stichting
PROJECTPLAN TWEEDE FASE Januari 2017-maart 2017
1
Project titel :
Vaststellen landelijke normen docenttaken
Tweede fase :
Implementatie stichting DITfairtrade. Relevante organisaties informeren over stappenplan stichting DITfairtrade om primair de arbeidsomstandigheden van het voortgezet onderwijs in Nederland, gezonder, eerlijker en duurzamer te maken. Met als eindresultaat een kwaliteitsverbetering van het onderwijs.
Project coördinator :
Stichting DITfairtrade
Contact persoon :
Denise Hupkens e-mail:
[email protected] postadres: Van Kempenstraat 25 2252 VG Voorschoten.
Totale project kosten tweede fase :
Gevraagde subsidie :
€ 70030
€
2
Publieke samenvatting Stichting DITfairtrade richt zich op het vaststellen van landelijke normen voor de taakonderdelen van docenten, in eerste instantie die in het Voortgezet Onderwijs. Op dit moment is binnen het onderwijsbeleid geen enkele norm voor docenttaken vastgelegd, in tegenstelling tot wat bijvoorbeeld in de Zorg gebruikelijk is. Daardoor krijgt dat beleid per onderwijsinstelling een eigen invulling. De situatie is zo ondoorzichtig geworden, dat het uitval percentage door ziekte onder betrokken docenten, zorgwekkend blijft stijgen, terwijl niemand in staat lijkt de oorzaak van het probleem op te sporen. Door het verzamelen van gegevens, het inschakelen van professionals en zo mogelijk het laten samenwerken van alle betrokken organisaties en de afnemers van onderwijs ( scholieren, ouders en bedrijfsleven), gaan we normen vaststellen voor de taakonderdelen die docenten uitvoeren. De resultaten zullen gepubliceerd en aangeboden worden aan de politiek, de werkgeversorganisaties, de vertegenwoordigers van afnemers van onderwijs en vakbonden. Met behulp van die vastgestelde normen wordt bepaald hoe en in welke mate de huidige arbeidsomstandigheden docenten ongezond zijn en welke wijzigingen gewenst en noodzakelijk zijn om gezonder arbeidsomstandigheden docenten te realiseren. Uiteindelijk wordt daardoor iedere docent in staat gesteld op een duurzame manier, het beste onderwijs aan te bieden, wat direct ten goede komt aan leerlingen.
3
Management samenvatting
Er wordt veel geschreven over werkdruk in het onderwijs. Er zijn uiteenlopende organisaties al jaren (!) bezig dit probleem aan te pakken. Zonder succes. Hoe kan dat:
Het zijn nog steeds niet de juiste gegevens die worden verzameld
Elke organisatie werkt voor zichzelf, er worden geen gegevens uitgewisseld
Er lijkt geen gemeenschappelijk objectief omschreven doel aanwezig, iedereen gaat de eigen gang.
De feitelijk gerealiseerde arbeidsduur staat nergens op papier
Het huidige toegepaste taakbeleid kent een flexibele invulling, die objectieve metingen in de weg staat. Zeker omdat er door het instemmen van de MR binnen de onderwijsorganisaties, juridisch gezien geen reden is aan te nemen dat er verder onderzocht moet worden. Zie arrest …
Door het gebrek aan gerichte samenwerking door bonden onderling en andere organisaties, komt er geen concrete informatie die het feitelijke probleem bevestigt. Stichting DITfairtrade doet dienst als neutrale grond, waar alle zich aangesproken voelende organisaties kunnen samenwerken. DITfairtrade staat open voor input, maar bepaalt uiteindelijk de te volgen stappen. De afgelopen drie jaar zijn er verschillende pogingen gedaan de vakbonden , de VO Raad en enkele ouderorganisaties samen te laten werken op het terrein van deze arbeidsomstandigheden. De organisaties die op zo’n verzoek reageren, hebben allemaal de individualiteit van Iemanddoetiets.nl als reden tot afwijzing van de gevraagde samenwerking gebruikt. De bonden wensen daarnaast alleen hun eigen leden bij te staan en zien geen reden voor een alomvattende aanpak. Er worden geen juridische stukken uitgewisseld, aanwijzingen om gezamenlijk een databank in verband met ontbindingsverzoeken aan te leggen, worden genegeerd. De VO Raad stelt tot op heden dat het aangekaarte probleem slechts een individueel geval 4
betreft . De houding van de benaderde organisaties leert ons dat er een krachtige, sturende hand nodig is, die niet onder invloed verkeert bij én of van enkele partijen. De recent aangenomen motie tot het omlaag brengen van het maximum aantal te geven lesuren door een docent, zal de huidige problemen niet oplossen zonder dat de aan de basis gelegen oorzaken ervan aangepakt zijn. De sector onderwijs is helaas erg snel van haar à propos te krijgen. Enig onverbloemd taalgebruik of realistische conclusies zijn ongewenst. Vanuit management perspectief gezien, is het een onwillige, trage massa, die niet van plan is om er samen voor te gaan. Drie jaar vriendelijk verzoeken is lang genoeg, er is een stichting nodig die de rotzooi op gaat ruimen en ons onderwijs gezonder en beter maakt.
