Provincie Noord-Holland POSTBUS 3007 2001 DA HAARLEM
Provinciale Staten van Noord-Holland door tussenkomst van de Statengriffier, mr. J.J.M. Vrijburg Dreef 3, tweede etage 2012 HR Haarlem
N I GEKOMEN 2 0 DEC. 20H
Gedeputeerde Staten Uw contactpersoon J.C.M. van der Pluijm BEL/EZ Doorkiesnummer (023) 514 3696
[email protected]
1 I 7
Betreft: Beantwoording motie 33-2014, Investeringsimpuls Duurzame Zeehavens Noord-Holland
Verzenddatum
t 9 DEC, 20U Kenmerk
Geachte leden,
518448/518458 Uw kenmerk
Ter uitvoering van art. 167, tweede lid, van de Provinciewet (inzake de actieve informatieplicht) zenden wij u de beantwoording van motie 332014 (Investeringsimpuls Duurzame Zeehavens Noord-Holland) toe. Deze motie is bij de behandeling van het Provinciale Inpassingsplan / MER Zeetoegang IJmond op 22 september 2014 door uw Staten aangenomen. Motie: De motie " Investeringsimpuls Duurzame Zeehavens Noord-Holland" is ingediend door GroenLinks, VVD en CDA. In uw motie constateert u dat het verduurzamen, waaronder het verbeteren van de luchtkwaliteit, schonere scheepvaart, duurzame energie en ruimte-intensivering in de Noord-Hollandse zeehavens, een punt van grote zorg blijft. En dat de Provinciale bijdrage aan het project Zeetoegang IJmond met tenminste € 4,74 miljoen lager uitvalt dan begroot. Daarbij neemt u in overweging dat de Noord-Hollandse zeehavens, in het Noordzeekanaalgebied (hierna: NZKG) via de projecten in de uitvoeringsprogramma NZKG, zoals bijvoorbeeld de milieudialoog en ruimte intensivering en in de Haven van Den Helder door de inventarisatie optimaal medegebruik, werken aan het uitwerken van duurzaamheidsprojecten. Voorts dat de verduurzaming van de zeehavens de hoogste prioriteit moet hebben en een integrale gebiedsaanpak vraagt die om een versnelling vraagt gezien de problematiek.
Postbus 3007 2001 DA Haarlem Telefoon (023) 514 3143 Fax (023) 514 3030 Houtplein 33 Haarlem [2012 DE] www.noord-holland.nl
2I 7
U verzoekt ons college: "Op basis van het uitvoeringsprogramma NZKG en het optimaal ruimtegebruik onderzoek in de haven van Den Helder aan te geven hoe de versnelling van de verduurzaming van de zeehavens kan plaatsvinden, dit in duidelijk meetbare doelstellingen en maatregelen te formuleren en dit zo spoedig mogelijk, uiterlijk in januari 201 5, te bespreken in de Commissie Mobiliteit en Wonen". Hieronder treft u de voorgestelde uitwerking aan:
Uitvoeringsplan investeringsimpuls duurzame Zeehavens 1.Doelstelling Een bijdrage leveren aan de versnelling van de verduurzaming van de zeehavens in Noord-Holland. Het heeft onze voorkeur deze bijdrage te leveren gezamenlijk met onze partners in de bestaande samenwerkingsverbanden in de zeehavens . Noord-Holland te weten het Bestuursplatform NZKG, de Milieudialoog IJmond en Tripartite Overleg Port of Den Helder (TOP). Met behulp van (de uitwerking van) deze motie willen wij de realisatie van deze gezamenlijke doelstelling een impuls geven. 2 . Operationalisering doelstelling Fysieke scope In de motie van uw Staten wordt gesproken over de zeehavens in Noord-Holland, waarbij het NZKG en de haven van Den Helder expliciet worden genoemd. De investeringsimpuls dient dus betrekking te hebben op de Haven van Den Helder en het Noordzeekanaalgebied waarbij indien nodig voor verduurzaming ook andere regionale (bedrijven)terreinen en of havens (bv. Den Oever) betrokken kunnen worden. Thematische scope In de motie van uw Staten wordt gesproken over verduurzaming. Het is van belang dit begrip in te kaderen. Uit uw motie destilleren wij dat uw Staten onder verduurzaming in ieder geval verstaan: Het verbeteren van de luchtkwaliteit, schonere scheepvaart, duurzame energie en ruimte intensivering Mede op basis van deze aandachtspunten van uw Staten zal de investeringsimpuls zich richten op een drietal thema's:
m 1.
