PROGRAMMAGROEP 3 Cora Uijterlinde ( ) Robert Klaren ( )

TECHNOLOGIETOCHT 25-26 SEPTEMBER 2008 PROGRAMMAGROEP 3 Cora Uijterlinde (06 – 55 75 10 83) Robert Klaren (06 – 53 54 60 95)

TWEEDAAGSE TECHNOLOGIE TOCHT; STUDIEREIS AFVALWATERZUIVERING EN ENERGIE (GEORGANISEERD DOOR NVA, PROGRAMMAGROEP 3 AFVALWATERZUIVERING) In een afwisselend programma verdeeld over twee dagen bezoekt u diverse interessante afvalwaterzuiveringinstallaties met aandacht voor onder andere MBR-techniek, effluentpolishing effluenthergebruik, biomassavergisting en elektriciteit opwekking uit biogas. Op het programma staan bezoeken aan de communale afvalwaterzuiveringen van BrusselNoord (Actiflo®, CAMBI®, Athos® -natte oxidatie), Aachen (langdurige ervaring met zandfiltratie) en Nordkanal (MembraanBioReactor). Daarnaast wordt een bezoek gebracht aan aardappelverwerker Farm Frites te Lommel (waterzuivering, groene energie opwekking en effluenthergebruik) en een bierbrouwerij (waterzuivering, energiebedrijf). Vervoer vindt plaats per bus met opstart donderdagochtend en eindstop vrijdagavond in Eindhoven (Centraal Station). Snuif gedurende deze tweedaagse intensieve technologie belevenis de kennis en praktijkervaring op van de gast bedrijven/installaties en mede reisgenoten! Het aantal deelnemers is maximaal 30 personen. De studiereis is met name bedoeld voor technologen en bedrijfsvoerders, werkzaam bij bedrijven, waterschappen en adviesbureau's (ook ZZP-ers). U kunt alleen deelnemen als persoonlijk lid bent van de NVA. Voorlopige richtprijs bedraagt € 395 per persoon, inclusief vervoer, overnachting en maaltijden. REISPROGRAMMA donderdag 25 september 9:00!! vertrek Centraal Station Eindhoven ochtend bezoek Farm Frites Lommel (B) middag bezoek Zuiveringstation Brussel-Noord(B) overnachting Aken (D), Ibis hotel vrijdag 26 september ochtend middag namiddag circa 17:00

bezoek rwzi Aken (D) bezoek MBR Nordkanal (D) bezoek zuivering Bavaria in Lieshout (NL) aankomst Centraal Station Eindhoven

De studiereis wordt georganiseerd door PROGRAMMAGROEP 3 "AFVALWATERZUIVERING" VAN DE NVA! Contactpersonen: Robbert Klaren (Orgaworld, [email protected], 0413-3335000) en Cora Uijterlinde (STOWA, [email protected]; 030-2321199)

DEELNEMERS

1

Joop

Baltussen

BACO-adviesbureau BV

2

Anna

Bor-Vidolova

Hoogheemraadschap van Delfland

3

Edwin

Brune

MWH Global

4

Hans

Fulpen

Waternet

5

Amor

Gaillard

Tauw

6

Jan

Gerrits

WatRs, Water Technology Research Services

7

Stefan

Hark

8

Robert

Klaren*

McCain Foods Holland BV

9

Wilfred

Langhorst

Waterschap Hollandse Delta

[email protected]

10

Steven

Marijnissen

Waterschap Hollandse delta

[email protected]

11

Niels

Nijman

DHV

12

Krista

Noppen

Waterschap de Dommel

[email protected]

13

Tom

Peeters

DHV

[email protected]

14

Peter

Plasmans

Hoogheemraadschap Rijnland

15

Renée

Quist

Waterschap Zeeuwse Eilanden

16

Johan

Roeleveld

Delfluent Services BV

17

Chris

Ruiken

Waternet

18

Ferry

Spaans

Delfluent Services

[email protected]

19

Mieke

Teunissen

Grontmij

[email protected]

20

Cora

Uijterlinde *

STOWA

[email protected]

21

Stefan

Weijers

Waterschap De Dommel

[email protected]

* organisatie

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

PROGRAMMA

donderdag 25 september van

tot

duur

8:45

9:00

0:15

vertrek Centraal Station Eindhoven

9:00

10:00

1:00

reistijd Eindhoven - Lommel (B)

10:00

11:30

1:30

bezoek Farmfrites Lommel

11:30

13:00

1:30

reistijd Lommel - Brussel (B)

13:00

13:30

0:30

lunch onderweg

13:30

15:00

1:30

bezoek Zuiveringsstation Brussel-Noord

15:00

16:30

1:30

reistijd Brussel - Aachen (D)

vrijdag 26 september van

tot

duur

8:00

8:30

0:30

reistijd Hotel Aachen – Kläranlage Aachen - Soers(D)

8:30

10:15

1:45

bezoek Kläranlage Achen - Soers

10:15

11:30

1:15

reistijd Aachen - Kaarst (D)

11:30

13:15

1:45

bezoek MBR Nordkanal

13:15

14:45

1:30

reistijd Lieshout (NL)

14:45

16:15

1:30

bezoek Bavaria, beerbrewery

16:15

17:00

0:45

reistijd Centraal Station Eindhoven

Kläranlage Aachen-Soers Farm Frites Lommel

Zuiveringsstation Brussel-Noord

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Waarom ? Wanneer ? Waar... Page 1 of 1 DONDERDAG MIDDAG Uw

Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord Het project ?

Waarom ? Wanneer ? Waar ? Hoe wordt het zuiveringsstation gebouwd ? Wanneer ?

Wanneer zal het station klaar zijn ?

Waarom een nieuw zuiveringsstation bouwen ? Een groot deel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, ongeveer 1 miljoen bewoners beschikt niet over een zuiveringssysteem voor zijn afvalwater. Het project voor het zuiveringsstation van Brussel-Noord is bedoeld om deze bewoners een doeltreffend waterbehandelingssysteem aan te bieden dat de kwaliteit van het milieu.

