JAARVERSLAG 2013
PROFIEL PBO-DIENSTVERLENING
Stichting PBO-Dienstverlening (PBOD) PBOD is een stichting, die op 25 april 2001 is opgericht. De organisatiestructuur bestaat uit een Bestuur en een managementteam. Het Bestuur was oorspronkelijk samengesteld uit twee vertegenwoordigers namens PFP (Pensioenfonds Productschappen) en één vertegenwoordiger namens PSB (Pensioenfonds Bedrijfschappen). Deze vertegenwoordiging was gebaseerd op de relatieve omvang van de voor de twee PBO-clusters (Productschappen enerzijds en SER & Bedrijfschappen anderzijds) uit te voeren activiteiten. Daarnaast is van belang dat PBOD in feite de voortzetting is van de al sinds 1948 bestaande uitvoeringsorganisatie van PFP. In 2010 heeft PSB het besluit genomen over te gaan tot liquidatie waarna per 31 december 2010 de pensioenverplichtingen van PSB zijn overgedragen aan het ABP. Medio 2012 is de juridische liquidatie van PSB afgerond en is PSB definitief opgeheven. Hierna zijn de statuten van PBOD gewijzigd waardoor PSB geen deel meer uitmaakt van het bestuur. Het bestuur is nu alleen nog samengesteld uit twee vertegenwoordigers namens PFP. De statutenwijziging is op 1 mei 2013 gerealiseerd. Het managementteam bestaat uit de directeur en het hoofd van de Financiële Administratie. Statutaire doelstellingen PBOD heeft tot doel om ten behoeve van PFP, alsmede de onder de Wet op de Bedrijfsorganisatie vallende instellingen de uitvoering van de arbeidsvoorwaarden, hoofdzakelijk de pensioenregelingen en de salarisadministraties, te verzorgen. PBOD is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 27199502. Verantwoordelijkheden en taken Het Bestuur vertegenwoordigt de stichting en draagt de (eind)verantwoordelijkheid voor de activiteiten van de stichting. Het Bestuur vergadert minimaal twee keer per jaar. PBOD heeft met PFP een uitvoeringsovereenkomst gesloten waarin de wijze van uitvoering van de middelloonregeling, de administratieve verwerking van de VP/IAP-regeling alsmede de administratieve activiteiten met betrekking tot het vermogensbeheer van de VP/IAP-regeling is vastgelegd. Daarnaast zijn er uitvoeringovereenkomsten gesloten met de bedrijfschappen, de SER en de meeste productschappen waarin de administratieve activiteiten met betrekking tot de personeels- en salarisadministratie zijn vastgelegd. PBOD adviseert en rapporteert aan het Bestuur van PFP en draagt zorg voor een correcte uitvoering van de pensioenregeling, de beleggingsadministratie van de VP/IAP-regeling en de financiële administratie alsmede het door het Bestuur uitgezette beleid. De uitvoering van het beleggingsbeleid voor de middelloonregeling van PFP is uitbesteed aan een fiduciair manager.
1
INHOUDSOPGAVE
Bladzijde: KENGETALLEN EN KERNCIJFERS
3
PERSONALIA
4
ONTWIKKELINGEN BIJ PBOD
5
ACTIVITEITEN VOOR DE PBO-SECTOR
7
JAARREKENING Balans per 31 december Staat van baten en lasten Toelichting op de jaarrekening Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de staat van baten en lasten
12 13 14 15 17
OVERIGE GEGEVENS Gebeurtenissen na balansdatum Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
20 21
PERSONALIA BESTUURSLEDEN
22
INSTELLINGEN VOOR WIE PBOD IN 2013 WERKZAAMHEDEN UITVOERDE
23
2
KENGETALLEN EN KERNCIJFERS
2013
2012
2011
2010
2009
15 10 17
15 10 19
15 10 20
26 23 17
26 23 17
599 977 1.087 292 2.955
722 1.005 1.042 291 3.060
831 1.019 992 269 3.111
909 1.039 1.038 264 3.250
936 1.086 998 259 3.279
607
763
879
940
964
417,8 24,4 6,8 18,3 37,6
431,2 28,1 7,0 18,0 37,2
397,3 28,9 9,2 17,6 47,5
348,6 30,2 9,7 16,7 46,7
316,7 30,1 9,6 16,6 46,9
1,2
1,4
1,6
1,7
1,9
6,6 16,9 2,8 26,3
6,5 19,0 3,2 28,7
6,1 14,0 8,5 28,6
8,1 12,1 12,0 32,2
9,2 17,5 7,4 34,1
21,0% - 0,2% 1,6%
15,1% 12,5% 1,4%
- 8,3% 2,9% 1,9%
12,2% 1,2% 1,8%
33,2% 4,2% 2,1%
Aantal aangesloten instellingen *) Instellingen Middelloonregeling Instellingen VP/IAP-regeling Instellingen salarisbetalingen Aantallen deelnemers Deelnemers Pensioengerechtigden Gewezen deelnemers Bijzonder partnerpensioen Totaal Aantal PBO-medewerkers (inzake salarisbetalingen) Bedragen (in mln euro) Voorziening Pensioenverplichtingen Totale pensioengrondslag Doorsneepremie Pensioenuitkeringen Salarisuitbetalingen Uitvoeringskosten PBOD Beleggingen VP/IAP-regeling Portefeuille (in mln euro) Aandelenportefeuille Obligatieportefeuille Depositoportefeuille Totaal Rendement Aandelenportefeuille Obligatieportefeuille Depositoportefeuille
*) Aantal aangesloten instellingen is tot en met het jaar 2010 nog zowel Pensioenfonds Productschappen als Pensioenfonds SER & Bedrijfschappen.
