we can Samen geweld tegen vrouwen stoppen
Top 7 vooroordelen over vrouwen en geweld
CHANGEMAKERS GEZOCHT! Musthaves voor je boekenkast Ben jij overtuigend?
Tips van Femke Halsema
Lees de column van Bas Haring:"Wat een vreselijke wezens zijn mannen eigenlijk."
WE CAN
advertentie
Wij steunen WE CAN! Organisaties kunnen ook meedoen aan WE CAN. Als coalitiepartner van de campagne maakt u in uw professionele omgeving duidelijk dat geweld tegen vrouwen niet kan en mag. Ook promoot u gelijke kansen voor mannen en vrouwen. Deze organisaties sloten zich al aan. En u? • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Africa in the Picture Film Festival Bezorgde moeders Bahia vrouwenforum Bams oplawaai E-Quality FemNet FNV Vrouwenbond Gemeente Amsterdam Kurodaiya Landelijke Kontaktgroep Travestie en Transseksualiteit Landelijke werkgroep Mudawwanah Mizzepileptica Mogador Productions MOVISIE Oxfam Novib Pharos Redmond Consultancy & Management B.V. Shaikh Mela Communications Stadsdeel Westerpark, Amsterdam Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer, Amsterdam Stadsdeel Oud-Zuid, Amsterdam Stadsdeel Slotervaart, Amsterdam Stichting African Sky Stichting Stade Stichting Tosangana Stichting Wende Stichting Woman at Work Tamilse zaken Nederland Tweede Kamerfractie Groen Links WOMEN Inc. Yojana Projecthulp
Wilt u coalitiepartner worden? Meld u aan op www.wecan.nl of stuur een mail naar
[email protected].
colofon Hoofdredactie: Sophie Lasance Tekst- en eindredactie: Sophie Lasance, Annemies Gort Fotografie: Sietske Raaijmakers, Eric van den Elsen Vormgeving: Suggestie & Illusie Medewerkers: Lou Repetur, Jandirk Veenstra, Hanneke Felten, Charlot Pierik, Nicole Doornink, Leyla Çinibulak Contact Heb je vragen of wil je meer informatie? Neem contact met ons op! Informatie voor changemakers en coalitiepartners Charlot Pierik Informatie over bijeenkomsten en trainingen van WE CAN Leyla Çinibulak, Hanneke Felten Communicatie WE CAN campagne Sophie Lasance, Jandirk Veenstra Overige vragen Nicole Doornink, Lou Repetur
Postadres WE CAN Nederland p/a MOVISIE Postbus 19129 3501 DC Utrecht e-mail:
[email protected] Internet • www.wecan.nl, • www.wecan.hyves.nl • www.facebook.com, • www.twitter.com/wecan_nl, • www.youtube.com/WECANnederland Aanmelden Meld je aan als changemaker of coalitiepartner op www.wecan.nl en ontvang een extra exemplaar van dit magazine thuis. Bestaande changemakers en coalitiepartners krijgen automatisch twee exemplaren thuisgestuurd,
W
ereldwijd krijgt één op de drie vrouwen tijdens haar leven te maken met een of andere vorm van lichamelijk, seksueel of psychologisch misbruik. Ongeacht inkomensniveau, klasse of cultuur. Daarbij komt dat de dader meestal een bekende is. Dit zijn niet gewoon even wat statistieken. Ik vind dit schokkende cijfers, waar aangrijpende verhalen met ingrijpende gevolgen achter schuil gaan.
Ik streef uiteraard naar het beste voor mezelf als vrouw en moeder van een dochter. Zij is inmiddels negen jaar en groeit samen met haar vriendinnetjes op in een beschermde, veilige en kindvriendelijke omgeving. In ons land is het met de rechten van meisjes en vrouwen over het algemeen goed gesteld. Toch heeft bijna de helft van de Nederlandse bevolking ooit in haar of zijn leven te maken gehad met huiselijk geweld en zijn kinderen vaak ongewild toeschouwer.
In mijn functie als staatssecretaris ben ik onder andere verantwoordelijk voor de aanpak van de vele vormen van geweld die in huiselijke kring voor kunnen komen. Het gaat daarbij niet alleen om huiselijk geweld, maar ook om bijvoorbeeld eergerelateerd geweld, slachtoffers van loverboys, vrouwenhandel en meisjesbesnijdenis. Ik vind het belangrijk dat slachtoffers tijdig goede opvang en hulp krijgen, opdat deze meisjes en vrouwen weer de regie over hun leven, hun weerbaarheid en zelfrespect terugkrijgen. Geweld in het algemeen en tegen vrouwen in het bijzonder mag in geen geval getolereerd worden! Ik vind WE CAN een geweldige campagne, die zich met changemakers inzet om de eerdergenoemde cijfers terug te dringen. Sinds de lancering van deze campagne in Nederland ben ik ook changemaker! Jij nog niet? Waar wacht je nog op!
één voor zichzelf en één voor een vriend, vriendin, collega of familielid.
Staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport We c an
3
d u o Inh
6 Yes WE CAN! Het ontstaan van de WE CAN campagne en hoe het werkt.
9 Column Bas Haring “ Wat een vreselijke wezens zijn mannen eigenlijk.” 10 Streetwise Hoe zit het eigenlijk in Nederland? 13 Hadassah de Boer “We moeten er over praten, anders denken vrouwen dat het normaal is.” 14 Goed om te weten! Met tips voor mannen, een interview met minister Koenders en Amsterdam als coalitiepartner van WE CAN. 16 Vooroordelen over geweld tegen vrouwen Eigen schuld, dikke bult? 18 Oproep Word changemaker! 19 Ben ik overtuigend? Tips van Femke Halsema. 20 Super changemakers in the spotlight Merel, Nazima, Jens en Renate. 25 Filmladder Eyeopeners en beeldvormers. 26 Uit de kast… Musthaves voor changemakers. 28 Wat zou jij doen…? Dilemma’s van changemakers beantwoord door ons ervaren panel. 30 Tips, adressen & informatie. Waar kan je terecht voor hulp? 31 Column Leyla Çinibulak “Hoe is geweld tegen vrouwen mogelijk in een land met zoveel rijkdom en vrijheid?”
AAN DIT TIJD SCHRI FT WER KTEN MEE : Fleur van Groningen – Dit Vlaamse multitalent leeft zich voor WE CAN uit op de vooroordelen die er zijn over vrouwen en geweld. Naast succesvol cartoonist is ze singer-songwriter.
4
We can
Sietske Raaijmakers – Deze freelance fotograaf staat haar mannetje. Ze reist stad en land af om changemakers vast te leggen: “Ik kan me enorm opwinden over het geweld dat vrouwen wordt aangedaan. Bijvoorbeeld in de vrouwenhandel, echt afschuwelijk als je daarbij stil staat.”
Annemies Gort – Changemaker was ze al, dus betrokken bij het onderwerp is ze zeker. Een interview met Femke Halsema behoort tot een hoogtepunt: “Echt een eer, ik stem al jaren op Femke!”
Super changemakers
Jens van Tricht: “Als ik zie wat mannen allemaal uitvreten om te bewijzen dat ze man zijn, dan denk ik: dat mag wel ietsje minder.”
Yes WE CAN!
20
Nu is het genoeg! Tweehonderdduize nd slachtoffers per jaar in Nederland. Ben jij er klaar mee? Sluit je aan!
6
Column B as Haring
"Ik ben opgevoed met he t idee dat mannen en vrouwen gelijk zijn..."
26
09
Uit de kast
Boeken ter inspiratie, boeken om te lachen, dappere verhalen en een andere kijk op de zaak . Kortom, een interessante lijst met leesvoer voor changemakers.
We can
5
WE CAN! Nu is het genoeg! Tweehonderdduizend slachtoffers per jaar in Nederland. Miljoenen slachtoffers wereldwijd. Geweld tegen vrouwen lijkt maar niet te stoppen. Ben jij er klaar mee? Word changemaker en sluit je aan bij de wereldwijde WE CAN campagne. Geen barricadewerk maar gewoon beginnen in je eigen omgeving. President Obama heeft onze leuze al overgenomen: Yes, WE CAN! Bussemaker wordt changema
ker tijdens de startmanifesta
8 maart 2009 mpagne is op De WE CAN ca aris Jet or staatssecret in Nederland do Koenders minister Bert Bussemaker en dracht ISIE trekt in op gelanceerd. MOV e, met vib de campagn van Oxfam No hting iaal en voorlic campagnemater den als kenen. Aanmel voor alle betrok er kan via of coalitiepartn changemaker www.wecan.nl.
