Rabomagazine Dossier 10 jaar Rabobank.be Onze klanten, ons beleid, ons rendement
Guy Verhofstadt Visie op Europa
Pascal Paepen
Maak komaf met het financieel analfabetisme
10 Jaar Rabobank.be "We willen weten wat klanten belangrijk vinden." Anja Desmedt, Conversation Manager
Focus op uw spaargeld
3
#
Outstanding thinking. Outstanding awards.
Rabomagazine
en het rendement hebben verbeterd. Maar het blijft knokken om die transparantie hoog te houden. Niet alle regelgeving gaat in de goede richting, en hoewel onze stem luider klinkt dan 10 jaar geleden, hebben de grootbanken nog steeds een dikke vinger in de pap.
WIE HAD DIT OOIT GEDACHT? Beste lezer,
Winnaar van de De Standaard / La Libre Belgique Morningstar Fund Awards in 2012, 2011 en 2010 Beste Grote Fondshuis in de categorie aandelen bij de De Standaard / La Libre Belgique Morningstar Fund Awards in 2012 en 2010 Beste Beheerder Aandelen bij de De Tijd & L’Echo Fund Awards in 2012 en 2011
Als onafhankelijke vermogensbeheerder richt Threadneedle Investments zich volledig op het behalen van de beste resultaten voor haar beleggers. Bij Threadneedle werken meer dan 130 beleggingsprofessionals* samen als één team, waarbinnen ideeën worden gedeeld en ruimte is voor debat. Kortom, een dynamische benadering met als doel een uitstekend beleggingsresultaat te bereiken. En deze aanpak heeft gewerkt, gezien de prijzen die Threadneedle in de afgelopen jaren in de wacht heeft gesleept.
De producten van Threadneedle zijn ook verkrijgbaar bij Rabobank.be, al 10 jaar dé online bank in België. Threadneedle wil Rabobank.be hartelijk feliciteren met haar jubileum! Kijk voor meer informatie over de producten van Threadneedle op www.rabobank.be, www.threadneedle.be of neem contact op met uw adviseur.
Out-think. Out-perform. threadneedle.com In het verleden behaalde rendementen bieden geen garantie voor de toekomst. De waarde van beleggingen en elk inkomen daaruit is niet gegarandeerd en kan, ook onder invloed van wisselkoersen, fluctueren. Dat kan betekenen dat een belegger zijn inleg mogelijk niet terugkrijgt. *Bron: Threadneedle per 30 juni 2012. Bron Awards: De Standaard & La Libre Belgique, maart 2012 en L’Echo & De Tijd, maart 2012. Threadneedle Asset Management Limited (TAML) is opgericht in Engeland en Wales onder registratienummer 573204. Gevestigd: 60 St Mary Axe, EC3A 8JQ, Londen. TAML staan onder toezicht van en zijn goedgekeurd door de Financial Services Authority in het Verenigd Koninkrijk. Threadneedle is een handelsnaam, AD116 en de Threadneedle-naam en logo zijn handelsmerken of gedeponeerde handelsmerken van de Threadneedle groep. © Threadneedle 2012. threadneedle.com
Edito & Inhoudstafel
Op 6 november 2012 bliezen we 10 kaarsjes uit. Bankenleeftijd is anders dan kattenleeftijd, 10 jaar ‘oud’ is voor een bank nog steeds ‘piepjong’. We weten na 10 jaar focus op sparen waar we mee bezig zijn, maar ook dat we nog werk voor de boeg hebben. En toch, we blikken op onze verjaardag met trots terug op de voorbije 10 jaar. Niemand had ooit gedacht dat we op die tijd bijna 10 miljard euro ‘groot’ zouden zijn, niemand had ooit gedacht dat we niet alleen de grootste online bank van het land zouden zijn maar ook nog eens zouden terechtkomen in de top 10 van alle banken, gemeten naar spaargeld. Maar bovenal had niemand 10 jaar geleden gedacht dat we wat betreft tevredenheid bij onze klanten de hoogste score zouden krijgen van alle banken. Bijna een 10 zelfs. Toch blijven we bescheiden. We hebben nog een lange weg af te leggen. Voor spaargeld kunnen we met de hand op het hart zeggen dat we de transparantie
Wat betreft beleggen staan we nog maar aan het begin. We hebben een mooie waaier van producten geselecteerd die over 10 jaar bekeken een goed rendement bieden, een rendement in lijn met het risico (zie pag. 8). Maar toch is er nog werk aan de winkel om het de potentiële belegger makkelijk te maken zijn gading te vinden in het oerwoud van mogelijke producten en hem een voldoende onafhankelijke keuze
INHOUD
4
24
“We blikken op onze verjaardag met trots terug op de voorbije 10 jaar” 04 Dossier 10 jaar Rabobank.be te bieden. Aan ons immers om aan te tonen dat beleggen niet zo moeilijk hoeft te zijn. Los daarvan moet de doorsnee spaarder en belegger beter opgeleid worden. Financieel analfabetisme is volgens Pascal Paepen een reëel probleem, we geven hem daarom graag een extra forum om daar iets aan te veranderen.
Uw vaste waarde van online bankieren in België.
10 jaar
14 Pascal Paepen over het financieel analfabetisme De visie van een financieel expert.
20 Guy Verhofstadt over de euro-crisis Zijn passie voor Europa en oplossingen voor de crisis.
24 De focus van Dixie Dansercoer Baanbrekend poolreiziger over het verleggen van grenzen.
Bedankt voor 10 jaar vertrouwen!
Veel leesplezier. Stephane Vermeiren General manager
EN VERDER... 10 Pensioensparen 13 Boek 10 jaar Rabobank.be 16 Rabobank.be, aangenaam 18 Evolutie van de markt
Verantwoordelijke uitgever Stephane Vermeiren, Uitbreidingstraat 86 bus 3, 2600 Antwerpen · Bladmanagement Kristel Dodion Concept, redactie, fotografie en vormgeving Het Salon · Contact Rabobank.be, Uitbreidingstraat 86 bus 3, 2600 Antwerpen
22 Een beheerder aan het woord 26 Rabo Corporate 27 Nieuws
Focus op uw spaargeld
3
4
10 jaar
10 jaar Rabobank.be
Rabobank.be, vaste waarde van online sparen in België
Al 10 jaar een consistent beleid Krachtig groeimiddel voor uw spaargeld. Niet getest op dieren, wel op Hollanders. Met deze slogans deed Rabobank.be tien jaar geleden als internetbank zijn entree in de Belgische spaarmarkt. Vandaag zijn we veruit de grootste internetbank van het land, een prestatie waar we fier op zijn. Tekst: Het Salon Wanneer Rabobank.be op 6 november 2002 zijn intrede doet op de Belgische spaarmarkt is de argwaan voor een nieuwe, zuivere internetbank nog groot. Spaarders stonden immers niet te trappelen om hun geld toe te vertrouwen aan een bank die enkel online bereikbaar is. Op de spaarmarkt zwaaiden traditionele banken nog de plak en zij goochelden met een wirwar van rekeningen, ondoorzichtige promoties, aangroei- en getrouwheidspremies. Spaarders zagen door het bos de bomen niet. We stonden voor een grote uitdaging, maar wel een met perspectieven.
Krachtig groeimiddel voor uw spaargeld Rabobank.be pakte het anders aan door onmiddellijk te kiezen voor eenvoud en transparantie: geen dure kantoren of adviseurs, zeer eenvoudige producten en een beperkt aantal diensten die volledig online – en dus geautomatiseerd – worden aangeboden. Door de ballast overboord te gooien konden we een toprendement aanbieden en de
Hoe weten wij of u tevreden bent? Om de tevredenheid van onze klanten te meten, maakt Rabobank.be gebruik van de NPS score. Het onderzoek werd in september 2012 op onze vraag uitgevoerd door het onafhankelijk studiebureau TNS. Zij stelden de vraag ‘Op een schaal van 0 tot 10, in welke mate zou u Rabobank.be aanbevelen aan uw vrienden/familie of zakelijke contacten?’. De score kan gaan van -100 tot +100. Hoe positiever de score, hoe tevredener de klant. Rabobank.be haalde in 2012 een score van 51 (wat meer is dan 51/100, namelijk 151/200!). Ter vergelijking: de grootbanken behaalden in onze meting scores tussen -43 en 15.
kosten tot het minimum beperken. De bewuste politiek om iedereen dezelfde rente te bieden, geen promoties te doen voor nieuw geld en niet te jongleren met tijdelijke spaarrekeningen wierp geleidelijk aan zijn vruchten af. De groei versnelde jaar na jaar. Intussen is het Rabobank.be model al meermaals gekopieerd – tot zelfs de grootbanken toe die eigen online rekeningen lanceerden. Toch kon geen enkele bank blijvend, met een en dezelfde rekening, in de top 10 standhouden (zie onder). En alhoewel de invoering van de verplichte getrouwheidspremie op 1 april 2009 de formule haar glans wat heeft doen verliezen, hebben we de belofte van een krachtig groeimiddel waargemaakt. Over 10 jaar bekeken is onze Rabo Spaarrekening veruit de meest renderende rekening in België. 10.000 euro bracht over die 10 jaar 13.443,25 euro op, heel wat meer dan op een klassieke spaarrekening bij een grootbank.
Tevreden klanten
Niet getest op dieren?