De Zenne, natuurlijk afvalwaterbekken Waar ?

Op welke plaats zal het station komen ?

Hoe ?

Hoe wordt dat gebouwd ?

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest maakt deel uit van het hydrografische bekken van de Zenne, dat op zijn beurt deel uitmaakt van de Schelde. De Zenne ligt aan de oorsprong van de vestiging van de eerste “ketten” in Brussel. Vanaf de 11de eeuw bevordert deze de ontwikkeling van de handwerksnijverheid en van de handel (leerlooierijen, verfindustrie, brouwerijen, azijnstokerijen, papiermolens enz.). In de 16de eeuw wordt het echter een openluchtriool en haar overstromingen veroorzaken dodelijke epidemieën. Een eerste overwelvingsprogramma wordt aangevat op het einde van de 19de eeuw en de rivier verdwijnt onder de Lemonnier- en de Anspachlaan. In de jaren ’50 wordt de loop van de Zenne omgeleid en een tweede golf overwelvingswerken overdekt de rivier volledig, van de Veeartsenstraat tot Werkhuizenkaai, waar deze weer te voorschijn komt ter hoogte van het terrein van het toekomstige station. Het waterzuiveringsschema

Hoe werkt dat ? Aquiris en U ?

Om te zorgen dat de Zenne haar oorspronkelijke bestemming terugkrijgt, wordt een zuiveringsschema uitgewerkt in de jaren ’80 om het afvalwater van de 3 onderbekkens van de rivier te behandelen :

De werken z z z z

- het Zuidelijk bekken, - het Noordelijk bekken, - het bekken van Woluwe, - waarvan een deel in het Vlaams Gewest is gesitueerd. Akkoorden tussen het Brussels en het Vlaams Gewest leidden tot een samenhangend zuiveringsschema begin 1990, met de inplanting van twee zuiveringsstations, het ene in het Zuiden van het Gewest en het andere in het Noorden.

Het station van Brussel-Zuid Het eerste station, Brussel-Zuid, wordt in dienst genomen in juli 2000. Dit is gesitueerd op de grens van de gemeenten Anderlecht en Vorst. Het station behandelt ongeveer een derde van het Brusselse afvalwater (360.000 inwoners-equivalent). Het station van Brussel-Noord Het afvalwater van het Noordelijke bekken en dat van Woluwe zal worden behandeld door het station van Brussel-Noord, met een grotere capaciteit (1.100.000 inwoners - equivalent). Het ontwerp, de bouw en de exploitatie gedurende 20 jaar van het station werden het voorwerp van een offerteaanvraag en de opdracht toevertrouwd aan AQUIRIS, een ondernemingsgroep onder leiding van Veolia Water, wereldleider in waterbehandeling. Dit station zal operationeel zijn in de herfst 2006.

http://www.aquiris.be/index.html?current=1&page=1&page2=1&lang=nl

19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Wanneer zal het station kla... Page 1 of 1 DONDERDAG MIDDAG Uw


Waarom ? Wanneer ? Waar ? Hoe wordt het zuiveringsstation gebouwd ? Wanneer ?


Wanneer ? December 1997: Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest lanceert een oproeping van gegadigden voor een toewijzing van openbare opdracht die inhoudt: z z z

Waar ?


Hoe ?

Hoe wordt dat gebouwd ? Hoe werkt dat ? Aquiris en U ? De werken

z

De bouw van een zuiveringsstation in het noorden van Brussel dat het afvalwater kan verwerken van 1.100.000 inwonerequivalent. De bouw van een afvalwateraanvoercollector van 6,5 km op de linkeroever van het kanaal van Willebroek. De aansluiting van de behandelingsinstallaties op de bestaande collectoren. De uitbating van deze werkstukken over een duur van 20 jaar.

November 1998: Aquiris, groepering van ondernemingen geleid door Veolia Water, de nummer 1 in de wereld voor waterbehandeling, wordt door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geselecteerd om een offerte in te dienen in het kader van de toewijzingsopdracht. April 1999: Publicatie door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van het raadplegingsdossier. November 1999: Overhandiging van de offerte van Aquiris. Juni 2001: De opdracht wordt toevertrouwd aan Aquiris. September 2001: Indiening van de verschillende stedenbouwkundige en milieuvergunningsaanvragen. Maart 2002: Bekomen van de asbestverwijderings- en afbraakvergunningen, opstarten van de overeenkomstige werken. Juni 2002: Bekomen van de stedenbouwkundige vergunning voor de bouw van de collector op de linkeroever. November 2002: Begin van de voorbereidende wegenwerken voor de bouw van de collector op de linkeroever. Januari 2003: Bekomen van de milieuvergunning voor de sanering van de bodem. Juni 2003: z z

Bekomen van de stedenbouwkundige vergunning voor de bouw van het zuiveringsstation en van de milieuvergunning voor de uitbating ervan. Begin van de bouwwerken van het station en de boring van de collector op de linkeroever.

Oktober 2006: Einde van de bouwwerken, begin van de testperiode. Maart 2007: Indienststelling van het station, begin van de uitbatingsperiode van 20 jaar.


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Op welke plaats zal het stat... Page 1 of 1 DONDERDAG MIDDAG Uw


Waarom ? Wanneer ? Waar ? Hoe wordt het zuiveringsstation gebouwd ?

Waar? Het zuiveringsstation Brussel-Noord wordt gebouwd langs het kanaal van Willebroek, ter hoogte van de Budabrug. Het is gelegen op een voormalig industrieterrein van 8,6 ha in het grondgebied van de gemeente Brussel, aan de grens met Vilvoorde.

Wanneer ?


Waar ?


De Zenne, overwelfd in Brussel en komt weer bovengronds aan de ingang van het terrein. Het tracé volgt het terrein over de volledige lengte.

Hoe ?


