Project re:DDS, case study voor web-‐archeologie REconstruc=e van De Digitale Stad Tjarda de Haan, web-‐archeoloog & gast conservator Amsterdam Museum
KNVI jaarcongres, 12 november 2015
Project re:DDS Ons doel: Behoud van ons born digitaal cultureel erfgoed. Onze uitdaging: Zijn we in staat om -‐samen-‐ De Digitale Stad te transformeren van een virtueel AtlanGs in een virtueel Pompeii?
Project re:DDS
Project re:DDS
De Digitale Stad (DDS): 1994 -‐ 2001 • • • • • •
1ste virtuele stad in de wereld. 1ste Nederlandse online community. 1ste keer internet (graGs) toegankelijk voor grote publiek in Nederland. Grote invloed op opkomst en percepGe van de mogelijkheden van Internet in Nederland. Trok internaGonale aandacht met ontwerp: metafoor van een stad om structuur en vorm te geven aan (nog onbekende) cyberspace. DDS vertelt het verhaal van Amsterdam: •
•
Goed voor de cyberreputa=e van de stad Amsterdam: • •
•
Francisco van Jole (1994): “Vanavond opent de Digitale Stad haar elektronische poorten. Dat lijkt wel de eerste zin van een sprookje en eigenlijk is het dat ook een beetje. Door een monsterverbond van anarchis<sche hackers en autoriteiten is in Amsterdam binnen drie maanden een openbaar elektronisch communica<esysteem uit de grond gestampt dat zijn weerga op het Europese vasteland niet kent.” CNN (1997): “For hundreds of years the city of Amsterdam has been a center of commercial trade, art and educa
Aantal inwoners: 1994: 12.000 -‐ 1997: 60.000 -‐ 1998: 80.000 -‐ 2000: 140.000.
8/18
Project re:DDS Schatkamer met digitaal erfgoed DDS3.0 - 10 juni 1995
DDS1.0 - 15 januari 1994 DDS2.0 - 1 oktober 1994
• • •
DDS is een belangrijke historische bron over de beginjaren van het web in Nederland. Cultuur: DDS is een digitale omgeving, een virtuele stad met inwoners, die objecten, ideeën en tradiGes voortbracht. Techniek: DDS is een complex informaGesysteem met verschillende applicaGes. DDS is interacGef, vernetwerkt, procesmaGg en contextaYankelijk: – – –
1994-‐1995: DDS 1.0 -‐ telnet interface 1994-‐1995: DDS 2.0 -‐ website: staGsche HTML 1995-‐2001: DDS 3.0 -‐ websysteem: staGsche HTML én interacGeve webpagina's
Project re:DDS Help, ons digitaal erfgoed gaat verloren!
•
"In the past, important parts of our cultural heritage have been lost because they were not archived -‐in part because past genera=ons did not, or could not, recognize their historic value“, Peter Lyman in zijn blog 'Archiving the World Wide Web’.
•
"The Web was not designed to be preserved. The average life of a Web page is about 100 days“, Brewster Kahle, Internet Archive.
•
“Humanity’s first steps into the digital world could be lost to future historians. We face a "forgo[en genera=on, or even a forgo[en century”, Vint Cerf.
Project re:DDS Collec=e 2.0 en born digital •
Grote uitdaging voor Amsterdam Museum: het verwerven, reconstrueren, conserveren, ontsluiten en duurzaam toegankelijk houden van (born) digitale objecten stelt andere eisen dan van fysieke objecten. • Hoe ga je om met objecten die interacGef, vernetwerkt, procesgericht en contextaYankelijk zijn? • Hoe reconstrueer/restaureer je born digital data? • Hoe en waar sla je digitale objecten duurzaam op? • Hoe houd je de data toegankelijk? • Hoe beheer je digitale objecten?