Hoogste rente? Op 10 jaar tijd kon geen enkele andere bank op één rekening een rendement aanbieden dat dat van Rabobank.be kon evenaren. Toch was onze rente niet altijd de hoogste op de markt. Tientallen banken toverden de afgelopen jaren op een bepaald tijdstip wel ergens een beter rendement uit de hoed, maar tot nu toe kon niemand op langere termijn de verwachtingen inlossen. Nieuwe spelers, banken die vaak tijdelijke promoties aanbieden, of heel erg om geld verlegen zitten (denk aan het IJslandse Kaupthing), zullen er ook in de toekomst waarschijnlijk in slagen om tijdelijk beter te doen dan Rabobank.be. Onze kracht bestaat er dan ook in om onze klanten op lange termijn een zorgeloos en uitstekend rendement aan te bieden, zonder voorwaarden en zonder rompslomp.
Rabobank was in Nederland dan wel een voorloper in online banking, maar ook voor de hele groep was een pure internetbank, zonder kantoren, een test. Om de bank maximale flexibiliteit te garanderen, werd gekozen voor Belgische partners, waaronder Sopra Banking Software Belgium (voorheen Callataÿ & Wouters) die de beveiligde site ontwikkelden, en Vasco voor de digipassen. Ook de eigen klantendienst en de marketingafdeling werd van begin af ingevuld met Belgische medewerkers.
Die lokale aanpak was een van onze succesfactoren en we mogen met trots zeggen dat onze bank model heeft gestaan voor het opzetten van nieuwe internetbanken (onder de naam RaboDirect) in Australië, Nieuw-Zeeland, Ierland, Polen en recent in Duitsland. Het Belgische Rabobank.be team heeft in al die landen een grote rol gespeeld. Vandaag zijn wij met 235.000 klanten nog steeds goed voor een kleine 40% van de klanten van RaboDirect wereldwijd ...
Duidelijkheid, veiligheid en transparantie staan hoog op de prioriteitenlijst bij Rabobank.be en doorheen de jaren werden verschillende initiatieven genomen om hierin verbeteringen aan te brengen. Zo waren we de allereerste bank die maximaal inzette op de basisrente en introduceerden we al in 2007 de online rentecalculator waarmee onze klanten op elk moment kunnen weten hoeveel rente hun rekening al heeft opgebracht en hoeveel intrest ze op het einde van het jaar mogen verwachten. Rabobank.be is daarmee een van de weinige banken die haar klanten inzage geeft in de totstandkoming van de rentevergoeding. Het is dan ook geen toeval dat we vandaag prat mogen gaan op de hoogste klantentevredenheid van alle banken.
6
10 jaar
10 jaar Rabobank.be
10 jaar klantenvertrouwen
Bedankt! Met 235.000 zijn jullie ondertussen. Jaar na jaar mocht Rabobank.be gemiddeld 20.000 nieuwe klanten verwelkomen. De laatste jaren is die groei nog versneld, voornamelijk door mond-tot-mondreclame. Uit onderzoek weten we immers dat meer dan de helft van de nieuwe klanten de weg naar onze bank vindt op aanraden van vrienden en kennissen. Wij zijn enorm trots op het vertrouwen dat u in ons stelt! Door deze natuurlijke klantengroei kunnen wij ook onze marketingkosten laag houden en dat is dan weer aangenaam voor uw portemonnee. Tekst: Anne Suys · Fotografie: Filip Naudts
1 Aantal klanten
Aantal klanten
235.000
EVOLUTIE AANTAL KLANTEN
220.000
4
140.000 120.000
120.000
3
“Ik zocht een veiligere haven 3
100.000 voor mijn geld. Rabobank.be
80.000
bracht een frisse wind in de 80.000
60.000
60.000
20.000
2 1
0 ‘03
‘04
‘05
‘06
‘07
• 384 jaar, e-business manager, 1 dochter • Reist en kookt graag • Scrolt dagelijks mobiel door haar nieuwsfeed, leest Delicious magazine (UK uitgave) en beluistert vinylplaten (jazz en klassiek) • Bij Rabobank.be heeft Sophie een effectenrekening, een pensioenfonds, een spaarrekening op lange en een op korte termijn, 2 Tak 21-producten en een Gift Account voor haar dochter. Ze hoopt zich nooit teveel financiële zorgen te hoeven maken, want ze besteedt niet graag tijd aan dat soort zaken.
• 44 jaar, commercieel bediende, 2 zonen
220.000 • Renoveert zijn oude vierkantshoeve en is
160.000
40.000
SOPHIE MEERT KLANTEN
240.000
180.000
100.000
KLANT VAN 2005 235.000
Dries Claes
KLANTEN
actief bosbouwer 200.000 • Heeft geen tv, luistert naar Radio 1 en Musique 3 • Geld is voor Dries geen drijfveer op zich, het dient 180.000 om dromen waar te maken. Zoals bossen kopen en bomen planten als langetermijninvestering 160.000 voor volgende generaties, bijvoorbeeld. Dries heeft bij Rabobank.be een zicht- en 140.000 spaarrekening.
200.000
VANDAAG
KLANT VAN HET EERSTE UUR
➛
➛
VANDAAG
240.000
2
‘08
‘09
‘10
‘11
‘12
bankwereld: met een eerlijk 2 reclame. verhaal en opgewekte Ik wil een goed rendement en 40.000 het gevoel dat ik correct vergoed 20.000 1 word voor mijn spaarcenten. 0 Die beloftes heeft Rabobank.be ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ook waargemaakt.”
‘09
“De intrestvoeten en mondtot-mondreclame van andere tevreden Rabobank.be klanten vormden doorslaggevende argumenten voor mijn overstap. Hoe meer er online kan, hoe liever. Ik vind dat de klassieke banken die behoefte onvol‘10 ‘11 ‘12 doende invullen.”
3
4
KLANT VAN 2007
KLANT VAN 2012
• 47 jaar, directeur reclameregie, gehuwd en vader van 2 zonen • Is een gepassioneerd liefhebber van Italië, jazz en blues • Speelt graag op zijn tenorsaxofoon • Leest Knack, Trends, The Good Life en Nest • De laatste grote aankoop van Philippe was een nieuwe keuken. Sparen doet hij om ooit in Zuid-Italië een appartement in een mooie historische stad te kunnen kopen. Philippe heeft bij Rabobank.be een zicht- en spaarrekening.
• 42 jaar, gedelegeerd bestuurder, 3 kinderen • Vrije tijd spendeert ze het liefst met de kinderen • Haar radio staat op Q-Music, Nostalgie of Radio 1 en ze leest De Standaard en Feeling • Vorig jaar kocht ze een woning die ze nu aan het verbouwen is. Bij Rabobank.be heeft Christine een spaarrekening en voor elk van haar kinderen een Gift Account.
philippe belpaire
“Op de goed uitgebouwde website van Rabobank.be vind ik heel wat interessante informatie terug. De tips en de adviezen passen perfect in mijn eigen beleggingsfilosofie: als een goede huisvader omgaan met zuurverdiende spaarcentjes waar je toch ook keihard voor werkt.”
christine van den berghe
“Ik ben een late instapper. De crisis bij de grootbanken en het advies van mensen om mijn portefeuille te spreiden, trok me over de streep. Ik waardeer de transparantie die Rabobank.be biedt.”
8
10 jaar
10 jaar Rabobank.be
Hoger risico = bibbergeld?
Transparant productengamma
10 jaar rendement Sinds de lancering in 2002 hebben we geleidelijk het productaanbod uitgebreid met als rode draad: een maximale vergoeding, gebruiksgemak, transparantie, duidelijkheid en liefst géén kosten. Tekst: Het Salon 10 jaar na onze lancering maken we een evaluatie op van ons productaanbod. Wat waren de toppers met het hoogste rendement? Om dat te weten, rekenden we uit wat uw rendement geweest zou zijn indien u 10 jaar geleden in onze huidige producten was gestapt. Fictief natuurlijk, want bij de start boden we niet alle producten aan. We maakten echter de berekeningen met de juiste alternatieven. En zoals het hoort, vertellen we u er ook bij dat de rendementen van de afgelopen 10 jaar geen garantie kunnen vormen voor de toekomst.
langere termijn, via termijnrekeningen of Tak 21-spaarverzekeringen, behaalde u een mooi hoger rendement ten opzichte van het klassiek sparen. • Risico kan wel degelijk uw bondgenoot zijn. Over een periode van tien jaar is de trend duidelijk: de beleggingsproducten met meer risico leverden een aanzienlijk beter gemiddeld rendement op. Een gedeelte van uw kapitaal beleggen in producten met iets meer risico loonde dus de afgelopen tien jaar, al moeten we er wel bij vertellen
De belangrijkste conclusies
Risico kan wel degelijk uw bondgenoot zijn. Over een periode van tien jaar leverden de beleggingsproducten met meer risico een aanzienlijk beter gemiddeld rendement op.
• Over een periode van 10 jaar tijd slagen al de producten in ons aanbod erin om de gemiddelde inflatie van 2,17% te kloppen. Ter vergelijking: de klassieke spaarboekjes bij de grootbanken blijken met een gemiddeld rendement van 1,77% onder te moeten doen. • Klassiek sparen bij Rabobank.be levert een degelijk rendement van gemiddeld 3,00% per jaar op. Geen enkele andere bank deed beter over dezelfde periode. • Wanneer u koos voor een belegging op
Wie tien jaar geleden in fondsen met een hoger risico (risicoklasse 5-6) instapte, verwierf een aanzienlijk beter rendement. Maar was dit rendement het risico wel waard?