Voor het project werd het terrein onderverdeeld in vier kwadranten: de eerste twee (Kwadranten 1 en 2) zijn op de linkeroever van de Zenne, de laatste twee (Kwadranten 3 en 4) op de rechteroever. De eerste 3 kwadranten zullen worden bezet door nagenoeg de volledige installaties. Het vierde kwadrant zal braak blijven met uitzondering van een pompstation voor afvalwater van het bekken van Woluwe. Het grootste gebouw, gesitueerd op kwadrant 2, zal 300 m lang en 84 m breed zijn.


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Hoe wordt dat gebouwd ? -

Page 1 of 2

DONDERDAG MIDDAG Uw


Hoe?

Waarom ? Wanneer ? Waar ? Hoe wordt het zuiveringsstation gebouwd ?

Het zuiveringsstation zal worden aangesloten op de bestaande collectoren (rechteroever, Woluwe en Haren), die momenteel uitmonden in de Zenne ter hoogte van het terrein.

Wanneer ?

Gelijklopend hiermee zal een nieuwe collector van bijna 7 km lengte worden aangelegd tussen de Saincteletteplaats en het nieuwe station.


Waar ?


Hoe ?


Het station zal worden gebouwd tussen de Vilvoordelaan en het kanaal van Willebroek op een voormalig industrieterrein waar de Zenne door loopt. Ter vereenvoudiging werd de inplanting verdeeld in: z z z

1ste kwadrant: voorbehandeling en behandeling bij regenweer, 2de kwadrant: biologische behandeling, 3de kwadrant: slibbehandeling.

Het vierde kwadrant (ongeveer 3 ha) zal onbezet blijven en zal in eerste instantie worden ingericht als een park. Dit zal beschikbaar zijn ter ontwikkeling van elk ander stedenbouwkundig project van het Gewest. Gelet op het industriële karakter van de zone werd gekozen voor een hedendaagse architecturale benadering. Het architecturale totaalproject zal volledig worden overdekt en afgesloten en zal een compacte fabriek vormen. De bestaande collectoren (rechteroever, Woluwe en Haren), die momenteel uitmonden in de rivier, ter hoogte van het terrein, zullen op het station worden aangesloten. De nieuwe collector van de linkeroever zal worden gebouwd onder de openbare weg langsheen de linkeroever van het kanaal: Havenlaan, Claessensstraat en Vilvoordsesteenweg. Deze zal worden uitgevoerd in delen 11 in totaal - op een diepte van 8 tot 18 meter. Elk collectordeel zal worden gebouwd met behulp van een tunnelgraafmachine. Deze machine maakt het mogelijk de ondergrondse boringen uit te voeren waarin de buis zal worden geplaatst (tunnelgraaftechniek). Hiervoor wordt de tunnelgraafmachine op het vereiste niveau gebracht via een speciaal gegraven put, de zogenaamde werkput. Het eigenlijke boren kan dan beginnen. Naargelang de vordering in de ondergrond, wordt de uitgegraven aarde afgevoerd via de werkputten. De ringen waaruit het tunneldeel bestaat worden aangevoerd via dezelfde put om te worden geassembleerd in de gecreëerde tunnel. De vordering van de machine gebeurt met behulp van een uiterst precies lasergeleidingssysteem. Als de machine het einde van het tunneldeel bereikt, wordt deze weggetrokken door een tweede put, die uitgangsput wordt genoemd. 11 putten zullen worden aangelegd langsheen de openbare weg, 6 werkputten en 5 uitgangsputten. Deze worden aangelegd langs de wegrand om de hinder voor het verkeer tot een minimum te beperken. De rechthoekige vorm neemt maximaal een baanvak in beslag. De collector zal vijf bestaande collectoren onderscheppen (Paruck, Drootbeeck, Molenbeek, Beyseghem en Marly), die het afvalwater afvoeren van de wijken ten noorden van het kanaal van Willebroek. Dit water stroomt uiteindelijk in de Zenne, met uitzondering van het water opgevangen door de collector van de Drootbeek, dat in het kanaal terechtkomt. De aansluiting gebeurt volgens het principe dat in detail wordt weergegeven op het hiernaast afgebeelde schema.

Lexicon: Riolering: geheel van leidingen voor het opvangen van het stedelijk afvalwater. Collector: dit is een grote buis waarin het rioleringswater wordt gestort. Via deze buis wordt het afvalwater naar de zuiveringsstations vervoerd. Saneringsnet: geheel bestaande uit de rioleringen en collectoren. Dit maakt een globale beschrijving mogelijk van het transport van het afvalwater van een agglomeratie. We onderscheiden 3 types neten: z z z

eenheidsnet: het afvalwater van de huishoudens wordt vermengd met het regenwater (systeem van Brussel en van de meeste grote Europese hoofdsteden). gescheiden net: het afvalwater wordt gescheiden van het regenwater opgevangen (systeem van de nieuwe agglomeraties). halfgescheiden net: een deel van het regenwater wordt nog vermengd met het afvalwater maar de scheiding is


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Hoe werkt het zuiveringssta... Page 1 of 1 DONDERDAG MIDDAG Uw


Proces

Hoe werkt dat ?

De waterzuivering steunt op twee principes: mechanisch voor de verwijdering van vaste stoffen en resten en biologisch voor de verwijdering van organische vervuiling. Het systeen van Aquiris combineert beide systemen voor de vuilwaterbehandeling.

Hoe werkt het zuiveringsstation ?

Waterzuivering

Het slib geproduceerd door de behandeling wordt inert gemaakt dank zij een procédé van complete reductie van de organische materie. Om de verspreiding van hinderende geuren in de omgeving te voorkomen, wordt de lucht eveneens behandeld in alle fasen van het proces.

Welke weg volgt het water ?

Behandeling van het slib

Wat gebeurt er met het slib ?

Luchtbehandeling

Ruikt het lekker ?