3
PERSONALIA Samenstelling per 31 december 2013
Bestuur PBO-Dienstverlening (PBOD) is op 25 april 2001 opgericht met als doel het administreren en uitvoeren van pensioenregelingen en het voeren van personeels- en salarisadministraties. Het Bestuur van PBOD wordt gevormd door twee bestuursleden van PFP. Het Bestuur vertegenwoordigt de stichting. Het Bestuur vergadert minimaal twee keer per jaar. Het Bestuur is, zonder enige uitzondering, eindverantwoordelijk voor alle activiteiten van PBOD. Het Bestuur benoemt uit haar midden een voorzitter en een plaatsvervangend voorzitter. Het Bestuur is bevoegd tot het verrichten van alle rechtshandelingen, met uitzondering van besluiten tot het aangaan van overeenkomsten als vermeld in artikel 291 Boek 2 BW. Indien het Bestuur niet voltallig is, behoudt het niettemin zijn bevoegdheden, onverminderd de verplichting van het Bestuur om in de vacature te voorzien. Het Bestuur vergaderde in het boekjaar twee keer en bestaat uit de volgende leden: C. Kuijvenhoven RA P. van der Graaf RE RA
voorzitter plaatsvervangend voorzitter
N.W. Dijkhuizen
adviseur (secretaris) PFP
Lid namens: Pensioenfonds Productschappen Pensioenfonds Productschappen
De secretaris van PFP is adviseur en kan het Bestuur gevraagd en ongevraagd adviseren.
Uitvoeringsorganisatie PBO-Dienstverlening Directeur
G. van der Schoor
Management team
G. van der Schoor L.C.M. Hazekamp
Secretariaat
Mw. J.H.W. Honsbeek-Breden
Pensioenadministratie
M.R. Mertens, afdelingshoofd Mw. H.S. Drenth-Kartodikromo Mw. E.M. Leenman
Salarisadministratie en Pensioenuitkeringen
P.L. van Tienen
Financiële Administratie
L.C.M. Hazekamp, afdelingshoofd B. Pakkert
Kantoorgegevens
Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoonnr: 070 - 4138630 Faxnr: 070 - 4138650 E-mail:
[email protected] Website: www.pbod.nl
Onafhankelijke (externe) accountant
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
4
ONTWIKKELINGEN BIJ PBOD
Medewerkers De werknemers van PBOD zijn in dienst van PFP en zijn gedetacheerd aan PBOD. Door onder andere het wegvallen van de werkzaamheden voor PSB en de in gang gezette opheffing van de bedrijf- en de productschappen is het personeelsbestand vanaf 2012 afgenomen van 12 werknemers (10,9 FTE’s) naar 8 werknemers (7,0 FTE’s). Alle vertrokken werknemers hebben daarbij gebruik gemaakt van de vertrekmogelijkheden zoals opgenomen in het Sociaal Plan van de productschappen. PBO- en Politieke ontwikkelingen Zoals in het jaarverslag over 2012 uitvoerig is beschreven heeft het kabinet Rutte II besloten de bedrijf- en productschappen op te heffen. Het jaar 2013 heeft vooral in het teken gestaan van voorbereiding en voorlichting. Ook is er veel aandacht besteed aan de overheveling van de Medebewindstaken die onder de directe verantwoordelijkheid van het ministerie van Economische Zaken (EZ) gaan vallen. Het streven is om die taken per 1 januari 2014 over te dragen aan EZ. De overige taken worden afgebouwd of, als daar behoefte aan bestaat, op basis van private organisatievormen voortgezet. Door de ophanden zijnde opheffing van de productschappen wordt PFP op termijn een gesloten pensioenfonds. Daarnaast worden er (forse) veranderingen voorzien in de pensioenwetgeving per 1 januari 2014 en 1 januari 2015. Het bestuur van PFP heeft daarom in het voorjaar van 2013 besloten de Werkgroep Toekomstverkenning alle consequenties van de diverse (toekomstige) keuzes in kaart te laten brengen in combinatie met het t.z.t. elders onderbrengen van de PFPregeling. In 2013 heeft dit nog niet geleid tot definitieve keuzes. Voor de actualiteit wordt verwezen naar de Overige Gegevens, Gebeurtenissen na balansdatum. Huisvesting en samenwerking PBOD is sinds 2002 gevestigd in een kantoorpand in het kantorengebied Hoornwijck in Rijswijk. Samen met een aantal collega-pensioenfondsen en pensioenuitvoeringsorganisaties vormen zij daar de “Pensioengroep Zuidhoorn”. Met name met de Stichting Fondsenbeheer Waterbouw is vooral op het gebied van de uitvoering van de automatisering en diverse administratieve activiteiten samenwerking tot stand gekomen. Inmiddels hebben een aantal pensioenfondsen en pensioenuitvoeringsorganisaties om uiteenlopende redenen het kantoorpand verlaten waardoor er leegstand is opgetreden. Door een interne herindeling is de verhuurder er in geslaagd om het kantoorpand met ingang van 1 april 2014 weer volledig verhuurd te hebben. PBOD is hierbij intern verhuisd waardoor een besparing op de toekomstige huur is gerealiseerd. Bedrijfsontwikkelingen Salarisadministratie Door het vertrek van één van de salarisadministrateurs resteert voor PFP/PBOD nog één (fulltime) salarisadministrateur die ook de pensioenuitkeringen verzorgt. Voor de afwezigheid door ziekte of vakantie is voorzien in een back-up functie door een servicecontract af te sluiten voor een oproepkracht bij een Payroll dienstverlener (Salure). Voor de pensioenbetaling is ook interne (backup)kennis aanwezig. In verband met de op handen zijnde opheffing van de bedrijf- en productschappen is voor de werknemers in de PBO sector een uitgebreid Sociaalplan opgesteld. Voor de uitvoering hiervan wordt ook steeds meer een beroep gedaan op de vaardigheden en de kennis van PBOD.
