A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 1
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Programma RIKZ Relatiedag Donderdag 11 november 2004 Kurhaus, Scheveningen 9.30 uur tot 18.00 uur
Voorwoord
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 2
Voorwoord Van harte welkom op de RIKZ Relatiedag! Rijkswaterstaat RIKZ heeft u voor vandaag uitgenodigd om met elkaar aandacht te besteden aan onze relaties in de wereld van de kennisinfrastructuur. Het toepassen van kennis en kunde staat bij RWS hoog in het vaandel. Verschillende voorgangers van RWS RIKZ hebben hun kennis van kust en zee al ingezet voor de doelen van RWS. RWS RIKZ doet dit nu tien jaar. Een mooi moment om, vanuit de gedachten van het Ondernemingsplan RWS, onze aandacht naar buiten te richten. Als RWS willen wij in 2008 de beste publieksgerichte overheidsorganisatie zijn. Vanuit onze rol als backoffice zal RWS RIKZ moeten zorgen dat RWS-producten functioneren vanuit de juiste kennisbasis en gebaseerd op betrouwbare informatie. Wij streven ernaar om 50% van ons werkpakket uit te besteden en de ‘markt’ zoveel mogelijk te benutten. Wij werken met elkaar in een keten, dan heb je elkaar nodig. Het tienjarig bestaan van het RIKZ is echter niet de enige reden waarom wij u hebben uitgenodigd. De Relatiedag biedt ons tevens de gelegenheid onze nieuwe werkwijze, gebaseerd op het Ondernemingsplan RWS, aan u te presenteren. Daarnaast willen wij u graag laten zien op welke wijze we willen samenwerken met onze opdrachtnemers, en willen wij u inzicht geven in de ontwikkelingen bij de specialistische diensten. Ook willen wij op de Relatiedag onze relaties in de gelegenheid stellen hun ervaringen met het RIKZ te delen met onze medewerkers. Diverse sprekers zijn uitgenodigd om hun visie te geven op de onderlinge samenwerking. We hebben allemaal een actieve rol in het programma. Als organisatie kunnen wij ongetwijfeld veel leren van uw inbreng! Ik wens u tenslotte een aangename en leerzame dag toe en een goede relatie in de toekomst! Ineke van der Hee HOOFDINGENIEUR-DIRECTEUR RWS RIKZ 2
05-11-2004
15:31
Pagina 3
Programma Dagvoorzitter:
Peter Timofeeff
09:30-10:00
Ontvangst met koffie
10:00-10:45
Blok 1: ‘Het eerste afspraakje’ Opening met een terugblik naar tien jaar RIKZ.
10:45-12:00
Blok 2: ‘Luisteren’ Acht opdrachtnemers gaan in vier parallelsessies vertellen over hun relatie met en hun visie op RWS RIKZ.
12:00-13:00
Lunch: ‘Liefde gaat door de maag’
13:00-15:00
Blok 3: ‘Openheid en eerlijkheid’ RWS RIKZ gaat veranderen. Ineke van der Hee (HID) legt in een presentatie uit wat dit voor onze opdrachtnemers betekent. Hierbij zal zij ook ingaan op de verhalen die de opdrachtnemers ’s ochtends verteld hebben. Hierna volgt een paneldiscussie over integriteit met o.a. Jan ten Hoopen, lid van de Tweede Kamer en vice-voorzitter van de Parlementaire Enquêtecommissie Bouwnijverheid. Wat betekenen de bevindingen van die commissie voor de relatie tussen RWS RIKZ en zijn opdrachtnemers?
15:00-15:30
Thee
15:30-16:30
Blok 4: ‘Samen verder’ Een luchtig slotonderdeel.
