Ptoject van Johan Van Geluwe (°1929, Waregem, België) “De Zeven Werken van Onbarmhartigheid’
Project kunstenaar Johan Van Geluwe (Waregem) Kortrijk, 18/11/2007 Voorstel aan de stad Kortrijk
Johan is als ‘conceptuele kunstenaar’ ver buiten onze streken overbekend, Duitsland in het bijzonder. De betreurde Harald Szeemann, 1933-2005, curator van de beste Dodumenta ooit, nl Documenta 5, gaf hem zelfs een ganse zaal in Bozar ter beschikking, voor hem alleen, in de belangrijke tentoonstelling ‘‘Visionair België-C’est arrivé près de chez nous,’, 2005.
Dat Van Geluwe zich erg verbonden voelt met deze streek staat buiten kijf, hij is in Zuid WestVlaanderen geboren, getogen en gebleven, Waregem. In al zijn werk speelt de geschiedenis van een plaats, een stad, een streek, een museum , een instelling steeds een belangrijke rol. Daarop baseert hij zijn werk en zijn humorrijke kritiek in dat werk. Enkele jaren geleden vroeg ik hem een project uit te werken voor Kortrijk, mede naar aanleiding van het nieuwe museum “1302”. De site rond het nieuwe museum heeft Johan onderzocht en vondt de kapelletjes in de muur aand de Houtmarkt en recht tegenover het museum 1302 erg interessant. Zij refereren naar de ‘7 Weenen’, maar Johan Van Geluwe maakte een connectie naar de ‘Zeven Werken van Barmhartigheid’. Door het huidig tijdsbeeld, waar tolerantie, medemenselijkheid op een dieptepunt is gekomen in onze Westerse werled, in de ganse wereld eigelijk. Om de hostorische context van de kapelletjes in het eerste deel van zijn project mee te nemen stelt hij een kritische benadering voor, waar humor en relativering in het kunstwerk is ingebouwd, samen met het conceptuele, in de traditie van Marcel Broodthaers, een echte Belgitude.
“De Zeven Werken van Onbarmhartigheid” is de titel en het onderwerp van zijn kunstwerk, op een typisch ‘Van Geluwe’-manier als een rebus te lezen, maar met een niet verkeerd te verstane boodschep, een spiegel die hij onze maatschappij anno 2007 wil voorhouden en bezoekers bij de boodschap doen stilstaan. Hier volgt het ontwerp van zijn werk:
In een donker plexiglas met witte (doorschijnende) tekst worden deze panelen in het raamkozijn van de kapelletjes bevestigd met twee neonlampen erachter (herstelt ook de functie van de kapellen, waar vroeger zeker kaarsen in stonden) met het voordeel dat het werk dag en nacht functioneert. Daarbij wil Liebaert Projects een editie mee realiseren en verspreiden met dezelfde inhoud ‘de Zeven Werken van Onbarmhartigheid’ op bachestof (140-90 cm) wordt geprint , 10 in het Nederlands en 10 in het Engels (wegens interesse op de internationale kunstscène). Deze editie op 20 exemplaren dient om de productiekost van het project mee te financieren.
Een tweede projectvoorstel van Johan Van Geluwe heeft eenzelfde historische Kortrijkse context. De Gulden Sporen hebben jarenlang hier in de O.L.V. kerk gehangen. De kunstenaar wil tussen 500 tot 1000 vergrote, nagemaakte plastic vergulde sporen (in China geproduceerd) opnieuw in hun context restitueren. Samen met de directie van het museum 1302 hebben we een voorstel gekregen deze sporen in de Gravenkapel van de O.L.V.kerk hoog aan het plafond te hangen, om de historische cirkel rond te maken. De musea van Kortrijk zullen in 2009 de beschikking hebben over de Gravenkapel (prachtige locatie, prachtige muurschilderingen en versieringen) en ze zullen verder de pogelijkheid van dit tweede luik van de projecten van Johan Van Geluwe onderzoeken en helpen mee uit te werken.
Tot hier de voorstellen van de kunstenaar Johan Van Geluwe in een samenwerking met ‘Liebaert Projects’, v.z.w. Kortrijk. Bestaat er een mogelijkheid dat de stad toestemming geeft om het publieke luik te realiseren en ook financiëel hieraan wil meewerken ?
Gery Van Tendeloo Voorzitter “Liebaert Projects”
Klandestiene performance in het Begijnhofpark 2008 Clandestiene Art Performance in Kortrijk zorgt voor controverse !