6
We c an
tie van WE CAN.
E
lke verandering begint bij jezelf. Dat is het motto van de campagne WE CAN end all violence against women. Dus doe de check: vind jij dat geweld tegen vrouwen moet stoppen? Vind jij dat je bij jezelf moet beginnen? En ben je bereid om hierover met de mensen om je heen het gesprek aan te gaan? Drie keer ja? Meld je aan als changemaker. Kwebbel “Het is leuk en helemaal niet moeilijk om changemaker te zijn”, vertelt Lou Repetur van MOVISIE, campagneleider en uiteraard zelf changemaker. “Ik probeer het geweld aan te pakken dat ik belangrijk vind. Geen grote, extreme vormen maar alledaagse dingen waar ik me al jaren aan erger. Het tv-programma Kabouter Plop bijvoorbeeld heeft vier kabouters. De drie mannetjeskabouters hebben werk, de vierde vrouwelijke kabouter heet Kwebbel. Dat klopt toch niet?”
Niet mis Alleen al in Nederland zijn er ieder jaar tweehonderdduizend vrouwen slachtoffer van geweld. Het geweld kent alle soorten en maten. Lichamelijk, seksueel, psychisch. Het komt voor in een familie, binnen een relatie, thuis, op straat, op school of op het werk. Iedereen kan er in verstrikt raken. Oorzaak? Verschil in macht tussen mannen en vrouwen, een diepgewortelde ongelijkheid. De gevolgen zijn niet mis. Geweld is vernederend en heeft vaak traumatische gevolgen. En niet alleen voor het slachtoffer. Ook de pleger en hun kinderen worden geraakt. Nog een reden om geweld te stoppen: als kinderen, zowel meisjes als jongens, getuigen zijn geweest van geweld tegen hun moeder, lopen ze een groot risico om later zelf slachtoffer of pleger te worden.
Bezoekers van
de startmanife statie lezen me
er over WE CA
N.
Vijf miljoen De campagne WE CAN is begonnen in India en Bangladesh en via Canada in Nederland gearriveerd. India telt ruim vijf miljoen changemakers, mensen die in hun eigen omgeving geweld tegen vrouwen willen stoppen. Lou Repetur: “Tussentijds onderzoek laat zien dat de changemakers in India zich veel bewuster zijn geworden van geweld tegen vrouwen. Twee derde heeft het eigen gedrag veranderd.”
s de startmanifestatie. Sanne Wallis de Vries treedt op tijden
De Meiden van Halal in discu ssie met Rania Barghout
tijdens de startmanifestatie.
“Het is helema al niet mo eilijk om change maker t e zijn.”
rland.
Nede Changemakers uit India en
We c an
7
we can Coalitiepartners Behalve individuele changemakers zijn organisaties van harte uitgenodigd om als coalitiepartner mee te doen aan WE CAN. Als coalitiepartner maak je in je organisatie duidelijk dat geweld tegen vrouwen niet kan en mag. Ook promoot je als organisatie gelijke kansen voor vrouwen. Je bent in goed gezelschap: Women Inc, gemeente Amsterdam, de Tweede Kamerfractie van Groen Links en nog veel meer organisaties, bedrijven en actiegroepen zijn je voor gegaan. Nederland mikt op zestig coalitiepartners per jaar, symbool voor de zestig vrouwen die jaarlijks overlijden als gevolg van geweld.
CAN kon je verschillende Tijdens de startmanifestatie van WE
workshops bijwonen.
Ben jij een changemaker? Wil jij ook meedoen om geweld tegen vrouwen te stoppen? Word changemaker. Als changemaker maak je mensen in je omgeving bewust van het bestaan van geweld tegen vrouwen. Je spreekt je uit tegen dit geweld en accepteert het niet. Hoe? Door met je buren en vrienden te praten over wat jullie verstaan onder geweld. Door in je eigen buurt een buurtfeest te organiseren waarbij je bijvoorbeeld een comédienne uitnodigt. Door de inhoud van dit tijdschrift te bespreken. Kijk op www.wecan.nl voor nog veel meer ideeën.
WE CAN Nederland
8
We c an
oek ging in 2009 op bez
bij collega’s van WE
CAN in India.
column bas haring
Man=vrouw?
I
k ben opgevoed met het idee dat mannen en vrouwen gelijk zijn. Niet alleen gelijkwaardig, maar ook gelijk. Ik weet niet of mijn ouders me bewust hebben verteld: “Mannen net als vrouwen en andersom: het onderscheid tussen beiden is een verzinsel.” Maar tussen de regels door is dit wel de boodschap die ik van hen heb begrepen. Jongetjes krijgen jongensnamen, blauwe kamers en autootjes. Terwijl meisjes meisjesnamen krijgen, roze kamers en een pop. Hier zou het kunstmatige onderscheid tussen beiden al beginnen – aldus mijn ouders. En dat was niet goed. Het zou ook anders kunnen. De eerste keer dat dit idee werd tegengesproken was door een in ons huis inwonende biologiestudent. Een intelligente, rustige jongen die me vertelde dat ik me vergiste. Ik denk dat ik een jaar of tien was. “Nee Bas, mannen en vrouwen zijn biologisch gezien heel andere wezens. Ze zijn misschien wel gelijkwaardig – hoewel ik daar als bioloog weinig over de melden heb – ze zijn zeker niet gelijk. Mannen hebben een Y-chromosoom, vrouwen niet; hun hersenen zitten anders in elkaar; hun hormoonhuishouding. Echt, ze zijn verschillend.” Wat een schok. Niet alleen dat een mij zo met de paplepel ingegeven idee blijkbaar niet klopte – ik geloofde de student direct, maar vooral beangstigend vond ik dat verschillen tussen man en vrouw blijkbaar terug te voeren zijn op genetica, hormonen en de opbouw van hun brein. Blijkbaar zijn wij niet slechts het product van opvoeding, cultuur en lessen op school, maar ook van onze onontsnapbare biologie. Dat is wat de biologiestudent suggereerde. Na deze gebeurtenis leerde ik steeds meer over de verschillen tussen mannen en vrouwen en de biologische oorsprong van die verschillen. Dat mannen competitiever zijn; agressiever ook; van gereedschappen houden, zoals hamers, zagen en messen. En dat ze daar allemaal niets aan kunnen doen. Ik vind steeds beangstigender worden. Wat een vreselijke wezens zijn wij eigenlijk. Wat moeten wij, als mannen, als er nóg meer geweten wordt over onze genen, hersens en hormonen?
Bas Haring is schrijver, filosoof en bijzonder hoogleraar aan Universiteit Leiden waar hij probeert wetenschap voor een breed publiek toegankelijk te maken. www.basharing.com
Mocht de wetenschap ooit aantonen dat het kwaad van mannen komt, is er dan nog wel plaats voor hen? En wat moet ik dan van mezelf vinden?
We c an
9
e s i w t e e r t S Wat merk jij va
n geweld
tegen vrouw en?
eem. Geweld tegen vrouwen is een wereldwijd probl slachtoffer. Jaarlijks zijn miljoenen vrouwen op de wereld Ook in Nederland liegen de cijfers er niet om. aan de gevolgen van huiselijk • Per jaar overlijden circa 60 tot 80 vrouwen geweld. slachtoffer van lichamelijk • Ruim 200.000 vrouwen zijn ieder jaar het en/of seksueel geweld. seksueel geweld. • 39% van de vrouwen is ooit slachtoffer van seksuele handelingen. • 1 op de 6 meisjes is wel eens gedwongen tot
Annetta - 44 jaar
Roos - 64 jaar
“
is een vrouw in mijn Roos: “Een paar maanden geleden r vriend in elkaar straat middenin de nacht door haa edel aan diggelen. geslagen. Vervolgens ging de inbo de politie kwam Hij was onder invloed van drank, heeft hem meemet een speciaal arrestatieteam en genomen. Heftig!”
