College Onderwerp:
V200900122 Ondernemerslift
Collegevoorstel Inleiding: Dit collegevoorstel beoogt de ondersteuning van de gemeente Heusden aan de Ondernemerslift te formaliseren. Het gaat om personele ambtelijke ondersteuning van maximaal 30 uur en de deelname van de wethouder van Economisch Zaken in de adviesraad die 1 keer per jaar bijeenkomt.
Feitelijke informatie: De Ondernemerslift is voortgekomen uit de Starterslift, een stimuleringsinitiatief van ’s Hertogenbosch voor starters. Beginnende en groeiende ondernemers kunnen gebruik maken van de diensten van de Ondernemerslift. Eerder, in 2008 heeft de gemeente Heusden de Ondernemerslift al actief ondersteund door uitnodigingen te helpen verzenden, een vergaderruimte te bieden en de catering te verzorgen. In april 2008 namen 12 ondernemers deel aan de in de gemeente Heusden gehouden workshop. De Ondernemerslift wil haar activiteiten, tot op heden gesubsidieerd, continueren. In bijlage 1 is het plan van aanpak hiervoor bijgesloten. De Ondernemerslift wordt daarbij gesteund door diverse organisaties en bedrijven. Om de financierbaarheid ervan te vergemakkelijken is ervoor gekozen om de deelnemende gemeenten een bijdrage te vragen van 50 mensuren in plaats van een financiële bijdrage. Deze uren worden vervolgens besteed aan de organisatie van workshops voor ondernemers uit de eigen gemeente, en de begeleiding van deze ondernemers in het vervolgtraject. Tevens vraagt de Ondernemerslift, om de continuïteit te kunnen waarborgen, om een bijdrage voor langere periode. Er wordt een periode van 5 jaar voorgesteld. Aan de ondernemerslift is voorgesteld om maximaal 30 mensuren beschikbaar te stellen.
Afweging: Ter stimulering van het ondernemingsklimaat van de gemeente Heusden en de dynamiek van het bedrijfsleven binnen de gemeente te stimuleren, wordt voorgesteld om aan de Ondernemerslift deel te nemen. Deelname aan de Ondernemerslift betekent een commitment van de gemeente Heusden voor een 5 jaar durende ondersteuning in de vorm van: - deelname van de wethouder in de adviesraad, één bijeenkomst per jaar. - Ambtelijke ondersteuning van 30 mensuren per jaar.
Inzet van middelen: personele consequenties De toegezegd 30 mensuren kunnen worden geput uit de regulier beschikbare uren voor economische zaken en regionale samenwerking.
Procedure: communicatie Er zal actief aan de Heusdense ondernemers gecommuniceerd worden dat men aan de Ondernemerslift kan deelnemen.
Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen
1/2
College Onderwerp:
V200900122 Ondernemerslift
BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 16 februari 2009;
besloten: Deel te nemen aan de Ondernemerslift, zitting te nemen in de adviesraad en ambtelijke ondersteuning van maximaal 30 mensuren op jaarbasis te bieden.
namens het college van Heusden, de secretaris,
mr. J.T.A.J. van der Ven
2/2
OP-Zuid aanvraag OndernemersLift Conceptversie: 6 Datum: 20 januari 2009
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.1 20 januari 2009
Inhoudsopgave 1. Samenvatting 2. Inleiding 3. Missie - Visie - Missie - Visie - Kernwaarden - Meerwaarde 4. Doelgroepen - Primair - Secundair 5. Doelstellingen - Achtergrond - Concrete doelstellingen - What’s in it voor de deelnemende partners? 6. Werkwijze - Inleiding - Scouten - Screenen - Aanbod – K4 - Operationeel traject intake/screening ondernemer 7. Organisatie - Stichtingsbestuur - Adviesraad - Screeningscommissie - Werkgroep - Expertpool 8. Relatie tot andere initiatieven - Incubator 3+ - Starterslift Creatief - 5-sterrenregio - Toekomst Bedrijven - Regionale en lokale initiatieven 9. Financieel projectplan
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.2 20 januari 2009
SAMENVATTING Het structureel versterken van het Brabantse bedrijfsleven in internationaal perspectief is de missie van de provincie Noord-Brabant. Het streven is om koploper in Europa te worden en te blijven op het gebied van innovatief ondernemerschap, zodat het in Brabant goed investeren en ondernemen blijft. Het stimuleren van groeiers en starters in zijn algemeenheid wordt hierbij als belangrijk middel gezien. De laatste jaren is er veel ontwikkeld rondom het stimuleren van zogenaamde technostarters en zeer recentelijk zien we een ontwikkeling voor de creatieve starter. Landelijk is de groeiende ondernemer ook een speerpunt geworden, middels het initiatief ‘de groeiversneller’. Het ondersteunen van deze starters en groeiers wordt gezien de slechtere economische vooruitzichten steeds belangrijker. Echter, kijkend naar de specifieke regio Noordoost-Brabant bespeuren wij dat innovatie óveral in de regio zit met een grote groep (innovatieve) ondernemers die niet of onvoldoende bediend worden door deze initiatieven. Het betreft hier innovatieve starters en groeiers die meer algemeen van aard zijn. In de regio Noordoost-Brabant is er enorm veel diversiteit aan branches te vinden, van ICT, naar logistiek & distributie, naar health en pharma, tot aan de maakindustrie etc. Juist voor deze brede groep innovatieve starters en groeiers wordt dit project opgezet. Met het project OndernemersLift worden in 5 jaar tijd zo’n 100 ondernemers breed ondersteund middels substantiële coaching en worden nog eens circa 625 ondernemers ondersteund middels netwerkactiviteiten zoals workshops, themabijeenkomsten etc. Het streven is om te komen tot een snelle en duurzame start dan wel groei van de onderneming. Naar verwachting kunnen per jaar 20 bedrijven een gedegen start dan wel groei realiseren, waarmee we naar schatting een groei van circa 400-500 arbeidsplaatsen over de periode van 5 jaar kunnen realiseren. OndernemersLift is een unieke netwerkorganisatie en een gezamenlijk initiatief van de drie O’s: Ondernemers (individuele bedrijven, ondernemersverenigingen, KvK), Onderwijs (HBO, MBO) en Overheid (provincie, gemeenten). OndernemersLift staat voor het stimuleren van innovatief ondernemerschap (start en groei) in de regio Noordoost-Brabant.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.3 20 januari 2009
PARTNERS
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.4 20 januari 2009
Inleiding De starter in de Provincie Noord-Brabant wordt door een aantal succesvolle initiatieven als StartersLift en Incubator 3+ goed geholpen om te komen tot een professionele en duurzame bedrijfsvoering. Incubator 3+ staat open voor alle technostarters in de provincie en StartersLift staat open voor alle innovatieve starters in de regio West- en Midden Brabant. Echter, de aansluiting met/op de regio Noordoost-Brabant ontbrak veelal, vooral omdat er in die regio geen equivalent bestond voor Incubator 3+ of Starterslift én een regionale verankering van dergelijke initiatieven noodzakelijk blijkt. Dit laatste blijkt uit ervaringen van onder andere Starterslift en Incubator 3+. Beide geven aan dat de starter uit de regio Noordoost-Brabant zich moeilijk laat bedienen door de reeds bestaande initiatieven. Daarnaast blijkt uit ervaringen van ondermeer de Kamer van Koophandel en Incubator 3+ dat het zeer belangrijk is om vanuit de regio te opereren. Het contact opnemen/praten met organisaties dicht bij huis gaat nu eenmaal makkelijker en het wordt door de ondernemer als prettig ervaren als de gesprekspartner op de hoogte is van regionale partijen, sterktes en zwaktes. Daarnaast zorgt dit initiatief ervoor dat, sinds jaren, gemeentelijke samenwerking wordt bewerkstelligd. Het ondernemerschap in de regio Noordoost-Brabant kenmerkt zich door de grote verscheidenheid aan krachtvelden: - food - health - pharma - proces-maakindustrie - agri-business - logistiek - creatieve sector (communicatie & design) - retail - financiële en zakelijke dienstverlening Daarnaast is in de regio ook een aantal (hoge)scholen actief met een veelheid aan opleidingen. Kortom, de bedrijvigheid is zeer divers. Juist deze grote verscheidenheid in de regio maakt de noodzaak voor OndernemersLift om zich breed te oriënteren en de doelgroep niet thematisch vast te stellen. De regio leent zich niet zich te richten op 1 groep ondernemers. Daar is het te divers voor. Zo zien we in deze regio dat er veel sectoren/netwerken actief zijn, zoals de food & health sector. Met deze netwerken zal een samenwerking gezocht worden. De ondernemer die branchespecifieke vragen heeft laat zich bedienen door deze netwerken. Juist de zaken die te maken hebben met generieke zaken met betrekking tot de start dan wel groei van een innovatieve onderneming worden behandeld door OndernemersLift en zijn niet branchespecifiek. Ontwikkeling initiatief Om een start te maken die ‘witte vlek’ in de regio Noordoost-Brabant op te vullen is eind 2004 Starterslift Regio ’s-Hertogenbosch (SL)1 geïnitieerd. De initiatiefnemers van SL waren voornamelijk de onderwijsinstellingen. Onder invloed van drie ontwikkelingen is dat initiatief in een stroomversnelling geraakt: Ten eerste, in de regio bestond de toenemende wens naar meer regionale samenhang en samenwerking. Een wens die ook enthousiast ondersteund werd en wordt door de Provincie Noord-Brabant. Ten tweede ontstond in de regio niet alleen aandacht voor de startende ondernemer, maar ook voor de ondernemer die al enige tijd ondernemer is (tot 5 jaar na diens start) en die in een eerste fase na de start zitten, de groeifase. 1
