: Omgeving Oogstjaar 3.000 rr Hostaland 1-12-14 N’wijk/Nw.hout 2014 1.400 rr Vers wortelenland 1-11-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Hyacintenland 10-8-2015 Lisse 2015 2.300 rr Narcissenland 15-8-2015 Bollenstreek 2015 2.000 rr Hyacintenland 10-8-2015 N’wijkerhout 2015 2.500 rr Afdekpeenland 1-5-2015 Bollenstreek 2015 500 rr Nanussenland 1-10-14 Bollenstreek 2014 Hillegom 2014 2.000 m2 Vollegrondskas 5 ha Kleigrond voor rode kool1-10-’14 Schermer 2014 10 ha Kleigrond voor broccoli 1-10-’14 Schermer 2014 2.000 rr Zantedeschialand 1-12-2014 Bollenstreek 2014 1.400 rr Naland, vers voor wortelen1-12-’14 Bollenstreek 2014 10 ha Kleigrond voor sla 1-10-’14 Schermer 2014 1-12-2013 Bollenstreek ‘14/’15 3.000 m2 Vollegrondskas 500 rr Zantedeschialand 10-11-2014 Noordwijk 2014 4.000 rr Hyacintenland 1-8-2015 Callantsoog 2015 5.000 rr Hyacintencontractteelt 1-8-’15 Julianadorp e.o. 2015 Te huur aangeboden: Tot: Omgeving Oogstjaar ‘13/14 400 m2 Opslag/verwerkingsruimte vanaf 1-4-2014 250 rr Bloemenland 1-10-2014 N’wijkerhout 2014 700 rr Bloemenland 1-9-2014 Voorhout 2014 1.400 rr Narcissenland 15-8-2015 De Zilk ‘14/2015 500 rr Land gecomposteerd1-11-2014 N’wijkerhout 2014 1.600 rr Bollenland 15-11-2014 Hillegom 2014 2.100 rr Bollenland 15-11-2014 Zwaanshoek 2014 600 rr Hyacintenland 1-8-2015 Noordwijk ‘14/2015 500 rr Gladiolenland 15-11-2014 Hillegom 2014 1.200 rr Dahlialand 1-11-2014 Voorhout 2014 400 rr Dahlialand 1-11-2014 Voorhout 2014 2.500 rr Dahlialand 1-11-2015 N’wijkerhout 2015 450 rr Gladiolenland 25-8-2014 Lisse/Hillegom 2014 700 rr Dahlialand 1-11-2014 Vogelenzang 2014 Hillegom 2015 400 m2 Schuurruimte Voorhout 2014 175 m2 Koelcelruimte 330 kuubkisten Koelcelruimte De Zilk 2014 40.000 leliekratten Koelcelruimte Julianadorp 2014

Caribbean Dream®

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888 Artnr. 16004 16003 16001 16000 15999 15998 15997 15996 15995 15993 15992 15991 15990 15988 15986 15985 15984 15981 15980 15978 15977 15976 15975 15974 15973 15972 15971 15970 15969 15968 15967 15966 15965 15964 15963 15958 15957 15956 15955 15954 15951 15950 15949 15948 15947 15945 15944 15943 15942 15941 15938 15936 15935 15934 15933 15932

Artikel Merk Veldspuit Sieger Kistenlift Ed Jansen Kantelaar Schouten Mobiele afzuiger Plantmachine (kool) Schudzeef Schouten Afvoerband Compas Afzuiginstallatie Beregeningspomp Caprari Kopmachine Gulko Transportbuizen Humet Waterpomp Kiepwagen Peecon Leliekratten Vorenpakker Evers Afvoerbanden Antha Lekbak M.A. van der Sluis Koelunit Granulaatstrooier Stocks Pompunit Vuilwaterpomp Ventilatoren A&N Weegschaal Oogstbaan / Plukkar Zaaimachine Hako & Thilot Gasheater Priva Verwarmingsketel Viesmann Elektrische roldeur Crawford RollenbaanwagenVan Dijk Ruijgrok Leliekratten Leliekratten Groentekratten Sorteerplaten Beregeninghulpstukken Humet GK Koppelingen GK Afslagapparaat Slotenreiniger WD Ontsmettingsbak Van Rooyen Broei- en prikbakken Nipla Kopmachine Gulko Trilzeef Lintzaag Grondschuif Hekkamp Afvoerband Christiaens Kantelaar Antha Maaibalk Busatis Transportband Nido Schudlichter Rails Koelinstallatie Houten palen Bochtband Antha Bunker Schouten Stapelaar Van Dijke Ruigrok Telmachine Bruyn Veldspuit Sieger