10
We can
”
“
& Arne - 55 jaar
Arne: “Ik ken juist heel veel sterke vrouwen. Vrouwen die niet met zic h laten sollen – niet op het werk en zeker niet thuis. In brede zin vind ik het wel belangrijk dat vro uwen meer weerbaarheid ontwikkelen. Weerb aarheid resulteert in onafhankelijkheid. Eco nomische onafhankelijkheid maar ook lichamelij ke en emotionele onafhankelijkheid.”
” “
Annetta: “Ik heb ooit iem and gekend die zich do or de ene man fysiek liet mishandelen en door de volgende psychisch. On begrijpelijk. Nooit, ma ar dan ook nooit zou ik da t toestaan. Ik vind dat elk e vrouw ervan doordrongen moet zijn dat er maar één de baas is over ha ar, en dat is zijzelf.”
”
“
Margot: “Ik vind het verschrikkelijk dat er zoveel vrouwen in aanraking komen met geweld. Op straat, maar ook thuis. Vrouwen zijn zorgzamer en zullen zich sneller wegcijferen in een relatie, zelfs als ze worden onderdrukt of mishandeld. Dit geeft de mannen de mogelijkheid ermee door te gaan.”
”
Margot - 24 jaar
“
Arie: “Dat verbaast me niks! Ik kom het vaak genoeg tegen. Toch kan ik me er goed kwaad over maken, je gaat toch geen meisjes slaan!”
”
Damian - 18 jaar
“
Damian: “Ik zie weleens in de stad dat jongens ar meisjes lastigvallen. Ma ep gro le he als ze met een te zijn, durf ik er niets van
Arie - 44 jaar
”
zeggen.”
“ Daisy - 24 jaar
“
jaar oud was, Daisy: “Toen ik vier jn moeder zien heb ik mijn vader mi best bang slaan. Daarna was ik vader onbejn mi voor hem. Ik vond t zien wanneer rekenbaar en kon nie nneer niet. Ik hij nu blij was en wa jn hoede. Nee, was constant op mi .” dat was geen pretje
Ad: “Wat vers ta je onder geweld? Dat m aakt namelijk noga l een verschil. Toen ik nog in Rotterdam woonde, zag ik geregeld op straat dat vrou wen werden nageflo ten en nageroepen. Al s dat er ook onder valt, snap ik wel dat het om zoveel vrouwen gaat . Gek trouwens dat we dat lastigvallen op straat lijken te accept eren.”
”
Ad - 28 jaar We can
11
Dennis - 21
jaar
Burakcir - 18
“
d gekregen hebt een mon Burakcir : “Je eld lost te lossen, gew om ruzies op niks op.”
Dennis - 21 jaar
“
Dennis: “Mijn vriendin is een keer door haar ex in elkaar geslagen. Dat vond ze hee l moeilijk om te vertellen.”
”
jaar
“
”
Yesin: “Jongens moeten beter leren luisteren en praten, dan is geweld niet nodig.”
”
Didrik: “Ik heb nog nooit meegemaakt dat een jongen een meisje slaat. Dat doen ze bij ons op school niet.”
12
We c an
“ ”
erg en niet Addil: “Geweld is heel en slaan oké. Mannen die vrouw zijn geen mensen.”
Zeynep - 17 jaar & Yesin - 16 jaar
“
Addil - 23 jaar
”
Didrik - 16 jaar
interview
Hadassah de Boer Naam: Hadassah de Boer Leeftijd: 38 Beroep: presentatrice Privé: alleenwonend met zoon (7)
zich helemaal niet liefdevol gedroeg. Als je dat niet stopt, kan het te ver gaan.”
Geweld “Er is te weinig aandacht voor geweld. Daarom ben ik changemaker. We moeten erover praten, anders denken vrouwen dat het normaal is.”
Aankaarten “Een vriendin van mij heeft een man die haar onderdrukt. Ik heb er één keer iets van gezegd maar dat werd me niet in dank afgenomen. Moeilijk vind ik dat.”
Ervaring “Ik heb zelf nooit een gewelddadige relatie gehad. Godzijdank niet. Maar dat heeft niets met zelfstandigheid te maken. Je kunt een manipulatieve partner treffen, dan kom je in een sluipend proces. Ik heb zelf ook wel eens een man gepleasd terwijl hij
Glazen plafond “Dat is er, klaar. Kijk naar de tv-wereld. Serieuze programma’s worden door mannen gepresenteerd. We hebben alleen Clairy Polak. Ik ben zelf ook van een programma afgehaald omdat het zogenaamd intellectueler, dieper moest. Dus kwam er een man op.”
Irritant “Waarom laten vrouwen hun schaamlippen corrigeren? Laatst zei een man over zijn vrouw: het moet er wel een beetje goed uitzien. En dan heb ik het over weldenkende mensen! Het wordt gewoon geaccepteerd. Wel eens gehoord van een man die zijn pik laat vergroten?” Boodschap “Zorg dat je financieel onafhankelijk bent. Dat heeft mijn moeder erin geramd en ik snap nu pas waarom. Ik ben zelf gescheiden en dat kon doordat ik goed geld verdien. Er zijn zoveel vrouwen financieel afhankelijk van hun partner en dus ook emotioneel. Krijg je vervolgens met geweld te maken, dan zit je klem.” We can
13
enda! g a e j n Zet i ember 25 nov e Dag voor onal i t a n r e geweld n Int a v g nin uitban n vrouwen. tege
Gemeente Amsterdam steunt WE CAN! Fenna Ulichki, GroenLinks raadslid in Amsterdam, stelde het college van B&W voor om coalitiepartner te worden van WE CAN. Inmiddels is haar voorstel geaccepteerd. In 2010 gaat de gemeente als coalitiepartner samen met WE CAN concrete acties ondernemen.
Wist je dat ... …er een heleboel bekende liedjes over geweld geschreven zijn? Zoals My name is Luka van Suzanne Vega, How Come, How Long van Stevie Wonder & Baby Face of Janie’s Got a Gun van Aerosmith en vergeet Family Portrait van Pink niet.
Kor t lontje? Maak jij je druk over de aanpak van huiselijk geweld, het gla zen plafond, sexy vrouwen in videocli ps of wil je iets kwijt over je eigen ervaringen? Start een discussie op het prikbord van www.wecan.nl.
14
We c an
Goed om te weten
Wist je dat ... …Christina Aguilera een gewelddadige vader heeft? Na een jeugd met veel ruzie en ellende heeft ze het contact met hem verbroken. Het nummer I’m ok gaat over het effect dat het geweld op haar heeft gehad.
Tips voor mannen
1
Kijk niet de andere kant op als je broer, vriend, klasgenoot of collega een vrouw niet met respect behandelt.
2
Geef het goede voorbeeld aan jong eren en laat zien dat echte mannen vrouwen goed behandelen.
3
Kijk eens in de spiegel. Wat is je eige n houding ten opzichte van vrouwen eigenlijk?
4
Gebruik je emotioneel, psychologisc h of seksueel geweld tegen vrouwen? Zoek zo snel mogelijk professionele hulp. Kijk op www.genoegvangeweld.n l en www.stayinlove.nl voor meer tips .
Wist je dat ... …een belangrijke oorzaak van geweld tegen vrouwen genderongelijkheid is. Veel mannen en vrouwen hebben stereotiepe ideeën over wat vrouwelijk en wat mannelijk is. Beyoncé zong er een goed lied over, If I were a boy.
"Tijde ns dien streizen kaart i k het alt ijd aan ." Mannen kunnen toch ook het slachtoffer zijn van geweld? Naam: Bert Koenders
Hey!
Klopt. Maar als je puur naar de cijfers kijkt, is 94% van de slachtoffers nog altijd een vrouw. WE CAN vindt het jammer dat onze regering gekozen heeft voor sekseneutraal beleid als het gaat om de aanpak van huiselijk geweld. WE CAN is wel blij met de nieuwe term ‘geweld in afhankelijkheidsrelaties’. Er is immers niets huiselijks aan geweld.
Wist je dat ... …Nicole Kidman zich ook inzet om geweld tegen vrouwen tegen te gaan? De Australische actrice is Goodwill Ambassador van UNIFEM, United Nations Development Fund for Women.
