Raadsvoorstel 49 Vergadering 25 juni 2013
verbeterd exemplaar
Onderwerp
: bestuursconvenant Stedelijk gebied Eindhoven 2013
B&W vergadering Dienst / afdeling
: 14 mei 2013 : B&V/V en BJZ
Gemeenteraad
Aan de gemeenteraad, In het Stedelijk Gebied Eindhoven wordt sinds 2005 op basis van het zgn. BOR-convenant samengewerkt op het terrein van wonen, werken, bereikbaarheid en het creëren van hoogwaardige voorzieningen. Een goede samenwerking vraagt dat we continue scherp zijn op onze gezamenlijk doelen, werkwijzen en samenwerkingsvormen. Het gaat om effectiviteit van handelen, scherp letten op welke schaal vraagstukken aangepakt moeten worden en blijvend inspelen op economische en maatschappelijke veranderingen. Voor de samenwerking in het stedelijk gebied wordt met het voorliggende convenant een nieuwe fase ingeluid. In het convenant worden nieuwe afspraken gemaakt op het gebied van wonen, werken en voorzieningen. Wij zijn er van overtuigd dat hiermee een basis ligt die ons beter in staat stelt de uitdagingen van morgen goed aan te pakken. We hebben het bewust over een basis, want het perspectief is dat verdere intensivering en wellicht verbreding in de toekomst nodig is om onze inwoners goed te bedienen. In juli 2009 hebben de burgemeesters van de 8 gemeenten in het Stedelijk Gebied Eindhoven gezamenlijk een verkenningsopdracht verstrekt om de mogelijkheden van een intensievere bestuurlijk samenwerking te onderzoeken. Dit proces heeft verder gedeeltelijk parallel gelopen aan het transitieproces van het SRE. In mei 2012 is door de gemeenteraden van het stedelijk gebied met het ‘Akkoord uitgangspunten vernieuwde regionale samenwerking stedelijk gebied Eindhoven” ingestemd, dan wel voor kennisgeving aangenomen. In de afgelopen maanden is - in een proces onder regie van de gemeentesecretarissen - gewerkt aan een inhoudelijke verdieping van de afspraken op de gebieden, Wonen, Werken, Financiering en het Samenwerkingsmodel. Op 25 april heeft de bestuurscommissie (de BSGE) ingestemd met het nieuwe concept-convenant en besloten het vrij te geven voor bestuurlijke besluitvorming. Het nieuwe concept-convenant is gelijktijdig op 14 mei in de acht colleges van het stedelijke gebied Eindhoven besproken ten behoeve van besluitvorming in de gemeenteraden Beleidsmatige context 1.1 De samenwerking in het stedelijk gebied krijgt een positieve impuls. In de afgelopen jaren is hard gewerkt aan het herijking van de BOR-afspraken en het versterken van de samenwerking in het stedelijk gebied. Deze afspraken waren ontstaan als niet-vrijblijvende samenwerking na het afblazen van de herindeling in het stedelijk gebied voor het leveren van een oplossing van de ruimtelijke problematiek van Eindhoven (randgemeenten moeten woningen bouwen en bedrijventerreinen ontwikkelingen om de groei van Eindhoven te faciliteren). Herijking van de afspraken was aan de orde doordat enerzijds de economische en maatschappelijk context flink gewijzigd is (onder andere door de economische situatie en de daaruit voortvloeiende stagnatie van nieuwbouw van woningen en bedrijfslocaties), alsmede om beter
Gemeenteraad van Helmond Raadsvoorstel 49
blz. 1