Vraagprijs 1.200,00 450,00 1.500,00 250,00 5.000,00 1.350,00 100,00 650,00 400,00 750,00 p.s. 18,00 600,00 10.500,00 p.s. 2,20 750,00 p.s. 275,00 350,00 250,00 150,00 750,00 250,00 p.s. 150,00 100,00 200,00 550,00 200,00 750,00 300,00 6.000,00 p.s. 1,90 p.s. 1,90 p.s. 1,90 p.s. 5,00 125,00 p.s. 0,75 1.500,00 300,00 700,00 p.s. 3,00 500,00 400,00 250,00 400,00 500,00 750,00 250,00 1.100,00 250,00 p.s. 15,00 4.000,00 p.s. 3,00 3.200,00 1.100,00 5.000,00 2.700,00 500,00

Volg het aanbod van machines en materialen op:

@hobahoveilen 18 april 2014VISIE 67

GROENE VEILING

Tulpen ‘onder de hamer’ in Breezand Het groeneveilingprogramma van Hobaho beperkt zich dit jaar tot een veiling in opdracht van L.W.A. van der

opgeplant. Vervolgens wordt Tulipa ‘Muriel’ in aanbod gebracht. Voor deze partij van circa 7 RR geldt klasse Standaard. Vrijdagochtend 16 mei om 10.00 uur zal gestart worden met deze veiling. Zowel het kijk- als veilingadres is Zandvaart 145, 1764 NN, Breezand.

Geveild wordt: Tulipa ‘Blue Parrot’ Areaal: +/- 660 RR Klasse 1 Jpn Tulipa ‘Muriel’ Areaal: +/- 7 RR Klasse Standaard

Poel in Breezand. Op vrijdag 16 mei is het veilingteam hier te gast om twee partijen tulpen te veilen. Tekst: Jeannet Pennings Fotografie: Hobaho Opdrachtgever L.W.A. van der Poel heeft Hobaho Veilen ingeschakeld om twee tulpenpartijen groen te veilen. De eerste cultivar betreft Tulipa ‘Blue Parrot’ met een areaal van ongeveer 660 RR. De partij is klasse 1 Japan

‘BLUE PARROT’

‘MURIEL’

Specialist in groen veilen! U overweegt groen te gaan veilen? Een succesvolle groene veiling vraagt een goede voorbereiding! Het veilingteam van Hobaho is expert in deze specifieke manier van veilen en is gaarne bereidt u vrijblijvend vakkundig advies te geven! Neem voor informatie contact op met: Patrick Blijleven - 06 2021 8999 | Kees Hopman - 06 1502 0994. Of uw eigen intermediair.

Verbindt • Adviseert • Organiseert www.hobaho.nl • [email protected] 68 VISIE18 april 2014

WERELDBOL

Amerikaanse zonaanbidders Habranthus en Zephyranthes Eerder heb ik u meegenomen in de geschiedenis van het verzamelen van en het geven van namen aan planten. Een logische stap is het naar de namen van bolgewassen zelf. In twaalf artikelen sta ik stil bij namen die leiden tot discussies en vragen. ‘Waarom is het Hippeastrum en niet Amaryllis?’ ‘Waarom Zantedeschia in plaats van Calla?’ Tekst en fotografie: Peter Knippels

N

a het doorlezen van boeken en artikelen en rondstruinen, kan ik maar een conclusie trekken. Hier is sprake van een complex. Er zijn minimaal twee, maximaal vijf geslachten. Of zijn het er toch meer? In alle scenario’s komen Habranthus en Zephyranthes voor, dus beginnen we met deze twee.

RAINLILY De geslachten Habranthus en Zephyranthes behoren tot de familie der Amaryllidaceae en onderfamilie Amaryllidoideae. William Herbert beschrijft in 1824 deze geslachtsnamen en indeling. Hij splitst ze af van Hippeastrum. De beide geslachten voldoen aan eenzelfde morfologische beschrijving: een even aantal, twee tot zes, lineairvormige bladeren met een ronde top die uit een ovaalvormige bol groeien. De bol is bedekt met een dunne, bruine huid.

