informatieblad van PSW voor interne en externe relaties van PSW Dagbesteding en andere belangstellenden
pswdagbestedinginfo nummer 3 april 2012
Beste lezer, Het voorjaar is intussen in volle gang. Net als in de natuur bruist het ook in de AC’s van PSW van leven. Er zijn verschillende nieuwe activiteiten van start gegaan. Daarnaast blijven cliënten en medewerkers ook in de bestaande activiteiten enthousiast aan het werk. Speerpunt bij dat alles is het “ontwikkelingsgericht werken” dat sectorbreed nadruk krijgt. Het betekent vooral een bewustwordingsproces voor de begeleiders: zo goed mogelijk insteken op het eigen initiatief van de individuele cliënt en steeds opnieuw bekijken wat iemand zelf kan en waar hij of zij zich nog kan ontwikkelen. Belangrijke externe ontwikkeling is de overheveling van externe begeleiding (begeleiding voor cliënten die zelfstandig of bij hun ouders thuis wonen) van de AWBZ naar de Wmo, die wordt verwacht in 2013 of 2014. Voor de extramurale cliënten van PSW betekent het dat hun dagbesteding gefinancierd moet gaan worden door de gemeente. PSW zit momenteel met de verschillende gemeenten om de tafel om die overheveling zo goed mogelijk te laten verlopen. En ook vanuit de AC’s kijken we mee. De Wmo zet in op vergaande vermaatschappelijking van de zorg. PSW werkt al sinds de oprichting midden in de samenleving en die initiatieven nemen alleen maar toe. Toch veroorzaken de aangekondigde veranderingen ook bezorgdheid. Bij de gemeenten wordt gesproken over gezamenlijke dagbesteding voor bijvoorbeeld ouderen, mensen met een psychiatrische problematiek, mensen met een lichamelijke handicap en mensen met
In dit nummer
een verstandelijke handicap. Het is moeilijk in te schatten hoe dat vorm gaat krijgen. Realiseren de beleidsmakers zich voldoende dat onze cliënten op een heel ander verstandelijk en sociaal-emotioneel
Zorgboerderij Asselterhof Ontwikkelingsgericht begeleiden NEBULA Cursus papier-maché
niveau functioneren dan andere mensen? Voor PSW hoeft de overheveling naar de Wmo geen grote verandering te betekenen. Onze opdracht blijft dezelfde: cliënten zinvolle dagbesteding bieden, zo veel mogelijk in de lokale samenleving. Als het aan ons ligt, blijven we dat doen, voor cliënten die met begeleiding in of buiten het AC kunnen werken; én voor cliënten die intensieve of specifieke begeleiding nodig hebben en niet buiten de omgeving van het AC kunnen; maar net zo goed als u en ik bij de samenleving horen en een betekenisvolle invulling van de dag willen hebben! Deze derde uitgave van PSW Dagbesteding Info biedt de lezer een mooie dwarsdoorsnede van de dagbesteding van PSW. Heeft u opmerkingen over deze uitgave of tips voor het volgende nummer (november 2012)? Wij willen ze graag horen! Op de achterkant vindt u verschillende telefoonnummers en het email adres van de redactie. Ik wens u veel leesplezier! Ans Maessen, manager Dagbesteding en PSW Werk
Groenkalender
Schilderijen cliënten Atelier 88 op kalender In september 2012 verschijnt de groenkalender van PSW: een prachtige kalender met illustraties van schilderijen gemaakt door cliënten van Atelier 88, recepten en foto’s. Groencentrum Genegenterhof staat centraal in deze kalender. Om ideeën op te doen voor de schilderijen en tekeningen, gingen enkele cliënten van Atelier 88 een dagje naar Grathem.
Op een stoel op de oprit van het groencentrum zit Judith
ze begonnen met het maken van schetsen. Brigit: ‘We maken
Aerts met een schetsboek. Ze tekent het grote gipsen beeld
gebruik van foto’s van het groencentrum als we weer in het
na van een varken met kleine biggetjes dat voor de ingang
atelier zijn. Maar doordat ze het nu in het echt hebben ge-
van de boerderij staat. In een van de schuren op het terrein
zien, leeft het veel meer. De groep van Vicky komt binnen-
is Petra Verrijt op een grote baal van hazelnootschillen ge-
kort ook een keer naar de locatie en we gaan nog een keer
klommen en tekent de uilenkast die tegen het plafond op-
kijken bij de groenploegen.’
hangt. Achter in de tuin zitten Pascale van Nieuwenhoven en Sanne Clement bij de kippenren en zijn volop aan het teke-
Vier seizoenen
nen. ‘Het is een schot in de roos. Het is erg leuk om op de lo-
Brigit: ‘We laten de cliënten vrij in datgene wat ze tekenen.
catie te kijken en hier meteen aan de slag te gaan’, vertelt
Het levert prachtige schilderijen op als ze zelf uitproberen;
Brigit Vossen, begeleider Atelier 88. Ze is samen met Vicky
het maakt het werk eigen en sprekend. Waar nodig sturen
Vinken, eveneens begeleider Atelier 88, projectleider vanuit
we ze wel bij en geven ze tips. Ook bewaken we dat het een
de schilderactiviteit. ‘Door het centrum te zien en hier aan-
geheel wordt. Het is de bedoeling dat de vier seizoenen in
wezig te zijn, doen de cliënten veel ideeën op en kunnen ze
de kalender terug komen en dat een breed beeld van het
zich goed oriënteren. Ik ben ervan overtuigd dat het prach-
groencentrum aan bod komt.’
tige schilderijen gaat opleveren.’ Groenkalender
2
Rondleiding
In totaal werken tien cliënten aan de schilderijen voor de
De schilders hebben eerst rondgekeken op Genegenterhof.
groenkalender. Uiteindelijk worden er circa dertien schilde-
‘We hebben een rondleiding gekregen van Ruud (Bakers,
rijen geselecteerd door een kunstcommissie. Naast de schil-
cliënt van Groencentrum Genegenterhof). Hij heeft alles
derijen worden recepten en foto’s opgenomen en staat er
laten zien; de winkel, mensen die hout aan het zagen waren,
informatie over Genegenterhof in. De kalender verschijnt in
de tuinen en de kippen’, vertelt Petra Verrijt. Vervolgens zijn
september 2012.
Judith Aerts ‘Ik vind het heel leuk om hier te zijn. Mijn schilderij komt misschien op een kalender en dat vind ik erg bijzonder!’
Pascale van Nieuwenhoven ‘Ik vond de rondleiding erg leuk. Ik wilde de kippen tekenen en ben ook al tekeningen aan het maken van narcissen. Die tekening zou dan voor de lente kunnen zijn.’
Markten Agenda PSW Dagbesteding De activiteitencentra en ateliers van PSW nemen regelmatig deel aan markten, buurtfeesten, braderieën en andere gelegenheden of organiseren zelf markten of open dagen. 15 april
Voorjaarsmarkt Activiteitencentrum Maasbracht
10 juni
Open dag Activiteitencentrum Reuver
8 juli
Wijkenfeest De Biest en Groenewoud, Creatief Centrum Weert
25 en 26 juli
Sjoemelmert Roermond
8 - 12 augustus Genegenterhof gastheer vertrek- en finishplaats voor Limburg theater 9 september
open dag Groencentrum Genegenterhof
8 en 9 december Kerstmarkt PSW
Petra Verrijt ‘Ik vond de uilenkast meteen te gek en ben zelf op de baal gekropen. Er zit geen uil in de kast, die verzin ik er zelf bij!’
3
Vrijwilliger in beeld: Carla Hendrikx
Het doet mijzelf ook goed Carla Hendrikx is een vertrouwd gezicht bij Activiteitencentrum (AC) Pappelhof. Al jaren werkt ze er als vrijwilliger. Eerst hielp ze bij creatieve activiteiten en de laatste tijd speelt ze een keer per maand accordeon bij de groep Mozaïek. Carla vertelt over haar ervaringen. ‘Ik heb bijna vijfentwintig jaar bij een bank gewerkt. Toen
doorgaans lastig voor hen is. Het doet me zelf ook heel
ik twaalf jaar geleden bij een ander bedrijf ging werken,
goed om te zien dat de muziek zoveel toegevoegde
kreeg ik meer vrije tijd. Onderweg naar mijn werk kwam
waarde heeft voor de cliënten. En zo speel ik zelf nog eens
ik dagelijks langs een voorziening voor verstandelijk ge-
op mijn instrument; thuis komt daar meestal weinig van.’
handicapten. Zo ontstond het idee om me als vrijwilliger in te zetten voor mensen met een handicap. Ik ben op
Bekende deuntjes
zoek gegaan en uiteindelijk bij PSW terecht gekomen.’
