Przepisy polskie
Polské recepty
Polévky
Zupy
Zupa truskawkowa
Zakwas Czerwona Kula Składn
iki
Składn
iki
W XIX wieku, również w Nysie, tradycyjnym daniem świątecznym był chłodnik truskawkowy, serwowany między innymi przy 400 g truskawek okazji uroczystości związanej z chrztem św. nowego członka rodziny. 3 łyżki cukru lub Zachowało się wspomnienie z 1952 r. Marii Margarity Walter z Somborn, urodzonej 1 czerwca 1872 r. w Nysie. Ojciec Karol mio 1,5 szklanki b du Maria Józef Blasel, nauczyciel miejskiej szkoły realnej (dzisiejsze „Carolinum”) i matka Antonia z domu Dierich wybrali na rodiałego wytrawneg ziców chrzestnych: krewnego - Józefa Dierich z Henrykowa i Matkę Marię Merkert, przełożoną generalną Zgromadzenia Sióstr 2,5 o szklanki sł wina św. Elżbiety. Na chrzcie św. w dniu 13 czerwca 1872 r. dziewczynka otrzymała imiona: Maria Margarita Elżbieta. Przyjęcie odkiej śmie tany dziecka do wspólnoty chrześcijańskiej odbyło się w kościele św. Jakuba w Nysie i zostało odnotowane w księdze ochrzczonych z lat 1867-1873. We wspomnieniu Maria Magdalena Walter pisze: m. in. „Mój ojciec często wspominał: to był bardzo upalny dzień, kochanej Matce (Marii Merkert) i zaproszonym gościom bardzo smakowała zupa truskawkowa. Poniżej jeden z klasztornych przepisów. Przygotowanie: Truskawki umyć, obrać z szypułek, zmiksować z cukrem lub miodem, połączyć ze śmietaną, winem. Zupę podgrzewać, ale nie gotować. Następnie wstawić do lodówki na 2-3 godziny (dawniej chłodzono w piwnicy, w chłodniach z lodu lub w czerpaku spuszczano do poziomu lustra wody w studni). S.M. Margarita Cebula CSSE
Foto: HELIKON
1,5 kg b 1 kromka uraków czerwonych chleba razo wego żytniego w 5 ząbków oda czosnku sól
Przygotowanie: Buraki myjemy i kroimy w cienkie plastry. Układamy w kamiennym garnku lub ostatecznie w dużym słoju. Buraki zalewamy letnią, przegotowaną wodą, do ich całkowitego przykrycia. Czosnek siekamy, posypujemy odrobiną soli i wkładamy do garnka z burakami. Na wierzch kładziemy kromkę chleba. Garnek owijamy lnianą ściereczką i odstawiamy w ciepłe miejsce. Po 5-6 dniach usuwamy chleb, pianę i dokładnie przecedzamy roztwór przez założoną gazę. Przelewamy do czystych butelek lub słoików, szczelnie zamykamy. Tak przygotowany zakwas możemy przechowywać w lodówce przez kilka miesięcy. Zakwas możemy dodawać do zagotowanego barszczu - nie gotować, podawać do picia zimny lub lekko podgrzany. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Odnowy Wsi „Sami Sobie” i Miłośników Sztuki Kulinarnej i Regionalnych Przysmaków, Wilamowice Nyskie
Polévky
Foto: HELIKON
Zupy
y Surovin
1,5 kg 1 plátek
červené ře py celozrnnéh o chleba voda 5 stroužků česneku sůl
Kvásek červena koule Postup: Řepu umyjeme a nakrájíme na tenké plátky. Ukládáme v kamenném hrnci, případně ve velké sklenici. Řepu zalijeme vlažnou, převařenou vodou tak, aby byla úplně ponořena. Nasekáme česnek, posypeme trochou soli a vložíme do hrnce s řepou. Na vrch položíme krajíc chleba. Hrnec zavineme lněnou utěrkou a odstavíme na teplé místo. Po 5-6 dnech odstraníme chléb, pěnu a vytvořený roztok důkladně scedíme přes gázu. Přelijeme do čistých lahví nebo sklenic a neprodyšně uzavřeme. Takto připravený kvásek můžeme skladovat v lednici po dobu několika měsíců. Kvásek můžeme přidávat do připravovaného boršču – nevařit, servírovat k pití jako nápoj studený nebo mírně ohřátý. Sdružení pro obnovu a rozvoj venkova „Sami Sobě“ a Milovníků kulinářského umění a regionálních specialit ve Wilamowicích Nyských
42
Jahodova polévka V 19. století patřila k tradičním svátečním chodům studená jahodová polévka, která se mimo jiné podávala v restauracích, také v Nise, na hostině spojené se křtem nového člena rodiny. Dochovala se vzpomínka z roku 1952 Marie Margarity Walterové ze Sombornu, narozené 1. června 1872 v Nise. Její otec Karel Maria Josef Blasel, učitel městské reálky (dnešní „Carolinum”), a matka Antonie, rozená Dierichová, zvolili za kmotra příbuzného Josefa Diericha z Henrykowa a za kmotru generální představenou kongregace sv. Alžběty M. Marii Merkert. Na svatém křtu dne 13. června 1872 děvčátko obdrželo jména: Maria Margarita Alžběta. Přijetí dítěte do křesťanského společenství se konalo v kostele sv. Jakuba v Nise a bylo zaznamenáno v knize pokřtěných z let 1867-1873. Ve vzpomínkách Marie Walterová napsala mimo jiné: „Můj otec často vzpomínal: to byl velmi horký den, milované Matce /Marii Merkertové/ a pozvaným hostům velmi chutnala jahodová polévka.“ Jeden z klášterních receptů: Postup: Jahody umyjeme, odstraníme stopky, rozmixujeme cukr nebo med, smícháme se smetanou a vínem. Polévku ohřejeme, ale nevaříme. Potom ji dáme do lednice na 2-3 hodiny (dříve ji chladili ve sklepě, v chladničkách z ledu nebo v kbelíku ji spustili na úroveň hladiny vody ve studni). S.M. Margarita Cebula CSSE