5
Pensioenadministratie Ook de pensioenadministratie wordt steeds meer geconfronteerd met de op handen zijnde opheffing van de productschappen. Met name de gevolgen voor de (toekomstige) pensioenaanspraken bij wachtgelders met inkomsten elders vergt een goede kennis van het Sociaalplan. Daarnaast worden nu ook individuele verzoeken ontvangen voor (tijdelijke) vrijwillige voortzetting van de pensioenverzekering na dienstbeëindiging. Dit is jarenlang niet het geval geweest en vergt een andere manier van administreren en incasseren van de (volledige) doorsneepremie bij de deelnemer zelf. De verwachting is dat door de invulling van de pensioengevolgen uit het Sociaalplan het aantal werknemers (3, 2,6 FTE) niet verder zal afnemen. Secretariaat Eind 2012 is één van de twee medewerkers op het secretariaat boventallig verklaard waardoor per 1 januari 2013 nog één (fulltime) secretaresse resteert voor PFP/PBOD. Door de vele extra en onvoorziene vergaderingen en overlegstructuren is de dynamiek en werkdruk daar inmiddels (flink) toegenomen. Waar nodig wordt hierin voorzien met hulp en de inzet van de overige werknemers van PBOD. Financiële administratie Zoals in het vorige jaarverslag al is aangegeven is de samenwerking met de Stichting Fondsenbeheer Waterbouw geïntensiveerd. De afdelingen zijn fysieke samengevoegd en er is overgegaan op één gezamenlijk administratiesysteem (Exact Globe). De beoogde continuïteit en efficiency is hierdoor inderdaad toegenomen zodat ultimo 2013 is besloten dat de medewerker die al gedeeltelijk van de ouderenregeling gebruik maakte per 1 januari 2014 volledig van de ouderenregeling gebruik is gaan maken. Hierdoor bestaat de Financiële administratie van PBOD nog slechts uit één persoon die ondersteunt wordt door de administrateurs van de Stichting Fondsenbeheer Waterbouw. Automatisering PBOD heeft er al een aantal jaren geleden voor gekozen om voor de meest kritische bedrijfssoftware zoveel mogelijk gebruik te maken van internet applicaties in plaats van “systemen in eigen huis”. De steeds toenemende complexiteit, het applicatiebeheer, het systeembeheer en de individuele afhankelijkheid en kwetsbaarheid wordt hiermee ondervangen. PBOD heeft voor de uitvoering van zijn taken eind 2013 de volgende software in gebruik: Functie: Pensioenadministratie Pensioenportal/ Pensioenplanner Website Pensioenuitbetalingen Salarisuitbetalingen Personeelsadministratie Boekhouding Tekst, Rekenen, Databases Bestuurdershoek Lokaal netwerk
Pakket: FinCircle Artena WYSIWYG Afas Profit Afas Profit Afas Profit Exact Office Sharepoint SQL-BackServer / Sharepoint
Leverancier: Artena Artena WYSIWYG Afas Afas Afas Exact Microsoft Microsoft Microsoft
SaaS Ja Ja Nee Ja Ja Ja Nee Nee Ja Ja
Voor de applicaties die geen gebruik maken van het internet is voor het applicatiebeheer een contract afgesloten met Mostware op basis van een full-service overeenkomt inclusief backup-faciliteiten. De twee kantoorservers zijn ondergebracht in de serverruimte van de Stichting Fondsenbeheer Waterbouw en worden daar beheerd door twee gekwalificeerde medewerkers van de Stichting Fondsenbeheer Waterbouw.