Zephyranthes minima

Op de bloemsteel staat één bloem. In de bloeiwijze zit het verschil tussen de geslachten. Bij Habranthus staan de bloemen iets in een hoek en kennen de zes meeldraden twee verschillende hoogten. De bloemen zijn niet geheel symmetrisch. Bij Zephyranthes kijken ze recht omhoog, zijn de meeldraden gelijk van grootte en zijn de bloemen geheel symmetrisch. Een laatste verschil zit in de vorm van de zaden en het aanof afwezig zijn van een vleugel. Het chromosoomaantal komt overeen tussen de geslachten. Wat dit betekent, daar kom ik zo op terug. Habranthus omvat ongeveer dertig soorten die hun habitat hebben in de gematigde klimaatzones in Zuid-Amerika. De belangrijkste groeigebieden zijn Argentinië en Uruguay. Zephyranthes kent circa zestig soorten, die voorkomen in het zuidwesten van de VS, op de eilanden in het Caraïbisch gebied en in Zuid-Amerika. De Engelse naam van Habranthus en Zephyranthes is rain lilies. In Amerika bloeien ze in

de natuur na regenval in de zomer en herfst. Hier is voldoende zon, maar water is de beperkende factor. In Nederland zou zonlelie een meer passende naam zijn. Wij hebben in onze zomers voldoende water, maar de zon is de beperkende factor.

HYBRIDEN Tot zover de overeenkomsten. De verschillen zijn als laatste opgetekend door Thad Howard in zijn in 2001 gepubliceerde boek ‘Bulbs for warm climates’. Naast Habranthus en Zephyranthes beschrijft hij Cooperia. De verschillen worden steeds kleiner. Howard schrijft dat kenmerkend voor Cooperia de geur van de bloemen is en het witte of gele stuifmeel. Reden voor een apart geslacht? Ik vind van niet. Mijn mening wordt gedeeld door verschillende taxonomen die Cooperia soorten onderbrengen in Zephyranthes. Verder noemt Howard de hybride ‘geslachten’ of nothogenera xCooperanthes (Cooperia x Zephyranthes), xZebranthus (Zephyranthes x Habranthus), xCoobranthus (Cooperia x Habranthus) en xSydneyara (kruising onbekend). Het hybride geslacht xCooperanthes is in 1922 al door Percy Lancester gebruikt. Saskia Bodegom vult mijn lijstje aan met xSydneyara (Habranthus howardii x Cooperanthes ‘Texas’), xSydneya (Zephyranthes × Habranthus) en xZephybranthus (Habranthus × Zephyranthes).

EEN GESLACHT De meeste van bovenstaande nothogenera zijn van de hand van Howard en Traub. In verschillende, met name Amerikaanse, publicaties uit de periode 1930-1970 worden deze namen genoemd. In de loop van de tijd slijt het gebruik van de hybridenamen. Ik ben al langere tijd geïnteresseerd in de rainlilies. In de loop der jaren heb ik vele artikelen uit verschillende decennia gelezen. Ik ben van mening dat het mij het meest logisch lijkt om de geslachten samen te voegen tot één. Er zijn meer overeenkomsten tussen de geslachten dan verschillen en je kan ze onderling met succes kruisen. Enkele opmerkingen over het kweken van Habranthus en Zephyranthes. Ze groeien in de natuur in mediterrane tot (sub)tropische klimaten. Het meeste succes wordt behaald met het binnen kweken, bijvoorbeeld in een kas. Schermen tegen zon en warmte? Niet nodig, het zijn echte zonaanbieders. De planten zijn zelffertiel. De zaden verliezen hun kiemkracht zeer snel. Zaai de zaden daarom direct na oogst. 18 april 2014 • BLOEMBOLLENVISIE • 69

KAVB NIEUWS KEURING

Gevulde snoeptrommel April is de maand van overvloed. Zeker dit jaar bloeit zo ongeveer alles. En dat is te merken in de KAVB-keuringszaal. Het is gemakkelijker te beschrijven wat er niet staat dan wat er wel is te

E

r zijn mensen die in de veredeling van wintertarwe werken. Natuurlijk zullen daar ook aansprekende verschillen bestaan tussen de diverse rassen, maar wat zichtbare variatie in kleur, geur, vorm en grootte betreft, valt de bloembollensector toch verre te verkiezen boven wintertarwe. Alleen al de afgelopen twee weken in de KAVB-keuringszaal waren een feest om mee te maken.