Aquiris en U ? De werken

Algemene principes van de waterzuivering In de moderne zuiveringsstations ondergaat het afvalwater twee types behandeling: een mechanische behandeling, die tot doel heeft de grootste afvalresten te verwijderen door middel van uitzeven en de vaste deeltjes door bezinking, vervolgens een biologische behandeling, die het mogelijk maakt de organische verontreiniging te elimineren (koolstof, stikstof en fosfor) door de inwerking van micro-organismen (bacteriën) die op natuurlijke wijze aanwezig zijn in het water. Deze biologische afbraak gebeurt in verluchte bekkens, de groeiende bacteriën klonteren samen en vormen zogenaamd biologisch "slib". Dit slib wordt vervolgens gescheiden van het gezuiverde water in grote bezinktanks die ook wel "klaringsbekkens" worden genoemd. Het gezuiverde water komt in het natuurlijk milieu terecht (rivier). Het aldus afgescheiden biologische slib wordt vermengd met het slib van de mechanische-bezinkingsfase. Het mengsel wordt vervolgens gedehydrateerd om het slibvolume te verminderen en het eventuele transport te vergemakkelijken Voor een volledige behandeling moet het gedehydrateerde slib worden verwijderd. De meest courante oplossingen die hiervoor worden gebruikt zijn recyclage als meststof voor kwekers en vernietiging door oxidatie. Tenslotte zijn bepaalde fabrieken, meer bepaald deze gesitueerd in de agglomeratie, overdekt en hun lucht wordt behandeld om verspreiding van slechte geuren in de omgeving te voorkomen. Het zuiveringsstation Brussel-Noord Aquiris heeft gekozen voor het principe van de "zero hinder " in het ontwerp van elk van de gevolgde werkwijzen: z

z

z

"Water"-procédé: het toegepaste procédé voor de biologische behandeling, AZENIT-P®, maakt een uiterst doeltreffende verwijdering mogelijk van de stikstof en de fosfor. Het regenwaterprocédé maakt dan weer gebruik van een versnelde bezinking ( ACTIFLO® procédé), die hoge rendementen oplevert op de stoffen in suspensie. Een klassieke voorbehandeling (zeven – ontzanden - olie verwijderen) wordt opgezet stroomopwaarts van deze twee procédés. "Slib"-procédé: dit maakt een vermindering met meer dan 99% mogelijk van het slibvolume dank zij een volledige verwijdering van de organische stoffen in dat slib. Twee complementaire procédés worden hierbij gebruikt: vertering in anaërobe fase en oxidatie via vochtige weg. De uiteindelijke resten, die volledig inert zijn, kunnen worden opgeruimd als gewoon afval. "Lucht"-procédé: de installaties worden volledig overdekt en ontgeurd op twee afzonderlijke manieren: een scheikundige manier voor de voorbehandelings- en behandelingsgebouwen van het slib en een biologische manier voor het biologische-behandelingsgebouw.


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Welke weg volgt het water ... Page 1 of 2 DONDERDAG MIDDAG Uw


Waterbehandeling

Hoe werkt dat ?

Dit procédé omvat een voorbehandelingseenheid, een biologischebehandelingseenheid en een regenwaterbehandelingseenheid.


Waterzuivering




Luchtbehandeling

Ruikt het lekker ?


a) Voorbehandeling Het procédé omvat een klassieke voorbehandelingseenheid, met een grove rooster gevolgd door een fijne rooster voor het volledige te behandelen debiet. Een verdelingsconstructie maakt het vervolgens mogelijk het afvalwater naar het biologische procédé bij droog weer te voeren tot een debiet van 8,2 m3/s. Het overtollige debiet wordt naar het behandelingsprocédé bij regenweer gevoerd naar rato van 16,4 m3/s.

b) Biologische behandeling

Het debiet bij droog weer ondergaat vervolgens een ontzanding-olieverwijdering en wordt dan gestuurd naar de biologische behandeling. Het procédé omvat 12 behandelingslijnen, die bestaan uit een eerste zone voor de biologische afbraak van het fosfor, gevolgd door een tweede zone voor de biologische afbraak van de koolstof en van de stikstof (AZENIT-P® procédé). Het afvalwater wordt vervolgens naar bekkens vervoerd waar het behandelde water wordt geklaard door bezinking van het biologische slib. Een deel van het geklaarde slib wordt terug naar het begin van de behandeling gestuurd als voeding voor de biomassa. Het geklaarde water wordt weggevoerd naar de Zenne.

c) Behandeling bij regenweer

Regenweer gaat gepaard met het weer in suspensie brengen van de vaste stoffen die zich hadden afgezet in de leidingnetten bij droog weer. Deze behandeling gebeurt volgens speciale technieken. Het debiet bij regenweer wordt eerst naar een grove ontzandingsconstructie gevoerd om de deeltjes van meer dan 300 micrometer te verwijderen (procédé MECTAN®). In tweede stadium wordt een snelle-bezinkseltechniek toegepast volgens het procédé ACTIFLO® dat bestaat uit het laten samenklonteren van het afvalwater met behulp van een stremmingsmiddel en daarna vermenging met zand. Dankzij zijn grote dichtheid verzwaart het zand de agglomeraten, wat de bezinking van deze laatste aanzienlijk versnelt.

Lexicon: Zeving: houdt de zwevende stoffen vast zoals boomtakken, bladeren, drinkbussen, plastic zakken, doekjes en ander groot afval. Ontzanding: houdt het door het water meegevoerde zand vast. Olieverwijdering: houdt de vetten en oliën vast die in het afvalwater werden gedeponeerd door de huishoudens of de bedrijven. Biologische behandeling: deze maakt gebruikt van het natuurlijke principe van de zelfzuivering. Bacteriën absorberen de organische verontreinigende stoffen die in het water aanwezig zijn. Bezinking: door het water met lage snelheid doorheen een bekken met voldoende diepte te voeren, wordt het slib door


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Wat gebeurt er met het slib ... Page 1 of 2 DONDERDAG MIDDAG Uw


Slibbehandeling

Hoe werkt dat ?

