Programma Duurzaam Onderhoud Afspraken over gezamenlijke vervolgstappen intentieverklaring 2012 11 Maart 2013
Inleiding Onze samenleving, zowel het bedrijfsleven als de particuliere consument, wil in toenemende mate invulling geven aan duurzaamheid. Dat geldt dus ook voor de stakeholders van de verfindustrie zoals bouw- en onderhoudsbedrijven. Het is steeds meer hun intentie om bij het neerzetten en onderhouden van woningen, andere gebouwen en infrastructuur rekening te houden met de drie P’s (People, Planet, Profit).
Duurzaam ondernemen past prima bij de kernwaarden van de verf- en drukinktindustrie, zijnde beschermen, verfraaien en communicatie.
Echter, verffabrikanten, onderhoudsbedrijven, timmerfabrikanten, opdrachtgevers en particulieren willen wel duurzaam handelen maar weten (nog) niet hoe dit vorm te geven. Veel ondernemers in de keten zijn zich nog onvoldoende bewust van de eisen die duurzaamheid gaat stellen aan hun bijdrage. Kennis is onvoldoende aanwezig en verbrokkeld. Essentiële zaken zoals productinformatie over duurzaamheid ontbreken nog vaak. Daar komt nog het volgende bij: Op het ogenblik is het mogelijk dat verfleveranciers productclaims hanteren die moeilijk zijn aan te vechten. Dat kan concurrentievervalsing tot gevolg hebben. Als eenmaal een aantal verffabrikanten duurzaamheidclaims op de markt heeft gebracht zal het moeilijk zijn deze ontwikkeling te keren. Zo ver mag het niet komen.
Stand van zaken Waar staan wij nu op het gebied van duurzaamheid? Allereerst is daar het initiatief van de VVVF en OnderhoudNL (voorheen FOSAG). Deze organisaties hebben de handen ineen geslagen en de intentieverklaring “Duurzaam onderhoud aan gebouwen en infrastructuur” ondertekend. Daarmee geven zij aan dat zij;
willen komen tot een algemeen erkende definitie van duurzaam onderhoud (met daarin een prominente plaats voor duurzame verf);
afspraken willen maken over hoe duurzaam onderhoud verder kan worden bevorderd.
Daarnaast is CEPE, de Europese koepelorganisatie van de verf- en drukinktindustrie, bezig met de ontwikkeling van een data base met life cycle informatie over verfgrondstoffen. Zij zal deze data base naar verwachting in de eerste helft van 2013 via een website voor haar leden online zetten. Daarbij zal CEPE de verffabrikanten ook een eenvoudige rekentool leveren die hen in staat stelt op basis van hun recepturen een Life Cycle Analysis (LCA) uit te voeren van hun producten. Doel van het CEPE-initiatief is dat:
-2-
verffabrikanten op een Europees gevalideerde wijze inzicht krijgen in hoe duurzaam hun producten qua samenstelling zijn. Dit inzicht kan fabrikanten er toe brengen de samenstelling van hun producten te veranderen of in overleg te treden met hun grondstofleveranciers teneinde de duurzaamheid van hun producten te verbeteren.
de LCA methodiek en achterliggende database gebruikt kunnen worden door fabrikanten om hun afnemers beter en op een eenduidige manier te informeren.
Programma Het is nu het moment voor OnderhoudNL en VVVF om gezamenlijk een proces met ketenpartners en stakeholders in gang te zetten dat moet resulteren in een viertal projecten. Hoe deze projecten uiteindelijk zullen worden ingericht is afhankelijk van de uitkomsten van de dialoog met stakeholders. Luisteren naar en inspelen op de behoeften van stakeholders zijn hierbij de kernbegrippen. De projecten zijn: 1.
Dialoog met stakeholders en communicatie
2.
Beoordelingskader
3.
Communicatie-instrument
4.
Levensduurverlenging hout
5.
Levensduurverlenging staal
6.
Verbetertraject duurzaamheid
Voor elk project zal een projectgroep worden ingesteld en een projectleider worden benoemd. Het Programma Duurzaam Onderhoud zal onder leiding staan van het bestuurlijk overleg OnderhoudNL/VVVF.
Project 1.
Dialoog met stakeholders en communicatie
OnderhoudNL en de VVVF zullen overleg starten met alle stakeholders om in de keten samen te werken aan duurzaam onderhoud. Hiertoe zullen OnderhoudNL en de VVVF een plan van aanpak opstellen. Een gezamenlijke werkgroep zal worden ingesteld om een plan van aanpak op te stellen en toe te zien op de uitvoering ervan. Tevens is de projectgroep verantwoordelijk voor het opzetten en begeleiden van de communicatie over het gehele programma. Hiertoe zet de projectgroep een communicatieplan op en ziet toe op de uitvoering (opzet website, programma logo en nieuwsbrief).