y Surovin
400 g jahod 3 lžíce cu 1,5 sklenki kru nebo medu b 2,5 sklenki ílého suchého vína sladké sm etany
43
Dania bezmięsne
Jídla bez masa
Dania bezmięsne
Gołąbki z kaszy gryczanej Składn
1 kg 1 kg 2 1
iki
kaszy grycz an ziemniakó ej w cebule główka ka pusty sól pieprz
Jídla bez masa
Pierogi kresowe
Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z terenu województwa opolskiego. Przygotowanie: Kaszę gryczaną krótko zaparzamy w następujących proporcjach – 1 objętość kaszy – 2 objętości wody. Ziemniaki ucieramy na drobnej tarce, odsączamy. Cebule kroimy w drobną kostkę, surową dodajemy do gorącej, uprażonej kaszy i mieszamy. Następnie dodajemy utarte ziemniaki, sól i pieprz do smaku. Wszystkie składniki farszu należy dokładnie połączyć. Kapustę sparzamy, oddzielamy liście i usuwamy zgrubienia. Z przygotowanego farszu i liści formujemy gołąbki. Dno garnka wykładamy liśćmi kapusty, gołąbki układamy jeden obok drugiego w 2-3 warstwach, polewamy wodą, przykrywamy i zapiekamy w rozgrzanym piekarniku ok. 2h. Upieczone gołąbki można podawać z sosem np. grzybowym lub cebulą zeszkloną na maśle i skwarkami.
Składn
40 dkg mąki pszen 1 nej jajko ¼ szklanki wody 2 łyżki oliwy sól
Przygotowanie: Przesianą mąkę mieszamy z odrobiną soli i wodą. Wszystkie składniki ciasta dokładnie razem wyrabiamy, aż będzie odchodziło od dłoni. Gotowe ciasto dzielimy na porcje, aby nie wysychało przykrywamy ściereczką. Na patelni rozgrzewamy smalec ze skwarkami, dodajemy obraną, pokrojoną cebulę, którą przyrumieniamy. Obrane ziemniaki, ser, cebulę mielimy w maszynce do mięsa, dodajemy jajko, przyprawiamy i dokładnie mieszamy. Ciasto wałkujemy, szklanką wykrajamy krążki, nakładamy farsz i zlepiamy boki. Gotujemy we wrzącej, osolonej wodzie 5-6 min. od chwili wypłynięcia pierogów na powierzchnię.
Farsz 1 kg 50 dkg 1 2 łyżki
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi, Wójcice 1
iki
ziemniakó wu w mundurk gotowanych ach sera twaro gowego duża cebu la tłuszczu i sk w ze świeżej arków słoniny jajko sól, pieprz
Foto: J. Bołdak
Foto: M. Rogucka
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Odnowy Wsi „Sami Sobie” i Miłośników Sztuki Kulinarnej i Regionalnych Przysmaków, Wilamowice Nyskie.
y Surovin
1 kg 1 kg 2 1
44
pohanky brambor cibule hlávka zelí sůl a pepř
Holoubky z pohankou Postup: Pohanku krátce povaříme v následujících proporcích – 1 objemový díl pohanky – 2 objemové díly vody. Brambory postrouháme na jemném struhadle a vytlačíme z nich přebytečné množství vody. Cibuli nakrájíme na malé kostičky, syrovou přidáváme do horké, upražené pohanky a mícháme. Pak přidáme nastrouhané brambory, sůl a pepř podle chuti. Všechny ingredience nádivky je třeba důkladně spojit. Zelí spaříme, oddělíme jednotlivé listy a odstraníme hrubé části. Z připravené nádivky a listů formujeme závitky. Dno hrnce vyložíme zelnými listy, plněné závitky (holoubky) ukládáme jeden vedle druhého ve 2-3 vrstvách, zalijeme vodou, přikryjeme a pečeme v předehřáté troubě po dobu asi 2 hodin. Opečené zelné závitky (holoubky) je možné podávat například s hříbkovou omáčkou, nebo se zesklovatělou cibulí, na másle a se škvarky. Sdružení pro obnovu a rozvoj venkova „Sami Sobě“ a Milovníků kulinářského umění a regionálních specialit ve Wilamowicích Nyských
Pirohy z Kresů Postup: Prosetou mouku smícháme s trochou soli a vodou. Všechny ingredience těsta důkladně zpracováváme, až bude odcházet od rukou. Hotové těsto dělíme na části, aby nevysychalo, přikryjeme utěrkou. Na pánvi rozehřejeme sádlo se škvarky, přidáme oloupanou, nakrájenou cibuli, kterou osmažíme dozlatova. Oloupané brambory, tvaroh a cibuli umeleme mlýnkem na maso, přidáme vejce, dochutíme a důkladně promícháme. Těsto vyvalíme, sklenicí vykrajujeme kolečka, na které naklademe nádivku a slepíme hrany. Vaříme ve vroucí, osolené vodě po dobu 5-6 minut od doby, kdy vyplavou na hladinu.