“Be the change you want to see in the world.” Mahatma Ghandi Ga jij het huis maar uit Sinds 2009 heeft de Nederlandse overheid het huisverbod ingesteld. Dat houdt in dat iemand die zich schuldig maakt aan huiselijk geweld, tien dagen zijn of haar woning niet meer in mag. Wel zo eerlijk eigenlijk. Lees er meer over op www.huisverbod.nl.
Wist je dat ... …Keira Knightley de hoofdrol speelt in een landelijke campagne tegen huiselijk geweld in Groot-Brittannië? Je kunt het filmpje op ons YouTube kanaal bekijken. www.youtube.com/WECANnederland
Baan: Minister voor Ontwikkelingssamenwerking 1. Hoe kent u de WE CAN campagne? “Ik heb een speech gehouden tijdens de start van de WE CAN campagne in het Spoorwegmuseum in Utrecht. Samen met staatssecretaris Bussemaker werd ik de eerste Nederlandse changemaker. Ook kreeg ik de eer om de website van WE CAN te lanceren.” 2. Waarom bent u changemaker? “Geweld tegen vrouwen is een gigantisch probleem in de hele wereld en komt voor in alle landen. Een op de drie vrouwen krijgt ermee te maken. Vooral arme vrouwen zijn kwetsbaar. Geweld tegen vrouwen is een schending van mensenrechten. Het is een van de belangrijkste oorzaken van blijvende gezondheidsproblemen en overlijden van vrouwen. Daarnaast belemmert het de ontwikkeling, niet alleen van de vrouw maar ook van haar omgeving. Ik beschouw het daarom als een zaak van iedereen. Van mannen en vrouwen, jong en oud, allochtoon en autochtoon, ja dus ook van mij. Ik zie het als mijn taak om geweld tegen vrouwen wereldwijd te bestrijden en op de agenda te blijven zetten.” 3. Wat doet u als minister tegen geweld? “Ik heb gelijke rechten en kansen voor vrouwen tot een van de prioriteiten in mijn beleid gemaakt. Ik ben er trots op wat we van de grond hebben gekregen. Neem nou het MDG3-fonds, we besteden zeventig miljoen euro aan projecten gericht op verbetering van de positie van vrouwen. Dus het vergroten van hun economische zelfstandigheid en de participatie in bestuursorganen. Maar ook het tegengaan van geweld tegen vrouwen is een belangrijk thema. In het programma Geweld tegen vrouwen de wereld uit ondersteunen we organisaties die vechten tegen geweld tegen vrouwen in landen als Congo, Bangladesh en Nicaragua. In Bangladesh organiseert de Nederlandse ambassade bijvoorbeeld activiteiten die zich richten op verbetering van de toegang tot politie en justitie voor vrouwen en meisjes. Hierdoor kunnen zij makkelijker aangifte doen.” 4. En privé? “Geweld tegen vrouwen is een gevoelig thema dat raakt aan machtsongelijkheid in relaties. De littekens van seksueel geweld tegen vrouwen duren een heel leven. Daarom probeer ik het op mijn dienstreizen altijd aan de orde te stellen. Ik vraag dan vaak wat er aan geweld tegen vrouwen wordt gedaan.” We c an
15
Vooroordelen
over geweld tegen vrouwen Eigen schuld, dikke bult? Kom je in je omgeving vooroordelen tegen over vrouwen en geweld? Of heb je zelf bepaalde overtuigingen over dit onderwerp? Lees hier of ze kloppen en kom erachter hoe de vork werkelijk in de steel zit!
1
Vrouwen zijn nu eenmaal het zwakke geslacht
Meisjesbaby’s zijn gemiddeld fysiek sterker dan jongensbaby’s: jongensbaby’s sterven vaker. Gemiddeld hebben mannen meer spierkracht dan vrouwen. Maar diezelfde mannen hebben gemiddeld gezien wel weer een lagere pijngrens dan vrouwen. Let op het woord gemiddelde: er zijn best veel vrouwen die meer spierkracht hebben dan mannen.
2
Mannen hebben altijd de baas gespeeld over vrouwen, dat verander je toch niet
Dit klopt niet helemaal. Er zijn samenlevingen waarin mannen helemaal niet de touwtjes in handen hebben. Denk bijvoorbeeld aan de Amazones of aan bepaalde periodes in de Egyptische beschaving. De verhoudingen en taakverdeling tussen vrouwen en mannen zijn daarnaast door de eeuwen heen steeds veranderd. Er is dus hoop!
3
Als een vrouw niet weggaat als ze wordt geslagen, is het haar eigen schuld
Het is heel moeilijk om weg te gaan als je mishandeld wordt in je relatie. Als je van iemand houdt, zie je veel door de vingers. Daarnaast is het lastig om weg te gaan als je financieel afhankelijk bent van je partner. Ook schamen veel vrouwen zich voor het geweld en zijn ze bang dat de omgeving hen veroordeelt als ze hun man verlaten.
16
We c an
4
In iedere relatie vallen wel eens klappen
Waarom zou geweld thuis horen in een liefdevolle relatie? Uiteraard heb je af en toe ruzie, maar de kunst is om juist dan elkaar niet onnodig te kwetsen. Ook al haalt de ander het bloed onder je nagels vandaan. Voel je die driftbui opkomen? Neem even afstand en ga een rondje hardlopen. Als je weer rustig bent, kun je de problemen veel beter uitpraten met je partner.
6 5
Geweld is privé, bemoei je er niet mee
Eigenlijk is dit raar. Als iemand op straat in elkaar geslagen wordt, bellen we de politie. En als iemand thuis in elkaar wordt geslagen? Natuurlijk is het lastig, je weet niet precies wat er gaande is. Hoor je regelmatig vreemde dingen bij de buren? Bel eens aan. Misschien is er niets aan de hand. En anders doorbreek je op dat moment een gewelddadige situatie.
Huiselijk geweld komt vaker voor bij allochtonen
Dat is een fabeltje. Huiselijk geweld komt onder álle bevolkingsgroepen voor: autochtonen en allochtonen, laagopgeleiden en hoogopgeleiden, religieuzen en niet-religieuzen, heteroseksuelen en homoseksuelen. Wel klopt het dat bij de vrouwenopvang relatief veel allochtone vrouwen onderdak vinden. Maar dit komt doordat allochtone vrouwen minder plekken hebben om naartoe te gaan als zij bij hun partner weg willen. Autochtone vrouwen gaan eerder bij een vriend(in) of familielid logeren.
7
Vrouwen verdienen minder dan mannen omdat ze niet voor zichzelf opkomen
Inderdaad, vrouwen onderhandelen minder goed over hun salaris dan mannen. Maar dat is niet de enige reden dat vrouwen minder verdienen dan mannen voor hetzelfde werk. Het heeft ook gewoon met willekeur te maken. Het komt voor dat er geen inschalingbeleid is en de leidinggevende ‘op gevoel’ het aanvangssalaris bepaalt. En soms is er wel een gedetailleerd beloningsbeleid maar wordt dat niet gebruikt.
We c an
17
advertentie
Verwenpakket voor nieuwe changemakers! Dove heeft een wereldwijde missie: de kijk op schoonheid verbreden en vrouwen inspireren om vanuit een positief en eerlijk zelfbeeld goed voor zichzelf te zorgen. Meld je aan via www.wecan.nl en maak kans op een verwenpakket, iedere maand verloten we twee pakketten onder de nieuwe changemakers.
Mannen! Wij willen jullie natuurlijk ook graag als changemakers. Geef het Dove pakket aan je vriendin, vrouw, moeder of dochter en teken meteen voor je eerste goede daad als changemaker. Zelf houden mag natuurlijk ook!
vijf tips van femke halsema
Heb jij overtuigingskracht? TIP 1: Gebruik cijfers “Cijfers geven een schokeffect. Wees zo specifiek mogelijk. Het is niet genoeg om te zeggen dat veertig procent van alle vrouwen ooit slachtoffer is geweest van seksueel geweld. Dat is te algemeen. Geef aan hoeveel vrouwen blijvend letsel hebben en vertel wat voor letsel ze precies hebben opgelopen. Geef precies aan wat voor geweld er gebruikt wordt. In de politiek zorg ik altijd dat ik weet hoe het zit. Ik ken de cijfers en breng ze op het juiste moment in.”