Voor de afnemers van onderwijs, scholieren, ouders, bedrijfsleven etc etc, is het van wezenlijk belang dat de kennis van onze economie zo goed mogelijk op peil blijft. Behalve dat, uiteindelijk, ons nationaal bruto product ervan afhangt, geeft een betere onderwijs kwaliteit direct gunstige gevolgen voor hen die nu geen toegang hebben tot particuliere instituten. Zoals OESO zojuist concludeert: er wordt veel talent verspild. De reeks van gunstige effecten zal tot slot culmineren in een vergroting van de sociale cohesie van groepen Nederlanders die die nu in beduidend mindere mate hebben.
5
1
Achtergrond
7
2
Innovativiteit
9
3
Doel en resultaat eerste stap
11
4
Project plan
12
4.1
Aanpak
13
4.2
Planning
14
4.3
Risico’s
15
5
Duurzaamheid en maatschappelijke relevantie:
16
6
Economisch perspectief
18
7
Begroting
19
bijlagen: 1) Werkplan 2) Begroting, plus toelichting kosten projectfase 2 3) overzicht deelgebieden/fasen DITfairtrade
6
1
Achtergrond
Hoewel de sector onderwijs bekend staat als een niet erg gezonde arbeidsomgeving, slaagt niemand erin de juiste oplossingen aan te dragen om dit ,tezamen met de eruit voortvloeiende problemen aan te pakken. Wel al gerealiseerde aanpak, blijkt onvoldoende. Helaas lijkt niemand te weten waar dat aan ligt. De uitval van personeel binnen onderwijs door aangetaste gezondheid wordt eerder meer dan minder. De gevolgen daarvan kosten de maatschappij steeds meer . Slechts docenten die niet emotioneel betrokken zijn bij hun leerlingen, lijken minder last van burn-out te krijgen.
DITfairtrade heeft al verrichte en huidige inspanningen bestudeerd. Daaruit blijkt dat geen enkele organisatie een objectieve aanpak van de arbeidsomstandigheden hanteert. Vrijwel elk onderzoek naar de oorzaak van de gezondheidsproblemen, wordt op subjectieve grond gestoeld. Waarom dat zo is, is onbekend. In de onderzoeksliteratuur is vermeld dat dergelijk onderzoek andere output genereert dan objectief onderzoek. Aangezien deze ontwikkeling zich al jaren voortzet, meent DITfairtrade dat er een buitenstaander als neutrale coördinator moet optreden. De taakonderdelen van docenten dienen geheel geijkt te worden op basis van in dergelijke onderzoeken gangbare criteria.