2/18
Project re:DDS Project re:DDS à Uitdagingen: • •
•
Born-‐digitaal materiaal: complex en kwetsbaar. Door snelle veroudering van techniek: ontbrekende hard-‐ en sogware, verloren documenten en linkrot. Wees snel, wees op Gjd. Aanpak: DDS is niet meer online. Internet Archive starhe pas in 1996. Hoe pak je dit aan? Geen standaarden. Gezien de urgenGe kunnen we niet meer wachten. Dus: doen (trial and error)! Taakverdeling: wie pakt het op om het mogelijk te maken born digital erfgoed te kunnen reconstrueren, conserveren, ontsluiten en toegankelijk te maken? Hard nodig: o o o o
web-‐archeologische tools. centraal depot voor tools: om van verschillende media te lezen, oa tape readers. so`warebibliotheek: wie archiveert oude sogware, oa Solaris, Windows, MacOs. duurzaam e-‐depot en digitale infrastructuur.
12/18
Project re:DDS Onze mo=va=e: • •
DDS als aansprekend voorbeeld om aandacht te vragen voor gevaar van ‘Digitaal geheugenverlies’. Zoeken naar mogelijkheden voor kleinere musea om digitaal erfgoed te bewaren en in context te tonen.
Onze doelstellingen: • • •
•
Zichtbaar maken van belangrijk stuk Amsterdamse geschiedenis en behoud van internet-‐ historisch monument DDS. Opnemen van DDS in collecGes van erfgoedinstellingen. Pilot voor web-‐archeologie: hoe kan je historische (born digital) data reconstrueren, conserveren, ontsluiten en toegankelijk maken op wetenschappelijk en maatschappelijk niveau? Kennis en ervaringen verzamelen en verspreiden (DIY handboek web-‐archeologie).
Project re:DDS Wat doen we en waar zijn we nu?
1. Start: •
Lancering van het Open Geschiedenis Lab en virtueel museum.
2. Graven, bewerken en ontsluiten van data: • • •
Crowdsourcing (The Grave Diggers Party). Ontwikkeling web-‐archeologische tools (digital forensics en versioning control). Verzamelen van verhalen en herinneringen.
3. Opslaan, beheren en onderhouden: • • •
Aansluiten op naGonale Digitale Infrastructuur. Aansluiten op het ‘Open Archival InformaGon System’. Onderbrengen van DDS data bij e-‐depots.
4. Reconstruc=e en presenta=e: •
Originele sogware reconstrueren en op oorspronkelijke hardware of via emulaGe technieken tonen. Let the Bytes Free!
•
Conclusies, evaluaGe, documentaGe, kennisdelen.
•
5. Afslui=ng project:
Project re:DDS Crowdsourcing the community à ‘Grave Diggers Party’
Werkplaats à De Archeologische Vindplaats re:DDS •
WerkstaGons: • • •
•
Breng en/of upload opgegraven code Deel je verhalen en herinneringen in het Open Geschiedenis Laboratorium re:DDS Ga graven in de Wayback Machine en stel je vondsten veilig in het Historisch Depot
Gereedschap: • • • • • •
Computers: digitale graafmachines Opslag: emmers Muizen & UNIX commando's: spades, pikhouwelen, troffels Scripts: metaaldetectoren USB sGcks: vondstzakken Metadata: vondstkaarten
Tijdelijke Tentoonstelling à Toeris=sche Rondleidingen •
/Lost+found: ‘rariteitenkabinet’: • •
•
Hardware: servers, terminals, modembanken, tape-‐robots etc Screenshots van DDS
Uitleg: •
Wat is DDS? Waar ben je? Waarom deze vindplaats?
Project re:DDS Wat zoeken we? Archeologische resten van de stad: • Sogware -‐ Interfaces (DDS 1,2,3 en 3.5), Freezes (1996 en DDS3). • Hardware -‐ Shaman, Alibaba, Aladdin, etc. • Speciale projecten -‐ web: DDS Webmix, de Metro, cafés, etc. • Speciale projecten -‐ hybride: SMART TV, IjburgTV, Transparant Amsterdam, live.dds.nl, etc. • Individuele huizen & pleinen -‐ Thisbe, Plein vd Dood, etc.
