Quick scan subsidiebeleid gemeente Zandvoort Subsidie(relatie)s in de gemeente Zandvoort nader beschouwd
Rekenkamer Zandvoort Oktober 2012 Eindrapport
Inleiding Aanleiding Het verlenen van subsidie is een van de instrumenten die het gemeentebestuur ten dienste staan om haar ambities en beleidsdoelstellingen te bereiken. Jaarlijks verstrekt de gemeente Zandvoort een substantieel bedrag van haar begroting aan subsidies voor instellingen, verenigingen en activiteiten. De gemeenteraad staat regelmatig voor de vraag wat zij wil (bereiken) met het subsidiebeleid: dit voorjaar nog bij de vaststelling van de Algemene Subsidieverordening 2012 (vastgesteld op 4 april 2012). De Rekenkamer Zandvoort wil nu weten of de raad een voldoende onderbouwde en weloverwogen beeld heeft wat beoogd wordt met het subsidie-instrument, en voldoende stuurt en controleert op een doelmatig en doeltreffend gebruik van het subsidie-instrument. Het antwoord op deze vraag laat zien in hoeverre de raad voldoende verantwoordelijkheid neemt in het sturen op- en controleren van de subsidieverstrekking. Vier subsidierelaties nader beschouwd Na een inventarisatie van de omvang van de subsidies in Zandvoort op basis van de Programmabegroting 2010 en 2011 en de Jaarrekening 2010 hebben we ervoor gekozen een viertal ‘subsidie(relatie)s’ nader te beschouwen. De keuze voor de vier onderzochte subsidie(relatie)s hangt met twee zaken samen. In de eerste plaats de hoogte van de verleende subsidie: op die manier richten we ons op een substantieel deel van de beschikbaar gestelde middelen. In de tweede plaats het (relatief grote) verschil tussen de hoogte van de begrote subsidie en de hoogte van de verleende subsidie. De analyse van deze subsidierelaties moet een beeld geven van de criteria voor en de wijze waarop de gemeente Zandvoort de subsidieverstrekking en -verantwoording inricht en de wijze waarop de raad stuurt op een doelmatig en doeltreffend gebruik van de verleende subsidie. In 2010 betrof dit globaal € 2,9 miljoen en in 2011 iets meer dan € 3,0 miljoen. De vier onderzochte subsidie(relatie)s zijn de volgende: - Uit beleidsveld 1 van de Programmabegroting, Maatschappij en Zorg: Stichting Pluspunt/Ouderenbeleid (circa €200.000). - Uit beleidsveld 1 van de Programmabegroting, Maatschappij en Zorg: OOK/Ouderenbeleid (circa €35.000). - Uit Beleidsveld 3 uit de Programmabegroting, Onderwijs, Cultuur en Sport: Fonds voor Cultuur en Initiatieven (circa €55.000). - Uit Beleidsveld 4 van de Programmabegroting, Toerisme en Economie de Stichting Marketing Zandvoort (circa €500.000). Onderzoekselementen en normenkader De vraag van de Rekenkamer Zandvoort is uitgesplitst in de volgende onderzoekselementen en het daarbij behorende normenkader. 1. Beleid, doelstellingen, beoogde resultaten en prestatie-indicatoren zijn in kaart. Relevante vragen zijn onder meer: Zijn beleid, doelstellingen, beoogde resultaten en prestatie-indicatoren van de subsidieverstrekking voldoende duidelijk omschreven? Belangrijke bronnen van informatie zijn de Programmabegroting en relevante beleidsnota’s. Zie hoofdstuk 1. 2. Subsidieverstrekking is in kaart. Relevante vragen zijn onder meer: In hoeverre is inzichtelijk hoeveel aan subsidie is begroot, hoeveel is verstrekt en wat de oorzaak is van eventuele afwijkingen? Zie hoofdstuk 2.
3.
4.
5.
Gesubsidieerde instellingen zijn in kaart. Relevante vragen zijn onder meer: In hoeverre zijn doelstellingen, beoogde resultaten en afspraken tussen de gesubsidieerde instelling en gemeente voldoende duidelijk omschreven; in hoeverre sluiten doelstellingen, resultaten en afspraken voldoende aan op de gemeentelijke doelstellingen; in hoeverre is in de verantwoording van de verstrekte subsidie voldoende duidelijk en volledig; in hoeverre hebben de instellingen hun doelstellingen en beoogde resultaten gehaald (en daarmee een bijdrage geleverd aan het bereiken van de gemeentelijke doelstellingen)? Zie hoofdstuk 3. Rol raad is in kaart. Relevante vragen zijn onder meer: In hoeverre heeft de raad actief gestuurd op het zo concreet mogelijk opstellen van doelstellingen en afspraken; in hoeverre heeft de raad actief gestuurd op het zo concreet mogelijk verantwoorden van de verstrekte subsidie; in hoeverre en op welke manier reageert de raad voldoende op afwijkingen? Zie hoofdstuk 4. Conclusies en aanbevelingen. In dit hoofdstuk geven we het antwoord op de vraag: “In hoeverre heeft de raad een voldoende onderbouwde en weloverwogen beeld van wat beoogd wordt met het subsidie-instrument, en in hoeverre stuurt en controleert de raad voldoende op een doelmatig en doeltreffend gebruik van het subsidie-instrument?” Zie hoofdstuk 5.
Onderzoeksaanpak De onderzoeksvragen beantwoorden wij aan de hand van de bestudering van: - de in de Programmabegrotingen (voor de drie beleidsvelden) geformuleerde ambities, doelstellingen en motivaties voor het verstrekken van subsidies; - de in de relevante verordeningen, beleidsnota’s en notities geformuleerde ambities, doelstellingen en motivaties voor het verstrekken van subsidies; - de door de raad gevoerde discussies en genomen besluiten over het verstrekken van subsidies; - de vier subsidiedossiers. Let op: deze notitie is heel nadrukkelijk het resultaat van een quick scan. De Rekenkamer Zandvoort heeft geen uitputtend onderzoek willen uitvoeren naar de subsidieverstrekking en –verantwoording door de (raad van de) gemeente Zandvoort. Wel wil de Rekenkamer Zandvoort met dit onderzoek een inkijk geven in de wijze waarop de (raad van de) gemeente Zandvoort haar rol in de subsidieverstrekking en –verantwoording oppakt en wat daarin volgens de Rekenkamer mogelijkerwijs effectiever of efficiënter kan.
1. Beleid, doelstellingen, beoogde resultaten en prestatieindicatoren in kaart 1.1.
Beleidsveld Maatschappij en Zorg
Beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmabegroting(en) 2010 en 2011 Programmabegroting 2010 en 2011 (doelstellingen zijn in 2010 en 2011 gelijk) Hoofddoelstelling Beleidsveld 1: “Het ontwikkelen van een optimaal sociaal leefklimaat gericht op het welbevinden van de inwoners en het garanderen van een aanvaardbaar bestaansniveau.” Doelstelling ouderenbeleid: Geen Wel wordt in het kader van het thema ‘Volksgezondheid’ van Beleidsveld 1 aangegeven: “In 2010 worden onverminderd leefstijlinterventies voor jongeren en ouderen voortgezet. Leidraad hiervoor is de preventienota Kiezen voor Gezond Leven van het ministerie van VWS.” Ook wordt in het kader van Beleidsveld 2 (Wonen en Leefomgeving) de volgende doelstelling gemeld: “Het realiseren van levensloopbestendige woningen / ouderen zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen.”