Těsto 40 dkg pšeničné m 1 ouky vejce ¼ sklenice vo dy 2 lžíce oleje sůl Náplň 1 kg brambor va 50 dkg řených ve slupce tvarohu 1 velká cibu le 2 lžíce tuku a škva rk z čerstvé sl y aniny 1 vejce sůl a pepř
Sdružení pro Rozvoj Vesnice, Wójcice
45
y Surovin
Jídla bez masa
Dania mięsne
Rolada ziemniaczana Składn 1 kg 0,8 kg ok. 3
iki
ziemniakó w maki pszen nej szklanki w o dy
Farsz
Przygotowanie: Szpinak podsmażamy z czosnkiem i przyprawami. Do ostudzonego szpinaku dodajemy, rozkruszony ser feta i mieszamy. Obrane ziemniaki gotujemy na półtwardo. Gdy zaczną się gotować wsypujemy mąkę i gotujemy aż do miękkości ziemniaków. Po ugotowaniu usuwamy nadmiar wody do osobnej szklanki. Następnie wszystko ugniatamy na jednolitą masę, w miarę potrzeby możemy dodać, wcześniej odlaną wodę z ugotowanych ziemniaków. Gdy ugniatane ciasto przybierze konsystencję bardziej stałą (taka jak na kluski), przystępujemy do wałkowania ciepłego ciasta. Rozwałkowany placek umieszczamy na folii aluminiowej, na całej powierzchni umieszczamy farsz oraz układamy ćwiartki jajek i zawijamy. Roladę możemy podawać na ciepło i zimno.
Składn
Przygotowanie: Kiszoną kapustę drobno pokroić, zalać niewielką ilością wrzącej wody i gotować razem z rozdrobnionymi grzybami. Mięso wieprzowe w całości posolić i podsmażyć na rozgrzanym tłuszczu. Mięso wraz z boczkiem dodać do kapusty kiszonej i dusić do miękkości. Do gotującego się bigosu dodać pokrojoną w kostkę i stopioną słoninę. Kiełbasę obrać ze skórki, pokrajać w plasterki. Mięso wieprzowe i boczek wyjąć z bigosu i pokroić w kostkę i razem z kiełbasą dodać do kapusty, dodać pomidory, przyprawić do smaku solą, pieprzem i gotować. Do bigosu można dodawać różne wędliny, im więcej gatunków mięsa, tym lepszy bigos. Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „Mak”, Makowice
Anna Pastuch, Koło Gospodyń Wiejskich, Piątkowice
iki
80 dkg kapusty ki szo 20 dkg wieprzow nej iny bez ko 15 dkg ści kiełbasy 10 dkg boczku węd 5 dkg zonego słoniny 5 dkg cebuli 5 dkg pomidory - koncentr 2 dkg at mąki grzyby susz one sól pieprz
Foto: J. Bołdak
szpinak- o pako kostka sera wanie fe jajka ugoto ta wane czosnek przyprawy do smaku
Bigos
Jídla z masa
Foto: HELIKON
Dania bezmięsne
y Surovin 1 kg brambor 0,8 kg pšeničné m asi 3 šálky ouky vody Složení n
áplň špenát-ba len kostka sýra í Fe vařená vejc ta e česnek koření k och ucení
46
Bramborova roláda Postup: Špenát smažíme spolu s česnekem a kořením. Do takto připraveného vychlazeného špenátu přidáme rozdrobený sýr Feta a promícháme. Oškrábané brambory povaříme až jsou polotvrdé. Když se začnou vařit, nasypeme mouku a vaříme brambory až jsou měkké. Po uvaření odlijeme přebytečnou vodu do zvláštní nádoby. Pak všechno hněteme do homogenní hmoty, v případě potřeby můžeme přidat, předtím odlitou vodu z vařených brambor. Když zadělané těsto získá pevnější konzistenci (stejnou jako na knedlíky), začneme válet teplé těsto. Rozválenou placku umístíme na hliníkovou fólii (alobal), následně po celém povrchu rozložíme náplň a uložíme čtvrtky vajec a srolujeme. Roládu lze servírovat teplou i studenou.
Surovin
Bigos Postup: Kysané zelí jemně nakrájíme, zalijeme menším množstvím vařící vody a vaříme spolu s pokrájenými houbami. Vepřové maso vcelku posolíme a prosmažíme na rozpáleném oleji. Maso s bůčkem přidáme do kysaného zelí a dusíme doměkka. Do vařícího se bigosu přidáme na kostičky nakrájenou a rozpuštěnou slaninu. Salám oloupeme z kůže a nakrájíme na plátky. Vepřové maso a bůček vyjmeme z bigosu, pokrájíme na kostičky a spolu se salámem přidáme do zelí, přidáme rajčata, dochutíme solí a pepřem a vaříme. Do bigosu je možné přidat různé uzeniny, čím více druhů masa, tím je bigos lepší.