invulling te kunnen geven aan de huidige en toekomstige opgaven, die voortvloeien uit de in de regionale agenda geformuleerde Brainportambities en de daaruit voortvloeiende transformatie van het SRE met een sterker accent op multilevel governance en de versterking van subregionale samenwerking. Met de voorliggende afspraken actualiseren en revitaliseren we de samenwerking in het stedelijk gebied. Niet als eindpunt, maar als eerste stap. 1.2 De gemaakte afspraken zijn in lijn met de uitgangspunten, zoals die in 2012 zijn vastgesteld voor de verschillende onderdelen, maar vergen op onderdelen uiteraard nog een verdere verdiepingsslag. 1.3 Op het onderdeel werken zijn er grote stappen gezet met betrekking tot reductie van de overprogrammering en herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. De acht gemeenten werken inmiddels samen op de uitgifte van weklocaties vanuit de 1 loket-gedachte voor bedrijfshuisvesting. Er zijn afspraken gemaakt om tot een gezamenlijke grondprijssystematiek te komen. En er is afgesproken om intensief met bedrijfsleven samen te werken. 1.4 Op het onderdeel wonen zijn er nieuwe afspraken over: Het nog steeds actuele streven naar evenwicht (terugdringen van scheefheid) tussen stad en randgemeenten voor wat betreft sociale woningvoorraad en vrije sectorwoningen, de focus op de bestaande voorraad en de (spreiding van) huisvesting van bijzondere doelgroepen (zorg, ex-gedetineerden, etc.). 1.5 Met betrekking tot governance hechten we aan het terugdringen van bestuurlijke drukte, het beter positioneren van de bestuurders van de inhoudelijke werkgroepen in relatie tot het bestuurlijke platform (bestuurscommissie nieuwe stijl) en aan een gewogen stemverhouding. Daarnaast hanteren we het standpunt dat het eigenaarschap op de samenwerking bij de gemeenten zelf moet komen te liggen. In het convenant is opgenomen dat de ambtelijke procesondersteuning van het bestuurlijk platform gebundeld vanuit Eindhoven geregeld wordt. Dit is nieuw. Voorheen hadden we dit als gezamenlijke gemeenten ingekocht als cafetaria-taak bij het SRE. Dit voornemen moet nog vorm krijgen. Het uitgangspunt is een gezamenlijke nadere uitwerking, inclusief financiële consequenties. 1.6 Met betrekking tot financiering sluiten de afspraken in het convenant aan bij het uitgangspunt dat de gezamenlijke financiering programmatisch (gericht op bovenlokale voorzieningen in het stedelijk gebied) aangepakt moet worden. Een ‘projectentombola’ moet voorkomen worden. De aanwezigheid van een nog uit te werken programmatisch kader (een soort van regionaal MIP) is in het convenant als randvoorwaardelijk opgenomen voor de inrichting van financieringsinstrumenten in het stedelijk gebied Leidend is dat projecten en programma’s vanuit het bestuursconvenant altijd door alle deelnemers gedragen moeten worden. 1.7 De deelnemers aan het samenwerkingsverband regio Eindhoven hebben uitgesproken dat op een ander manier met elkaar moet worden samengewerkt.. Er is behoefte aan een SRE ‘nieuwe stijl’, die meer rekening houdt met de complexiteit van meerlagig bestuur, maatschappelijke instellingen en het bedrijfsleven. In de Regionale Agenda 2011-2014 is een nadere uitwerking aangekondigd van de ‘governance’ van deze regionale samenwerking. De thema’s op regionale schaal worden belegd bij het SRE, dat zorgt voor meer slagkracht en snelheid in de samenwerking. Daarna worden er thema’s belegd op het subregionale niveau. En blijven er zaken over voor het lokale gemeentelijke niveau. Gemeenten dienen hiermee in financiële zin rekening te houden door de vrijkomende middelen voor de regionale samenwerking te heralloceren voor lokale of subregionale uitvoering van de desbetreffende taken. Beoogd effect en/ of resultaat Verbetering van de bestuurskracht in het stedelijk gebied Eindhoven op de in het benoemde beleidsvelden.
bestuursconvenant
Argumenten 1. Met dit bestuursakkoord wordt uitwerking gegeven aan het “Akkoord uitgangspunten vernieuwde regionale samenwerking stedelijk gebied Eindhoven” d.d. mei 2012;
Gemeenteraad van Helmond Raadsvoorstel 49
blz. 2
2.