6
ACTIVITEITEN VOOR DE PBO-SECTOR
In dit hoofdstuk wordt inzicht gegeven in de totale omvang naar aantal en bedrag van de uitgevoerde activiteiten voor het pensioenfonds PFP. De betreffende aantallen en bedragen zijn mede ontleend aan de jaarverslagen van het pensioenfonds. Aantallen Deelnemers PFP Actieven Pensioengerechtigden Gewezen Bijzonder partnerpensioen Eindtotaal
2013
2012
2011
2010
2009
599 977 1.087 292 2.955
722 1.005 1.042 291 3.060
831 1.019 992 269 3.111
909 1.039 1.038 264 3.250
936 1.086 998 259 3.279
Het aantal werknemers waarmee in 2013 het dienstverband is verbroken en waarbij tevens de pensioenopbouw is beëindigd, bedraagt ruim 18% (2012: 10%) van het totale actieve deelnemersbestand. Deze forse afname ligt in lijn met de verwachtingen van de afname van het personeelsbestand als gevolg van de afbouw van het personeelsbestand bij de productschappen. Daartegenover staat echter een toename van het aantal slapers. In veel gevallen is waardeoverdracht niet toegestaan omdat de dekkingsgraden in het verslagjaar nog steeds minder dan 100% bedragen. Daarnaast zijn ook de indexatieverwachtingen bij PFP wellicht een reden om niet over te gaan tot waardeoverdracht. Het vertrek veroorzaakt zo een daling van het aantal actieven maar tegelijkertijd een toename van het aantal slapers. Pensioengerechtigden PFP Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen AO-pensioen Wezenpensioen Eindtotaal
2013
2012
2011
2010
2009
555 370 44 8 977
530 415 51 9 1.005
512 442 55 10 1.019
500 468 61 10 1.039
507 501 68 10 1.086
In 2013 is een groot aantal pensioengerechtigden deelnemers overleden (87). In 2013 zijn er 62 nieuwe pensioengerechtigden bijgekomen. Salarisbetalingen Aantal PBO-medewerkers
2013
2012
2011
2010
2009
607
763
879
940
964
Bedrag in mln euro
37,6
37,2
47,5
46,7
46,9
Het verloop laat een forse daling zien. De daling wordt ook hier weer veroorzaakt door de afbouw bij de productschappen. Daarnaast heeft de politieke uitspraak ook verstrekkende gevolgen voor de bedrijfschappen. Evenals bij de productschappen is ook daar de afbouw ingezet. Behalve het natuurlijk verloop van personeel en het niet verlengen van de jaarcontracten, hebben in het verslagjaar 93 van deze PBO-medewerkers gebruikt gemaakt van een afkoopsom (Euro 6,3 mln).
Pensioenuitkeringen in mln euro Uitkeringen PFP Reglementair Eindtotaal
2013
2012
2011
2010
2009
18,3 18,3
18,0 18,0
17,6 17,6
16,7 16,7
16,6 16,6
7
Premies in mln euro Doorsneepremie
2013
2012
2011
2010
2009
PFP Werkgever
4,8
4,9
6,1
6,5
6,4
Werknemer Eindtotaal
2,0 6,8
2,1 7,0
3,1
3,2
3,2
9,2
9,7
9,6
Met ingang van 2012 komt de doorsneepremie voor 30% ten laste van de werknemer en voor 70% ten laste van de werkgever. Vóór 2012 was de premie voor de werknemer 33,3% en voor de werkgever 66,7%.
Vermogensbeheer PBOD verzorgt alleen nog voor de VP/IAP-regeling het vermogensbeheer voor PFP. Vermogensbeheer 2013 PFP VP/IAP-regeling (in mln euro) Aandelenportefeuille 6,6 Obligatieportefeuille 16,9 Depositoportefeuille 2,8 Eindtotaal 26,3
2012
2011
2010
2009
6,5 19,0 3,2 28,7
6,1 14,0 8,5 28,6
8,1 12,1 12,0 32,2
9,2 17,5 7,4 34,1
Rendement PFP VP/IAP-regeling Aandelenportefeuille Obligatieportefeuille Depositoportefeuille
2013
2012
2011
2010
2009
21,0% - 0,2% 1,6%
15,1% 12,5% 1,4%
- 8,3% 2,9% 1,9%
12,2% 1,2% 1,8%
33,2% 4,2% 2,1%
2013
2012
2011
2010
2009
727 765 33
740 750 33
902 893 32
941 916 67
979 919 68
Aantallen PFP VP/IAP-regeling Aandelenportefeuille Obligatieportefeuille Depositoportefeuille
Kosten PBOD is opgericht ten behoeve van de uitvoering van de arbeidsvoorwaarden in (uitsluitend) de PBO-sector. Daarbij is gesteld dat deze uitvoering tegen kostprijs dient te geschieden. Het is derhalve niet de bedoeling dat bij PBOD financiële resultaten ontstaan. Voorts wordt getracht het werkkapitaal van PBOD te beperken. PFP is bereid gevonden de noodzakelijke investeringen te financieren door middel van leningen. De aflossing is gelijk aan de afschrijving. PBOD vergoedt PFP een rentepercentage van 6%. Alle werknemers zijn in dienst gebleven bij PFP en zijn gedetacheerd bij PBOD, waarbij alle personeelskosten doorbelast worden. Met de afschrijvingen, vooral in de software voor de deelnemersadministratie, en de personeelskosten zijn de belangrijkste kostenposten genoemd. Vergoedingen De vergoedingen voor de VP/IAP-administratie bestaan uit 3,25% administratiekosten die direct worden ingehouden op elke storting en 0,15% van het totale belegde vermogen. De vergoeding voor de salarisadministraties wordt in rekening gebracht op basis van een vast bedrag en een vergoeding per werknemer. Het verschil tussen de totale kosten en de ontvangen vergoedingen wordt op basis van een verdeelsleutel pro-rata verdeeld als vergoeding voor de pensioenadministratie en vergoeding voor het vermogensbeheer. Op deze wijze ontstaat er geen resultaat voor PBOD.