y
80 dkg kysaného zelí 20 dkg vykostěné vepřové 15 dkg salámu 10 dkg uzeného b ůčku 5 dkg slaniny 5 dkg cibule 5 dkg rajčat - ko ncentrát 2 dkg mouky sušené ho uby sůl a pepř
Skupina Hospodyň Venkova, „Mak”, Makowice Anna Pastuch, Skupina Hospodyň Venkova, Piątkowice
47
Składn
kurczak (1 -1,5 kg) duża bułk a na średnie ce moczona bule kostki masł a jajka dużych zą bkó natki pietr w czosnku uszki sól, pieprz , ve maggi do geta, smaku wywar z ko stki rosoło wej
Dania mięsne
Galantyna z kurczaka
Golonka w kapuście
Przygotowanie: Kurczaka dokładnie myjemy, obcinamy skrzydełka w połowie. Obcinamy szyję pozostawiając jedynie skórę. Nacinamy końcówki udek, ułatwi to zdjęcie skóry. Następnie delikatnie zdejmujemy skórę i solimy. Mięso od kości wycinamy i mielimy przez maszynkę z namoczoną bułką. Do masy mięsnej dodajemy uduszoną w maśle cebulę, jajka, starty czosnek, przyprawy i pietruszkę, wszystko razem dobrze wyrabiamy i wkładamy do skóry kurczaka, dobrze ubijając. Wszystko układamy na foli aluminiowej i mocno zawijamy. Gotujemy w wywarze 1-1,5 h na wolnym ogniu. Po ugotowaniu gorącą galantynę odwijamy, układamy na półmisku i dekorujemy według uznania.
Przygotowanie: Cebule kroimy w kostkę, razem z kapustą i smalcem dodajemy do rękawa do pieczenia. Dodajemy też liść laurowy i ziele angielskie. Golonkę nacieramy solą i układamy w rękawie na kapuście. Wszystko pieczemy w piekarniku w 180-200 oC przez ok. 1,5h.
y Surovin 1 1 2 ½ 4 6 8 lžic
48
kuře (1-1,5 kg velká nam ) oče středně ve ná houska lké kostky má cibule sla vejce velkých stro užků česnek petrželové u na sůl, pepř, ve tě geta, maggi pod le chuti vývar z bu jónové kost ky
Jídla z masa
Składn 1 1 kg 2 2 łyżki
Stowarzyszenie Koło Gospodyń Wiejskich „Mak”, Makowice
Janina Słobodziuk, Ścibórz
Foto: J. Słobodziuk
1 1 2 ½ 4 6 8 łyżek
iki
Jídla z masa
Kuřecí galantina Postup: Kuře je třeba důkladně omýt, odříznout křídla v polovině, odříznout krk a ponecháváme pouze kůži. Nařízneme konce stehen, co nám usnadní sejmutí kůže. Následně opatrně sundáme kůži a osolíme. Maso od kosti odkrojíme a meleme s namočenou houskou. Do masové hmoty přidáme na másle dušenou cibuli, vejce, nastrouhaný česnek, koření a petrželku, všechno dohromady dobře zpracujeme a vkládáme do kuřecí kůže, přičemž hmotu dobře utlačíme. Všechno pokládáme na hliníkovou fólii (alobal) a pevně zabalíme. Vaříme ve vývaru po dobu 1 - 1,5 hodiny na mírném ohni. Po uvaření horkou galantinu odbalíme, položíme na mísu a podle potřeby ozdobíme.
iki
golonka d uża kapusty ki szonej cebule smalcu sól pieprz liście lauro we ziele angie lskie
Foto: Teresa Kasprzycka (depositphotos.com)
Dania mięsne
Vepřové koleno se zelím Postup: Cibuli nakrájíme na kostičky, spolu se zelím a sádlem přidáváme do rukávu pro pečení masa. Přidáme také bobkový list a nové koření. Koleno natíráme solí a klademe do rukávu na zelí. Vše pečeme v troubě při teplotě 180-200 °C po dobu 1,5 hodiny.
y Surovin
1 1 kg 2 2 lžíce
velké kolen o kysaného zelí cibule sádla sůl, pepř bobkový lis t, nové koře ní
Sdružení Skupina Hospodyň Venkova, „Mak”, Makowice
Janina Słobodziuk, Ścibórz
49
Składn
iki
1 1 kg 4
kaczka- ok. 2 mięsa mie kg lonego wątróbki d rob ugotowan iowe e jajka szklanki w o dy lub bulion u marchewka pietruszka , se natka pietr ler uszki żurawina sól, pieprz , vegeta miodu musztardy
2 ½
Dania mięsne
Kaczka Dziwaczka
Kaczka faszerowana
Przygotowanie: Z kaczki ściągamy skórę z mięsem, skrzydełka i szyjkę zszywamy. Do przygotowania farszu wykorzystujemy mięso wieprzowe, 2 jajka surowe całe, marchew, pietruszkę i seler pokrojone w kostkę oraz pokrojoną natkę pietruszki. Wszystko mieszamy, na końcu dodajemy ugotowane wątróbki drobiowe – grubo pokrojone, żurawinę, jajko ugotowane na twardo i przyprawy. Nadziewamy farszem kaczkę i zszywamy po nadzieniu. Kaczkę obowiązujemy lub umieszczamy w specjalnej siatce (takiej jak na szynkę). Kaczkę wkładamy do rondla wyłożonego folią aluminiową. Kaczkę zalewamy ½ szklanki wody lub bulionu i zapiekamy w temp 200 oC przez ok. 1,5h. Po upływie tego czasu kaczkę smarujemy pędzelkiem polewką z miodu i musztardy, następnie umieszczamy w piekarniku na 30 min.