16.30-18:00
Afsluiting en borrel
3
Programma
A5 b0ekje relatiedag
Biografieën
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 4
Peter Timofeeff Weerkundig Ingenieur Peters overheidsloopbaan begon op 4 maart 1974 bij het RIZA (Rijksinstituut voor Integraal zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling) als chemisch analist. Oktober 1978 besloot hij terug te gaan naar Den Haag, waar hij geboren en getogen is. Hij kwam daar bij de Directie Waterhuishouding en Waterbeweging, kortweg Wat en Wat. En hield zich daar vooral bezig met het leiden van een afdeling die jaarboeken met waterstanden in de Nederlandse wateren produceerde. Daarnaast werkte hij ook enige jaren bij de SVSD, de stormvloedwaarschuwingsdienst. Augustus 1984 ging hij, na zijn avondstudie weg- en waterbouw afgerond te hebben, bij het KNMI in De Bilt werken. Daar werd hij opgeleid tot weerkundig ingenieur, waarvoor hij in 1987 afstudeerde. Eind 1990 was zijn debuut als televisie-meteoroloog bij de NOS. In 1996 was er een tussenstop van ongeveer een half jaar in Londen bij het Weerkanaal. Eind 1996 trad hij in dienst bij RTL, waar hij nu nog steeds werkzaam is.
Marga Rommel Adviseur RIKZ Marga Rommel is 25 jaar geleden in het Noord-Hollandse plaatsje Limmen geboren. Op haar 18e verhuisde ze naar Twente om daar de studie Civiele Technologie en Management aan de UT te volgen. Naast stages in Australië en Argentinië deed ze veel commissiewerk en deed ze aan triathlon. Na afronding van haar studie verhuisde ze naar het Hoge Noorden, waar ze sinds december 2002 bij het RIKZ in Haren werkt als adviseur. Ze houdt zich met name bezig met Waddenzeeprojecten en Kustveiligheid in het algemeen. Het triathlonnen beperkt ze sindsdien tot hardlopen en wielrennen want zo heeft de ervaring geleerd, er blijft niet zo veel tijd meer over.
4
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 5
Bert Toussaint Bedrijfshistoricus Rijkswaterstaat Hij studeerde geschiedenis in Leiden en is sinds 2000 bedrijfshistoricus van Rijkswaterstaat en werkzaam bij de Corporate Dienst Rijkswaterstaat. Hij leidt een aantal onderzoeksprojecten op het terrein van de geschiedenis van waterstaat en infrastructuur en verzorgt de educatie en documentatie op historisch terrein voor Rijkswaterstaat.
Edwin Vollebregt Directeur VORtech Computing Edwin Vollebregt (1970) studeerde technische wiskunde in Delft (1992, met lof) en is in 1997 bij dezelfde faculteit gepromoveerd. In 1996 heeft hij samen met collega Mark Roest het ingenieursbureau VORtech Computing opgericht. Het bedrijf levert hoogwaardige programma's en oplossingen voor complexe simulatieproblemen, onder andere aan Rijkswaterstaat.
Paul Hilkhuysen Directeur MX. Systems Is zijn werkzame leven begonnen bij de Meetkundige Dienst van Rijkswaterstaat. Na een tiental jaren overgestapt naar de toenmalige DIV. Daarna via de gemeente Rotterdam en CMG naar het Gemeentelijk Rekencentrum van de gemeente Rotterdam. Achtereenvolgens via het CVI (het automatiseringsbedrijf van de NS) middels een overname door EDS naar het Rijkwaterstaats-account van deze organisatie. In 2000 management buy-out van dit onderdeel van EDS en de oprichting van MX. Systems.
5
Biografieën
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 6
Jan Ridder Directeur TNO-NITG Jan Ridder (1950) studeerde technische natuurkunde aan de TU-Delft. Voordat hij in 1982 in dienst trad van TNO werkte hij als wetenschappenlijk medewerker bij de TU-Delft, de Erasmus Universiteit in Rotterdam en bij de University of Rochester (NY, USA). Bij TNO werkte hij als onderzoeker voor TNO-FEL en TNO TPD, beide TNO-instituten voor toegepaste natuurkunde. In 1986 ging hij over naar TNONITG, het TNO-instituut voor toegepaste geowetenschappen (ca 310 fte, 35 miljoen euro omzet). Hij vervulde daar diverse functies als manager en werd in 1994 adjunctdirecteur. In 2000 werd hij adjunct-directeur van TNO TPD (ca 500 fte, 50 miljoen euro omzet). In 2002 werd hij teruggeroepen naar TNO-NITG om in 2004 algemeen directeur te worden van het instituut.