WAT IS DE GEMIDDELDE JAARLIJKSE OPBRENGST (GEANNUALISEERD RENDEMENT) OP 10 JAAR TIJD? 1,77%
Klassiek spaarboekje grootbank
2,17%
Gemiddelde inflatie op 10 jaar
Enkele vaststellingen • 2002-2007: forse groei waarbij koersen stegen met gemiddeld 190% (uitschieters tot +500%). • 2008-2009: financiële crisis met beurscrash van gemiddeld -57% (uitschieters tot -74%). • Na 2009: 66% van de fondsen grotendeels hersteld van de crash. • Momenteel: geen enkel fonds (van de 36) noteert vandaag lager dan 10 jaar geleden.
CONCLUSIES • Slechts een derde van de fondsen stond vlak na de crash van 2008/2009 in het rood en geen enkel fonds leverde een negatief rendement op. Beleggen in fondsen met een hoger risico kan op lange termijn dus wel degelijk lonen. • Het moment van instappen kan het feest vergallen: wie net op de piek in 2007 intekende, heeft een veel grotere kans om momenteel nog op verlies te staan. Spreid daarom uw instapmomenten en pas op voor te veel euforie op de beurzen. • Laat u niet teveel leiden door emoties: wie 10 jaar geleden belegde maar zich liet meeslepen door de crisis en net na de crash zijn fondsen verkocht uit angst voor verdere verliezen, heeft het herstel gemist en is waarschijnlijk op verlies blijven staan. • Spreid uw beleggingen. De verschillen tussen fondsen kunnen groot zijn en soms is kiezen voor een gemiddeld rendement beter dan gokken.
3,00%
Rabo Spaarrekening
3,34%
Termijnrekening 5 jaar + 5 jaar
3,88%
Tak 21
4,04%
Fondsen risicoklasse 0-2
6,77%
Fondsen risicoklasse 3-4 Fondsen risicoklasse 5-6
8,10% 8,42%
Pensioensparen
HOE BEREKEND? In de berekening geven we, voor zover mogelijk, het netto rendement weer: • voor spaarrekeningen: netto, rekening houdend met de fiscale vrijstelling tot het maximum toegelaten bedrag per jaar, • voor Tak 21: netto voor bedragen die
minstens 8 jaar belegd bleven, • voor termijnrekeningen: netto, na aftrek van 15% roerende voorheffing gedurende de eerste 8 jaar en 21% roerende voorheffing gedurende de laatste twee jaar, • voor pensioensparen: netto, rekening houdend met een fiscaal voordeel van 30%
dat de stalen zenuwen van beleggers de afgelopen jaren wel verschillende keren op de proef werden gesteld. • Pensioensparen scoort het hoogst. Het hogere risico bij pensioenfondsen vertaalt zich in een aanzienlijk beter rendement. Bijkomend leveren ze nog een interessant fiscaal voordeel op. Wordt dat voordeel vertaald in rendement, dan blijken pensioenfondsen een uitermate goede belegging. Stapte u 10 jaar geleden in het Rabo Pension
op de storting én met de anticipatieve heffing van 10%, • voor fondsen: zonder rekening te houden met eventuele instapkosten (in de meeste gevallen 0% bij Rabobank.be), beurstaks, dividendbelasting of meerwaardebelasting (deze verschillen naargelang het fonds en de periode).
Fund Balanced, dan zou u dat jaarlijks gemiddeld 8,42% rendement hebben opgeleverd. Jammer dat het bedrag dat u jaarlijks kunt storten beperkt is. Het overzicht hierboven geeft het gemiddelde jaarlijkse rendement (geannualiseerd rendement) over de afgelopen 10 jaar weer voor alle producten die zich momenteel in ons aanbod bevinden. Op het ogenblik van onze lancering, 10 jaar geleden, boden we nog niet alle
Op www.rabobank.be/10jaarrendement vindt u uitgebreide informatie over de berekeningswijze, onder meer de exacte toepassing van de fiscaliteit en kosten. U vindt er eveneens de fondsen terug die in de berekening werden gebruikt en de toelichting daarbij.
producten in de lijst aan. Toch zochten we naar de nodige input om een juiste berekening te maken.
Bewaar het overzicht
• Ga naar www.rabobank.be/10jaarrendement voor uitgebreide informatie over de berekeningswijze.
• Bekijk de volledige lijst van onze producten op Rabobank.be ➛ Onze producten
10
Rabomagazine
Pensioensparen
Met een cadeau van de fiscus én een van Rabobank.be
Sparen voor later Bent u nog zeker van uw pensioen? Als u heel eerlijk bent: waarschijnlijk niet. Het huidig pensioenstelsel is niet meer in staat om in de toekomst de vergrijzing en de veroudering van de bevolking op te vangen. Tekst: Willem-Jan van Ekert · Illustratie: Steve Michiels
Sommige studies wijzen er zelfs op dat er tegen 2030 evenveel gepensioneerden als actieven in de samenleving zullen zijn. Dan is het de hoogste tijd om nu al aandacht te schenken aan een extra inkomen. Een dat uw wettelijk pensioen aanvult zodat u ook later zorgeloos kunt blijven genieten. Pensioensparen is de ideale formule die daarvoor zorgt. Want het is de beste belegging die u kunt doen: 30% van de jaarlijkse inleg krijgt u terug via de belastingen. Bovendien blijven andere fiscale aftrekken voor hypothecair krediet, individuele levensverzekering en/of schuldsaldo-verzekering geldig. En beide echtgenoten of partners kunnen hiervan genieten.
Waarom u voor Rabobank.be moet kiezen: • Rabobank.be rekent u geen gebruikelijke 3% instapkosten aan. Sowieso is het pensioensparen bij Rabobank.be helemaal gratis. Dat betekent dus al 3% extra winst elk jaar! • U kunt – afhankelijk van uw eigen risicokeuze en leeftijd – kiezen uit 3 verschillende profielen: Stability, Balanced en Growth. Switchen tussen deze profielen kan, zonder kosten. • Uw Rabo Pensioenspaarrekening kunt u volledig zelf online beheren. En de actuele waarde van uw pensioenkapitaal kunt u dagelijks raadplegen.
Tijdelijk aanbod Wij geven u alvast een duwtje in de rug: als u voor 15 januari 2013 uw pensioenspaarfonds van een andere bank overdraagt naar een Rabo Pensioenspaarrekening, dan geven wij u het equivalent van ongeveer 1 maand pensioensparen cadeau, namelijk 75 euro! En maakt u zich geen zorgen: de kosten die uw huidige bank u zou aanrekenen voor die overdracht, betalen wij eveneens integraal terug. Overdragen kan heel makkelijk, het document hiervoor vindt u op onze site. Let op: enkel een pensioenspaarfonds kan worden overgedragen, geen pensioenspaarverzekering.
Pensioensparen bij Rabobank.be • Open makkelijk een pensioenspaarrekening via een individuele rekening.
Meer info op Rabobank.be ➛ Onze producten ➛ Sparen en betalen ➛ Pensioensparen
• Het overdrachtformulier vindt u op Rabobank.be ➛ Overige info ➛ Document Center ➛ Aanvraagformulier overdracht Pensioenspaarrekening
TIJDELIJK AANBOD Geldig tot 15 januari 2013! • Open een Rabo Pensioenspaarrekening en draag uw huidige pensioenspaarfonds bij een andere bank over naar Rabobank.be. • Hebt u al een Rabo Pensioenspaarrekening? Breng dan het pensioenspaarfonds dat u al had bij een andere bank ook over naar Rabobank.be.
En ontvang een premie van 75 euro! Actie geldig van 1 november 2012 tot en met 15 januari 2013. De premie van 75 euro wordt eind februari 2013 op uw Rabo Spaarrekening geplaatst. Ook de kosten verbonden aan de overdracht betalen wij.
11
12
www.petercam.be
- Rabobank.be viert zijn 10e verjaardag -
10 jaar STErKE PrESTaTIES. WITH a LITTLE HELP FrOM OUr FUNDS.
De uitstekende gezondheid waarin Rabobank.be de 10e verjaardag van zijn Belgische vestiging viert, verdient oprechte gelukwensen. Ook van Petercam, ondermeer. Want wij zijn trots dat onze beleggingsfondsen een mooie plaats krijgen in de selectie van de specialisten van Rabobank.be. Hun erkenning is geen toeval en bewijst het professionalisme waarmee onze beheerders hun portefeuilles actief beheren. En dat is volledig in uw voordeel. Prettige verjaardag!
www.petercam.be
Rabomagazine
Boek 10 jaar Rabobank.be
WIn DIT BOEK!
Maak kans op een uniek exemplaar
30 inspirerende portretten Tien jaar anders zijn dan andere banken, dat vieren we ook op een andere manier. Niet met vuurwerk of een duur feest. Wat we doen en zeggen, heeft betekenis. Daarom maakten we samen met de Standaard Uitgeverij ‘Mijn eigen weg’. Tekst: Het Salon
Dit boek vertelt het verhaal van 30 Belgen en hun passie. 30 mensen die zelf hun weg kozen, zonder omwegen. Gebracht op een transparante en directe manier, zoals Rabobank.be steeds doet. Het zijn 30 inspirerende portretten in woord en beeld geworden. In die 10 jaar zijn we de grootste internet spaarbank geworden. We
willen daarom onze klanten bedanken met 'Mijn eigen weg'. U kunt dit boek gratis downloaden op www.rabobank.be/mijneigenweg, in pdf of ook als e-book. 'Mijn eigen weg' telt 128 pagina’s en werd geschreven door Katrien Steyaert, de fotoportretten zijn van de hand van Katrijn Van Giel.