Przygotowanie: Kaczkę myjemy, pozbawiamy kości i dobrze osuszamy. Następnie nacieramy solą, pieprzem i przeciśniętym czosnkiem od środka i z wierzchu. Odstawiamy na ok. 2h. W tym czasie przygotujemy nadzienie. Pieczarki czyścimy, kroimy i skrapiamy odrobiną soku z cytryny żeby nie ściemniały i dusimy na maśle. Bułkę zalewamy szklanką mleka na ok.10 min. następnie odciskamy. Do mięsa dodajemy pieczarki, odciśniętą bułkę, jajka, posiekaną natkę pietruszki, doprawiamy solą, pieprzem i majerankiem. Kaczkę nadziewamy przygotowanym farszem (pozostawiamy trochę luzu bo nadzienie w trakcie pieczenia powiększy swoją objętość), dokładnie zszywamy. Nadzianą kaczkę zrumieniamy na gorącym tłuszczu z obu stron. Kaczkę wkładamy do brytfanki, podlewamy gorącą wodą ( ok.1 szkl.) i wstawiamy do nagrzanego piekarnika. Pieczemy w temp. 180-2000C przez ok. 2h podlewając co jakiś czas wytworzonym sosem.
Koło Gospodyń Wiejskich, Gościce
Urszula Maślanka, Koło Gospodyń Wiejskich, Gryżów
Foto: J. Bołdak
1 łyżka 1 łyżka
Jídla z masa
y Surovin 1 1 kg 4 2 ½ šálku
1 lžíce 1 lžíce
50
kachna- a si 2 mletého m kg asa vařená drů beží játra vejce vody nebo vývaru mrkev, petržel, celer brusinky sůl, pepř, ve geta medu hořčice
Excentrické kachna Postup: Z kachny stáhneme kůži s masem, křídla a krk sešijeme. K přípravě nádivky použijeme na kostičky nakrájené vepřové maso, mrkev, petržel a celer, nasekanou petrželovou nať a 2 syrová celá vejce. Všechny tyto ingredience promícháme, na konci přidáme vařená drůbeží játra - nahrubo nakrojená, brusinky, vejce uvařené natvrdo a koření. Kachnu plníme nádivkou a následně zašijeme. Kachnu obvážeme anebo umístíme ve speciální síťce (stejné jako např. šunka). Kachnu vložíme do pánve vyložené hliníkovou fólií (alobalem). Kachnu zalijeme ½ sklenicí vody nebo vývaru a pečeme při teplotě 200°C kolem 1,5 hodiny. Následně kachnu natíráme štětcem polevou z medu a hořčice, pak ji vložíme na 30 minut do trouby.
Jídla z masa Składn
iki
1 25 dkg
kaczka mielonego mięsa wieprzow ego (łopatk 25 dkg a) pieczarek 3 jajka 1 bułka 1 szklanka m łyżka leka p majeranek osiekanej natki pietr uszki (ok.1 łyżecz 2 ząbki ki) czosnku 2 łyżki masła sól pieprz papryka
y Surovin
Kačena nadívána Postup: Kachnu umyjeme, vykostíme a dobře osušíme. Následně potřeme soli, pepřem a rozdrceným česnekem s venku a uvnitř. Odložíme na asi 2h. Mezi tým připravíme nádivku. Žampiony čistíme a nakrájíme a pokapeme citronovou šťávou aby ne ztmavlo a dusíme na másle. Housku zalijeme mlékem a necháme 10 min. Následně odstraníme nadměrné množství mléka. Do masa přidáme žampiony, okapanou housku, vejce nasekanou petrželovou nať, dochutíme soli, pepřem a majoránkou. Kachnu nadíváme nachystanou nádivkou (necháme prostor proto, že nádivka nabobtná), pečlivě sešijeme. Nachystanou kačenu orestujeme na tuku s obou stran. Následně přendáme na hluboký plech podlijeme 1 sklínkou vody a vložíme do trouby nahřáté do 180-200 0C po dobu asi 2h podlívajíc vytvořenou omáčkou.
1 25 dkg
kachna mletého ve přového m asa (plec) 25 dkg houby 3 vejce 1 houska 1 šálek mléka 1 lžíce nasekané čers majoránka tvé petrželky (a 2 stroužky si 1 čajová lžička) česneku 2 lžíce másla sůl, pepř, p aprika
Skupina Hospodyň Venkova, Gościce Urszula Maślanka Skupina Hospodyň Venkova, Gryżów
51
Foto: J. Bołdak
Dania mięsne
Składn
iki
1,5 kg
Dania mięsne
Karnawałowe przekąski Przygotowanie: Do mięsa dodajemy łuskany słonecznik, jajka, przyprawy według uznania i wszystko razem wyrabiamy. Z mięsa formujemy okrągłe kuleczki. Do środka dodajemy nadziewkę (suszone śliwki, jajka lub pieczarki usmażone z cebulką, na maśle) i smażymy na głębokim tłuszczu.
Przygotowanie: Filety kroimy i ubijamy tak jak na kotlety schabowe, przyprawiamy solą i pieprzem. Na patyk do szaszłyków nabijamy na przemian kawałki papryki w 3 kolorach, boczek, cebulę i marynowane pieczarki. Całość zawijamy w filet, obtaczamy w jajku, bułce tartej i smażymy na głębokim tłuszczu (oleju) na złoty kolor. Po ostygnięciu kroimy wzdłuż na dwie części i tak podajemy.