Gemeente ’s-Hertogenbosch, Avans Hogeschool, HAS KennisTransfer, Koning Willem I College, ABN AMRO, ING Bank, Syntens, Kamer van Koophandel Oost-Brabant, BZW kring Noordoost-Brabant, BOM Starterscentrum, BIM, VitrOmics, HLB Van Daal & Partners, Holla Poelman Van Leeuwen Advocaten.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.5 20 januari 2009
-
Ten derde gaf SL te kennen het initiatief te willen opschalen en een professionaliseringsslag te willen maken naar het voorbeeld van Starterslift Westen Midden Brabant. In die regio heeft SL immers haar succes bewezen. Deze drie ontwikkelingen hebben eind 2006 geleid tot de start van OndernemersLift (OL). In eerste instantie is toen toenadering gezocht tot SL West- en Midden Brabant. De activiteiten behelsden destijds enkel screenen en laten presenteren door de startende ondernemer. Een samengaan van de initiatieven bleek niet tot de mogelijkheden te behoren in verband met de regionale verankering, maar er zijn wel uitgebreid ervaringen uitgewisseld. Vervolgens is begin 2007 besloten tot professionalisering en uitbouw van SL Regio ‘s-Hertogenbosch. Daarbij vervult Avans Hogeschool een voortrekkersrol, direct ondersteund door onder meer de gemeente ’s-Hertogenbosch, de N.V. Bossche Investerings Maatschappij (BIM), Kamer van Koophandel Brabant en BOM Starterscentrum. Pilot OndernemersLift Medio 2007 is vervolgens een pilot gestart en is de focus behalve op startende innovatieve ondernemingen (zoals initieel het geval was) ook op groeiende innovatieve ondernemingen komen te liggen. Centrale thema’s zijn daarom ‘innovatief ondernemerschap’ en ‘groei’. Dat betekende een uitbouw en verdieping van het bestaande SL-initiatief op meerdere gebieden. Die ambitie rechtvaardigde een nieuwe benaming. Vandaar OndernemersLift (afgekort OL). De huidige deelnemende partijen in OndernemersLift zijn Avans Hogeschool, NV BIM, Gemeente ’s-Hertogenbosch, BOM Starterscentrum, Kamer van Koophandel Brabant, HAS KennisTransfer, Syntens, Koning Willem I College, ROC de Leijgraaf, ABN Amro, WesterToren Innovation Centre, HLB Van Daal & Partners en Holla Poelman Van Leeuwen Advocaten. De pilot is gestart vanuit zeer beperkte financiële middelen (zijnde een financiële bijdrage van REAP, BOM Starterscentrum en de Gemeente ’s-Hertogenbosch), doch heeft aangetoond dat een sterk regionaal initiatief voor de regio Noordoost-Brabant hard nodig is voor het stimuleren en ondersteunen van innovatief ondernemerschap in die regio. Met de pilot werd onder andere getracht te achterhalen welke acties het meest relevant zijn voor de ontwikkeling van de ondernemingen en het beste aansluiten bij hun wensen. Met de pilot zijn 160 ondernemers bereikt en kunnen we de volgende conclusies trekken:
bijna 30% van deze ondernemers heeft behoefte aan coaching 38% van deze ondernemers heeft behoefte aan workshops 32% van deze ondernemers heeft behoefte aan een cursus ondernemerschap en maar liefst 68% aan een cursus creativiteit 38% van deze ondernemers heeft behoefte aan netwerkborrels 43% van deze ondernemers heeft behoefte aan klankbordbijeenkomsten.
“Het organiseren van 9 bijeenkomsten om het regionale draagvlak te vergroten.” Dit was eveneens een van de doelstellingen. De pilot werd voor het eerst in de gehele regio uitgevoerd. De bijeenkomsten (in elke REAP-werkgelegenheidsgemeente 1) hebben inderdaad geleid tot het vergroten van het regionale draagvlak. Alle gemeenten reageerden positief op het initiatief en zeiden op een of andere wijze hun medewerking toe. Tevens kwam daaruit naar voren dat initiatieven en stimulansen met een regionale reikwijdte bijzonder worden gewaardeerd. Zowel door de diverse relevante lokale gremia als door het bedrijfsleven: OL komt bij de ondernemers thuis als het ware. Conclusie pilot De pilot is succesvol verlopen en alle betrokken partijen, zowel deelnemende ondernemers, als onderwijs, als overheid (gemeenten) hebben aangegeven door te willen gaan met dit initiatief. OndernemersLift sluit zeer goed sluit bij de wensen van de ondernemers én de partners. Daarnaast heeft het sterk regionale karakter een absolute
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.6 20 januari 2009
meerwaarde. En dat is meteen ook de USP2 van dit project: het gecreëerde regionale 3O-draagvlak. Enkele citaten van ondernemers/deelnemers pilot: “Het ‘forceert’ me om bewust na te denken over mijn bedrijf” “Deze sessies helpen mij mijn bedrijf te vormen” “Het is heel interessant mensen te ontmoeten die al langer ondernemer zijn” “Ik heb nieuwe ideeën aangereikt gekregen, waar ik direct wat mee kan” “Verfrissend om anderen mee te laten denken en met open mind nieuwe ideeën aan te horen” “Dit smaakt naar meer” “Ondernemers die van elkaars fouten willen leren” “Heel goed, dit had ik precies nodig” “Voldoende vaart, veel interactie tussen kleine groepen, goed timemanagement en goede begeleiders” “Enthousiaste ondernemers uit de regio stimuleren elkaar”
Resultaat OndernemersLift kiest ervoor zich te positioneren als regionale partij, waarbij zoveel mogelijk aansluiting wordt gezocht met andere regionale dan wel lokale initiatieven zodat een bundeling van krachten ontstaat die een extra stimulans betekent voor ondernemerschap en groei in de regio. En dat betekent een decentrale aanpak en dichtbij de ondernemer zelf. OndernemersLift heeft dan ook de volgende kernwaarden: - persoonlijk contact met de ondernemer - creativiteit als breekijzer en instrument om te komen tot verdere groei - schakelen tussen partijen op persoonlijke basis, en niet van loket tot loket - vraaggestuurde ondersteuning voor de ondernemer met groeiambitie - OL zet ondernemers in beweging - regionaal georiënteerd (OndernemersLift komt naar je toe…) Juist deze regionale inbedding en de vraag naar ondersteuning van álle innovatieve starters en groeiers vraagt om een regionaal sterk initiatief. Voorliggende aanvraag betreft een projectplan voor de jaren 2009-2013 om een sterk en duurzaam OndernemersLift te bewerkstelligen voor de innovatieve starter en groeier in de regio Noordoost-Brabant.
2
Unique Selling Proposition.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.7 20 januari 2009
Missie - visie Missie OndernemersLift is een unieke netwerkorganisatie en een gezamenlijk initiatief van de drie O’s: Ondernemers (individuele bedrijven, ondernemersverenigingen, KvK), Onderwijs (HBO, MBO) en Overheid (provincie, gemeenten)3. De missie van OL is te komen tot een professionele en uitgebreide signalering en stimulering van innovatieve en groeiende (bedrijfs)initiatieven in de regio Noordoost Brabant en deze initiatieven actief te ondersteunen en begeleiden. Kort gezegd: Het stimuleren van innovatief ondernemerschap (start en groei) in de regio Noordoost-Brabant. De leidraad voor ondersteuning door OL is het vernieuwende karakter van het ondernemerschap/idee; ‘vernieuwend’ betekent in dit geval innovaties op het gebied van techniek/technologie, markt, procédé/proces, werkwijze/organisatie, vormgeving/design of product/dienst in alle sectoren. Daarnaast staat de groeipotentie van de onderneming centraal bij de begeleiding. Visie Een visie is een ambitieus, brutaal en origineel beeld van de toekomst. Hoe ziet OL zichzelf in die wereld van morgen, cq in de komende 5 jaar? OL ziet zichzelf als een stimulator van de economische kracht van de regio Noordoost Brabant. Daardoor kunnen de economische potenties van de regio worden waargemaakt en verzilverd. Dat doet OL natuurlijk niet alleen. Juist door de koppeling op te zoeken met andere initiatieven zoals de 5-sterrenregio, Starterslift Creatief, Incubator 3+, Technostars, enzovoorts, wordt een sterk netwerk voor de regio verkregen. (Hoe we die koppeling opzoeken?: zie hoofdstuk 8 van dit projectplan.) Door deze stimulerende activiteit zal de economische concurrentiepositie ten opzichte van andere regio’s aanzienlijk toenemen. Met de aanpak van OL wordt OL het natuurlijke aanspreekpunt en startpunt voor vele innovaties en ondernemingen in de regio. OndernemersLift Noordoost Brabant wil fungeren als basisfaciliteit om innovatie bij de drie O’s op de agenda te krijgen en te houden. Het is niet de bedoeling om een ‘vijfde wiel’ aan de wagen te zijn bij bestaande innovatieclusters of toekomstige innovatieve initiatieven en allianties. Tenzij OL daarin een meerwaarde kan bieden.4 Wel wil OL gelet op de eventuele kansen voor alle partijen in de regio globaal op de hoogte blijven van de voortgang van deze initiatieven, daarop aansluiten en anticiperen. Concreet gesteld: Het stimuleren en ondersteunen van startende/groeiende innovatieve ondernemers en hen waar nodig faciliteren waarbij ook in een later stadium OL een bijdrage wil leveren aan het ondersteunen van internationale initiatieven die voortkomen uit de doelgroep. Dit gebeurt deels en waar mogelijk in samenspraak met partners, deels zelf initiërend.
