R u i m t e l i j k Bewogen
Fascinatie
Een ruimte is als een partner die ons uitdaagt tot actie, ons stimuleert tot dromen, ons inspireert tot gedachten, gevoelens bij ons oproept, herinneringen naar boven haalt en onze perceptie van tijd verandert. Zodra wij een ruimte betreden, vinden deze beweegredenen weerklank in ons lichaam. Bij het verlaten van de ruimte dragen we dit met ons mee, terwijl onze aanwezigheid al deel van zijn geschiedenis is geworden. Onze fascinatie voor de fenomenologie van de ruimte ligt in zijn unieke persoonlijkheid, gevormd door verschijning en geschiedenis, en de dynamische dialoog die ontstaat zodra we de ruimte betreden.
R u i m t e l i j k Bewogen
Workshop
14 / 15
Doelstelling en methodes Een fysieke ruimte wordt in gebruik niet alleen visueel, maar vooral ook kinesthetisch - met het hele lichaam - waargenomen. Dit bepaalt de essentie van de beleving en de gebruikswaarde van de omgeving. Het trainen van de kinesthetische bewustwording vergroot de keuzemogelijkheden in het ontwerpproces en is daarmee een aanvulling op het ontwerpersvocabulaire. Omdat het lichaam het instrument is waar waarme mee e we een ruimte e ervaren rvaren (de ruimte ruimte waarnemen, in de ruimte zijn, door de ruimte bewegen), is he hett met zijn verschillende zintuigen ons primaire referentiepunt voor het ontwerpen. De aangeboden oefeningen in de workshop zijn erop gericht hoe we ruimtelijke informatie lezen, ruimte innemen en hoe onze fysieke beweging en de ruimte elkaar beïnvloeden. De workshop behandelt de relatie ‘Lichaam - Beweging - Ruimte’ in 2 blokken. De focus ligt in Blok 1 op het lichaam en in Blok 2 op de ruimte.
R u i m t e l i j k Bewogen
Onderwerp:
Onderzoek van de relatie tussen lichaam, beweging en ruimte en haar invloed invloed op het ontwerpproces.
Doelgroep:
Architecten, interieurarchitecten, stedenbouwkundigen, studenten van diverse ontwerpopleidingen
Doel:
Uitgaande van fysieke opdrachten verbreden deelnemers a) hun individueel bewustzijn voor de relatie tussen mens en ruimte en daarmee b) hun ontwerpersvocabulaire. Dit draagt bij aan het beter afstemmen van een ontwerp op zijn functionaliteit en de toekomstige gebruikers.
Methodes:
Door het werken vanuit thema’s wordt onderzocht wat de ‘beweegreden’ van de persoon in de ruimte beïnvloedt. Per workshop wordt een selectie van thema’s gemaakt. Door middel van exploratie en improvisatie werken de deelnemers individueel, met een partner en in groepen aan gerichte bewegingsopdrachten. De bevindingen worden naar vormstudies vertaald. Audiovisueel A udiovisueel onderzoek en registratie behoren tot de mogelijkheden. In overleg met de opdrachtgever wordt het programma in zijn opzet aangepast.
16 / 17
Blok 1: Ruimte in het lichaam het lichaam en zintuiglijke waarneming als vertrekpunt voor het ervaren van de ruimte thema’s :
lichaamsbewustzijn beweeglijkheid van het lichaam zintuiglijke waarneming personal space: kinesfeer lichaam - ruim ruimte te confrontatie confrontatie
Blok 2: Lichaam in de ruimte de ruimte als beweegreden thema’s:
grenzen richtingen, assen en vlakken general space en social space dynamische tussenruimte schaal textuur licht en donker compositie
R u i m t e l i j k Bewogen
Docenten
Bettina Neuhaus (D/NL) studeerde muziek en beweging aan de Folkwang Hochschule Essen en dans aan de Theaterschool in Amsterdam. Daarnaast studeerde zij Skinner Releasing Technique™ o.l.v. Joan Skinner aan de University of Washington en is sinds 2004 certified Skinner Releasing Teacher. Haar artistiek en pedagogisch werk richt zich op improvisatie als zelfstandig zelfstandige e podiumkunst. Bettina geeft haar eigen voorstellingen en werkt regelmatig als improvisator met internationale artiesten uit andere disciplines samen. Ze geeft projecten, workshops en lessen in improvisatie en Skinner Releasing Technique™ aan professionele dansers, amateurs, muzikanten, architecten en ontwerpers aan diverse instituten in Europa en de USA. discipline dans
Daniëlle Freriks (NL) studeerde architectuur aan de Technische Universiteit Delft. Momenteel is zij werkzaam als ontwerper interieur en architectuur. Ze volgt diverse lessen en workshops in ballet, moderne dans en bewegingsimprovisatie. Mede vanuit haar voorliefde voor en kennis van dans heeft Daniëlle een fascinatie fascinatie ontwikkeld voor de beleving van en beweging door binnen- en buitenruimten. Tijdens haar studie is zij begonnen de relatie tussen ruimte, lichaam en beweging te onderzoeken. Geïntrigeerd Ge ïntrigeerd door de werking van de psyche van de mens en de overtuiging dat de omgeving van invloed kan zijn op ons gedrag, probeert zij met haar ontwerpen niet alleen te voorzien in de behoeften van de gebruikers, maar hen ook ruimte te geven voor ‘beweging’. discipline architectuur 54 / 55
Ellen van der Kooij
(NL) studeerde Bewegingswetenschappen aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam en maakt bewegingsprogramma’s voor specifieke doelgroepen in de geestelijke gezondheidszorg. Ze heeft meerdere cursussen en workshops op het gebied van fotografie gevolgd en fotoprojecten gedaan met dansers. Haar interesse ligt in het gebruik van audiovisuele media en fotografie bij groepsgroepsprocessen of als uitdrukkingsvorm bij bijvoorbeeld traumabehandelingen. Cultureel hergebruik van oude industriële ruimten, locatietheater en de ‘metamorfose van de ruimte’ hebben haar fascinatie. In haar fotowe fotowerk rk staat centraal hoe de intensiteit van een beeld versterkt kan worden door bijvoorbeeld kleur, licht en beweging. discipline audiovisuele media
R u i m t e l i j k Bewogen
R u i m t e l i j k Bewogen is een samenwerkingsproject tussen Bettina Neuhaus (dans), Daniëlle Freriks (architectuur) en Ellen van der Kooij (fotografie). De kruisbestuiving van de drie disciplines heeft geresulteerd in een bewegingsworkshop voor ontwerpers, geïnspireerd op de dynamische relatie tussen het beweeglijke lichaam en de architectonische ruimte. De workshop onderzoekt het onderwerp Lichaam – Beweging – Ruimte.