Koło Gospodyń Wiejskich, Kamienica Koło Gospodyń Wiejskich, Kamienica
y Surovin 1,5 kg 15 dkg 2
52
mletého ve přo loupaných vého masa slunečnico vých jader vejce stroužek če snek koření do m u le sůl a pepř tého masa k och sušené šves ucení tk žampiony y cibule
Karnevalové jednohubky Postup: Do masa přidáme loupaná slunečnicová jádra, vejce, koření podle chuti a všechno dohromady zaděláváme. Z masa formujeme kuličky. Doprostřed přidáme nádivku (sušené švestky, vejce nebo na másle smažené žampiony s cibulí) a smažíme v hlubokém tuku.
Jídla z masa
Kolorowy szaszłyk - przysmak książęcy LGD Nyskie Księstwo Jezior i Gór
Foto: J. Bołdak
mięsa mie lon wieprzow ego ego 15 dkg słonecznik a łuskaneg 2 o jajka ząbek czosn ku przyprawa do mięsa mielonego śliwki susz one pieczarki cebula sól, pieprz do smaku
Jídla z masa
Składn
iki
4 3
filety drob iowe papryki (zielona, żó 20 dkg łta, czerwo na) boczku 1 słoiczek pie cza marynowa rek nych 2 cebule 2 jajka bułka tart a sól, pieprz
Foto: LGD Nyskie Księstwo Jezior i Gór
Dania mięsne
Barevny šašlik - kniřeci pochoutka Místní akční skupina Nyské Knížeství Jezer a Hor Postup: Filé nakrájíme a naklepeme stejně jako vepřové kotlety, osolíme a opepříme. Na špejle pro šašlíky střídavě nabodáváme kousky papriky ve třech barvách, bůček cibuli a nakládané žampiony. Všechno to zabalíme do filé, obalujeme ve vajíčku, strouhance a dozlatova smažíme na hlubokém tuku (oleji). Po vychladnutí podélně krájíme na dvě části, a takto servírujeme.
Skupina Hospodyň Venkova, Kamienica Skupina Hospodyň Venkova, Kamienica
Surovin 4 3
y
kuřecí prsa papriky (zelena, žl uta, červen 20 dkg a) b 1 sklínka ůčku žampionu v zálivu 2 cibule 2 vejce strouhanka sůl, pepř
53
Dania mięsne
Jídla z masa
Dania mięsne
Kurczak faszerowany Składn
iki
1,5 kg 1 kg 2 1 2 2
Mieszki Błękitnej Przystani
kurczaka mięsa mie lon wieprzow ego ego jajka cebula ząbki czosn ku kolorowe p apryki ok. 6 piecz are zielona pie k truszka przyprawy
Przygotowanie: Składniki ciasta naleśnikowego mieszamy do czasu aż uzyskamy jednolitą płynną konsystencję. Smażymy placki naleśnikowe obustronnie. Filety z kurczaka kroimy w kostkę, dodajemy pokrojoną w kostkę paprykę zieloną, czerwoną oraz pokrojone w drobną kostkę pieczarki. Wszystkie składniki smażymy na tłuszczu, dodajemy przyprawy, sól i pieprz, podlewamy wodą i dusimy około 15 min. Następnie farsz nakładamy na środek naleśnika. Formujemy mieszki (woreczki) i zawiązujemy sparzonymi liśćmi pory zielonej (dla lepszej trwałości można przypiąć wykałaczką). Mieszki możemy podawać z sosem grzybowym. Do przygotowania sosu kroimy pieczarki i cebulę w kostkę i smażymy na rozgrzanym tłuszczu (można dodać nieco suszonych grzybów wcześniej namoczonych, ugotowanych, pokrojonych). Wszystko podprawiamy śmietaną do woli, dodajemy sól i pieprz do smaku. Mieszki wkładamy do naczynia szklanego, zalewamy sosem grzybowym i zapiekamy w piekarniku około ½ godz. Podawać na gorąco.