De eindbestemming van het slibbehandelingsresten vormt een belangrijke problematiek rekening houdend met de heel strikte afvalwetgeving. In zijn zorg om het milieu te beschermen, stelt AQUIRIS een vernieuwende oplossing voor die een vermindering mogelijk maakt van het slibvolume met 99% en het bekomen van een volledig inert afval.


Waterzuivering




Luchtbehandeling

Ruikt het lekker ?


a) Gevolgde weg Het behandelingsprincipe bestaat uit het verwijderen van de volledige organische materie die in het slib aanwezig is, om zo een volledig mineraal eindafval te bekomen. De verwijdering gebeurt met behulp van twee complementaire procédés: vertering in anaërobe fase en oxidatie via vochtige weg (OVW). Voorafgaande voorwaarde Op het einde van de waterbehandeling wordt het slib eerst verzwaard in specifieke cilindervormige constructies voor elk van de gevolgde procédés (biologisch en pluviaal). Het slib wordt behandeld met een polymeer voor het in de constructies wordt binnengevoerd, om de bezinking ervan te verbeteren. Het slib wordt vervolgens geklaard en weggepompt naar een gemeenschappelijke opslagplaats voorafgaand aan de dehydratatie ervan. Deze laatste bewerking wordt uitgevoerd met behulp van centrifuges. Vier behandelingsrijen, waarvan één noodinstallatie, zijn voorzien in deze fase.Na dehydratatie wordt het bekomen slib opgeslagen in silo’s voor de volgende fase. Vertering in anaërobe fase De vertering van het slijk maakt het mogelijk de fermenteerbare organische stoffen te verwijderen, die meer bepaald verantwoordelijk zijn voor de slechte geuren. De afbraak gebeurt in een anaëroob milieu (m.a.w.: in afwezigheid van zuurstof) volgens twee fermentatieprocessen – een zure en een methaanfermentatie – tot stand gebracht door verschillende bacteriëngroepen. De zure fermentatie maakt het mogelijk de organische stoffen om te zetten in oplosbare elementen (hoofdzakelijk vetzuren en alcohols). Deze gaat gepaard met een productie van koolstofgas. De methaanfermentatie produceert methaan (meerderheid) en koolstofgas (minderheid) door afbraak van de oplosbare elementen. Het methaangas geproduceerd door de vertering wordt gerecupereerd en dan opgeslagen in gashouders. Het wordt verbrand voor de productie van stoom (gebruikt voor de behoeften van het procédé) en van warm water (gebruikt voor de verwarming van de gebouwen). Er werd voorzien stroomopwaarts van deze fase een thermische-hydrolyse-eenheid te plaatsen die het enerzijds mogelijk maakt het slib vloeibaar te maken en anderzijds de langste moleculenketens te breken. Het bekomen mengsel wordt veel gemakkelijker opneembaar door de met de vertering belaste bacteriën (men spreekt dan van "turbovertering"). Deze pyrolyse (CAMBI®-procédé) vindt plaats bij een temperatuur van 165 °C onder een druk van 8 bar na menging van het gecentrifugeerde slib met de vetten afkomstig van de olieverwijderingsbehandeling van het biologische procédé. Vijf reactoren worden gebruikt om de hydrolyse uit te voeren. Het bekomen afval wordt na afkoeling ingevoerd op het niveau van de gistingstanks. Twee constructies zijn voorzien voor Brussel-Noord, elk uitgerust met een mechanisch schudsysteem voor het vloeibaar gemaakte slib. Bij het verlaten van de gistingstanks wordt het slib naar de oxidatie-eenheid geleid. Het geproduceerde biogas wordt gerecupereerd en dan opgeslagen in gashouders. Het kan worden gebruikt voor de productie van stoom (thermische hydrolyse en OVW) of warm water (verwarming van de gebouwen).


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Wat gebeurt er met het slib ... Page 2 of 2 DONDERDAG MIDDAG Oxidatie via vochtige weg De vertering in anaërobe fase maakt geen volledige verwijdering mogelijk van alle organische componenten van het slib. Deze mineralisatie wordt voltooid door middel van een aanvullende oxidatiefase. Deze wordt uitgevoerd door het vloeibare slib in contact te brengen met de zuurstof onder een druk van 50 bar en bij een temperatuur van 250 °C, voorwaarden die hoge kinetiekniveaus mogelijk maken. Er worden 2 behandelingslijnen voorzien ter hoogte van het station van Brussel-Noord, die elk met een oxidatiereactor zijn uitgerust. Van dit procédé, dat sinds meer dan 20 jaar wordt gebruikt voor de behandeling van industrieel slib, werd de toepassing veralgemeend tot het stedelijk slib, wat heeft geleid tot het ontstaan van het ATHOS®-systeem. Dit systeem onderscheidt zich heel duidelijk van de verbranding door de aard van de geproduceerde gassen. Bovendien produceert het procédé geen dioxines.

Eindbehandeling Na afkoeling wordt het reactiemengsel naar een lamellenbezinkinstallatie gevoerd voor de afscheiding van de vaste en de vloeibare fasen. De bekomen oplossing na afscheiding bestaat uit azijnzuren, aldehyden en ketonen. Al deze biologisch afbreekbare componenten worden aan het hoofd van het station gerecycleerd. Het vaste bezinksel wordt gedroogd op platenfilters. b) Devolutie van de eindresten De meest aangewezen bestemming van de geproduceerde minerale resten is de vuilnisbelt voor gewoon afval. Inderdaad, de niet-uitloogbare aard van de bekomen verbinding maakt dit type permanente opslag mogelijk, net zoals voor de verbrandingsresten (slakken en asresten).Omdat de dagelijkse tonnenmaat aanzienlijk lager is dan deze van een klassiek zuiveringsstation, wordt de hinder die gepaard gaat met het verslepen van de resten tot een minimum beperkt. Een gebruik in infrastructuurmaterialen wordt eveneens overwogen. Inderdaad, de minerale en zanderige aard van de verbinding zou een recyclage mogelijk maken: z z z

in onderlagen voor wegeniswerken, voor de fabricage van bakstenen, als toeslagmaterialen in de fabricage van cement.