Provincie Noord-Holland 317
Luchtkwaliteit verbeteren: Inzetten op verbetering van de luchtkwaliteit, specifiek in de zeehavens van Noord-Holland, door middel van het verminderen van de emissies van luchtverontreinigende stoffen, levert op verschillende fronten een bijdrage aan de verduurzaming van de Zeehavens in Noord-Holland. Zo kunnen schonere brandstoffen (voor scheepvaart en vrachtverkeer ten behoeve van de afwikkeling van ladingstromen uit de zeehavens) een bijdrage leveren aan het verbeteren van de luchtkwaliteit en het toenemen van het gebruik van duurzamere energie. Het speerpunt schonere scheepvaart zoals meegegeven door uw Staten, valt op deze manier ook onder dit speerpunt te vatten. Ook in het nieuwe Provinciaal Milieubeleidsplan 201 5-201 8 wordt onder het hoofdstuk luchtkwaliteit het terugdringen van de emissies in en rond de havengebieden als speerpunt genoemd.
2.
Intensiveren ruimtegebruik: Het intensiveren van het ruimtegebruik in de Zeehavens van Noord-Holland, zowel fysiek als milieutechnisch, door middel van bijvoorbeeld clustering van bedrijven, verdichten en herstructureren en het toepassen van innovatieve technieken. Op basis van de in ontwikkeling zijnde ruimteintensiveringsmonitor voor NZKG wordt inzicht verkregen in het ruimtegebruik op de terreinen. Op basis hiervan kunnen zowel overheden, voor zover het de publieke ruimte betreft, als bedrijven gestimuleerd worden bovenwettelijke maatregelen te treffen waardoor het beslag op de ruimte afneemt. Hierdoor kunnen op basis van de visie NZKG en de verkenning "Optimale benutting van de fysieke, nautische en milieuruimte van de civiele en marinehaven in Den Helder" nieuwe ontwikkelingen in gang gezet worden.
3.
Circulaire economie stimuleren: Een van de speerpunten voor een duurzame economische ontwikkeling is dat regio's zich versterken door het gebruik van eikaars reststoffen. Grondstoffen worden in de toekomst steeds schaarser waardoor bedrijven op zoek gaan naar vestigingsplaatsen waar zij op een duurzame manier aan reststoffen kunnen komen. Zeehavens die over reststoffen beschikken kunnen bedrijven aan zich binden en het verschil maken. In het kader van de ruimte-intensiveringsmonitoren de optimalisering van het ruimtegebruik in de zeehavens in NoordHolland zal het stimuleren van gebruik van eikaars reststoffen ook de nodige aandacht krijgen.
4I 7
3. Meetbare doelstellingen Wij stellen voor uitsluitend te investeren in projecten die een bijdrage leveren aan de verduurzaming van de zeehavens en daarvan de effecten meetbaar te maken. Van de huidige totale (duurzaamheids)situatie is geen nulmeting aanwezig, en wij, noch onze partners, hebben het voornemen deze uit te voeren. Daarom wordt, ten behoeve van de beoordeling van te financieren projecten of maatregelen, van de aanvrager geëist inzichtelijk te maken welke bijdrage wordt geleverd aan de onder 3 genoemde thema's en wat het verwachte rendement is van het initiatief. Projecten kunnen eventueel ook een bijdrage leveren aan meerdere thema's. Hieronder per thema een omschrijving van de wijze waarop de bijdrage van een project of maatregel aan de doelstelling meetbaar kan worden gemaakt. 1. Luchtkwaliteit verbeteren; inzichtelijk maken van de emmissiereductie (NOx, PM10 en roet/elementair koolstof) van scheepvaart en vrachtvervoer verband houdend met logistiek en handling in de zeehavens, die met het project/maatregelen wordt gerealiseerd; 2. Intensiveren ruimtegebruik; inzichtelijk maken van de effecten van het project/maatregel op fysieke en/of milieuruimte te kwantificeren in hectaren nat en droog bedrijventerrein, emissies, decibel, externe veiligheid. In beeld brengen van de mogelijkheden voor vervoer over water, waarbij aangegeven wordt welke besparing dit oplevert aan wegvervoer. 3. Circulaire economie stimuleren; inzichtelijk maken welke hoeveelheid reststoffen in de zeehavens in Noord-Holland gebruikt worden als grondstof en welke bedrijven een nieuwe duurzame keten hebben gevormd. Daarnaast wordt aangegeven welke besparing aan aanvoer van grondstoffen het heeft opgeleverd. Het streven is om een gesloten circuit te maken tussen de bedrijven in de zeehavens waardoor het cluster wordt versterkt. 4. Werkwijze investeringsimpuls duurzame zeehavens Met de investeringsimpuls hebben wij voor ogen te investeren in kansrijke projecten/maatregelen die een bijdrage leveren aan de doelstelling. Daarom wil ons college deze investeringsimpuls onder de aandacht brengen van onze partners in de zeehavengebieden; overheden, bedrijfsleven, belangenorganisaties en burgers. Hiervoor maken wij gebruik van al bestaande netwerken zoals het Bestuursplatform NZKG, het overleg met de ondernemersverenigingen NZKG, het zogenaamde DNA -overleg (de Noodzeekanaal Alliantie,
