projectenveloppe & denkstarter
Limes miles Reis je rijk!
Inhoud Projectenveloppe 3 Matilo 7 Op de lijn Denkstarter 8 Limes miles 9 Inleiding 10 In woorden 11 Opgevangen 12 Sfeer
2
Limes miles
projectenveloppe
Limes
Limes miles / Limes
Zuid-Holland wil, samen met het Rijk en de twee andere betrokken provincies, het Nederlandse gedeelte van het grootste archeologisch monument van Europa zichtbaar maken. Dat willen wij doen door te focussen op 6 grote knooppunten, waarvan 2 in Zuid-Holland: Leiden e.o (waarbinnen ondermeer Matilo en het RMO) en het Groene Hart (Nigrum Pullum bij Zwammerdam). Door een combinatie van enerzijds een uniforme beeldtaal (logo’s) en anderzijds verschillende ontwerptoepassingen, kan de samenhang van de verschillende onderdelen van de Limes op die locaties letterlijk zichtbaar gemaakt worden. Deze verschillende maar toch als samenhangend te herkennen visualisaties verrijzen boven het maaiveld en bieden programmatische uitdagingen voor verschillende doelgroepen. Op deze wijze ontstaan ankerpunten waaraan verschillende activiteiten en/of evenementen gekoppeld kunnen worden zoals festivals, openluchtevene menten, die zijn verbonden met andere culturele en toeristische voor zieningen in de omgeving. De realisatie van deze knooppunten vindt plaats middels publiek-private samenwerking en cofinanciering door partners. Hierdoor onstaat niet alleen een basis voor duurzaam behoud van dit archeologisch monument, maar kan het ook gaan fungeren als vliegwiel voor economische activiteiten. Projectenveloppe: Archeologisch Park Matilo Archeologisch Park Matilo is potentieel werelderfgoed, beschermd rijksmonument en multifunctioneel regionaal stadspark in één. Op deze groene plek aan de stads rand van Leiden liggen onzichtbaar onder de grond de archeologische resten van een van de belangrijkste Romeinse castella langs de Limes. Het unieke ontwerp van het stadspark maakt het Romeinse Castellum weer beleefbaar, zonder dat het archeologisch monument wordt aangetast. Het park wordt door initiatiefnemer
gemeente Leiden voor 2013 gerealiseerd. In deze fase heeft de provincie op basis van een intentieverklaring tussen gemeente, provincie en rijk (2009) een rol gespeeld in de archeologische advisering. Streefbeeld 2013-2016 is dat het stadspark wordt uitgebouwd tot een bovenregionale erfgoedbestemming, waarbij Matilo wordt gepositioneerd als een van de belangrijke castella langs de Limes. Concrete bijdrage van de provincie kan bestaan uit steun aan drie onderdelen:
Limes miles
3
4
Limes miles
– Verhaal: Het Romeinse verhaal van Matilo helpen ‘vertellen’ door toe passing van informatievoorziening in het park zelf (fysiek) en de ontwik keling van een digitale App, gekoppeld aan de bredere Limesactiviteiten. – Verbeelding: Romeinse wachttorens deels ondersteunen. Aanleg van circa 6 Romeinse wachttorens als onderdeel van de contouren van het oorspronkelijke Castellum, die deels toegankelijk zijn voor de bezoeker. – Verbinding: Routenetwerk naar en van Archeologisch park Matilo verbeteren: gebruik van bestaande wandel- en / of fietsroutes (voor zover mogelijk in de buurt van de oorspronkelijke Limes weg) die park Matilo regionaal, landelijk en internationaal verbinden met de hele Limes. Specifiek moet een verbinding tot stand worden gebracht tussen de binnenstad van Leiden enerzijds (De Burcht, het Rijksmuseum van Oudheden en het Archeologisch Centrum Leiden) en het Groene Hart anderzijds.
tussen Rijk en de 3 provincies ZuidHolland, Utrecht en Gelderland) en in de rijksvisie Erfgoed en Ruimte (VER).
Samenwerkende partijen: Gemeente Leiden, Provincie Zuid-Holland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed hebben in 2009 een intentie verklaring getekend waarin de provincie aangeeft ‘proactief aan het ontwikkelings traject te willen deelnemen’. Het park Matilo is opgenomen in het Plan van Aanpak Publieksbereik van het Samen werkingsverband Limes (samenwerking
Rol provincie: Verbinden en stimuleren d.m.v. cofinanciering, regionale en landelijke samenwerking betrokken partijen, inzetten RO-instrumentarium en gebiedsprofielen, koppeling met uit voeringsprogramma’s Groen en Fiets.
