Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw

Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw Prof.dr. Jacqueline Cramer Universiteit Utrecht

Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Opzet lezing • Wat zijn de grote opgaven in de bouw op het gebied van duurzaamheid?

• Hoe kunnen deze opgaven worden gerealiseerd?

• Wie kunnen daaraan bijdragen? • Welke leerervaringen hebben we al opgedaan? Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

1. Van fossiele naar duurzame energie-systemen en energiebesparing



2.Van een lineaire naar een circulaire economie

Sluit kringlopen (grondstoffen/water) en voorkom lekverliezen (verontreiniging) Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Niveaus van circulariteit (10 R’s) • • • • • • • • • •

Refuse: weigeren/voorkomen gebruik Reduce: verminderen van gebruik Redesign: circulair herontwerpen Re-use: product hergebruik (2e hands) Repair: onderhoud en reparatie Refurbish: product opknappen Remanufacture: nieuw product van 2e hands Re-purpose: hergebruik product maar anders Recycle: verwerking en hergebruik materialen Recover: energie terugwinning



Duurzaamheid: think global, act local


Duurzame ontwikkeling

Sprongsgewijze innovaties

Stapsgewijze innovaties Tijd


Van stand alone naar systeem innovaties


Volgende stap: Integrale aanpak op wijk-/gebiedsniveau: systeeminnovaties

Voorbeeld: Renovatie CS gebied Utrecht


Renovatie CS gebied ondergronds (kabels, leidingen, infrastructuur)

WKO


Utrecht Lombok


Voorbeeld: Duurzame energie in de wijk

E-car4all


Smart grids


BothovenNoord: voorbeeld project Green Deal Smart Energy Cities


Gezamenlijke aanpak duurzame en frisse scholen in Twente


50.000 particuliere woningen energiezuinig in 2020 in geheel Overijssel

Gedeputeerde Erik Lievers “Winst voor milieu en economie: 5000 manjaren werk en 450 miljoen omzet!” Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Voorbeeld: Initiatief Hoogspringers • 111.000 woningen: energieneutraal in 2020 • Opdrachtgevers en gehele bouwsector moeten samenwerken. • Ambitie regio Utrecht: 50.000 Nul op de meter woningen in 2020


17 Twentse corporaties samen: 500 NOM renovatiewoningen


Business case rondkrijgen via nieuwe financiële arrangementen Financiering via banken/pensioenfondsen revolving funds, coöperaties, e.a. mogelijk Energiebesparing met Energie Prestatie Contracten. ESCo/EPC Gedragscode Nederlandse Leidraad voor Aanbesteden Energieprestatiecontracten Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Naar een samenleving waar afval en uitval niet bestaat


Naar een circulaire economie Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Ontwerpen

Produceren

Bouwen

Beheren

Slopen

Amoveren


Stadstuin Overtoom: Duurzaam sloopnieuwbouw; 470 woningen

95% grondstoffen hergebruik; klimaat neutraal, groen Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Kringloopsluiting bouwen sloopafval • Meerwaarde: efficiency verbetering in het sloopen bouwproces, kosten-besparing, nieuwe banen en milieuwinst (o.a. gebruik duurzaam beton) • Voorwaarde: samenwerking in consortium van bedrijven, toepassing van nieuwe financiële arrangementen en circulaire aanbestedingsprocedures Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Voorwaarden voor succes (1) • Leiderschap nodig • Rollen en verantwoordelijkheden van partijen in gehele keten helder definiëren • Projectregisseur aanstellen die gehele project integraal aanstuurt • Gezamenlijk optrekken in consortium vanuit lange termijn perspectief Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Voorwaarden voor succes (2) • Aannemer, E exploitant, onderaannemers (installatie/onderhoud), eindgebruiker: Samenwerking in ketens en clusters • Overheid: aanbesteding-/inkoopbeleid aanpassen; (juridische) belemmeringen helpen wegnemen; gebiedsgerichte aanpak faciliteren; innovatie stimuleren • Kosten en baten naar rato verdelen in de keten (d.w.z. nieuwe businessmodellen) Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

Voorwaarden voor succes (3) Consumenten/burgers: Betrokkenheid in ontwerp/besluitvorming en gedeeld eigenaarschap zijn cruciaal


Lokale Duurzame Energie-Initiatieven • HIERopgewekt heeft nu bijna 300 initiatieven op de radar. • Lokale organisaties, particulieren, overheden en (start-up) bedrijven starten om diverse redenen decentrale projecten op duurzaamheidsgebied. Copernicus Institute Research Institute for Sustainable Development and Innovation

ENERGIELOKET


Duurzaamheid: think global, act local


Duurzaam vernieuwen en samenwerken in de bouw

Recommend Documents