Behalve dat er voor docentgerelateerde handelingen normen opgesteld moeten worden, moet de samenhang van de arbeid bekeken worden. Is de hoeveelheid belasting voor de werknemer voldoende gecompenseerd binnen de arbeidstijd of legt die belasting een onevenredig grote druk op de tijd buiten die arbeidstijd. Hier zijn , onder andere via Ministerie Sociale Zaken, normen voor opgesteld. De technische problemen zijn zeer klein in vergelijking met de sociale uitdaging. Tot op heden is de sector onderwijs, haar begeleiders, vertegenwoordigers en inspecteurs, niet genegen gebleken om met als enige leidraad het belang van de werknemer, diens arbeidsomstandigheden te evalueren. Integendeel, door het huidige systeem is er op papier geen oorzaak voor de gezondheidsproblemen aan te wijzen.
7
Door allerlei redenen kiezen de verschillende instanties ervoor andere belangen dan die van gezonde en duurzame arbeid voorrang te geven. De kwaliteit van onderwijs is voor een relevant deel afhankelijk van de kwaliteit van de docenten. Het stelselmatig aantasten van de kwaliteit van deze docenten wegens andere, soms onuitgesproken belangen, levert voor onze maatschappij als geheel een enorme schade op.
Probleemeigenaar is de maatschappij als geheel. Zolang wij er voor kiezen om van docenten emotionele betrokkenheid en bevlogenheid te verwachten, zullen de werknemers binnen de sector minder ervaren/ingesteld zijn op het bewaken van hun eigen arbeidsomstandigheden. Pas als de maatschappij docenten voor de klas wil die uitstekend in staat zijn om voor zichzelf gezonde arbeidsomstandigheden te kweken, ligt het probleem bij de sector zelf.
NB: de in deze tekst genoemde verwijzingen, worden onderbouwd door op www.ditfairtrade.nl geplaatste documenten.
8
2
Innovativiteit
De gesignaleerde problemen lijken zich in veel andere landen voor te doen: Taakinvulling van docenten is niet eenduidig geregistreerd en niet vergelijkbaar. Het is heel goed mogelijk, dat eenzelfde taak, bij een onderwijsinstelling 60% aan papieren taaklast van die van een andere onderwijsinstelling oplevert. In veel andere sectoren is het volkomen geaccepteerd dat een neutraal bureau de opdracht krijgt de feitelijke tijdbesteding van werknemers in kaart te brengen. Onderwijs houdt vast aan het gegeven dat zulks voor haar niet volledig in beeld te krijgen is. Men ziet geen kans om alle aanwezige taken in kaart te brengen, van tijd te voorzien en dat in de gewenste duurzaamheidvorm te gieten. Bijvoorbeeld inclusief een hersteltijd en een normale opslag voor tijd die in ieder bedrijf nieteffectief besteed wordt. Dit is, meent Stichting DITfairtrade geen kwestie van technologische ontwikkeling, maar het ontbreken van de wil bij werkgevers en politiek en het ontbreken van kunnen bij docenten en hun vertegenwoordigers.
De werkelijke innovatie ligt in de benadering van taakbeleid onderwijs. Tot op dit moment tracht men enerzijds dit beleid vorm te geven volgens de aanpak binnen het bedrijfsleven. Anderzijds weigert men beleidsmatig te erkennen dat de feitelijke tijdbesteding van het personeel de basis, de kracht van het onderwijs is. Personeel kan voorzien worden van allerlei technische snufjes, het lesgeven zelf is een ambacht. Door de tegenstrijdigheid in het huidige toegepaste beleid wordt er een verre van optimaal rendement behaald binnen onderwijs. De productiefactor Arbeid kun je niet hetzelfde inrichten/onderhouden als de factor Kapitaal. De emotionele kant van het werk blijven negeren in facilitering, werkt averechts. Tenzij het de bedoeling is, geen docent emotioneel betrokken te laten zijn.