NARCIS EN MUSCARI Voor de gewassen narcis en Muscari stonden speciale keuringen op het programma en dat leverde een zeer gevarieerd beeld op van wat er in beide bolgewassen allemaal beschikbaar is. Bij de narcis waren dat bijvoorbeeld dubbele narcissen van J.J. van Saase & Zn, waar-

bij een vaas vol ‘Acropolis’ als mooiste vaas uit de bus kwam. T. Leenen zocht het in witte cultivars, zoals ‘Bloemendaal’ en ‘Queen Juliana’. Heel mooi was de collectie van P. Pennings & Zn, waarbij uit vrijwel alle groepen een vertegenwoordiger te zien was. Zomaar een greep: ‘Sabine Hay’, ‘Ice Wings’, ‘Palette’ en ‘Arkle’. Veel indruk maakte Robert van der Hulst uit ’t Zand, die met maar liefst 160 verschillende zaailingen naar Lisse kwam. Dubbelen, gefranjerden, grootkronigen, ze zaten er allemaal in, en een flink deel keek omhoog. Deze inzending werd aangemerkt als de beste collectie. En de beste pot stond bij Kwekerij De Schüllhorn: ‘Diamond Ring’, echt een pot vol bloemen. Fraaie narcissen stonden bij A.J. Kroon & Zn, zoals ‘Louise’ en ‘Peeping Jenny’, maar ook bij Smakman Bloembollen, bijvoorbeeld ‘Joyce Spirit’ en ‘Princess Zaide’. De verbreding bij Muscari werd maandag 14 april onderstreept door diverse inzenders. Poten snijtoepassingen kwamen daarbij goed tot hun recht. Kwekerij Turfspoor zette met ‘Ocean Magic’, ‘Mountain Lady’ en ‘Siberia’ een mooie doorsnee van het handelssortiment neer, terwijl hij ook de aandacht vestigde op snijtypen als Muscari latifolium en ‘Lady in Blue’. Ook Flower Power zette twee zeer fraaie snijtypen neer, te weten ‘Marleen’ en ‘XXL’, allebei intens blauw en met zware trossen. Voor de liefhebber bracht Kwekerij De Schüllhorn onder meer Muscari ‘Frost’ mee, een selectie van M. macrocarpum. Van Bentem Bluefields gaf de bezoekers een kijkje in de toekomst met diverse selecties voor potcultuur, waarbij sterk is gelet op vroege knoppresentatie.

ONALLEDAAGS Irissen verschijnen vaak genoeg in de KAVB-keuringszaal. Soms zijn ze echt bijzonder, zoals Iris babadagica van Sjaak de Groot. Het betreft hier een ogenschijnlijk kleinere vorm van Iris pumila,

Tulp ‘Apricona’

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


Foto’s: René Faas

zien. Toch een poging om voor de laatste optie te kiezen.

Muscari ‘Frost’ die afgelopen week bij C.P.J. Breed te zien was. De eerste komt van de oostelijke Kaukasas, uit de regio Baba Dag. Bijzonder is ook Iris japonica ‘Martyn Rix’, die veel langer is en bloemen heeft die doen denken aan Dietes. Bijzonder is ook Hermodactylus tuberosus, nauw verwant aan iris, en ingezonden door J. Kuiper. René Zijerveld maakte indruk met diverse selecties van Anemone nemorosa, waaronder ‘Robinsoniana’ en ‘Vestal’, maar zette ook de witte Hepatica acutiloba en Trillium kamschaticum neer, die opvalt door de grote, witte bloemen.

EERSTE TULPEN Eerder dan andere jaren zijn er ook al de nodige tulpen van buiten. Zoals een bijna zwarte zaailing van Chr. van der Salm, maar ook diverse relatief nieuwe tulpen van Maveridge. Daaronder de zalmroze ‘Apricona’, de gele gefranjerde ‘Crystal Star’, de zeer forse ‘Flying Dragon’ en de geel met rode ‘Beauty of Spring’. M.H. van der Zon liet een bontbladige variant zien van ‘Sweetheart’, terwijl Fa. Wentink een roze mutant van ‘Gebrand Kieft’ showde.

