PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING huurders- en verhuurderszaken maart 2001
Inhoud Toelichting I Inleiding II Uitgangspunten III Gebruik van de procedures IV Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Procedures 1 Sanering van asbest en keramische vezels ‘Vastgoed’ 2 Onverwachte confrontatie met asbest en keramische vezels ‘Vastgoed’ 3 (Onverwachte) confrontatie met asbest en keramische vezels ‘Faculteiten /Diensten’ 4 Algemene procedure voor melding, onderzoek en registratie bij vermeende blootstelling aan asbest of keramische vezels Bijlagen A Verklarende woordenlijst B Volledige tekst ‘klachtenregeling gevaarlijke stoffenbeleid’
i
TU Delft
PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING
Protocol voor sanering van asbest en keramische vezels en klac htenregeling
Maart 2001
pagina 2 van 12
i
PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING
I Inleiding In de jaren negentig zijn twee gebouwen — hoogbouw LR en TNW/BT —integraal geïnventariseerd op aanwezigheid en toepassing van asbestbevattende materialen. Daarbij is aandacht besteed aan de vorm (los of gebonden) en de blootstellingsrisico’s. De gebouwen zijn de jaren daarna vrijwel geheel gesaneerd. Bij alle andere gebouwen is een quick-scan uitgevoerd om asbestlocaties (geen keramische vezels) te traceren die een gezondheidsrisico zouden kunnen opleveren. Verder is de afspraak gemaakt dat bij iedere verbouwing en bij al het onderhoudswerk vooraf wordt nagegaan of zich asbesthoudende of keramische-vezelhoudende materialen (AHKM) op de locatie bevinden. Als dat het geval is, dan vindt eerst sanering plaats. Inventarisatie vindt plaats volgens BRL 5052. Saneringen worden aan een BRL 5050 KOMO-gecertificeerd bedrijf uitbesteed. Sinds februari 1999 beschikt de TU Delft over een protocol voor het saneren van gebouwgebonden (verhuurderszaken) asbest. Deze saneringen vallen, namens het College van Bestuur, onder de verantwoordelijkheid van TU Delft Vastgoed (VG). Daarnaast is gewerkt aan een protocol voor het saneren of verwijderen van niet-gebouwgebonden (huurderszaken) AHKM zoals b.v. bloembakken, losse platen en onderdelen, wetenschappelijke apparatuur, werktuigen, hetgeen in principe onder de verantwoordelijkheid van de faculteit of dienst valt. Het protocol dat voor u ligt vervangt beide protocollen waarbij de verantwoordelijkheid voor saneringen in eerste instantie bepaald wordt op grond van de verdeling ‘huurders- en verhuurderszaken’ conform het ‘TU Delft huurbeleid’. Indien het op grond van het huidige ‘TU Delft huurbeleid’, ‘huurderszaken’ betreft (b.v. niet dragende wanden en vloerbedekking) die in het verleden door VG zijn aangebracht dan wordt de sanering in opdracht en op kosten van VG uitgevoerd. Bij verbouw, sloop en verwijdering zijn twee situaties te onderscheiden t.w.: § §
vooraf is in te schatten dat er mogelijk AHKM kunnen vrijkomen; vooraf is dit niet in te schatten en vindt een onverwachte confrontatie plaats met AHKM.
Dit protocol behandelt beide situaties met als doel: sanering /verwijdering van asbest en keramische vezels op een veilige en milieuverantwoorde manier te laten plaatsvinden. Het protocol is, voor wat de behandeling van asbest betreft, tot stand gekomen in overleg met interne belanghebbenden en de betrokken externe instanties, zoals de gemeente Delft en de Arbeidsinspectie. De TU Delft heeft zich ertoe verplicht altijd volgens dit protocol te werken. In dit protocol is ook geregeld de wijze waarop de TU Delft omgaat met ‘vermeende’ blootstelling van medewerkers en studenten. Hiervoor geldt een algemene ‘klachtenregeling gevaarlijke stoffenbeleid’ dat nader ingaat op o.a. onderzoek naar de waarschijnlijkheid van de ‘vermeende’ blootstelling, registratie in het personeels - en medisch dossier van betrokkene, aansprakelijkheid, opvang en begeleiding. De Arbo & Milieu Dienst (AMD) draagt zorg voor juiste uitvoering van de klachtenregeling. Voor uitgebreidere informatie zie bijlage B.
TU Delft
Protocol voor sanering van asbest en keramische vezels en klac htenregeling
Maart 2001
pagina 3 van 12
i
PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING
Ten aanzien van derden (b.v. aannemers, ingehuurden) kan in overleg met VG en AMD melding van vermeende blootstelling en registratie plaatsvinden bij Staf Juridische Zaken.