‘Ik speel van alles, vooral bekende deuntjes. Een aantal cliënten kent inmiddels mijn repertoire en af en toe vraagt
Accordeon
iemand me om een bepaald liedje te spelen. Soms werken
‘Eerst hielp ik bij de maaltijden in een woonbegeleidings-
we ook met kaarten waar een afbeelding op staat, bijvoor-
centrum, maar al snel ontdekte ik dat creatieve activiteiten
beeld een trein. De begeleider praat dan met cliënten over
beter bij mij pasten. Na een bezoek aan een open dag
de trein en vervolgens spelen en zingen we een liedje dat
kwam ik bij de activiteit keramiek in Activiteitencentrum
daar bij past.’
Pappelhof terecht. Jarenlang hielp ik elke maandagmiddag cliënten bij activiteiten zoals kleien en schilderen. Op
Eerlijk en spontaan
een gegeven moment werd dat wat teveel. Nu kom ik eens
‘Naast mijn muzikale activiteiten bij AC Pappelhof ben ik
per maand een middag langs om accordeon te spelen.’
ook betrokken bij Stichting Soos voor mensen met een handicap in Maasniel. Ik vind het geweldig om met deze
4
Toegevoegde waarde
mensen bezig te zijn. Ze zijn heel puur en eerlijk en kun-
‘Het is geweldig om te zien hoe cliënten genieten van de
nen heerlijk spontaan reageren. Ik ken hen inmiddels goed
muziek. Sommigen gaan dansen of doen mee met een in-
en zij mij ook. Dat maakt dat ik betrokken ben bij de cliën-
strument. Er zijn cliënten die echt opbloeien door de mu-
ten en hun welzijn. Het is fijn om me voor hen te kunnen
ziek of die een hele tijd op een stoel kunnen zitten, wat
inzetten!’
Veel mogelijkheden voor cliënten
Samenwerking met ECI Cultuurfabriek Op 25 oktober 2011 heeft PSW een samenwerkingsovereenkomst getekend met de ECI Cultuurfabriek in Roermond. Het voormalige ECI complex wordt ontwikkeld tot een locatie waar kunst en cultuur centraal staan. In de samenwerkingsovereenkomst is vastgelegd dat cliënten van PSW werkzaamheden gaan verrichten in de ECI Cultuurfabriek. Frank Knols, teamleider PSW Werk, vertelt hier meer over.
‘Het is allemaal begonnen toen we in contact kwamen met
Daar past heel goed bij dat er ook mensen met een arbeids-
de kwartiermaker en huidige directeur van de ECI Cultuur-
beperking worden ingezet. De samenwerking wordt dan
fabriek, Ger Bothmer. Hij vertelde over de plannen om de
ook gesteund door de gemeente Roermond en is bekrach-
culturele activiteiten van Roermond te bundelen op één
tigd met een handtekening van wethouder Raja Moussaoui.
locatie. Theater, film, muziek, kunst; alles krijgt een onder-
We merken dat PSW Werk een toegevoegde waarde heeft
komen in de ECI Cultuurfabriek. Er gaat heel veel gebeu-
omdat we kunnen laten zien waar mogelijkheden liggen
ren en we zagen meteen kansen om onze cliënten hier een
voor maatschappelijke participatie van onze cliënten.’
rol in te laten vervullen.’ Veel mogelijkheden Werkzaamheden
‘Marloes Cuypers is jobcoach voor het project. Dat bete-
‘Een aantal cliënten van PSW Werk gaat de conciërges on-
kent dat ze cliënten begeleidt in hun werk en dat ze con-
dersteunen in het werk. Ze gaan verschillende werkzaam-
tactpersoon is voor de mensen van de ECI Cultuurfabriek.
heden doen zoals afval opruimen, podium en stoelen
Ze neemt deel aan het werkoverleg en plant de werk-
klaarzetten, folders vouwen, koffie en thee klaarzetten en-
zaamheden. We hopen dat er zowel groepsbegeleid als in-
zovoorts. De ECI Cultuurfabriek opent op 1 september 2012
dividueel mensen kunnen gaan werken. Er gaat heel veel
officieel haar deuren. Maar nu al zijn cliënten begonnen met
gebeuren in en rondom de ECI Cultuurfabriek: concerten,
hun werk. Twee keer per week gaan ze het informatiecen-
tentoonstellingen, een café en een restaurant, verenigin-
trum poetsen. Zo kunnen ze vast wennen aan de werkplek
gen die er een plek krijgen. We zien veel mogelijkheden,
en aan de conciërges onder wiens leiding ze staan.’
niet alleen voor cliënten van PSW Werk, maar bijvoorbeeld ook voor creatieve activiteiten voor cliënten van de dag-
Steun gemeente
besteding. Er zijn genoeg ideeën en dromen en de andere
‘In het projectvoorstel van de ECI Cultuurfabriek heeft maat-
partijen staan daar heel positief tegenover. We zijn be-
schappelijk verantwoord ondernemen een belangrijke plek.
nieuwd wat dat allemaal gaat brengen!’
5
Soos voor Ouderen Weert
Gezellige dagbesteding in eigen tempo Ouder wordende mensen met een verstandelijke handicap hebben vaak behoefte aan andere zorg en ondersteuning dan andere cliënten. PSW biedt hen een aangepast dag/weekprogramma in verschillende activiteitencentra en in de Soos voor Ouderen in Weert en Roermond. Een kijkje op een woensdagmiddag in de Soos in Weert. De senioren van de Soos in
José Willems
Weert staan op het punt om aan de twee gedekte tafels plaats te nemen. Het is half een ’s middags; tijd voor de lunch. Er wordt gepraat en gelachen en er wordt ruim de tijd genomen om de lunch te nuttigen. Het zijn de belangrijkste kenmerken van de Soos: iedere deelnemer bepaalt zijn of haar eigen tempo en kan zichzelf zijn. Er zijn geen verplichtingen. Het doel is het bieden van een gezellige, ontspannen dagbesteding waar de deelnemer kan doen waar hij of zij op dat moment zin in heeft. Zelf invullen
tencentrum of de zorgboerderij. Gerry Brouns en José Wil-
Iedere doordeweekse dag vindt van tien tot drie uur in de
lems zijn op woensdag de begeleiders van de Soos: ‘Er is
ruime recreatieruimte van een appartementencomplex
enige structuur door de vaste eet- en drinkmomenten. Dat
aan de Biemansstraat in Weert de Soos voor Ouderen
is voor sommigen belangrijk. Verder zijn er zo weinig mo-
plaats. Dagelijks komen hier tien tot veertien senioren met
gelijk regels of dingen die moeten. We kijken echt naar
een verstandelijke handicap. De meesten komen twee of
wat de cliënt wil en proberen zoveel mogelijk aan hun
drie dagen en gaan de andere dagen naar een activitei-
wens te voldoen. Ze hebben verschillende keuzes: puzzelen, breien, het IKGerry Brouns
KIES-programma, lezen, televisie kijken,
kleuren
of
knutselen. De ruimte heeft een grote oppervlakte waardoor cliënten
zich
ook
even terug kunnen trekken als ze daar behoefte aan hebben. De deelnemers mogen zelf bepalen hoe ze hun dag invullen. We zorgen er wel voor dat er afwisseling is, dat ze niet altijd hetzelfde doen. We stimuleren 6
bijvoorbeeld het gebruik van IKKIES. Het programma heeft
heid. Twee dames gaan samen verder met de puzzel, een
namelijk veel mogelijkheden en is heel goed voor de ont-
andere deelnemer bladert in de Libelle’s en weer een
wikkeling en het in stand houden van vaardigheden. Ook
ander gaat achter de IKKIES-computer. Een van de dames
stimuleren we de cliënten om even naar buiten te gaan;
gaat even een dutje doen op de bank en wordt met een
een blokje te wandelen of mee boodschappen doen. Ie-
deken ondergestopt door Gerry. Leo Damen, vrijwilliger
dere dag doen we ’s ochtends boodschappen in de stad.
op woensdag, gaat met een van de deelnemers een kopje
Het is het grote voordeel van deze locatie; op loopafstand
koffie drinken in de stad. ‘Het is fantastisch om een vrij-
zijn we in het centrum van Weert.’
williger als Leo te hebben. Hij kan een cliënt die daar behoefte aan heeft net iets extra’s bieden. We werken
Verschillende mogelijkheden
dagelijks met vrijwilligers, maar kunnen nog veel meer vrij-
Na de lunch helpen de cliënten met het afruimen van de
willigers gebruiken in de Soos!’
tafels en gaat ieder weer verder met zijn of haar bezig-
Roos Leurs Roos Leurs is 65 jaar. Op woensdag en donderdag komt ze naar de soos. Op maandag en dinsdag gaat ze naar het Creatief Centrum Weert. ‘En vrijdag is mijn vrije dag. Dan doe ik boodschappen en maak ik mijn appartement schoon. Ik woon in WBC Graafschap Hornelaan, lekker dichtbij! Ik heb het naar mijn zin hier op de soos. Het is gezellig. Het leukste vind ik om puzzels te maken op IKKIES. Er staan foto’s op van een barbecue die we vorig jaar hebben gehad. IKKIES maakt er een puzzel van. Het is even oefenen hoe het moet, maar nu ik het kan, vind ik het geweldig om te doen.’