De in gang gezette transformatie van het samenwerkingsverband regio Eindhoven waardoor meer ruimte komt voor subregionale samenwerkingsvormen
Kanttekeningen Deelname Oirschot en/of Valkenswaard De gemeente Oirschot en Valkenswaard hebben in het proces aangegeven in te willen stappen in de samenwerking van het stedelijk gebied Eindhoven. De bestuurscommissie heeft daarin het standpunt ingenomen dat meedoen een optie is, maar dan wel voor het gehele convenant (geen cherry-picking op onderdelen). Oirschot en Valkenswaard hebben ambtelijk meegelezen met het convenant en hebben formeel tegelijkertijd met de gezamenlijke besluitvorming in het stedelijk gebied het convenant aangeboden gekregen. Ook in deze gemeenten loopt het besluitvormingsproces parallel aan ons besluitvormingsproces. Toekomstige duurzaamheid Wij zien het voorliggend concept Bestuursconvenant Stedelijk Gebied Eindhoven 2013 dan ook als een eerste stap in de vernieuwing van de samenwerking in het stedelijk gebied. Wij kunnen ons op dit moment vinden in de strekking van het nieuwe Bestuursconvenant, maar vinden dat het nog maar beperkt recht doet aan de ruimtelijk economische dynamiek van het stedelijk gebied als centrum van de Brainportregio en de grote opgaven die we op ons af zien komen. Wij zijn dan ook van mening dat de komende tijd met kracht ingezet moet worden op verbreding en verdieping van de samenwerking in het stedelijke gebied. Dit zal ook nodig zijn om invulling te kunnen geven aan de uit de Regionale Agenda en de transformatie van het SRE voortvloeiende versterking van de subregionale samenwerking. Het stedelijk gebied is daarbij als centrum van de Brainport een belangrijke subregio. Afwikkeling / transitie van het lopende convenant Bij positieve besluitvorming over het voorliggende concept-convenant vervangt dit het huidige BORconvenant. Er moeten nog nadere afspraken gemaakt worden over de afwikkeling van de huidige convenantafspraken en over de transitie naar de nieuwe wijze van samenwerken. Het gaat hierbij in het bijzonder over de afwikkeling van de huidige verplichtingen in het Financieringsfonds en de vormgeving van de procesondersteuning vanuit de gemeente Eindhoven. Dit is pas aan de orde wanneer de betrokken gemeenteraden ingestemd hebben met het convenant. PIOFA-taken (middelen) In het nieuwe convenant wordt gesproken over een nieuw financieringsinstrumentarium. Dit is een instrument zonder voeding vooraf. Het doel is samen te werken aan een programmatisch kader voor zowel de stimulering van private investeringen als de publieke voorzieningen (gereed voor 1 januari 2014). Gezamenlijke financiering voor programmatische investeringen wordt in voorkomende gevallen via separate besluitvorming aan de gemeenteraden voorgelegd. Dit zal nog nadere uitgewerkt worden. In het nieuwe convenant is sprake van een werkbudget en kosten voor procesondersteuning (gebundeld vanuit Eindhoven). Hiervoor zal voor inwerkingtreding van het convenant een door de deelnemers goedgekeurde werkbegroting gereed moeten zijn. Met de voorgenomen Transformatie van het SRE naar een bestuurlijk platform wordt in de komende jaren een substantieel deel van de inwonersbijdrage vrijgespeeld. Uitgangspunt is dat bezuinigingen op de inwonerbijdrage niet ten goede komen aan de algemene middelen, maar ingezet worden in de subregionale samenwerkingsverbanden. Dit vraagt nog nadere uitwerking Tenslotte zal zo veel mogelijk voor 1 januari 2014 een afwikkeling van het Financieringsfonds uit het oude convenant regionale samenwerking stedelijk gebied Eindhoven 2005 plaatsvinden. Vervolgstappen In het convenant is vermeld dat een aantal zaken de komende tijd nog uitwerking behoeft voorafgaand aan de inwerking van dit convenant op 1 januari 2014. Met de uitwerking zijn belast de colleges van burgemeester en wethouders van de deelnemende gemeenten.. Helder moet in de komende periode nog worden of de gemeenten Oirschot en Valkenswaard zullen aansluiten.
Gemeenteraad van Helmond Raadsvoorstel 49
blz. 3
Wij stellen u voor om in te stemmen met het Bestuursconvenant Stedelijk Gebied Eindhoven 2013 als opvolger van de Convenant regionale samenwerking stedelijk gebied Eindhoven 2005. Het advies van de commissie Algemene en bestuurlijke aangelegenheden zal, na ontvangst, voor u ter inzage worden gelegd. Burgemeester en wethouders van Helmond de burgemeester mevr. P.J.M.G. Blanksma - van den Heuvel
de secretaris A.A.M. Marneffe RA
Bijlage: • Bestuursconvenant Stedelijk gebied Eindhoven 2013
Gemeenteraad van Helmond Raadsvoorstel 49
blz. 4
Raadsbesluit 49 Vergadering 25 juni 2013
Gemeenteraad
De raad van de gemeente Helmond; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 14 mei 2013; e gelet op artikel 108 2e lid jo. 147 2 lid en artikel 160. van de Gemeentewet;
besluit: in te stemmen met het Bestuursconvenant Stedelijk Gebied Eindhoven 2013 als opvolger van de Convenant regionale samenwerking stedelijk gebied Eindhoven 2005;
Aldus besloten in zijn openbare vergadering van 25 juni 2013. De raad voornoemd, de voorzitter,
Gemeenteraad van Helmond Raadsbesluit 49
de griffier,
blz. 5