www.kavb.nl

HET PANEL De bloembollensector stelt het al weer jaren zonder veilingklok. Die klok had relatief veel invloed op de prijs, terwijl een steeds verder afnemende hoeveelheid bollen via de klok werd verhandeld. In de bloemenwereld speelt zich op dit moment eenzelfde proces af. Steeds meer tulpen, bol-op-potproducten en andere siergewassen komen niet meer voor de klok, maar verwisselen via de bemiddeling van eigenaar. Langzaam wordt het stil in de veiling. Vandaar deze keer de stelling:

De bloemenveiling gaat de bollenveiling achterna Johan Pauzenga, tulpen en Zantedeschia en tulpenbroei, Kloosterburen Het zal voorlopig nog niet aan de orde zijn dat alle klokken stil gaan staan. Ik denk wel dat het aanbod op de klokken steeds kleiner wordt. Er zullen op den duur vast minder klokken gaan draaien. Het is moeilijk om een voorspelling te geven hoe de veiling er over twintig jaar uit zal zien. Een ding is zeker en dat is dat we de bollenveiling niet achterna gaan. Bij de bloemen gaat het om een dagvers product waar je maar een dag de tijd hebt om te verhandelen. Bij de bollen kunnen de commissionairs er veel langer over doen om het aan de man te brengen. De bollenveiling heb ik nog geen enkele dag gemist, maar ik moet er niet aan denken dat er in de toekomst geen bloemenveiling meer is. Misschien gaat deze er wel heel anders uitzien dan dat we nu gewend zijn.

Leo van de Westelaken, lelieteler en veehouder, Sint-Michielsgestel Dat de bloemenveiling in de huidige vorm bestaansrecht zal behouden, is nog maar de vraag. In een keten met goede afspraken en vertrouwen tussen de kweker, retailer en exporteur zou er voor alle partijen een goede boterham moeten zijn te verdienen. Grote zorg is echter dat de macht van de retail en enkele grote exporteurs te groot is om voor de primaire producent een kostendekkende prijs te bedingen. Het succes van de veilingklok zal ook afhangen van de logistieke invulling van het veilproces. Tulpen en lelies in Limburg broeien, deze in Naaldwijk veilen en dezelfde dag weer richting Duitsland rijden is niet de weg. De positieve punten van de veilingklok worden vaak vergeten: de introductie van nieuw sortiment gaat direct een breed koperspubliek in en voor de veilingklok wordt bij schaarste wel beste prijzen gemaakt, wat bij langetermijnafspraken niet zal lukken. Kortom, de veilingklok zal de komende decennia nog niet verdwijnen.

Piet van der Poel, teler van tulp, narcis, hyacint en broeier van snijhyacint, Noordwijkerhout Deze stelling kan ik niet onderschrijven. We zien inderdaad dat een groot aantal partijen buiten de klok om een baas vindt. Dit gaat vaak om grote orders waar men vooraf afspraken over maakt. Bloemen zijn echter producten die zich niet altijd laten sturen. Er zal daarom ook altijd een plek voor de klok blijven. Ook voor de aankoop van kleinere partijen en een groot assortiment is dit noodzakelijk. Er is ook nog steeds een grote groep telers die zulke orders niet in kan vullen en dus afhankelijk is van de klok. Dat de klok ook aan de huidige, veranderende markten mee zal moeten doen, is wel noodzakelijk. Ik heb echter begrepen dat daar bij de veiling hard aan gewerkt wordt, bijvoorbeeld door landelijk veilen en een klok speciaal voor bloemisten, alles via beeldveilen en klokvoorverkoop. Dit zal de klok een impuls kunnen geven, zodat zijn plek in de markt bestaansrecht blijft houden

