Prostaatkanker
Hoe ontdek je het en dan?
Eerste druk, 2014 © 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: nur:
9789048433735 860
Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl
Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de directe of indirecte gevolgen hiervan. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren (I) ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of (II) voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is.
Henri Pieter
PROSTAAT KANKER HOE ONTDEK JE HET EN DAN?
een patiëntverslag
Voor mijn lieve vrouw, die de wijze woorden sprak: “prostaatkanker heb je samen”.
Inhoudsopgave Vooraf9 Niks aan de hand, of toch? 10 PSA, wat is dat eigenlijk? 13 Naar de uroloog 15 De nabespreking 17 De MRI-scan19 Zie je prostaatkanker niet aankomen? 25 De behandeling 29 Het intakegesprek in B 31 De opname in het ziekenhuis 34 De operatie 37 Na de operatie 40 Prostaatkanker heb je samen 45 Complicaties49 Intakegesprek bestraling 58 Goud in je buik of toch niet? 60 Driemaands controle na de operatie 62 Opnieuw een intakegesprek dus 66 Toch goud in de buik? 69 De rit naar radiotherapie 72 Prostaatkanker heb je samen - vervolg 74 Slot77
Vooraf Prostaatkanker is iets raars. Je kunt het zomaar hebben zonder dat je er iets van merkt. Heel verraderlijk dus. In dit boekje beschrijf ik mijn eigen ervaringen als patiënt. Hoe ik er achter kwam dat ik het had en wat er daarna allemaal gebeurde. Ook de ervaringen met artsen, de vaak moeilijke keuzes waar je voor komt te staan en wat een en ander met jezelf en met je partner doet. Ik heb geprobeerd om hier en daar wat humor in het verhaal te brengen. Maar ook kritische kanttekeningen ontbreken niet. Verder heb ik enkele tips en wetenswaardigheden toegevoegd uit diverse bronnen. Maar let op. Die informatie is summier en niet altijd volledig wetenschappelijk verantwoord. Raadpleeg met vragen dus altijd een specialist. Ik kreeg te maken met verschillende ziekenhuizen in verschillende plaatsen. En natuurlijk met urologen, radio- therapeut-oncologen en radiotherapeut-laboranten. Namen noem ik in het boekje niet. De locaties duidde ik aan met een letter.
9
Niks aan de hand, of toch? Een paar jaar geleden, ik logeerde bij een vriend in Andalusië, liet ik bij een apotheker in Albox bloed prikken om gewoon maar eens een keer PSA te laten meten. Dat gaat gemakkelijk daar en kost maar € 5,-. Dus waarom niet! De volgende dag kan je de uitslag ophalen en die was 4,2. ‘Heel mooi voor mijn leeftijd (toen zesenzestig jaar). Niks aan de hand,’ werd gezegd. Maar is dat waar? Die vraag heb ik mij toen niet gesteld. En ik ondernam geen verdere actie. Nu weet ik meer. Afhankelijk van de leeftijd is een PSA-waarde van 2 tot 4 normaal. De vraag is dus of zo’n waarde van 4,2 nog net binnen die marge valt of niet? Als je dan bedenkt dat 80% van de mannen boven 50 jaar geen verhoogde PSA-waarde hebben, wordt het nog lastiger om er zomaar van uit te gaan dat die kleine verhoging van 0,2 onbelangrijk is. Maar, gelukkig, het is ook zo dat een verhoogde PSA-waarde niet meteen betekent dat je kanker hebt. Twee jaar later, bezocht ik mijn huisarts in verband met naar mijn zin te lang aanhoudende obstipatieklachten. Ik opperde of dat iets te maken zou kunnen hebben met een vergrote prostaat? ‘Nee, dat is onmogelijk, dan zou die wel heel, heel erg groot moeten zijn. De normale 10
afmeting is zoiets als die van een kastanje,’ zei mijn arts. ‘Maar,’ vond hij, ‘nu je er toch bent is het los van alles best goed om weer eens een onderzoekje te doen en te toucheren.’ De onderzoeksbank staat bij hem met de lange zijde tegen een wand. ‘Ga er maar op liggen, op je zij, met je gezicht naar de muur.’ Die laatste opmerking vond ik natuurlijk overbodig, maar volgens hem zijn er best patiënten die dat niet begrijpen! Enfin, de prostaat voelde glad en eigenlijk ook wel normaal aan. Toch stelde hij voor om voor een totaalbeeld bloed te laten prikken en dat door het laboratorium te laten analyseren. Mijn huisarts heeft zijn praktijk binnen het Medisch Centrum in mijn woonplaats en binnen diezelfde muren is ook een locatie waar je voor dat bloedprikken terecht kunt. Makkelijk dus. Het bloed is diezelfde ochtend naar het laboratorium gestuurd. Enkele dagen later zagen wij bij thuiskomst, het was vrijdag, dat onze huisarts, toevallig ook een goede vriend van ons, had gebeld op de vaste telefoon. Mijn vrouw zei meteen: ‘het is foute boel, anders zou hij niet bellen.’ Zelf heb ik het karakter om in de eerste plaats altijd de positieve kant van de dingen te willen zien en de slechte dingen te verstoppen. Ik zei dus: ‘Welnee, hij wil natuurlijk niet tot volgende week wachten om de uitslag mee te delen.’ Zoals bijna altijd, ik kon het weten, had mijn vrouw gelijk. De uitslag luidde: PSA 4,8. Verhoogd dus, maar een waarde waarover je (ook nu weer) niet meteen ongerust over hoeft te maken. Echter! 11
Samen met de PSA-waarde werd in dit geval ook de ‘ratio’ gerapporteerd. Die bedroeg 0,11. En dat was volgens de huisarts reden om mij te verwijzen naar een uroloog. Verderop leg ik uit wat die ratio precies betekent. De huisarts stuurde digitaal alle gegevens naar de uroloog van het ziekenhuis in X en niet lang daarna belde het ziekenhuis de datum en tijd door waarop ik voor het maken van een echo en het nemen van biopten werd verwacht. Veel later heb ik mijn huisarts een keer gevraagd of hij bij het toucheren echt niets had ontdekt. Toen gaf hij toe van wel, maar dat hij mij vóór het bekend zijn van de bloeduitslagen niet ongerust wilde maken. Hij wilde eerst een en ander bewezen zien met de bloeduitslagen. Dat kun je vreemd vinden, maar ik snapte dat wel en had er begrip voor. De door het laboratorium gerapporteerde ratio had hij echter niet verwacht. Die viel hem echt tegen. les 1: Alléén een psa-waarde zegt weinig. Altijd zal de arts via toucheren een eerste oordeel moeten vormen over de vorm en grootte van de prostaat. En altijd moet ook die zogenaamde ratio gerapporteerd worden. Dat gebeurt in Nederland tegenwoordig steeds vaker.
12