8
Onderstaande tabel laat zien aan welke partijen PBOD kosten in rekening brengt. Administratie/Vermogensbeheer VP/IAP-regeling Deelnemers PFP Salarisadministratie Werkgevers (PBO-sector) Administratie en ondersteuning PFP Administratie en ondersteuning Vereniging Gepensioneerden PFP Vergoedingen en kosten (x € 1.000) VERGOEDINGEN VP/IAP-administratie VP/IAP-vermogensbeheer Totaal VP/IAP-regelingen In procenten Salarisadministratie Diversen Vergoeding excasso / premies Vergoeding belegd vermogen Vereniging gepensioneerden Totaal middelloon-regeling In procenten TOTAAL VERGOEDINGEN In procenten
2013 Totaal
2012 Totaal
-
7 41 48 100,0%
8 43 51 100,0%
788 250 11 1.049 87,4%
151 151 12,6%
151 788 250 11 1.200 100,0%
173 10 890 284 11 1.368 100,0%
1.097 87,9%
151 12,1%
1.248 100,0%
1.419 100,0%
768 1 12 45 214 19 178 5 1.242 6 1.248
884 2 13 36 230 21 220 4 1.410 9 1.419
PFP
Instellingen
7 41 48 100,0%
KOSTEN Personeel Bestuur Voorlichting Advies en controle Huisvesting Administratie Automatisering Diversen Subtotaal kosten Interest lening PFP TOTAAL KOSTEN De totale kosten zijn met € 171 van € 1.419 naar € 1.248 gedaald. De voornaamste verklaringen hiervoor zijn : - een afname van de salariskosten door de in 2012 ingezette reorganisatie; - een lagere afrekening van de servicekosten (huisvestingskosten); - minder kosten voor de inhuur automatisering.
Tot slot Een woord van dank is op zijn plaats jegens het management team, medewerkers en adviseurs die een bijdrage hebben geleverd aan het goed functioneren van PBO-Dienstverlening. Rijswijk, 7 juli 2014
C. Kuijvenhoven RA voorzitter
P. van der Graaf RE RA
9
10
PBO-Dienstverlening Rijswijk
JAARREKENING
11
BALANS PER 31 DECEMBER Na resultaatbestemming (x € 1.000) ACTIVA
2013
2012
46
93
19
7
43
101
108
201
2013
2012
46
93
Vaste activa (1) Materiële vaste activa Vorderingen en overlopende activa (2) Overige vorderingen Overige activa (3)
PASSIVA Langlopende schulden (4) Financiering bedrijfsmiddelen
Overige schulden en overlopende passiva (5) Overige schulden Overlopende passiva
28 34
Resultaat
12
90 18 62
108
-
-
108
201
STAAT VAN BATEN EN LASTEN (x € 1.000)
Opbrengsten (6) Kosten (7)
2013
2012
1.248
1.419
-1.242
-1.410
-6 -
-9 -
-
-
Interest (8) Interest lening Financiering bedrijfsmiddelen Bank en diversen
Saldo van baten en lasten
13
TOELICHTING OP DE JAARREKENING
Algemene toelichting ACTIVITEITEN PBOD heeft tot doel om ten behoeve van PFP, alsmede de onder de Wet op de Bedrijfsorganisatie vallende instellingen de uitvoering van de arbeidsvoorwaarden, hoofdzakelijk de pensioenregelingen en de salarisadministraties, te verzorgen. PBOD is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 27199502. ALGEMEEN De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Bij de samenstelling van de jaarrekening zijn onderstaande grondslagen in acht genomen. De activa en passiva worden gewaardeerd tegen de kostprijs, tenzij hierna andere waarderingsgrondslagen zijn vermeld. In de jaarrekening zijn alle bedragen afgerond op en vermeld in duizenden euro’s. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. ACTIVA Begin 2001 zijn de bedrijfsmiddelen overgenomen van PFP. Ter financiering van deze en de nieuwe bedrijfsmiddelen is een 6% lening met PFP aangegaan. De jaarlijkse aflossing is gelijk aan de uit afschrijving vrijkomende middelen. De volgende afschrijvingsmethoden worden gehanteerd: Vaste activa Inventaris Hardware Software
Methode lineair lineair lineair
Aantal jaar 3 3 3
Software wordt in principe in 3 jaar afgeschreven. Voor het pensioenadministratiesysteem FinCircle (inclusief Xtendis) en het salarispakket Afas geldt echter een afschrijvingsperiode van 5 jaar.