Rob Klomp Directeur WL Rob Klomp studeerde in 1970 af aan de Technische Universiteit Delft in Civiele Techniek met nadruk op gezondheidstechniek en waterkwaliteitsbeheer. Van 1970 tot 1974 was hij als projectingenieur verbonden aan de Deltadienst van Rijkswaterstaat en hield zich bezig met de milieu-aspecten van het Deltaproject. Tussen 1974 en 1977 was Rob Klomp R&D-coördinator van het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening (RID). In 1977 heeft hij een Milieuafdeling opgezet bij WL. Van 1990 tot 1996 was hij directeur van de sector Waterbeheer en Milieu bij WL, waar circa 100 professionele medewerkers werkzaam waren. Vanaf 1977 is Rob Klomp als manager betrokken geweest bij verschillende advies- en R&D-projekten in Nederland en in het buitenland. Deze variëren van lange termijn waterkwaliteitplanning tot real-time operation, van projecten die gericht zijn op pre-feasibility studies tot gedetailleerde waterbeheerprojekten en van integrale studies (waterkwantiteit, waterkwaliteit, ecologie, economie, socio-economie en institutionele aspecten) tot studies met slechts één van de genoemde aspecten. 6
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 7
Sinds 1996 is Rob Klomp directeur specialistische advisering bij WL. In die hoedanigheid houdt hij zich o.a. bezig met marketing, acquisitie, relatienetwerken, contractonderhandelingen, klanttevredenheidsmetingen, kwaliteitssysteem.
Marcel Stive Hoogleraar Kustwaterbouwkunde TUDelft Na een carrière van bijna 25 jaar bij WL | Delft Hydraulics is prof.dr.ir. Marcel J.F. Stive in 2001 benoemd tot gewoon hoogleraar in de kustwaterbouwkunde aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de Technische Universiteit in Delft. Hij is lid van de Technische Adviescommissie Waterkeringen en wetenschappelijk directeur van het Water Research Centre Delft.
Erik Jagtman Plv. directeur Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) Eric Jagtman is bioloog en heeft twintig jaar lang gewerkt bij de waterstaat. Hij was actief op het gebied van beleid, beheer maar vooral de advisering. Eric was vanaf 1995 vier en een half jaar hoofd Biologisch Onderzoek van het RIKZ. Hij werkt nu als hoofd Onderzoek bij het Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO).
Han Lindeboom Vestigingsleider Alterra-Texel Dr. Han Lindeboom, marien ecoloog, is vestigingsleider van Alterra-Texel. Daarnaast is hij in deeltijd programmaleider Mens en Marien Milieu bij het Koninklijk NIOZ. Als programmaleider van het LNV programma Noordzee en Kust staat afstemming en samenwerking met RIKZ hoog op zijn agenda. Als voorzitter van de Nederlandse Commissie voor Pool Onderzoek koppelt hij hier ook verder weggelegen gebieden aan. 7
Biografieën
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 8
René Idema Hoofd Businessgroep Strategie & Proces, Royal Haskoning René Idema combineert het management van de Businessgroep Strategie & Proces met een rol als seniorprocesmanager en -adviseur in het werkveld Ruimte, Milieu en Water. Hij heeft bijna 20 jaar ervaring op het gebied van advisering, begeleiding en organisatie van beleids- en besluitvormingsprocessen, veelal in een bestuurlijke context.
Ineke van der Hee Hoofdingenieur-Directeur RIKZ Ineke van der Hee (MBA) heeft sociale wetenschappen gestudeerd en werkt sinds 2000 bij Rijkswaterstaat. Voordat ze bij Verkeer en Waterstaat terechtkwam, heeft zij diverse managementsfuncties bekleed bij onder andere de ministeries VROM en OCW. Sinds 2002 is zij HID bij Rijkswaterstaat RIKZ.
Jan Ten Hoopen Tweede Kamerlid Jan Ten Hoopen heeft ‘Small Business’ aan de Erasmusuniversiteit in Rotterdam gestudeerd. Na zelf ooit ondernemer te zijn geweest zit hij momenteel voor het CDA in de Tweede Kamer, en is hij lid van de Tweede Kamercommissies van Economische Zaken, VROM, Financiën en Verkeer & Waterstaat. Daarnaast is hij onder andere voorzitter fractiecommissie Economische Zaken en voorzitter Maatschappelijk Ondernemen van MKB Nederland. Hij is vice-voorzitter geweest van de parlementaire enquête Bouwnijverheid en wil die ervaringen graag delen tijdens de paneldiscussie. In de spaarse momenten die overblijven houdt hij zich graag bezig met oude culturen.
