Programmatische Aanpak Stikstof Rottige Meenthe en Brandemeer
Programma informatieavond Programma Aanpak Stikstof (PAS) 19.30-20.00 uur 20.00-20.05 uur 20.05-20.20 uur
20.20-20.35 uur
Inloop Opening door voorzitter Piet Dijkstra - Programma en doel van de avond Het wat en waarom van de PAS - Presentatie door Sipke Holtes, Provincie Fryslân De PAS in relatie met Natura 2000 - Presentatie door Marion Brongers, Altenburg & Wymenga
Programma informatieavond Programma Aanpak Stikstof (PAS) 20.35-20.50 uur
20.50-21.00 uur
21.00 uur e.v.
Uitleg uitvoering PAS - Presentatie door Sipke Holtes Hoe verder? Toelichting vervolg van de PAS en beheerplannen Natura 2000 Vragen gevolgd door AERIUS demonstratie/infomarkt
Doel presentatie: Waarom een
Programmatische Aanpak Stikstof
Natura 2000 en PAS Opbouw: Natura 2000
De invloed van stikstof De Programmatische Aanpak Stikstof
Natura 2000 en PAS Natura 2000 Realisatie levensvatbaar netwerk van Europese topnatuurgebieden
Doel Natura 2000 aanwezige habitattypen/vegetaties en soorten in kwaliteit of areaal behouden en/of versterken (= biodiversiteit behouden/ versterken)
11 Friese ‘PAS-gebieden’
Fryslân: 20 Natura 2000-gebieden 11 gebieden met stikstofknelpunt: PAS nodig!
Natura 2000 Probleem Stikstof veroorzaakt een belemmering bij halen N2000-doelen Gevolg: Geen Nbwet-vergunning mogelijk bij projecten met toename stikstofneerslag
Stikstof Effecten hoge stikstofneerslag kwaliteit/omvang vegetatie gaat achteruit. Door: Verzuring, vermesting, verruiging, vergrassing etc. achteruitgang Biodiversiteit. Dit gebeurt bij overschrijding van wat een habitattype aan kan.
Emissiebronnen Stikstof depositie in 2012 Bronnenbinnenland binnenland Bronnen Industrie, energie, raffinaderijen en afval Wegverkeer Overig verkeer Landbouw Huishoudens Overig Bronnenbuitenland buitenland Bronnen Industrie, energie en raffinaderijen Wegverkeer Overig verkeer Landbouw Huishoudens Overig Zeescheepvaart Zeescheepvaart Scheepvaart buiten NEC Anderebronnen bronnen Andere Onverklaarde depositie 0
100
200
300
400
500
600
700
800
mol/ha/jaar
Vergunning verlening
Ontwikkelingsruimte
Herstel beschermde natuur
Geen achteruitgang natuur
Minder emissie van stikstof
Duurzame daling
Gebiedsanalyses Per gebied: … de omvang van de stikstofneerslag … een analyse van de natuurdoelen … welk maatregelenpakket de doelen (op termijn)
mogelijk maakt. … de ruimte voor economische ontwikkelingen
Vergunning verlening
Ontwikkelingsruimte
Herstel beschermde natuur
Geen achteruitgang natuur
Minder emissie van stikstof
Duurzame daling
Afname stikstof Generieke landbouwmaatregelen Stalmaatregelen Emissiearme mestaanwendingstechnieken Voeder maatregelen
Vastgelegd in een convenant Innovatie door autonome ontwikkeling
Vergunning verlening
Ontwikkelingsruimte
Herstel beschermde natuur
Geen achteruitgang natuur
Minder emissie van stikstof
Duurzame daling
Ontwikkelingsruimte Wordt ingenomen door: Vb. toename consumptie bij ec. groei
m.n. Bedrijven < grenswaarde
m.n. Bedrijven Nationale/regionale projecten
Economische ontwikkeling Uitgifte Ontwikkelingsruimte (OR): Onderbouwing in gebiedsanalyses uitgifte OR geen negatieve gevolgen natuur;
