Profiel van daklozen in de vier grote steden Resultaten uit de eerste meting van de Cohortstudie naar daklozen in de vier grote steden (Coda-G4)
Omz, UMC St Radboud Nijmegen Jorien van der Laan Sandra Boersma Judith Wolf
IVO, Rotterdam Barbara van Straaten Carola Schrijvers Dike van de Mheen
1
Doelen van de Cohortstudie Bepalen van:
behoeften en wensen van daklozen met een persoonsgerichte aanpak, in relatie tot achtergrond en problemen; verbetering in objectieve en subjectieve kwaliteit van leven en voorspellers van een eventuele verbetering; transities in soorten onderdak en van voorspellers stabiele huisvesting; door daklozen zelf ervaren baat van persoonsgerichte aanpak.
2
Metingen in de cohortstudie Zelfde groep mensen volgen in de tijd, namelijk: 2.5 jaar Nulmeting (instroom 1 jaar | 2011) – Volwassenen (23 jaar of ouder): n= 410 – Jongeren (18 tot 23 jaar): n= 103 Vervolgmetingen – T1 = 6 maanden na T0 (ook raadpleging hulpverleners) – T2 = 18 maanden na T0 – T3 = 30 maanden na T0 Vergoeding na interview €15
3
Profiel
4
Profiel dakloze mensen met individueel traject Volwassenen (n=410)
Jongeren (n=103)
Man
80%
60%
Allochtoon
60 %
63%
Gemiddelde leeftijd
40 jaar
20 jaar
Nooit gehuwd
65%
0%
Een partner
28%
47%
Kinderen
55%
15%
Laag tot zeer laag opgeleid
70%
91% 5
Dakloosheid Resultaten • 63% volwassenen eerste keer dakloos: gemiddeld 1,8 jaar • 56% jongeren eerste keer dakloos: gemiddeld 1 jaar • Veel deelnemers verblijven voor opvang tijdelijk bij familie en vrienden
• 30% van volwassen en 38% van jongeren noemt huisuitzetting reden voor dakloosheid
20-3-2012
6
Model van sociale kwaliteit
Samenleving Sociale inbedding
Bestaansvoorwaarden
Veiligheid Kwaliteit van leven
Formele relaties
Informele relaties Gezondheid & gedrag
Institutionele inbedding
Individu
Bestaansvoorwaarden
8
Dagbesteding 85-86% volwassen deelnemers heeft een vorm van dagbesteding: - reguliere betaalde baan (8%) - vrijwilligerswerk (13%) - betaalde baan in een sociale werkvoorziening (2%) - werkervaringsplaats of arbeidsreïntegratietraject (4%). meest genoemde vorm: dagbesteding in een opvang- of woonvoorziening (20%) 15% houdt zich bezig met het regelen van praktische zaken
9
Inkomen en schuldenlast Resultaten • Meeste volwassenen uitkering, veel jongeren loon uit arbeid • Meeste deelnemers schulden, mediaan € 8500 euro - € 5000 • 78% volwassenen, 66% jongeren: financiën matig tot slecht • 20% krijgt geen hulp, wel behoefte aan • Afbetalen van schulden een persoonlijk doel
20-3-2012
10
Aanbevelingen: profiel en bestaansvoorwaarden Veel deelnemers eerste keer dakloos preventie Veel jongeren waren al eerder dakloos investering hulp jongeren Opleidingsniveau over het algemeen zeer laag onderkenning en werken aan zelfredzaamheid Veel behoefte aan dagbesteding / werk mogelijkheden en diversiteit Grote schuldenlast snelle aanpak nodig
11
Gezondheid & middelengebruik
12
Lichamelijke klachten 87% ervaart gezondheidsklachten lichamelijke gezondheid matig – vreselijk: 29% volwassenen en 12% jongeren Onverzekerd is 11% van volwassenen en 6% van jongeren 20% jongeren en volwassen: onvervulde hulpbehoeften Veel deelnemers willen betere gezondheid/conditie of afvallen
13
Psychische klachten Meer psychische klachten dan algemene bevolking psychische gezondheid matig tot vreselijk: 37% volwassenen en 24% jongeren Volwassenen: onvervulde hulpbehoeften
14
Alcoholgebruik Gebruik alcohol (≥ vijf glazen of meer): 29% in beide groepen Jongeren: 6 dagen Volwassenen: 13 dagen Weinig behoefte aan hulp Leidt tot boetes
15
Aanbevelingen: Gezondheid & middelengebruik Veel deelnemers hebben lichamelijke klachten zorg noodzakelijk en laagdrempelig sporten Veel deelnemers kampen met psychische klachten screening en hulp Cannabisgebruik en alcoholgebruik hoog motivatie minderen / stoppen vergroten