PASSIVA Langlopende schulden Onder langlopende schulden is de lening met PFP opgenomen. Deze 6% lening is aangegaan ter financiering van de overname van de bedrijfsmiddelen van PFP. De jaarlijkse aflossing is gelijk aan de uit afschrijving vrijkomende middelen. Ter zekerheidsstelling van deze financiering zijn de bedrijfsmiddelen aan PFP verpand. SCHATTINGEN Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt PBOD zich verschillende oordelen en schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten. BATEN EN LASTEN Opbrengsten De opbrengsten van PBO-Dienstverlening bestaan uit vergoedingen voor geleverde diensten. Deze vergoedingen moeten de jaarlijks gemaakte kosten dekken. Kosten De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben.
14
TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER (x € 1.000) ACTIVA Vaste activa (1) 2013 93 -47 46
Materiële vaste activa Stand begin boekjaar Investeringen Afschrijvingen
Specificatie afschrijvingen Saldo 1 januari Afschrijving Stand 31 december
Inventaris 1 -1 -
Hardware 10 -7 3
2012 149 1 -57 93
Software 82 -39 43
Totaal 93 -47 46
De afschrijvingen in het boekjaar betreffen met name de afschrijving van het pensioenadministratiesysteem FinCircle. Ter zekerheidsstelling van deze financiering zijn de bedrijfsmiddelen aan PFP verpand. In de komende jaren zullen nog de volgende afschrijvingen plaatsvinden: Boekjaar 2014 € 35 Boekjaar 2015 € 10 Boekjaar 2016 € 1
Vorderingen en overlopende activa (2) Overige vorderingen Rekening courant Rekening courant PFP Vordering VP/IAP-regeling PFP
2013 13 4
Overige vorderingen
2012 5
17
5
2 19
2 7
2013 43 43
2012 101 101
Deze vorderingen zijn binnen 1 maand voldaan in het nieuwe boekjaar.
Overige activa (3) Liquide middelen Rabobank
De liquide middelen bestaan uit direct opeisbare tegoeden. Waardering vindt plaats tegen nominale waarde.
15
TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER (x € 1.000) PASSIVA Langlopende schulden (4) PFP Lening Financiering bedrijfsmiddelen
2013 46 46
2012 93 93
Er is een 6% lening aangegaan voor de bij de start van PBOD overgenomen bedrijfsmiddelen van PFP alsmede voor de investeringen na 1 januari 2001. Jaarlijks wordt de lening afgelost met de uit de afschrijving vrijkomende middelen.
Overige schulden en overlopende passiva (5) Overige schulden Rekening courant PFP Crediteuren
2013 28 28
2012 66 24 90
Overlopende passiva Te betalen kosten
2013 34 34
2012 18 18
De overlopende passiva betreffen de accountantskosten voor de controle van het jaarwerk.
Niet uit de balans blijkende verplichtingen en rechten PBOD is sinds 2002 gevestigd in een kantoorpand in het kantorengebied Hoornwijck in Rijswijk. Samen met een aantal collega-pensioenfondsen en pensioenuitvoeringsorganisaties vormen zij daar de “Pensioengroep Zuidhoorn”. PBOD heeft met het Pensioenfonds TNO een huurovereenkomst afgesloten. De resterende looptijd van de huurovereenkomst is tot eind 2016. Als gevolg van een afname van het personeel is minder m2 benodigd. Derhalve heeft PBOD in 2013 diverse malen overleg gehad met de verhuurder om de huurovereenkomst aan te passen. Ultimo 2013 is overeenstemming bereikt met de verhuurder. De huurprijs voor het restant van de looptijd wordt geraamd op € 151; bij de vaststelling van dit bedrag is rekening gehouden met een jaarlijkse indexatie van 3,0%. Daarnaast wordt PBOD ook jaarlijks doorbelast voor de servicekosten die voor een deel doorbelast wordt door de verhuurder. De servicekosten voor het komende boekjaar worden geraamd op € 52.
16
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN (x € 1.000)
Opbrengsten (6) Vergoedingen Middelloonpensioenregeling Vanuit excasso/premie Vanuit belegd vermogen
2013 788 250
2012 882 284
1.038 VP/IAP-regelingen Vanuit excasso/premie Vanuit belegd vermogen
7 41
Salarisverwerking Verenigingen gepensioneerden Vergoeding administratiekosten SBO Diversen
1.166 8 43
48
51
151 11 1.248
173 11 8 10 1.419
De vergoedingen voor de VP/IAP-administratie bestaan uit 3,25% administratiekosten die direct worden ingehouden op elke storting en 0,15% van het totale belegde vermogen. De vergoeding voor de salarisadministraties wordt in rekening gebracht op basis van een vast bedrag en een vergoeding per werknemer. Het verschil tussen de totale kosten en de ontvangen vergoedingen wordt op basis van een verdeelsleutel pro-rata verdeeld als vergoeding voor de pensioenadministratie en vergoeding voor het vermogensbeheer. Op deze wijze ontstaat er geen resultaat voor PBOD.
