PrOmotie Cultuur en maatschappij Werkboek Ik betaal!
Colofon Auteur: Onder redactie van: Met dank aan: Tekstredactie: Vormgeving: Illustraties: Drukwerk:
Ruud Schinkel, Mieke van Wieringen Ina Berlet (Atlas Onderwijs Adviesgroep), Nico Schouws (OSO/Fontys) en Edu’Actief b.v. Vera Vermey, Jacqueline Mijnten en Aveline Dijkman (Sociale Competentie) Sluiter boekproductie, Lelystad, Y-Publicaties, Amsterdam Adato Design, Wijhe Hans Meijer, Francisca Zonjee, Edu’Actief b.v. Drukkerij Giethoorn ten Brink, Meppel
Met medewerking van APS, Atlas Onderwijs Adviesgroep, CED/PI, DGS, OSO/Fontys, IVIO, KPC Groep en SLO.
De uitgave is ontwikkeld in samenwerking met KPC Groep en de Vereniging Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs en de Referentiegroep Praktijkonderwijs in de Steigers. Titel: PrOmotie, Cultuur en Maatschappij, Werkboek Ik betaal! ISBN 90 6053 55 7X Copyright © 2006
Uitgeverij Edu’Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel telefoon: 0522-235 235 telefax: 0522-235 222 e-mail:
[email protected] internet: www.edu-actief.nl
Eerste druk / eerste oplage © 2006 Uitgeverij Edu’Actief b.v. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Inhoud Thema 4 / Ik betaal! 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Waardevol of waardeloos? / 7 Ons geld / 18 Je eigen geld / 29 Betalen met contant geld / 39 Een rekening openen / 50 Pinnen en chippen / 62 Bewaar het overzicht / 71
Uitdagingen / 83 3
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
4
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Voorwoord Dit werkboek gaat over geld. Het gaat over waardevol en waardeloos. Het gaat over geld uitgeven en geld sparen en over de bank. Het werkboek hoort bij thema 4 Ik betaal! van Infoboek 1. Pictogram In dit boek zie je bij sommige opdrachten een pictogram. Een pictogram geeft je informatie over de opdracht. Hieronder lees je wat de pictogrammen betekenen. Denken Bij dit pictogram moet je nadenken over een opdracht. Je denkt na over wat je straks gaat doen. Doen Bij dit pictogram moet je de opdracht uitvoeren. Je moet bijvoorbeeld iets maken. Of je moet iets doen. Nakijken Bij dit pictogram ga je de opdracht controleren. Je controleert of je de opdracht goed hebt gedaan. Je denkt ook na over wat je de volgende keer anders moet doen. Lezen Bij dit pictogram moet je iets lezen. Dat is altijd een stukje uit het Infoboek.
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
5
Schrijven Bij dit pictogram ga je zelf iets schrijven. Bijvoorbeeld een verhaal of een verslag. Samenwerken Sommige opdrachten maak je samen. Bij dit pictogram werk je samen met een klasgenoot. Portfolio Soms staat dit pictogram bij een opdracht. Je mag dan een bewijs voor je portfolio maken. Je docent kan je meer vertellen over de portfolio.
6
Ik en de Ander Om de opdracht na te bespreken gebruik je de Ik & de Ander kaarten.
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
H o o f d s t u k
1
Waardevol of waardeloos? Opdracht 1 Op je tafel liggen voorwerpen. Sommige voorwerpen zijn waardevol. Andere voorwerpen zijn waardeloos. Kies 3 voorwerpen op tafel die waardevol zijn. Schrijf bij elk voorwerp waarom het waardevol is. 7
Voorwerp 1: Het voorwerp is waardevol, omdat
Voorwerp 2: Het voorwerp is waardevol, omdat
Voorwerp 3: Het voorwerp is waardevol, omdat
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Ik betaal!
Thema
4
Opdracht 2 Op je tafel liggen vast ook waardeloze voorwerpen. Kies 3 voorwerpen die waardeloos zijn. Schrijf bij elk voorwerp waarom het waardeloos is. Voorwerp 1: Het voorwerp is waardeloos, omdat
Voorwerp 2: Het voorwerp is waardeloos, omdat
Voorwerp 3: 8
Het voorwerp is waardeloos, omdat
Opdracht 3 Pak Infoboek 1. Lees Waardevol en waardeloos op bladzijde 118. In het lokaal zie je waardevolle voorwerpen. Schrijf er 5 op. 1. 2. 3. 4. 5.
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Waardevol of waardeloos?
H o o f d s t u k
1
In de school staan ook waardeloze voorwerpen. Schrijf er 5 op. 1. 2. 3. 4. 5.
9 ▲
Opdracht 4
Waardeloos of Waardevol?