3
Gemeente ’s-Hertogenbosch, Avans Hogeschool, BIM, Kamer van Koophandel Brabant, HAS KennisTransfer, Koning Willem I College, ROC De Leijgraaf, ABN AMRO, Syntens, BOM Starterscentrum, WesterToren Innovation Centre, HLB Van Daal & Partners, Holla Poelman Van Leeuwen Advocaten, Koos & Co’s. 4 Hierbij wordt bijvoorbeeld gedacht aan de regionale innovatieclusters uit het Buck-onderzoek, aan bestaande regionale samenwerkingsverbanden tussen O’s (zoals tussen ondernemersverenigingen (o.a. Bos-H, ReVUS), tussen gemeenten (REAP) e.d.).
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.8 20 januari 2009
Kernwaarden De herkenbare kernwaarden die het strategische kompas van OndernemersLift zullen zijn, zijn de volgende: Persoonlijk – Creatief – Schakelen – Ambitie – Beweging - Regionaal -
Persoonlijk contact met de ondernemer; Creativiteit als breekijzer en instrument om te komen tot verdere groei; Schakelen tussen partijen op persoonlijke basis, en niet van loket tot loket; Vraaggestuurde ondersteuning voor de ondernemer met groeiambitie; OL zet ondernemers in beweging (als vervolg op de slagzin van de pilot Zet de stap naar innovatie); Regionaal georiënteerd (OL komt naar de bedrijven en regionale partners toe).
De persoonlijke aandacht voor de ondernemer met groeiambitie, het meedenken, klankborden, schakelen tussen partijen; deze persoonlijke touch vormt de belangrijkste onderscheidende factor voor OndernemersLift (vergeleken met soortgelijke initiatieven). In alle uitingen zal deze kernwaarde herkenbaar zijn. De te ontwikkelen activiteiten van OL worden getoetst aan deze kernwaarden, op niveau van inhoud, product/dienst én vorm. Dit betekent ook dat de ‘schakelfunctie’ persoonlijk moet worden ingericht (dus geen loket-naar-loket verwijzing). Hier zal een intensivering van de samenwerkingsrelatie met partners voor nodig zijn. Meerwaarde OL onderscheidt zich positief op een aantal wijzen van soortgelijke initiatieven en organisaties die zich bezig houden met ondernemen en innoveren: OL is regionaal georiënteerd en streeft duidelijk die regionale aanpak en uitstraling na. Daar is behoefte aan, daar er geen equivalent zoals Starterslift of Incubator 3+ in de regio Noordoost-Brabant aanwezig is. OL vult die ‘witte vlek’ op. OL sluit qua doelgroep aan op de economische diversiteit aan activiteiten in de regio Noordoost-Brabant. Gedurende de pilot heeft OL actief de 9 REAP-werkgelegenheidsgemeenten bij het initiatief betrokken, en met succes. Allen waren positief en hebben op diverse wijzen bijgedragen aan het succes van de pilot. De grondhouding was positief en dat uit zich in de toezegging van een aantal gemeenten (Veghel/Uden/Schijndel, Heusden, Boxtel) manuren te willen inzetten in de komende jaren voor OL. Die verzoeken liggen inmiddels bij diverse raden/besturen binnen de gemeenten ter goedkeuring. OL richt zich zowel op de ondernemer als op zijn product. OL heeft een aantal basisactiviteiten (intakegesprek, presentatie voor partners, creativiteitsworkshop) voortkomende uit de pilot en daarnaast een aantal zeer vraaggestuurde activiteiten. De resultaten van de uitgebreide evaluatie van de pilot voorjaar 2008 vormen daar de basis voor. Een evaluatie na 2 jaar zal wederom input zijn voor de verdere invulling van ‘de vraag’. OL beoogt de ondernemer gedurende langere tijd te volgen en ondersteunen (gehele doorlooptijd max. circa 3 jaar). Dat vergroot de impact van de ondersteuning. Door OndernemersLift bereikt de ondernemer(in-spe) in één keer 14 (en in de toekomst nog meer) partners. In plaats van meerdere keren hetzelfde verhaal te hoeven afsteken bij verschillende partners, kan dat nu middels de intake en presentatie voor de screeningscommissie efficiënt in 1 keer. Versterken organiserend vermogen van de regio. Door OndernemersLift treffen de diverse partners in het project elkaar in een andere setting en op diverse niveaus hetgeen positief bijdraagt aan de onderlinge banden en mogelijk leidt tot toekomstige samenwerking op divers gebied. -CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.9 20 januari 2009
De persoonlijke en directe benaderingswijze van OndernemersLift drempelverlagend voor de doelgroep. De pilot heeft dat aangetoond.
werkt
OndernemersLift streeft naar substantiële coaching van de doelgroep. Dat wil zeggen coachtrajecten van 25 uur per ondernemer. Dat betreft aldus intensievere coaching dan waarin Actieplan Groei! voor haar partners voorziet, hetgeen om 6 uur per ondernemer gaat. Afstemming hieromtrent met de partners van Actieplan Groei! moet nog volgen zodat van geen overlap sprake kan zijn.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.10 20 januari 2009
Doelgroepen Primair De activiteiten van OndernemersLift richten zich op de grote groep innovatieve starters en groeiers behorend tot het MKB met maximaal 50 werknemers uit de regio NoordoostBrabant (ad 1). Juist vanwege de veelheid aan krachtvelden binnen deze regio wordt het initiatief niet beperkt tot éen specifieke groep. Een initiatief als OndernemersLift moet met haar doelgroep immers aansluiten op de bestaande en potentieel toekomstige activiteiten in de regio. Daarnaast gaat innovatie ook verder dan alleen innovatie in technologische of technische zin (ad 2). Ad 1. Innovatieve starters en groeiers met ambitie (wens te ontwikkelen) in alle branches, in alle stadia van ondernemen (start, groei, innovatie) in het gebied Noordoost-Brabant behoren tot de doelgroep. Dat zijn alsdan starters/groeiers, doorstarters, spin-offs van grote bedrijven, ondernemende studenten, ‘innovatieintermediairs’, ad hoc uitvinders en ‘vroege volgers’. Ze zijn werkzaam binnen bijvoorbeeld clusters als logistiek en distributie, voeding, gezondheid, machinebouw, toerisme, pharma, procesindustrie, retail, financiële en zakelijke dienstverlening. OL ziet voor de ICT- en creatieve sector een cruciale rol weggelegd als ‘enabling technologies’ die innovaties in andere sectoren mogelijk maken en bevorderen.5 Ad 2. Innovatie in de breedste zin des woords: innovaties op het gebied van techniek/technologie, markt, procédé/proces, werkwijze/organisatie, vormgeving/design of product/dienst in alle sectoren. Concreet betekent dat: - ondernemers die starten met een nieuw, uniek idee en/of activiteit. - ondernemers die de potentie hebben om uit te groeien tot een bedrijf met meerdere personeelsleden; - ondernemers die gevestigd zijn of zich gaan vestigen in Noordoost-Brabant. Voorbeeld resultaat van doorverwijzen Ik begreep dat OndernemersLift je ook heeft geholpen bij het verkrijgen van een financiering? “Ja, dat klopt. Na de workshop heb ik contact gehouden met Marjolein Rojo. Zij heeft mijn businessplan bekeken en bij ABN Amro (partner van OndernemersLift) geïntroduceerd. Vervolgens belde Frank Pisart van ABN Amro mij uit eigen initiatief op, omdat ze interesse hadden in mijn businessplan. Daarna ging het snel. Frank Pisart dacht enorm met mij mee en zijn advies leidde tot de juiste financiering. Een bank die jou als potentiële ondernemer zélf opbelt voor een mogelijke financiering, dat is uniek! Daarmee is de waarde van OndernemersLift en de commitment van de partners voor mij direct heel waardevol gebleken.” Bron: Deel interview d.d. 09-12-’08 met Hans Belt van Oxborn Staffing BV (“Wij detacheren ICT-ers met de
focus op beheersfuncties voor operationele en ondersteunende activiteiten.”)