Bevindingen beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren in Programmabegroting(en) 2010 en 2011 -
-
-
-
-
Zeer abstracte formulering van de hoofddoelstelling van het beleidsveld Maatschappij en Zorg: wat is een optimaal sociaal leefklimaat? Wat is een aanvaardbaar bestaansniveau? Heeft dit ook betrekking op ouderen? Er zijn in de Programmabegroting(en) ten aanzien van het ouderenbeleid geen doelstellingen of prestatie-indicatoren opgenomen. Onder het thema ‘Volksgezondheid’ wordt gesproken over leefstijlinterventies, maar onduidelijk is wat daar precies mee wordt bedoeld en welk doel deze interventies precies hebben. Opvallend is dat de Programmabegroting stelt dat de ‘nieuwe impuls ter bestrijding van depressieve klachten bij ouderen’ alleen wordt gerealiseerd als er ‘externe subsidies (bij bijvoorbeeld de provincie of ZonMw) voor kunnen worden aangevraagd’. Er wordt echter geen antwoord gegeven op de vraag wat dat betekent voor de subsidiering die de gemeente zelf aan welzijnsinstellingen verstrekt? Uit de doelstellingen van het thema ‘Wonen’ binnen Beleidsveld 2 blijkt dat de gemeente ambieert om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen. Wat verstaat de gemeente daar precies onder? Waar draagt het aan bij? Hoe wil de gemeente dit realiseren? De Programmabegroting 2011 benoemt geen andere doelstellingen ten aanzien van maatschappij en zorg of ouderenbeleid dan in 2010.
Beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren nota’s ouderenbeleid
Beleidsnota “Alle hens aan dek (2008)”1 Hoofddoelstelling Wmo-beleid: “Het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen wijken en buurten, het stimuleren van zelfredzaamheid en het inzetten op preventie.” Subdoelstellingen Wmo-beleid ten aanzien van ouderen: “Preventie van valongevallen bij ouderen is vanaf 2008 een regulier onderdeel van het cursusaanbod van het ouderenwerk in Zandvoort.” “In 2012 zijn er op twee plaatsen in de gemeente Zandvoort woonvoorzieningen met somatische en psychogeriatrische zorg aan ouderen gerealiseerd, als vervanging van het Huis in de Duinen.”
Beleidsnota “Alle zeilen bijzetten (2010)” 2 Hoofddoelstelling lokaal gezondheidsbeleid: “Het bevorderen en beschermen van de gezondheid van inwoners, met daarbij de focus op vier speerpunten: roken; schadelijk alcoholgebruik; overgewicht en diabetes; depressie.” Subdoelstellingen lokaal gezondheidsbeleid ten aanzien van ouderen: - “Het in gang zetten van het proces om te komen tot een ouderengezondheidszorg en het voeren van regie [op lopende initiatieven op het gebied van ouderen-gezondheidszorg].” “Aansluiting op de Rijksdoelstelling; minder ouderen voelen zich eenzaam of depressief. De aanpak is daarbij gericht op preventie (onder andere versterking sociale weerbaarheid) en vroeg-signalering.” “Terugdringen van het schadelijk alcoholgebruik bij volwassenen en ouderen.”
Bevindingen beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren nota’s ouderenbeleid Beleidsnota “Alle hens aan dek” - Een zeer abstracte formulering van de hoofddoelstelling, maar deze wordt in de verschillende prestatievelden van de Wmo concreter uitgewerkt. - Redelijk SMART-geformuleerde subdoelstellingen ten aanzien van ouderen, maar als activiteiten geformuleerd. Daardoor is het onduidelijk wat het beoogde effect is van deze doelstellingen. - Over Stichting Pluspunt staan geen ambities of doelstellingen opgenomen. Beleidsnota “Alle zeilen bijzetten” - Relatief abstract geformuleerde hoofddoelstelling ten aanzien van ouderen, maar deze wordt in de nota nader uitgewerkt, ook per doelgroep. - Relatief abstract geformuleerde subdoelstellingen, want: wanneer moet de ouderengezondheidszorg gereed zijn? Hoeveel ouderen moeten zich minder eenzaam of depressief voelen? Wat is schadelijk alcoholgebruik, en in welke mate wil de gemeente dit terugdringen? - Over Stichting Pluspunt staan geen ambities of doelstellingen opgenomen.
1.2.
Beleidsveld Onderwijs, Cultuur en Sport
1 Beleidsnota maatschappelijke ondersteuning en gezondheid 2008 – 2011. 2 Notitie lokaal gezondheidsbeleid 2010 t/m 2013 gemeente Zandvoort.
Beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmabegroting(en) 2010 en 2011 Programmabegroting 2010 Hoofddoelstelling Beleidsveld 3: “Het bevorderen van persoonlijk welzijn (hart en lichaam) en ontwikkeling (hoofd).” Doelstelling ten aanzien van cultuur en initiatieven: “Continuïteit (financiële) ondersteuning van voorzieningen en culturele initiatieven.” In de Programmabegroting 2010 wordt daarnaast voorgesteld: “Het budget voor Cultuur en initiatieven te verlagen met een jaarlijks bedrag van € 15.000.” Programmabegroting 2011 Hoofddoelstelling Beleidsveld 3: “Het bevorderen van persoonlijk welzijn (hart en lichaam) en ontwikkeling (hoofd).” Doelstelling ten aanzien van cultuur en initiatieven: “Continuïteit (financiële) ondersteuning van voorzieningen en culturele initiatieven.” In de Programmabegroting 2011 wordt daarnaast voorgesteld: “Het budget voor Cultuur en initiatieven te halveren met een jaarlijks bedrag van € 25.000.”
Bevindingen beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren in Programmabegroting(en) 2010 en 2011
-
-
-
Zeer abstracte formulering van de hoofddoelstelling van het beleidsveld Onderwijs, Cultuur en Sport: wanneer is het persoonlijk welzijn bevorderd? Wat moet er ontwikkeld zijn, bij wie, wanneer en hoe? De doelstelling “Continuïteit (financiële) ondersteuning van voorzieningen en culturele initiatieven” lijkt tegenover het voorstel te staan om het budget voor Cultuur en Initiatieven met een jaarlijks bedrag van €15.000 (2010) of €25.000 (2011) te verlagen. De begroting legt deze tegenstrijdigheid echter niet uit. Er wordt niet duidelijk omschreven waarom wordt voorgesteld het budget voor Cultuur en Initiatieven te verlagen, en waarom met het bedrag van € 15.000 (2010) of €25.000 (2011) per jaar. En, hoe verhouden de twee bedragen zich ten opzichte van elkaar? De Programmabegroting 2011 benoemt geen andere doelstellingen ten aanzien van onderwijs, cultuur en sport of cultuur en initiatieven dan in 2010.
Beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren nota’s cultuur en initiatieven Beleidsnota “Zin in Kunst en Cultuur – Zin in Zandvoort!”
3
Hoofddoelstelling kunst- en cultuurbeleid: “Het leveren van een bijdrage aan de zelfontplooiing, welzijn en de kwaliteit van leven van zoveel mogelijk inwoners; het leveren van een bijdrage aan de sociale cohesie en de leefbaarheid van de gemeente; het versterken van de identiteit en aantrekkelijkheid van Zandvoort, zowel voor de eigen bewoners als voor toeristen.”
3 Beleidsvisie kunst en cultuur Zandvoort 2010-2020.
Doelstelling ten aanzien van cultuur en initiatieven: “Incidentele subsidies op het gebied van kunst en cultuur worden gefinancierd uit het Fonds Cultuur en Initiatieven.” In de nota wordt verder gemeld: “Het fonds is met ingang van 2009 teruggebracht van 80.000 tot 55.000 euro. De 25.000 die in mindering is gebracht, is bestemd voor wijk- en buurtfeesten. Voor het fonds zijn criteria geformuleerd, gedateerd juni 1999.” Ook wordt als activiteit benoemd: “Actualiseren subsidiecriteria voor Fonds Cultuur en Initiatieven en herijken subsidies.”