Kosten (7) Lasten Personeel Bestuur Voorlichting Advies en controle Huisvesting en servicekosten Administratie Automatisering Diversen
2013 768 1 12 45 214 19 178 5 1.242
2012 884 2 13 36 230 21 220 4 1.410
PBOD is opgericht ten behoeve van de uitvoering van de arbeidsvoorwaarden in (uitsluitend) de PBO-sector. Daarbij is gesteld dat deze uitvoering tegen kostprijs dient te geschieden. Het is derhalve niet de bedoeling dat bij PBOD financiële resultaten ontstaan. Voorts wordt getracht het werkkapitaal van PBOD te beperken. PFP is bereid gevonden de noodzakelijke investeringen te financieren door middel van leningen. De aflossing is gelijk aan de afschrijving. PBOD vergoedt PFP een rentepercentage van 6%. Alle werknemers zijn in dienst gebleven bij PFP en zijn gedetacheerd bij PBOD, waarbij alle personeelskosten doorbelast worden. Met de afschrijvingen, vooral in de software voor de deelnemersadministratie, en de personeelskosten zijn de belangrijkste kostenposten genoemd. De werknemers van PBOD zijn in dienst van PFP en zijn gedetacheerd aan PBOD. Door onder andere het wegvallen van de werkzaamheden voor PSB en de in gang gezette opheffing van de bedrijf- en de productschappen is het personeelsbestand vanaf 2012 afgenomen van 12 werknemers (10,9 FTE’s) naar 8 werknemers (7,0 FTE’s). Alle vertrokken werknemers hebben daarbij gebruik gemaakt van de vertrekmogelijkheden zoals opgenomen in het Sociaal Plan van de productschappen. Van de personeelskosten ad € 768 (2012: € 884) heeft een bedrag van € 622 (2012: € 756) betrekking op salarissen en pensioenkosten. Het restant wordt verklaard door ingehuurde diensten van derden. In 2013 is Euro 1.473 brutogratificatie (2012: Euro 0) toegekend. In 2013 is in totaal een brutogratificatie van Euro 904 in verband met jubilea van diensttijd toegekend (2012: Euro 12.287). De pensioenkosten (doorsneepremie) zijn door het PFP bestuur op basis van de gewijzigde pensioenregeling vastgesteld op 28% waarbij geen premiekorting meer van toepassing is. In 2012 was de (doorsnee)premie 25%. Per dagdeel krijgen de Bestuursleden een vergoeding van Euro 410 (conform de SER vergoeding). Dit bedrag is in het boekjaar niet verhoogd.
17
TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN (x € 1.000)
De kosten voor Advies en controle zijn hoger als gevolg van extra werkzaamheden van de accountant voor het pensioenadministratiepakket FinCycle. De leverancier heeft geen Third Party Memorandum of een ISAE3402 verklaring (kosten € 4). Over 2012 waren deze kosten niet verwerkt en zijn de kosten aldus in het verslagjaar verwerkt. Honoraria onafhankelijke accountant Controle van de jaarrekening Andere controleopdrachten Fiscale adviesopdrachten Andere niet-controlediensten
2013 37 4 41
2012 36 4 40
2013 6 6
2012 9 9
Interest (8) Betaalde interest Interest lening Financiering bedrijfsmiddelen
De post interest betreft vrijwel voor het gehele bedrag de interestvergoeding voor de bij PFP aangegane lening voor de overname van de bedrijfsmiddelen. De vaste rentevoet bedraagt 6%.
18
OVERIGE GEGEVENS
19
Gebeurtenissen na balansdatum Opheffing Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie: De Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie (PBO), een op basis van de grondwet ingestelde bijzondere functionele bestuurslaag, zal met de Wet opheffing bedrijfslichamen (waarschijnlijk) per 31 december 2014 worden opgeheven (Kamerstuk 33910). Hiermee komt ook een abrupt juridisch einde aan de bedrijfs- en productschappen. Omdat een groot aantal werkzaamheden, mede op verzoek van de Rijksoverheid, met het oog op de continuïteit van publieke belangen tot 31 december 2014 doorlopen, is het niet mogelijk ook feitelijk op die datum een punt te zetten achter de fysieke organisatie. Afronding van werkzaamheden en verplichtingen, opruimen en afwikkeling van dienstverbanden, zullen nog enige tijd vergen. Omdat de bedrijfs- en productschappen dan de rol van werkgever niet meer kunnen vervullen, is een van de opties deze activiteiten onder te brengen in PBOD en met diegene die belast zijn met de uitvoering daarvan een (tijdelijk) dienstverband aan te gaan. De doelstellingen in de statuten van PBOD zijn in conceptvorm reeds aangepast aan deze eventuele aanvullende taakstelling. Daarnaast wordt het bestuur van PBOD dan uitgebreid naar (minimaal) drie bestuursleden. Na ingang van de Wet opheffing bedrijfslichamen wordt het bestuur gezamenlijk benoemd door PFP en door de Minister van Economische Zaken. De werkzaamheden van