Secundair Alle (huidige en potentiële) partners aangesloten bij OndernemersLift, dus de drie O’s in de regio Noordoost Brabant. Deze partners (en indien opportuun ook derden) leveren de K4 aan ondernemers: Kennis, Kunde, Kapitaal en Kontakten in verschillende vormen, bijvoorbeeld (zie ook verderop in dit projectplan):
5
De creatieve sector geeft een positieve impuls aan het vergroten van de concurrentiekracht van andere sectoren door bijvoorbeeld innovatieve toepassingen op het vlak van belevingswaarde, imago en gebruiksvriendelijkheid. De bijdrage van creativiteit en verbeeldingskracht in productontwikkeling, vormgeving, marketing en communicatie groeit immers gestaag. Een en ander heeft zich voor de regio West- en Midden Brabant inmiddels via een Starterslift voor de Creatieve Starter vertaald.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.11 20 januari 2009
Begeleiding bij opzet initiatief, schrijven ondernemingsplan, opzetten marktonderzoek etc. Behulpzaam zijn bij verkrijgen van financiële middelen. Hiervoor zijn de contacten met Incubator 3+, Starterslift Creatief en Motivity in verband met starterskrediet waardevol. Ondersteuning bij ontwikkeling prototype Introductie bij personen en/of bedrijven Hulp bij product-/octrooionderzoek Hulp bij juridische vragen Om eerder genoemde doelstellingen te bereiken worden activiteiten ontwikkeld, uitgevoerd en/of geïnitieerd die de (potentiële) ondernemer een versneld proces laten doormaken op basis waarvan een succesvolle onderneming tot stand komt. Er wordt daartoe nadrukkelijk gezocht naar samenwerking tussen de partners van OndernemersLift. Voorbeeld samenwerking partners MBO - HBO: Koning Willem I College – Avans Hogeschool Vraag: “Wij doen voor de tweede keer mee aan de Frisian Solar Challenge (zie www.frisiansolarchallenge.nl). Dit jaar doen we met 3 boten mee. Onze techniek van de boten is op een hoog niveau en we zullen zeker wel prijzen gaan winnen. Er is echter een materie waar wij niet goed in thuis zijn en die echt belangrijk is om hoog in het klassement te eindigen. Wij noemen dit onderwerp "energie balans". De boten varen alleen op zonneenergie. Hiervoor zijn een aantal zonnepanelen op het dek gemonteerd. Deze zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit die we vervolgens opslaan in accu's. De elektriciteit ontrekken we uit de accu's via een soort gaspedaal en sturen die naar een elektromotor. De race is 240 kilometer lang in 6 etappes en we mogen tussentijds de accu's niet opladen. We zijn op zoek naar iemand op HBO niveau die ons wil helpen bij het opzetten van de energie balans. Immers, er zijn een aantal variabelen tijdens de race die mijn leerlingen moeten beoordelen. Je moet hierbij denken aan een prognose over hoeveel energie we tijdens de race binnenkrijgen via de zonnepanelen. Felle zon levert immers meer energie op dan een regenachtige dag. Verder weten we welke afstand we moeten varen en wat we daar tegenkomen (bruggen, bomen, veel bochten). We weten ook wat de actuele lading van de accu's is. Deze variabelen wil ik omzetten naar een advies over de te varen snelheid. Een enthousiaste student of docent van de opleiding Elektrotechniek in Den Bosch ter ondersteuning is dus zeer welkom.” Resultaat: Een succesvolle samenwerking en volgend jaar doen ze samen mee aan deze race. Bron: E-mail Ruud Spierings d.d. 22-04-’08.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.12 20 januari 2009
Doelstellingen Achtergrond “Sterke afzet- en banengroei in het MKB” De afzet van het MKB in Nederland neemt dit jaar met 3 % toe. Volgend jaar zal de afzetgroei met 3,25 % zelfs een fractie hoger kunnen zijn.” Dat blijkt uit prognoses van EIM. Vooral de handels- en dienstensectoren dragen sterk bij aan de groei; de industrie blijft iets achter. De hoge afzetgroei resulteert dit jaar in een forse banengroei. Met de industrie als belangrijke uitzondering, neemt het aantal banen in alle sectoren toe. Circa 20 % van de nieuwe werkgelegenheid bestaat uit zelfstandigen.6 Het aantal startende ondernemers in Nederland blijft sterk groeien. In 2006 hebben ruim 90.000 personen een bedrijf gestart, goed voor een groei van 12 % ten opzichte van 2005. Bijna één op de drie startende ondernemers is vrouw. De gemiddelde leeftijd van een starter in 2006 is met 37 jaar iets hoger dan in 2005 (36 jaar).7
'Middenbedrijf in de verdrukking' Middelgrote ondernemingen in Nederland, met twintig tot honderd werknemers, hebben het steeds moeilijker. Hun aantal neemt af. Dat is slecht voor de exportpositie van Nederland, zo stellen MKB Nederland en ABN AMRO in een recent onderzoek. De studie wijst uit dat middelgrote bedrijven tegen verschillende problemen aanlopen. Financiering is lastig te krijgen en het is moeilijk gekwalificeerd personeel te vinden. Ook beschikbare bedrijfsruimte is niet voldoende voorhanden, zo concluderen de onderzoekers.8
Nederland is de top van de hoogconjunctuur duidelijk gepasseerd. Volgens de december raming van het CPB (8 december 2008) krimpt de economie dit jaar met ¾%. Door de terugval van de economie loopt de werkloosheid de komende twee jaar sterk op, tot 6½% in 2010 Dit zal zeker ook zijn weerslag gaan hebben op de regio Noordoost Brabant. Het regionale bedrijfsleven meldt positieve resultaten in omzet en export over het afgelopen jaar maar is inmiddels steeds minder bereid te investeren. Daarnaast wordt het door de financiële crisis voor het MKB steeds moeilijker om aan krediet te komen. De ondernemers in de regio zien met zorg de toekomst tegemoet. Er zijn aldus geen redenen om achterover te leunen want de tijden veranderen en ook andere regio’s zitten niet stil. Regio’s moeten voor behoud en versterking van hun concurrentiepositie blijven investeren en innoveren. Zeker in een economisch ongewisse periode. Juist deze tijd schreeuwt om een stevige publieke sector met goede stimuleringsmaatregelen voor het MKB. Het structureel versterken van de concurrentiekracht van het Brabantse bedrijfsleven in internationaal perspectief is de missie van de provincie Noord-Brabant. In het Actieprogramma Innovatie 2005 - 2010 worden die inspanningen verwoord. In het Bestuursakkoord 2007 – 2011 geeft de provincie een forse ambitie hierin aan. Het streven is om koploper in Europa te worden en te blijven op het gebied van innovatief ondernemerschap, zodat het in Brabant goed investeren blijft. De provincie wil de komende jaren in samenwerking met partners (zoals BOM en Kamers van Koophandel) vooral inzetten op groei en innovatiebevordering bij de kleinere bedrijven en het MKB, ook in internationaal verband (zie onderstaand citaat).