Lexicon: Verzwaring: De toevoeging van een polymeer (scheikundig product) aan het slib vergemakkelijkt de bezinking achteraf. Centrifugatie: Het water wordt afgescheiden van de vaste stoffen in trommels die met hoge snelheid draaien (principe van de middelpuntvliedende kracht die gebruikt wordt bij het droogzwieren van wasgoed). Hydrolyse: De actie van het water breekt bepaalde scheikundige componenten af. Vertering: Fermentatieproces dat optreedt in afwezigheid van zuurstof en dat het mogelijk maakt organische stoffen te verwijderen die slechte geuren veroorzaken. Oxidatie via vochtige weg: Procédé dat het vloeibare slib in contact brengt met zuurstof onder een druk van 50 bar en bij een temperatuur van 235 C°. Biogas: Gas gevormd door het biologische verteringsproces. Dit bestaat grotendeels uit methaan.


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Ruikt het lekker ? -

Page 1 of 1

DONDERDAG MIDDAG Uw


Luchtbehandeling

Hoe werkt dat ?

Er werd voorzien twee verschillende behandelingsprocédés te gebruiken volgens de herkomst van de gasvormige afvalstoffen :

Hoe werkt het zuiveringsstation ? z

Waterzuivering

z


- scheikundig ontgeuringsprocédé voor het gebouw waarin de installaties voor voorbehandeling en behandeling bij regenweer zijn ondergebracht, - biologisch ontgeuringsprocédé voor het gebouw waarin de installaties voor biologische behandeling en klaring zijn ondergebracht en het gebouw waarin de slibbehandelingsinstallaties staan opgesteld.



Luchtbehandeling

Ruikt het lekker ?

Het geheel van de installaties is overdekt en de volledige luchtmassa wordt behandeld. Aquiris en U ? De werken

a) Scheikundige behandeling van het afvalwater Het principe van het toegepaste procédé (AQUILAIR®) bestaat uit het "wassen" van het gas met behulp van waterige oplossingen waarnaar de slecht ruikende gasmoleculen worden overgedragen. Daarvoor stroomt het afvalwater tegen de stroomrichting in door de in serie geplaatste torens die elk een wasoplossing bevatten. In Brussel-Noord zullen drie behandelingsrijen worden opgesteld, elk samengesteld uit twee torens: z z

de eerste voor een zure wassing, de tweede voor een alkalische wassing.

b) Biologische behandeling Het toegepaste procédé (ALIZAIR®) is een procédé voor biologische ontgeuring die de biofilteringstechniek toepast.

Het principe is van de het gasvormige afval doorheen een bacteriënbed te laten gaan waar de slechtruikende moleculen worden afgebroken door oxidatie. Het bed wordt voortdurend besprenkeld met een mengsel van water en voedingselementen dat de bacteriën actief houdt. Het besprenkelingswater wordt geladen met oxidatieproducten tijdens de doorvoering doorheen het bacteriënbed. Het wordt vervolgens naar de biologische waterbehandeling gevoerd voor zuivering. De keuze van het filtermateriaal staat in functie van de samenstelling van het afval.


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Gaat dit iets veranderen ? -

Page 1 of 1

DONDERDAG MIDDAG Uw

Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord Het project ? Hoe werkt dat ? Aquiris en U ?

Gaat dit iets veranderen ?

Uw reacties

Uw omgeving Het zuiveringsstation zal een heel positieve weerslag hebben op het milieu. Het afvalwater van het bekken van de Zenne zal worden behandeld. De rivier zal aldus zijn oorspronkelijke functie terugkrijgen. De momenteel verdwenen planten- en dierensoorten zullen opnieuw kunnen opduiken. Tijdens de bouwfase zal alles in het werk worden gesteld om de hinder tot een minimum te beperken: de grote verkeersassen (Vilvoordelaan) en de waterwegen zullen vooral worden gebruikt voor het transport van de materialen; de werken aan de collectoren zullen worden uitgevoerd vanuit een beperkt aantal putten die naast de rijweg worden gebouwd.

Om de ingestuurde boodschappen te lezen moet u hier zijn ! Formulier

Wat denkt u? Wat zijn uw opmerkingen ?

Kalender

Wanneer begint het ?

De werken


19-9-2008

Aquiris - Uw Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord - Wat zijn de geplande werke... Page 1 of 1 DONDERDAG MIDDAG Uw

Waterzuiveringsstation van Brussel-Noord Het project ? Hoe werkt dat ?

De geplande werken Ontdekt hieronder de vereenvoudigde bouwplanning (zuiveringsstation en collectoren).


Wat zijn de geplande werken ?

De lopende werken

Wat zijn de lopende werken ?

Bouwplanning van het zuiveringsstation De uitgevoerde werken

Welke werken zijn momenteel voltooid ?

Bouwplanning van de collectoren


19-9-2008

Kläranlage Aachen-Soers

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

VRIJDAGOCHTEND

MBR Nordkanal, Kaarst

Group Wastewater Treatment Works Nordkanal

Operations building (left) and screen building (right)