Willy Theunissen ‘Ik vind het leuk om verschillende dingen te doen in de soos. Ik ben nu slingers aan het maken. Die maak ik door vormen van papier te prikken. Maar dat krijg ik vandaag al af. Daarna ga ik weer iets anders doen!’
Leo Damen Leo is al tien jaar vrijwilliger bij de soos. Iedere woensdag is hij aanwezig. ‘Ik vind het ontzettend leuk om te doen. Het is ontspannend. Ik help mee gedurende de dag in de locatie, maar ik ga ook vaak met een van de cliënten een kopje koffie drinken in de stad. Daar hebben de begeleiders niet altijd ruimte voor. Het is mooi dat ik de cliënten iets extra’s kan bieden!’
7
Koken, bakken en catering
Meteen resultaat van het werk Binnen de dagbesteding van PSW nemen kook-, bak- en cateringactiviteiten een belangrijke plaats in. Zowel in de arbeidsmatige als de belevingsgerichte/activerende dagbesteding werken veel cliënten graag in een keuken of bakkerij. In de arbeidsmatige activiteiten worden kook- en bakprocatering werken. ‘Veel cliënten vinden het leuk om met
Elly Rademakers en Ingrid van Rijn, Groencentrum Genegenterhof
koken en bakken bezig te zijn, omdat ze meteen resultaat
‘Het is fijn om te zorgen voor de mensen op de boerderij:
zien van hun werk’, legt Annie Dierkx uit. Zij begeleidt cliën-
koffie en thee maken, maar ook salade en soep. En zo
ten in de bakkerij van Activiteitencentrum Maasbracht. ‘Te-
leren we om thuis ook een salade of soep te maken.’
ducten gemaakt voor de verkoop en kunnen cliënten in de
gelijk vraagt het ook wel wat van hen. Als je een cake wilt bakken, dan is er sprake van een bepaalde werkdruk en kun je niet zomaar halverwege stoppen.’ Binnen de belevings-
Hygiëne
gerichte/activerende dagbesteding worden de kook- en bak-
Cliënten die producten maken voor de verkoop, volgen
activiteiten anders ingevuld, vertelt Claudia Thoonen van
een cursus hygiëne. Dat heeft te maken met de HACCP
Activiteitencentrum Reuver. ‘Bij ons gaat het vooral om rui-
voorschriften waaraan de producten moeten voldoen. In
ken, voelen en proeven. De activiteiten zijn gericht op de
de cursus is aandacht voor zaken als persoonlijke hygiëne
beleving van de cliënten en niet op prestatie of productie.’
en het bewaren van voedsel. ‘Je merkt dat het werkt’, vertelt Fienette Dierkx van het Creatief Centrum. ‘Als iemand niest terwijl we bezig zijn, dan roepen de anderen in koor:
8
Michelle Joosten, Activiteitencentrum Herten
‘handen wassen!’. Het is leuk om te zien hoe ze elkaar op
‘In de catering doe ik verschillende dingen: broodjes en
die dingen wijzen.’ Cliënten leren niet alleen in een cursus
toetjes klaarmaken, soep koken, pizzabodems maken en
over de hygiëne voorschriften. Ook op de werkplek is er
afwassen. Ik zet ook koffie en thee klaar voor vergaderin-
voortdurend aandacht voor, in de begeleiding, maar ook
gen. Ik wil nog leren om soep uit te delen en te bedienen.’
door middel van picto’s of foto’s.
Samenwerking In de toekomst gaan de kook- en bakactiviteiten van PSW meer samenwerken. Bijvoorbeeld door onderling meer af te stemmen over de hygiëne cursus of ervaringen uit te wisselen met het gebruik van picto’s en foto’s bij recepten. Maar ook door grotere bestellingen gezamenlijk klaar te maken of afspraken te maken over verkoopprijzen van de producten. ‘De verkoop van de producten is voor ons niet het belangrijkste doel’, aldus Geert Schroën, teamleider dagbesteding Weert. ‘Het belangrijkste is dat onze cliënten een zinvolle dagbesteding hebben en door het maken van deze producten een gevoel van eigenwaarde krijgen. En het is natuurlijk extra leuk als ze producten maken waar andere mensen weer van kunnen genieten!’
Anita Aarts, Activiteitencentrum Maasbracht Ik vind het hartstikke leuk om in de bakkerij te werken. We maken taarten, koekjes, cake en tulbanden, allemaal lekkere dingen! Een van de leukste dingen om te doen vind ik vlaaien maken. Vrijdag is een drukke dag, dan zijn er veel bestellingen. Dat vind ik helemaal niet erg, het is juist fijn om te werken.’
BAKTEMPERATUUR: 160° BAKTIJD: 70 minuten
Overzicht van kook- en bakactiviteiten en catering binnen de dagbesteding van PSW AC Maasbracht • professionele bakkerij
200 GRAM BOTER
• catering Groencentrum Genegenterhof • verwerking producten uit de tuin • catering
200 GRAM SUIKER
• brood en vlaai uit de ‘sjansenoven’ AC Herten • catering
3 THEELEPELS VANILLESUIKER ALLES GOED MIXEN
Creatief Centrum • catering AC Reuver
5 EIEREN: EEN VOOR EEN TOEVOEGEN EN MIXEN
• kook- en bakactiviteiten AC Pappelhof • kook- en bakactiviteiten
200 GRAM CAKEMEEL IN KLEINE GEDEELTES ERBIJ ZEVEN
AC ’t Zonnehuis • kook- en bakactiviteiten
ALLES GOED MIXEN; EEN CAKEVORM HEEL GOED MET BOTER INVETTEN EN MET BLOEM BESTROOIEN.
9
Samenwerkingsproject in Roermond
Opening Lunchpunt.Kapel Dinsdag 17 januari 2012 vond de officiële opening plaats van Lunchpunt.Kapel. Dit is een samenwerkingsproject van Activiteitencentrum Pappelhof van PSW en de Hulpgroep WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) Roermond-Zuid van de pastorale eenheid Kapel in ’t Zand. Wethouder Kemp, Jacques Wulms, waarnemend bestuurder PSW, en Ellen Graus, cliënt van Pappelhof, verrichtten de openingshandeling. De drumband van Pappelhof zorgde voor een feestelijke omlijsting van de opening. Behoefte aan contact Lunchpunt.Kapel biedt inwoners van Roermond-Zuid de gelegenheid om twee keer per maand buitenshuis te eten. Het gaat voornamelijk om bewoners die behoefte hebben aan contact en in de regel niet zo gemakkelijk ergens naar toe gaan. Eens per maand kunnen ze deelnemen aan een broodmaaltijd met soep en salade. De lunch wordt bereid en geserveerd door cliënten van Activiteitencentrum Pappelhof. Zij krijgen daarbij ondersteuning van begeleiders van het activiteitencentrum en gastvrouwen van de Hulpgroep WMO. Werkzaamheden Ellen Graus is één van de cliënten die werkt voor Lunchpunt.Kapel. ‘Ik werk twee dagen per week in AC Pappelhof, op de groep Mozaïek. Daar help ik met tafel dekken, speelgoed poetsen en prullenbakken legen.’ Naast haar werk in het activiteitencentrum gaat Ellen ook twee dagen per week naar een zorgboerderij. Verder gaat ze iedere vrijdag naar Atelier 37, waar ze schilderijen en kaarsen maakt en met papier-maché werkt. En nu doet ze dus ook werkzaamheden voor Lunchpunt.Kapel. ‘Ik hou ervan om verschillende dingen te doen. Helpen met de lunch ging meteen al goed. Ik vind het leuk dat er mensen uit de buurt bij ons komen eten. Van één uur tot half drie help ik met tafels dekken, soep rondbrengen, tafels afruimen en spullen naar de keuken brengen.’ Informatie Lunchpunt.Kapel wordt op twee dinsdagen per maand georganiseerd van 13.00 tot 14.30 uur. Locatie is Activiteitencentrum Pappelhof, Pappelhof 2 in Roermond. De kosten zijn 2 euro 50 per maaltijd. Opgave vooraf is noodzakelijk. Meer informatie is op te vragen bij Liesbeth Mulkens, teamleider Pappelhof, telefoonnummer 06 53 98 36 61 of bij Lunchpunt.Kapel gastvrouw Annemie Houben, telefoonnummer 0475 33 99 40.