8
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 9
Tom Smit Directeur Divisie Ruimtelijke Ontwikkeling, Water en Ecologie, Management Consultancy, Royal Haskoning Tom Smit begon bij Royal Haskoning als Directeur van de Divisie Milieu. Voordien werkte hij o.a. als directeur van het Zuiveringschap Limburg en als Algemeen Directeur van de Unie van Waterschappen. Ook was hij partner in Twijnstra Gudde en lid van Provinciale Staten. Hij is lid van de ONRI commissie Integriteit.
Jur Teders Directeur Integriteit bij het Ministerie van VenW Na een rechtenstudie in Amsterdam is Jur Teders in 1973 indienstgetreden bij het hoofdkantoor van RWS bij de hoofdafdeling bestuurlijke en juridische zaken. Daar was hij vooral belast met zaken m.b.t. waterschappen en waterkwaliteitsbeheer. In 1985 werd hij lid van het DT bij RWS Limburg en was hij verantwoordelijk voor bestuurlijke zaken, regionale ontwikkeling en bedrijfsvoering. Hij werd in 1990 benoemd tot hoofdingenieur-directeur bij het toenmalige RWS Drenthe. Van 1992-1995 werkte hij als directeur van het project Mainport en Milieu Schiphol (samenwerkingsverband van negen partijen gericht op besluitvorming over mainportontwikkeling binnen afgesproken milieugrenzen). Vervolgens werd hij in 1995 benoemd tot hoofdingenieur-directeur van RWS Limburg. In 1996/1997 was hij directeur van het project Toekomst Nederlandse Luchtvaartinfrastructuur (nut- en noodzaakdiscussie over verdere groei van luchtvaart in Nederland en onderzoek naar mogelijke uitbreidingslocaties). In 1997 was hij wederom hoofdingenieur-directeur RWS Limburg. Vanaf 1 maart 2004 werkt hij als directeur Integriteit bij het Ministerie van VenW. Rechtstreeks ressorterend onder de SG is hij belast met de coördinatie, het monitoren, ontwikkelen en uitdragen van het integriteitsbeleid van het gehele ministerie.
9
Samenvattingen
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 10
Edwin Vollebregt Directeur VORtech Computing Knappe modellen - over push en pull Tooropzaal Het bedrijf VORtech Computing is een spin-off van onderzoek van de TU Delft naar het gebruik van "parallel rekenen" voor de simulatiemodellen voor kustwateren van Rijkswaterstaat. Sinds de oprichting in 1996 hebben we veel opdrachten mogen uitvoeren voor Rijkswaterstaat/RIKZ. We zijn daarmee een vaste leverancier geworden voor vragen op het gebied van simulatiemodellen en -programmatuur. In de voordracht illustreren we ons werk voor RIKZ via enkele aansprekende projecten die we in het verleden hebben uitgevoerd. We laten zien dat hierin de grenzen van de technologie worden afgetast en verlegd. Dit heeft consequenties voor het opdrachtgeverschap van RIKZ, bijvoorbeeld doordat het voor RIKZ moeilijk is om te bepalen wat er technisch mogelijk is en wat er haalbaar is. Vandaar de subtitel "over push en pull". Tenslotte besluiten we met een vooruitblik naar het Delta Instituut.
Paul Hilkhuysen Directeur MX. Systems Professioneel opdrachtgeverschap (Let’s make things better) Tooropzaal Het uitgangspunt “ De markt tenzij…….”, vraagt niet alleen om een andere invulling van het opdrachtgeverschap aan de kant van Rijkswaterstaat maar ook om andere relatie tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer. Dit uit zich niet alleen in de manier waarop projecten vanuit Rijkswaterstaat begeleid worden, maar zal tevens effect hebben op de manier waarop de procedures binnen Rijkswaterstaat zijn ingericht. Professioneel opdrachtgeverschap vraagt dan ook niet alleen om een verandering op het gebied van de projectleiding maar tevens om een verandering van de administratieve procedures en regelgeving rond de uitvoering van de projecten.