II Uitgangspunten Voor het saneren of verwijderen van AHKM geldt een aantal belangrijke uitgangspunten. Algemeen § De verantwoordelijkheid wordt bepaald op grond van de verdeling ‘huurders- en verhuurderszaken’ conform het ‘TU Delft huurbeleid’. § De TU Delft probeert onverwachte confrontaties met, en blootstelling aan asbest- en keramische vezels te voorkomen. § Bij de planning van een verbouwings- of sloopactiviteit of verwijdering van huurderszaken onderzoeken de betrokkenen vooraf altijd op de mogelijke aanwezigheid van AHKM. § Monsters van verdacht materiaal worden alleen geanalyseerd door STERLAB-laboratoria. § Als er sprake is van asbest- of keramische-vezelshoudende materialen wordt de betreffende Arbo- en milieuadviseur (Ama), de AMD en de DTA’er van VG ingelicht. § AHKM die de TU Delft na inventarisatie niet direct saneert, worden gemarkeerd en op tekening aangegeven. Documenten over asbestlocaties en saneringen worden in ieder geval beheerd bij gebouwbeheerders, VG en de FD. § Het slopen en verwijderen van AHKM laat de TU Delft uitvoeren door een asbestverwijderingsbedrijf dat in het bezit is van een BRL 5050 KOMO-certificaat. § De afvoer van asbest en keramische vezels moet voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Het storten van verwijderde AHKM gebeurt op daarvoor wettelijk aangewezen locaties. Asbest § Bij een geplande sanering van asbest is in beginsel een asbestsloopvergunning van de gemeente Delft vereist. § Bij meerdere geplande saneringen in één gebouw binnen één jaar kan de gemeente Delft een totaalvergunning verstrekken, mits bij de vergunningaanvraag een inventarisatierapport van een BRL 5052 KOMO-gecertificeerd asbestonderzoeksbedrijf is gevoegd. Als er een totaalvergunning is, hoeven de stappen 6, 7 en 8 van procedure 1 (zie blz. 6) niet per sanering te worden doorlopen. Bij een onverwachte confrontatie met asbest meldt de TU Delft de situatie vooruitlopend op een vergunningaanvraag aan de gemeente Delft. De werkzaamheden kunnen dan beginnen voordat de vergunning is verleend, mits de TU Delft werkt volgens de afgesproken procedure. § De voorgenomen sloopwerkzaamheden worden door een DB gemeld aan de Arbeidsinspectie; tegelijk met de melding wordt een asbestsaneringsplan ingediend. § Uitvoering van de sloopwerkzaamheden gebeurt conform de laatste versie van: – bepalingen uit het Arbo-besluit en de Arbo-regeling voor asbesthoudende materialen; – het Asbestverwijderingsbesluit (Wms) en – volgens VCA-richtlijnen. Keramische vezels § Het saneren van situaties met keramische vezels stelt de TU Delft gelijk met het saneren van asbestmateriaal. Onderzoek bij mens en dier (conclusie Commissie WGD van de Gezondheidsraad)
TU Delft
Protocol voor sanering van asbest en keramische vezels en klac htenregeling
Maart 2001
pagina 4 van 12
i
PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING
wijst uit dat van de zes onderscheiden typen minerale kunstvezels – glasgarens, glaswol, steenwol, slakkenwol, ultrafijne glasvezels en keramische vezels – op grond van de huidige gegevens, alléén keramische vezels als kankerverwekkend moeten worden beschouwd. Het gaat hier om vezels met dezelfde afmetingen en eigenschappen als asbestvezels. In verband met het ontbreken van een wettelijk kader wordt voor de normstelling de norm voor chrysothielasbest gehanteerd.
III Gebruik van de procedures Dit protocol bevat vier procedures. Procedure 1 (zie blz. 6) geldt voor verbouw- en sloopactiviteiten waarbij vooraf is in te schatten dat er AHKM kunnen vrijkomen. Procedure 2 (zie blz. 7) geldt voor situaties waarbij VG onverwacht geconfronteerd wordt met AHKM. Procedure 3 (zie blz. 8) geldt in die gevallen dat Faculteiten /Diensten onverwacht worden geconfronteerd met AHKM. Procedure 4 (zie blz. 9) geldt ingeval medewerkers of studenten denken blootgesteld te zijn en daarvan melding willen doen met het oog op onderzoek naar de waarschijnlijkheid en registratie van de resultaten in het personeels- en medisch dossier.