10
AC Edisonlaan
Groepsbegeleid werken in een snoepfabriek Iedere woensdag werkt een groep cliënten van Activiteitencentrum Edisonlaan bij Perfetti-van Melle, een snoepgoedfabrikant in Weert. De cliënten werken onder begeleiding van Linda Houben, begeleider AC Edisonlaan. Het werk van de groep bestaat uit het uitpakken en sorteren van snoepjes. Dat gaat als volgt: in de fabriek wor-
‘Ik vind het heel leuk om te doen. We mogen ook af en
den snoepjes gemaakt en verpakt. Sommige verpakkingen
toe proeven. De snoepjes zijn heel lekker, maar ik eet er
zijn echter niet goed en vallen uit de machine; het gewicht
niet te veel want dat is niet goed voor me. Ik heb het hier
klopt niet of er is iets met de verpakking. De snoepjes wor-
naar mijn zin.’
den door de cliënten uit de verpakking gehaald en worden opnieuw goed nagekeken. “Foute” en kapotte snoepjes worden weggegooid, de goede worden apart gelegd en worden naderhand opnieuw verpakt in de fabriek. Meer eisen De stap van het AC naar Perfetti was qua werkzaamheden niet zo groot, legt Linda Houben uit. ‘De handelingen zijn vergelijkbaar. Een verschil is de werkomgeving. Bij Perfetti worden meer eisen aan de cliënten gesteld. Ze werken in een bedrijf en moeten zich aan bedrijfsregels houden, net als alle andere medewerkers. Ze krijgen continu begeleiding tijdens hun werk, ik ben altijd aanwezig. Dat is veilig en vertrouwd. Het geeft hen de mogelijkheid om binnen een regulier bedrijf te werken. Ze leren er heel veel van en het kan mogelijk een brug zijn naar een individuele werkplek. Op deze manier werken in een bedrijf is alleen
‘We hebben allemaal een witte jas aan en een muts op.
maar goed voor de cliënten; voor hun ontwikkeling, de so-
Dat is voor de hygiëne. We hebben ook geleerd om altijd
ciale contacten en de integratie in de maatschappij.’
eerst de handen te wassen, sieraden af te doen, geen nagellak te dragen en als je een wondje hebt, moet er een
Goede keuze
blauwe pleister om.’
Harald Engelen, plant manager (locatiemanager) van de locatie in Weert is zeer tevreden over de samenwerking met PSW. ‘De aanwezigheid van een vaste begeleider gaf de doorslag om met PSW in zee te gaan. Wij hebben geen spe-
AC Edisonlaan
cifieke kennis en deskundigheid om mensen met een ver-
Groepsbegeleid werken bij Dancohr gestopt
standelijke handicap te kunnen begeleiden. Doordat Linda er altijd is, kan de groep zelfstandig functioneren. Wij zorgen alleen voor de aan- en afvoer van de producten. Perfetti-van Melle is bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Door deze mensen een mooie en zinvolle invulling van de dag te geven door het bieden van werk binnen ons bedrijf, dragen we een steentje bij aan de
De afgelopen jaren hebben cliënten van Activiteitencen-
participatie in de maatschappij. Daarbij doen ze echt zinvol
trum Edisonlaan met veel plezier gewerkt bij Dancohr, een
werk, we zijn heel blij met ze. De cliënten maken deel uit
cosmeticafabriek in Weert. De afdeling waar de groep
van het bedrijf, de medewerkers zijn positief en vinden het
werkzaam was ging echter verhuizen en inkrimpen, waar-
leuk dat ze er zijn. Het is voor mij een stimulans om zo door
door helaas geen plek meer was voor de groep. Jammer
te gaan als ik zie met hoeveel plezier ze hier binnenkomen
genoeg hebben ze daarom in maart afscheid moeten
en hier werken. Het geeft voldoening. Het was een goede
nemen van deze leuke en interessante groepsbegeleid
keuze om de cliënten van PSW in te zetten in ons bedrijf.’
werkenplek.
11
Cursus arbeidsmatige dagbesteding
Werken met papier-maché In Creatief Centrum Weert is een cursus papier-maché georganiseerd voor cliënten van de verschillende arbeidsmatige activiteitencentra van PSW. Projectleider Loes van Heugten vertelt over het stichtingsbrede project. Zesentwintig cliënten van verschillende activiteitencentra
leider, die zorgde voor vertrouwdheid en een veilige sfeer.
volgden de cursus, die zes ochtenden duurde. ‘Het is de
En tegelijk was het een nieuwe ervaring voor hen, omdat
eerste keer dat er een gezamenlijk creatief project is ge-
het dagprogramma er anders uit zag dan anders en omdat
organiseerd voor en door de arbeidsmatige activiteiten-
ze in een onbekende omgeving waren.’ De cliënten leer-
centra’, vertelt Loes van Heugten. ‘Toen ik werd gevraagd
den stap voor stap poppen van papier-maché te maken,
om het project te leiden, was ik meteen enthousiast. Het
die ze vervolgens beschilderden in vrolijke kleuren.
is een mooie manier om cliënten nieuwe technieken aan te leren en te laten werken aan nieuwe producten. En ik
Verschil in niveau
vind het zelf leuk om met de organisatie van het project
‘Omdat het de eerste keer is dat we een creatief project
bezig te zijn.’
op deze manier organiseerden, hebben we verschillende dingen ontdekt’, aldus Loes. ‘Zo kwamen we erachter dat
12
Leerervaring
een ochtend eigenlijk te kort is voor een cursus. Ook
Voor de deelnemers was de cursus een mooie leerervaring.
omdat de cliënten soms wat later aankwamen dan wij
Niet alleen omdat de techniek van papier-maché voor
hadden gedacht. Een volgende keer kunnen we daar re-
velen nieuw was, maar ook omdat ze in een nieuwe om-
kening mee houden. Daarnaast was er een behoorlijk ver-
geving met nieuwe mensen in aanraking kwamen. ‘Er hing
schil in niveau van de cliënten. Daarom hebben we voor
een hele leuke sfeer tijdens de cursus’, vertelt Loes. ‘De
sommige cliënten het werk opgesplitst in deelhandelin-
cliënten zaten in vertrouwde groepjes met de eigen bege-
gen, om het makkelijker te maken. Voor anderen hebben
we het werk juist meer uitdaging gegeven. We hebben nu
Sandra Kanders (Creatief Centrum)
gezien wat de cliënten van de verschillende centra in hun
‘Normaal doe ik verschillende dingen in Creatief Centrum,
mars hebben. Daar kunnen we vervolgens op inspelen. Het
zoals kaarsen maken en schilderen. Nu heb ik in deze cur-
project fungeerde eigenlijk als een soort onderzoek, om te
sus weer iets nieuws geleerd. Vooral het gladstrijken van
zien wat cliënten kunnen met papier-maché en hoe we dit
de pur was een heel precies werkje. Ik zou best nog wel
verder in de activiteitencentra kunnen uitbouwen.’
een keer iets van papier-maché willen maken. Maar dan wel een andere vorm, bijvoorbeeld van een dier.’
Productlijnen Nu de cursus is afgelopen, gaat de werkgroep verschillende productlijnen uitzetten voor papier-maché producten. Ieder activiteitencentrum geeft er vervolgens een eigen in-
Michiel Hak (AC Reuver)
vulling aan, toegespitst op het niveau van de cliënten.
‘Ik vond het een leuke cursus! We hebben een pop ge-
Loes: ‘We willen de ervaringen vanuit de cursus inzetten
maakt. In het begin vond ik het een beetje moeilijk. Toen
om binnen heel PSW gericht te gaan werken met papier-
heeft Mieke (begeleider) mij geholpen. Nu vind ik het
maché. Ik denk dat zo’n project ook voor andere product-
makkelijk. Het is wel een beetje jammer dat de cursus nu
lijnen een goede manier kan zijn om er gericht en
bijna afgelopen is. Maar in Reuver werken we gelukkig
stichtingsbreed mee aan de slag te gaan.’
ook met papier-maché. Ik heb daar al kransen en lijstjes gemaakt.’
Jolanda Fabian (AC Pappelhof) ‘We moesten kleine stukjes maken van papier. Daarna moesten we met platte handen plaksel eraan doen. We maakten er een pap van. En nu hebben we een pop gemaakt. Die ga ik nog verven. Ik vind het leuk om met vrolijke kleuren te verven. Ik vond de cursus best wel moeilijk, maar ik heb veel geleerd.’