10
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 11
Aan de kant van de opdrachtnemer zal er sprake moeten zijn van een verdere verdieping van de kennis van het materiegebied. Het is dan ook een absolute noodzaak om, naast ICT-kennis een goede kennis te hebben van het werkproces en het vakgebied van de opdrachtgever. Sterker nog, materiedeskundigheid is minstens zo belangrijk c.q. belangrijker dan de ICT-kennis die voor de uitvoering van ICT-projecten benodigd is. Daarnaast is het van het grootste belang dat projecten op basis van een hechte samenwerking door middel van een transparante communicatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer uitgevoerd kunnen worden. Deze hiervoor benodigde relatie zal veel meer gekenmerkt moeten worden door de gemeenschappelijk gedragen verantwoordelijkheid voor een optimale uitvoering van het project dan in het verleden het geval was. Alleen op deze wijze kunnen beide partijen een goede invulling geven aan het begrip “De markt tenzij….”.
Jan Ridder Directeur TNO-NITG Alles roept hier om verandering … Kandinsky 3 De relatie van RIKZ met andere spelers in de publieke kennisinfrastructuur kenmerkt zich door een grote dynamiek. Het toneel hiervoor wordt gezet door de ontwikkeling die het Ministerie van V&W doormaakt (o.a. scheiding van beleid en uitvoering), de commissie Wijffels over de “Brugfunctie TNO en GTI’s” (o.a. Delta-instituut en vraagsturing), de commissie Meijer over de Waddenzee (o.a. Waddeninstituut). Op dit toneel is RWS bezig met de uitvoering van zijn nieuwe ondernemingsplan en is TNO bezig met een omvangrijke reorganisatie. Binnen al deze bewegingen kiezen partijen posities en bereiden zich voor op komende veranderingen. Binnen TNO is TNO-NITG verantwoordelijk voor de toegepaste geowetenschappen en vult dit in met het doen van toegepast onderzoek en het verzamelen, beheren en verstrekken van data en informatie over de Nederlandse ondergrond. Vanuit dit specifieke perspectief zal worden ingegaan op de dynamiek in de relatie met RIKZ. Hoe zien wij deze relatie nu en wat 11
Samenvattingen
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 12
verwachten wij dat er gaat veranderen. Veranderingen leiden altijd tot bedreigingen en kansen. Het is onze overtuiging dat op dit toneel de kansen overheersen.
Rob Klomp Directeur WL ‘Nederland let op uw zaak’ Uitgaande van de missies worden de operationele en (gewenste) strategische relaties tussen RIKZ en WL weergegeven. Bij operationele relaties komen de resultaten van klanttevredenheidsmetingen van WL bij RIKZ ter sprake en de resultaten van een mini enquête bij WL hoe de opdrachtgever RIKZ door WL’ers wordt beleefd. Op basis daarvan worden verbeterpunten voor beide ‘lerende’ organisaties geformuleerd. Bij de (gewenste) strategische relaties wordt ingegaan op de betekenis van de door het innovatieplatform voorgestelde sleutelgebiedenaanpak voor het watercluster. Dit watercluster wil ondermeer binnen vijf jaar een verdubbeling van het exportvolume realiseren. Dit is geen eenvoudige zaak, meer en meer blijkt dat grensverleggende en innovatieve watergerelateerde kennis in het buitenland gevraagd, ontwikkeld en toegepast wordt. Willen we als Nederland ook in de nabije toekomst een internationale rol van betekenis op het gebied van water blijven spelen zal er het een en ander dienen te gebeuren. De publieke en private kennis zal gedeeld en gecommercialiseerd moeten worden, de kennisposities beter gebundeld en georganiseerd ter bevordering van integratieen benutting van deze kennis. Dit legt een claim op een duurzame kennisinfrastructuur voor Nederland en in het bijzonder voor RIKZ en omringende kennispartijen. Daarbij zijn transparantie, integriteit en doelmatigheid randvoorwaarden om kennis vraaggestuurd te ontwikkelen, te delen en toe te passen om - met en voor elkaar - de doelstelling van het ‘watercluster’ te realiseren. Pas dan let Nederland op z’n zaak en zal ook de kennis en technologie die voor het buitenland ontwikkeld is, zijn 12
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 13
toepassing vinden in Nederland en hier verder ontwikkeld kunnen worden. Voorwaarde is een visionaire overheid die vraagt om innovatieve en grensverleggende oplossingen voor water-gerelateerde problemen in Nederland. RIKZ kan daarbij een belangrijke rol vervullen!