Maak kans op een gedrukt exemplaar van 'mijn eigen weg'
We drukten het boek in beperkte oplage. Wilt u graag zo’n prachtig uitgevoerd exemplaar hebben? Stuur dan voor 30/11/2012 een mail naar
[email protected] met daarbij uw antwoord op de vraag ‘Wat betekent 10 jaar Rabobank.be voor u?’ 10 inzenders maken kans op het unieke boek, wees er dus snel bij! De mooiste inzendingen nemen we mee in onze volgende Geldtips.
13
14
15
De visie van ...
De visie van financieel expert Pascal Paepen
Maak komaf met het financieel analfabetisme! Beursspecialist Pascal Paepen gooide onlangs het roer radicaal om. Hij ruilde 12 jaar als zakenbankier in de Londense City in voor zijn jongensdroom: lesgeven. Vandaag deelt hij zijn kennis met jongeren aan de hogescholen van Geel en Brussel die op het punt staan de bedrijfs- of de financiële wereld binnen te stappen. Gezond verstand vindt Pascal daarbij een belangrijk gegeven. Zeker als het gaat over bankieren en ethisch ondernemen. Voor Rabobank.be zal hij maandelijks ook zijn gedachten neerpennen op de blog. Een voorproefje. Tekst: Pascal Paepen · Fotografie: Filip Naudts
Moet er nog geld zijn? Van New York tot Tokio, over Londen en Frankfurt draaien de geldpersen van de centrale banken overuren. De verse bankbiljetten moeten dienen om er de economie weer bovenop te krijgen. Goedkoop geld doet consumenten consumeren en bedrijven investeren. Dat is althans de theorie. Maar in de praktijk wil het maar niet lukken. Grote ondernemingen investeren nauwelijks in nieuwe fabrieken en machines. Net als consumenten letten bedrijfsleiders op hun centen. Het geld wil maar niet rollen. Iedereen wil besparen en sparen, ook al brengt al dat spaargeld almaar minder op want de rente staat op een historisch dieptepunt. Nooit was er meer geld dan nu. En toch blijft het crisis? Dat lijkt wel een paradox. Het is niet de enige schijnbare tegenstrijdigheid. Want ondanks de fenomenale
“Financieel analfabetisme is een reëel en actueel probleem. Hoe pakken we dat aan?”
stijging van de geldvoorraad heb ik de afgelopen jaren en maanden geen toename gezien van de kennis over economie en geld. Politici en andere autoriteiten ruziën met elkaar over het al dan niet aantreden van een nieuwe recessie. Ze raken het ook niet eens over de noodzaak van een kapitaalverhoging bij een bad bank. Weten ze eigenlijk wel waarover ze spreken en realiseren ze zich wat de consequenties zijn van hun beslissingen? Het financieel analfabetisme woekert vandaag als nooit tevoren. Er wordt gegoocheld met miljarden en met financiële termen, met ingewikkelde constructies en economische analyses. Maar wie van onze beleidsmakers kent de mogelijke gevolgen en risico’s van de niet-traditionele maatregelen die centrale banken nu nemen? Beseft iedereen dat we de schuldencrisis aanpakken met meer schulden? In de Wetstraat mag het al niet goed gesteld zijn met de kennis over geld en economie, in de Dorpsstraat is het vaak niet beter. Ik ben verwonderd over de vele vragen die ik krijg van mensen die het goed menen maar niet weten wat het verschil is tussen een aandeel en een obligatie. Dat is gevaarlijk, want net als politici moeten gewone huisvaders en -moeders beslissingen nemen die grote gevolgen kunnen hebben voor
Wie is Pascal Paepen? • 44 jaar • Graduaat Financiewezen, graduaat Fiscaliteit en Licentiaat Handelswetenschappen • Van 1993-2012 als zakenbankier in Brussel en Londen • Meer dan 12 jaar een dagelijkse financieeleconomische rubriek op Radio1 • Sinds september docent ‘bank en beurs’ en ‘internationaal ondernemen’ aan KHK (Geel) en HUB (Brussel)
hun toekomstige financiële situatie. Een goede inschatting van de risico’s van een lening of een belegging is dan ook geen luxe maar noodzaak. Financieel analfabetisme is een reëel en actueel probleem. Hoe pakken we dat aan? Je zou de consument kunnen oproepen om zich beter te informeren. Maar hoe dan? In de gespecialiseerde pers is de terminologie vaak te ingewikkeld en zelfs de uitleg die de banken geven bij een financieel product is niet eenvoudig. Een mens wordt er niet wijzer van. Het probleem kan ook niet zomaar snel opgelost worden met wat extra regulering. Een grondige aanpak vergt een visie op lange termijn. Die mag niet enkel de verantwoordelijkheid zijn van de ministeries van Financiën, Economie en Consumentenzaken, maar zou vooral een bevoegdheid en prioriteit moeten zijn voor onze minister van Onderwijs. De overheid zou namelijk dringend moeten investeren in een basisopleiding economie en geldzaken voor iedereen. Als mensen van jongs af weten dat consumentenkrediet geen oplossing is maar een probleem, dat ‘gratis’ en ‘risicoloos’ niet bestaan en dat je altijd dient op te passen met hebzucht en angst, dan helpen we al heel wat onwetendheid uit de wereld. Daar wordt op termijn iedereen beter van.
VRAAG HET AAN
PASCAL PAEPEN! Vanaf nu kunt u uw financiële vragen kwijt bij Rabobank.be. Maandelijks beantwoordt Pascal Paepen een van die vragen in zijn bijdrage op de blog van Rabobank.be. Lees er alles over op www.rabobank.be/nl/raboblog
Vraag het aan Pascal Paepen
Lees zijn maandelijkse bijdrage op de Rabobank-blog xxxxxx xxxxxx
16
Rabobank.be, aangenaam
“Communicatie met klanten is tweerichtingsverkeer” In deze rubriek stellen we telkens een medewerker van Rabobank.be voor. Deze keer vertelt Anja Desmedt over haar bijzondere beroep. Tekst: Willem-Jan van Ekert · Fotografie: Studio 37
Fidelity, bewezen ervaring in obligatiefondsen
ert licite e e f y t li .b g Fide bobank jaarda Ra 0e ver r1 haa met
Eén doelstelling Een zo hoog mogelijk rendement voor onze beleggers.
Wie? • Anja Desmedt • 40 jaar, studeerde Communicatie Management • Conversation Manager
Wat doet een conversation manager? “Mijn taak is letterlijk: op een proactieve manier van gedachten wisselen met de klanten. Want Rabobank.be heeft heel wat te vertellen en ik zorg ervoor dat dit op de juiste manier bij de mensen komt. Onze gesprekken kunnen over van alles gaan: onze visie op financiën, beleggen, interessante persartikels die we gelezen hebben en natuurlijk ook over onze producten. We onderzoeken voortdurend wat de noden en behoeftes zijn van onze klanten en we gebruiken ook een meetsysteem dat de tevredenheid van onze klanten aangeeft. Zo zien we of we juist bezig zijn of niet.”
Is dat niet hetzelfde als wat een verkoper doet? “Helemaal niet! Het is geen eenrichtingsverkeer: veel van onze klanten zijn erg deskundig op financieel vlak en vinden zelf hun weg. Zij weten waarover ze het hebben en zullen vaak hun mening geven. Neem bijvoorbeeld maar eens een kijkje op verschillende online financiële fora, waar klanten in contact komen met andere klanten of eventueel prospecten. Wij komen daar maar zelden in tussen. Wel houden we in de gaten wat er online wordt verteld om het gesprek met de klanten aan te gaan en daaruit te leren.”
Is Rabobank.be aanwezig op social media? “Ja, meer en meer. Onze blog – die tot voor kort enkel de maandelijkse ‘Mening van Stephane’ bevatte – is uitgebreid. We houden artikels en informatie die
verschijnen in de pers bij en bundelen ze per thema, met de nodige duiding en de mogelijkheid om mensen te laten reageren. Klanten kunnen ook vragen stellen: zo beantwoordt Pascal Paepen (maak kennis met zijn visie op pagina 14, red.) maandelijks een vraag van onze klanten op de blog. En we zijn ook aanwezig op Facebook en Twitter. Facebook is voor ons het platform om feedback te krijgen van klanten, om mensen mee te laten denken en ons impulsen te geven over wat zij belangrijk vinden. Twitter is dan weer een andere vorm om als klantendienst naar buiten te komen: wie online is, kan hier zijn vragen stellen.”
Vertrouwen Meer dan US $ 46 miljard in obligaties wereldwijd onder beheer.
Wereldwijd Aanwezig in alle belangrijke beleggingscentra.
Ervaring Meer dan 40 jaar succesvol beheer van compartimenten.
Onafhankelijkheid Fidelity Worldwide Investment is een volledig particuliere onderneming.