2/18
/lost+found: FREEZE!
Project re:DDS
Project re:DDS
/lost+found: SMART TV uitzendingen
Project re:DDS /lost+found: Twee publieke terminals, 1994
Project re:DDS /lost+found: Stadsgezichten (interfaces) van De Digitale Stad • •
DDS's eerste graphische interface ontworpen door Walter van der Cruijsen in 1994. Nooit online voor DDS gebruikt. En eerste city logo.
Project re:DDS /lost+found: opgravingen in het museum
Project re:DDS /lost+found: De Digitale Stad krant, 1994
Project re:DDS /lost+found: Folder De Digitale Stad 3.0, 1995
Project re:DDS /lost+found: Handboek Digitale Steden, 1995
Project re:DDS /lost+found: De Digitale Stedeling uit 1996
Project re:DDS /lost+found: Ansichtkaarten DDS 1998
Project re:DDS /lost+found: mouse mat
Project re:DDS /lost+found: Bouwplaat van Plein van de Dood
Project re:DDS /lost+found: Overlijdensadverten=e Katja Hakkert (Stormkind) De Metro uit 1998
Project re:DDS /lost+found: opgravingen
Project re:DDS /lost+found: hardware
Project re:DDS DDS geschiedschrijving: de Avatars
• • • • •
*** the return of the DoDoS *** Geïntroduceerd op 10 juni 1995, met opening van DDS 3.0. De BASIC code om de DoDoS (DDS) te genereren is op een Atari ST geschreven. InspiraGe: 'Beaker' uit The Muppet Show. Concept: o “We wilden het concept van een persoonlijke avatar introduceren voor ‘wie zijn er op dit plein’ en de webcafe’s. Niet veel mensen hadden toen een digitale camera of tekenprogramma”. o “We hadden iets grafisch nodig om mensen een vorm van een unieke iden
•
De makers (in 1995): Rob van der Haar, Erwin Bolwidt, Michaël van Eeden en Marjolijn Ruyg. 5/18
Project re:DDS Zou het lukken? J • •
Behoud van internet-‐historisch monument DDS? Reconstruc=e van een representaGeve variant van DDS in het Amsterdam Museum?
– –
Sfeerimpressie: Reis door de verschillende DDS interfaces (film). InteracGe: Onderdelen DDS, bijvoorbeeld DDS1.0 en DDS3.0, nieuwsgroepen, worden geëmuleerd zodat sogware zich net zo gedraagt als toen en de bezoeker kan interacteren (vergelijk met filmset). RestauraGe: Waarheidsgetrouwe emulaGe van het totale systeem (project Lascaux II).
–
• •
DDS duurzaam geborgen en opgenomen in e-‐depots van erfgoedinstellingen? Kennis delen in het DIY Handboek: hoe reconstrueer, conserveer, ontsluit en maak je born digitaal erfgoed toegankelijk voor het publiek? OPROEP: Help ons DDS opgraven! Doe mee en vertel je verhalen! h[p://hart.amsterdammuseum.nl
DDS1.0 – 15 januari 1994
DDS3.0 – 10 juni 1995 DDS2.0 – 1 oktober 1994
2/18
Project re:DDS GOED NIEUWS:
Project re:DDS En dat vier je met de community!
Project re:DDS
Aan de slag! Wie doet mee? Met dank aan al onze partners (tot nu toe): • Oud bewoners, (ex) DDS-‐ers en re:DDS web-‐archeologen, Culturele CoaliGe Digitale Duurzaamheid, Digital Erfgoed Nederland, InternaGonaal InsGtuut voor Sociale Geschiedenis, Karin Spaink, Koninklijke Bibliotheek, LIMA, NaGonale CoaliGe Digitaal Duurzaam, Nederlands InsGtuut voor Beeld en Geluid, Stadsarchief Amsterdam, SGchGng Computer Erfgoed Nederland, SGchGng Daily, Universiteit van Amsterdam, Uva Computermuseum, Vereniging Open Domein en Waag Society.
Contact:
[email protected]