Bevindingen beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren nota’s cultuur en initiatieven -
-
-
Redelijk concreet omschreven hoofddoelstelling, inclusief een beschrijving van de maatschappelijke effecten die het bereiken van deze doelstellingen met zich meebrengen. Positief is dat deze nota een duidelijk beleidskader biedt voor de wijze waarop de gemeente culturele initiatieven wil stimuleren en faciliteren. Eerder bestond daar nog geen kader voor. Uit de nota 'Zin in Zandvoort' is niet duidelijk op te maken waarom het Fonds in 2009 deels is overgedragen aan de wijk- en buurtfeesten. Een nadere toelichting is wel te lezen in het raadsbesluit van 21 juli 2009. Criteria voor gebruik van het Fonds dateren uit 1999, dit lijkt gedateerd. Als activiteit wordt in de beleidsnota ‘actualisatie van deze criteria’ benoemd, maar er is niet aangegeven wanneer dit gereed moet zijn. Het precieze doel van de actualisatie is niet duidelijk.4
1.3.
Beleidsveld Toerisme en Economie
Beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren Programmabegroting(en) 2010 en 2011 Programmabegroting 2010 Hoofddoelstelling Beleidsveld 4: “Het scheppen van optimale condities voor een jaarrond badplaats.” Doelstellingen ten aanzien van marketing en promotie: - Het professionaliseren van de toeristische promotie en marketing. - Stimuleren van toeristische activiteiten en evenementen. - In de sfeer van public relations sterke troeven benadrukken: flora, fauna, zee en duinen en gunstige ligging – grootstedelijk vertier en veel cultuur in directe nabijheid – en optimaal benutten. - Het behalen en behouden van de Quality Coast vlag en de Blauwe vlag. - Het handhaven van één loket voor de toerist plus meerdere digitale informatiepunten. Verder meldt de Programmabegroting 2010: “In 2010 wordt een actieplan toerisme opgesteld, met daarin concrete uitvoeringsplannen voor het evenementenbeleid, het strandbeleid en de andere toeristische projecten.”
4 Tijdens het onderzoek heeft de RKZ geconstateerd dat het Fonds vanaf 2013 niet langer beschikbaar is in de bestaande vorm. Steun voor vergelijkbare initiatieven wordt vanaf de Begroting 2013 op een andere wijze gerealiseerd.
Ook meldt de Programmabegroting 2010: “Er wordt intensief samengewerkt met het bedrijfsleven: Stichting Marketing Zandvoort (VVV Zandvoort). Dit begint zijn vruchten af te werpen. Deze stichting krijgt subsidie van de gemeente. Per 2011 wordt de subsidie met € 25.000 verminderd. In 2012 wordt nogmaals dit bedrag in mindering gebracht.” Programmabegroting 2011 Hoofddoelstelling Beleidsveld 4: “Het scheppen van optimale condities voor een jaarrond badplaats.” Doelstellingen ten aanzien van marketing en promotie: - Het professionaliseren van de toeristische promotie en marketing. - Stimuleren van toeristische activiteiten en evenementen. - In de sfeer van public relations sterke troeven benadrukken: flora, fauna, zee en duinen en gunstige ligging – grootstedelijk vertier en veel cultuur in directe nabijheid – en optimaal benutten. - Het behalen en behouden van de Quality Coast vlag en de Blauwe vlag. - Het handhaven van één loket voor de toerist plus meerdere digitale informatiepunten. Verder meldt de Programmabegroting 2011: “Om het verblijfstoerisme in Zandvoort een impuls te geven, zal een Deltaplan Verblijfstoerisme opgesteld worden, […] waarin duidelijk wordt welke acties en prestaties ontwikkeld gaan worden om het aantal overnachtingen op jaarbasis in Zandvoort in vier jaar met 250.000 te doen stijgen. Om de ambitie te realiseren, gaan gemeente, VVV en ondernemers intensief samenwerken om het jaarrondverblijfstoerisme te versterken. […] Om de doelstelling van het Deltaplan Verblijfstoerisme te verwezenlijken wordt in 2011 € 100.000 en 2012 € 150.000 ingezet op de marketing van Zandvoort. Het gaat om deelname aan grote (inter)nationale promotiecampagnes, waarbij verblijven in Zandvoort centraal staat en worden medegefinancierd door de VVV en het bedrijfsleven.”
Bevindingen beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren in Programmabegroting(en) 2010 en 2011 -
-
-
-
-
-
Zeer abstracte formulering van de hoofddoelstelling ten aanzien van toerisme en economie: over welke condities gaat het hier? En wanneer zijn zij optimaal? Met welk doel moeten deze condities optimaal zijn? Doelstellingen ten aanzien van marketing en promotie zijn relatief abstract geformuleerd, want wat verstaat de gemeente onder professionaliseren? Wat is het stimuleren van activiteiten en evenementen en wanneer is dat doel bereikt? Prestatie-indicatoren sluiten niet goed aan bij alle beschreven doelstellingen: de enige indicator is het aantal nieuwe evenementen in een jaar? Er wordt niet duidelijk aangegeven waarom de samenwerking met Stichting Marketing Zandvoort zijn vruchten begint af te werpen. De Programmabegroting 2011 benoemt geen andere doelstellingen ten aanzien van marketing en promotie dan in 2010. Wel is het budget met 25.000 verlaagd. De prestatie-indicatoren in de Programmabegroting 2011 zijn wel veranderd ten opzichte van 2010: in de Programmabegroting 2011 worden nu het aantal overnachtingen als prestatie-indicator gegeven. Ook het aantal dagtoeristen kan een prestatie-indicator zijn, zo stelt de Programmabegroting 2011. Aan het aantal dagtoeristen worden echter (nog) geen aantallen gekoppeld. De Programmabegroting 2011 beschrijft concreet waarom en hoe de gemeente in 2011 het verblijfstoerisme een impuls wil geven. De Stichting Marketing Zandvoort speelt een belangrijke rol in het geven van die impuls en de inzet op de benodigde marketing en promotie hiervoor. Onduidelijk is hoe de intensivering van de samenwerking met de Stichting Marketing Zandvoort zich verhoudt tot de in de Programmabegroting 2010 aangekondigde mindering op het subsidiebedrag voor deze stichting.
Beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren nota’s marketing en promotie Beleidsnota “Startnotitie Deltaplan Verblijfstoerisme”
5
Hoofddoelstelling : “Het aantal overnachtingen met 250.000 te laten stijgen in 2014 t.o.v. 2009.” Op 4 april 2012 is de raad akkoord gegaan met een herijking van deze ambitie: “Het aantal extra overnachtingen van 250.000 wordt verlaagd naar een realistisch aantal van 60.000.” Doelstellingen ten aanzien van marketing en promotie: “Eén van de topprioriteiten voor 2012 is de implementatie van het positioneringvoorstel van Stichting Zandvoort Promotie en Stichting Marketing Zandvoort. Bedrijfsleven, SMZ, SZP en gemeente dienen het merk Zandvoort aan Zee gezamenlijk en eenduidig uit te gaan dragen.” In de notitie “Herijking uitgangspunten Deltaplan Verblijfstoerisme” staat verder vermeld dat: “In separate advisering over de subsidie 2012 aan Stichting Marketing Zandvoort zal verder ingegaan worden over het verdere traject van de positionering en strategiebepaling.”
