Professionals en Waarmaken.
Nieuwsflits 17 januari 2012 Gert Anbeek, Huub Corssmit, Esmiralda Borgt, Ron van Eijk, Patrick Lybaert, Bert Muetstege, Hans Pot, Harry de Weerd, Peter Wensveen. Kopiëren en vrijelijk gebruiken vinden wij prima, netjes met bronvermelding graag.
www.elftraining.nl
1
WE ZIJN PROFESSIONALS, MAAR VERGETEN SOMS … We zijn professionals. Maar waaraan herkennen anderen dat we professionals zijn? Dat blijkt verder te gaan dan je vakkennis alleen. Waarmaken van beloftes en verwachtingen die een opdrachtgever heeft vraagt echte professionaliteit. Per definitie ben je dat ook wanneer je werk voornamelijk op een specialisme Professionals en hun ontwikkelingsthema’s. is gebaseerd. Dus de schade-‐ behandelaar, de bestuursadviseur, de IT-‐architect, de projectmanager, , de Vak tester, de marketeer, de HRM-‐er, de deskundigheid accountant/controller, zijn allemaal professionals. Vakmensen zeggen we Proces Persoonlijke wel. Vakmensen beheersen hun vak en vaardigheden Impact voor Invloed kennen alle ins en outs ervan. Dan noemen deze mensen in de volksmond “een zeer professionele accountant en een professional als projectmanager”. Toch zit er in het woord professional nog iets verscholen. Iets dat de omgeving vaak wel direct bespeurt, maar de inhoudelijke vakman minder direct ervaart of er vaak geen aandacht aan besteedt. Dat deel van professionaliteit laat zich ruwweg vangen in twee thema’s die we hier nader zullen uitwerken: 1. De professionaliteit waardoor de klant/collega ervaart dat er aan zijn concrete vraagstuk gericht wordt gewerkt en dat hij zich begrepen voelt. Het proces waarlangs zijn vraagstuk opgelost wordt is voor hem inzichtelijk en geef hem het gevoel van controle te hebben. 2. De professionaliteit van de vakman die de hygiëne regelt, wetende dat open eindjes en losse rafels uiteindelijk voor irritaties zorgen en afbreuk doen aan een professioneel resultaat. Wanneer voelt een klant zich begrepen en goed geholpen? Een klant of opdrachtgever die een professional bij een vraagstuk betrekt doet dat omdat hij denkt dat het vraagstuk dan sneller, beter en completer wordt opgelost dan dat hij zelf kan of tijd voor heeft. Dat betekent dat de opdrachtgever zich verlaat op de professional waarvan hij het vertrouwen heeft dat deze met een goed resultaat komt. De opdrachtgever wordt daarmee kwetsbaar, want indien het resultaat niet goed is en tegenvalt, heeft ook hijzelf een probleem binnen zijn organisatie. Om veel van deze teleurstellingen te voorkomen is het “professioneel” om altijd voor een aantal randvoorwaarden te zorgen, waardoor onze opdrachtgever de juiste verwachtingen krijgt tijdens de intake van een project of opdracht. In de praktijk is het dus zo dat je opdracht meestal reeds begint voordat je die formeel gekregen hebt. Veel van deze zaken zijn niet nieuw en ken je eigenlijk wel. Wellicht is het goed om ze nog eens op een rijtje te hebben en er afspraken over te maken met jezelf, je collega’s om ze dan consequent toe te blijven passen! • vakmanschap • de beste in het vak willen zijn • begrijpen van de branche, in brede zin • vragen vertalen naar inzichten • inzichten vertalen naar oplossingen • professionaliteit tonen op je vakgebied • kennis opbouwen waar de ervaring vanaf spat • brede oriëntatie ook als specialist
• beïnvloedingsvaardigheden • processturing • inzicht in veranderingsprocessen • het opbouwen van relatienetwerken • conflicthantering • doorzien van adviesprocessen • omgaan met macht, zonder positiemacht • “ontrafelen” inhoud, proces en relaties
7
www.elftraining.nl
2
• zelfmanagement • persoonlijke effectiviteit • talent herkennen en polijsten • supporting systemen ontwikkelen • in je kracht kunnen blijven werken • zicht op gedrag van je zelf • begrijpen van gedrag van anderen • innerlijke drives benutten