'Spreek mannen aan op hun solidariteit.' Tip 2: Geef een individueel voorbeeld “Vertel wat iemand heeft meegemaakt. Wat voor geweld, wanneer, door wie, in welke situatie, wat voor gevolgen. Ik kan zelf geen persoonlijk voorbeeld geven, ik heb gelukkig nooit fysiek geweld meegemaakt. Als dat wel het geval is, zou ik dat vertellen. In mijn werk heb ik natuurlijk wel meegemaakt dat ik als vrouw ongelijk ben behandeld toen ik zelf net Kamerlid was. En jaren geleden nog praatte Hans Hillen van het CDA heel kleinerend over die leuke jonge vrouwen in de Kamer. Alsof zij zo verleidelijk zijn voor de mannen. In de wandelgangen heb ik hem aangesproken en gezegd dat ik nog nooit enige aanvechting heb gehad om hem te verleiden. Of dit helpt? Geen idee, maar voor jezelf is het lekker om iemand met sarcasme op z’n plek te zetten.”
Naam Leeftijd Werk Woonplaats Privé
Femke Halsema 43 Fractievoorzitter GroenLinks Amsterdam Samenwonend, 2 kinderen
Tip 3: Praat met passie “Vertel met passie hoe erg het is als je tegen je zin wordt aangeraakt, als je je fysiek niet meer kan verweren, als je geslagen wordt en uitgescholden. Geef aan wat voor angst en gevoel van onmacht dat geeft.”
Word jij ongelijk behandeld op je werk? Femke Halsema: “Blijf redelijk, hoe kwaad je ook bent. Ga niet schreeuwen maar blijf argumenteren. Gebruik ook humor, een grapje geeft lucht. Dat zorgt ervoor dat mensen weer beter kunnen luisteren.”
Tip 4: Haal de kinderen erbij “Het helpt als je de kinderen erbij haalt. Zelfs als de kinderen geen slachtoffer zijn van het geweld, kun je uitleggen hoe het is om op te groeien in een atmosfeer van geweld. Je ziet dat je moeder geweld wordt aangedaan, maar je bent niet bij machte om dat te veranderen. Stel je voor wat dat voor een kind betekent! Kinderen zijn altijd slachtoffer.”
Tip 5: Betrek mannen “Geweld tegen vrouwen is typisch een discussieonderwerp voor vrouwen, net als kinderopvang. Maar laten we eerlijk zijn, dit is vooral een mannenprobleem. Ik zou mannen aanspreken op hun solidariteit. Leg uit dat dit over machtsongelijkheid gaat. Mannen zijn fysiek sterker. Als ze zich achtergesteld voelen, resteert die fysieke overmacht. Daar is geen redelijke verklaring voor te geven. Het heeft met botte onredelijkheid te maken, ja met hormonale drift. Straf is wat mij betreft het enige antwoord.” We c an
19
Super changemakers Je bepaalt zelf wat je wilt veranderen
Meer weten over deze vier SUPER
CHANGemakers? In 2010 kun je hun verhaal lezen in een speciaal portrettenboekje.
Vier SUPERCHANGEMAKERS vertellen hun verhaal. Wat inspireert hen om changemaker te worden? En hoe pakken ze dat aan? Vier verschillende mensen met verschillende netwerken maar met dezelfde drive. Ze denken na over dingen die vanzelfsprekend lijken. Geweld tegen vrouwen: waarom gebeurt dat? Waarom lijken we het te accepteren? En wat kunnen we ertegen doen? Ook jij kan changemaker worden. Changemakers zijn mensen zoals jij en ik. Vrouwen en mannen die vanzelfsprekendheden in twijfel trekken. Changemakers bepalen zelf wat ze willen veranderen. Klein of groot, dat maakt niet uit. Van het starten van een discussie op een familiefeestje tot het uitdragen van een levensvervulling. En alles wat daartussenin ligt. Waarom accepteren we dat? Changemaker Sophie (30) zoekt naar het antwoord. “In bepaalde buurten ga ik ’s avonds niet in mijn eentje over straat. Ik voel me dan kwetsbaar. Ik regel iets anders, fiets met iemand mee en daar leg ik me bij neer. Ik accepteer het. Maar dat klopt natuurlijk niet.”
20
We c an
Vragen stellen. Dat is wat Sophie doet als changemaker. Ze meldde zich aan toen ze meer te weten kwam over geweld tegen vrouwen. En merkte dat er meer wordt geaccepteerd dan we zouden moeten accepteren. “Ik zat met mijn vriendinnen te kletsen. Allemaal dertigers, allemaal HBO+. Ik vertelde dat één op de zes vrouwen ooit met geweld te maken heeft gehad. Zomaar een feitje. Dat zouden er dus twee in ons groepje kunnen zijn. Verbazing alom, naar elkaar kijken: wie dan? Later kwamen de verhalen pas los; aanranding door een jongen op de middelbare school, intimiderende situaties bij de studentenvereniging.” Vrouwen schamen zich voor geweld. Zeker hoogopgeleide vrouwen. “Een vriendin van mij heeft een relatie met een baasje. Ze is totaal afhankelijk van hem. Ik vind dat moeilijk om te zien, ze was net zo sterk en slim als ik. Hoe kan dat? En nog belangrijker, hoe kom je eruit?”
Meld je ook aan als changemaker op www.wecan.nl.
Merel ten Berg – 15 – 4vwo – Utrecht
"Alles om meisjes een prettig leven te geven." “Met tien vriendinnen heb ik geld ingezameld voor meisjes in ontwikkelingslanden. Als je hoort wat die meisjes meemaken: besnijdenis, verkrachting, trouwen met een man van zeventig. Echt heftig. Ik zou alles doen om hun net zo’n leven te geven als jongens. Zelf heb ik nooit geweld meegemaakt. Ja, naaktfoto’s die jongens via hun mobiel doorsturen. Dat hoor je zo vaak. Die foto’s moet je ook niet maken.”
We can
21
Nazima Shaikh – 35 – getrouwd – twee dochters – Nijmegen
"Ik kan niet tegen onrecht." “Eerwraak? Ik heb zo’n hekel aan het woord. Wraak is niet eervol. Ik kan niet tegen onrecht en ongelijkheid. Ik ben als moslima geboren met een liberale, humanistische en emancipatorische visie op het leven. Die diversiteit aan normen en waarden geef ik nu aan mijn dochters mee.”
22
We can
Jens van Tricht – 40 – sinds kort een vriendin - Amsterdam
"Je kunt een echte man zijn zonder geweld te gebruiken." “Als ik zie wat mannen allemaal uitvreten om te bewijzen dat ze man zijn, dan denk ik: dat mag wel ietsje minder. Je kunt een echte man zijn zonder geweld te gebruiken. Daarover geef ik les aan jongens op onder andere het vmbo. Geweld is overal. In onze cultuur ben je pas een vent als je bereid en in staat bent om met je vuisten klaar te staan. Zo’n houding, dat is de kiem van alle geweld.”
We can
23
Renate Hukema – 30 – moleculair bioloog – Gorinchem
"Ik praat er openlijk over." “Ik zie overal om mij heen onrecht. In mijn woonplaats wil een ambtenaar ons niet trouwen omdat we allebei vrouw zijn. Als ik zie dat er iets fout zit, dan roep ik dat. Of ik zelf over grenzen ga? Dat hoop ik niet. Ik praat er openlijk over, dat is mijn manier om geweld tegen te gaan.”
24
We can
Filmla
dder
Wil je kans maken op een gesigneerde poster en het boek? Stuur dan een mailtje naar
[email protected].
Beelden zeggen meer dan woorden. Een cliché, maar o zo waar als het over films gaat. Daarom maakte het WE CAN team een interessante filmlijst voor changemakers. Welke film heeft voor jou een belangrijke rol gespeeld in je bewustwording over vrouwen en geweld en de positie van vrouwen in onze maatschappij? Deel je mening op het prikbord op www.wecan.nl.
Precious (2009) – Tiener met weinig zelfvertrouwen uit gewelddadig gezin, komt voor zichzelf op en hoopt op een betere toekomst. Gebaseerd op het boek Push van Sapphire.
Brothers (2009) – De succesvolle officier Sam komt terug van zijn missie in Afghanistan. Als blijkt dat niet alleen hij is veranderd, maar ook zijn vrouw, levert dat veel ellende op.
