Programma van de uiteenzetting

WELKOM AAN DE LEDEN VAN VTDV

INFORMATIE EN REGLEMENTERING OMTRENT MEDISCHE GASSEN Filip Vydt Sales Manager Medische Gassen Air Liquide Medical

Programma van de uiteenzetting

■ Inleiding ■ Statuut van de medische gassen gebruikt in het ziekenhuis

■ Productie van de in ziekenhuizen meest gebruikte gassen en toepassingen ervan

■ Risico’ s – veiligheid bij het gebruik van gassen

2

Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment

Inleiding: Air Liquide in België

■ Air Liquide Large Industries: productie

van gassen distributie ervan via pijpleidingen: > 2.700 km in België

3


Large Industries – Benelux Network 2011 Rotterdam Cogen Pergen Eurogen Enecal

Rotterdam Hyco Heracles H2 ATR+SMR H2

Duinkerken Flexinord + ALADIN O2 + N2 + AR

Bergen Op Zoom SMR H2 + CO Antwerpen ASU Gulliver O2 + N2 + AR

Antwerpen Hyco Jupiter 1 H2+CO Jupiter 2

Seraing ASU O2 + N2 + AR

Charleroi Sibelius + Caral O2 + N2 + AR

4

4

Mons ALADIN O2 + N2 + AR

Terneuzen ASU O2 + N2 + AR Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment

Air Liquide in België

■ Air Liquide Belge:

productie en distributie van gassen vloeibare en samengeperste vorm materialen en bijbehorende diensten

■ Air Liquide Welding:

productie en distributie van lasmaterialen

■ Air Liquide Medical: 5

Medische activiteiten : ziekenhuizen en apotheken productie en distributie van medische gassen bijbehorende diensten en materialen Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment

Verschillende diensten in een ziekenhuis Cryoconservatie Bevoorrading van medische zuurstof

Raadgeving van specialisten Opleiding van het personeel

Totaalbeheer van gassen

Analyse medische gassen Beheer van de installaties Bewaking technische installaties

Productie ter plaatse van medische gassen 6

Opvolging van flessenstock Verdeling van de flessen Traceerbaarheid

Medewerker permanent in het Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment ziekenhuis Back-up installaties

Statuut van de medische gassen gebruikt in het ziekenhuis

Statuut van de gassen ■ Verschillende mogelijke statuten van de medische gassen gebruikt in een ziekenhuis

■ Indeling van de gassen volgens statuut

8


Statuut van de gassen

Verschillende mogelijke statuten van de medische gassen gebruikt in een ziekenhuis: - Geneesmiddel - Medisch hulpmiddel - Geen medische toepassing

9


Indeling van de gassen volgens statuut

Geneesmiddel: Zuurstof Distikstofoxide (lachgas) Medische lucht in flessen Medische lucht voor inhalatie verkregen door compressie van omgevingslucht wordt beschouwd als officinale bereiding Mengsel N2O/O2 (50-50%) (KALINOX) NO-mengsel (VasoKINOX) Mengsel CO2/O2 (10-90%, 5-95%) (= Carbogeen) Xenon

10


Indeling van de gassen volgens statuut

■ Medisch hulpmiddel: N2O, N2, CO2 in de cryochirurgie CO2 bij endoscopie argon bij elektrochirurgie Maar ook

afneembare hulpstukken voor toediening van medische gassen zoals ontspanner, debietmeter, bevochtiger, bril, masker zuurstofconcentratoren netwerken voor distributie van medische gassen 11


Uitzicht van een medische gasfles

Verzegeling Zelfklever met streepjescode

Etiket met lotnummer Volgende herkeuring ADR etiket Farmaceutische etikettering

12


Uitzicht van een kader (flessenpakket)

Het nummer van de kader De veiligheidsstickers De herkeuringsdatum ALM sticker met de samenstelling Het lotnummer

Herkeuringssticker

Barcode Sticker geneesmiddel 13


Kleurcodering van de cilinders

■ Kleur van het ogief identificeert In

het geval van technische gassen steeds het risico en soms het gas In het geval van medische gassen het gas Link naar overzicht kleurcodes: http://www.airliquide.be/file/otherelementcontent/pj/broc hure-couleursbouteilles33347.pdf

■ Fleslichaam van medische gascilinders: WIT ■ Fleslichaam van technische gascilinders: NIET wit

14


Productie van de in ziekenhuizen meest gebruikte gassen en toepassingen ervan

Luchtgassen

■ De gassen die door destillatie van lucht worden gewonnen zijn Zuurstof Stikstof Argon (Xenon)

■ Deze gassen worden niet ‘gesynthetiseerd’, maar uit de lucht gerecupereerd op basis van hun verschil in kookpunt, gesitueerd tussen –183 °C en –196 °C