Bevindingen beleid, doelstellingen, resultaten en prestatie-indicatoren nota’s marketing en promotie -
-
De gemeente Zandvoort hanteert naast dit Deltaplan Verblijfstoerisme geen nota’s specifiek gericht op marketing en promotie van de gemeente. Wel zijn er diverse aanpalende nota’s, bijvoorbeeld op het gebied van parkeren, fietsen, venten, de kust en evenementen. Met name de notitie “Herijking uitgangspunten Deltaplan Verblijfstoerisme” laat zien dat de gemeente sterk inzet op samenwerking met de Stichting Marketing Zandvoort. Exacte doelstellingen of voorwaarden aan de subsidieverstrekking zijn in de notitie niet benoemd. Wel wordt verwezen naar een separaat adviesvoorstel over de subsidiering aan Stichting Marketing Zandvoort.
5 Startnotitie Deltaplan Verblijfstoerisme, november 2010.
2. Subsidieverstrekking in kaart In 2010 heeft de gemeente Zandvoort een totaal van € 2.922.127 aan subsidies verstrekt. In 2011 was dit hoger: € 3.058.856. De hoogtes van de begrote en verstrekte subsidies aan de vier onderzochte subsidie(relatie)s in 2010 en 2011 zijn als volgt6: 2.1.
Beleidsveld Maatschappij en Zorg
Stichting Pluspunt/ Ouderenbeleid
2010
2011
Begroot Verstrekt Verschil
241.700 241.700 0
243.399 243.399 0
OOK/ Ouderenbeleid
2010
2011
Begroot Verstrekt Verschil
0 34.500 + 34.500
0 0 0
2.2.
Beleidsveld Onderwijs, Cultuur en Sport
Fonds voor Cultuur en Initiatieven Begroot Verstrekt Verschil 2.3.
2010
2011
55.775 28.029 - 27.746
57.350 22.398 - 34.952
Beleidsveld Toerisme en Economie
Stichting Marketing Zandvoort Begroot Verstrekt Verschil
2010 491.330 491.330 0
2011 472.741 471.500 - 1.241
6 Bronnen zijn de Programmabegrotingen 2010 en 2011 en de Jaarrekeningen 2010 en 2011 van de gemeente Zandvoort.
3. Gesubsidieerde instellingen in kaart
Hoe zien de dossiers van de vier onderzochte subsidie(relatie)s er uit? 3.1.
Beleidsveld Maatschappij en Zorg
Stichting Pluspunt en OOK Zandvoort: doelstellingen, subsidievoorwaarden en (wijze) van verantwoording Omschrijving Binnen de kaders van de Wmo is aan de Stichting Pluspunt en, als onderdeel van de Stichting Pluspunt, aan Steunpunt OOK Zandvoort een subsidie verstrekt. Pluspunt is een organisatie voor 7 welzijn en maatschappelijke ondersteuning en buitenschoolse opvang in Zandvoort. Doelstellingen De voor Stichting Pluspunt relevante doelen uit de Wmo zijn als volgt samen te vatten: - iedereen moet (kunnen) meedoen, - zelfstandigheid en zelfwerkzaamheid van burgers stimuleren, - zelfredzaamheid bevorderen, - de overheid zorgt voor een sociaal vangnet. In het missie- en visiedocument ‘Hart van Zandvoort’ uit 2009, omschrijft de Stichting Pluspunt klantgericht werken als een van haar basisuitgangspunten De Stichting onderscheidt vier soorten klanten: - de klant als opdrachtgever (de gemeente Zandvoort), - de klant als samenwerkingspartner (zorgaanbieders, de woningcorporatie en andere welzijnsaanbieders), - de klant als eindgebruiker (burgers die gebruik maken van of bijdragen aan producten van het welzijnswerk), - de klant als vrijwilliger. Regelgeving De relevante regelgeving voor de subsidieverstrekking aan Stichting Pluspunt en OOK in het kader van hun activiteiten gericht op het ouderenbeleid is: - Algemene Subsidieverordening - Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) gemeente Zandvoort - Prestatiecontract 2009-2011 Gemeente Zandvoort en Stichting Pluspunt Subsidievoorwaarden ‘Prestatiecontract 2009-2011 Stichting Pluspunt en gemeente Zandvoort’: Doeleinden subsidie: - De subsidie dient ter ondersteuning van het integrale welzijnswerk (inclusief het sociaal-cultureel werk in de vorm van divers cursusaanbod) ten behoeve van alle inwoners van de gemeente Zandvoort, waarbij in het bijzonder aandacht uitgaat naar doelgroepen die in het bijzonder maatschappelijke ondersteuning behoeven; - De subsidie dient ter ondersteuning van een aantal voorzieningen dat door Pluspunt wordt aangeboden aan de doelgroep ouderen waaronder in ieder geval: alarmering, Belbus, ontmoeting en open eettafel; - De subsidie dient ter uitvoering van het jeugd- en jongerenbeleid voor zover overeengekomen met de Stichting Pluspunt Zandvoort, aangevuld met activiteiten binnen het concept brede school Zandvoort Noord; - De subsidie dient voor de informatie- en adviesfunctie zoals die onder meer middels de personele invulling van het Loket Zandvoort vanuit Stichting Pluspunt vorm krijgt; - De subsidie dient ter dekking van de huisvestingskosten die substantieel zijn gestegen na de verhuizing naar de nieuwe accommodatie Flemingstraat.
7 Bron: www.pluspuntzandvoort.nl.
Voorwaarden subsidie: Er wordt in een overzichtelijke productbegroting inzicht gegeven in de aanwending van de subsidie voor de bovengenoemde exploitatiesubsidie; In een halfjaarrapportage medio augustus 2011 wordt de subsidieverstrekker inzage geboden in de financiële exploitatie op de helft van het boekjaar; Er wordt in de jaarrekening verantwoording afgelegd over de besteding van de subsidie door middel van tenminste een overzicht van het bereik c.q. deelname door de beoogde doelgroep(en) per activiteit; Desgevraagd worden aanvullende gegevens door de stichting verstrekt ten behoeve van beleidsmatige (bij)sturing. In het boekjaar 2011 wordt tussen de Stichting Pluspunt en de Gemeente Zandvoort verder gewerkt aan uitwerking en kwantificering van prestatieafspraken. (Wijze van) verantwoording subsidie Het prestatiecontract tussen de Stichting Pluspunt en de gemeente Zandvoort stelt als eis dat in de jaarrekening verantwoording wordt afgelegd over de besteding van de subsidie door tenminste een overzicht van het bereik c.q. deelname door de beoogde doelgroep(en) per activiteit. Samenhang met Programmabegroting en gemeentelijke beleidsdoelstellingen Geen.