9
Een probleem is het gebrek aan wil in de politiek en een gebrek aan bestuurders die realiseren dat het op papier achterwege laten van een significant deel van de arbeidslast, een zorg op zichzelf is. Als deze zorg, zoals die zich voordoet, genegeerd blijft, zal het leraren tekort enorme proporties aannemen door uitval. Tegelijkertijd zal de professie alleen volgehouden worden door mensen die een lager EQ hebben, aangezien de gewenste betrokkenheid en de toepassing daarvan in het werk, de meest slopende factor is. Daardoor zal de persoonlijke begeleiding van leerlingen teruglopen, dan wel zich nog verder naar het buiten onderwijs gelegen private circuit verplaatsen. Door het uithollen van leerlingbegeleiding en maatwerk binnen onderwijs, zullen minder mensen een hoger niveau van onderwijs bereiken, wat voor Nederland als kenniseconomie uiterst nadelig werkt. Alleen initiatieven die aparte fondsen binnenhalen, zullen in staat zijn leerlingen tot een hoger niveau op te leiden. Het gaat hier niet alleen om wetenschappelijke opleidingen, maar met name de ICT en de technische sector zullen ernstige en bijna niet meer te repareren tekorten oplopen.
10
3
Doel en resultaat Tweede stap
Terwijl Fase 1 doorloopt, start fase 2. De vrijwilligers benaderen de MR in het VO. Eerst per brief of mail, daarna persoonlijk via de telefoon. Die vrijwilligers zijn daarvoor grondig ingelicht over de exacte doelstellingen van DITfairtrade, zodat er een uniform geheel uitgerold wordt. De ervaring leert, dat docenten en dus ook MR wel mee willen werken, maar dat anoniem willen doen. De angst is enorm. De reacties die zijn binnengekomen en nog steeds binnen komen, laten dat duidelijk zien. Op hetzelfde moment wordt door het bestuur van de stichting contact gelegd met de uitvoerders van het enige onderzoek wat op basis van objectieve maatstaven is verricht, worden verwante organisaties nogmaals gepolst over Vriendschap en Samenwerking en wordt een aanvraag voor het ESF voorbereid. Een aanvraag voor het ESF is strikt tijdgebonden en gaat al dan niet in samenwerking met gemeenten of Sociale Zaken of UWV. Stichting DITfairtrade neemt wat dat betreft de meest praktische route. Deze fase loopt van begin januari tot eind maart 2017.
11
4
Project plan
0e jaar en 1e jaar opstellen officiële stukken DITfairtrade
stichtingsplan /goedkeuring CBF
opstellen planning
1e/2e/3e/4e jaar
updaten website DITfairtrade promotiemateriaal ontwikkelen
PR stukken/ flyers
fondsen aanschrijven bedrijfsleven aanschrijven Opzetten Vrienden van DITfairtrade Opzetten Samenwerking bedrijfsleven nabellen contacten leggen bedrijfstak normtijden verzamelen bekende gegevens normtijd rapportages verzamelen gegevens juridische zaken discussie arbeidsduur/arbeidsinvulling internet, vakbonden, MR
MR in VO aanschrijven MR in VO nabellen onderzoekers Regioplan 2008 benaderen overleg met belangengroepen voorbereiden subsidieaanvraag ESF
12
2e jaar
Ontwerpen metingen Contacten leggen Hogescholen Studenten instrueren/ vrijwilligers instrueren Arbeidsdeskundigen Uitvoeren metingen Opstellen tussen advies MOCW en VO Raad: normtijden docenttaken VO
MR in PO aanschrijven OR in MBO aanschrijven MR en OR nabellen
Initiëren Samenwerking Website DITfairtrade onderhouden Vrienden van DITfairtrade onderhouden Aanvragen subsidie ESF
13
3e jaar
studenten begeleiden/ vrijwilligers begeleiden arbeidsdeskundigen
MR in PO aanschrijven OR in MBO aanschrijven MR en OR nabellen
Onderhouden Samenwerking Website DITfairtrade onderhouden Vrienden van DITfairtrade onderhouden
Verwerken data
14
4e jaar
Verwerken data Opstellen eindadvies/voorstel voor ministerie OCW en VO Raad etc Afronding Overdragen Opruimen
5e jaar
Uitloop
15
5
Duurzaamheid en maatschappelijke relevatie: impact
Het doel van Duurzame Inzetbaarheid is om mensen langer en productief aan het werk te houden en in te zetten op leeftijdsbewust personeelsbeleid.