Monsters vs. Aliens (2008) – Een grappige animatiefilm van Pixar waarin Susan in een monster verandert en daardoor gaat beseffen dat zij een heleboel in huis heeft.
Mona Lisa Smile (2003) – Julia Roberts zet in de jaren ’50 als professor kunstgeschiedenis conservatieve meisjes aan het denken over hun traditionele maatschappelijke rol.
Enough (2002) - Jennifer Lopez wordt mishandeld door haar man en besluit hem een koekje van eigen deeg te geven.
Bridget Jones (2001) - Is het vinden van een man het enige doel in een vrouwenleven? Een eenzijdig beeld dat in de media vaak belicht wordt. Maar in het geval van Bridget Jones wel erg vermakelijk.
Once were warriors (1994) – Een indringend beeld van de invloed van een gewelddadige vader op zijn familie. Crash (2004) - IJzersterk drama met topacteurs als Sandra Bullock en Ryan Phillppe die worden geconfronteerd met hun vooroordelen, racisme en seksisme.
Kijk ook op www.youtube.com/WECANnederland voor filmpjes over geweld tegen vrouwen. We can
25
Uit de kast Boeken ter inspiratie, boeken om te lachen, dappere verhalen en een andere kijk op de zaak. Kortom, een interessante lijst met leesvoer voor changemakers.
Mannen die vrouwen haten, De vrouw die met vuur speelde, Gerechtigheid – Stieg Larsson trilogie Is het verheerlijking van geweld of is Lisbeth Salander een krachtige vrouw die zich niet op de kop laat zitten? Lees deze meeslepende trilogie en discussieer mee op ons prikbord op www.wecan.nl.
De Daisy Sisters – Henning Mankell Indrukwekkend portret van drie generaties vrouwen: hun idealen, verwachtingen en werkelijkheid.
Spinnenverdriet – Simone Lenaerts Waar gebeurd verhaal over een getergde vrouw die besluit haar wereldvreemde en vernederende echtgenoot om te brengen.
26
We can
De helaasheid der dingen – Dimitri Verhulst Jeugdherinneringen van de schrijver over zijn bewogen jeugd, met zijn alcoholische vader en nonkels in het fictieve Vlaamse dorp Reetveerdegem.
De geheime levens van Pippa Lee – Rebecca Miller Pippa Lee verhuist met haar oudere man naar een buitenwijk voor bejaarden. Langzaam belandt de nog jonge Pippa in een persoonlijke crisis. Hoe kon het zo ver komen?
Meisjes van 50 – Theodor Holman Holman schrijft openhartig over zijn favoriete vrouwen, de relatie met zijn dochter en moeder, lastige liefdes en mislukte relaties.
uit de kast
De mythe van het glazen plafond – Marike Stellinga De Nederlandse vrouw heeft geen ambities. Mocht het glazen plafond bestaan, dan willen ze het niet eens doorbreken. Waar of niet waar? Discussieer mee op ons prikbord op www.wecan.nl.
Weg met het deeltijdfeminisme – Heleen Mees Columns van Mees over vrouwen, ambities en carrière. Waarom zou je als vrouw minder gaan werken om het huishouden te doen?
Fuck, ik ben een feminist – Roos Wouters Persoonlijk verslag van een zoektocht van een jonge vrouw naar de juiste combinatie tussen werk, kinderen, relatie en vriendschappen. Met welke valkuilen en obstakels krijgt zij te maken?
McSex – Myrthe Hilkens Vrouwonvriendelijke videoclips, seks als consumptieartikel en vaginacorrecties. Wat betekent het om op te groeien in een samenleving waar seks je via alle media om de oren vliegt?
Het onbehagen van de man – Dylan van Rijsbergen Niet alleen tv-reclames en populaire bladen, ook filosofen en zelfhulpgoeroes nemen steeds vaker stelling tegen de moderne man. Die zou onverantwoordelijk zijn, onzeker en overgevoelig. Zit de samenleving daarop te wachten?
Het monsterverbond – Carolien Roodvoets Waarom worden vrouwen zo vaak aangetrokken door mannen die niet goed voor hen zijn? Narcisme, gewelddadigheid en jaloezie, het komt allemaal aan bod in dit boek.
Op haar post – Irene Schoemakers Interessante interviews met vrouwelijke Nederlandse ambassadeurs. Hoe zijn zij op deze post terecht gekomen en hoe gaan zij te werk?
Moderne Helden – Steven van de Vijver Hoe breng je op substantiële wijze een verandering teweeg? Van de Vijver interviewt uiteenlopende personen over hun uitzonderlijke prestaties.
Elke Liefde telt – Boris Dittrich Verslag van de pogingen van Dittrich om discriminatie in kaart te brengen en ter discussie te stellen en de internationale gemeenschap van een fundamenteel onrecht te overtuigen.
Ik laat je nooit meer gaan – Ruth Hopkins Hopkins onderzoekt de vrouwenhandel in Nederland. Ze beschrijft gedetailleerd de handel van de bordeelhouder, de problemen van politieagenten op de Amsterdamse Wallen en het lot van vrouwen die verhandeld worden.
Vlucht uit het land van de vrijheid – Anna Meijerink Door haar vader werd ze uitgehuwelijkt aan de zoon van een rechts-religieuze sekte in Amerika. Na jaren van mishandeling en seksueel misbruik weet ze te ontsnappen.
De uitverkorene – Fayza Oum’Hamed Oum’Hamed laat zien welke impact vrijheidsberoving, dwang en mishandeling op haar hebben gehad. Door haar kracht, intelligentie en de speling van het lot wist zij zich aan haar situatie te ontworstelen en kan zij nu haar verhaal vertellen.
Strips! Dan maak je maar zin – Barbara Stok Een filosofische autobiografische strip over het leven. Barbara Stok won dit jaar als eerste vrouw de Stripschapprijs.
Persepolis - Marjane Satrapi Meermaals bekroond levensverhaal van Marjane Satrapi die opgroeit na de islamitische revolutie in Iran, naar het westen uitwijkt om te studeren en vervolgens terugkeert naar haar vaderland.
We can
27
Wat
zou jij doen?
Pensioen
Notulen
Mijn man is met pensioen en ik werk nog, toch doe ik de boodschappen en kook ik iedere dag. Ik doe het graag, maar sinds mijn dochter me wees op deze situatie vraag ik me af of het wel zo eerlijk is. Marianne – 57 jaar
Mijn baas blijft mij aankijken als er notulen gemaakt moeten worden. Ik ben al jaren projectleider en weiger natuurlijk iedere keer, maar vind het irritant dat hij het blijft doen. Adinda – 40 jaar
HF Als een van de partners met pensioen gaat, verandert de situatie en is het handig om samen opnieuw te kijken naar de taakverdeling. Zet samen met je man alle taken in en rond het huis op een rijtje en bekijk hoe jullie deze taken zo eerlijk mogelijk kunnen verdelen.
Parttime werken Afgelopen zomer hebben mijn vrouw en ik besloten dat we klaar zijn voor kinderen. We willen de zorg voor ons kind eerlijk delen. Ik weet dat mijn werkgever het niet accepteert als ik parttime ga werken, maar ik wil dat wel. Collega’s die mij voor gingen hebben de volgende boodschap gekregen; als je parttime gaat werken is je carrière hier voorbij! Abu – 32 jaar HF Wat leuk dat jullie samen kinderen willen! En erg teleurstellend dat jouw werkgever nog steeds beleid voert uit de jaren ‘50. Je zou dit samen met collega’s kunnen aankaarten bij de OR en eventueel steun kunnen zoeken bij de vakbond. Wanneer dit allemaal niet lukt, wordt het misschien tijd om op zoek te gaan naar een werkgever die wél gezinsvriendelijk is.
Slaan Mijn vader is heel agressief tegen mijn moeder en soms ook tegen mij. Hij heeft mij nooit geslagen, maar mijn moeder wel. Wat moet ik doen? Ik vind mijn vader heel lief, maar vind niet dat hij mijn moeder pijn mag doen… Beau – 12 jaar HF Wat een vervelende situatie. Het lijkt me goed om hier met iemand over te praten die je kent. Bijvoorbeeld van school: een docent of vertrouwenspersoon. Die kan je verder helpen. Als je er anoniem over wilt praten, kun je bellen met de Kindertelefoon. Je kunt iedere dag van 14.00 tot 20.00 uur via chat of telefoon contact opnemen met de Kindertelefoon. Het gratis nummer is 0800-0432. Er werken daar mensen die echt goed kunnen luisteren en je probleem niet zomaar doorvertellen. Sterkte!