16


Chemisch gesynthetiseerde gassen

■ N2O uitgaande van NH4NO3 ■ CO2 wordt gerecupereerd bij industriële verbrandingsprocessen

■ Acetyleen uitgaande van CaC2 ■ Waterstof door cracking van koolwaterstoffen

17


Natuurlijk gewonnen gassen

■ Helium uit aardgasvelden ■ CO2 uit natuurlijke bronnen (hoge kwaliteit)

18


Industriële gassen Medische gassen

■ Farmaceutisch toegespitste controles vanaf productie ■ Kwaliteitscontrole conform de Europese Farmacopee ■ Naleven van GMP, GLP en GDP ■ Een industrieel gas is in vele gevallen ‘zuiverder’ dan het

overeenstemmende medische gas, doch de productie en controles zijn niet te vergelijken, met als gevolg dat voor industriële gassen geen enkele garantie naar de patiënt toe kan worden gegeven

19


Kwaliteitscontrole ■ Rondschrijven Bauwin: 10/10/2002: 1.1 VERANTWOORDELIJKHEID T.A.V. DE GELEVERDE GASSEN De fabrikant is verantwoordelijk voor het geleverde product, hetwelke conform moet zijn aan de wetgeving met betrekking tot de geneesmiddelen of aan de wetgeving met betrekking tot de medische hulpmiddelen afhankelijk van het statuut. 1.2 VERANTWOORDELIJKHEID T.A.V. HET AAN DE PATIËNT TOEGEDIENDE GAS De ziekenhuisapotheker is verantwoordelijk voor de aflevering van gassen, zowel deze met het statuut van medisch hulpmiddel als deze met het statuut van geneesmiddel. Hij is dus verantwoordelijk voor de kwaliteit van het gas dat zal toegediend worden aan de patiënt. Er kan eventueel een verandering optreden van het gas tussen de bron van het gas (bijvoorbeeld een fles) en het eindpunt. Het is dus noodzakelijk dat op regelmatige tijdstippen, de apotheker de kwaliteit van het gas controleert op het punt van de aflevering aan de patiënt.

20


Gastoepassingen in ziekenhuizen ■ Zuurstof (O2)

Beademing Normobare of hyperbare zuurstoftherapie Aërosol (af te raden!) Lassen (geen medische zuurstof)

■ Stikstof (N2)

Opslag van weefsels (cryoconservatie) in hiervoor specifiek geconcipieerde recipiënten Cryochirurgie Incubatoren met verlaagde O2 atmosfeer Chromatografie (Alphagaz)

■ Lucht 21

Beademing Aërosol Aandrijving van chirurgische instrumenten Pneumatische sturingen (geen medische lucht) Vlamproductie labo-instrumenten (Alphagaz) Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment

Gastoepassingen in ziekenhuizen ■ Argon (Ar)

Elektrochirurgie Spectrometrie (Alphagaz) Lassen (Arcal)

■ Xenon (Xe)

Anestheticum

■ Lachgas (N2O)

Adjuvans bij anesthesie Spectrometrie (Alphagaz) Cryochirurgie (Ultra droge lachgas)

■ Waterstof (H2)

Chromatografie

■ Mengsel H2, CO2 in N2

22

Anaërobe kweken in labo bacteriologie


Gastoepassingen in ziekenhuizen

■ Kooldioxide (CO2)

Coelioscopie Virtuele coloscopie Celkweek (regelen zuurtegraad) Cryochirurgie Brandblussers Back-up van diepvriezers

■ Acetyleen

Spectrometrie Lassen

■ Helium (He) 23

Koeling magneten NMR Ballongas Longfunctietests (huidige toestellen werken met gasmengsels waarin He zit) Pulsiepomp cardiologie (Datascope ea) Chromatografie (Alphagaz) Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment

Gastoepassingen in ziekenhuizen ■ Kalinox = Equimolair mengsel O2/N2O Analgetisch, anxiolytisch en sedatief Korte matig pijnlijke ingrepen bij kinderen en volwassenen ■ VasoKINOX = mengsel 450 ppm NO in N2 Selectieve vasodilatator behandeling pulmonale hypertensie Reversibiliteitstests vóór hartoperatie ■ OxHel = mengsel Helium in zuurstof Behandeling van acute bronchiolitis of astma-opstoot ■ Carbogeen = 5 % CO2 in O2 Behandeling van acute doofheid, volgens standaardprotocol Atmosfeer voor incubatoren

24


Gastoepassingen in ziekenhuizen

■ SF6 (Zwavelhexafluoride) Isolatiemedium

bij lineaire versneller

Ofthalmologie

■ Gasmengsels voor incubatoren CO2

in lucht Mengsel CO2, O2 in N2 CO2 in N2

■ Diverse longfunctiemengsels Inhalatie

door de patiënt voor metingen

■ Calibratiegasmengsels Calibratie

van toestellen waarmee vervolgens metingen bij patiënten worden uitgevoerd

25


Risico’ s – veiligheid bij het gebruik van gassen

Risico’s verband houdend met chemische kenmerken van inerte gassen Normale ademhaling