13
Ontwikkelingsgericht begeleiden
Leren staat centraal Binnen de dagbesteding van PSW is groeiende aandacht voor ontwikkelingsgericht begeleiden. Dat is een manier van begeleiden die cliënten helpt om nieuwe dingen te leren en zichzelf verder te ontwikkelen. Dymphy Engels, teamleider Activiteitencentrum (AC) Herten en voorzitter werkgroep ontwikkelingsgericht begeleiden, vertelt hier meer over. ‘Ontwikkelingsgericht begeleiden is gericht op de ontwik-
Basishouding
keling van vaardigheden en sociaal-emotioneel gedrag van
‘Binnen AC Herten geven we serieuze aandacht aan ont-
cliënten. Neem het voorbeeld van een cliënt die zijn schaar
wikkelingsgericht begeleiden. Nieuwe cliënten doen tij-
kwijt is. Hij heeft deze nodig om iets uit te knippen, maar
dens hun introductieperiode een INVRA test. Deze test
weet niet meer waar hij die heeft gelaten. De begeleider
brengt persoonlijke interesses en vaardigheden in beeld.
kan dan een schaar voor hem pakken, zodat hij weer verder
Aan de hand daarvan kunnen we individuele leertrajecten
kan. Een andere mogelijkheid is dat de begeleider zegt waar
uitstippelen. Die zijn niet voor iedere cliënt even groot. Bij
de schaar ligt en aan de cliënt vraagt om hem te gaan pak-
sommige cliënten zit de ontwikkeling in kleine dingen.
ken. Maar als je echt ontwikkelingsgericht wilt begeleiden,
Daarnaast is in het activiteitencentrum één dagdeel per
dan ga je de cliënt vragen stellen, zoals: Waar zou de schaar
week een medewerker vrij geroosterd om cliënten te trai-
kunnen liggen? Wanneer heb je hem voor het laatst ge-
nen. Uiteindelijk is die aparte training als het goed is niet
bruikt? Waar was je toen? Dit soort vragen helpt een cliënt
meer nodig, omdat het dan een vast onderdeel is gewor-
om zelf na te denken en een oplossing te vinden.’
den van de begeleiding. Het moet geen extra taak zijn voor begeleiders, maar een natuurlijke benadering die ver-
Leren vragen stellen
weven is in de basishouding ten opzichte van cliënten. Dat
‘Het leren van cliënten in de praktijk staat centraal. Het is de
wil niet zeggen dat je in iedere situatie en op elk moment
bedoeling dat het leren natuurlijk gaat, in alledaagse situa-
moet kiezen voor ontwikkelingsgericht begeleiden. Soms
ties. Dat vraagt bewustwording van de begeleider. Niet meer
zijn er omstandigheden waardoor je er niet uitgebreid bij
automatisch dingen uit handen nemen, maar zoveel moge-
stil kunt staan, bijvoorbeeld als het werk voor een be-
lijk verantwoordelijkheid bij de cliënt zelf leggen. Door hem
paalde tijd af moet zijn. Daarin moet de begeleider een
zelf de deur van het taxibusje dicht te laten doen, bijvoor-
goede afweging maken.’
beeld. Of door hem te leren om vragen te stellen als hij iets niet snapt. Maar het kan ook gaan om vaardigheden aanle-
Meer eigenwaarde
ren zoals het tellen of afmeten van producten. Binnen de
‘Ook stichtingsbreed leeft het onderwerp. Er is een werk-
dagbesteding heeft iedere cliënt mogelijkheden om zich te
groep ontwikkelingsgericht begeleiden opgericht, waarin
ontwikkelen. Veel cliënten willen uiteindelijk een werkplek
de verschillende activiteitencentra vertegenwoordigd zijn.
buiten het activiteitencentrum. Maar iemand kan zich ook
In november 2011 hebben we een studiemiddag georga-
in de breedte ontwikkelen door nieuwe vaardigheden of
niseerd en we merken dat er veel enthousiasme is voor
werkzaamheden te leren.’
ontwikkelingsgericht begeleiden. We hebben afgesproken dat ieder activiteitencentrum gaat werken met het Eigen
Leerkaarten
Initiatief Model, SMART hulpvragen en leerkaarten. Ieder
‘We werken vanuit het Eigen Initiatief Model (EIM). Dit leer-
activiteitencentrum krijgt coaches die binnenkort ge-
model, waarbij we gebruik maken van een verkeerslicht als
schoold worden in ontwikkelingsgericht begeleiden. Hier-
hulpmiddel (zie afbeelding), is erop gericht om cliënten zo-
bij zijn ook gedragskundigen van PSW betrokken. De
veel mogelijk zelf te laten nadenken en keuzes te laten
coaches zullen vooral als vraagbaak fungeren voor col-
maken. Daarnaast proberen we hulpvragen SMART te
lega’s. Ook nieuwe medewerkers leren ontwikkelingsge-
formuleren (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en
richt met cliënten bezig te zijn. We hopen dat er zo een
Tijdgebonden). Ook gebruiken we leerkaarten, waarop be-
olievlekeffect ontstaat in de organisatie. Want je ziet
geleider en cliënt samen aangeven wat goed gaat en wat
gewoon het resultaat: cliënten krijgen meer gevoel van
beter kan. Leerkaarten hebben we in alle soorten en maten.
eigenwaarde, gaan zelfstandiger functioneren en maken
Ze worden afgestemd op de cliënt met zijn of haar speci-
stappen in hun ontwikkeling.’
fieke leervragen. Overigens is een leerkaart nooit een doel op zich. Maar het kan een goed middel zijn om gericht te werken aan bepaalde leerdoelen.’
14
Het verkeerslicht is een hulpmiddel voor cliënten en hun begeleiders. Aan de hand van verschillende denkstappen kan een cliënt zelf nadenken over zijn werk of zijn gedrag.
Michiel Evers is 21 jaar en woont in Reuver. Hij werkt drie dagen per week in Activiteitencentrum Herten en twee dagen per week in Groencentrum Genegenterhof. Iedere woensdagmiddag krijgt hij ontwikkelingsgerichte training van begeleidster Robbin Hooft. ‘Op woensdagmiddag werk ik bij de computeractiviteit in
‘Robbin en ik maken afspraken. Die schrijft ze op in mijn
Herten. Dan zit Robbin naast mij en praten en oefenen we
agenda. We plakken een pictosticker op de woensdagmid-
samen. Ik heb al geoefend dat ik, voor ik aan mijn eigen
dagen dat we kunnen oefenen zodat ik van te voren weet
werk begin, vraag of er werk is voor klanten. Dat doe ik
of we die dag gaan oefenen samen. Dit is duidelijker.’
nu ook als ik op andere dagen met de computer werk. Het gaat al goed, want ik vergeet het nooit!’
‘Soms vind ik het niet zo leuk als ik om kwart over drie nog niet klaar ben met klantenwerk en ik nog niet iets voor
‘Ik heb ook geleerd hoe ik een boekje moet scannen. Ik moet
mezelf kan doen. Maar typen vind ik wel heel leuk. Ik wil
een bladzijde scannen, dan de donkere randjes eraf halen
nog meer leren. Leren is leuk! Ik wil scannen en een boekje
(bijsnijden) en opslaan als nummer, in de juiste map. Omdat
maken vaker oefenen, anders gaat het fout. Ook gaan we
ik niet kan lezen moet Robbin mij hierbij helpen. Wat ik ge-
de kalender voor 2013 maken.’
scand heb, moet ik invoegen in publisher en er een boekje van maken. Nu kan ik de volgorde zien aan de nummers.’ 15
Zorgboerderij Asselterhof
Dagbesteding in de buitenlucht Vier ochtenden in de week gaan cliënten van Activiteitencentrum Pappelhof naar zorgboerderij en manege Asselterhof van Germa en Ton Dings. Op deze prachtige locatie in de landelijke omgeving van Swalmen wordt dagbesteding geboden aan mensen met een verstandelijke handicap. De cliënten van AC Pappelhof maken gebruik van de accommodatie en krijgen belevingsgerichte/activerende dagbesteding. Ze worden begeleid door Ria Henckens of Niek Timmermans, begeleiders van AC Pappelhof. We volgen de cliënten een ochtend tijdens hun werk op de boerderij. Het is donderdagochtend en het is een en al bedrijvigheid
natuurlijk wel dat ze het leuk vinden om buiten te zijn en
op de boerderij. Twee honden rennen rond op het erf,
met dieren te werken.’
koeien en paarden staan in de wei en schapen blaten vanuit de stal. Ton Dings, de eigenaar, is aan het werk op een trac-
Structuur en duidelijkheid
tor en een cliënt krijgt paardrijles. In een van de stallen zijn
Een van de terugkerende werkzaamheden is het voeren
zeven cliënten van AC Pappelhof samen met begeleider Niek
van de dieren in de stallen. Niek: ‘Structuur en duidelijk-
Timmermans en vrijwilliger Sylvana Bergerie aan het werk.
heid zijn belangrijk voor de cliënten. Werkzaamheden
De cliënten dragen allemaal een werkjas en laarzen. ‘We
komen daarom steeds terug in het programma: dieren
gaan de dieren voeren’, vertelt een van de cliënten enthou-
voeren, stallen vegen, eieren rapen en paarden borstelen.
siast en ze laat meteen zien waar het voer staat. ‘Belangrijk-
De cliënten leren er veel van en kunnen nu ook veel zelf-
ste doel van de activiteit op de boerderij is de beleving’, legt
standig. Hierdoor wordt hun zelfredzaamheid vergroot en
Niek Timmermans uit. ‘Het gaat niet om de productie die we
krijgen ze vertrouwen.’ De cliënten laten meteen zien dat
leveren en er is geen werkdruk. We kunnen bijvoorbeeld
ze de weg in de boerderij goed kennen. De een pakt een
uren doen over het borstelen van paarden. De beleving; het
kruiwagen, de ander een emmer en weer een ander schept
horen, ruiken, zien en voelen, staat voorop. Het is een fan-
brokken in de emmer. Met de gevulde emmers lopen ze
tastische activiteit. De buitenlucht, de vrije omgeving en de
naar de stallen en geven ze de dieren het voer. Iedereen
dieren zijn goed voor de cliënten. Het biedt rust. Sommige
komt aan bod en wordt bij de werkzaamheden betrokken.
cliënten komen één dag, anderen twee of drie. Voorwaarde
‘De samenwerking is ook een belangrijk onderdeel. Ze
voor cliënten om deel te nemen aan deze dagbesteding is
leren van elkaar en helpen elkaar als de een het niet goed snapt of kan,’ legt Niek uit.