Daar gaan we dan. Juiste verwachtingen creëer je door: de projectscope tevoren goed te duiden en te omschrijven in concrete op te leveren producten die de klant krijgt als het project klaar is (“wat werkt er dan of wat krijg ik dan als opdrachtgever”); inzichtelijk te maken dat de projectscope niet zonder consequenties kan wijzigen, want dat leidt immers tot rework, meerwerk, tijdsverlies, extra benodigd budget, resources etc.; de diepgang van de specificaties te beoordelen om op basis hiervan al of niet te starten; beter is eerst de specs nader uit te werken dan snel te starten; tenzij je aanpak er in voorziet dat je met nadere detaillering om kunt gaan (in IT projecten doordat je bijvoorbeeld met een SCRUM achtige aanpak werkt); de juistheid en volledigheid vooraf te toetsen: is wat de opdrachtgever vraagt wel de goede vraag om zijn achterliggende probleem op te lossen; heldere en continue terugkoppelmomenten af te spreken met de klant om hem zicht te geven op het procesverloop en voortgang en … daar waar hij/zij keuzes kan of moet maken. Dit kost tijd, hoor ik je denken. Een opdrachtgever namelijk wil graag zien dat er gelijk en per direct gestart wordt met het oplossen van zijn probleem. Maar een valse start maken is zeer risicovol en leidt veelal tot een tranendal. Inderdaad het kost tijd om een tranendal te vermijden. Maar die tijd heb je wel nodig en ga je ook nemen! Nu komt het er op aan of jij als professional je positie inneemt. Daarvoor geldt de volgende redenering die je bij je opdrachtgever in dergelijk situaties kunt volgen: Jij bent gevraagd om te helpen en dat doe je naar beste kunnen. Jij weet hoe je dit type vraagstukken of projecten tot een goed einde moet brengen. Spreek dat uit en zeg tegen je opdrachtgever dat hij/zij jou dan ook even de ruimte moet geven om je werk als professional te doen. Door dit uit te spreken gebeuren er een paar dingen tegelijk: (1) jij gedraagt je niet als duizenddingendoekje maar als weldenkend professional, (2) je straalt ervaring en zekerheid uit en (3) je bouwt respect op bij je opdrachtgever om vervolgens als “gelijke, maar niet gelijkwaardig” met hem/haar op te trekken. De meeste project gaan dus mis doordat bij de start niet de juiste randvoorwaarden worden gecreëerd en er onvoldoende scherpte is in de toetsing van zowel inhoud als proces om het vraagstuk op te lossen. Verwachtingen op procesmatig vlak. Juiste verwachtingen creëer je ook op procesmatig vlak. Hebben we de juiste mensen bij elkaar? Kunnen we tijd besteden aan het smeden van een goed werkend team? Zien we erop toe dat we tijd inruimen voor overleg en afstemming tussen de professionals in een team? Zorgen we voor in ruime mate contact met de opdrachtgever en zijn mensen? Als er negatieve beelden heersen bij betrokken personen, is er dan tijd voor om dit tijdig te signaleren en op te lossen met elkaar? Dit lijkt in het begin van een project tijd te kosten, want het gaat niet zozeer over de inhoud maar over de mensen in het team en de communicatie onderling. Uit veelvuldig onderzoek blijkt dat gedegen investeren hierin veel mislukkingen helpt voorkomen!
www.elftraining.nl
3
Zo is een klant van ELF een bid-‐team aan het formeren om overheidsaanbestedingen op Europese schaal te kunnen doen. In de voorbereiding steden zij 25% van de tijd geheel aan teambuilding en het bespreken van issues tussen de mensen die straks onder stress moeten samenwerken. Wanneer je een opdrachtgever deze zaken uitlegt, wil hij er absoluut tijd, geld en aandacht voor creëren. Het is dus zeer professioneel om zo met je opdrachtgever om te gaan. Alleen door positie in te nemen en de urgentie te bouwen om alle randvoorwaarden geregeld te krijgen die jouw project of adviestraject tot een succes maken, ben je een volwaardig en gewaardeerd professional. Wat is ook professioneel: “hygiëne toepassen en rafeltjes voorkomen”. We zijn professionals, maar vergeten soms … de uren voor functioneel beheer niet mee te nemen of te laag in te schatten, de urenschatting en besteding niet vanaf dag-‐1 strak te managen waardoor er al uren besteed zijn zonder dat dit in de begroting zit, de resources voortijdig en juist in te plannen waardoor er veel geschoven met mensen en er onrust ontstaat, tijdig en accuraat te rapporteren, met name over afwijkingen die later mogelijk verrassingen worden, de mensen achter de broek te zitten om hun urenbriefjes, waardoor een project onnodig onprofessioneel en dus onvoorspelbaar wordt. We noemen dit de hygiëne van de professional. De administratieve “Wie zijn hygiene niet op orde heeft wordt ziek…” “vrijheid versus vrijblijvenheid” bewaking en scherpte vanaf de eerste Hygiene Gezondheid minuut van een project is nodig omdat je anders dure capaciteit morsig gebruikt. Die dure capaciteit is niet van jou als projectmanager of adviseur , maar die is van de organisatie