Bevindingen subsidiedossier Stichting Pluspunt en OOK Zandvoort -
-
-
-
-
-
Ten aanzien van de doelgroep ouderen worden de subsidiedoeleinden in de vorm van activiteiten benoemd, niet in de vorm van maatschappelijke effecten. In het prestatiecontract wordt gesproken over een verdere uitwerking en kwantificering van de prestatieafspraken. Hiervan hebben wij echter geen resultaat teruggevonden. Ten aanzien van de verantwoording stelt het prestatiecontract als eis dat in de jaarrekening verantwoording wordt afgelegd over de besteding van de subsidie door tenminste een overzicht van het bereik c.q. deelname door de beoogde doelgroep(en) per activiteit. Eisen ten aanzien van de verantwoording over het maatschappelijk effect of het bereiken van de doelstellingen ten aanzien van ouderen(beleid) worden niet gesteld. De jaarrekening gaat vooral in op de financiële stand van zaken. In die gevallen wanneer er afwijkingen zijn met eerdere plannen volgt een korte toelichting. Voor de accountant zijn de jaarrekeningen iedere keer akkoord en wordt verklaard dat de cijfers een getrouw beeld geven van de geconstateerde werkelijkheid. In die zin is de rechtmatigheid van de uitgaven volgens de accountant akkoord. De verslaggeving in het jaarverslag van Stichting Pluspunt beperkt zich vooral in een weergave van het aantal uitgevoerde activiteiten en het aantal deelnemers dat meegedaan heeft. Een nadere beschouwing van welke effecten hiermee (mogelijkerwijs) zijn bereikt ontbreekt. Nergens hebben wij kunnen vinden dat op basis van verstrekte informatie besloten is tot inhoudelijke bijsturing, zoals wel is voorgenomen in de voorwaarden voor de subsidieverstrekking. In de jaarverslagen en jaarrekeningen is geen samenhang gevonden met de doelstellingen uit de Programmabegroting of gemeentelijke beleidsdoelstellingen op het gebied van ouderen.
3.2.
Beleidsveld Onderwijs, Cultuur en Sport
Fonds voor Cultuur en Initiatieven: doelstellingen, subsidievoorwaarden en (wijze) van verantwoording
Omschrijving Het Fonds voor Cultuur en Initiatieven omvat een grote diversiteit aan subsidies aan een breed scala van groepen en verenigingen in Zandvoort. Regelgeving De relevante regelgeving voor het Fonds voor Cultuur en Initiatieven bestaat uit: - Algemene Subsidieverordening - Nota inzake criteria budget initiatieven vanuit de raad en de bevolking en Cultuurfonds, 1999. - Nadere regelgeving subsidiering wijk- en buurtfeesten, 2009. Subsidievoorwaarden ‘Nota inzake criteria budget initiatieven vanuit de raad en de bevolking en Cultuurfonds’: Criteria budget initiatieven vanuit de raad en de bevolking: - het initiatief dient ten goede te komen aan de Zandvoortse bevolking; - het initiatief dient binnen of mede binnen de gemeentegrenzen plaats te vinden; - het initiatief dient een aanvulling te zijn op het huidige aanbod, dit betekent dat het initiatief niet reeds wordt of is uitgevoerd door een Zandvoortse instelling; - het initiatief dient eenmalig van karakter te zijn; - sportevenementen dienen de deelname aan sport in het algemeen en de deelname aan sport door jongeren, ouderen en gehandicapten in het bijzonder in Zandvoort te stimuleren; - toeristische evenementen dienen een bijdrage te leveren aan het behoud en het versterken van de toeristisch/economische functie van Zandvoort als badplaats van Nederland; - toeristische evenementen komen in beginsel alleen in aanmerking voor facilitaire ondersteuning; - er wordt geen kostendekkende subsidie of subsidie voor huisvestingskosten en personeelskosten verstrekt. Criteria Cultuurfonds: - de activiteit dient een zodanig karakter te hebben, dat de Zandvoortse (culturele) identiteit behouden blijft en/of gestimuleerd zal worden; - de activiteit dient een aanvulling te zijn op het reeds bestaande aanbod; - de activiteit dient eenmalig van karakter te zijn; - de activiteit dient een uitingsvorm te zijn, die alle inwoners van Zandvoort kunnen aanschouwen; - er dient zoveel mogelijk samenwerking te zijn tussen de Zandvoortse (culturele) instellingen en/of organisaties; - de activiteit dient een bijdrage te leveren aan promotie en/of uitdragen van de identiteit van Zandvoort; - de activiteit dient een multicultureel karakter te hebben en/of cultuuruitwisseling mogelijk maken; - er dient bekendmaking plaats te vinden middels de (lokale) pers; - de rol van amateurs en vrijwilligers dient gestimuleerd te worden; - er wordt geen subsidie verstrekt voor huisvestingskosten en personeelskosten. ‘Nadere regelgeving subsidiering wijk- en buurtfeesten’: - De aanvraag is afkomstig van een wijk of buurt als geografisch logische eenheid in Zandvoort; - Voorafgaand aan de aanvraag is er in hetzelfde kalenderjaar voor dezelfde wijk of buurt niet eerder een subsidie voor een wijk- of buurtfeest toegekend; - De wijk of buurt waarvoor het feest wordt georganiseerd en waarvoor de subsidie wordt aangevraagd, omvat tenminste 25 wooneenheden; - Het buurt- of wijkfeest wordt zodanig opgezet dat het aantoonbaar toegankelijk is voor alle bewoners van de betrokken wijk of de buurt, blijkend uit de te verspreiden uitnodiging; - Het buurt- of wijkfeest heeft expliciet tot doel de sociale contacten in de buurt of de wijk te bevorderen, te verbeteren en/of te intensiveren; - Uit de aanvraag blijkt dat het wijk- of buurtfeest is geïnitieerd en wordt georganiseerd door bewoners in de wijk of buurt; - De eventueel benodigde vergunningen zijn aangevraagd en zijn of worden verleend; - Er zijn door politie en/of justitie geen overtredingen vastgesteld tijdens een wijk- of buurtfeest in de betreffende wijk of buurt in vijf voorgaande kalenderjaren; - Voor de kinderen uit de wijk of de buurt worden tijdens het feest specifieke activiteiten aange-
boden; Uit de ingediende begroting blijkt dat er kosten worden geraamd voor tenminste de aangevraagde subsidie niet zijnde de kosten voor etenswaren, dranken en direct daaraan gerelateerde kosten (bijv. serviesgoed, bestek), noch voor salarissen of onkostenvergoedingen; - Uit de ingediende begroting blijkt dat van deelnemers een eigen bijdrage wordt gevraagd die tenminste 50% van de totale kosten dekt; - Het aangevraagde subsidiebedrag bedraagt maximaal € 1.000,- bij een aantal tot en met 100 deelnemers; bij meer dan 100 deelnemers, € 5,- per persoon voor het aantal boven de 100 deelnemers en bij meer dan 200 deelnemers € 3 per persoon voor het aantal boven de 200 deelnemers. (Wijze van) verantwoording subsidie Geen. Samenhang met Programmabegroting en gemeentelijke beleidsdoelstellingen Geen.
-
Bevindingen subsidiedossier Fonds voor Cultuur en Initiatieven
- De regelgeving voor de verstrekking van subsidies uit het Fonds voor Cultuur en -
-
-
Initiatieven is op enkele aspecten gedateerd. Zo dateert de ‘Nota inzake criteria budget initiatieven vanuit de raad en de bevolking en cultuurfonds’ uit 1999. De subsidievoorwaarden zijn relatief strikt, maar niet duidelijk is of in de praktijk elke subsidieaanvraag naast deze subsidievoorwaarden wordt gelegd. De in het kader van het Fonds voor Cultuur en Initiatieven verstrekte subsidies hebben alle een eenmalig karakter. De subsidiebijdragen mogen geen institutioneel karakter hebben. In 2010 en 2011, de periode waar deze quick scan betrekking op heeft, zijn aanvragen boven € 5.000 euro raadsbesluiten. Over aanvragen tussen € 1.000 en € 5.000 besluit het college. Vanaf 2012 is dit veranderd: aanvragen worden vastgesteld door het Bureauhoofd van de gemeente Zandvoort. Om administratieve lasten te voorkomen wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de subsidieverantwoording na afloop van een activiteit achterwege te laten maar de subsidie direct vast te stellen. Vanaf 2012 is, bij het vaststellen van de Programmabegroting, ook besloten de subsidiëring van wijk- en buurtfeesten op deze wijze stop te zetten. Een duiding van de samenhang van de subsidiecriteria met de doelen uit de Programmabegroting en/of relevante beleidsnota’s wordt niet gemaakt.