6 7 8
Bron: EIM, Rapportage Kleinschalig Ondernemen, editie september 2006. Bron: KvK, Rapport Starters/groeiersprofiel 2006, 2007. Bron: MKB-Nederland & ABN AMRO, Rapport Middenbedrijf in de verdrukking, oktober 2007.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.13 20 januari 2009
Stimuleren van (jong) ondernemerschap Wij willen bereiken dat Brabant een beroepsbevolking krijgt met gevoel voor ondernemen, mensen die weten waar hun bedrijf kansen heeft en die kansen weten te grijpen. Dat voorkomt dat kennis en nieuwe toepassingen op de plank blijven liggen en niet worden benut. Een dat zorgt voor het ontstaan van nieuwe bedrijvigheid, snelle MKB-doorgroeiers en spin-offs van universiteiten. Een belangrijke randvoorwaarde daarbij is een betere match tussen vraag en aanbod van risicokapitaal. De provincie zal regionale partijen bij elkaar brengen en mobiliseren en landelijke instrumenten en EU-regelingen (OP-Zuid, Interreg) inzetten.9
Met bovenstaand in het achterhoofd zijn de doelstelling en strategie van OndernemersLift voor de komende 5 jaar opgesteld. Het plan dient als richtlijn voor de koers, beoogt inzicht te geven in de doelstellingen, de organisatievorm, in wat er gedaan moet worden om het initiatief gestalte te geven en de kosten en planning van de uit te voeren activiteiten. Concrete doelstellingen De activiteiten van OndernemersLift hebben als doelstelling het: - Opsporen/signaleren, stimuleren en ondersteunen van innovatieve starters en groeiers in de regio Noordoost-Brabant; - Concreet verwachten we jaarlijks gemiddeld 55 innovatieve initiatieven op te sporen en een intakegesprek mee te hebben; - Concreet verwachten wij uit deze groep van 55 ondernemers een 20 tal ondernemers substantieel te ondersteunen middels het aanbieden van coaching (gem. 25 uur per ondernemer) en cursussen; - Concreet verwachten wij uit deze groep van 55 ondernemers nog eens circa 35 ondernemers te ondersteunen in de breedste zin des woords. Denk daarbij aan doorverwijzen naar de juiste personen/instanties, adviesgesprekken met partners van het OL-netwerk, hulp bij organiseren free publicity, deelname aan bijeenkomsten georganiseerd door OL danwel door anderen, hulp bij acquisitie indien mogelijk, etc. - Concreet verwachten wij jaarlijks gemiddeld 125 innovatieve starters en groeiers te ontvangen tijdens georganiseerde activiteiten als netwerkborrels/ themabijeenkomsten e.d.; - OndernemersLift wil een laagdrempelig, regionaal en persoonlijk gericht initiatief worden voor de innovatieve startende en groeiende ondernemer. Genoemde doelstellingen worden bereikt middels een structureel doch vraaggestuurd pakket van activiteiten. Meer hierover in het volgende hoofdstuk. ‘What’s in it’ voor de deelnemende partners? Hieronder volgt een overzicht van wat OL nu en/of in de toekomst te bieden heeft aan haar partners (de diverse O’s): Deelname aan hét innovatienetwerk in de regio Een extra ‘vijver’ waarin de partners kunnen ‘vissen’ ten behoeve van hun eigen activiteiten cq aanlevering van potentiële klanten Specifiek aandacht voor de startende/groeiende ondernemer (sluit aan bij trend ondernemerschap) Betere ingangen / ontsluiting / samenwerking van eigen organisatie met regionale kennisinstellingen en andere deelnemers Deelname aan een breed netwerk. Dat maakt schakelen voor meerdere doeleinden gemakkelijker Bijdrage aan het realiseren van de eigen doelstellingen op het gebied van stimulering (startend) ondernemerschap, innovatiebevordering, economische ontwikkeling en versterking concurrentiepositie Innovatie, groei, creativiteit, etc. nog hoger op de agenda zetten bij het regionale bedrijfsleven dan nu het geval is. En daarbij benutting van potenties op dit vlak 9
Bron: Programmaplan 'Vertrouwen in Brabant', Gedeputeerde Staten 28 augustus 2007 (bijgestelde vers).
Uitwerking
Bestuursakkoord
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.14 20 januari 2009
2007-2011,
-
Tegemoet kunnen komen aan wensen die er bij de eigen klanten, doelgroep bestaan Stimulans van de werkgelegenheid, opleving van de regio met als resultaat een positief effect op ieders activiteiten
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.15 20 januari 2009
Werkwijze Inleiding Het succes van OndernemersLift is te meten aan de succesvolle start dan wel groei van de innovatieve ondernemer in haar netwerk. Deze innovatieve ondernemer en de wijze van ondersteuning is dan ook van cruciaal belang. De wijze van werven, screenen en ondersteunen wordt in de volgende paragrafen uitgewerkt. Scouten Door de pilot die OndernemersLift uitgevoerd heeft is er contact met circa 160 ondernemers (excl. de circa 50 ondernemers van Starterslift Den Bosch). Om dit contact en de interesse bij de ondernemer vast te houden is op 25 november jl., een ‘event’ georganiseerd plus 2 kleinere bijeenkomsten begin december jl. Beiden mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Kamer van Koophandel. Om het bereik te vergroten werden oud-deelnemers aan de pilotbijeenkomsten gevraagd 1 of 2 ambitieuze collega-ondernemers mee te nemen. Huidige ondernemers worden ‘ambassadeurs’. Het totaal aantal ondernemers dat in contact is geweest met OL (pilot + activiteiten najaar 2008) is circa 300. Daarnaast zullen nieuwe innovatieve ondernemers geworven moeten worden. Het initiatief staat namelijk open voor een groot aantal ondernemers, deze moeten dan ook bereikt worden. Het scouten van deze innovatieve ondernemer gebeurt op de volgende wijze: -
Algemene communicatie: middels een overzichtelijke en aantrekkelijke website (zie www.ondernemerslift.nl), folders (zowel algemene folders als folders van een bepaalde activiteit), deelname aan beurzen (bijvoorbeeld de Startersdag van de Kamer van Koophandel) en publicaties wordt continue aandacht gevraagd voor het initiatief. Hierbij kunnen we eveneens aanhaken bij de media van onze partners. Ook de zogenaamde ‘free publicity’ zal naar verwachting een grote rol spelen in de algemene communicatie rondom het initiatief.
-
Netwerk: OndernemersLift beschikt door haar grote aantal partners over een enorm groot netwerk. Van dit netwerk en hun activiteiten kan gebruik gemaakt worden om de innovatieve ondernemer te bereiken/werven.
-
Eén aanspreekpunt: de ondernemer kan bij de projectleider van OndernemersLift terecht voor informatie omtrent de mogelijkheden van ondersteuning. Dit aanspreekpunt heeft toegang tot vele initiatieven en mogelijkheden van de diverse projectpartners. Dit is voor de ondernemer erg prettig, want het aanbod van alle partijen wordt als het ware gebundeld in OndernemersLift.
Screenen De verwachting is dat een groot aantal ondernemers worden bereikt door OndernemersLift. Het is daarbij van belang dat er een goede screening plaatsvindt, zodat duidelijk is wat de ondernemer aan ondersteuning nodig heeft. Het screenen gebeurt op de volgende wijze: Stap 1: de eerste screening wordt gedaan in het intakegesprek met de projectleider. In dit gesprek moet helder worden of het een innovatieve ondernemer (starter dan wel groeier) betreft, kortom behoort de ondernemer tot de doelgroep van OndernemersLift? Indien dit niet het geval is dan kan de projectleider de ondernemer mogelijk doorverwijzen naar een ander initiatief van de projectpartners en/of derden. Indien de ondernemer tot de doelgroep behoort, zal de behoefte helder moeten worden. Mogelijk heeft de ondernemer een vraag die direct beantwoord kan worden door de projectleider, of vindt er alsnog een doorverwijzing plaats. -CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.16 20 januari 2009
Door het grote aantal projectpartners van OndernemersLift kan de ondernemer bijna altijd wel geholpen worden met zijn vraag. Indien de ondernemer past binnen de doelgroep en zijn behoefte ingevuld kan worden door OndernemersLift dan zal stap 2 worden gezet. Stap 2: de ondernemer wordt gevraagd een presentatie te geven voor de screeningscommissie bestaande uit vertegenwoordigers van de projectpartners. In deze screeningscommissie kan de ondernemer aangeven wat zijn ambities zijn en welke behoefte aan ondersteuning hij heeft. De commissieleden kunnen ieder vanuit hun eigen achtergrond de ondernemer helpen met concrete vragen. Tevens wordt dan bekeken of een coach toegevoegd zal worden. Deze stappen zijn van belang om de vraag van de ondernemer duidelijk te krijgen en het aanbod van OndernemersLift daarop aan te sluiten.