PBOD vinden daarna ook plaats onder eindverantwoordelijkheid van de minister van Economische Zaken in zijn rol als bij wet aangewezen vereffenaar van de PBO. Over de termijn waarvoor PBOD eventueel voor bovenstaande werkzaamheden zal worden ingezet is nu nog geen concrete inschatting te maken. Naar aller waarschijnlijkheid zal in het najaar van 2014 hier meer duidelijkheid over ontstaan. PFP naar ABP Als gevolg van de op handen zijnde opheffing van de productschappen en de daaruit voortvloeiende versterkte afname van het aantal deelnemers, het wegvallen van de vrijwillige leden van het bestuur en het verantwoordingsorgaan (vroegere Raad van Toezicht), de toegenomen deskundigheidseisen en de kostenontwikkeling is de conclusie van het PFP bestuur dat de huidige pensioenaansturing en uitvoering tegen een redelijke premie en de gewenste mogelijkheden tot indexering niet in de bestaande vorm is te continueren. Het Bestuur van PFP heeft dan ook begin 2014 het principe besluit genomen om PFP over te dragen aan het ABP. Het verantwoordingsorgaan heeft hier mee ingestemd. Voor PBOD zal 2014 in te teken staan van de afbouw van de werkzaamheden voor PFP. PBOD ook naar ABP Om ook de pensioenopbouw van de werknemers die bij de afwikkeling van de werkzaamheden betrokken zijn juist af te kunnen wikkelen is aan het ABP het verzoek gedaan om in aanvulling op de overgang van PFP ook PBOD op vrijwillige basis bij het ABP aan te mogen sluiten. Wellicht zullen daarbij tevens de voormalige werknemers worden meegenomen gedurende de voor deze werknemers op grond van de sociale plannen geldende herplaatsings- en opzegtermijn. Van het ABP is nog geen reactie ontvangen.
20
Aan het Bestuur van Stichting PBO-Dienstverlening Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2013 van Stichting PBO- Dienstverlening te Rijswijk gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de staat van baten en lasten over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het Bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het saldo van baten en lasten getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting PBO- Dienstverlening per 31 december 2013 en van het saldo van baten en lasten over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het bestuursverslag , voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amsterdam, 8 juli 2014 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Origineel getekend door drs. H.C. van der Rijst RA
21
PERSONALIA BESTUURSLEDEN
C. KUIJVENHOVEN RA Functie in Bestuur Geboortedatum Nationaliteit Namens Werkgever Nevenfuncties
P. VAN DER GRAAF RE RA Functie in Bestuur Geboortedatum Nationaliteit Namens Nevenfuncties
Voorzitter 26 juni 1949 Nederlandse Werkgevers Productschap Tuinbouw (tot 30 juni 2011) Bestuursvoorzitter Pensioenfonds Productschappen
Plaatsvervangend voorzitter 03 juni 1957 Nederlandse Werknemers Plv Bestuursvoorzitter Pensioenfonds Productschappen Lid Beleggingscommissie Pensioenfonds Productschappen
22
INSTELLINGEN VOOR WIE PBOD IN 2013 WERKZAAMHEDEN UITVOERDE
Deelnemers
Oud
Pensioen
VP/IAP-
Salaris/
medewerkers
regeling
regeling
Wachtgeld
Productschappen Hoofdproductschap Akkerbouw Nederlands Instituut voor Afzetbevordering van Akkerbouwproducten Stichting Kwaliteitsgarantie Vleeskalversector Productschap Zuivel Productschap Margarine, Vetten en Oliën Productschap Vis Organisatie ter Verbetering van de Binnenvisserij Productschap Tuinbouw Gemeenschappelijk Secretariaat Productschappen Vee, Vlees en Eieren Stichting Controlebureau Pluimvee Eieren en Eiproducten Stichting Informatie Centrum Productschappen Stichting tot Uitvoering van Landbouwmaatregeling Verkoop- en Inkoop Bureau Proefbedrijf Voedselbestraling Stichting Pensioenfonds Productschappen GMP+
Ja Ja
Ja Ja
Ja Ja
Ja Ja
Ja Nee
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Ja Ja
Ja Ja
Ja Ja
Ja Ja
Nee Ja
Ja Nee
Ja Nee
Ja Ja
Ja Nee
Ja Nee
Ja Ja
Ja Ja
Ja Ja
Ja Ja
Ja Nee
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Ja
Nee
Nee
Nee
Ja
Ja
Nee
Nee
Nee Nee Ja
Nee Nee Ja
Ja Ja Ja
Nee Nee Ja
Nee Nee Ja
Nee
Nee
Nee
Nee
Ja
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
Nee Nee Nee
Nee Nee Nee
Nee Nee Nee
Nee Nee Nee
Ja Ja Ja
Bedrijfschappen Bedrijfschap Bosbouw en Houtteelt Bedrijfschap Horeca en Catering Bedrijfschap voor het Slagersbedrijf Centraal Registratiekantoor Centrum Natuursteen Hoofdbedrijfschap Ambachten Hoofdbedrijfschap Detailhandel Ondernemerschap Sociaal-Economische Raad Commissie Gedistilleerd Landbouwschap
23