Marcel Stive Hoogleraar Kustwaterbouw TUDelft Het poldermodel: Binnendoor of buitenom? Kandinsky 4 Een gerespecteerd wetenschapper, zeker van een Technische Universiteit, wordt maatschappelijk en politiek gewaardeerd. Als je dan zo relevant onderzoek doet of kennis van zaken hebt, word je gevraagd. Door de kranten, door de televisie, voor adviesraden en commissies. In ons poldermodel betekent dat verstrengeld zijn in een belangenafweging, telkens weer. Welke veelal tegenstrijdige belangen spelen? Maatschappelijk belang om te bevorderen dat voor de samenleving een zo optimaal mogelijk nut of resultaat wordt bereikt. Dilemma is wat is optimaal? Het is politiek van belang geen onrust teweeg te brengen en bewindslieden zo soepel mogelijk tot oplossingen te laten komen. Hier is het dilemma, luisteren en reageren ze wel als iets niet hot is? En, last but not least, wat bereiken we voor de wetenschap? Leidt dit tot interessant en vooral meer onderzoek, want daar word je op afgerekend. Hier speelt het dilemma dat je al gauw verdacht wordt van preken voor eigen parochie. In mijn vakgebied, dat kust en estuariene systemen betreft, voorbeelden van het bovenstaande te over. Drie praktijkvoorbeelden laat ik gaarne de revue passeren. Dit betreft de overstap van strandsuppleties naar vooroeversuppleties, het in geding zijn van de veiligheid tegen overstroming vanuit zee en de impasse rond de Waddenzee, natuurreservaat of gasreserve of beiden? Hierbij wordt ingegaan op deze kwesties, in inhoudelijk technologische zin, maar ook op de proceskwestie wanneer ga je binnendoor (gebruik het poldermodel) of buitenom (gebruik de media)? 13
Samenvattingen
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 14
Eric Jagtman Plv. directeur Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) Samen naar Zee Kandinsky 4 RIKZ en RIVO zijn belangrijke spelers in het zeegaand onderzoek. De beide instituten delen dan ook de nodige ervaring met elkaar in projecten. De presentatie gaat dieper in op enkele kenmerkende elementen uit de huidige samenwerking, of zo u wilt de opdrachtgeveropdrachtnemer relatie. Wordt die relatie in de toekomst nu anders? Het RIKZ gaat veranderen, maar staat daarin niet alleen. Ook het RIVO heeft haar koers herbepaald, en er zijn nog tal van initiatieven die duiden op veranderingen in de organisatie van het mariene onderzoek. De presentatie zal verkennen wat we voor elkaar in de toekomst kunnen betekenen, en geeft aan waar het RIVO voor wil staan. De wereld verandert, maar uitgangspunt is dat we blijven bijdragen aan de uitvoering van een gezamenlijke kennisagenda.
Han Lindeboom Vestigingsleider Alterra-Texel RIKZ: collega, opdrachtgever, concurrent en partner. Spiegelzaal Tot zo'n 10 jaar geleden waren wij ambtelijke collega's van elkaar. Hoewel in details anders, was het toenmalige IBN (daarvoor RIN) voor het ministerie van LNV wat de Dienst Getijde-wateren was voor V&W. Wij onderzochten allebei allerlei aspecten van het mariene milieu en adviseerden onze ministeries en alles wat daaronder viel. Waar nodig en nuttig werd in goede harmonie samengewerkt, waarbij voor ons de nadruk op de Waddenzee lag. Voorbeelden hiervan zijn het onderzoek naar effecten van verontreinigingen op zeehonden, vissen en sediment, het zeegras-, mosselbanken kwelderonderzoek en het onderzoek naar bestrijding van olierampen in intergetijde gebieden. Met de verzelfstandiging van het IBN en de omvorming tot Alterra, 14
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 15