en het is jouw plicht om er op toe te zien dat deze effectief wordt benut. Bij alle grote adviesbureaus worden de professionals die naar klanten gaan getraind in het effectief omgaan met dure capaciteit van zowel de middelen van de klant als de eigen middelen. Simpelweg omdat morsig zijn kostbaar is en erg onprofessioneel. Eigenaarschap Hierbij hoort ook het verantwoordelijkheid nemen voor het eigenaarschap van je opdracht of project. Een professional neemt altijd verantwoordelijkheid. Niet alleen vanuit het oogpunt van “het hoort of moet – hygiëne” maar vooral ook om het je persoonlijke impact verschaft! Als je een opdracht aanneemt dan acteer je voor de
• Afspraak = afspraak
• Er is een duidelijke taakafbakening • We hebben ons voorbereid
• Attitude en bereidheid – “disciplined people”
• Vaardigheden in procesdenken en hoe relaties op te bouwen
• We komen op tijd
• Geen onder-delegatie van taken – coaching van juniors / mediors
• We gebruiken de afgesproken templates voor rapporten
• Ontwikkeling en feedback staan centraal
• We rapporteren onze tijdsbesteding
• Leercurves opbouwen op basis van ervaring
• We letten op de kosten
• Consequent sturen op productiviteitsverbetering van het werk
• Er zijn goed doordachte functie- en salarisschalen
• Job rotation gericht op leren
• Waardering voor kwaliteit en professionaliteit
5
www.elftraining.nl
4
klant als (gedelegeerd) eigenaar van het probleem. Dus maak helder wat de consequenties zijn wanneer je op de dimensies tijd, geld, kwaliteit en functionaliteit niet de juiste resources of medewerking krijgt. Je bent er verantwoordelijk voor te zorgen dat je de omgeving, alle stakeholders mee te nemen in de doelen van je opdracht en dat zij tijd voor jou hebben. Wanneer dit niet lukt geef je aan hoe tegenvallers op te vangen en hoe je toch nog een redelijk resultaat kunt bereiken. Ook het vooraf borgen dat een onderaannemer juiste kwaliteit gaat leveren en zijn bijdrage aan de opdracht of het project juist interpreteert is onderdeel van je eigenaarschap als professional! Tot slot nog een paar vuistregels. In onze opleidingen van bijvoorbeeld de Consulting Academy geven we de deelnemers wel volgende handzame lijstje mee, geformuleerd vanuit de klant /opdrachtgever: Snel terugbellen We zijn best bereid u allerlei dingen te vergeven als u maar goed bereikbaar bent en ons snel terugbelt, zodat we nooit het gevoel hebben in een zwart gat te belanden.
Kennis en kunde ten toon spreiden
We gaan ervan uit dat u kundig bent en uw vak verstaat anders hadden we u niet gevraagd; belangrijker vinden wij het dat u dit weet te hanteren voor onze situatie in ons bedrijf . We verwachten dan ook dat u zich altijd goed voorbereid heeft en uw huiswerk heeft gemaakt en zorgvuldig aan ons rapporteert, ook die zaken waar we (nog) niet om gevraagd hebben maar die wel relevant zijn. We gaan er van uit dat u ons voor blunders en stommiteiten behoed, immers daarvoor schatten we u als ervaren.
Goede service bieden We willen graag dat we een vraagstuk gemakkelijk bij u kunnen neerleggen omdat we in u vertrouwen hebben dat het dan goed komt. Vervolgens geeft u ons inzicht in het proces van diagnose tot oplossing , zodat we het helder kunnen volgen. We gaan er vanuit dat u ons tijdig keuzes voorlegt voorzien van voor-‐ en nadelen om zo zelf controle te houden op de gekozen oplossing.
De (laatste) stand van zaken kennen
Als we u naar de status van iets vragen, verwachten wij dat u ons accuraat en snel de juiste informatie kunt verstrekken en inzichtelijk maakt wat de opties en risico’s zijn. Wanneer u die informatie niet direct heeft, dan geeft u ons aan wanneer we die informatie wel kunnen krijgen en die afspraak komt u dan ook met ons na.
Help ons als we in nood zitten Als u ons uit de brand kunt helpen, wanneer dat plotseling nodig is, zullen we ons dat heel lang blijven herinneren, en zullen we u graag vaker bellen, ook als er minder haast bij is … .
Lever zoals afgesproken Kom alstublieft uw afspraken correct na en lever datgene wat we afgesproken hebben. Als dit een keertje niet lukt, wat altijd kan, laat het ons dan tijdig en zonder omwegen weten opdat wij kunnen anticiperen.
Let op de kosten Verplaats u in onze situatie over kosten in relatie tot de prestatie. Zorg dat we financieel geen verrassingen te horen krijgen.
www.elftraining.nl
5