Aanbod – K4 Het aanbod van OndernemersLift kan ondernemer specifiek zijn, dan wel voor een grote groep ondernemers tegelijk. In alle gevallen zal het aanbod zich centreren rondom 4 basisthema’s: Kennis, Kunde, Kapitaal en Kontakten10. We hebben ze voor het gemak en de herkenbaarheid K4 genoemd. Het K4-aanbod kan vervolgens worden vertaald in de volgende activiteiten: Aanbod voor groep innovatie ondernemers - workshops; in de pilot gehouden creativiteitsworkshops waren succesvol en zullen gecontinueerd worden (voor nieuwe aanwas). Behalve inhoudelijk goed voor elke ondernemer hebben deze creativiteitssessies ook sensibilisering van de doelgroep als functie. Er zullen vervolgtrajecten ontwikkeld worden, waarmee verdieping wordt aangeboden voor bestaande deelnemers (in de vorm van een cursusachtig/intervisieachtig traject, hetgeen afhankelijk van de behoefte en mogelijkheden van de ondernemers). - vraaggestuurde thematische (netwerk)bijeenkomsten; in de pilot is ervaring opgedaan met thematische bijeenkomsten (thema’s kunnen zijn financiering, groei, strategie, (her)positionering, acquisitie, klanten/ doelgroepen, personeel en specifieke kennisvragen= resultaat evaluatie pilot). Dit zal worden voortgezet. Afhankelijk van het thema worden inspirerende sprekers uitgenodigd, die de ondernemers zullen ondersteunen in het uitwisselen van kennis en ervaring. De thematische bijeenkomsten kunnen in de volgende vormen gegoten worden: • ‘de ontmoeting onderling’; Een kleinschalige opzet representeert de persoonlijke benadering van OndernemersLift. Geen enorm ondernemerscongres, maar bij de ondernemers aan de keukentafel. Starters en ervaren ondernemers worden al dan niet gescheiden aangesproken in de vorm van ‘Kitchen Reviews’ (thuisomgeving) en ‘Board Room Meetings’ (bedrijfsbezoeken, bestaande organisaties). Kwaliteit en persoonlijk contact worden in stand gehouden. • netwerkbijeenkomsten; De regionale aanpak van OndernemersLift wordt zeer gewaardeerd en zal vervolgd worden in een ‘OndernemersLift Road show’. Bijeenkomsten worden georganiseerd op bijzondere locaties zoals natuurgebieden in Noordoost-Brabant, een gevangenis of een oude fabriek, etc.; plaatsen waar men niet 10
K4 bestaat bijvoorbeeld uit (dat is immers afhankelijk van de vraag van de ondernemer): - Begeleiding bij opzet initiatief, schrijven ondernemingsplan, opzetten marktonderzoek etc. - Behulpzaam zijn bij verkrijgen van financiële middelen - Ondersteuning bij ontwikkeling prototype - Introductie bij personen en/of bedrijven - Hulp bij product-/octrooionderzoek - Hulp bij juridische vragen - Hulp bij vinden huisvesting
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.17 20 januari 2009
als vanzelfsprekend komt. Het ‘stappenplan’ (zie het ontwerp van de website gedurende de pilotfase) wordt vertaald naar fysieke beweging (wandeling, bedrijvenroute). Bijeenkomsten zullen plaatsvinden in de vorm van een wandeling, picknick, bedrijvenroute (incl. bedrijfsbezoeken), al dan niet geclusterd in wellicht een weekend. Aanbod voor de individuele ondernemer - coaching; Dit betekent intensieve begeleiding gedurende circa 2 jaar van gemiddeld 25 uur. Uit de evaluatie van de pilot blijkt duidelijk dat daar behoefte aan is. Bijna een derde van de deelnemers gaf aan dat dat een goed vervolg voor OL zou zijn. In dat kader is een samenwerking opgezet met de organisatie Motivity uit de gemeente Heusden. Zij zijn gespecialiseerd in het coachen van ondernemers en bieden tevens de mogelijkheid microkredietverlening te verstrekken, hetgeen voor de doelgroep van OL een belangrijke meerwaarde van deze marktpartij is. Daarnaast zoeken we samenwerking met de pool die mogelijk in het kader van Actieplan Groei! wordt opgezet. En zijn er reeds principeafspraken gemaakt met het OndernemersKlankBord, zodat er in ieder geval voldoende mogelijkheden zijn om in een latere fase aan de behoefte te kunnen voldoen. - persoonlijke monitoring; periodiek zal overleg plaatsvinden met de projectleider om de voortgang van de ondernemer te toetsen. Zo blijft OndernemersLift vraaggericht vanuit de ondernemer. - cursus ondernemersvaardigheden; in andere regio’s is veel ervaring opgedaan met het geven van ondernemerscursussen. Algemene zaken die een rol spelen in de bedrijfsvoering komen aan bod. OndernemersLift zal voor de inhoud van deze cursussen een beroep doen op een bestaand en bewezen effectief instrument, te denken valt aan de methodiek van Stichting Connect of Team Venlo. Uitdrukkelijk zal voor de uitvoering van de cursussen een beroep worden gedaan op de regionale partners van OndernemersLift. Een dergelijke regionale samenwerking ondersteunt immers een van de doelstellingen. - contacten; middels het intakegesprek, de presentatie voor de screeningscommissie en de persoonlijke monitoring verkrijgt de ondernemer toegang tot contacten met relevante marktpartijen. - free publicity; doordat OndernemersLift contacten met de regionale pers onderhoudt en een gecombineerde actie/nieuwsuiting vaak meer nieuwswaarde heeft dan een opzichzelfstaande actie, biedt OL ondernemers de mogelijkheid aan te sluiten bij de PRacties van OL (zie bijlage voor een voorbeeld daarvan). Voorbeeld aanbod free publicity Dag Marjolein, Allereerst wil ik je nog hartelijk danken voor de kans en de gelegenheid om FANchise meer bekendheid te geven. Ik heb de bijeenkomst afgelopen woensdag als zeer prettig ervaren. De gesprekken erna waren ook zeer vruchtbaar: aanstaande woensdagmiddag 26 november zal ik aanwezig zijn bij Avans voor een gastcollege over franchise. Ik heb er zin in en kijk er erg naar uit! Dan heb ik nog een enkele vraag omtrent OndernemersLift: kun jij mij de digitale mailing of uitnodiging toesturen van de workshops in december? Ik zou graag alle dames van de ondernemersvereniging een e-mail willen sturen over OndernemersLift (reminder), dus zou hiermee geholpen zijn. Rest mij nog je een prettig weekend te wensen en tot gauw! Met FANtastische groet, Emy Smolders
www.FANchise.nl Bron: E-mail d.d. 21-11-’08.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.18 20 januari 2009
Kort resumerend voor de komende periode: Activiteiten van OndernemersLift 2009-2013: A. Individueel: 1. scouting (het sensibiliseren en signaleren van ondernemerschap) en persoonlijk gesprek met de ondernemer over ambities (intake) 2. schakeling naar partnerorganisaties o.b.v. inzicht in vraag (o.a. met behulp van presentatie voor partners) 3. schakeling naar bijeenkomsten/workshops/e.d. o.b.v. inzicht in vraag 4. persoonlijke monitoring van traject “ondernemer in de lift” (coaching) B. Collectief: 1. aanbod creativiteitsworkshops (naar voorbeeld van pilotbijeenkomsten als sensibiliserende/signalerende functie voor nieuwe ‘OL-aanwas’) en aanbod vervolgtraject op basis van inhoudelijke workshops 2. aanbod thematische (klankbord-)bijeenkomsten (in de vorm van ontmoeting onderlingen, kleinschalige bijeenkomsten (huiskamer /keukentafelgesprekken) en een regionale roadshow (netwerken op bijzondere locaties). Voor de uitwerking van deze activiteiten zal OndernemersLift waar mogelijk en waar nodig een beroep doen op (regionale) organisaties. Te denken valt aan een samenwerking met Motivity, Innoflow en Syntens. Operationeel traject intake/screening ondernemer Het instrument ‘intake plus presentatie voor partners’ wordt zeer positief beoordeeld door de ondernemers. In de komende tijd zal een modus gevonden moeten worden om meer ondernemers deze presentatiemogelijkheid te kunnen bieden in de beperkte tijd die de partners hiervoor hebben. Hoe gaat het in zijn werk? Wanneer een ondernemer zich meldt, volgt allereerst een intake door de directeur. Vervolgens vindt er een soort pre-screening plaats. Een vraag is: komt er wel of geen presentatie voor de screeningscommissie? Pre-screening is nodig om de slagkracht te behouden en te voorkomen dat ondernemers die niet tot de doelgroep behoren teveel tijd vergen van de commissie. Overigens zullen ondernemers in dat geval worden doorverwezen naar andere geëigende kanalen. Afhankelijk van de tijdspanne van de intake, de urgentie van de ondernemer en het tijdstip van de volgende bijeenkomst van de screeningscommissie worden dan alvast de specifieke vragen van de ondernemer rondgemaild, zodat de leden alvast kunnen reageren of zich kunnen voorbereiden. Ook dat vergroot de slagkracht van OL. Vervolgens presenteert een ondernemer zijn problematiek voor de screeningscommissie, na een korte voorstelronde. Dan volgt advies bij het verdere traject dat na afloop wordt teruggekoppeld aan de ondernemer. Afhankelijk van de individuele problematiek van de ondernemer zijn bij die presentatie specifieke deskundigen uit de expertpool aanwezig. Het is mogelijk om als scout ook zelf aanwezig te zijn bij de presentatie van de ‘gescoute’ ondernemer voor de screeningscommissie. Degenen die afwezig zijn tijdens de vergadering van de screeningscommissie krijgen alsnog de presentatie van de ondernemer toegestuurd en hen wordt alsnog om input gevraagd. Het advies van de screeningscommissie wordt in het latere traject geconcretiseerd en gemonitord door de directeur. Daarover wordt regelmatig verslag gedaan tijdens opvolgende vergaderingen met schriftelijke overzichten. Schematisch weergegeven als volgt:
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.19 20 januari 2009
Intake bedijf
Screenen
Follow-up & Uitvoer voorgenomen activiteiten
Tijd
Evaluatie
Max. 3 jaar
Monitoring & Evaluatie Het hele traject is een dynamisch proces dat continu onderhevig is aan wijzigingen. Daarom is gekozen voor een iteratief proces waarbij monitoring en evaluatie een belangrijke plaats innemen, vooral in de beginfase. Herhaling is nodig om het functioneren steeds te verbeteren. Voortschrijdend inzicht krijgt zo kans vertaald te worden in het proces. Voorbeeld terugkoppeling advies screeningscommissie Geachte heer Du Long, Hierbij de terugkoppeling van uw presentatie tijdens onze vergadering van vorige week. Ik ben iets later dan normaal omdat ik helaas de notulen nog niet ontvangen heb. Dus ik vertrouw nu even op mijn geheugen. Als ik iets vergeten ben, laat ik dat alsnog weten. Ik doe dat voor het gemak even puntsgewijs nav de opmerkingen van de aanwezige partners tijdens en na uw presentatie: - partners waren onder de indruk van uw ontwerpen en productieproces. - algehele zorg van de partners was: hoe zien u en uw zoon de toekomst/de opvolging? U bént de onderneming, hoe wil u dat overdragen/delen? Bij dat proces zou u volgens de partners eigenlijk begeleid/gecoacht moeten worden. U bent inmiddels via OndernemersLift in contact gekomen met Syntens, dus we hopen dat zij daarin een rol kunnen/willen spelen. - dhr. R. Spierings van het KWIC biedt zijn netwerk aan vwb uw zoektocht naar toeleveranciers in de regio. Zijn verzoek was wel of u concreter wilt maken wat voor toeleveranciers u zoekt. Mijn voorstel: wilt u een lijstje maken van uw huidige toeleveranciers die ver weg zitten en die u dichterbij wilt hebben (als u de namen niet wilt noemen, kunt u ze ook omschrijven), zodat hij kan kijken naar een equivalent hier in de regio. U kunt met hem direct hierover contact opnemen:
[email protected] of 06 12585855. - ook mw. M. Sijben van ROC de Leijgraaf denkt over die toeleveranciers graag met u mee. Ook voor haar is een lijstje met namen/omschrijvingen nodig. Haar gegevens zijn
[email protected] - zoals tijdens ons gesprek op 27-08 jl. heb ik u geïntroduceerd bij Avans. Bij de academie voor bouwkunde, maar daar zagen ze niet echt aanknopingspunten. Zij deden de suggestie eens te kijken bij het Sint Lucas in Boxtel, industriële vormgeving. Zou dat iets zijn? Ik heb daar wel een contact, als u wil dat ik die link leg dan hoor ik het graag. - nav ons gesprek had ik u ook de gegevens van Frank Boleij van de KvK gegeven ivm de internationale plannen. Ik begreep dat die inmiddels geresulteerd hebben in deelname aan een project bij Avans, Academie voor Marketing. Ik hoop dat dat het gewenste resultaat oplevert. - ik had u reeds doorverwezen naar Raymond van Ophoven en BOM. Hoe zijn die contacten verlopen? Heeft u daar nog iets aan gehad? - de contactpersoon vd BOM die bij de presentatie aanwezig was, wil u graag nog ontvangen voor een gesprek inzake de financiering van bijv. dat kitspuitje. Zijn gegevens: Ralph de Ruijter,
[email protected] Ik hoor graag van u en als ik verder nog iets voor u kan doen, hoor ik het wel. Met vriendelijke groet, OndernemersLift Mw. drs. Marjolein J.B. Rojo Directeur Bron: E-mail d.d. 10-11-’08.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.20 20 januari 2009
Relatie tot andere initiatieven • Incubator 3+ Incubator 3+ heeft als doelgroep de technostarter en de design starter in de provincie Noord-Brabant. Deze doelgroep sluit zeer goed aan bij de regio van waaruit Incubator 3+ opereert (TU/e terrein te Eindhoven) doch is beperkter dan de doelgroep van OndernemersLift. De activiteiten van Incubator 3+ betreffen niet enkel ondersteuning en coaching, doch ook een stukje financiering in de zeer vroege startfase en huisvesting. Wanneer de ondernemer die zich meldt bij OndernemersLift aansluit bij de doelgroep van Incubator 3+ zal zeker een samenwerking of doorverwijzing plaatsvinden op de aspecten financiering en mogelijk huisvesting of andere ‘hardware’. Dat gebeurde tijdens de pilot al. • Starterslift Creatief StartersLift Creatief heeft als doelgroep de creatieve starter in primair de regio Westen Midden Brabant. Deze doelgroep is beperkter dan de doelgroep van OndernemersLift. De activiteiten van StartersLift Creatief betreffen daarnaast niet enkel ondersteuning en coaching, doch ook financiering van de creatieve starter en huisvesting. Wanneer de ondernemer die zich meldt bij OndernemersLift aansluit bij de doelgroep van StartersLift Creatief zal zeker een samenwerking plaatsvinden op de aspecten financiering en mogelijk huisvesting. • 5-sterrenregio De ‘voorloper’ van de 5-sterrenregio, REAP, heeft voor een startsubsidie gezorgd tijdens de pilot. OL opereert op microniveau, heeft meer 1-op-1 contacten met de ondernemer(-in-spe), terwijl de 5-sterren regio meer op mesoniveau opereert, meer sectorgeoriënteerd is. De 2 initiatieven sluiten goed op elkaar aan en er is zeker samenwerking mogelijk. OL zou de 5-sterrenregio kunnen ondersteunen door als signaleringsfunctie te fungeren voor bepaalde, geclusterde behoeften die er leven onder de doelgroep. Anderzijds kan de 5-sterrenregio de groepen ondernemers waarmee zij contact heeft attenderen op de mogelijkheden van OL. Kruisbestuiving is zeker mogelijk. Op welke branches/sectoren richt OL zich: OL streeft ernaar aan te sluiten op de branches van de 5-sterrenregio, maar opereert breder indien nodig cq daar behoefte vanuit de markt naar is. • Toekomst Bedrijven Dit project van een aantal regionale partijen (Kamers van Koophandel in Zuid Nederland, Syntens en BOM) heeft een aanjaagfunctie. De output betreft 1.000 adviesgesprekken met ondernemers in geheel Brabant voor de komende 4 jaar. Het gaat hierbij om ondernemingen die nog niet zijn aangehaakt op het regionale innovatienetwerk. Na zo’n 1e inventariserende adviesgesprek zou OL het volgende ‘station’ voor de betreffende ondernemer kunnen zijn. Daarnaast kan OL ‘haar’ ondernemers introduceren bij dit project en voor zo’n gesprek. • Microfinanciering in Nederland Adviesbureau Motivity, OL-partner in coaching, gaat in samenwerking met de gemeente Eindhoven uitvoering geven aan een pilot van het Ministerie van Economische Zaken, waarbij maximaal 60 deelnemers per najaar 2008 van start gaan binnen de driehoek Eindhoven, Den Bosch en Oss. Deelnemers komen via deze weg eenvoudig in aanmerking voor een starterskrediet. De nieuwe Stichting Microkrediet Nederland gaat deze kredieten, die maximaal € 35.000, - bedragen, verstrekken. Staatssecretaris Heemskerk stelt in totaal 12,8 miljoen euro beschikbaar, en wil hiermee landelijk tussen de 2500 en 3000 mensen helpen met de start of doorstart van hun eigen bedrijf. OndernemersLift kan door samenwerking in deze een brug slaan tussen deze mogelijkheid op een starterskrediet en de doelgroep van OL.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.21 20 januari 2009
• Regionale en lokale projecten Er spelen nog een aantal projecten in de regio waarmee we samenwerken of waarmee we dat willen doen. Dat is bijvoorbeeld het project Stratos van ROC de Leijgraaf. Dat project hebben we inmiddels ook gelanceerd in de gehele regio Noordoost Brabant, waarbij OL en ROC de Leijgraaf het project buiten de regio van de Leijgraaf gezamenlijk aanbiedt. Ook bij de ontwikkeling van hun Kenniscentrum probeert OL een rol te vervullen. Gesprekken zijn daarover gaande. Met de Rabobank werken we samen bij hun initiatief de Starterscommunity (zie http://denbosch.starterscommunity.nl/). Dat beoogt een actief en dynamisch digitaal platform voor starters in de regio s’-Hertogenbosch en omstreken te worden. Een digitaal platform a la Higher Level zou een aanwinst zijn voor de regio. Door mee te doen brengen we een deel van onze doelgroep met dit platform in contact en wordt het voor OL in de toekomst een hulpmiddel om hen te bereiken. Met Actieplan Groei! is de meerwaarde van OndernemersLift uitgebreid besproken. Na een gesprek met de projectleider mw. V. Buckens heeft er een presentatie van het initiatief plaatsgevonden in de vergadering van alle projectpartners (d.d. 02-12-’08). De projectpartners steunen het initiatief en zien een belangrijke meerwaarde van de regionale inbedding. In de bijlage een projectenoverzicht innovatie – ondernemerschap Noordoost Brabant met daarin een beeld van de verschillende projecten in deze regio (niet uitputtend). Voorbeeld samenwerking OL- ROC de Leijgraaf Hallo Marjolein, Bedankt voor het prettige gesprek gistermiddag. Naar mijn idee hebben wij beide een prima basis om de samenwerking te verdiepen. Ik wilde je het volgende laten weten. Ik heb de screening bijeenkomsten in mijn agenda geplaatst. Bij beide kan ik aanwezig zijn. Er komen 30 flyers Stratos naar je toe. Als je meer wilt, dan hoor ik dat graag. Ik zorg ervoor dat de Ondernemerslift als partner vermeld gaat worden op onze website. Het uitzoeken van de “elevator pitch” van TU Eindhoven ga ik na de herfstvakantie oppakken. Dit geldt ook voor het screnen van jouw intakeformulier op wat ik meer zou willen weten als intake voor Stratos. Ik zie graag je email tegemoet waarin je Stratos, het starterscafé en de workshop Subsidie onder de aandacht brengt bij jullie klanten. Met vriendelijke groet, Marian Sijben ROC de Leijgraaf Projectmanager 06-10040305 0413-338633 Bron: E-mail d.d. 09-10-’08.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.22 20 januari 2009