Research capaciteit
Je hebt dus heel wat te vertellen? (lacht) “Dat moet ook wel. Alles wat we willen uitdragen moet in lijn zijn met de waarden van Rabobank.be: transparant, duidelijk, eenvoudig en eerlijk, zodat mensen zelf een bewuste keuze kunnen maken.”
Een wereldwijd netwerk van ongeveer 59 investment professionals.
Meer weten? Ga naar www.fidelity.be of bel 0800 18 790
Uniek researchproces Intensieve analyse van duizenden ondernemingen over de hele wereld.
Uw mening, opmerking, vraag, reactie of input is welkom. Facebook: www.facebook.com/rabobank.be Twitter: @Rabobank_be Bezoek onze RaboBlog: www.rabobank.be/nl/raboblog Neem ook eens een kijkje op: www.bankshopper.be www.spaargids.be
Fidelity/Fidelity Worldwide Investment betekent FIL Limited, en zijn dochterondernemingen. Tenzij anders vermeld, zijn alle opinies die van Fidelity. Activa en middelen hebben betrekking tot 30 juni 2012. De gegevens zijn niet gecontroleerd. Beleggingsdeskundigen omvatten partners, analisten, beheerders van landen- en sectorportefeuilles met researchverantwoordelijkheid en technische en kwantitatieve analisten die deel uitmaken van een researchteam. Fidelity, Fidelity Worldwide Investment, het Fidelity Worldwide Investment logo en het ‘F symbool’ zijn handelsmerken van FIL Limited. Uitgegeven door FIL (Luxembourg) S.A., goedgekeurd en gereguleerd in Luxemburg door de CSSF (Commission de Surveillance du Secteur Financier). CL1209201/0213
18
19
Evolutie van de markt
Rabobank staat heel sterk in de huizenmarkt. Een risico?
Senior executive vice president Rabobank International Harry de Roo
“Stunttarieven betekenen dat je klanten tijdelijk voor de gek houdt”
Toen Rabobank tien jaar geleden Rabobank.be op de Belgische spaarmarkt zette, gebeurde dat onder toezicht van een beleidscomité van ervaren directeuren. Een van de leden was Harry J.H. de Roo, vandaag chief financial & risk officer en senior executive vice president bij Rabobank International. Een ideale gesprekspartner om terug, maar vooral vooruit te blikken. Tekst: René De Witte · Fotografie: Isabel Pousset
“Ik kan gerust toegeven dat we in het begin hebben lopen zoeken hoeveel we moesten investeren in België,” herinnert Harry de Roo zich de start van Rabobank.be. “In Nederland hadden we ervaring met het internetbankieren, maar de situatie was in België helemaal anders. In Nederland hadden we een groot netwerk. De relaties met de klanten waren gebouwd op fysieke contacten. Internet was gewoon een bijkomende dienst die het de klanten makkelijker kon maken. In België moesten we een relatie opbouwen met klanten die we niet eens hadden gezien.”
Het was aftasten, echt pionierswerk dus. “Klopt. De grote vraag was of internetklanten niet even snel weer zouden weggaan als dat ze gekomen waren. Kon je een langdurige relatie opbouwen met internetspaarders, vroegen we ons af. Toch wel, zo is de facto gebleken. Zolang het aanbod consistent goed is en de mensen kunnen blijven vertrouwen op de soliditeit van de bank, dan is de klantentrouw veel groter dan we aanvankelijk hadden gedacht.”
Waarom naar België gaan met een internetbank? “We hebben altijd de ambitie gehad
om posities te verwerven in de ons omringende landen. Omdat in die landen al sterke banken bestonden, was dat niet evident. We hebben dus geprobeerd om samenwerkingen op te zetten, maar dat is geen succes gebleken. Vandaar een internetbank. Rabobank.be was voor ons een pilootproject.”
Om het nadien in andere landen te kopiëren. “Precies. Onze internetspaarbanken in Ierland, Duitsland, Nieuw-Zeeland, Australië en Polen zijn allemaal kopieën van wat we in België hebben gedaan. In dat opzicht is Rabobank.be echt een succesverhaal geweest. Dankzij het bewezen concept uit België konden we, als we ons enigszins forceerden, op zes of negen maand een bank op de markt introduceren. De timeto-market is eigenlijk relatief kort.”
“Met 210 miljard euro hebben we in Nederland een behoorlijke positie, maar eerlijk gezegd maak ik me daar geen zorgen over. Een deel van onze portefeuille is gegarandeerd. De gemiddelde 'loan to value'-rate is 80%, dat is de verhouding tussen de actuele waarde van onze uitzetting en de waarde van het huis. De verliezen die we in 2011 en 2012 in de huizenmarkt hebben geleden, zijn het vernoemen niet waard.” aantrekkelijk tarief bieden onder duidelijke voorwaarden bij een solide bank. Het succes van Rabobank.be toont aan dat klanten zo’n aanbod waarderen.”
Kortom, het moederhuis van Rabobank.be was en is een sterke bank. “Ondanks de sterk veranderde marktomstandigheden, hebben we doorheen de crisis onze positie kunnen behouden. Anderzijds is de bank een onderdeel van de maatschappij en ben je natuurlijk niet immuun voor die veranderingen. Risicoloos bankieren bestaat niet. De kunst is te begrijpen om risico’s zo goed mogelijk te beheren. Nu hebben we de voorbije jaren gezien dat het onmogelijke toch mogelijk was, dat er meer kwetsbaarheid was dan we met z'n allen hadden gedacht. Het komt erop aan om alert te blijven.”
Rabobank is een sterke bank. Krijgen klanten bij u daarom een lagere spaarrente? “Zoals ik al zei, we bieden een aantrekkelijk tarief onder duidelijke voorwaarden bij een solide bank. Het is die combinatie die de propositie aantrekkelijk maakt voor onze klanten. Ten opzichte van de huidige geld- en kapitaalsmarktrente betalen we een mooi tarief. Bij veranderingen in de marktrentes moeten de spaartarieven natuurlijk ook aangepast worden. Klanten en ook wijzelf kijken nadrukkelijk ook naar de tarieven van onze concurrenten. Wij menen dat wij met ons aanbod zeker concurrentieel zijn. En gelukkig lijken onze klanten dat ook te vinden. Wij willen niet voortdurend stunten. Stunttarieven betekenen per definitie dat je klanten tijdelijk voor de gek houdt.”
Rabobank verloor vorig jaar zijn AAA-rating, de hoogste quotering inzake kredietwaardigheid. Het werd AA. Was er een effect? “Rabobank was en is een solide bank. De wereld waarin we opereren is wel nadrukkelijk veranderd en dat is in de rating tot uitdrukking gekomen. Er zijn eigenlijk drie belangrijke ratingbureaus: Standard & Poor's, Fitch en Moody's. Als je de gemiddelde rating van die drie neemt dan zijn wij, over de hele wereld gezien, nog steeds de hoogst gewaardeerde private bank.”
In sommige landen hebben jullie af te rekenen met zeer agressieve concurrentie. Hoe kan Rabobank dan toch aantrekkelijk blijven?
“Wat wel is gebeurd, is dat het algemeen vertrouwen in de bankensector is afgenomen, hetgeen ertoe geleid heeft dat de funding – maar dat geldt voor alle banken – wat duurder is geworden. Dat zien we zich nu geleidelijk herstellen, ook door de maatregelen die er nu in Europa genomen worden.”
“Wij denken dat het voor onze klanten belangrijk is dat we consistent zijn in ons prijsbeleid, dat klanten er op kunnen rekenen dat we hen in continuïteit een
Wat vreemd is: de funding is duurder geworden en anderzijds deelt de Europese Centrale
“Dankzij het bewezen concept uit België konden we, als we ons enigszins forceerden, op zes of negen maand een bank op de markt introduceren” Bank (ECB) gratis geld uit. “Nou, gratis is het niet. Maar de ECB zorgt er wel voor dat er voor banken liquide middelen beschikbaar komen, terwijl de beschikbaarheid van middelen op de normale professionele markten met name voor langere perioden zeer beperkt is. Daar heeft de ECB wat proberen aan te doen.”
Maken jullie daar gebruik van? “Alhoewel het prijsniveau aantrekkelijk leek, hebben wij er geen gebruik van gemaakt om de eenvoudige reden dat we op eigen benen kunnen staan en Rabobank nog wel voldoende middelen kan aantrekken.”
Rabobank moet als veilige haven uit alle hoeken veel geld binnenkrijgen. “Dat is nog steeds zo, maar het is veelal kortlopend en het is niet altijd even makkelijk om daar een bestemming voor te vinden. De vraag naar leningen is gedaald, klanten zijn in het huidige economische klimaat begrij-
pelijkerwijs terughoudend. Gegeven de financiële crisis hebben ook overheden een ander risicoprofiel gekregen en zijn we zeer terughoudend met het tijdelijk investeren in overheidspapier. Daarom zetten we momenteel meer dan gemiddeld middelen bij de ECB. Geen echt lucratieve business met de rente van 0% die de ECB betaalt.”
Over de probleemlanden gesproken, hoe zit het met de risico's van Rabobank op ZuidEuropa? “We hebben nauwelijks posities op Zuid-Europa. Als het om de posities gaat op de overheden in de zuidelijke landen en in Ierland, spreken we over ca. 250 miljoen euro. Neem de 1,4 miljard euro obligaties van zuidelijke banken erbij en onze totale exposure op het zuiden gaat naar de 2 miljard euro. In Spanje hebben we wat corporate exposure, in Italië ook. Op een balanstotaal van 770 miljard is dat echt verwaarloosbaar.”