Een oranje bal is waardevol voor het broertje van Joop. Voor Hassan maakt het niet zo veel uit. Hassan vindt een andere kleur bal ook goed. Misschien heb jij ook voorwerpen die voor jou erg waardevol zijn. Maar voor andere mensen zijn ze niet waardevol. Schrijf 3 van zulke voorwerpen op. Schrijf erbij waarom die voorwerpen voor jou zo waardevol zijn.
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Ik betaal!
Thema
4
Voorwerp 1: Het voorwerp is waardevol, omdat
Voorwerp 2: Het voorwerp is waardevol, omdat
Voorwerp 3: Het voorwerp is waardevol, omdat
10
Opdracht 5 Pak Infoboek 1. Lees het voorbeeld op bladzijde 120. Schrijf 3 dingen op die jij in huis hebt en die voor jou waardevol zijn. Ze hoeven niet duur te zijn. 1. 2. 3.
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Waardevol of waardeloos?
H o o f d s t u k
1
Schrijf 3 dingen op die je in huis hebt en die voor jou waardeloos zijn. Ook al zijn ze duur. 1. 2. 3.
Opdracht 6 Wat vind jij? ● Vriendschap is waardeloos. ● Een gouden ring is waardevol. ● Een roestige spijker is waardeloos. 11
● Een goedkoop voorwerp is altijd waardeloos.
Opdracht 7 Vul het goede woord in. Kies uit: waardevol of waardeloos. Op een
voorwerp ben je altijd erg zuinig.
Een dode mus is
.
De vriendschap met je beste vriend(in) is De foto van je overleden oma is
. .
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Ik betaal!
Thema
4
Opdracht 8 Bedenk 2 waardevolle voorwerpen. Waarom zijn ze waardevol? Voorwerp 1: Het is waardevol, omdat
Voorwerp 2: Het is waardevol, omdat Bedenk 2 waardeloze voorwerpen. Waarom zijn ze waardeloos? 12
Voorwerp 1: Het is waardeloos, omdat Voorwerp 2: Het is waardeloos, omdat
Opdracht 9 Wat vind je van de uitspraken? Alleen dure dingen zijn waardevol. Dingen die niets kosten, zijn waardeloos.
eens / niet eens
Vriendschap kost niets. Vriendschap is waardeloos.
eens / niet eens
Liefde kost niets. Liefde is toch waardevol.
eens / niet eens
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Waardevol of waardeloos?
H o o f d s t u k
1
Kies maar! Kies zelf welke opdracht jij doet. Of praat erover met je docent. Je kunt ze ook allemaal doen. ● Houd je van knutselen? Kies opdracht 10. ● Vind je het leuk om mensen te interviewen? Kies opdracht 11. ● Vind je fotograferen leuk? Kies dan opdracht 12. ● Vind je het leuk om een collage te maken? Kies opdracht 13.
Opdracht 10 Maak een werkstuk van waardeloos materiaal. Bijvoorbeeld van: ● Eierdozen. ● Wc-rolletjes. ● Restjes wol. ● Lege blikjes.
13
Denken Wat ga je maken? Welke materialen zijn waardeloos? Wat heb je nodig? Hoe komt je werkstuk eruit te zien? Doen Verzamel de materialen die je nodig hebt. Maak een leuk werkstuk.
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Ik betaal!
Thema
4
Nakijken Is je werkstuk mooi geworden?
● Ja, want ● Nee, want Wat zou je de volgende keer anders doen?
14
Laat het werkstuk aan je klasgenoten zien. Praat met elkaar over de vraag: Is dit werkstuk waardeloos?
Opdracht 11 Jullie gaan een klasgenoot interviewen. Het gaat over waardevolle voorwerpen. Denken Bedenk samen welke vragen je aan je klasgenoot wilt stellen. Bijvoorbeeld: ● Wat is jouw meest waardevolle voorwerp? ● Welk voorwerp is voor jou waardeloos? ● Waarom?
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!
Waardevol of waardeloos?
H o o f d s t u k
1
Doen Ga samen je klasgenoot interviewen. Stel om de beurt een vraag. Als de ander de vraag stelt, schrijf jij het antwoord op. Nakijken Bekijk samen de antwoorden van je klasgenoot. Vond je het makkelijk of moeilijk om vragen te bedenken?
● Makkelijk, want ● Moeilijk, want Wat had je nog meer willen weten?
15
Opdracht 12 Jullie gaan foto’s maken. Fotografeer samen 10 voorwerpen die waardevol zijn. Fotografeer ook 10 voorwerpen die waardeloos zijn. Denken Welke voorwerpen zijn waardevol? Welke voorwerpen zijn waardeloos?
PrOmotie / Cultuur en Maatschappij werkboek Ik betaal!