Op 8 mei 2008 hield ‘Liebaert Projects’ in het Begijnhofpark een clandestiene performance met werk van Johan Van Geluwe, kunstenaar uit Waregem. ‘De zeven werken van Onbarmhartigheid’ werden die avond 2 uur gehangen in de historische kapelletjes, waarvoor ze ook speciaal gemaakt werden. Na 2 uur en een massa aan documentatie van de performance (foto’s, film, video etc.) werd het werk ontmanteld omdat de overheid nooit toestemming gaf het werk , dat aan de cel ‘kunst in de publieke ruimte’ werd voorgesteld als permanent werk in de openbare ruimte, tentoon te stellen wegens de ‘mogelijk kwetsende’ inhoud. Conceptueel heeft artiest Johan Van Geluwe ‘de 7 werken van barmhartigheid’ inhoudelijk omgekeerd om, met de nodige humor, onze verhardende maatschappij een spiegel voor te houden en onze eigen individuele en algemene attitude op de dag van vandaag sober in beeld te brengen. Daarvoor werden 2 jaar geleden de 7 leegstaande kapelletjes in een historische muur van het Kortrijkse Begijnhofpark uitgekozen om in situ de geschiedenis en het heden te fusioneren. Een actualisering van oude geschriften, ondergedompeld in een bad van verharding en realiteitsbesef. Het werk is universeel en mondiaal bedoeld, niet in een lokale, provinciale context, maar wat er over de ganse wereld aan mogelijk onrecht bestaat, waar dan ook. Bepaalde teksten zijn inderdaad erg hard, maar ontkomen niet aan het hedendaagse ware gebeuren. De uitnodigingen voor de vernissage/finissage van de art performance werden viraal alleen per SMS en same day mail verspreid, met een nieuwsgierige, goede opkomst tot gevolg, waarschijnlijk net omwille van het clandestiene en niet toegelaten zijn. Een bijhorende editie van 20 ex. , 10 Nederlandstalige en 10 Engelstalige dienen de productie van het werk te bekostigen. Reacties uit politieke hoek lieten niet op zich wachten, de Kortrijkse overheid was woedend en teleurgesteld dat ‘Liebaert Projects’ dit werk als clandestiene performance toch op de rechtmatige plaats in de publieke ruimte kort had opgesteld en politieke opponenten van het huidige bewind met Stefaan De Clerck als burgemeester (die een groot hart heeft voor de hedendaagse kunsten) kozen plots positie om het werk toch permanent in de openbare ruimte te laten bestaan, hoewel zij politiek niet voor die keuze – wel of niet blijvend ophangen van het werk – werden gesteld. In de pers leek het meer een onderlinge wedijver om de tolerantie van politici in andere steden als groter voor te stellen dan in Kortrijk, over het kunstwerk zelf werd nog weinig gezegd. Om gekende reden ging het de gezagsdragers meer over hun eigen boodschap en onderlinge wedijver, dan om de kunst, en de pers gaat daar graag op in. Dit brengt sensatie teweeg , terwijl de inhoud en vorm van het werk zich net van alle sensatiezucht wil afzetten en sober, geïntegreerd zich alleen wil tonen aan
voorbijgangers, die de 7 werken van onbarmhartigheid willen lezen, vrijblijvend zoals kunst ook kan zijn. Bij ‘Liebaert Projects’ en de kunstenaar groeien daarrond enkele belangrijke vragen zoals: wie beslist over welke kunst in de publieke ruimte? Hoe direct kan en mag kunst zich confronteren met een totaal open publiek en niet alleen een museumpubliek? Waarom zou dit werk kwetsend zijn in de openbare ruimte en niet in een museumzaal? Is een democratische besluitvorming mogelijk over kunst in het openbaar, waar het ‘iedereen behagen’ ver boven de kwaliteit van het kunstwerk zelf uitkomt? Is het woord ‘kunst’ nog toepasselijk als het erop aankomt alle mogelijk kwetsende inhoud te weren? Hoeft kunst wel aanwezig te zijn in de publieke ruimte, terwijl nu vele topkunstenaars weigeren aan dergelijke politiek gedomineerde selectie en opdracht mee te werken? Is hier sprake van een volledige incompatibiliteit tussen de politieke beslissing en de kunst? Etc.
Gery Van Tendeloo
‘The Seven Works of Mercilessness’ from the artist Johan Van Geluwe (Born 1929, Waregem, Belgium) Installation in Kortrijk on the fifth of May 2008 in public space in an historic context. Functioning as performance , because we only hanged the work for two hours. A mirror for contemporary human behaviour in these days, inspired by the Seven Works of Mercy, also painted by Caravaggio in 1607, but here in an opposite way, picturing the way we treat a lot of people all over the world. ‘The Seven Works of Mercy’ was, and still is, an important vertue in Christianity in the Middle Ages. What remains of so it this today, is the main question in this work and criticise the way we treat a lot of fellow citizens over the globe in this conceptual work from the artist, Johan Van Geluwe
Gery Van Tendeloo President ‘Liebaert Projects’ vzw Kortrijk
Beelden/Images