Verder zijn bij de totstandkoming van de verschillende onderdelen binnen het park ondermeer de volgende partners betrokken: – Gemeente Leiden – Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) – Holland Rijnland – Provincie Zuid-Holland – Het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden – Woningcorporatie Portaal – Hazenberg Archeologie – Universiteit Leiden – Het Archeon in Alphen aan de Rijn – Regionale Onderwijsinstellingen – Wijkvereniging Roomburg / Meerburg – Buurthuis Matilo – Archeologiehuis Zuid-Holland – Limes Initiatief Groep – Stichting Stadstuinen – Archeo-Nu – Overige vrijwilligers en betrokkenen
Limes miles / Limes
5
Limes miles
6
Limes miles
Limes
Op de lijn Bollenstreek
Landgoed Keukenhof
Kagerplassen en molens
Kaag/Oude Rijn Den Haag/ Wassenaar Landgoederenzone
Aarlanderveen
Bollenstreek
Weipoort
Meije
Zoeterwoude/ Stompwijk
Aarlanderveen/ Nieuwkoopsche Plassen/ Meije
Fort Wierickerschans
Boskoop/ Reeuwijk-Dorp Reeuwijkse Plassen/ Oude Hollandse Waterlinie
Tweemanspolder
Midden-Delfland
Krimpenerwaard
Vlietlanden
Middengebied Krimpenerwaard
Alblasserwaard/ Vijfheerenlanden
Voorne/ Brielle/Bernisse
Diefdijk
Panorama Kinderdijk
Kop van Goeree
Schurvelingengebied
Hoeksche Waard
Dordsche Biesbosch Polder de Biesbosch
12.1189
Limes miles / Limes
Landgoed Keukenhof
Vrieschekoopse en Wassenaarsche Polder
Kagerplassen en molens
Kaag/Oude Rijn Den Haag/ Wassenaar Landgoederenzone
Aarlanderveen
Weipoort
Meije
Zoeterwoude/ Stompwijk
Aarlanderveen/ Nieuwkoopsche Plassen/ Meije
Fort Wierickerschans
Boskoop/ Reeuwijk-Dorp Reeuwijkse Plassen/ Oude Hollandse Waterlinie
Tweemanspolder
Midden-Delfland Vlietlanden
Krimpenerwaard Middengebied Krimpenerwaard
Alblasserwaa Vijfheerenland Panorama Kinderdijk
Limes miles
7
Concept
Limes miles
denk starter Denkstarters Dit is een denkstarter. Deze starten het denken over mogelijke rollen die erfgoed kunnen spelen en over denkbare allianties rond het erfgoed. Ze zijn nadrukkeljk niet bedoeld als leidende oplossing – wél om ideeën en energie los te maken.
8
Limes miles
Laat je leiden vanuit Leiden langs mijlen geschiedenis, want Zuid-Holland is Romeinen rijk.
Limes miles / Limes
Het noordelijkste puntje van het Romeinse Rijk als startpunt voor een onvergetelijke reis waar je vind wat je niet zoekt. Wie wist dat je zo dichtbij zulke grote verhalen kon vinden? Door een slimme mix te maken van fysieke plekken en digitale middelen kun je een rijke trektocht maken waarmee de geschiedenis tot leven komt. Je hoeft niet eens naar Rome om te ervaren hoe de Romeinen leefden. Maar als je het spoor volgt kom je er vanzelf.
Limes miles
9
Denkstarter In woorden
Woorden die het concept samenvatten
ontdekken, verkennen, reizen, inspiratie, Romeinen, natuur, langzaam, fietsen, wandelen, app, smart phone, speurtocht, augmented reality, reisgids, trektocht, vakantie, wonen, uitje, zondag, voet sporen, leren, park, groen, geur, regionaal, nationaal, internationaal, castella, routes, tjilp, drup, ritsel, de paden af, startpunt, eindpunt, rijkdom, ontmoetingen
10
Limes miles
Denkstarter Opgevangen
denk starter
Wat bezoekers zeggen over Limes
“Ik herinner me de Romeinen nog van de lagere school. Maar ik heb me nooit gerealiseerd dat het Romeinse Rijk zo ver strekte.” “Ik wilde een keer een andere vakantie. Toen vond ik dit. Ik heb drie maanden gereisd in de voetsporen van de legioenen en ben op de mooiste plekjes geweest. De Zijderoute was te gek, maar deze Limesroute was net zo bijzonder.”
“Wonen ín de geschiedenis met alle gemakken van nu.” “Gek dat je altijd eerst ver gaat zoeken om vanaf daar te zien hoe bijzonder het dichtbij eigenlijk is.” “Als je op zo'n toren staat, realiseer je je pas hoe veel die Romeinen al konden. Sta je eigenlijk nooit bij stil.”
Limes miles
11
12
Limes miles
Limes miles / Limes
13
Limes miles
14
Limes miles
Limes miles / Limes
15
Limes miles
Limes Reis je rijk!