Przygotowanie: Z kurczaka usuwamy kości, przyprawiamy i odstawiamy na ok. 30 min. Mięso mielone i jajka łączymy z pokrojoną w drobną kostkę cebulą i papryką. Dodajemy pozostałe składniki z przepisu i doprawiamy. Przygotowanym farszem nadziewamy kurczaka, zaszywamy i pieczemy w rękawie ok. 1,5h. Po upieczeniu i wyjęciu z rękawa kurczaka należy przyciskamy lekko deską i pozostawiamy do ostygnięcia. Małgorzata Maduzia, Koło Gospodyń Wiejskich, Piątkowice
y Surovin 1,5 kg kuře 1 kg mletého ve přového m 2 asa vejce 1 cibule 2 stroužky če sneku 2 barevné p apriky asi 6 houb y zelená pet ržel koření příp ka rava
Nadívané kuře Postup: Kuře zbavíme kostí, ochutíme kořením a soli a odložíme asi na 30 minut. Mleté maso a vejce spojujeme s nakrájenou na drobné kostičky cibulí a paprikou. Přidáme zbývající ingredience z receptu a dochutíme kořením. Připravenou nádivkou plníme kuře, zašijeme a pečeme v rukávu po dobu asi 1,5 hodiny. Po upečení a vyjmutí z rukávu, kuře lehce přitlačme prkýnkem a necháme vychladnout. Małgorzata Maduzia, Skupina Hospodyň Venkova, Piątkowice
Foto: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Odnowy Wsi Prusinowice ”Błękitna Przystań’’
Foto: J. Bołdak
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Odnowy Wsi Prusinowice ”Błękitna Przystań’’
Jídla z masa Składn
iki
Naleśnik i 2 jaja 1 szklanka m ¾ ąki szklanki w ody ½ szklanki m leka szczypta so li, cukru por, cebula Farsz filet drobio wy papryka zi elona papryka cz erwona pieczarki sól, pieprz
y Surovin
Měšce – Modrého Přístavu Postup: Složky palačinkového těsta mícháme, až dosáhneme jednotné tekuté konzistence. Palačinkové placky smažíme po obou stranách. Kuřecí filé nakrájíme na kostičky, přidáme na kostičky nakrájenou zelenou a červenou papriku, a na malé kostičky nakrájené žampiony. Všechny ingredience smažíme na tuku, přidáme koření, sůl a pepř, podléváme vodou a asi 15 minut dusíme. Následně nádivku pokládáme do středu placky. Formujeme měšce (pytlíky) a svazujeme spařenými listy zeleného pórku (pro lepší trvanlivost je možné připnout párátkem). Měšce je možné servírovat s hříbkovou omáčkou. K přípravě žampiónové omáčky nakrájíme na kostičky cibuli a smažíme na rozpáleném oleji (je možné přidat trochu sušených hříbků předem namočených, uvařených, nakrájených). Všechno zaléváme libovolným množstvím smetany, přidáváme podle chuti sůl a pepř. Měšce vkládáme do skleněné nádoby, zalijeme houbovou omáčkou a zapékáme v troubě po dobu asi ½ hodiny. Podávejte horké.
Palačink y 2 vejce 1 šálek mouky ¾ šálku vody ½ šálku mléka špetka soli, cu pórek, cibu kru le Náplň kuřecí filé zelená pap rika červená pa prika žampiony sůl a pepř
Sdružení pro obnovu a rozvoj venkova Prusinowice „Azurový přístav“
54
55
Dania mięsne
Jídla z masa
Dania mięsne
Nabite beczułki Sk 6 0,5 kg 1
ładniki
cebul jedn ako lekko beczu wej wielkości, łk mięsa goto owatych wanego (np. wieprz owego) jajko ser żółty sól, pieprz
Paszteciki z mięsem mojej mamy Tosi Przygotowanie (ciasto): Mąkę przesiewamy na stolnicę, robimy dołek, wkruszamy drożdże, dodajemy cukier, masło, sól i wbijamy 2 jajka. Ciasto wyrabiamy, stopniowo dolewając śmietanę. Wyrabiamy gładkie ciasto, przykrywamy i pozostawiamy do wyrośnięcia. Następnie z ciasta wałkujemy placek o grubości ½ cm. Szklanką wycinamy krążki. Na środek każdego nakładamy farsz. Zakładamy boki krążka do środka i sklejamy brzegi formując pasztecik. Paszteciki układamy na blaszce, smarujemy je roztrzepanym jajkiem i pozostawiamy do podrośnięcia. Pieczemy w temp 200 oC ok. 10-15 min. Przygotowanie (farsz): Mięso gotujemy z warzywami oraz liściem laurowym, zielem angielskim i solimy. Po ugotowaniu wszystko mielimy przez maszynkę ( sitko o grubszych oczkach). Osobno kroimy cebulę i podsmażamy na smalcu (tłuszczu) na złoty kolor. Do cebuli dodajemy przemielone mięso z warzywami mieszając podsmażamy przez ok. 4 minuty. Po ostudzeniu do farszu dodajemy pokrojone w drobną kostkę ugotowane jajka, przyprawiamy do smaku solą i pieprzem. Jeżeli farsz jest za suchy dodajemy trochę wywaru z mięsa lub przegotowanej wody.