Eerste berekening op basis van data DUO: Van docenten: bevindt 55% zich in chronische tijdsnood.. Dat is een ongezonde situatie en noopt de docenten aantal zaken kwalitatief minder zorgvuldig uit te voeren dan verwacht of wenselijk is. De overige 45 % varieert van “op papier niet in tijdnood”, tot “werkelijk niet in tijdnood” Er is geen enkele groep docenten die tijd overhoudt, op basis van aanstelling en functiebeschrijving. Deze getallen zijn elk jaar actueel. Door de aanhoudende situatie wordt de docentenpopulatie qua gezondheid en uiteindelijke kwaliteit aangetast. Iets wat zich vertaalt in stijgende burn-out cijfers en het aantal ontbindingen op basis van arbeidsconflict. ( De arbeidsovereenkomst van iedere docent die aankaart te weinig tijd te krijgen, wordt ontbonden op basis van arbeidsconflict) Een verbetering van de duurzaamheid binnen taakbeleid onderwijs, verhoogt niet alleen de kwaliteit van het onderwijs waardoor er minder kosten komen voor reparatie van achterstanden en hiaten. Het verlaagt het percentage docenten dat uitgeschakeld wordt door burn-out, wat invloed heeft op zowel de onkosten van onderwijsinstellingen als de maatschappij als geheel, als dat er een minder groot tekort aan docenten optreedt. Het geeft naar de maatschappij toe een signaal af, dat overheid en bedrijfsleven bewust zijn van het belang van een duurzame opzet onderwijsbeleid.
16
De ogenschijnlijk hogere kosten voor deze operatie zal zich op de langere termijn in veelvoud terug betalen door de versterking van de positie van de Nederlandse economie. De laatste gegevens laten zien dat docenten die minder betrokkenheid hebben, minder last hebben van burn-out dan docenten die wel betrokkenheid hebben. De te beantwoorden vraag voor politiek en afnemers van onderwijs is welk type docent men voor de klas wil.
Een eventueel lerarentekort wordt kleiner door het opnieuw aan het werk gaan van de docenten die nu het onderwijs hebben verlaten door de onrealistische taaklast. Het tekort wordt ook kleiner door de werkzaamheden van docenten (veel) beter laten te ondersteunen. Op dit moment is elke docent zijn/haar eigen secretaresse.
17
6
Economisch perspectief
Goed onderwijs is voor elke economie van levensbelang. Vrijwel ons hele economische perspectief hangt er van af.
18
7 Begroting Zie bijlagen
19
Bijlage 1 Werkplan Wp Korte beschrijving
deelnemers
projectresultaat
Social media actief bewerken studenten
draagvlak
Politici actief benaderen
leiding
draagvlak
Radio commercie
uitbesteden
bekendheid
Flyers ontwerpen
Studenten grafische
bekendheid
Start-Eind
vormgeving MR schriftelijk benaderen
studenten
draagvlak
vrijwilligers
Toezeggingen
Informeren juridische gronden, maatschappelijk belang, eigen verantwoordelijkheid MR nabellen
medewerking Website updaten
Vrijwilligers/uitbesteden
Opzetten Vrienden van
vrijwilligers
communicatie
DITfairtrade Samenwerkingsprotocol
leiding
opstellen
Kader vaststellen waarbinnen samenwerkende organisaties zich prettig voelen
Verzamelen gegevens
Studenten/ vrijwilligers
Voorkomen dubbel
juridische zaken discussie
werk/schiften irrelevante
arbeidsduur/arbeidsindeling
zaken
Onderzoekers Regioplan
leiding
benaderen
Voorkomen dubbel werk/schiften irrelevante zaken
Overleg met
leiding
belangengroepen Voorbereiden
Leiding doet aanzet, vervolg
subsidieaanvraag ESF
door vrijwilligers
20
Bijlage 2 begroting
DITFAIRTRADE Baten & Lasten x €
0e jaar