3.3.
Beleidsveld Toerisme en Economie
Stichting Marketing Zandvoort: doelstellingen, subsidievoorwaarden en (wijze) van verantwoording Omschrijving De Stichting Marketing Zandvoort (SMZ) is een stichting waarin het bedrijfsleven en de gemeente Zandvoort samenwerken om het toerisme te bevorderen. In Zandvoort is de hoogte van de gemeentelijke subsidie voor de Stichting Marketing Zandvoort vastgesteld op basis van ervaringscijfers uit Zuid Limburg. Deze hoogte bedraagt 3 promille van de jaarlijkse inkomsten uit het toerisme (schatting: 159.950.000 Euro per jaar) plus een euro per inwoner. Dit resulteert in een subsidie van ongeveer 500.000 euro per jaar. Daarmee is SMZ na de Bibliotheek in de voor deze quick scan onderzochte periode de grootste ontvanger van subsidie. In het marketingplan 2009-2011 is uitgegaan van een stabiele bijdrage van de gemeente en een jaarlijks stijgende bijdrage van het bedrijfsleven. Doelstellingen
De doelstellingen van SMZ staan beschreven in het ‘Marketingplan 2009-2011’. Het plan gaat met name in op de marketing- en promotieactiviteiten die de Stichting wil gaan ondernemen. Regelgeving De relevante regelgeving voor de subsidieverstrekking aan Stichting Marketing Zandvoort is: - Algemene subsidieverordening - Prestatiecontract 2009-2011 Gemeente Zandvoort en Stichting Marketing Zandvoort Subsidievoorwaarden In het Prestatiecontract 2009-2011 is vastgesteld is dat de volgende taken worden uitgevoerd door de SMZ: - Informatieverzameling: Informatieverzameling over datgene wat toeristisch-recreatief in Zandvoort te doen en te zien is. - Informatieverstrekking: De verzamelde info wordt via internet, balies/servicepunten, marketing, perspublicaties en drukwerk aan de vragers ter beschikking gesteld. - Exploitatie infopunten: SMZ exploiteert in Zandvoort het VVV-fullservice kantoor, bemand met eigen VVV-personeel. - Promotie: SMZ verzorgt de promotie en streeft daarbij de marketingdoelen te behalen. Wanneer de gemeente en/of ondernemers extra marketingactiviteiten, kan dat, maar dan dient dit wel additioneel gefinancierd te worden. - Evenementenpromotie: SMZ promoot alle toeristisch-recreatieve (T/R) Zandvoortse evenementen via de website en door campagnes. SMZ adviseert desgewenst evenementenorganisatoren bij hun promotiecampagne. - Zakelijke markt: Voor de zakelijke markt, de aanbieders van vergaderfaciliteiten en groepsarrangementen, verzorgt SMZ de promotie en zorgt dat het aanbod van (aangesloten) bedrijven wordt ontsloten via de SMZ-website. - Begeleiden projecten: SMZ ondersteunt de gemeente in het begeleiden van projecten, participeert binnen werkgroepen en zorgt voor algemene advisering. (Wijze van) verantwoording subsidie De SMZ stelt jaarlijks een jaarverslag en jaarrekening op. Na afloop van het prestatiecontract 2009-2011 is er door SMZ systematisch gerapporteerd op basis van dit contract en toegelicht wat er is gedaan. Tevens heeft het beleidsbureau van de gemeente Zandvoort een evaluatie van het prestatiecontract 2009-2011 uitgevoerd. Samenhang met Programmabegroting en gemeentelijke beleidsdoelstellingen In het Marketingplan 2009-2011 verwijst SMZ naar de structuurvisie “Zandvoort in 2025” als kader voor het toeristisch-recreatieve beleid voor de periode 2008-2025.
Bevindingen subsidiedossier Stichting Marketing Zandvoort
- Het jaarverslag 2010 geeft onvoldoende inzicht in de behaalde resultaten in relatie
-
tot de activiteiten in het prestatiecontract. De toelichting op het jaarverslag gaat voornamelijk in op de administratieve aspecten van het verslag, bijvoorbeeld: “Op pagina 8 lijkt het alsof er een enorme daling is geweest op de omzet arrangementen. Dit is echter niet het geval. In 2010 viel onder deze noemer ook de omzet advertenties en overige omzet. Tevens staat een gedeelte van deze omzet in 2009, nu vermeld onder omzet participaties. Dit geeft ook aan waarom er zo een enorme stijging participaties is.”8 Een beredeneerde weergave van de in de voorafgaande periode bereikte resultaten wordt niet gegeven. Ook het jaarverslag 2011 is summier en beschrijft alleen de door SMZ uitgevoerde activiteiten en werkterreinen. Het verslag geeft nauwelijks inhoudelijke informatie over wat precies bereikt is in het afgelopen jaar. Men beperkt zich verder tot een toelichting op de cijfers, bijvoorbeeld: “Vanzelfsprekend veroorzaakt de lagere subsidie een nadelig verschil van € 25.000. Desondanks is er geen nadelig resultaat opgetreden. Dat wordt voornamelijk veroorzaakt door de hogere participatie-
8 Brief Stichting Marketing Zandvoort aan College van B&W Gemeente Zandvoort, 29 april 2011.
-
-
-
-
-
-
bijdragen (rond € 29.500) door de stijging van het aantal aangesloten ondernemers.” Na afloop van het Prestatiecontract 2009-2011 is er door SMZ wel systematisch gerapporteerd en toegelicht wat er is gedaan. Dit hebben zij gedaan op basis van de zes activiteiten zoals benoemd in het Prestatiecontract: informatieverzameling, informatieverstrekking, promotie, evenementenpromotie, zakelijke markt en begeleiden van projecten. Vanuit de gemeente is het draagvlak dat de SMZ heeft een belangrijke indicator van het succes van SMZ. In de afgelopen jaren is het aantal bedrijven dat lid is van SMZ toegenomen: voor de gemeente Zandvoort is dit een indicatie voor de positieve waardering die er bestaat voor SMZ.9 In het Marketingplan 2009-2011 verwijst SMZ naar de structuurvisie “Zandvoort in 2025” als kader voor het toeristisch-recreatieve beleid voor de periode 20082025. De marketing- en promotieactiviteiten van de SMZ zullen, zo stelt de SMZ in de inleiding van het plan, een bijdrage leveren aan de realisatie van de gemeentelijke doelstellingen. Op welke manier deze activiteiten dat (kunnen) doen, wordt echter niet gespecificeerd. In de evaluatie van het Prestatiecontract 2009-2012 stelt de gemeente(lijke organisatie) dat SMZ aan het overgrote deel van de prestatieafspraken heeft voldaan of een toelichting heeft gegeven op de zaken waar SMZ niet aan heeft kunnen voldoen. De inhoud van de informatie over en van de SMZ in de periode 2009-2011 nodigt, op papier althans, niet uit tot een inhoudelijke discussie over de effecten die bereikt worden met de subsidie. De gemeente lijkt tevreden te zijn over de inzet van de SMZ, aangezien het nieuwe Marketingplan 2012-2014 niet sterk inhoudelijk afwijkt van het plan over de periode 2009-2011. Werkbezoeken door SMZ dragen eraan bij dat de gemeente ‘at large’ op de hoogte is en blijft van de activiteiten van SMZ.