het Instituut voor de Groene Ruimte, die voortaan zijn financiën niet meer direct van LNV ontving, maar het zelf uit de markt moet halen, en daarbij ook andere klanten heeft gekregen, is die situatie veranderd. Het RIKZ is nu regelmatig opdrachtgever, soms concurrent maar toch ook in veel projecten een goede partner. Naast diverse kleinere projecten was het RIKZ indirect opdrachtgever voor het Vliegveld in Zee project en direct voor de T0 windmolens. Wij zijn zeer positief hierover. De contacten lopen goed, en er wordt veel kennis op een open wijze uitgewisseld. Wel kost het tussentijds door personeelsmutaties veranderen van de contactenpersoon veel tijd en leidt dit soms tot misverstanden. Ook ontbreekt het bij het RIKZ soms aan de nodige expertise en zou men kunnen overwegen dit iets vaker van buiten te halen. Tot nu toe valt de concurrentie mee, maar deze zou vaker op kunnen treden als wij dezelfde markt willen bedienen of uit dezelfde ruif willen eten, bijvoorbeeld bij bepaalde monitoringsprogramma’s. Afstemming op alle niveau’s blijft noodzakelijk. Partners zijn we, als wij door LNV in samenwerkingprojecten worden gefinancierd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het kwelderonderzoek waarbij de nadruk ligt op onderhoud, zeespiegelstijging en bodemdaling. In EVA II hebben we samen met het RIVO de effecten van schelpdiervisserij in kaart gebracht en in het project beschermde gebieden Noordzee is aangegeven waar in de Noordzee bijzondere ecologische waarden zijn te vinden. In al deze projecten wordt de samenwerking als uitstekend ervaren en wij hopen dit nog lange tijd voort te zetten. Met de huidige herstructurering van het RIKZ voorzien wij een betreurenswaardige vermindering van echte veldexpertise en een nadere afstemming voor de toekomst is gewenst om het kind niet met het badwater weg te gooien. Voor de introductie van de VHR en KRW is veel specifieke expertise noodzakelijk en ons waardevolle kennispotentiaal kunnen we daarbij niet missen.
15
A5 b0ekje relatiedag
05-11-2004
15:31
Pagina 16
René Idema Hoofd Business Group Royal Haskoning Van opdracht naar opgave Spiegelzaal Het RIKZ en Royal Haskoning werken in verschillende samenstellingen met elkaar samen: als partners in trajecten van kennisontwikkeling en in buitenlandse opdrachten; maar ook in de meer traditionele verhouding van opdrachtgever-opdrachtnemer in technische en beleidsmatige opdrachten in Nederland. In de relatie van de afgelopen tien jaar stond de ontwikkeling en toepassing van met name technisch-inhoudelijke kennis centraal. Ook de komende jaren zal kennis een belangrijke gemeenschappelijke factor blijven. Tegelijk zal de aard van de behoefte aan kennis én kunde veranderen en zal ook de relatie tussen het RIKZ en kennisorganisaties als Royal Haskoning en andere ingenieurs- en adviesbureau’s zich daar aan aanpassen. Deze ontwikkeling vindt zijn oorsprong in zowel het veranderende denken over kust en zee als over de veranderende rol van de overheid. Met name de roep om een effectiever en zakelijker overheidsoptreden, in het licht van onder andere (bijna-)rampen en de aandacht voor o.a. (kust)veiligheid, leidt tot een verdere scheiding van beleid en uitvoering. Op nationaal niveau is al een europeser en strategischer beleidsoriëntatie te zien. Voor de actoren in deze arena, waaronder het RIKZ en Royal Haskoning, betekent dit investeringen in kennisontwikkeling voor lange termijn en strategische vraagstukken (o.a. sturing, beleidsprocessen, relaties met andere domeinen). Op regionaal niveau zal de oriëntatie integraler en uitvoeringsgerichter zijn, met meer beleidsvrijheden en oog voor samenwerking met regionale partijen. Een voorproefje is al te zien bij het NBW en bij de Zwakke Schakels. Naast specialistische kennis in verschillende disciplines zullen actoren in deze arena over meer praktische ervaring en procesmatige vaardigheden moeten beschikken om opener en opgavegerichter in regionale plan- en besluitvormingsprocessen te participeren. Traditionele opdrachtgeveropdrachtnemer-verhoudingen zullen zich in dit licht (moeten) ontwikkelen naar meer netwerk- en partnerachtige allianties. De samenwerking in buitenlandse opdrachten geeft daar, onverwacht, al een mooi voorbeeld van. 16