Rabobank redde zichzelf wel. Ondertussen moesten andere gered worden met overheidsgeld. “Dat heeft wel de marktverhoudingen veranderd. En er is een risico dat er door de betrokkenheid van overheden bij banken andere concurrentieverhoudingen ontstaan. Uiteindelijk hebben overheden er belang bij dat het bij de banken die zij steunen weer goed gaat. Rabobank staat sterk op eigen benen, maar de gevolgen van de financiële crisis zijn ook bij ons voelbaar, onder meer door een specifieke belasting voor banken en de kosten van het Nederlandse garantiestelsel waarin Rabobank mee moet betalen aan de garantie aan klanten van andere in Nederland voorheen actieve banken die hun verplichtingen niet meer konden nakomen.”
Hoe ziet u de rente evolueren? “Voorspellen dat die gaat stijgen, lijkt niet moeilijk. Want de rente staat nu heel erg laag. Maar dat het lang kan duren voor die gaat stijgen, hebben we in Japan gezien. Ik denk dat de rente zeker nog anderhalf tot twee jaar laag blijft. Het verleden heeft geleerd dat rentestijging snel kan gaan. Het is maar te hopen dat dat via de weg van de geleidelijkheid gaat. Een te snelle stijging van de rente zal voor particulieren en bedrijven die geld geleend hebben moeilijk te verteren zijn.”
20
21
Rabomagazine
Europa
Op naar een Europese federatie?
Guy Verhofstadt over de huidige euro-crisis Bijna was hij voorzitter van de Europese Commissie, met de steun van Frankrijk en Duitsland. Maar de kandidatuur van Guy Verhofstadt botste op een veto van Groot-Brittannië. ‘Te Europees’ vond men in Downingstreet, een predicaat dat de uitgesproken voorstander van een verenigd Europa als een compliment beschouwt. Maar hoe groot is zijn voorliefde midden in de euro-crisis? Tekst: Willem-Jan van Ekert Fotografie: Photonews
“Europa is meer dan een continent; het is een beschaving. Het is niet gebaseerd op een gemeenschappelijke taal, religie of zelfs geschiedenis. Het is er gekomen uit de vrije en vaste wil van mensen die begrepen dat we de vrede alleen konden handhaven door ons lot aan elkaar te verbinden en door stukjes nationale soevereiniteit te offeren voor een hoger belang. Democratie, mensenrechten en een vrije markteconomie zijn er de gemeenschappelijke waarden van. In die zin zijn we een rolmodel voor veel landen.” Wie of wat acht u eigenlijk verantwoordelijk voor de euro-crisis? “Het belangrijkste probleem is dat we een monetaire unie hebben opgetuigd, zonder intensievere samenwerking op te zetten op fiscaal en economisch terrein. De huidige economische crisis geeft aan dat de financiële markten er geen vertrouwen in hebben. Ze bespeuren in de kakofonie van oplossingen te weinig politieke wil om de euro te redden en daarom blijft het voor investeerders interessant om te speculeren op het failliet gaan van afzonderlijke lidstaten. Wat we daarentegen dringend nodig hebben is één enkel Europees economisch en fiscaal kader en één Europese regering die verantwoordelijkheid draagt voor het economisch en fiscaal beleid. Inclusief een Europese minister van Financiën en een Europees Monetair Fonds.” U bent al lang voorpleiter van eurobonds als een van de noodzakelijke voorwaarden om uit de euro-crisis te raken. Waarom is dit zo belangrijk? “De meest efficiënte oplossing is om een Europese schatkist op te richten die Europese obligaties uitgeeft. Landen met
financiële problemen zouden dan een deel van hun leningen financieren in de vorm van gegarandeerde, gemeenschappelijke obligaties. Tot nu toe zijn er enkele landen tegen dit voorstel, mede om het feit dat zij op het moment weinig rente betalen. Op langere termijn zullen ook zij baat hebben van de algemene verlaging van het rentepeil die het gevolg zal zijn van de veel grotere liquiditeit van zo’n omvangrijke euro-obligatiemarkt. Dat zal nieuwe investeerders aantrekken naar landen met een kwakkelende economische groei. Kortom, met eurobonds slaan we een weg in die de crisis meer structureel en moediger aanpakt dan nu het geval is.”
“Een opsplitsing van banken en spaar- en beleggingsbanken is een optie die zeker bekeken moet worden”
Komt het ongelimiteerd opkopen van overheidsobligaties niet op hetzelfde neer? “Nee, want bij het opkopen van overheidsobligaties neem je dezelfde nationale schulden, en je krijgt ze weer terug met een andere verpakking er omheen. Het enige wat we daarmee winnen is tijd. Want het leidt slechts tot een uitstel van executie met steeds hoger oplopende schulden. We hebben een structurele oplossing nodig in de vorm van eurobonds die een meer integrale, structurele aanpak bieden.” Behalve deze kortetermijnmaatregelen pleit u voor een veel grotere budgettaire en fiscale eenmaking om de euro een kans
te geven. Maar hoeveel tijd hebben we nog? “Niet zoveel tijd als de Europese landen zouden willen. Maar wellicht dat de druk een snelle hervorming en de daarvoor vereiste mentaliteitsomslag juist kan bevorderen. Europese regeringsleiders begrijpen dat Europa er economisch veel slechter voor zou hebben gestaan zonder de euro. Om de munt te handhaven moeten we Europa op een federalistische wijze vorm gaan geven. Dit besef dringt beetje bij beetje door bij de politieke leiders.” Hoe ziet u het Europese banklandschap veranderen? “Eén Europese bankentoezichthouder is essentieel om directe bankherkapitalisaties mogelijk te maken. Ik ben dan ook blij dat de Europese Commissie eindelijk met een voorstel is gekomen. Helaas gaat dat niet ver genoeg. Ik zou willen dat het voorstel samengaat met het samenvoegen van de drie financiële toezichthouders (op banken, verzekeraars en pensioenfondsen en het effectenwezen en financiële markten). Deze toezichthouder moet tanden krijgen en onafhankelijk van de ECB kunnen functioneren. Verder zullen we een gezamenlijke Europese depositogarantie in het leven moeten roepen.” Gelooft u in de opsplitsing van banken in spaar- en beleggingsbanken? “De financiële crisis heeft laten zien dat veel banken te groot zijn geworden om te vallen. Te veel risico’s zijn genomen met het idee dat de staat, dus de belastingbetaler, uiteindelijk hulp zou bieden. We moeten dus zorgen dat banken verantwoordelijkheid nemen en een opsplitsing van banken in spaar- en beleggingsbanken is dan ook een optie die serieus bekeken moet worden.”
22
Een beheerder aan het woord
Financieel expert Petercam adviseert om risico te spreiden
Wed niet op één paard! Jurgen Vluijmans van Petercam Institutional Asset Management legt uit waarom oordeelkundig sparen en beleggen niet meer zonder professioneel advies kan. Rabobank.be klanten kunnen dan ook beroep doen op maar liefst 13 professionele en onafhankelijke fondsbeheerders. Tekst: Jurgen Vluijmans · Illustratie: Steve Michiels
23
Rabomagazine
U kent de spreekwoorden en wijsheden ongetwijfeld: ‘Leg niet alle eieren in één mand’, ‘Wed niet op één paard’ ... Ook in de samenstelling van een beleggingsportefeuille zijn ze relevant. Jurgen Vluijmans: “Het sluit naadloos aan bij wat we momenteel zien bij particuliere spaarders en beleggers: vaak wordt het volledige spaarvermogen op een spaarboekje gezet. Momenteel staat er volgens de laatste gegevens van de NBB zowat 229 miljard euro op Belgische spaarboekjes. Uit angst voor een recessie, jobverlies of door een afkeer van de beurs wil de spaarder/belegger absoluut geen risico nemen. Nochtans is dat er wel degelijk in de vorm van een rente- en inflatierisico. Nemen we een Rabo Plus Account bij Rabobank.be, die ons vandaag een rente oplevert (inclusief getrouwheidspremie) van 2,15% op jaarbasis. Momenteel ligt de inflatie in België net onder de 3%. Dat wil dus zeggen dat men in reële termen geld verliest door het spaargeld onaangeroerd te laten.”
Buffer van 6 maandlonen Er moeten vast manieren zijn om zonder excessieve risico’s het langetermijnkapitaal beter te laten renderen. Jurgen Vluijmans: “Hoewel cash inderdaad een positie verdient in elke portefeuille, wordt doorgaans aangeraden om een buffer van 6 maandlonen op een spaarrekening te laten staan. Alles daarboven kan eventueel belegd worden in een mix van verschillende activaklassen (aandelen, obligaties, vastgoed, grondstoffen, goud ...). De weging van de verschillende activaklassen hangt af van het risicoprofiel van de belegger (hoeveel risico wenst men te dragen) en van de tijdshorizon (risico’s worden uitgevlakt in de tijd).”