9 Bron: Gesprek met de heer Van de Weerdhof, gemeente Zandvoort, juni 2012.
4. Rol raad in kaart 4.1.
Beleidsveld Maatschappij en Zorg
Aandacht raad voor subsidieverstrekking in kader van Stichting Pluspunt, OOK en ouderenbeleid Besproken in
Aandachtspunten raad
Raadsdebat 8 november 2011 (Algemene Beschouwingen)
Sociaal Zandvoort geeft aan dat: “Op de ANBO wordt twee keer bezuinigd, de gewone subsidie (oké, iedereen moet de broekriem aantrekken), maar de subsidie voor het zwemmen van ouderen, daar moet u van afblijven. Sociaal Zandvoort vindt juist bewegen voor ouderen erg belangrijk en wij vinden dat deze subsidie aangevuld moet worden. Wij vinden het van de gekke als u zegt, minima’s kunnen bijzondere bijstand aanvragen als deze het niet kunnen betalen. U kunt toch niet van mensen, die 70-80-90 jaar oud zijn, verwachten dat zij die hele rompslomp gaan ondernemen?” Sociaal Zandvoort, de PvdA, het CDA, de VVD en GBZ dienen een amendement om de subsidie ANBO zwemmen (structureel) te verhogen.
Bevindingen aandacht raad voor subsidieverstrekking in kader van Stichting Pluspunt, OOK en ouderenbeleid -
-
-
Een zeer beperkte rol van de raad in de subsidieverstrekking in het kader van Stichting Pluspunt, OOK en ouderenbeleid. Over de subsidieverstrekking aan de Stichting ANBO wordt in Algemene Beschouwingen door Sociaal Zandvoort opgemerkt dat subsidieverstrekking aan de stichting erg belangrijk is om ouderen te kunnen laten zwemmen. Hiermee ligt de fractie op een lijn met de doelstellingen ten aanzien van ouderen uit de nota Lokaal Gezondheidsbeleid. Over de subsidieverstrekking aan Stichting Pluspunt of de Stichting OOK maken de fracties geen opmerkingen. Het standpunt van Sociaal Zandvoort in de Algemene Beschouwingen wordt ondersteund door de fracties PvdA, CDA, VVD en GBZ. Opvallend is dat het amendement heel specifiek op de subsidieverstrekking aan de ANBO ingaat, niet op andere stichtingen die activiteiten organiseren voor ouderen. De raad krijgt informatie over de voortgang van de werkzaamheden van Stichting Pluspunt. De jaarstukken liggen ter inzage, maar gaven geen aanleiding voor de raad nadere vragen te stellen. Wel heeft Stichting Pluspunt bij aanvang van de huidige raadsperiode een presentatie gegeven aan de nieuwe raadsleden van het werk van Pluspunt. Ook heeft de Raad een werkbezoek gebracht aan Stichting Pluspunt. Het zwaartepunt van de communicatie tussen Pluspunt en Gemeente is die tussen college en de Stichting Pluspunt: de wethouder volgt dit dossier actief.
4.2.
Beleidsveld Onderwijs, Cultuur en Sport
Aandacht raad voor subsidieverstrekking in kader van Fonds voor Cultuur en Initiatieven Besproken in
Aandachtspunten raad
Raadsdebat 8 november 2011 (Bespreking
GroenLinks dient een amendement in waarin het onder meer stelt dat: “Het fonds initiatieven bestemd is voor activiteiten geïnitieerd door de eigen bevolking”. Daarom stelt de fractie voor: “Het evenement (red: Olympia’s
Olympia’s Tour) Raadsdebat 8 november 2011 (Algemene Beschouwingen)
Tour) geheel te financieren uit het toeristisch beleid en promotie.” De PvdA stelt : “Voorzitter, tot op heden was een grote groep verenigingen en organisaties in Zandvoort gewend aan een substantiële en vaak structurele bijdrage van de gemeente. Tijdens de behandeling van de voorjaarsnota werd al duidelijk dat het mes ook gezet zou gaan worden in deze bijdragen. Voor velen is dit natuurlijk een aderlating, maar tegelijkertijd een stok achter de deur om eens goed te bezien op welke wijze men zo zelfstandig mogelijk kan blijven functioneren. Dat neemt niet weg dat de PvdA vindt, dat er altijd de mogelijkheid tot ondersteuning moet blijven bestaan voor initiatieven die ontplooid worden om een positieve bijdrage te leveren aan het cultureel/maatschappelijk klimaat in de gemeente. De PvdA vindt echter wel dat er terughoudend opgetreden moet worden, als het gaat om het toekennen van structurele bijdragen.” Sociaal Zandvoort reageert: - “Sociaal Zandvoort is ziedend over hoe het gegaan is bij het harde snijden in subsidies wat betreft de Zandvoortse verenigingen. Waarom kijkt u niet eerst naar de jaarrekeningen van de verenigingen om zodoende erachter te komen of de hoogte van de subsidies nog rechtvaardig is? Dit is geen sociaal beleid naar al die verenigingen toe, meer snijden in de toekomst is onacceptabel.”
Bevindingen aandacht raad voor subsidieverstrekking in kader van Fonds voor Cultuur en Initiatieven
- Relatief beperkte rol van de raad in het actief bespreken en bediscussiëren van de
-
-
-
subsidieverstrekking in het kader van Fonds voor Cultuur en Initiatieven. Overigens zijn aanvragen uit dit Fonds boven € 5.000 euro raadsbesluiten. Over aanvragen tussen € 1.000 en € 5.000 besluit het college. Over de besteding van de middelen is dus zowel de raad als het college in 2010 en 2011 op de hoogte. Het amendement van GroenLinks bij de bespreking van Olympia’s Tour laat zien dat deze fractie goed op de hoogte is van de voorwaarden waaronder gebruik kan worden gemaakt van het Fonds voor Cultuur en Initiatieven. De opmerking van de PvdA in de Algemene Beschouwingen laat zien dat de fractie vindt dat subsidies niet zonder meer verstrekt mogen worden, zeker de structurele subsidies niet. Met name met het oog op de bezuinigingen is het kritisch zijn op subsidieverstrekking van groot belang, zo stelt de fractie. De opmerking van Sociaal Zandvoort in de Algemene Beschouwingen laat zien dat de fractie subsidieverstrekking aan Zandvoortse verenigingen van groot belang vindt. Snijden in de subsidies is volgens de fractie alleen geoorloofd wanneer de jaarrekeningen daar voldoende aanleiding voor geven, en blijkbaar geven de jaarrekeningen die aanleiding nu niet.
4.3.
Beleidsveld Toerisme en Economie
Aandacht raad voor subsidieverstrekking in kader van Stichting Marketing Zandvoort en marketing- en promotiebeleid Besproken in
Aandachtspunten raad
Raadsdebat 4 april 2012 (bespreking raadsvoorstel ‘Nota
Een aantal raadsfracties geeft aan dat het college eerst een duidelijke visie op toerisme moet opstellen.