Provincie Noord-Holland 5I 7
samenwerking tussen alle bedrijvenverenigingen in het NZKG), de Milieudialoog Ijmond en het Tripartite Overleg Port of Den Helder. Cofinanciering De provinciale investeringsimpuls kan geen op zichzelf staande impuls zijn. Wij gaan ervan uit dat bedrijven en andere overheden ook het belang van de duurzame zeehavens onderschrijven en zij dit van wezenlijk belang vinden voor de duurzame economische versterking van de Noord-Hollandse Zeehavens. Samen met deze partners moet de versnelling of realisatie van projecten die een bijdrage leveren aan de verduurzaming van zeehavens vorm krijgen. Daarom wordt de provinciale investeringsimpuls als een extra versneller gezien van reeds bestaande samenwerkingsvormen (zoals hiervoor gemeld), financiële bronnen en ingezet worden als cofinanciering voor de uitvoering van bij deze doelstelling aansluitende projecten. Daarnaast kan worden ingezet op cofinanciering vanuit Europese fondsen. Indien uw Staten instemmen met deze aanpak zal ons college u via de begrotingscyclus informeren over de voortgang en de te (co)-financieren projecten. 5. Kansrijke maatregelen Zoals in paragraaf 4 aan de orde is gekomen, willen wij met stakeholders in overleg over kansrijke projecten en maatregelen die een zo groot mogelijke bijdrage leveren aan de doelstelling van de investeringsimpuls. Het is daarom in dit stadium nog niet mogelijk om een uitputtende of definitieve lijst van mogelijke projecten en maatregelen aan u voor te leggen. Wel zijn er vanuit de verschillende (uitvoerings-)projecten rond de Zeehavens reeds mogelijke te (co-)financieren maatregelen geïdentificeerd. Hieronder volgt een overzicht. Voor zover mogelijk wordt ook indicatief aangegeven wat de kosten zijn van dergelijke maatregelen. Uitvoeringsprogramma Visie NZKG: Ruimte-intensivering: o Dubbel ruimtegebruik, bijvoorbeeld bij opslagterreinen o Herstructurering van bedrijventerreinen o Verminderen milieu-uitstoot door maatregelen aan de bron waardoor de kwaliteit van de leefomgeving wordt verhoogd en waardoor milieucontouren verkleind kunnen worden o Meer vrachtvervoer over water waardoor het wegverkeer afneemt o Clustering van bedrijven waardoor het gebruik van reststoffen mogelijk wordt
6|7
-
Milieudialoog IJmond: o Subsidieregeling schone binnenvaart (naar voorbeeld van een regeling in Zuid-Holland). Hierover zijn gesprekken gaande met Havenbedrijf Amsterdam. Recente stimuleringsregelingen schone scheepvaart van de provincie Zuid-Holland en de gemeente Rotterdam hadden subsidieplafonds van € 6,2 min (201 3, eerste tranche) en € 3,3 (2014, tweede tranche). o Investering in gebruik (bio-)LNG als brandstof of (bio)LNG infrastructuur, naar aanleiding van de het nog uit te werken actieplan van de LNG-conferentie van de Milieudienst IJmond (31 oktober 2014) o Schonere/stillere mobiele werktuigen (ten behoeve van de afhandeling van lading in Zeehavens)
Den Helder "Optimale benutting van de fysieke, nautische en milieuruimte van de civiele en marinehaven Den Helder": Afhankelijk van de uitkomsten van dit lopende onderzoek in 201 5 kan worden gedacht aan: Ruimte intensivering door middel van herstructurering, verdichting, herverkaveling Vervoer over Water Walstroomvoorzieningen scheepvaart. De subsidiebijdrage (luchtkwaliteitssubsidie) van de provincie Noord-Holland aan de realisatie van walstroomvoorzieningen aan de Kotterkade in IJmuiden bedroeg € 250.000, op een totaal van € 1,07 min. Investering in (bio-)LNG infrastructuur Schonere/stillere mobiele werktuigen (afhandeling lading in Zeehavens)
7. Tenslotte U wordt gevraagd kennis te nemen van de uitwerking van de motie 332014 en GS te vragen om samen met de partners in de Noord-Hollandse Zeehavens projecten te identificeren ter bevordering van de verduurzaming van de zeehavens in Noord-Holland, deze door middel van de investeringsimpuls te versnellen of realiseren en hierover aan uw Staten te rapporteren via de begrotingscyclus. Wij stellen u voor het in de motie genoemde bedrag van € 4,74 miljoen bij de eerstvolgende begrotingswijziging uit de algemene middelen beschikbaar te stellen voor een nieuw in te stellen bestemmingsreserve
Provincie Noord-Holland 717
'Investeringsimpuls duurzame Zeehavens Noord-Holland'. Ten behoeve hiervan zal ons college bij de Kaderbrief 2016 een instellingsbesluit voor genoemde bestemmingsreserve aan PS voorleggen. Hoogachtend,
f] Gedeputeerde Staten van Noord-Holland,
C^E.A. van Craaikamf
