Psychosociaal welzijnsbeleid in de praktijk
Vaststellingen in de toepassing van de wetgeving
Klachten Ongewenst grensoverschrijdend gedrag op het werk
Evolutie in cijfers Slide 2
% personen dat te maken heeft m OGGW 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
90
96
74
15 7 niet
ooit
3
6 2,1 0,5 ook laatste 12 maanden
5 0,7 0,3 nu
Slide 3
Soort ongewenst gedrag 8,3 9,3
OSGW
8,4 9
2007 2006 2005 2004
6 8,1
GEWELD
8,6 5,1
91 90,7
PESTERIJEN
93,8 91,8
0
20
40
60
80
100 Slide 4
Hierarchische verhoudingen 7,3 GEMENGD
3,5 OPWAARTS
2007 2006 2005
23,5 HORIZONTAAL
65,7 NEERWAARTS
0
10
20
30
40
50
60
70
Slide 5
Regelgeving Psychosociale aspecten • Wet van 10 januari 2007: Wijziging Welzijnswet 1996 • K.B. van 17 mei 2007 betreffende de voorkoming van psychosociale belasting veroorzaakt door het werk, waaronder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. • Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 72 van 30 maart 1999 van de Nationale Arbeidsraad betreffende het beleid ter voorkoming van stress door het werk
Slide 6
In het oog springend accent in de wet Integratie OGGW in domein “psychosociale belasting op het werk” ⇒
Biedt bedrijven kansen om geïntegreerd psychosociaal welzijnsbeleid op te zetten!
⇒
Doel van deze integratiebeweging (signaal van de wetgever):
‘Voorkomen dat psychosociale problemen escaleren tot situatie van OGGW’ ⇒
Deze beweging sluit nauw aan bij de realiteit! - overlapping tussen beide domeinen is enorm groot - onderzoek van klachten legt vaak andere problematiek bloot
⇒
Geïntegreerd welzijnsbeleid reikt verder:
-
samenhang OGGW en andere initiatieven ikv welzijnsbeleid/organisatieontwikkeling open communicatie als basisvoorwaarde
Integratie psychosociale aspecten Het waarom en hoe in de praktijk Slide 8
1 Dodelijk
Een vergelijking …
100
Arbeids1 ongevallen
30 300
800
Blijvend letsel Werkverlet
EHBO Bijna-ongevallen
3000?? Gevaarlijke handelingen Slide 9
… Vertaald naar psychosociale belasting
Ijsberg: Uit Wikipedia: “Doordat ongeveer 8/9 van de ijsmassa zich onder water bevindt, bestaat het gevaar dat men een vertekend beeld krijgt van de werkelijke omvang van de ijsberg, of wordt deze veel te laat opmerkt.”
Slide 10
FORMELE KLACHTEN OGGW
VERLOOP
ZIEKTEVERZUIM
Slide 11
FORMELE KLACHTEN OGGW ZIEKTEVERZUIM
VERLOOP
ARBEIDSORGANISATIE SOCIO-CULT INVLOEDEN
GROEPSDYNAMISCHE PROCESSEN PERSONEELSBELEID LEIDERSCHAP
INDIVIDUELE KENMERKEN
Slide 12
FORMELE KLACHTEN OGGW ZIEKTEVERZUIM
VERLOOP
ARBEIDSORGANISATIE SOCIO-CULT INVLOEDEN
GROEPSDYNAMISCHE PROCESSEN PERSONEELSBELEID LEIDERSCHAP
INDIVIDUELE KENMERKEN
Psychosociale risicofactoren op vlak van arbeidsinhoud, -relaties, -omstandigheden en -voorwaarden: Welke zijn de voornaamste in uw organisatie?
Slide 13
Psychosociaal welzijn van werknemers Risicotendenzen in cijfers gevat Slide 14
Jobtevredenheid (Karasek) jobonzekerheid sociale steun collega's sociale steun chef beslissingsruimte ontplooiingsmogelijkheden jobeisen
0
10
20
30 40
50
60
70 80
90 100
Slide 15
Kwaliteitsvolle organisatie (Weggeman) cultuur
personeel
systeem
structuur
strategie
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Slide 16
Algemeen psychisch onwelbevinden
REFERENTIEGROEP IDEWE
Belgische gezondheidsenquête
0%
52
17
76
31
11
13
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
geen tot laag onwelbevinden matig tot hoog onwelbevinden mentale gezondheidsprobleme
Slide 17
Hoge bevlogenheid
46
referentiegroep auteurs
57
referentiegroep IDEWE
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Slide 18
Risico op burnout 100 90 80 70 60 50 40
33
35
31
30
23
20 10 0
% hoge emotionele uitputting
% hoge distantie
% lage competentie
% risico op burnout
Slide 19
Rol van externe diensten & Concrete beleidsaanpak
De “PAPSEN” : wie zijn we ... • Meer dan 20 preventiedeskundigen : algemeen aanbod & specialismen • Team in voortdurende ontwikkeling • Regionaal & regio-overstijgend • = Luik binnen de multidisciplinaire aanpak van IDEWE => samenwerking onder PAPSen én met andere disciplines is cruciaal (dossiers, projecten, …)!
... En wat doen we? • Werkgevers bijstaan bij de ontwikkeling van een preventief, geïntegreerd psychosociaal welzijnsbeleid
• Focus op: PREVENTIE! - zelfredzaamheid v organisatie - betrokkenheid v alle actoren
Slide 21
Het departement is actief op de domeinen: Organisatieontwikkeling als koepel OGGW Stresspreventie Ziekteverzuim Alcohol, roken en drugs Schokkende gebeurtenissen Agressie Slide 22
Concrete beleidsaanpak Preventie
psycho
• Vòòrkomen
sociale
versus voorkòmen • Basishouding: openheid gezamenlijke verantwoordelijkheid • psycho = een individueel aandeel • sociale = een relationeel aandeel • gedragsverandering = voornamelijk relationeel gegeven
! De hefboom = de kwaliteit van de relatie!
1. Aanduiden PAPS en vertrouwenspersonen Wat willen we (doen)? 2. Opstellen beginselverklaring/charter 3. Opstellen procedures en verankeren in arbeidsreglement : Psychosociale aandachtspunten OGGW: informeel, formeel, externe feiten 4. Sensibiliseren en opleiden: medewerkers én leidinggevenden 5. Uitvoeren van een risico-analyse 6. Maatregelen ifv domeinen risico-analyse: individu/team/organisatie 7. Voortgang en evaluatie: integratie in GPP, JAP en jaarverslag
Conclusie
… heeft een zichtbaar effect onder én boven het oppervlak!
Actie onder water …
Slide 26
Informatie? An Vanhooren Departement Psychosociale aspecten
Hof ter Weze 1 8800 Roeselare Tel: +32 (0)51 272929 Fax: +32 (0)51 272959
[email protected] www.idewe.be
Slide 27