Omvang OR: berekend door AERIUS per gebied/ha Verdeelregels, vb.: Ontwikkelingsplafond Realisatietermijn
Gevolgen invoering PAS
Waarborgt N2000 doelen; Duidelijkheid voor ondernemers; Trekt vergunningverlening Nbwet vlot; Hierdoor economische ontwikkeling mogelijk werkgelegenheid
Investering in natuur door provincie Investering door ondernemers in onderneming
Vergunning verlening
Ontwikkelingsruimte
Herstel beschermde natuur
Geen achteruitgang natuur
Minder emissie van stikstof
Duurzame daling
Rottige Meenthe & Brandemeer
Aanwijzing als Natura 2000-gebied • opstelling beheerplan • inventarisatie en toetsing bestaand gebruik • Pas-gebiedsanalyse
Stikstofdepositie en natuurwaarden • habitattypen: o welke en waar o gevoeligheid voor stikstof (KDW)
• omvang stikstofdepositie • overschrijding van gevoeligheid
Habitattypen en stikstofgevoeligheid Habitattypen
doel oppervlakte/ kwaliteit
KDW mol N/ha/jaar
• Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden
>
2143
• Vochtige heiden
>
786
• Blauwgraslanden
>
1071
• Trilvenen
>
1214
• Veenmosrietlanden
=
714
• Galigaanmoerassen
=
1571
• Hoogveenbossen
=
1786
1 mol = 14 gr, 70 mol = 1 kg
Habitattypenkaart
Huidige stikstofdepositie (Aerius)
Overschrijding KDW van habitattypen
Stikstofdepositie en KDW Meren met krabbenscheer ca. 8,0 ha + 64,8 ha zoekgebied
Vochtige heiden < 1 ha
Blauwgraslanden ca. 2,9 ha
Trilvenen < 1 ha
Veenmosrietlanden ca. 153,9 ha
Galigaanmoerassen < 1 ha
Hoogveenbossen ca. 34,2 ha
Conclusie stikstofdepositie • 4 habitattypen hebben (deels) een stikstofprobleem, nu en in 2030
nagaan of maatregelen nodig zijn
Effecten van stikstofdepositie • Aanvoer van verzurende stoffen: verzuring • Aanvoer voedingsstoffen: vermesting • Ammoniak is giftig voor veel soorten
Herstelstrategieën systeemgerichte maatregelen maken systeem ‘weerbaarder’ tegen stikstof • hydrologisch herstel
effectgerichte maatregelen gaan effecten van stikstofdepositie tegen • actief beheer om vegetatiesuccessie te remmen • successie terugzetten
Blauwgraslanden - analyse • belangrijkste knelpunt is verzuring natuurlijk proces, maar versneld door: o te hoge stikstofdepositie o verdroging door lage peilen in de omgeving
• door verzuring: o zuurminnende soorten overheersen o ‘mineralenrijkere’ soorten verdwijnen
Blauwgraslanden - maatregelen • • • •
voortzetten huidige maaibeheer plaggen van verdroogde/verzuurde locaties kleinschalig uitproberen van bekalking hydrologisch onderzoek o naar mogelijkheden voor vasthouden van water o naar verbeteren waterkwaliteit en wateraanvoer
Trilvenen - analyse • schaars, vrij zuur en soortenarm
• verlanding vanuit open water stagneert, en daarmee ook ontstaan van nieuw trilveen • stikstofdepositie versnelt de ontwikkeling naar volgende successiestadia
Trilvenen - maatregelen • onderzoek naar waterbeheer en –kwaliteit • doorzicht water verbeteren om verlanding weer op gang te brengen: o experimenten met slibschermen in petgaten o experiment met toevoegen van ijzer
• plaggen van verdroogde/verzuurde locaties