28
We can
HF Heel goed dat je blijft weigeren! Dit klopt natuurlijk niet. Kun je hier met je baas over praten? Vertel hem op een duidelijke, zakelijke en zelfverzekerd manier dat je een ervaren projectleider bent en dat deze taak niet bij jou thuishoort. Als je baas niet open staat voor zo’n gesprek, is het aan te raden om dit op een andere manier binnen de organisatie aan te kaarten. Bijvoorbeeld bij de vertrouwenspersoon of de OR.
Supermarkt Iedere keer als ik naar de supermarkt bij mij in de buurt ga, krijg ik van één van de medewerkers allemaal grappig bedoelde seksueel intimiderende opmerkingen te horen; “Hey schatje, blijf jij maar staan want ik ga graag over je heen.” Dat soort dingen. Moet ik dit accepteren? Jojanneke – 20 jaar HF Dit hoef je zeker niet te accepteren! Laat hem op je eigen manier weten dat je er niet van gediend bent. Bedenk bijvoorbeeld een gevatte opmerking. Het gaat er niet zo zeer om wat je zegt maar vooral de manier waarop je dit zegt. Recht je rug, kijk de medewerker aan en praat duidelijk. Op die manier kom je zelfverzekerd over en laat je zien dat jij je niet laat intimideren. Als de medewerker hierna nog steeds doorgaat met de opmerkingen, is het slim dit te melden bij zijn leidinggevende!
Vrouwelijk Mijn vriendin kleedt zich niet zo vrouwelijk. Vroeger vond ik dat wel leuk, maar de laatste tijd begin ik me er steeds meer aan te storen. Ik zie haar graag in een elegant jurkje of eens op hoge hakken. Hoe overtuig ik haar? Henk – 29 jaar NM Het is goed om dit soort dingen met elkaar te bespreken. Je vriendin heeft natuurlijk het recht om zich te kleden op een manier waar zij zich prettig bij voelt. Maar het kan geen kwaad om te laten weten wat jij mooi vindt. Misschien heeft jouw vriendin ook wel bepaalde voorkeuren.
Onderstaande dilemma’s werden beantwoord door ons ervaren panel. Hoe zou jij hier mee omgaan? Deel je mening op het prikbord op www.wecan.nl. Boos! De laatste tijd merk ik dat ik steeds minder van mijn vrouw kan hebben en dat we vaker in onnodige ruzies en discussies verwikkeld raken. Ik ben ook heel erg druk op mijn werk en kan er gewoon niet zoveel bij hebben. Ik vind het moeilijk om mijn gevoelens hierover te uiten en merk dat ik echt agressieve neigingen krijg. Het is zo frustrerend dat we elkaar niet meer begrijpen. Bob – 45 jaar NM Als je niet wilt dat de relatie met je vrouw verder verslechtert, moet je eens goed gaan nadenken over de oorzaak van het feit ‘dat je steeds minder kunt hebben van je vrouw’. Je schrijft dat je het erg druk hebt op je werk en je er weinig bij kan hebben. Zit daar niet de crux?
Bang Ik heb een hele lieve vriend, maar iedere keer als ik voor mezelf opkom en tegen hem in ga, wordt hij enorm boos. Ik durf nu eigenlijk niks meer te zeggen en merk dat ik mijn eigen gevoel steeds meer opzij zet. Wat moet ik doen? Nazima – 26 jaar NM Direct stoppen met ‘je eigen gevoel opzij zetten’ en goed nadenken over jullie relatie. Waarin is hij ‘lief’ en waarin minder? Wat maakt hem boos als je voor jezelf opkomt? Hoe goed is jullie relatie voor jou? Daarna samen met je vriend jullie relatie eens samen goed door te spreken.
Seks Mijn vriend wil zeker een paar keer in de week seks. Ik heb daar meestal niet direct zin in. Een vriendin van mij zei laatst dat ik dan niet aan mijn vriend moet toegeven. Maar in een relatie moet je toch wat voor elkaar over hebben? Ik vind het
Nonja Meintser (NM) werkte na haar studie sociale psychologie in politiek, beleid en journalistiek. Momenteel is zij senior adviseur aanpak huiselijk en seksueel geweld bij MOVISIE.
niet zo erg hoor. Maar het zou wel fijner zijn als het minder vaak gebeurt. Maar dan zou ik mijn vriend kwetsen en dat wil ik niet. Wat doe ik nu? Karin – 29 jaar NM Voor de lieve vrede meer seks hebben dan je wilt, moet je niet doen. Want het gaat toch ‘knagen’. Probeer alternatieven te vinden, zoals het elkaar masseren, als jij geen seks wil en hij wel.
Agressie Mijn ex-man is psychiater, ik werk bij de vrouwenopvang en ben bekend met de problematiek van huiselijk geweld. Laatst heeft mijn ex zich agressief opgesteld naar mij waar onze kinderen bij waren. Ik wilde aangifte doen. Maar na een gesprek met mijn huidige man en de kinderen, heb ik er een melding van gemaakt. We hebben afgesproken dat dit gedrag van hun vader niet kan en er een volgende keer wel een aangifte komt. Is het wijs om op deze manier rekening te houden met de gevoelens van mijn kinderen? Marijke – 39 NM Ja, dat denk ik wel. Want je wilt geen verwijdering tussen hen en jou, neem ik aan. En als zij het een goede beslissing vinden om een eventuele volgende keer wél aangifte te doen, dan heb jij niet te veel ‘ingeleverd’. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat zij je ex-man ook nog eens aanspreken op zijn onacceptabele gedrag. Als er een volgend incident plaatsvindt en je kinderen willen dan toch opeens niet dat je aangifte doet, dan heb je een probleem. Je zou dan voet bij stuk moeten houden, denk ik. Het is belangrijk om in ieder geval melding te maken, zodat ze bij de politie een dossier kunnen bijhouden.
Hanneke Felten (HF) is werkzaam geweest als maatschappelijk werkster. Na het behalen van haar Master in Genderstudies is zij nu adviseur op het terrein van diversiteit en emancipatie bij MOVISIE.
We can
29
tips, adressen & informatie
Als je in de problemen zit, kan je contact opnemen met je huisarts, het algemeen maatschappelijk werk of de politie. Er zijn ook andere mogelijkheden: • Advies & Meldpunt kindermishandeling, voor iedereen met zorgen en vragen over kindermishandeling, 0900-1231230, www.amk-nederland.nl • Steunpunt Huiselijk Geweld, voor advies en ondersteuning, 0900-126 26 26 (5 cent per minuut), www.steunpunthuiselijkgeweld.nl. • Stichting Korrelatie, telefonisch advies en ondersteuning, 0900-1450 (1 0,30/min.), www.korrelatie.nl • SENSOR (SOS Telefonische Hulpdienst), telefonisch advies en doorverwijzing, 0900-0767, www.sensoor.nl • Weerbaarheidstrainingen, MOVISIE, Training en advies, 030-789 2222, www.movisie.nl/training,
[email protected]. • Het Juridisch Loket, informatie over juridische procedures en de mogelijkheden van rechtsbijstand en rechtshulp, 0900-8020 (10 cent per minuut), www.hetjuridischloket.nl. • LANZS, Landelijk Advocatennetwerk Zedenslachtoffers. Voor informatie over advocaten die slachtoffers bijstaan na seksueel geweld, www.lanzs.nl,
[email protected]. • Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann, www.vrouwenrecht.nl,
[email protected]. • Allochtone vrouwentelefoon, 0800-024 0027 (gratis, bereikbaar van maandag tot vrijdag 10.00-14.00 en maandag en woensdag 19.00-22.00). Informatie over geweld • www.huiselijkgeweld.nl • www.seksueelgeweld.nl
• www.watiser.nl • www.stayinlove.nl
FNV vrouwenbond • www.fnvvrouwenbond.nl
Pleeg jij huiselijk geweld? Iedereen is wel eens kwaad. Maar er ontstaat een probleem als je die woede richt op je partner, je kind, een vriend of je ouders. Door ze te slaan, uit te schelden, te misbruiken of financieel uit te buiten. Huiselijk geweld sluipt langzaam een relatie binnen. Vaak ontstaat het uit een gevoel van machteloosheid. Het gebruik van geweld maakt veel kapot en is nooit goed te praten. Besluit daarom nú om de situatie te veranderen. Help jezelf. Help de ander. Als je huiselijk geweld pleegt, richt je veel schade aan bij die persoon die dicht bij je staat en om je geeft. Door jouw gedrag raken je partner, kinderen, familie en vrienden het vertrouwen in je kwijt. Vaak weten ze niet wat ze met je moeten. Ze vragen zich af of ze nog van je houden, of ze nog wel vrienden willen zijn. Als je dat niet wilt, is het verstandig om hulp te zoeken.