Most modern treatment technology in the Nordkanal group wastewater treatment works The new Nordkanal (North Canal) group wastewater treatment works (GWTP) treats more than three million cubic metres of wastewater per year from the towns of Kaarst, Korschenbroich and Neuss. With the construction of the membrane activated sludge plant, the Erftverband is setting a new standard in the treatment of wastewater. The high quality of the treated water and the reduced requirement for surface area for the building of the plant already today offer answers to the demands of the future. The treated wastewater flows into the Nordkanal. Once upon a time planned as the waterway between the rivers Maas and Rhine, construction started under Napoleon but was never completed. Today the Nordkanal flows through the towns of Kaarst and Neuss, where it joins the Rhine. It has only a very small natural channel flow with low flow rates. The first wastewater treatment plant at the Nordkanal was already established between 1967 and 1973. Its performance no longer met the demands which, since the 90’s, had been placed on the discharge of treated wastewater. At the same time the position of the treatment works interfered with the urban development of Kaarst. A new location had to be found. Therefore, a team of engineers and specialists

from the Erftverband (Erft Association) spent more than ten years on creating a new environmentally compatible and economical solution for wastewater treatment. At the start of considerations the Erftverband presumed the new construction of a normal, single-stage activated sludge plant. However, when the Erftverband in 1999 commissioned the first municipal membrane activated sludge plant in Germany in Titz Rödingen, the positive experience with this technology encouraged the Association to deviate from their original concept and to plan a membrane activated sludge plant also on the Nordkanal. This took place in close collaboration with the Ministry of the Environment, Nature Conservation, Agriculture and Consumer Protection in North Rhine Westphalia. Due to the size of the plant the Erftverband was breaking technical new ground with the planning. The financial support of the German Federal State of North Rhine Westphalia (NRW) finally made the building of the new type of plant possible. Today, the project has pilot status for the further development of wastewater engineering. With its treatment capacity the wastewater treatment plant in Kaarst is, at the time of its commissioning, the largest municipal membrane activated sludge plant world-wide.

Membrane filtration The employment of membrane filtration in municipal wastewater technology has extensive effects on the complete treatment process. Despite the small requirement for space for the plant the treated wastewater achieves a quality which cannot be found in normal wastewater treatment works. The water in the outfall of the wastewater treatment plant, without further treatment, even satisfies the strictest requirements, which the European Union places on bathing water.

Membrane bioreactor

Sieve drum of the fine sieve facility

Internal view of the fine sieve building

Sand chamber and grease trap, in the background the fine sieve facility

Mechanical sludge dewatering Sludge tanks

Sand/grease trap

Sludge liquor tank Off-gas biofilter Operations building

Screen building

Membrane bioreactor Machine room

Precipitant station

Fine sieve facility

Concept of the plant The new Nordkanal group wastewater treatment works is located on the banks of the Nordkanal some 2.5 kilometres west of the original wastewater treatment plant. The diversion of wastewater from the old to the new location takes place via two pressure pipelines. At the old location there is still a coarse screen facility, the wastewater pumping station and a tank which can serve as storage container. The wastewater is treated mechanically, chemically and biologically in several steps. The new plant has the following treatment stages: fine screen, aerated grit chamber and grease trap, sieve, simultaneous precipitation and membrane bioreactor. The latter consists of several, stepped tanks. Bacteria remove nitrogen and organic pollutants from the wastewater in the tanks for upstream denitrification, the Vario tanks and for nitrification.

The speciality of the Nordkanal group wastewater treatment plant is the membrane filtration which is integrated into the nitrification tanks. Before the water flows into the Nordkanal these membrane filters retain all solid matter, micro-organisms, bacteria and viruses. In this way particularly clean water results. The machinery for the membrane filtration is accommodated in a building next to the tanks. The surplus sludge yielded in the bioreactors is stored temporarily in stacking tanks and is dewatered using a centrifuge. The operations building contains the central control room, a laboratory for its own, technical wastewater investigations and a workshop.

View into the empty nitrification tank

Permeate and air pipelines in the membrane bioreactor

View of the wastewater treatment works from the sludge stacking tanks

The membrane activated sludge process Once bacteria have treated the wastewater biologically it is filtered through the finest pores. With a pore diameter of less than a thousandth of a millimetre these filters retain not only all solid matter but also viruses and pathogenic agents. At the same time, the bacteria, which are responsible for the biological wastewater treatment, also remain behind. They can be so highly concentrated in the bioreactors that these tanks are only approximately a third of the size of those to be found in normal wastewater treatment works. In the Nordkanal group wastewater treatment plant the filters are in the form of submerged membranes in the bioreactors and are thus integrated directly into the biological treatment stage. The membrane filters consist of individual modules which are equipped with a very large number of fine, hose-like hollow fibres. The actual filter process takes place on the outer surface of these fibres. The treated

wastewater is drawn through the walls of the hollow fibres using a slight vacuum. This water, after passing through the filter, is designated as permeate. A blockage of the filter is countered through regular backwashing using the permeate. In addition, air is blown into the wastewater below the filter, which then flows over the surface of the filter and sets the individual fibres in an oscillating motion. Particles and solid matter which adhere to the surface of the filter fibres are thus loosened and washed off. The membrane filtration makes smaller tank volumes possible, replaces the classical secondary settling tanks and exceeds by far the efficiency of normal sand filtration. From this there result new types of possibility for the planning, construction and operation of municipal wastewater treatment plants, for the increase of performance and, at the same time, for building to save space.

Fine sieving and membrane aeration

Precipitant station

Fine sieving

Sludge stacker tanks

Conventional wastewater treatment plant Screen

Grit chamber

Activated sludge tank

Screen

Grit chamber

Fine sieve

Secondary settling Filtration

Activated sludge tank with micro-filtration

Membrane activated sludge plant

Wastewater treatment by the Erftverband The protection of the raw material water is one of the main tasks of today and of tomorrow. Clean water as vital foodstuff for humanity and as basis of an intact environment is guaranteed not the least by a comprehensive treatment of wastewater. With this, the discharge of treated wastewater into rivers and streams from wastewater treatment plants is today – unlike in earlier times – subject to strict quality requirements. The Erftverband has committed itself to this task within the catchment area of the Erft river. As special statutory water Association it has three key operational areas: the investigation of water management relationships for the protection of the water supply, the expansion and the care of flowing waters and the treatment of wastewater.