Acties VVVF
Planning
1
Bemensing delegatie in projectgroep Stakeholders Dialoog en communicatie
maart 2013
2
bijeenkomst voor leden over resulaten project 2 en over de CEPE LCIdatabase. Ook daarin meenemen de mogelijkheden voor het vullen van de Nationale Mileudatabase met gevalideerde data m.b.v. de LCI-database en rekentools.
mei of juni 2013
-3-
Acties OnderhoudNL 1
Bemensen delegatie in projectgroep Stakeholders Dialoog en communicatie
maart 2013
Acties OnderhoudNL en VVVF samen 1 2
Opstellen Plan van aanpak door projectgroep Stakeholders Dialoog en communicatie workshop organiseren voor de geïnteresseerde onderhoudsbedrijven en leden van de VVVF over de stand van zaken m.b.t. duurzaam onderhoud.
Project 2.
tot eind 2014 Tweede helft 2013
Beoordelingsmodel
In dit project zullen, in samenspraak met stakeholders, het begrippenkader, definities en methodes voor duurzaam onderhoud worden geformuleerd.
In dit verband zal, in een gezamenlijk vast te stellen beoordelingsmodel duurzaam onderhoud, door OnderhoudNL en VVVF, worden vastgelegd:
wat de mate van duurzaamheid van verf of een verfsysteem bepaalt.
wat de mate van duurzaamheid van de applicatie bepaalt.
wat de mate van duurzaamheid van de ondergrond/het bouwmateriaal bepaalt.
wat de mate van duurzaamheid van een project, van een klus bepaalt. Welke dimensies komen daarbij kijken?
1 2 3
Acties VVVF Instellen projectgroep beoordelingsmodel voor professionele en particuliere afnemers over duurzame verf
Planning maart 2013
Online zetten van LCI database voor de leden door CEPE
Is aangekondigd voor voorjaar 2013 Voorjaar 2013
Intern overleg over de LCI database en rekentool van CEPE
4
Rapportage projectgroep beoordelingsmodel voor professionele en particuliere afnemers over duurzame verf
1
Acties OnderhoudNL Bemensen delegatie in projectgroepen
1
Acties OnderhoudNL en VVVF samen Rapportage projectgroep beoordelingsmodel voor professionele en particuliere afnemers over duurzame verf
Voorjaar 2013
Voorjaar 2013
Eerste helft 2013
-4-
Project 3.
Communicatie-instrument op basis van beoordelingsmodel
Er zal, door de VVVF, een instrument voor professionele- en particuliere afnemers over duurzame verf worden ontwikkeld. Met dat instrument wordt het mogelijk om op een makkelijke wijze onderscheid te maken tussen minder en meer duurzame verf. Het communicatie-instrument zal na overleg en in samenwerking met de stakeholders op de markt worden gebracht. Uiteraard zullen daarbij branche-organisaties, zoals OnderhoudNL, worden ingeschakeld.
Acties VVVF
Stand van zaken
1
Bemensing projectgroep ontwikkeling instrument over duurzame verf voor professionele en particuliere afnemers
Maart 2013
2.
Opstellen rapport instrument over duurzame verf voor professionele en particuliere afnemers
Eerste helft 2013
Project 4.
Levensduurverlenging houten gevelelementen
Het betreft hier het uitvoeren van onderzoek naar de levensduurverlenging van houten gevelelementen. Dit is een activiteit die past binnen het Programma Duurzaam Onderhoud. Het onderzoek kan door de drie betrokken brancheverenigingen (OnderhoudNL, NBVT en VVVF) gezamenlijk worden uigevoerd.
1
Acties VVVF
Planning
Bemensen delegatie in projectgroep Levensduurverlenging houten gevelelementen
Maart 2013
Acties OnderhoudNL 1
Bemensen delegatie in projectgroep Levensduurverlenging houten gevelelementen
Maart 2013
Acties NBVT 1
Bemensen delegatie in projectgroep Levensduurverlenging houten gevelelementen
Maart 2013
Acties VVVF, OnderhoudNL, NBVT 1
Uitvoeren project
April-juni 2013
2
Rapportage aan voorzitters overleg
Juni 2013
3
Verder afspraken maken
Juni 2013
Project 5.
Verlenging levensduur staal
Het betreft hier het uitvoeren van onderzoek naar de levensduurverlenging van stalen constructies. Dit is een activiteit die past binnen het Programma Duurzaam Onderhoud. Het onderzoek kan door de twee betrokken brancheverenigingen (SVMB en VVVF) gezamenlijk worden uigevoerd en eventueel ingepast worden in het kennisnetwerk. Planning opzetten samen met SVMB.