16
Cannabisgebruik
Cannabisgebruik: 43% volwassenen, 63% jongeren Veelal (bijna) dagelijks Weinig hulpbehoefte bij middelengebruik Een deel van de jongeren: verminderen/stoppen met blowen als persoonlijk doel
17
Veiligheid en sociale relaties
18
Slachtoffer misdrijf
25% slachtoffer niet-gewelddadig misdrijf 25% jongeren en 15% volwassenen slachtoffer gewelddadig misdrijf Veel mishandeling in jeugdjaren
19
Arrestaties Arrestaties: ±1/3 volwassenen en jongeren, meestal wegens diefstal
Boetes voor resp. bijna 50% en 60% van volwassenen en jongeren. Vooral zwartrijden en verkeersovertredingen
20
Relatie met familie Relatie met familie matig tot vreselijk: 33% volwassenen, 41% jongeren Sociale contacten met vrienden matig tot vreselijk: 18% volwassenen
21
Aanbevelingen: Veiligheid en sociale relaties Vaak slachtoffer van een gewelddadig misdrijf en/of mishandeling herkenning problematiek en doorverwijzing Veel boetes voor zwartrijden OV-kaart of fiets Broos sociaal netwerk inzetten op herstel van contacten en / of nieuwe contacten
22
Hulpbehoeften & persoonlijke doelen
23
Hulpbehoeften Meeste hulpbehoeften bij: • wonen • gebitsverzorging • financiën • vinden van werk
24
Hulpbehoeften Onvervulde hulpbehoeften bij: • woonruimte • gebitsverzorging • vinden van werk • financiën • lichamelijke gezondheid (voeding!) • psychische gezondheid • dagbesteding Meeste leefgebieden: wil geen hulp & krijgt geen hulp
25
Persoonlijke doelen • • •
Volwassenen: Wonen en dagbesteding (92%, 20%): woning & werk Financiën (33%): aflossen van schulden Lichamelijke gezondheid (20%): betere conditie/gezondheid
• • • •
Jongeren: Wonen (76%) Dagbesteding (44%): opleiding & werk Financiën (33%): aflossen van schulden Lichamelijke gezondheid: goede conditie, aankomen/afvallen
26
Ervaren vooroordelen bij de hulpverlening 20% heeft geen vertrouwen in de hulverlening en 25% een beetje 33% jongeren en 20% volwassenen heeft het gevoel dat hulpverleners vooroordelen over hen hebben
27
Aanbevelingen: Hulpbehoeften en doelen Geen behoefte aan hulp, geen hulp ontvangen op de meeste leefgebieden mogelijk wel baat bij hulp Veel jongeren ervaren vooroordelen bij de hulpverlening alertheid geboden
28
Conclusie Perspectief aan de ene kant gunstig: relatief korte duur dakloosheid Aan de andere kant ook kwetsbaarheid: - geringe sociaaleconomische bronnen - gezondheidsproblemen - middelengebruik - ervaringen als slachtoffer van misdrijven en contacten politie/justitie Unieke mogelijkheid deze groep komende jaren te volgen
29
Model van sociale kwaliteit
Samenleving Sociale inbedding
Bestaansvoorwaarden
Veiligheid Kwaliteit van leven
Formele relaties
Informele relaties Gezondheid & gedrag
Institutionele inbedding
Individu
Cohortstudie onder daklozen in de vier grote steden “Ik zou eigenlijk een huisje willen hebben, met een kast, dat ik gewoon m’n kleren kan pakken.”
31
Nulmeting: deelnemers Relatieve verdeling deelnemers G4 gebaseerd op opgestelde trajecten volwassenen (Monitor PvA MO 2010).
Deelnemers per stad, volwassenen (20%) en jongeren (11%) Stad
Volwassenen
Jongeren
Amsterdam
136
36
Rotterdam
126
26
Den Haag
95
30
Utrecht
53
11
Totaal
410
103 32
Kwaliteitsbewaking Vier deelnemerspanels: • ongeveer acht (ex-)dak- en thuislozen per stad • feedback op onderzoeksopzet en resultatenbespreking van tussentijdse resultaten, vormen input bij de verdere analyses • suggesties voor aanbevelingen beleid • • •
Overkoepelende klankbordgroep: vertegenwoordigers beleid, wetenschap en praktijk volgen en bewaken van onderzoeksproces kwaliteitstoets op uitvoering en rapportages
33