COLUMN Alternatief Met enige regelmaat word ik uitgenodigd om ’s avonds aanwezig te zijn bij allerlei vergaderingen en bijeenkomsten. Omdat ik niet in de buurt van Hillegom woon, is thuis eten dan niet altijd de meest efficiënte keuze. Vandaar dat ik in voorkomende gevallen wel eens een snelle en smakelijke daghap ga eten in een eettentje genaamd Het Alternatief, vlakbij het KAVB-kantoor. Ik heb deze naam altijd erg passend gevonden. Met een alternatief wordt in het algemeen immers een situatie bedoeld die afwijkt van hetgeen gebruikelijk is. In mijn geval dus voor het thuis eten. Helaas zijn echter niet alle alternatieven zo goed passend. Een treffend voorbeeld hiervan is de discussie die de KAVB op dit moment met de overheid voert over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen. Zoals u weet, vraagt de KAVB jaarlijks vrijstellingen aan voor het gebruik van enkele middelen in de bloembollensector. Bij toekenning hiervan kunnen deze middelen toegepast worden en wordt invulling gegeven aan het oplossen van erkende knelpunten. Als voorwaarde voor het verkrijgen van een dergelijke tijdelijke vrijstelling stelt het ministerie van Economische Zaken wel dat er geen alternatieven voor het betreffende middel voorhanden zijn. Ook dient de sector aantoonbaar onderzoek te doen naar mogelijke alternatieven die het middel op termijn kunnen vervangen onder het motto: wees vooral innovatief. En hier wringt nu de schoen. De overheid wordt namelijk steeds kritischer bij het verstrekken van de vrijstellingen. Zo is recent een vrijstellingsaanvraag voor het gebruik van Basamid door bos- en haagplanttelers niet verleend, evenals de vrijstellingsaanvraag voor het gebruik van Formaline eerder dit jaar in lelie. De overheid heeft aan de KAVB gemeld dat zij ontevreden is over de inspanningen van onze sector om alternatieven te vinden voor onder meer Formaline, Actellic en metam-natrium. Hierbij geeft de overheid ook aan dat vrijstellingen slechts gezien mogen worden als een tijdelijke oplossing zolang er geen alternatieven voorhanden zijn. Vandaar dat de KAVB de inspanningen opnieuw op een rij heeft gezet en daarnaast inzet op onderzoek naar de mogelijkheden van nieuwe technieken zoals CATT en coating van bloembollen. Immers: het verdwijnen van vrijstellingen is op dit moment geen alternatief! Prisca Kleijn, directeur KAVB


KAVB NIEUWS

VELDWERK

De KAVB telt onder zijn leden veel ondernemers die zich inzetten voor de vereniging. In de rubriek Veldwerk komt telkens een ondernemer aan het woord over datgene wat hij voor de KAVB en de bloembollensector doet. Dit keer is dat Alfons Kuip van de afdeling Texel, die al jaren het dossier stuifbestrijding onder zijn hoede heeft. Drogend weer, een aantrekkend windje, en het stuift op Texel. Gewasschade en dichtstuivende sloten zijn het gevolg. Zaken waar bloembollentelers en akkerbouwers liever niet mee van doen willen hebben. De regelgeving op dit gebied is er, maar vraagt permanent aandacht van de bestuurders van de KAVB-afdeling Texel. Een van hen is Alfons Kuip, die als bloembollenteler en akkerbouwer uit eigen ervaring weet hoe belangrijk goede regelgeving is. Tot 1998 kende de landen tuinbouw geen problemen met stuifbestrijding, omdat mest tot die tijd niet emissiearm hoefde te worden aangewend. Zodra het ging stuiven was uitrijden van drijfmest toegestaan. Met de komst van het Besluit gebruik dierlijke meststoffen en de daaraan gekoppelde Actieprogramma’s Nitraat van de overheid veranderde dit. De overheid wilde af van het bovengronds uitrijden van drijfmest. Alleen direct onderwerken kon nog. Voor de bestrijding van stuiven was dat geen oplossing. “Gelukkig was er in de eerste drie actieprogramma’s een vrijstelling geregeld voor Texel en de Veenkoloniën. In het vierde programma veranderde dat ineens. De Veenkoloniën kregen te horen dat er inmiddels voldoende alternatieven waren, en wij kregen de opdracht om alternatieven te gaan onderzoeken. Dat hebben we gedaan, onder meer met papiercellulose, houtmulch, kaasslib en plantaardig digestaat. Het bleken voor ons geen volwaardige alternatieven. Aanlengen met water is bij veel alternatieven nodig, en dat mag op Texel niet uit het oppervlaktewater of de bodem worden gehaald. Tijdens dat vierde