30
We c an
Dit is huiselijk geweld In een situatie van huiselijk geweld is er vaak herrie, ruzie, wordt er iemand mishandeld of uitgescholden. Ook komt het voor dat er psychische druk wordt uitgeoefend. Er wordt bedreigd, gestalkt of er worden dingen verboden. Ook afpersing en seksueel misbruik komen voor. Als hier de partner, een (ex-)vriend, kind of familielid verantwoordelijk voor is, dan is er sprake van huiselijk geweld. Bron: www.shginfo.nl
column Leyla Çinibulak
Van India naar Nederland
O
p weg naar Delhi deel ik een autoriksja met Mashanichandi. Ze is onderwijzeres en 36 jaar oud. Terwijl het Indiase platteland als in een film voorbijflitst, komt het onderwerp trouwen ter sprake. Ondanks Mashanichandi’s verzet, bleven haar ouders haar onder druk zetten om te trouwen. “Waarom wilde je het niet?”, vraag ik haar. Het leek haar niets, ze leeft liever alleen. “Mannen beschouwen hun echtgenote hier als een soort slaaf”, zegt ze met een lach. Zowel in Delhi als Chennai heb ik begin 2009 met een Nederlandse delegatie verschillende changemakers van de Indiase WE CAN campagne ontmoet en gesproken. We wilden leren van het succes van de Indiase campagne. Wat mij vooral opviel, is hoe gepassioneerd en gedreven de mensen in India de campagne voeren. Meisjes en jongens, vrouwen en mannen, vanuit uiteenlopende organisaties, uit heel India doen ze mee aan WE CAN. Je vraagt je af hoe dat mogelijk is in een land waar vaak de hele familie hard moet werken om rond te komen en waar geweld tegen meisjes en vrouwen breed wordt geaccepteerd. In Delhi vertelt een man die als changemaker bij de organisatie Action India werkt: “Door de campagne zie ik in dat we samen het huishouden moeten doen.” Een andere man vertelt: “Vroeger dacht ik dat ik respect zou krijgen als ik mijn vrouw sloeg. Maar ik zie het nu anders. Juist door haar niet te slaan, krijg ik respect en voel ik mij een goede man.”
Leyla Çinibulak is medisch antropoloog en werkt als onderzoeker en senior projectleider bij MOVISIE, kennisinstituut en adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. Ook is zij docent weerbaarheid. www.movisie.nl
Waar ik mij als Utrechtse changemaker ook over verbaasde, is hoe goed ze in India mensen kunnen mobiliseren. In het zuiden spraken we met een tiental changemakers, studenten uit Chennai van de masteropleiding social work. In twee jaar tijd mobiliseerden ze 5000 jongeren om changemaker te worden. Met veel enthousiasme en grote motivatie organiseerden ze activiteiten voor andere studenten en docenten. Allemaal op vrijwillige basis. Eén van die studenten, een jongen van net twintig, vertelt hoe hij is veranderd door de campagne: “Vroeger zag ik, zoals vele anderen, het slaan van je vrouw niet als geweld. Maar nu denk ik daar anders over.” Toen wij in India vertelden dat geweld tegen meisjes en vrouwen ook in Nederland voorkomt, zagen we enorme verbazing. In India kunnen ze zich dat moeilijk voorstellen. Ook in Nederland zijn nog veel mensen enorm verbaasd. In beide landen denkt men waarschijnlijk: Hoe is dat mogelijk in een Europees land met zoveel rijkdom, mogelijkheden en vrijheid? We c an
31
advertentie
Wij zijn allemaal changemaker
en jij?
Mensen inspireren elkaar en leren van elkaar. Die kracht gebruikt WE CAN. Door mensen aan elkaar te laten vertellen over geweld tegen vrouwen, kunnen vooroordelen en gedrag veranderen. Daarom werkt de campagne met changemakers: mensen die zelf in hun vriendenkring, hun buurt of op het werk een positieve houding tegenover vrouwen stimuleren. Man, vrouw, alleen of in een groep, oud of jong: iedereen kan meedoen om een einde te maken aan geweld tegen vrouwen. Aaf • Abby • Aiky • Aleid • Alex • Alexander • Alissa • Alwin • Amira • Ana • Andrew • Andy • Anna Annabel • Anneke • Annelie • Annemies • Annet • Anya • Arja • Arnoud • Aron • Astrid • Aukelien Axelle • Babette • Bart • Baukje • Becky • Beertje • Ben • Berend • Bernard • Bert • Birgit • Bo Bobbi • Boris • Bregje • Brenda • Camilla • Carla • Carlos • Carry-Ann • Cas • Caspar • Celine Chantal • Charlot • Charlotte • Chris • Clary • Damien • Debbie • Deepak • Denise • Deniz • Desiree Dewi • Dick • Diego • Dieneke • Dieuwertje • Dominique • Donna • Dora • Douwe • Dustin • Eefje Ellen • Elmar • Els • Elvira • Emily • Emma • Esra • Estelle • Eva • Fabienne • Faisel • Famke Fatimazohra • Fenna • Ferial • Finne • Franka • Froukje • Goedele • Greetje • Greetje • Guillaume Gul • Guusje • Haakon • Hadassah • Haidy • Hanneke • Hans • Heleen • Herbert • Herma • Hidde Hilly • Imke • Ine • Ingrid • Jacqueline • Jan • Jandirk • Janine • Jasper • Jeannete • Jeanny • Jens Jeroen • Jesse • Jet • Jetske • Jiro • Joanna • Joep • Johan • John • Jolanda • Jose • José • Josh Jouke • Judith • Jur • Jurgen • Kaat • Katharina • Katie • Kelly • Kevin • Kim • Kirsten • Klaas • Ko Kordbacheh • Kristel • Kristen • Kylie • Laetitia • Lars • Laura • Lauren • Laury • Let • Leyla • LienneLiesbeth • Liesbeth • Lily • Lina • Lisa • Lisette • Lizzy • Ljoedmila • Lou • Lucien • Maayke • Mandy Margriet • Marie • Marielle • Marie-Louise • Marijke • Marissa • Marius • Marleen • Maroucha Marte • Marthe • Martie • Martina • Marwa • Maryvonne • Matthijs • Maurice • Melisa • Mellouki Merel • Merijn • Michael • Mieke • Mikel • Miriam • Mirte • Monica • Monique • Mustafa • Myrna Nadia • Nadine • Naomi • Nasra • Nasser • Nathaly • Nathelie • Nazima • Neeltje • Nele • Nena Nicky • Nicole • Nicolette • Niels • Nienke • Noor • Olaf • Olivier • Ossama • Paulien • Pauline Peggy • Peter • Petra • Pieter-Bas • Pieter-Jan • Pleuni • Puck • Quintus • Rachel • Raja • Renate Ricardo • Rike • Robby • Robin • Roos • Rosita • Roxanna • Rudolf • Sabine • Sahar Salvador • Sami • Sandra • Sara • Sarah • Saskia • Sezai • Sharon • Sheela Sigrid • Silvana • Silvia • Simone • Sophie • Soraya • Soula • Stacey • Stella Stephanie • Sylvia • Tamara • Tessa • Thirza • Tjalling • Usha • Veerle Victoria • Wietse • Willem • Wilma • Xander • Yasmine • Yfke • Yuri • Yvette Zahra • Zoe
Wil je changemaker worden? Meld je dan aan op www.wecan.nl.