Veenmosrietlanden - analyse • te hoge stikstofdepositie opslag bomen, toename haarmos, soortenarmer
• verdroging door: o dikker worden van de kragge o lage peilen in de omgeving
• er is al veel gedaan aan het waterbeheer
Veenmosrietlanden - maatregelen • plaggen van verdroogde/verzuurde locaties o (open)graven van sloten voor wateraanvoer
• onderzoek naar waterbeheer en -kwaliteit o hoe kwaliteit van aanvoerwater te verbeteren o hoe wateraanvoer te verbeteren o mogelijkheden vasthouden van water
Vochtige heiden - analyse • zeer beperkte oppervlakte • te hoge stikstofdepositie vermesting, verzuring, soortenarmer
• verdroging door dikker worden van kragge • haarmos gaat domineren
Vochtige heiden - maatregelen • voortzetten huidige maaibeheer • ontstaan door successie • geen extra maatregelen nodig
Veenmosrietlanden plaggen
Trilveen plaggen (zoekgebied) Slibschermen (zoekgebied)
Blauwgrasland plaggen (zoekgebied) IJzer toedienen
De PAS in Rottige Meenthe & Brandemeer Deze maatregelen zijn bedoeld om achteruitgang van de stikstofgevoelige habitattypen in de 1e PAS-periode te voorkomen. Uitbreiding- en verbeterdoelen (waar aan de orde) kunnen op termijn behaald worden.
Uitvoering maatregelen is randvoorwaarde voor uitgifte van ontwikkelingsruimte.
Vergunningverlening onder de PAS Sipke Holtes
Vergunning verlening
Ontwikkelingsruimte
Herstel beschermde natuur
Geen achteruitgang natuur
Minder emissie van stikstof
Duurzame daling
Ontwikkelingsruimte Rottige Meenthe en Brandemeer:
OVERGANGSSITUATIE NU • Intern salderen • Extern salderen • AAgro-Stacks
STRAKS • PAS • Intern salderen • AERIUS
OVERGANG • Vergunnen externe saldering • Besluit Huisvesting!
STRAKS
DEPOSITIE
DEPOSITIETOENAME
Minder dan 0,05 mol/ha/jr
Klaar. Alleen berekenen. Berekening bewaren.
Minder dan 1,00 mol/ha/jr
Melden = berekening doorsturen.
Meer dan 1,00 mol/ha/jr
Vergunning aanvragen en berekening bijvoegen
Wanneer kom ik over de grenswaarden?
melkkoeien/ jongvee
1-mol-grens
0,05-mol-grens
70/50 100/70 200/140
3 km 5 km 8 km
28 km 30 km 50 km
300/210
13 km
>50 km
500/350
17 km
>50 km
1000/700
28km
>50 km
Referentie
Rottige Meente en Brandemeer 7 december 2004
Geen interimmer Milieutoestemming voor referentiedatum Bedrijf zonder NBWvergunning
Max feitelijke dieren (1-1-12 t/m 31-1214) is leidend
Interimmer Milieutoestemming na referentiedatum
Bedrijf met NBWvergunning
Max feitelijke dieren (1-1-12 t/m 31-1214) is leidend
Dieraantal = vergund recht
Vergunningverlening/Beleidsregels Voorbeelden: • Instellen van een plafond voor de te krijgen Ontwikkelingsruimte • Instellen van een cumulatief maximum per beheerplanperiode • Realisatietermijn instellen invulling van vergunning • Aanvullende regels interimmers
Vervolg:
Ter Inzage Ontwerp programma PAS Plan MER en Passende Beoordeling Gebiedsanalyses + vele achtergronddocumenten aangeboden
Hoe verder Ter inzage eindigt 20 februari Landelijke verwerking zienswijzen in afstemming met provincies Streven: besluitvorming eind april (vaststelling Rijk/instemming GS) Beheerplannen….
Verdere informatie • http://pas.natura2000.nl • http://www.fryslan.frl/PAS • http://www.genesis.aerius.nl/calculator
