9-12-2014
Professioneel opdrachtgeverschap in de bouw: vechten of samenwerken?
Prof dr Arjan van Weele, NEVI Chair Rolijn van Vught MSc.
[email protected] www.arjanvanweele.com
Professioneel opdrachtgeverschap in de bouw: vechten of samenwerken? Kernvraag: ‘Waarom gaat er in de bouw zoveel zo gruwelijk mis? Problemen houden verband met een volledige miskenning van de Principal Agent Theory die in de bouwwereld nauwelijks bekend is… Naarmate projectcomplexiteit en –risico’s toeneemt neemt noodzaak tot kennisuitwisseling tussen partners toe…en daarmee de noodzaak van professioneel opdrachtgeverschap Voor complexe bouwprojecten geldt: relatiekwaliteit gaat boven contractkwaliteit…
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 1
1
9-12-2014
Een simpel voorbeeld Spoorbrug over Twentekanaal wekenlang 'potentieel onveilig' Treinreizigers tussen Deventer en Zutphen zijn eind 2011 zeker een maand over een spoorbrug gereden die niet goed was verankerd. Monteurs van spooraannemer VolkerRail, die afgelopen najaar aan de brug werkten, hadden de bouwplaats verlaten zonder hun werk te voltooien. Experts van zowel ProRail als een extern adviesbureau, achtten de situatie onveilig. Dit blijkt uit documenten van ProRail die in het bezit zijn van de Volkskrant. Spoorbeheerder ProRail heeft VolkerRail voor het incident bestraft met een uitzonderlijk hoge boete van 115 duizend euro. Het incident speelde zich af bij de spoorbrug over het Twentekanaal bij Eefde. Honderden passagierstreinen passeerden de brug in de periode dat deze aan de zijde van Deventer nauwelijks was geborgd. Spoormonteurs zijn niet verbaasd over het incident. Ze maken zich al langer zorgen over de kwaliteit van het spooronderhoud. ProRail heeft zelf geen onderhoudsploegen in dienst, dit werk wordt uitbesteed aan particuliere aannemers. Door de hevige onderlinge concurrentie tussen de aannemers zijn de vergoedingen die de bouwbedrijven voor het onderhoudswerk ontvangen met tientallen procenten gedaald. Het prijsniveau ligt nu zo laag, zeggen de monteurs, dat de kwaliteit van het spooronderhoud eronder lijdt. (Bron: Volkskrant, 5 mei 2012)
Een minder simpel voorbeeld
Oorspronkelijk geraamd budget in 1996: € 678 miljoen.. Raming commissie Veerman in 2009: € 2.9 – 3.1 miljard… Besluitvorming: 17 jaar… Uitvoering: 17 jaar…
2
9-12-2014
Een minder simpel voorbeeld In 2003-2005 deed de Parlementaire Commissie Duyvestein onderzoek naar het verloop van grote infrastructurele projecten… Er lijkt sindsdien weinig veranderd… Ook de Parlementaire Enquete Commissie Bouwnijverheid heeft hier geen verandering in gebracht… Hoe komt dit? / Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 4
Professioneel opdrachtgeverschap in de bouw: vechten of samenwerken? Oorzaken voor het falen van bouwprojecten moeten worden gezocht in de Principal Agent Theory… … en de lessen die hieruit kunnen worden getrokken… Thema’s: • Wat is de Principal Agent Theory precies en welke lessen kunnen hieraan worden ontleend? • Wat levert in de bouw meer op: concurreren of samenwerken?
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 5
3
9-12-2014
Relevant theory Principal Agent Theory
Principal Agent theory
Principal Agent theory deals with the ‘Principal Agent problem’ ie. ‘the problem that occurs when cooperating parties have different goals and division of labor’ (Eisenhardt, 1989, p. 58)… • One party (principal) delegates work to another party (agent), who performs that work…
4
9-12-2014
Principal Agent theory
The Principal Agent problem arises when: • The desires or goals of the principal and agent conflict (Goal Incongruence)… • It is difficult or expensive to verify what the agent is actually doing (Information Assymmetry) • Parties have different attitudes towards Risk and Risk Sharing… • Moral Hazard might occur…
Principal Agent theory Principal Agent Theory differentiates between two types of contracts: • Behavior oriented contracts: these specify in detail the actions to be performed by the agent… • Output oriented contracts: these specify the output to be produced and the gains and pains to be shared from the outcome • Proposition 1: When the contract between the principal and agent is outcome based, the agent is more likely to behave in the interests of the principal. • Proposition 2: When the principal has information to verify agent behavior, the agent is more likely to behave in the interests of the principal.