KENMERKEN

Duizeligheid, hoofdpijn

NIET-LEVENSONDERSTEUNEND GAS. NIETBIJ AANWEZIGHEID VAN DEZE GASSEN: VERMINDERDE HOEVEELHEID O2, TEKORT AAN ZUURSTOF, VERSTIKKING

Verstikking

Geen lek

Alarm indien O2 < 19%

BUITENLUCHT 27

of

Indien na analyse O2 = 21%

KLEUR

18% O2

0% O2

VEILIGHEIDSMAATREGELEN OPSPORING

21% O2

indien O2 < 19%

NAAM

IDENTIFICATIE van de leidingen en opslagplaatsen

Purges naar rejetées Spoelgas buiten à l’extérieur


Verstikking door zuurstofverdringing 3 weken zonder voedsel

3 dagen zonder drank

3 minuten zonder adem

3 ademhalingen zonder zuurstof 28


Risico’s verband houdend met chemische kenmerken van inerte gassen NEUTRALE OF INERTE GASSEN

■ Veiligheidsmaatregelen

STIKSTOF KOOLDIOXIDE ARGON HELIUM XENON

Luchtverversing

van het lokaal Waarschuwingsbord Meting van het O2-gehalte van de lucht m.b.v. detectoren Alarm indien O2 < 19%

Bijsluiter

29

– etikettering

LEVENSBEDREIGEND GEVAAR VOOR VERSTIKKINGSDOOD


Risico’s verband houdend met chemische kenmerken van brandbare gassen

■ Veiligheidsmaatregelen

BRANDBARE GASSEN

Luchtverversing

van het lokaal Waarschuwingsbord Meting van het gehalte van het betreffende gas in de lucht m.b.v. detectoren Alarmwaarden in functie van het gas

WATERSTOF PROPAAN ACETYLEEN

2 BRANDGEVAAR

30


Zuurstofgehalte in lucht 50 %

Ogenblikkelijke verbranding (explosie)

30 %

Hevige verbranding

23 %

Versnelde verbranding

21 % 19 %

Bij gehaltes van meer dan 23% in de lucht wordt de situatie gevaarlijk, tengevolge van het verhoogde brandgevaar.

6%

0% 31


Risico’s verband houdend met chemische kenmerken van oxiderende gassen

■ Veiligheidsmaatregelen Luchtverversing

van het lokaal Waarschuwingsbord Meting van het O2-gehalte van de lucht m.b.v. detectoren

OXIDERENDE OF BRANDVOEDENDE GASSEN ZUURSTOF LACHGAS KALINOX

Alarm indien O2 > 23 %

Bijsluiter

32

– etikettering


BRANDGEVAAR

Persgassen: Risico’s in verband met de druk

HET GEVAAR BIJ TOESTELLEN ONDER DRUK SCHUILT IN DE HOEVEELHEID ENERGIE DIE ERIN OPGESLAGEN IS OM DE VLOEISTOFFEN ERIN SAMEN TE PERSEN.

DEZE EN ENERGIE KAN AA AANZIENLIJK ZIJN! BIJ BREUK VEROORZAAKT DEZE ENERGIE EEN PLOTSE VRIJKOMEN VAN HET GAS.

LEK EN UITBARSTING 33

ONTPLOFFING Air Liquide, world leader in gases for industry, health and the environment

Het begrip ‘druk’ ■ Druk wordt uitgedrukt in bar – mm Hg – atmosfeer ■ 1 bar = 1 kg/cm² ■ Klassiek is de druk in een gascilinder met samengeperst gas = 200 bar ■ In een autoband bedraagt de druk ongeveer 2 bar

34

Medische Zuurstof


Energie door de druk in een gascilinder(tje)

35


Nog enkele voorbeelden

36


Gassen in cilinders: Bescherming

37

De flessen zijn voorzien van een beschermkap die de kraan tegen schokken beschermt

Bij kleine flessen niet altijd beschermkap: De fles nooit bij de kraan vastgrijpen


Gassen in cilinders: Aanbevelingen Lege flessen / volle flessen en

brandvoedende / brandbare gassen gescheiden houden De flessen niet met geweld op de grond gooien Nagaan of elke fles met een inhoud van > 4 liter voorzien is van een beschermkap en of deze goed vastgeschroefd is Een grote fles (met een inhoud van > of = 20 liter) niet met de beschermkap voortslepen of optillen De flessen enkel op een vlak oppervlak en over een korte afstand ‘voortrollen’; zoniet een flessenwagentje gebruiken

38


Einde van de presentatie Dank voor jullie aandacht

Programma van de uiteenzetting

Recommend Documents