Germa Dings
Kippen Na het voeren van de dieren in de stallen zijn de kippen aan de beurt. Gezamenlijk lopen de cliënten naar de achterzijde van het huis waar de kippen in een grote wei lopen. Geroutineerd strooien enkele cliënten voer over het gras. Een paar anderen kijken in het hok of er eieren liggen. ‘Kijk eens, een heleboel!’, glundert een cliënt. Voorzichtig raapt ze de eieren op en stopt ze in een eierdoos. ‘We brengen de eieren naar Germa!’ Koffie De ochtend zit er bijna op. Voordat de cliënten met de bus terug gaan naar Roermond, wordt eerst koffie en thee gedronken. De jassen worden opgehangen aan de eigen kapstok met picto’s en de laarzen teruggezet in de kast. In de kleine kantine op het erf is een van de cliënten de tafel aan het dekken. Niek: ‘Ook dit hoort bij de activiteit; koffie en thee zetten en afwassen. Tijdens het koffie drinken schrijven we in hun pictoagenda hoe de ochtend is geweest. Dan zit de ochtend op de boerderij er weer op en gaan we terug naar het activiteitencentrum.’
16
Germa en Ton Dings
voor dat er een afwisseling is in hun werk. Het is de kracht
Al vijftien jaar runt Germa Dings samen met haar man Ton de
van een echte zorgboerderij: er is altijd werk en we hoeven
zorgboerderij in Swalmen. Nadat het echtpaar was gestopt
nooit te zoeken wat we nu weer eens kunnen doen.’
met het melkveebedrijf, kwam de droom van Germa, die zelf als begeleider in de gehandicaptenzorg heeft gewerkt, uit.
Diverse doelgroepen
Germa: ‘Ik nam wel eens cliënten mee naar de boerderij en
‘Op woensdagmiddag en zaterdag komen kinderen met een
zo is het idee ontstaan. We waren destijds de eerste boerderij
verstandelijke handicap en/of een onwikkelingsstoornis. En
in Limburg die op deze manier dagbesteding aanbood voor
vier ochtenden in de week komt de groep van AC Pappelhof
mensen met een verstandelijke handicap.’
die belevingsgerichte/activerende dagbesteding krijgt en bij het werk wordt begeleid door medewerkers van PSW. We
Hulpboeren
zijn daarnaast ook een manege en er komen veel kinderen
‘Op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag bieden we ar-
en volwassenen met of zonder een verstandelijke handicap
beidsmatige dagbesteding voor volwassenen met een ver-
paardrijden. De zorgboerderij biedt dus een brede vorm van
standelijke handicap van verschillende zorginstellingen. We
dagbesteding voor verschillende doelgroepen. Juist die com-
noemen hen de hulpboeren. Aan de hand van pictogram-
binatie van arbeidsmatig en belevingsgericht, jong en oud,
men maken we iedere dag een taakverdeling. De hulpboe-
maakt mijn werk zo mooi.’
ren mogen hun voorkeur aangeven, maar we zorgen er wel
Jorg Vossen Drie ochtenden in de week komt Jorg vanuit AC Pappelhof naar de boerderij voor belevingsgerichte dagbesteding. Eén dag in de week is hij hulpboer. Hij helpt dan mee met het voeren van de koeien, het borstelen van de paarden en het schoonvegen van het erf. Als hulpboer krijgt hij arbeidsmatige dagbesteding. De afwisseling van arbeidsmatig en belevingsgericht is voor Jorg prettig en werkt goed.
Jack Withoot Jack Withoot is cliënt van het eerste uur; vanaf de start van de zorgboerderij komt hij al naar Swalmen. Hij vindt de kippen geweldig; het liefst is hij de hele dag bij ze. Zodra hij bij de kippen is in de wei, verschijnt een grote glimlach op zijn gezicht. Hij geeft ze eten en raapt de eieren op in de hokken.
17
Nebula: actie-reactie
Prikkelen van zintuigen Sinds kort maakt Activiteitencentrum ’t Zonnehuis in de begeleiding van cliënten gebruik van een nieuw ontworpen instrument: Nebula, een actie-reactie apparaat, ontworpen door NYOYN international. In de groep Triangel, voor cliënten met een ernstige verstandelijke handicap, wordt het apparaat regelmatig gebruikt. Cindy Naus, begeleider, legt uit hoe het apparaat werkt en hoe het ingezet kan worden in de begeleiding van cliënten.
Nebula is een interactief scherm dat reageert op aanraking.
Beloning
Er wordt gebruikt gemaakt van een combinatie van sensoren,
Cindy Naus: ‘Zodra de cliënt het scherm aanraakt, gebeurt er
gekleurde LED-lampjes en geluid. Door het scherm aan te
iets; er verschijnen kleuren, geluiden of muziek. De cliënt
raken, verschijnen LED-lichtjes: blauw, rood, oranje, groen,
wordt dus meteen beloond voor zijn actie. Juist dat is goed
paars en geel. Door de handen over het scherm te bewegen,
en stimulerend. Het geeft prikkels waardoor de aandacht lan-
worden lichteffecten en geluid gecreëerd. Het apparaat prik-
ger wordt vastgehouden. Het apparaat stimuleert beweging;
kelt de zintuigen: aanraking, visueel en auditief en daagt uit
de cliënt reikt naar de opflikkerende lichtjes en tikt op het
tot actie. Er kan muziek gemaakt worden, spelletjes gespeeld
scherm. Het is goed voor de coördinatie en de alertheid. De
worden en genieten van de lichteffecten die de gebruiker zelf
cliënt leert zelf keuzes te maken, zelf te ontdekken en te be-
kan creëren. Door de veelzijdigheid kan Nebula bij verschil-
palen. Zo ontwikkelen ze duidelijk hun eigen interesse en
lende doelgroepen op diverse niveaus worden ingezet.
voorkeuren. Daarnaast is het gewoon leuk voor de cliënt om ermee te werken. Het heeft dus verschillende doelen en voor-
18
Vanwege het succes van Nebula bij de cliënten van ’t Zonnehuis, heeft Activiteitencentrum Reuver inmiddels ook een Nebula aangeschaft. Ook hier wordt er met veel enthousiasme mee gewerkt.
delen. We werken er regelmatig mee in de groep Triangel.
leren en het product meer op detailniveau aanpassen aan
Sommige cliënten kunnen het apparaat helemaal zelf be-
de wensen van deze cliënten.’
dienen, anderen hebben begeleiding nodig of vinden het ook juist leuk om samen met de begeleiding te spelen. Op-
Passend
of aanmerkingen koppelen we meteen terug naar NYOYN.’
Lizet Stals, teamleider ‘t Zonnehuis: ‘Het is fantastisch dat het bedrijf ook echt iets doet met onze opmerkingen. Het is
Meedenken
een prettige samenwerking. Medewerkers van het bedrijf
Nebula is ontwikkeld door NYOYN International. Bart van
hebben zelfs een dag meegelopen in ’t Zonnehuis om te
Goch, directeur NYOYN: ‘We hebben ’t Zonnehuis gebom-
zien en te ervaren wat onze zorg inhoudt. Hun doel is om
bardeerd tot onze veldonderzoekers. Ze geven tips en den-
het product zo passend mogelijk te maken voor onze cliën-
ken mee om het product verder te ontwikkelen en te
ten. Het is een prachtig instrument. Aan ons de taak om het
optimaliseren voor mensen met een (ernstige) verstande-
te implementeren in het dagprogramma.’
lijke handicap. Doordat zij ermee werken, kunnen we
Eric Dekkers-Los Eric Dekkers-Los is een van de cliënten die Nebula gebruikt. Het liefste speelt hij samen met Cindy. Als Cindy het scherm de kleur rood heeft gegeven, maakt Eric vervolgens het scherm groen. Hij heeft goed in de gaten dat hij Cindy daar een beetje mee ‘plaagt’ en heeft duidelijk veel plezier: hij schatert van het lachen en klapt in zijn handen. Het samenspel tussen Cindy en Eric is prachtig om te zien. De voordelen van Nebula komen duidelijk naar voren: Eric laat zijn interesse zien, zijn voorkeur, reageert alert op de lampjes en de geluidjes en wordt duidelijk geprikkeld door de gekleurde lampjes en de geluiden.