-5-
Project 6.
Verbetertraject duurzaamheid
Activiteiten die onderdeel uitmaken van dit project zijn:
De leden in de respectievelijke achterbannen bewustmaken van duurzaamheid en relevante informatie aandragen. Urgent en belangrijk is de doorwerking van regels over duurzaamheid in de bouwregelgeving.
De leden stimuleren en ondersteunen in de richting van een duurzamer product resp. duurzamere werkwijze. Mogelijke instrumenten daartoe: bijeenkomsten voor leden organiseren waarbij praktijk gevallen binnen en buiten de branche worden gepresenteerd, bieden van handreikingen voor het meten van duurzaamheid en het verbeteren ervan, enz
Het meetbaar maken van verbeteringen (benchmarken).
De leden stimuleren en ondersteunen bij de communicatie over de (verbetering in de) duurzaamheid van hun producten resp. duurzamere werkwijze zodanig dat aan het einde van de keten bij opdrachtgevers, inclusief particulieren, onderscheid gemaakt kan worden tussen een meer of minder duurzaam product resp. duurzamere werkwijze. Dat zou moeten gelden voor zowel een project of klus als geheel als voor de afzonderlijke onderdelen van het aanbod, te weten bouwmateriaal, verf en applicatie.
Acties VVVF
Planning
Bij CEPE resp. IPPIC navragen of er kans is dat het Coatings Care programma wordt
eerste helft 2013
Afhankelijk van actie 1 besluiten tot instellen van een eigen projectgroep voor het
tweede helft 2013
1 omgezet in een duurzaamheids programma.
2 opzetten van een duurzaamheids verbeterprogramma voor leden.
Toelichting: beoordelingsmodel en communicatie-instrument duurzaam onderhoud (project 2 en project 3) OnderhoudNL en VVVF stellen nu reeds vast dat het beoordelen van de duurzaamheid van een onderhoudsproject dient te worden gebaseerd op een vijftal dimensies. Uitgangspunt hierbij zijn de drie P’’s m.a.w. een onderhoudsproject dient te worden uitgevoerd op basis van enerzijds een zo minimaal mogelijke belasting van mens en milieu en anderzijds op basis van een zo maximaal mogelijke levensduur van het verfsysteem. De vijf dimensies zijn: 1) LCA verf
LCA data cradle to grave
2) Levensduur
LCA data cradle to Grave( ondergrond en onderhoudsscenario's)
3) Applicatie eigenschappen
Applicatie-gemak, droogtijd
4) Duurzame applicatie
Applicatiecondities, competenties applicateur
5) Overige MVO
MVO-keten
Door elke dimensie te vertalen naar een meetlat van 5 treden (waarbij 5 een goede score is en 1 een slechte) kan van de duurzaamheid van een verfsysteem een profiel worden gegeven in de vorm van een radargrafiek:
-6-
Verfsysteem 1 LCA verf 5 4 3 overige MVO
2
levensduur
1 0
duurzame applicatie
applicatie-eigenschappen
Verfsysteem 1 scoort hier goed voor LCA verf maar slecht voor de levensduur. In dit geval heeft de opdrachtgever zijn keuze dus meer laten bepalen door de afweging om de belasting van mens en milieu zo veel mogelijk te beperken dan door de afweging om de levensduur van het verfsysteem te maximaliseren. Het zou ook denkbaar zijn om de LCA verf en de LCA van de levensduur in één dimensie weer te geven. Dat moet eerst worden bepaald door de projectgroep “beoordelingsmodel”. Voor een verfklus bij een particulier (schilderen woning) uitgevoerd door een schildersbedrijf of door een DHZ’er zou een dergelijke multidimensionale scoringskaart in een versimpelde versie ook kunnen worden gemaakt. Het maken van dergelijke radargrafieken kan per definitie alleen in samenwerking tussen opdrachtgever, verfproducent en applicateur tot stand worden gebracht en zal ook afgestemd moeten worden met andere stakeholders.
Begroting Nog in te vullen. De VVVF heeft beperkt budget voor het organiseren van bijeenkomsten en communicatie. We zullen eerst een begroting moeten opstellen en daarna naar de financiering ervan moeten kijken.
Planning programma 2013 3 4 5 6 7 8 9 Project 1: Dialoog met stakeholders en communicatie Project 2: Beoordelingskader project 3: communicatie-instrument producten
2014 10
11
12 1 2 3 4 5 6 7 8 9
10
11
12
-7-
Project4: levensduurverlenging hout Project 5: levensduurverlenging staal Project 6: verbetertraject duurzaam ondernemen