Einstein “Om op zeer lange termijn (25 jaar) het verschil in rendement te duiden tussen een portefeuille die volledig in cash wordt belegd, op onze vertrouwde spaarrekening, en tussen een portefeuille die evenwichtig wordt belegd in verschillende activaklassen (weliswaar met het grootste deel in risicoarme activa zoals staatsobligaties) gebruiken we de formule van de samengestelde intrest. Volgens Einstein een van de belangrijkste uitvindingen aller tijden. Veronderstel dat we een kapitaal van 50.000 euro laten kapitaliseren gedurende 25 jaar aan een rentevoet van 2,50%. Hetzelfde bedrag beleggen we op dezelfde looptijd, maar we nemen aan dat een relatief defensieve gespreide portefeuille ons een jaarlijkse return van 5% kan opleveren. Zo’n defensieve portefeuille kan bijvoorbeeld bestaan uit 70% risicoarme activa – zoals staatspapier van de allerbeste kwaliteit
50.000 EURO NA 25 JAAR: VERSCHIL VAN 76.620,5 EURO Deze grafiek houdt rekening met een reëel historisch rendement van 5% voor een gespreide portefeuille − samengesteld door Petercam Asset Management uit 70% risicoarme en 30% risicovolle beleggingsinstrumenten, dit gemeten tussen 1994 en 2011 − en 2,50% historisch rendement voor een spaarrekening (cash). Dit voorbeeld is louter indicatief en biedt absoluut geen garantie voor de toekomst.
92.697,20 euro
100% CASH
Kapitalisatie na 25 jaar CASH
+
6 maandlonen
70% RISICO-ARM
30% RISICO-VOL
overheidsobligaties, bedrijfsobligaties
goud, aandelen, High Yield obligaties
en kwalitatieve bedrijfsobligaties – en uit 30% risicovolle activa, zoals Europese en wereldwijde aandelen en hoogrentende obligaties, evenals een beperkt gedeelte goud of grondstoffen. LetRISICOARME wel, deze 5% + 30% RISICOVOLLE ACTIVA 70% return is slechts een schatting op basis van historische gegevens die zich niet per se zal herhalen in de toekomst. Aan 2,50% is ons beginkapitaal aangegroeid tot 92.697,20 euro. Aan 5% wordt dat maar liefst 169.317,70 euro.”
“Volgens de laatste gegevens van de NBB staat er zowat 229 miljard euro op Belgische spaarboekjes”
169.317,70 euro
Modellen geven houvast “U kan ook nog een stap verder gaan en diversificatie inbouwen in de munten waarin u belegt. In het licht van de eurocrisis stellen veel spaarders en beleggers zich de vraag of ze niet wat buiten de eurozone moeten beleggen, bijvoorbeeld in Zweedse of Noorse kroon, Canadese of Singaporese dollar. Dat kunnen interessante diversificaties zijn. Het patrimoniale fonds van Petercam, dat ook via Rabobank.be wordt verdeeld, belegt naast een mix van aandelen, cash, obligaties en grondstoffen ook in vreemde munten. Hiervoor steunen we op een heleboel financiële modellen. Een model geeft immers meer houvast en het laat ook beter toe om prestaties achteraf te duiden en te verklaren.”
Oude wijsheid
Conclusie
“In de jaren 50 ontwikkelde Harry Markowitz, een Amerikaans econoom, de ‘Modern Portfolio Theorie’. Die stelt dat het loont om een portefeuille samen te stellen met activaklassen die onafhankelijk van elkaar bewegen en elk op een andere manier reageren op de economische cyclus. Als het goed gaat met de economie, moet u waarschijnlijk in aandelen zitten. Als het slecht gaat, verdienen obligaties de voorkeur. En als er hoge inflatie is, gaat u wellicht veel plezier beleven aan uw goud. Markowitz berekende en bewees dat het combineren van verschillende activaklassen binnen één portefeuille het totale rendement verhoogt, en dat het totale risico kleiner wordt dan wanneer u alles in één activaklasse zou hebben gestopt. In het jargon noemen we dat ‘activa-allocatie’ of ‘asset allocation’ in het Engels. Een van de belangrijkste uitdagingen van professionele vermogensbeheerders vandaag de dag is om de portefeuille zodanig uit te kienen dat risico en rendement optimaal in evenwicht zijn.”
“Wedden op één paard of alle eieren in één mand leggen, is een risicovolle strategie, ook als men hiervoor het ogenschijnlijk ‘veilige’ spaarboekje gebruikt. Op lange termijn heeft het meer zin om oordeelkundig te spreiden in verschillende activaklassen, rekening houdend met het eigen risicoprofiel en beleggingshorizon. Dat wordt echter meer en meer specialistenwerk, en daarom is het een verstandige keuze om een professionele beheerder in de arm te nemen.” Bij Rabobank.be beschikt u over 13 professionele en onafhankelijke fondsbeheerders, krijgt u op regelmatige basis nieuwe obligatie-uitgiftes aangeboden en kunt u aan pensioensparen doen. Kortom: al een hele stap in een degelijke spreiding van uw spaargeld.
Geïnteresseerd?
Neem een kijkje op Rabobank.be ➛ Onze producten ➛ Vast beleggen / Variabel beleggen
24
25
Rabomagazine
De focus van Dixie Dansercoer
Ambitieus in alle omstandigheden Wie is ... DIXIE DANSERCOER?
• Belgische poolreiziger • Ondernam meerdere expedities naar Antarctica en het Hoge Noorden • Brak begin dit jaar samen met Sam Deltour het wereldrecord van de langste niet-bevoorrade en niet-gemotoriseerde expeditie op het laatste onontgonnen gebied op onze planeet • Leidt samen met zijn vrouw het bedrijf Polar Circles • Vader van 4 kinderen en Unicef-ambassadeur
Wie focust, kan de beste resultaten halen. Rabobank.be focust op spaargeld en kan zo haar klanten een permanent hoge rente bieden. In deze rubriek maken we kennis met mensen die steeds meer en steeds verder willen en dankzij hun duidelijke keuzes aan de top staan van hùn gebied. Tekst: Anne Suys · Fotografie: Polarcircles.com
Dixie Dansercoer is onze Belgische poolreiziger die sportieve, wetenschappelijke en menselijke grenzen aftast tijdens expedities naar de poolstreken. Zulke ondernemingen hebben maar kans op slagen als de hele entourage focust op alle mogelijke facetten van de expeditie. De kleinste fout kan immers dramatisch aflopen.
nemen om resultaten op lange termijn te boeken. Zoals het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek, educatieve projecten en het helpen ontluiken van menselijk potentieel.”
Hoe verdient u uw dagelijks brood?
Zijn drijfveren? Dixie drukt het uit in sterke oneliners: “De liefde voor het vak. De passie voor entrepreneurschap. Het plezier dat ik heb aan doelen stellen. De prikkel van het onbekende. De intrigerende projectpuzzel. De dynamiek van een gelijkgestemd team.”
“Met Polar Circles, het bedrijfje waarin ik samenwerk met mijn vrouw en externe projectcoördinator Stefan Maes. We ontwikkelen bedrijfsondersteunende projecten in binnen- en buitenland, geven keynote of motiverende speeches, schrijven boeken, maken documentaire films en daarnaast gids ik ook expedities naar de noord- en zuidpool.”
Hoe zorgt u voor de nodige sponsoring van uw expedities?
Welke droom zou u nog willen verwezenlijken in het leven?
“Ik pak mijn expedities aan als een commerciële activiteit omdat ik geloof dat het geld niet uit de zak van de belastingbetaler mag komen. Ik werk een businessvoorstel uit met een eerlijke return dat op het lijf geschreven is van de kandidaat-financiële partner. De aantrekkingskracht van mijn expedities is gestaafd op een clean imago, geloofwaardigheid en sterke ethische waarden.”
“Na het recente wereldrecord op Antarctica, kriebelt het nog net genoeg om mijn twintig jaar op het ijs te vieren met een zeer ambitieuze expeditie. Dat project is nu in volle ontwikkeling. We zijn nu op zoek naar een stevige financiële partner en zouden dit financiële luik graag rond krijgen voor eind 2012. De startdatum is gepland voor april 2014.”
Hoe groot is het belang van wetenschappelijk werk tijdens de expeditie?
Zou u uw laatste spaargeld in een expeditie stoppen?
“Het korte moment van glorie is na het behalen van het vooropgestelde doel al snel vergeten. Zo heb ik dan ook geleerd om parallelle missies mee op expeditie te
“Alleen in het prille begin heb ik mijn spaargeld in de korte trips naar ijs en sneeuw gestoken. Van zodra ik de expedities sowieso niet meer zelf kon bekostigen omdat de ambitie groeide,
De eerste keer Eerste spaarpot? Een zwarte metalen doos waar een doodshoofd onder een stoffen lapje verborgen zat. Wanneer je er een cent in liet vallen, kwam dat hoofd omhoog en knikte uit dank. Als ik me goed herinner, heb ik daarin toch een 100 Belgische franken bij elkaar gespaard. Eerste bankkaart? Toen die uitgekomen zijn. Eerste grote aankoop? Een stereoketen waarvoor ik een hele maand lang bij een kruidenierszaak heb gewerkt. Eerste aankoop huis? 1989 Eerste aankoop aandeel? 1998
was er een businessplan nodig. De budgetten voor de expedities moeten overigens ook aangewend worden met een heuse erop of eronder-filosofie die letterlijk leven of dood kan betekenen. Ik kan daarom echt geen compromissen toelaten. Ik moet voor de allerbeste materialen kiezen en de medewerkers loon naar werken geven. Op privévlak ben ik wat voorzichtiger in mijn uitgaves. Ik hou dat ook strikt gescheiden van de expeditiebudgetten.”