Actieprogramma mochten we wel de drijfmest blijven gebruiken als stuifbestrijder.” Sinds dit jaar geldt het vijfde Actieprogramma Nitraat, en opnieuw dreigde de vrijstelling ter discussie te gaan staan. Voor Kuip en zijn medebe stuurders reden om Haagse politici te informeren over dit probleem. “We hebben contact gezocht met Tweede Kamerleden Helma Lodders, Sjoera Dikkers en Jaco Geurts, en hebben ook Jaap van Wenum van LTO Nederland gevraagd om zich voor ons in te zetten. Dit is echt zo’n dossier waar je als een bok op de haverkist moet zitten.” Voor dit voorjaar is de kou in ieder geval even uit de lucht, aldus Kuip. “Er is een vrijstelling verleend tot 1 juni 2014. Dus dit voorjaar zijn we gered. We zullen echter wel alert moeten blijven op de uiteindelijke vaststelling van het vijfde Actieplan Nitraatrichtlijn.” Ten slotte benadrukt Alfons Kuip dat het de Texelse agrariërs er alleen om gaat om drijfmest bovengronds toe te passen als stuifbestrijder. “In alle andere gevallen waarin we drijfmest gebruiken, werken we het direct onder. We zijn heel zuinig op deze regeling.”

Daniëlle Kroes: ‘Extra inzet KAVB stengelaaltje’ Nog meer dan in het verleden gaat de KAVB zich inzetten voor een betere beheersing van stengelaaltjes door middel van preventieve maatregelen. De coördinatie hiervan is in handen van beleidsmedewerker Daniëlle Kroes. De reden voor die extra inzet is helder. “Het wegvallen van het PT maakt dit noodzakelijk, omdat de schade door stengelaaltjes bij telers nog steeds enorm groot kan zijn. Tegelijkertijd zijn er nog nieuwe ontwikkelingen, die vragen om actie richting de overheid.” De KAVB zet in op drie aspecten: onderzoek, beleid en communicatie. Bij onderzoek betreft het bijvoorbeeld het koken van tulpen na een besmetting, bij beleid gaat het om het gelijktrekken van de regelgeving voor de verschillende bolgewassen die besmet kunnen raken met stengelaaltje. Bij communicatie zal het vooral gaan om de al bestaande kennis onder de aandacht van telers te brengen. “Er is bijvoorbeeld kennis over preventieve maatregelen die je kunt nemen, zoals monsters nemen voordat de bollen de grond in gaan, of voordat een teler een perceel gaat huren.” In de volgende editie van BloembollenVisie komt een uitgebreid artikel over allerlei aspecten van stengelaaltjes, waaronder de verzekering voor tulp en het fonds voor narcis, beide door de KAVB ontwikkeld.

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


www.kavb.nl

Foto: PR

Alfons Kuip: ‘Stuifbestrijding nodig op Texel’

André Hoogendijk: ‘Plantgezondheid essentieel’

Speciale keuringen Muscari en Fritillaria Maandag 28 april organiseert de KAVB een Speciale Keuring Muscari. Deze vindt plaats in de showruimte van CNB aan de Heereweg 347 in Lisse. Maandag 5 mei vindt een Speciale Keuring Fritillaria plaats. Ook deze vindt plaats bij CNB. Voor beide keuringen geldt dat inzenders tot 10.45 uur hun inzendingen kunnen opstellen. Bij beide keuringen bestaat het prijsvragenprogramma uit de beste pot en de beste vaas. Inzendingen graag vooraf aanmelden via [email protected].

Foto: Arie Dwarswaard

Foto: René Faas

Afscheid Jan van Aartrijk

Dinsdag 8 april hebben velen van de gelegenheid gebruik gemaakt om afscheid te nemen van Jan van Aartrijk. Oud-collega’s van het LBO, waar hij in 1976 zijn loopbaan in de bloembollensector begon, maar ook ondernemers waarmee hij samenwerkte in bijvoorbeeld de Belastingcommissie, de organisatie van de Floriade van 2012, de Bollenacademie en de KAVB-kringen kwamen naar Museum De Zwarte Tulp in Lisse om hem en zijn vrouw Mieke de hand te drukken. KAVB-voorzitter René le Clercq noemde Jan van Aartrijk een man die eg gesteld was op feiten die moesten kloppen. Dat was zo in zijn functie als onderzoeker bij het LBO, maar ook in zijn periode bij de KAVB. “En als de feiten niet klopten? Dan kon jij daar erg ontstemd over raken. Mensen die zomaar wat roepen, zonder de feiten te respecteren, daar hou jij niet van. Vooral als er dan toch naar die personen wordt geluisterd, waardoor er beslissingen worden genomen die voor de sector nadelig kunnen uitpakken.” Van Aartrijk stond ook aan de basis van de samenwerking tussen de vakbladen, met het huidige BloembollenVisie als resultaat.