Vrienden van DITFAIRTRADE
100000
330000
200000
50000
50000
50000
40000
50000
300000
25000
25000
15000
50000
50000
Subsidie
1e jaar 2e jaar 3e jaar 4e jaar
Diensten Totaal
5e jaar
SUB
140000
380000
500000
125000
125000
65000 1335000
28800
147060
147060
152220
121776
60888
50000
100000
10000
15000
15000
15000
1500
18000
18360
15606
7959
7959
7500
15300
15606
14857
10824
7500
Kosten onderhoud huisvesting
500
510
520
531
541
552
Abonnementskosten Licenties
1000
2500
2500
2500
2500
2500
verbruiksartikelen
1500
2500
2000
2000
1000
1000
ict ondersteuning
3000
7000
9000
9000
7000
5000
porto
3000
3000
3000
3000
3000
3000
1800
18000
18000
18000
10000
5000
35000
40000
25000
10000
5000
5000
15000
15000
15000
5000
5000
250
1000
1000
1000
1000
1000
1500
5000
5000
5000
5000
1500
140
250
250
250
250
260
55490
330120
392296
278964
200851
Lasten Personeelskosten kosten arbeidsdeskundigen
657804
Productiekosten / ondersteuning Samenwerking Kosten vrijwilligers Kosten huisvesting incl. servicekosten
Kleine hardware &
Autokosten + reiskostenvergoedingen Marketing kosten Algemene kosten Verzekeringen Contributies
Rente en bankkosten Sub-Totaal
106159 1363879 21
Investering vóór aanvang laptop
1500
drukwerk
1000
promotiemateriaal
1000
ondersteuning web
1000
overige apparatuur en inventaris
1200
toner
2400
communicatie
1200
vervoer
1800
porto
1000
Totaal aanvangskosten
totaal
12100
106159 1375979
67590
330120
392296
278964
200851
0,31
1,53
1,53
1,53
1,20
0,60
Aantal vrijwilligers
15,00
100
100,00
100,00
25,00
15,00
cashflow
72410
49880
107704
-153964
-75851
-41159
Aantal medewerkers in FTE
22
-40979
Bijlage 2b
Specificatie kosten tweede fase ( in euro) Kosten 1e jaar
330120
Minus kosten arbeidsdeskundige 50000 -/Wordt
280120
Tweede fase neemt een kwart jaar in beslag: 280120 ÷ 4 = 70030
23
Bijlage 3: overzicht deelgebieden/fasen DITfairtrade
Project titel : Overzicht
Vaststellen landelijke normen docenttaken 1) 1) september 2016- juni 2017 Campagne voor stichting DITfairtrade.
deelgebieden :
Belanghebbenden informeren over arbeidsomstandigheden en werkdruk voortgezet onderwijs in Nederland. Voorbereiden volgende fasen. Een eerste stap waarmee op duurzame wijze een kwaliteitsverbetering onderwijs wordt gerealiseerd.
2) 3) 2) januari 2017 – maart 2017 Implementatie stichting DITfairtrade. Relevante organisaties informeren over stappenplan stichting DITfairtrade om primair de arbeidsomstandigheden van het voortgezet onderwijs in Nederland, gezonder, eerlijker en duurzamer te maken. Met als eindresultaat een kwaliteitsverbetering van het onderwijs. 4) 5) 3) april 2017 –dec 2017 Samenwerking beginnen met UWV en Sociale Zaken. Aan de hand van hun richtlijnen doorlichten arbeidsomstandigheden onderwijs in Nederland. Met name het vaststellen en ijken van normtijden ten behoeve van een duidelijker taakbeleid binnen onderwijs organisaties. 6) 7) 4) jan 2018 -? Feitelijke uitvoer vastleggen normtijden voor taakonderdelen leraren in Nederland, te beginnen voor het V.O. met als einddoel een kwaliteitsverbetering onderwijs, op basis van gezonder, eerlijker en duurzamer arbeidsomstandigheden.
Project coordinator :
Stichting DITfairtrade
Contact persoon :
Denise Hupkens e-mail:
[email protected]
Project partners :
MR voortgezet onderwijs ( zo25 ook PMR, GMR etc) postadres: Van kempenstraat UWV 2252 VG Voorschoten. Ouderorganisaties onderwijs Bedrijfsleven Vakbonden onderwijs
24