Przygotowanie: Cebule gotujemy 10 min. od momentu zagotowania. Jak ostygną, ścinamy górną część cebuli i wydrążamy jej środek pozostawiając tylko 2 zewnętrzne warstwy cebuli. Z ugotowanego mięsa, soli, pieprzu z dodatkiem surowego jajka wyrabiamy masę, którą nadziewamy cebule. Do farszu możemy dodać pokrojone i usmażone pieczarki. Na wierzch nabitych beczułek cebuli dodajemy stary ser żółty. Wszystko zapiekamy przez ok. 30 min. Koło Gospodyń Wiejskich, Gościce
6 0,5 kg 1
cibulí stejn é velikosti, mírně sou dko masa (nap vitých ř. vepřové maso) vejce žlutý sýr sůl a pepř
Nabité barely Postup: Cibule vaříme 10 minut od uvedení do varu. Když vystydnou, vrchol cibule odřežeme a vydloubeme prostředek tak, že ponecháme pouze dvě vnější vrstvy cibule. Z vařeného masa, soli, pepře s přidáním syrového vajíčka připravíme hmotu, kterou naplníme vydlabané cibule. Do nádivky můžeme přidat pokrájené a usmažené žampiony. Navrch plněných soudků cibule přidáme starý žlutý sýr. Vše zapékáme po dobu asi 30 minut. Skupina Hospodyň Venkova, Gościce
56
Foto: LGD Nyskie Księstwo Jezior i Gór
Foto: J. Bołdak
Urszula Maślanka, Gryżów
y Surovin
Jídla z masa Składn
iki
3 szklanki m ąki 1 szklanka śm 2 łyżki ie miękkiego tany gęstej masła 3 jajka 1 łyżka cu ½ łyżeczki kru soli 2 dkg drożdży Farsz 40 dkg mięsa (łop atk 2 jajka ugo a lub karczek) towane na 2 łyżki twardo smalcu (tłu 2 sz średnie ma czu) rch 1 średnia pie ewki tru 1 średnia ce szka bula 1 łyżka p sól, pieprz osiekanej natki pietr , ziele ang ielskie, liść uszki laurowy
y Surovin
Koláče s masem moje mamki Tosi Postup (těsto): Mouku prosejeme na kuchyňský vál, uděláme dolík, rozdrobujeme droždí, přidáváme cukr, máslo, sůl a následně přidáme dvě vejce. Zpracujeme těsto, při postupném přidávání smetany. Uhněteme hladké těsto, přikryjeme a necháme vykynout. Následně z těsta vyválíme placku tloušťky ½ cm. Sklenicí vykrajujeme kolečka. Do středu každého umístíme nádivku. Strany koleček zakládáme doprostřed a slepíme, a uformujeme taštičky. Taštičky ukládáme na plechu, potřeme je rozšlehaným vajíčkem a necháváme až vykynou. Pečeme při teplotě 200°C po dobu 10-15 minut. Postup (náplň): Maso uvaříme se zeleninou a bobkovým listem, novým kořením a osolíme. Po vaření všechno propustíme přes mlýnek (sítko s velkými dírkami). Zvlášť pokrájíme cibuli a osmažíme na sádle (tuku) dozlatova. Do cibule přidáme pomleté maso se zeleninou, za stálého míchání smažíme po dobu asi 4 minut. Po vychladnutí přidáme do nádivky, na malé kostičky nakrájená vařená vejce, a dochutíme solí a pepřem. Pokud je nádivka příliš suchá přidáme trochu masového vývaru nebo převařené vody. Urszula Maślanka, Gryżów
Těsto 3 šálky mouky 1 šálek husté smet an 2 lžíce čerstvého y másla, měk 3 kého vejce 1 lžíce cukru ½ lžičky soli 2 dkg kvasinek Náplň 40 dkg masa (ple c nebo krče 2 k) vejce natv rdo 2 lžíce sádla (tuku 2 ) středně ve lké mrkve 1 střední petržel 1 střední cibule 1 lžíce nasekané čers sůl a pepř tvé petrželky pod nové kořen le chuti í, bobkový list
57
Dania mięsne
Jídla z masa
Dania mięsne
Pieczeń wiejska Składn
Pieczeń po regulicku
iki
dziczyzny jajka bułki tartej natka pietr usz pokrojona ki sól, pieprz w tym pie prz majeranek ziołowy
Przygotowanie: Dziczyznę mielimy na średnim sitku, dodajemy całe jajka, pietruszkę i przyprawy do smaku. Wszystko razem wyrabiamy, na koniec dodajemy bułkę tartą. Wyrobioną masę mięsną dzielimy na porcje i wkładamy do jednorazowych blaszek. Zapiekamy w piekarniku w temp 200 oC przez ok. 1,5h.
Przygotowanie: Mięso wyrabiamy z jajami, cebulą, przyprawami i bułką. Robimy płat, na który nakładamy śliwki suszone, zwijamy jak roladę, wkładamy do podłużnej foremki i pieczemy około 1 godz. w zależności od piekarnika. Zamiast śliwki można użyć innych owoców według uznania.
Wiesława Zacharewicz, Charbielin
Stowarzyszenie „Złote Kłosy”, Regulice
Składn
iki
1 kg
mięsa mie lon ( mogą być ego 2 różne rodza jajka je) 15 dkg śliwki susz onej bez p 1 estek bułka 1 cebula przyprawy do (sól, pieprz smaku , zioła )
Foto: J. Gach
Foto: J. Bołdak
1 kg 4 20 dkg
Jídla z masa
y Surovin 1 kg 4 20 g
58
zvěřina vejce strouhanky spousta če rstvé petrž elky, nasekané sůl,pepř pepř bylin ný majoránka podle chuti
Vesnická pečeně
Regulicka pečeně
y Surovin 1 kg
Postup: Zvěřinu meleme na střením sítu, přidáme cele vejce, ochutíme dle uznaní. Vše dohromady zpracujeme, na konec přidáme strouhanku. Spravovanou hmotu podělíme na porce i vložíme do plechu. Pečeme v troubě při teplotě 200 oC zhruba. 1,5h.
Postup: Maso zapracujeme s vejci, cibulí, kořením a houskou. Uformujeme plát, na který pokládáme švestky, svineme do rolády, vložíme do podélné formy a pečeme asi 1 hodinu, podle charakteru trouby. Místo švestek je možno použít také jiné ovoce - podle vlastního uvážení.
Wiesława Zacharewicz, Charbielin
Sdružení „Złote Kłosy”, Regulice
2 15 dkg 1 1
mletého m asa (mohou b ýt různé d ruhy) vejce sušených šv es vypeckova tek, ných houska cibule koření pod le chuti (sůl, pepř, bylinky)
59