Eind februari is André Hoogendijk bij de KAVB aan de slag gegaan als adjunct-directeur. In die functie is hij voornamelijk verantwoordelijk voor het onderdeel duurzaamheid. Een breed terrein, waar veel gaande is. En waar hij ook mogelijkheden ziet voor de toekomst van de bloembollensector. “Een belangrijk aspect van duurzaamheid is voor mij plantgezondheid. Die is essentieel. Gezonde planten zorgen voor een goede opbrengst en daarmee ook het beste financiële resultaat. Om gezonde planten te kweken is een gezond en goed bodemleven nodig. De vraag is wat er allemaal mogelijk is om dat bodemleven te optimaliseren. Ik denk dat die insteek de komende tijd alleen maar belangrijker wordt.” Hoogendijk beseft dat de teler op dit moment nog graag de beschikking heeft over een voldoende breed middelenpakket. Toch wil hij daar wel een kanttekening bij maken. “In een aantal gevallen werkt de sector met vrijstellingen. Voor een aantal middelen vraagt de KAVB tot wel drie vrijstellingen per jaar aan, in de hoop dat de overheid die aanvraag honoreert. Gebeurt dat niet, dan is er geen alternatief en staat de sector direct met lege handen. Ik denk dat het goed is om toe te werken naar een verminderde afhankelijkheid van vrijstellingen. Doe in een aantal teelthandelingen nog eens een stapje terug. Waarom doen we het zo? Kan het ook anders? Het antwoord op dergelijke vragen helpt om een visie op te stellen voor de komende jaren. En met zo’n visie kunnen we als KAVB ook naar de overheid om afspraken te maken in het kader van een Green Deal. Dit zijn onze plannen waar we op het terrein van duurzaamheid mee aan de slag willen, om op de langere termijn naar een nog sterkere sector toe te groeien. Daarmee kunnen we voorstellen voor cofinanciering voor onderzoek, maar ook praktische voorstellen voor problemen waar de sector tegenaan loopt. Zonder zo’n visie is dat veel lastiger.”


Natuurlijk www.Egmondpotgrond.nl elke groeibodem het jaar rond t 020 4110386

potgrond

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

Industrieplaten, Keerwanden en Verholen goten bestellen? Ruud Kappe bellen!

[email protected] Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee!

Tel. 0252 - 21 23 22 - Mob. 06 - 496 33 866

Bel 023 571 47 45 en vraag naar Remco Wijnhout of mail [email protected] voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

www.bureauvanvliet.com

ArcaZen Dienstverlening staat ook deze zomer weer voor u klaar. Door onze jarenlange ervaring met het hollen van Hyacinten zijn wij in staat voor u perfect holwerk te leveren. Op onze locatie in Hongarije wordt onder permanente Nederlandse begeleiding het hollen uitgevoerd. Uiteraard beschikken wij over steriele holmessen en uitstekende droogkamers voor uw bollen.

Voor meer informatie en reserveringen kunt u contact opnemen met: Erik van Bruggen | Mobiel: 06 2080 9905 Arcazen Dienstverlening | De Star 24 | 1601 MH Enkhuizen Tel: +31228 561111 | Fax: +31228 561171 | [email protected] | www.arcazen.com

Bij verwerkingslijnen voor de zomerproducten wel eens gedacht aan Total Systems? Total Systems - Industrieweg 31 - 1775 PV Middenmeer - Tel. 0227-501211 Fax 0227-501853 [email protected] Total Systems-BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl Ton Zuidema: 0653224915

Frank Warnaar: 0610924242

plant ik mijn bollen stevig in de markt?

Samen met CNB t Marktkennis t Product- en assortimentskennis t Kwaliteitsbegeleiding t Betalingszekerheid t Ondersteuning bij reclames en geschillen t Marketing en promotie van uw product t Toegang tot de juiste zakelijke netwerken t De beste verkooppositie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

Gazelle

®

Kamt luizen het veld uit.

• Sterk tegen luizen. • Ook tegen leliehaantje, cicaden en gladiolentrips. • Versterkt de virusbestrijding. • Past perfect in alle bolgewassen. • Flexibel toepasbaar: ook tijdens de bloei.

RAMON KLAASSENS: OPVOLGERS GEZOCHT

Recommend Documents