5
9-12-2014
Onderzoeksprogramma Ketensamenwerking: Basismodel
Basismodel Onderzoeksprogramma Technische Universiteit Eindhoven: Invloed van contractkwaliteit en relatiekwaliteit op kennistransfer en Innovatie in ketenrelaties Contract characteristics Incentives
Exploitative
Specification level
Service Partner Knowledge sharing
Supply Chain Innovation
Relationship characteristics Relationship quality Exploratory Relationshipmanager experience
6
9-12-2014
Basismodel Onderzoeksprogramma Technische Universiteit Eindhoven: Invloed van contractkwaliteit en relatiekwaliteit op kennistransfer en Innovatie in ketenrelaties Contract characteristics Incentives
Exploitative
Specification level
Service Partner Knowledge sharing
Supply Chain Innovation
Relationship characteristics Relationship quality Exploratory Relationshipmanager experience
Basismodel Praktische relevantie • Ondernemingen besteden steeds meer uit, en worden steeds meer afhankelijk van toeleveranciers en onderaannemers… • Aannemers en leveranciers worden traditioneel uitgeknepen op prijs… • Een eenzijdige prijsorientatie leidt ertoe dat kennis en ervaring van specialisten niet wordt gebruikt… • Hierdoor worden mogelijkheden voor innovatie onvoldoende benut… • En het risicoprofiel voor bedrijven en klanten vergroot… Waar we naar toe moeten zijn andere samenwerkingsvormen… En andere contractvormen…
7
9-12-2014
Basismodel Wetenschappelijke relevantie • Ketensamenwerking kan positief uitwerken op innovatie in een sector… • Contractvormen lijken van invloed op innovatief gedrag van aannemers en leveranciers… • Verschillende contractvormen hebben verschillende effecten • Prestatiecontracten (PC’s) lijken positief uit te werken op innovatie..
• Tot op heden is hierover niet veel bekend…er is behoefte aan empirisch onderzoek…
Basismodel
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 15
8
9-12-2014
Vechten of samenwerken in de bouwketen?
Stichting Woonbedrijf SWS.Hhvl • Started long-term collaboration in 2010 • Three supply chain management projects executed • Continue or finish the longterm collaboration in 2014?
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 17
9
9-12-2014
Research question
Should Woonbedrijf stimulate collaboration or competition within their future supplier relationships?
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 18
Research model (1)
Project factors
Contractual factors
Precontractual factors
Knowledge sharing
Relationship factors
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
Performance
Customer satisfaction
Risk attitude
9-12-2014
PAGE 19
10
9-12-2014
Research model (2)
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 20
Analysis of Woonbedrijf (1) • Measuring current situation of Woonbedrijf regarding supply chain management, collaboration and competition • Three types of building organisation models • Traditional collaboration • Building team collaboration • Supply chain management
• Significant differences:
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 21
11
9-12-2014
Analysis of Woonbedrijf (2) • Supply Building chain team management collaboration Traditional collaboration
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 22
Vechten of samenwerken in de bouwketen? Results • Relationship factors, rather than contractual factors, seem important regarding knowledge sharing in the construction projects… • More knowledge sharing does not necessarily lead to better project performance… • Functional specification and right type of contract is important for knowledge sharing…collaboration benefits from a well specified, outcome based contract AND a good relationship…
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 23
12
9-12-2014
Vechten of samenwerken in de bouwketen? Results • Better project performance (cost, schedule, quality) does not necessarily lead to higher customer satisfaction… • Supply chain projects are appreciated by both client and contractors as preferred model for collaboration…those who have experience with this are more positive than those who have no experience..
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 24
Analysis of the construction industry (2) • Simplified research framework
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 25
13
9-12-2014
Vechten of samenwerken in de bouwketen? Should partners in the construction value chain always collaborate? IT DEPENDS…! • For complex projects, that require a high level of knowledge exchange parties should opt for (supply chain) collaboration… • Best Value Procurement applied to select contractor • Supply Chain/Building Team for execution phase • For simple projects, that require very little knowledge exchange, competitive tendering seems the favored option to get best value for money…
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 26
Managerial implications • Simple, consistent purchasing processes and a clear purchasing governance at the Principal’s organization are necessary conditions • Careful selection of right type of contract • Careful management of contractor relationships • For complex projects Early Contractor Involvement is recommended • Effective knowledge exchange is facilitated by compatible information systems: using BIM-system is a prerequisite • Joint cross organizational TEAM building in knowledge-intensive and complex construction projects is recommended
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 27
14
9-12-2014
Thank you for listening!
/ Industrial Engineering and Innovation Sciences
9-12-2014
PAGE 28
15