Wat kan de financiële wereld van personen zoals u leren? “Geld is niet levensnoodzakelijk. Dat zijn lucht, water, voeding wel, en niet te vergeten een stukje geluk. Geld is wel een facilitator om projecten van de grond te krijgen. Zelf ben ik niet echt bezig met geld om er meer geld van te maken. Wat ik als Unicef-ambassadeur natuurlijk wel nog met plezier meegeef, is dat ons geld echte wonderen kan verrichten als het gaat om mensen in minderbedeelde streken van de wereld. Met weinig geld kunnen die kinderen aan een toekomst beginnen timmeren.”
Ontdek Dixie
Wilt u meer te weten komen over de expedities van Dixie Dansercoer en zijn team? Neem dan een verfrissende kijk op www.antarcticice.be of www.polarcircles.com
26
Rabomagazine
Rabo Corporate
Nieuws
NIEUWE BASISRENTES
NIEUW BIJ RABOBANK.BE Actuele basisrentes
Rabobank medewerkers laten hart spreken
Ook de momenteel geldende basisrentes willen we duidelijk en transparant communiceren. Op deze bladzijde vindt u een overzicht van de laatste rentestanden op jaarbasis van onze spaarrekeningen.
Met het unieke fonds Rabo Share4More doen medewerkers van Rabobank letterlijk een duit in het zakje voor een betere wereld. Medewerkers van Rabobank België storten maandelijks een bijdrage van 4 euro. Dat bedrag wordt door het Management Team verdubbeld. Rabo Share4More geeft kinderen, vrouwen en gehandicapten in ontwikkelingslanden een kans op een beter leven door kleinschalige, duurzame projecten op het gebied van kinderopvang, onderwijs en gezondheidszorg te steunen met een donatie. Sinds het ontstaan in 2004 gaf Rabo Share4More al steun aan de Karibu Foundation in Rwanda (constructie van huizen en scholen en de aanleg van een moestuin) en de Yamaru Foundation in Indonesië (behandeling voor kinderen met geboorteafwijkingen of verlammingen). Het initiatief ontstond naar aanleiding van de tsunami in Zuidoost-Azië. Een aantal medewerkers van de Rabobank Groep hield een
RABO SPAARREKENING
1,50% BASISRENTE
+0,30% GETROUWHEIDSPREMIE
Kennis delen in Kameroen
RABO PLUS ACCOUNT
De tijd dat we met enkel het geven van ontwikkelingsgeld derdewereldlanden hielpen, ligt gelukkig achter ons. Gelukkig, omdat ontwikkelingslanden gebaat zijn bij meer dan dat. Ze hebben behoefte aan kennis om op eigen benen te kunnen staan. Rabobank heeft die kennis in huis, met name op het gebied van de financiering van voedsel- en landbouwprojecten. En die delen we graag. Tekst: Willem-Jan van Ekert
0,65% BASISRENTE
+1,50% GETROUWHEIDSPREMIE
RABO JUNIOR ACCOUNT
1,50% BASISRENTE
+0,30%
Met het geld kan het ziekenhuis daar een nieuwe generator kopen. De huidige dateert uit de jaren ’50, is zeer gebrekkig, vervuilend en verbruikt bijzonder veel mazout. Voor de elektriciteitsvoorziening is men in de regio voor meer dan 60% afhankelijk van die generator. Met de 4.000 euro helpt Rabobank Share4More een Tanzaniaans project met een Belgisch tintje. Samen bereik je meer dan alleen!
inzamelingsactie onder collega’s die nadien uitgroeide tot het huidige project. Het geld van het medewerkersfonds gaat naar projecten in Afrika (48%), Azië (34%), Zuid- en Midden-Amerika (15%) en Oost-Europa (3%). Rabo Share4More heeft op het voorstel van Rabobank België beslist 4.000 euro bij te dragen aan een betere water- en stroomvoorziening in Nkoaranga-Watoto in Tanzania.
3%
OOST-EUROPA
15%
48%
34% AZIË
AFRIKA
ZUID- EN MIDDENAMERIKA
Waar gaat het geld van de inzamelacties naartoe?
GETROUWHEIDSPREMIE
Op vraag van de Kameroense CCA (Crédit Communautaire d'Afrique), een belangrijke lokale speler in micro-sparen en microfinanciering, trok een team van Rabobank experts naar Kameroen. CCA is – met haar 250.000 klanten – in 14 jaar uitgegroeid tot de 2de grootste MFI, Financiële Instelling gespecialiseerd in Microfinancieringen. CCA richtte zich van het begin af aan op zeer kleine spaarders en handelaren die in de ogen van de klassieke banken niet winstgevend genoeg zijn. Dankzij haar populariteit en de spectaculaire groei is de CCA nu ook in staat om meer en meer grotere klanten af te snoepen van de traditionele grootbanken. CCA heeft ook de ambitie om naast het financieren van kleine
Hoe gaat CCA om met micro-financiering?
bankieren in kameroen Kameroen telt ongeveer 20 miljoen inwoners, het land kent een inflatie van 2% en een groei van het BBP van 4%. De verwachte groei van CCA wordt geschat op 10-15% op jaarbasis. CCA startte in 1997 met een kapitaal van 200 miljoen FCFA (300.000 euro), dat bedraagt nu 6 miljoen euro en wenst dat geleidelijk uit te breiden. Nu heeft de bank een marktaandeel van 20%, 250.000 klanten, ruim 100 miljoen euro aan deposito’s en ruim 50 miljoen euro aan leningen uitstaan.
handelaren zich te specialiseren op de food&agri-markt. Dat is een strategie die, gezien de stijgende vraag naar kwalitatieve voeding en de vele ongebruikte vruchtbare grond in Kameroen, zeker veel potentieel heeft. Maar het financieren van boeren is meer dan enkel geld uitlenen. Rabobank heeft heel wat kennis in huis, is in
tal van Afrikaanse landen actief via partnerbanken, en onderzoekt op welke manier ze CCA kan bijstaan om die ambitie waar te maken. Opvallend was alvast de gelijkenis tussen CCA en het succesverhaal van Rabobank in België: beide zijn specialisten, bijzonder efficiënt, kennen een snelle groei en de hoogste klantentevredenheid.
Microfinanciering richt zich op kleinschalige projecten. Met een microkrediet kan een klein startkapitaal gefinancierd worden om een eigen bedrijfje te beginnen. Microfinancieringen helpen mensen om uit hun achterstandssituatie te komen. Vijfennegentig procent van alle leningen wordt op tijd terugbetaald. CCA haalt kleine spaartegoeden op en geeft een rente van 5%. De helft van het opgehaalde kapitaal wordt besteed aan kleinschalige handel en persoonlijke of studieleningen. Daarop betaalt de klant 15 tot 30% rente. Dat lijkt veel maar op kleine bedragen (vaak niet meer dan 200 euro) is het dat niet. Zeker niet vergeleken met de rentetarieven van 60 tot 100% die andere kredietverstrekkers vragen.
RABO GIFT ACCOUNT
0,65% BASISRENTE
+1,50% GETROUWHEIDSPREMIE
RABO BUSINESS ACCOUNT
1,50% BASISRENTE
+0,30% GETROUWHEIDSPREMIE Rentevergoeding geldig per 15/09/2012. Basisrente op jaarbasis voor bedragen tot en met 500.000 euro. Voor de meest actuele tarieven raadpleeg www.rabobank.be Rentevergoeding geldig per 15/05/2012.
DISCLAIMER
Basisrente op jaarbasis voor bedragen tot en met 500.000 euro. Voor de meest actuele tarieven
Rabobank tussentijdse financiële informatie 2012
Stevige positie ondanks economische crisis Piet Moerland, voorzitter van de raad van bestuur van Rabobank Nederland: “De eerste helft van 2012 bestond uit ups en downs voor Rabobank. De markt liet een verdere neergang zien, niet het minst in Nederland, onze thuishaven. Europese banken moeten nu vooral weerstand bieden aan de economische achteruitgang, terwijl de vooruitzichten op herstel heel broos zijn. De schuldencrisis blijft voor onzekerheid op de financiële markten zorgen. Maar het directe effect daarvan op Rabobank is
beperkt: we hebben slechts voor 252 miljoen euro overheidsobligaties van Zuid-Europese landen. Het uitdagende economische klimaat weerspiegelt zich in een stijging van de marktwaarde van kredieten. Gecombineerd met een lager inkomen op intresten en een stijging in werkingskosten, resulteerde dat in 29% minder netto winst vergeleken met de eerste helft van 2011. Maar de kredietwaardigheid en liquiditeitspositie van Rabobank blijven hoog. Met 45 miljard euro eigen
vermogen is Rabobank een van de best gekapitaliseerde banken ter wereld. Een hogere kredietwaardigheid zal de bankensector stabieler maken. Maar winst maken is niet de hoogste prioriteit voor een coöperatie als Rabobank, het is wel nodig om tegemoet te komen aan de verwachte, groeiende vraag van de markt naar leningen en het is nodig om een uitstekende service aan onze klanten te kunnen blijven bieden.”
27
dankt
Rabobank.be bestaat 10 jaar. En daar willen we graag jullie, onze klanten, voor bedanken. Want hoe belangrijk het voor ons ook is om een efficiënte, directe en transparante bank te zijn, dat lukt alleen met klanten die aan diezelfde zaken belang hechten.
10 jaar Rabobank.be
Focus op uw spaargeld