Herijking Uitgangspunten Deltaplan Verblijfstoerisme”) Raadsdebat 22 juni 2011 (bespreking Jaarverslag 2010)
Een aantal raadsfracties geeft aan dat de inzet op het toerisme nog veel ambitieuzer kan/moet. Raadslid De Roode vraagt: “Om in het vervolg het kostenoverzicht en het jaarverslag van de VVV mee te nemen in het Programmaverslag, zodat de raad inzicht krijgt in wat de VVV precies doet voor het geld dat zij van de gemeente krijgt.” De portefeuillehouder geeft daarop aan dat: “Het college verwacht binnenkort het jaarverslag van de VVV te ontvangen, waarna het naar de raad zal worden gestuurd. Het geld van de VVV wordt goed gebruikt. De VVV is een stichting waarmee prestatieafspraken zijn gemaakt en dat betekent dat ze een langetermijnvisie heeft. De wethouder zegt kritisch te zullen volgen wat de VVV met het gemeenschapsgeld doet, maar de VVV moet geen politieke speelbal worden.” Verder meldt raadslid De Roode dat: “De fractie gaat ervan uit dat zeer binnenkort een plan van aanpak over het Deltaplan aan de raad wordt voorgelegd, waarbij ingegaan wordt op alle aspecten die van invloed zijn op het Zandvoortse toerisme. De fractie ziet graag duidelijk cijfers en een evaluatie. Dit kan uiteindelijk leiden tot een herijking van de subsidie aan de VVV.”
Bevindingen aandacht raad voor subsidieverstrekking in kader van Stichting Marketing Zandvoort en marketing- en promotiebeleid
-
-
Het bestuur van SMZ informeert op gezette tijden de raad, in het bijzonder op het moment dat er een nieuwe raad aantreedt. Ook is er regelmatig contact tus10 sen de portefeuillehouder en het bestuur van SMZ. De opmerkingen van de raadsfracties in de bespreking van het raadsvoorstel “Nota Herijking Uitgangspunten Deltaplan Verblijfstoerisme” laten zien dat deze fracties de ambities en doelstellingen op het gebied van marketing en promotie concreter en beter onderbouwd willen zien. Wat wil de gemeente bereiken, waar wil ze over een x-aantal jaren staan? Op basis van die visie kan het college ook beter onderbouwen welke activiteiten ze (wel of niet) wil ontplooien of financieren om die ambities en doelstellingen te kunnen bereiken. De opmerkingen van raadslid De Roode in de bespreking van het Jaarverslag 2010 laten zien dat de raad nu onvoldoende inzicht heeft in de besteding (en opbrengsten) van de verstrekte subsidie aan de VVV. Het college geeft echter aan volledig achter de subsidieverstrekking aan de VVV te staan en de stichting geen ‘politieke speelbal’ te willen laten worden. Het wordt echter niet duidelijk wat de stichting nu daadwerkelijk heeft gedaan en bereikt met de verleende subsidie.
10 Bron: Gesprek met de heer Van de Weerdhof, gemeente Zandvoort, juni 2012.
5. Conclusies en aanbevelingen 5.1. Conclusies De vraag die in dit onderzoek centraal staat is: “In hoeverre heeft de raad een voldoende onderbouwde en weloverwogen beeld van wat beoogd wordt met het subsidie-instrument, en in hoeverre stuurt en controleert de raad voldoende op een doelmatig en doeltreffend gebruik van het subsidie-instrument?” Wat zegt de analyse van de in het kader van deze quick scan onderzochte vier subsidierelaties? Hoe kunnen we onze onderzoeksvraag beantwoorden? Hieronder geven wij de belangrijkste bevindingen weer: Beleid, doelstellingen, beoogde resultaten en prestatie-indicatoren - De doelstellingen in de Programmabegrotingen zijn vaak zeer abstract geformuleerd. Ook ontbreken in enkele van de onderzochte programma’s de prestatie-indicatoren (of een duidelijke onderbouwing daarvan). - De doelstellingen in de voor dit onderzoek geanalyseerd beleidsnota’s zijn weliswaar relatief SMART-geformuleerd, maar in de meeste gevallen alleen als activiteiten. Daardoor is het onduidelijk wat het beoogde effect is van deze doelstellingen. Subsidieverstrekking - Bij drie van de vier onderzochte subsidierelaties bestaan verschillen tussen het subsidiebedrag dat is begroot en dat is verstrekt. De externe accountant is akkoord gegaan met de jaarrekeningen, maar de jaarrekeningen geven geen toelichting op het hoe en waarom van deze verschillen. Ook de raad stelt geen vragen over deze verschillen. Gesubsidieerde instellingen - Het proces van subsidieverstrekking ex-ante is technisch goed verzorgd. De subsidieovereenkomsten en (prestatie)contracten tussen de gemeente Zandvoort en de gesubsidieerde instellingen zijn echter zeer activiteitgericht. Er is nauwelijks aandacht voor de met de subsidie te bereiken maatschappelijke effecten. Ook in de verantwoordingsdocumenten wordt er geen aandacht besteed aan de met de subsidie bereikte (maatschappelijke) effecten. - Doordat er weinig aandacht wordt geschonken aan de met de met de subsidie bereikte effecten, is (bij)sturing door de gemeente moeilijk. De gemeentelijke organisatie krijgt immers te weinig informatie in handen om te bepalen of de subsidieverstrekking effectief is (geweest) of niet. - Onafhankelijke, externe evaluaties over de (met de subsidie) bereikte effecten van de inzet van de onderzochte instellingen zijn er niet. - Er is geen of weinig (zichtbare) samenhang tussen de gemeentelijke ambities uit de programmabegrotingen en de doelstellingen en activiteiten van de gesubsidieerde instellingen. Op welke manier dragen de inspanningen van de gesubsidieerde instellingen bij aan de doelstellingen van de gemeente? Op die vraag geven de jaarstukken van de gesubsidieerde instellingen geen duidelijk antwoord. Rol raad - De raad bemoeit zich niet of nauwelijks actief met de subsidieverstrekking, behoudens in eerdere situaties toen bepaalde subsidiebedragen (vanaf een bepaalde hoogte) ter goedkeuring aan de Raad moesten worden voorgelegd. Ook besteedt de raad slechts beperkte aandacht aan de (wijze van) verantwoording en
de eventuele benodigde bijsturing of aanpassing van de (wijze van) subsidieverstrekking. In geen van de onderzochte subsidierelaties geven de jaarverslagen, hoe technisch van aard ook, aanleiding voor de raad om een discussie te voeren over (de wijze en het doel van) de subsidieverstrekking. 5.2. Aanbevelingen Op basis van onze bevindingen, bevelen wij de raad van Zandvoort aan erop toe te zien dat de gemeente Zandvoort met de volgende stappen aan de slag gaat: - Formuleer de doelstellingen voor maatschappelijke thema’s (in de Programmabegroting en in beleidsnota’s) als gewenste maatschappelijke effecten, niet als activiteiten. Waar wil je als gemeente op moment X of Y staan, wat wil je dan hebben bereikt? Zorg daarbij voor voldoende en duidelijke samenhang tussen de ambities in de Programmabegroting en de doelstellingen in de beleidsnota’s: laat concreet zien aan welke ambities het beleid een bijdrage levert. - Stel eisen aan de wijze van verantwoording door gesubsidieerde instellingen: o eis bijvoorbeeld dat in de verantwoordingsdocumenten een duidelijke inhoudelijke relatie wordt gelegd met de beleidsuitgangspunten van de gemeente Zandvoort. In hoeverre heeft de inzet van de instellingen bijgedragen aan het behalen van de ambities en beleidsuitgangspunten van de gemeente? Niet alleen in termen van activiteiten, maar juist in termen van de behaalde resultaten met deze activiteiten? o eis bijvoorbeeld dat in de verantwoordingsdocumenten een duidelijke inhoudelijke relatie wordt gelegd tussen de (vooraf bepaalde) prestatieafspraken tussen de gesubsidieerde instelling en de gemeente en de uiteindelijke bereikte resultaten. Als aan bovenstaande eisen wordt voldaan, stelt dit de Raad in staat om actiever en bewuster te sturen en te controleren op het gebruik van het subsidie-instrument.