IV Verantwoordelijkheden en bevoegdheden TU DELFT VASTGOED (VG) De directeur van VG treedt namens het College van Bestuur op als eigenaar van de TU Delft-gebouwen en is verantwoordelijk voor het (laten) uitvoeren en financieren van asbestsaneringen in TU-gebouwen. Hij of zij houdt daarbij rekening met de bestaande wet- en regelgeving. De verantwoordelijkheid van VG heeft betrekking op de verhuurderzaken zoals omschreven in de algemene bepalingen van het Huurcontract TU Delft. Ook huurderszaken die in het verleden door VG zijn aangebracht vallen, v.w.b. sanering van AHKM, onder de verantwoordelijkheid van VG. De directeur VG is bevoegd om, namens het College van Bestuur, beslissingen te nemen over de uitvoering van asbestsaneringsprojecten. VG kan projectwerkzaamheden en projectmanagement uitbesteden aan externe bedrijven. Deze bedrijven zijn verantwoordelijk voor het goed uitvoeren van de werkzaamheden. VG blijft eindverantwoordelijk. De interne projectmanagers die namens VG bij een asbestsanering zijn betrokken, zijn tijdens alle fasen van het project verantwoordelijk voor correcte uitvoering van de saneringswerkzaamheden door het asbestverwijderingsbedrijf. Zij laten zich adviseren door DTA'ers van de TU Delft. De interne projectmanagers en de DTA'ers van VG zijn bevoegd om aanwijzingen en opdrachten te geven aan het asbestverwijderingsbedrijf. Telefoonnummer:
015 2782940 015 2783109 015 2788000 (alg. nr. VG)
FACULTEIT OF DIENST (FA/DI) De decaan van een faculteit of de directeur van een dienst laat bij ‘eigen’ verwijdering van objecten of bouw- en sloopactiviteiten vooraf nagaan of AHKM aanwezig kunnen zijn. Bij vermoeden hiervan
TU Delft
Protocol voor sanering van asbest en keramische vezels en klac htenregeling
Maart 2001
pagina 5 van 12
i
PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING
informeert hij of zij VG en vraagt om een nader onderzoek naar aanwezigheid, aard en omvang. Indien de aanwezigheid van AHKM wordt aangetoond zal VG een sanering uitvoeren indien nodig met ondersteuning van de FD. Indien het een huurderszaak betreft die destijds door VG is aangebracht dan zal de sanering op kosten van VG worden uitgevoerd. Is dit niet het geval dan vind de sanering op kosten van de Fa/Di plaats. Voor de begeleiding van de sanering kan de decaan of directeur mensen binnen de faculteit of dienst inschakelen. De decaan of directeur is verantwoordelijk voor het intern verstrekken van informatie over asbestsaneringen. De Ama adviseert hem of haar hierbij en kan daarbij de VG of AMD inschakelen. De Fa/Di onderzoekt op verzoek van medewerkers /studenten vermeende blootstelling aan AHKM, rapporteerd dit aan de AMD en registreert de gegevens in het personeelsdossier. FACILITAIRE DIENST (FD) De Facilitaire Dienst kan op verzoek van VG ondersteuning verlenen bij de verwijdering of sanering van AHKM. De kosten die m.b.t. de sanering van huurderszaken samenhangen komen voor rekening van de Fa/Di. Telefoonnummer: 015 2782938 (of 88577) DESKUNDIG ASBESTVERWIJDERINGSBEDRIJF (DB) De projectleider van het geselecteerde asbestverwijderingsbedrijf is vanaf de start van de sanering verantwoordelijk voor de correcte uitvoering van de saneringswerkzaamheden. Het asbestverwijderingsbedrijf levert een DTA'er die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het asbestsaneringsproject. ARBO & MILIEU DIENST (AMD) De AMD is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn adviezen over de veiligheid en gezondheid bij asbestsaneringen. De AMD is bevoegd tot het gevraagd en ongevraagd geven van advies aan het College van Bestuur, faculteiten, diensten en derden. De AMD is verantwoordelijk voor het up to date houden van dit protocol en draagt zorg voor juiste uitvoering en periodieke evaluatie van de ‘klachtenregeling gevaarlijke stoffenbeleid’. De AMD zorgt voor registratie van onderzoeksresultaten in het medisch dossier en bevestigt deze registratie namens het CvB aan betreffende medewerkers. Ingeval het studenten betreft dan worden de onderzoeksresultaten, via de AMD, geregistreerd bij de Centrale Studentenadministratie. Telefoonnummer:
015 2783475 015 2781310 015 2785925 (alg. nr. AMD)
STAFEENHEID BESTUURLIJKE EN J URIDISCHE ZAKEN (S TAF JZ) Staf JZ zorgt voor registratie van aansprakelijkstelling en/of vermeende blootstelling van derden (b.v. aannemers en ingehuurden). De stukken worden voor onbepaalde tijd bewaard. In overleg met VG of andere inhurende partij, bevestigt Staf JZ de registratie naar betreffende organisaties.
TU Delft
Protocol voor sanering van asbest en keramische vezels en klac htenregeling
Maart 2001
pagina 6 van 12
i
PROTOCOL VOOR SANERING VAN ASBEST EN KERAMISCHE VEZELS EN KLACHTENREGELING
Telefoonnummer:
TU Delft
015 2787013
Protocol voor sanering van asbest en keramische vezels en klac htenregeling
Maart 2001
pagina 7 van 12