19
Kledingbank Limburg
Een fijne werkplek Drie keer per week gaat een groep cliënten van PSW werken bij Kledingbank Limburg in Maasbracht. Op maandag- en dinsdagochtend zijn dat cliënten van Activiteitencentrum (AC) Herten, op vrijdagochtend van Activiteitencentrum (AC) Maasbracht. Op een dinsdagmorgen nemen we een kijkje bij de kledingbank. In het grote magazijn staan torenhoge stapels met dozen, allemaal gevuld met dames-, heren- en kinderkleding. Rondom een tafel staat een groepje dames van AC Herten. Er wordt gezellig gekletst, terwijl ze de schoenen sorteren en in dozen doen. Even verderop staan twee andere cliën-
Anjo de Klerk
ten kledinghangers uit te zoeken. Kapotte hangers wor-
‘Meestal gaan we kleding uitzoeken en vouwen. Vandaag
den weggegooid en de overige worden per soort bij elkaar
moeten we schoenen sorteren. Er staat geen maat in de
gehangen.
schoenen, dus dan hou ik ze tegen elkaar om te kijken of ze dezelfde maat hebben. Ik doe een elastiekje om een
Stille armoede
paar schoenen heen en leg ze dan in de goede doos. Het
Kledingbank Limburg verzamelt nieuwe en tweedehandse
is ook gezellig om met de anderen samen te werken.’
kleding van bedrijven en particulieren. Deze worden vervolgens doorgegeven aan mensen die moeilijk rond kunnen komen en een verwijzing hebben van een erkende
hebben. Toen de cliënten ongeveer drie jaar geleden be-
hulpverlener. ‘In Nederland leven ongeveer 1 miljoen men-
gonnen bij de kledingbank, moesten ze eerst wel even
sen in ‘stille armoede’’, vertelt Theo Bongers, uitgifte ma-
wennen. Inmiddels voelen ze zich helemaal thuis. ‘Dat de
nager van de kledingbank. ‘Iedereen die bij ons komt,
kledingbank een vertrouwde omgeving is, wil niet zeggen
heeft een achtergrond. Soms zien we hele schrijnende si-
dat cliënten zich hier niet ontwikkelen’, vertelt Suzan Coe-
tuaties. Wij benaderen mensen met respect, we geven ze
nen, die vanuit PSW de cliënten begeleidt. ‘Ze leren juist
goede kleding en bieden ook persoonlijke trajecten aan
veel, niet alleen door de werkzaamheden die ze doen,
mensen om hun leven op de rit te krijgen.’
maar ook op het gebied van sociale vaardigheden. Sommige cliënten werken met leerkaarten. Op een leerkaart
Betrokkenheid
schrijven we na afloop van het werk samen wat er goed
De samenwerking met PSW sluit naadloos aan bij de visie
ging en welke dingen iemand nog kan leren.’
van de kledingbank, aldus Theo Bongers. ‘Ons werk kenmerkt zich door een grote betrokkenheid bij mensen. Het
Op een hoger plan
is dan ook mooi om een werkplek te kunnen bieden aan
Sinds de oprichting van de kledingbank in 2006 is het ini-
cliënten van PSW. Het is gezellig om ze hier te hebben, het
tiatief razend snel gegroeid. Inmiddels werken er naast
loopt goed en we zijn blij met het werk dat ze doen. Neem
vier betaalde deeltijdkrachten meer dan 100 vrijwilligers
bijvoorbeeld het sorteren van kledinghangers: onze leve-
en heeft de organisatie een ANBI status (Algemeen Nut
ranciers zijn blij dat dat hier wordt gedaan. Zo nemen de
Beogende Instelling). Door de ANBI erkenning is het voor
cliënten hen het werk uit handen.’ Naast het sorteren van
bedrijven een stuk aantrekkelijker geworden om restpar-
kledinghangers en schoenen, worden de cliënten ook vaak
tijen aan de kledingbank te schenken. De kledingbank
ingezet bij het vouwen van kleding en het helpen in de
krijgt veel aandacht in de media en organiseert regelmatig
winkel waar de kleding wordt uitgegeven.
evenementen, zoals modeshows waarin kleding wordt gepresenteerd door mensen uit de doelgroep van de kleding-
Leren
bank. En dat alles om mensen ‘op een hoger plan te
De sfeer binnen de kledingbank is goed en de werkdruk is
krijgen’, aldus Theo Bongers.
laag. Dat maakt het een fijne werkplek voor de cliënten van PSW, maar ook voor andere mensen die er werken en om verschillende redenen (tijdelijk) geen regulier werk
20
Meer informatie is te vinden op www.kledingbank-limburg.nl.
Petra Wijman van Helden ‘Ik werk op maandagochtend en dinsdagochtend bij de kledingbank. Op de andere dagen werk ik in de drukkerij van Activiteitencentrum Herten. Ik vind het heel leuk om bij de kledingbank te werken. Ik doe vooral kleding sorteren en netjes opvouwen. Het leukste vind ik het werk in de winkel van de kledingbank: kleren sorteren op de juiste maat en mensen helpen die kleren komen uitzoeken.’
Groepen Mozaïek en Senioren
Bewegingsactiviteit Activiteitencentrum Pappelhof Mensen met een verstandelijke handicap hebben, net als andere mensen, baat bij regelmatig bewegen. Binnen AC Pappelhof worden verschillende bewegingsactiviteiten gedaan met cliënten. Sinds kort is een stagiaire van sportopleiding CIOS bezig om specifieke bewegingsactiviteiten op te zetten voor cliënten van de groep Mozaïek (voor cliënten met een ernstige verstandelijke handicap) en voor senioren. Iedere donderdag en vrijdag is CIOS-leerling Jeanine van
of ik hier stage kon lopen omdat deze doelgroep me erg
Dijk in de groepen Mozaïek en de senioren aanwezig om
aanspreekt. Ik heb vervolgens overlegd waar behoefte lag,
een bewegingsactiviteit op te zetten. Janine: ‘Bewegen is
wat ik op kon pakken. Het bleek dat er vraag was naar een
goed en noodzakelijk voor deze cliënten. Als er geen
bewegingsactiviteit die binnenshuis kon worden gedaan.
bewegingsactiviteit wordt gedaan, zitten sommige cliën-
De bedoeling is dat ik de activiteit opstart en dat de bege-
ten de hele dag. Bewegen is goed voor de doorbloeding
leiding het naderhand over kan nemen.’
en houdt de botten en spieren soepel. Er wordt binnen Pappelhof al heel wat gedaan aan bewegen zoals zwem-
Spelenderwijs
men, wandelen en de hometrainer. Ik heb zelf gevraagd
Jeanine: ‘In de groep Mozaïek, mensen met een ernstige verstandelijke handicap, ben ik vooral bezig met een-opeenbegeleiding. De cliënten kunnen niet vertellen wat ze wel of niet leuk vinden. Maar door bepaald gedrag, gezichtsuitdrukkingen en geluidjes, maken ze me duidelijk dat ze het leuk vinden. Dat is heel bijzonder. Ik doe spelenderwijs activiteiten op de mat met zachte ballen, kegels en knuffels. Bij de senioren is het anders. Deze cliënten kunnen wel vertellen wat ze leuk of niet leuk vinden. De activiteit is hier ook meer groepsgewijs.’ Aansluiten op interesse ‘Het is heel leuk, maar moeilijker dan ik had gedacht. Ik krijg veel feedback van mijn mentor en van de begeleiders van AC Pappelhof. Ik moet de cliënten ook nog beter leren kennen; dan weet ik beter wat hun interesses en mogelijkheden zijn. Ik ben dus wel nog zoekende. Het belangrijkste van de activiteit blijft dat de cliënt het leuk vindt om te doen en dat de activiteit aansluit op de interesse van de cliënt.’
21
Kort overzicht
Nieuws uit de cliëntenraden en ouder/verwantenraden PSW vindt het belangrijk dat cliënten en hun familie meedenken en meepraten over het beleid van de stichting. In de zorgvisie van PSW wordt nadrukkelijk gesproken over gedeelde verantwoordelijkheid als uitgangspunt voor de geboden zorg en dienstverlening. De dagbesteding van PSW kent lokale cliëntenraden en ouder/verwantenraden. De leden van deze raden geven gevraagd en ongevraagd advies aan de manager/teamleider over het beleid. Op het niveau van de stichting functioneert een centrale cliënten/ouder/verwantenraad (CCOVR). Enkele leden uit de lokale ouder/verwantenraden vertegenwoordigen in deze raad de dagbesteding.
In de PSW Dagbesteding Info een kort overzicht van de be-
• De raden zijn bezig om in te plannen dat de nieuwe
sproken zaken die binnen de dagbesteding van PSW in de
cliëntenvertrouwenspersoon, Greet van Dijk, zich voor
lokale cliënten- en ouder/verwantenraden zijn behandeld.
komt stellen in de verschillende centra en daar uitleg geeft over haar taak.