Storage tanks for filter flushing

The Association area lies to the west of the river Rhine in the Köln and Zülpich fertile plain and covers an area of some 200 square kilometres. The Association area is mainly of rural structure, there is a lack of large industrial areas. It is characterised by the extraction and conversion into energy of Rhenish brown coal. The Erftverband, in its Association area, currently operates 47 wastewater treatment plants with capacities of from 500 to 132,000 total number of inhabitants and population equivalents. With this it is responsible for the treatment of the wastewater of more than one million individuals. With the new Nordkanal group wastewater treatment works it possesses one of the most modern wastewater treatment facilities in the world.

Connection capacity: 80,000 total number of inhabitants and population equivalents Catchment area: 1,235 ha paved surface Sewer system: Combined system Completion of the plant: 2004 Treatment requirements Chemical oxygen demand COD Biochemical oxygen demand BOD5 Ammonium NH4-N (at 12 °C) Nitrogen Ntotal (at 12 °C) Phosphorus Ptotal

90 20 10 18 2

mg/l mg/l mg/l mg/l mg/l

Hygienic parameters: Regular monitoring Wastewater inflow Annual quantity of wastewater Maximum inflow with dry weather Maximum inflow with wet weather

3,200,000 m3 1,024 m3/h 1,881 m3/h

Daily loading Chemical oxygen demand COD Biochemical oxygen demand BOD5 Nitrogen load TKN Solid matter load AFS Phosphorus load Ptotal

9,600 5,250 897 5,600 123

kg/d kg/d kg/d kg/d kg/d

Treatment process Biological wastewater treatment in accordance with the membrane activated sludge process with aerobic simultaneous sludge stabilisation, four-channel biological reactor with upstream denitrification for nitrogen removal as well as chemical precipitation for phosphorus removal Bioreactor volume divided into upstream denitrification, Vario zone and nitrification Membrane filtration Submerged, integrated micro-filtration, eight-channel Membrane surface Module type: Zenon ZW 500 C capillary module

475 m3

Sludge liquor storage One container with

300 m3

Sludge dewatering One centrifuge, dewatering capacity, Off-gas treatment Compost filter

Transport pipeline Two HDPE pipelines DN 450, length

Costs Wastewater treatment plant Pumping stations and transport pipeline Federal State supporting grant

Pre-treatment of the wastewater Filter stage screen (5 mm), twin channel Aerated grit chamber and grease trap, twin channel, length Rotating screening drum (0.5 mm), Twin channel with emergency circulation sieve (1.0 mm)

84,480 m2

Sludge storage Three containers, each with

Feed to new location Two pumping stations, flow rate 430 l/s and 92 l/s

2.5 km

9,200 m3

40 m3/h

21.5 mill Euro 3.6 mill Euro 6.6 mill Euro

Construction was supported with funds from the Federal State of North Rhine Westphalia (NRW)

24.5 m

Kläranlage Kaarst

Driesch

Holzbüttgen

Vorst

Erftverband

Büttgen

Paffendorfer Weg 42 D-50 126 Bergheim Phone +49 22 71 88-0 Fax +49 22 71 88-1210

KorschenbroichKleinenbroich Neuss-Dirkes

[email protected] www.erftverband.de Gruppenklärwerk Nordkanal

Lüttenglehn

Schiefbahner Straße 66 D-41 564 Kaarst

Bavaria

Restaurant Esprit! in Aachen

Page 1 of 1

Textversion

Wetter Startseite

Herzlich willkommen! Liebe Gäste, die Freunde guten Essens finden hier den Genuss für Ihre Sinne. Für Feinschmecker halten wir während des ganzen Jahres viele Köstlichkeiten bereit. Akzente der ganzen Welt fließen in unsere ideenreiche Küche. Genießen Sie mit Esprit! Ihre Ursel Schlüter

Druckbare Version

http://www.esprit-restaurant.de/index.html

19-9-2008

Hotel Ibis Aachen Normaluhr : reservering van uw Ibis hotel te AACHEN

Page 1 of 1

Hotel Ibis Aachen Normaluhr Zollernstrasse 2 - 52070 - AACHEN - GERMANY Tel : (+49)241/51840 Fax : (+49)241/5184199 Hotelmanager : Mr Reinier FRANSSEN Hotelcode: 1437

Uw hotel

Plan

Bezienswaardigheden/activiteiten in de buurt Het Ibis Aachen Normaluhr is gelegen in het stadscentrum, vlakbij het treinstation en het Stadstheather van Aken en op 2 km van het conventiecentrum Eurogress. Het hotel beschikt over 128 moderne kamers met airconditioning, telefoon, automatische wekkeren kabel-TV, overdekt betaald parkeren, een bar met 24uurs snackservice en 5 vergaderzalen. Zakenreizigers kunnen van de WiFI-internettoegang gebruik maken. Golf- en tennisbanen zijn op 5 km van het hotel te vinden.

De kamer 128 kamers

Kamers met airconditioning

2 kamers voor gasten met beperkte mobiliteit

Net zoals bij u thuis… Warm, modern, ruim en comfortabel met een lekker zacht bed en een functionele badkamer. Uw kamer heeft alles wat u nodigt heeft, en zelfs nog meer...

Het restaurant en de bar Ontspanning aan de bar Iedereen komt in de loop van de dag weer in de Ibis-bar terecht om er zich enkele momenten puur voor zichzelf te gunnen.

Extra voorzieningen van het hotel WiFi-internettoegang

z z

Eigen parkeergarage Dieren toegestaan

Pagina voor bedrijven | Partners | Hotelontwikkeling en Franchise | Leden | Vitabis | Contact | Press Wettelijke vermeldingen | Veiligheid en geheimhouding | Beste prijsgarantie | FAQ | Sitemap Sofitel Pullman MGallery Novotel Mercure Suitehotel Adagio AllSeason Etap F1 Motel6 Studio6 AccorThalassa

http://www.ibishotel.com/ibis/fichehotel/nl/ibi/1437/fiche_hotel.shtml

19-9-2008

PROGRAMMAGROEP 3 Cora Uijterlinde ( ) Robert Klaren ( )

Recommend Documents