Nieuws uit de cliëntenraden • De cliëntenraad in Roermond heeft de kerstviering geëva-
AC Herten voor het gebouw enkele bankjes geplaatst
lueerd. Zij is tevreden over de nieuwe opzet. Ook de acti-
waarop cliënten bij lekker weer hun pauze door kunnen
viteitengroepen vonden dit. In Pappelhof was het na de
brengen of kunnen wachten op de busjes.
heilige mis in de kapel in ’t Zand een stuk minder druk dan
• In AC Reuver wordt momenteel onderzocht hoe daar
voorgaande jaren. Verbeterpunt: in AC Herten moet in de
medezeggenschap op centrumniveau vorm gegeven kan
kantine meer plaats komen voor de kerstlunch.
worden. Daarvoor worden ook andere raden bezocht.
• Ook in Weert zijn de kerstviering en kerstmarkt bespro-
• Op zaterdag 24 maart vond een studiedag voor alle
ken. De raad was zeer tevreden. Opmerkingen zijn door-
cliëntenraden van PSW plaats in Herten. De raden zijn
gegeven aan de kerstcommissie.
bijgeschoold op het gebied van medezeggenschap. Het
• In Roermond zijn binnenkort verkiezingen. Het gaat om 2 zetels voor cliënten van AC Herten. • Meerdere raadsleden waren aanwezig bij het afscheid van bestuurder Geert Tullemans.
22
• Mede door inspanningen van de cliëntenraad worden in
was een leerzame en leuke studiedag. Er waren ook veel cliëntenraadsleden van de dagbesteding aanwezig. Op deze pagina ziet u enkele foto’s van de studiedag.
Nieuws uit de ouder/verwantenraden
waar nodig hebben teamleiders of begeleiders contact
De ouder/verwantenraden bespreken voor een groot deel
opgenomen met de thuissituatie.
dezelfde onderwerpen als de cliëntenraden. Uitgangspunt is dat de cliëntenraden zelf doen (en beslissen) wat zij zelf
• Per centrum werden weer de lokale bijzonderheden en activiteiten besproken.
kunnen afhandelen. De ouder/verwantenraad wordt daar-
• De besteding van de vrijwillige bijdrage 2011 en de be-
van wel op de hoogte gesteld. Daarnaast bespraken de
groting 2012 zijn in alle raden akkoord bevonden. Tij-
ouder/verwantenraden nog andere onderwerpen:
dens de jaarvergadering van elke raad worden de cijfers aan alle ouders/verwanten gepresenteerd.
• De ouder/verwantenraad van Reuver heeft op 19 maart
• In alle raden is verslag gedaan van het jaarlijkse overleg
haar eerste jaarvergadering gehouden. De raad, team-
met alle chauffeurs van de drie vervoersbedrijven waar
leider en manager hielden presentaties. De informatie
PSW mee werkt.
werd door de aanwezigen op prijs gesteld. • De ouder/verwantenraad van Roermond houdt op 19 april haar jaarvergadering. Ouders/verwanten zijn in-
Meer informatie
middels via een brief uitgenodigd.
PSW is altijd op zoek naar cliënten en ouders/verwanten die
• In alle ouder/verwantenraden blijven de ontwikkelingen
willen meedenken, meepraten en meebeslissen. Om mee te
rondom de WMO een onderwerp van gesprek. Waar
doen in een cliënten- of ouder/verwantenraad hoeft u niet
nodig licht PSW de raden in of melden raadsleden
speciaal deskundig of financieel onderlegd te zijn. Betrok-
nieuwe ontwikkelingen.
kenheid als cliënt of ouder/verwant bij PSW en de zorg- en
• De ‘vragenlijst geboden zorg en dienstverlening’ is in
dienstverlening is voldoende! Iets voor u? Neem contact op
alle raden uitvoerig besproken. Teamleiders en manager
met de manager, teamleider of ondersteuningsfunctionaris
hebben de resultaten toegelicht en vragen beantwoord.
Tom Baetsen (0475 47 44 65 / 06 53 98 36 89). Of kom eens
De dagbesteding scoorde goed in de vragenlijst. Daar
naar een vergadering om te kijken hoe het gaat.
De heer Marc van Ooijen
Nieuwe bestuurder PSW De Raad van Toezicht van PSW heeft de heer Marc van Ooijen benoemd als bestuurder van PSW. De heer van Ooijen heeft momenteel de functie van directeur regio Horst – Venray e.o. van Stichting Dichterbij, een collega instelling die werkzaam is in het stroomgebied van de Maas. Marc van Ooijen treedt bij PSW in dienst op 1 juli 2012. In de PSW Info van juni 2012 verschijnt een uitgebreid interview met de nieuwe bestuurder.
23
PSW Dagbesteding en PSW Werk PSW Dagbesteding en PSW Werk
PSW Dagbesteding regio Weert
Manager Ans Maessen/Hovens 0475 47 44 00 / 06 53 98 36 81
Activiteitencentrum ’t Zonnehuis Soos voor Ouderen Weert
PSW Dagbesteding regio Leudal
Teamleider Lizet Stals 06 53 98 36 86
Groencentrum Genegenterhof Teamleider Frank Knols 06 53 98 36 84
Edisonlaan Creatief Centrum Weert
PSW Dagbesteding regio Maasbracht
Atelier 88
Activiteitencentrum Maasbracht
Teamleider Geert Schroën 06 53 98 36 82
Seniorengroep De Spil Teamleider John Jacobs 06 53 98 36 87
PSW Dagbesteding regio Reuver Activiteitencentrum Reuver
PSW Dagbesteding regio Roermond
Teamleider Erwin Kreugel 06 20 03 60 66
Activiteitencentrum Herten Atelier 37
PSW Werk
Teamleider Dymphy Engels 06 83 57 20 27
LeerWerkCentrum Ittervoort Teamleider Frank Knols 06 53 98 36 84
Activiteitencentrum Pappelhof Soos voor Ouderen Roermond
Voor de adressen en telefoonnummers van de locaties kunt u
Teamleider Liesbeth Mulkens 06 53 98 36 61
contact opnemen met het Centraal Bureau van PSW of onze website www.pswml.nl raadplegen.
U bent van harte welkom in onze ateliers en verkooppunten
PSW Werk Info Tweemaal per jaar verschijnt PSW Werk Info, het informatie-
Atelier 37
blad van PSW Werk. U kunt PSW Werk info bestellen via het
Zwartbroekstraat 37, 6041 JL Roermond
Centraal Bureau van PSW of downloaden op onze website
Openingstijden maandag – vrijdag 09.00 – 16.00 uur
www.pswml.nl.
Atelier 88 Graafschap Hornelaan 88, 6004 HS Weert
PSW Stichting Pedagogisch Sociaal Werk
Openingstijden maandag – vrijdag 09.00 – 16.00 uur
Midden- en Noord-Limburg Centraal Bureau
Verkooppunt Activiteitencentrum Maasbracht
Charles de Gaullestraat 21, 6049 HB Roermond
Kloosterstraat 4, 6051 JC Maasbracht
Postbus 420, 6040 AK Roermond
Openingstijden maandag – vrijdag 09.00 – 16.00 uur
Telefoon 0475 47 44 00 • Fax 0475 47 44 01 E-mail
[email protected]
Verkooppunt Activiteitencentrum Pappelhof
Website www.pswml.nl Cliëntenwebsite www.mijnpsw.nl
Pappelhof 2, 6045 BK Roermond Openingstijden maandag – vrijdag 09.00 – 16.00 uur
Maatschappelijk werker PSW volwassenen Vera Corstjens 06 22 78 73 15
Verkooppunt Groencentrum Genegenterhof Baexemerweg 27A, 6096 AP Grathem
Cliëntenvertrouwenspersoon
Openingstijden maandag – vrijdag 09.00 – 16.00 uur
Mevrouw Greet van Dijk 06 22 38 97 45
PSW Dagbesteding Info is een uitgave van Stichting Pedagogisch Sociaal Werk Midden-en Noord-Limburg. PSW Dagbesteding Info verschijnt tweemaal per jaar, in een oplage van 1500 exemplaren. Redactie-adres Postbus 420, 6040 AK Roermond Telefoon 0475 47 44 00 Fax 0475 47 44 01 E-mail
[email protected] Website www.pswml.nl Redactie Iris Feddes, Els van Gils, Maud Golsteyn, Ans Maessen, Geert Schroën Aan dit nummer werkten mee Teksten Iris Feddes, Els van Gils en Maud Golsteyn Eindredactie Maud Golsteyn Foto’s Paul Niessen, Jac Vullers Grafische verzorging hoenenenvandooren, creatieve communicatie, Sint Odiliënberg Verzending Comcop, Activiteitencentrum Herten.
24