Voorbeeld e-mailing mbt diverse projecten van de partners Beste ondernemer OndernemersLift, Zoals eerder toegezegd, zou ik u op de hoogte houden van de ontwikkelingen van OndernemersLift. We hebben naar aanleiding van de evaluatie van de pilot een programma ontwikkeld. Uitvoering daarvan is afhankelijk van de toekenning van subsidies, en dat loopt. Ik hoop daar snel meer over te horen. In de tussentijd zijn er een aantal zaken die ik u wil laten weten. Ideeën of activiteiten die door partners of anderen worden georganiseerd waarvan ik denk dat u daar iets aan hebt: • Open Innovation Market Place| 21 oktober 2008 | High Tech Campus Eindhoven: Deze event biedt de mogelijkheid van kennisuitwisseling en er is een Dragon’s Den- achtige Market Place in de middag. Meer info: www.flevum.nl (inschrijven is kosteloos als je er de naam ‘Rob Adank’ bij vermeld). Overigens organiseert Flevum ook 8 oktober a.s. een Market Place (zie zelfde site). • Startersdag KvK 01/11: Mocht u veel partners tegelijkertijd willen ontmoeten dan is dit uw kans (aanmelden kosteloos via www.kvk.nl/bedrijfstarten). • OndernemersLift – Stratos: Samen met onze partner ROC De Leijgraaf bieden we dit programma aan. U gaf aan in de evaluatie met medeondernemers te willen praten/klankborden. Dat kan met Stratos: 10 bijeenkomsten onder leiding van een coach a circa 400 euro. Inschrijving loopt via mij. • Subsidie-advies: OndernemersLift kan een vrijblijvend gesprek arrangeren met een professionele subsidieconsultant. Mocht u dat willen, belt u me even. • International Week van de HAS 24-28/11: Mocht u geïnteresseerd zijn in/zaken doen met het buitenland dan is dit een interessante event: www.hasdenbosch.nl (inschrijven is kosteloos). •
Van
onze
partner
de
KvK:
Een
goede
informatiebron
mbt
innovatie:
De
innovatiepoort,
http://www.kvk.nl/regio/brabant/Ondernemeninuwregio/050_Wat_gebeurt_er_in_uw_re gio/innovatieenkennisoverdracht/innovatiepoort.asp • Virtueel praten/overleggen met medeondernemers? Dan is een goede optie. •
Tot
slot:
vergeet
u
de
mogelijkheden
die
http://denbosch.starterscommunity.nl/
ons
ministerie van Economische Zaken biedt niet?: Die innovatievouchers zijn niet moeilijk om aan te vragen en bieden u de mogelijkheid om kennis in te kopen bij de kennisinstellingen, zoals Avans en HAS. Als u assistentie wilt bij het definiëren van een kennisvraag neem dan contact op met Syntens, telefoon 040 2394100.
http://www.senternovem.nl/innovatievouchers/.
Ik hoop dat er iets voor u bij zit. Mocht u verder vragen of opmerkingen hebben, dan hoor ik dat graag. In ieder geval succes in zaken en graag tot ziens bij een volgende gelegenheid. Met vriendelijke groet, OndernemersLift Noordoost-Brabant Marjolein Rojo Directeur PS: En denkt u nog aan onze LinkedIn-groep? Hoe meer mensen zich daarop melden en een dialoog aangaan, hoe meer we er allemaal aan hebben. Bron: E-mail OL 29-09-’08 aan alle OL-ondernemers.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.23 20 januari 2009
Organisatie Een daadkrachtig en professioneel OL werkt het best met een kleine kerngroep - het stichtingsbestuur - gevolgd door een netwerk van stakeholders. Er is nadrukkelijk voor de stichtingsvorm gekozen om zo een neutrale positie ten opzichte van alle partijen te kunnen waarborgen en slagvaardig te kunnen handelen. OL kent een bestuurlijke en een operationele structuur. De bestuurlijke structuur bestaat uit het stichtingsbestuur en de adviesraad. De operationele structuur bestaat uit het stichtingsbestuur en een panel samengesteld uit de betrokken partijen van de screeningcommissie. Zo nodig aangevuld met externe deskundigen uit de expertpool. Stichtingsbestuur Het stichtingsbestuur fungeert als trekker van OL en zet de strategie voor de komende jaren. Het dagelijkse bestuur van de stichting stuurt de projectdirecteur aan. De volgende partijen vormen het bestuur van OndernemersLift: Partijen: Specifieke rol: NV BIM o.a. voorzitter, draagvlakvorming Avans Hogeschool o.a. secretaris, projectleiding, opbouw netwerk HAS o.a. penningmeester, opbouw netwerk BOM o.a. financiering, advisering KvK o.a. advisering, draagvlakvorming ROC De Leijgraaf o.a. afstemming, netwerkvorming Ondernemer o.a. draagvlakvorming, netwerk, advisering Gemeente ‘s-Hertogenbosch advisering van het bestuur, financiering Gemeente Uden Veghel idem (nog geen uitsluitsel) Andere op enigerlei wijze betrokken partijen: Syntens, Koning Willem I College, Stichting Ondernemersklankbord en een breed scala aan bedrijven met specifieke expertise, zoals een bank, octrooigemachtigde, ervaren ondernemers, fiscalist, accountant. Adviesraad Deze raad bestaat uit de partijen die financieel of in natura een substantiële bijdrage leveren aan het initiatief. OL zou graag zien dat de adviesraad een afspiegeling is van de regio en de typen organisaties in de regio. Een dergelijk regiobreed gedragen initiatief biedt het beste perspectief voor het opsporen en verzilveren van innovatiekansen in Noordoost Brabant. Te denken valt daarbij aan de deelnemende gemeenten, provincie, ROC de Leijgraaf, KWIC, St. Lucas en Syntens. De adviesraad heeft een adviserende functie als het gaat om strategische vraagstukken. Het stichtingsbestuur zal de contacten met de deelnemers van deze raad onderhouden. Zij worden minimaal eenmaal per jaar op de hoogte gesteld van de status van OL. De leden fungeren ook als een soort ambassadeurs in hun eigen organisatie / netwerk / regio / werkveld. Doel is om innovatie op de agenda te krijgen en te houden en om innovatief ondernemerschap te bevorderen. Screeningscommissie De screeningscommissie fungeert als netwerk, klankbord/kritische feedbackleverancier en leverancier van diensten/producten aan de doelgroep. Daarnaast levert de commissie de klanten van OL aan: de innovatieve starter/groeier. Leden van deze commissie spelen aldus een dubbelrol en zullen ook standaard aanwezig zijn bij de maandelijkse vergaderingen en presentaties van de starters/groeiers. De vergaderingen zullen geregeld op locatie plaatsvinden (in het kader van de “OL komt naar u toe”- gedachte). De taken op een rijtje: • screenen, • daarnaast scouten en • counselen, coachen, adviseren, leveren van faciliteiten, financiering e.d. indien nodig. Daarbij valt te denken aan de volgende partijen: -CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.24 20 januari 2009
Syntens Regionale HBO en MBO KvK 1 Financiële instelling BOM 1 Juridisch deskundige BIM 1 Ervaren ondernemer Een niet onbelangrijk neveneffect van deze presentaties: ondernemers trainen in hun presentatievaardigheden waardoor ze bij een volgende professionele presentatie/pitch voor bijvoorbeeld informal investors steviger in hun schoenen staan. Werkgroep Vanuit het projectbureau worden naar behoefte kleine werkgroepen geformeerd die een bepaald thema aanpakken. Te denken valt bijvoorbeeld aan het formeren van een werkgroep ter organisatie van bepaalde events en activiteiten. Expertpool De pool van experts fungeert ook als leverancier van diensten/producten aan de doelgroep maar opereert meer op afstand. Experts worden uitgenodigd op de vergadering van de screeningscommissie wanneer de hulpvraag van de klant daar om vraagt. De taken op een rijtje: • met name counselen, coachen, adviseren, leveren van faciliteiten, financiering e.d. en • daarnaast scouten. Denk aan de volgende partijen: Banken Stichting Ondernemersklankbord (coaching Regionale, ervaren door ervaren oud-ondernemers) ondernemer/deskundige per sector Fiscalist/advocaat/accountant (roulerend afhankelijk van benodigde Informal investors expertise) In een later stadium is het mogelijk om ex-OL-ondernemers een rol te laten spelen bij de begeleiding van de OL-ondernemer-in-spe (peer cooperation of collegiale intervisie). Collegiale intervisie blijkt een effectief hulpmiddel te zijn bij een persoonlijk ontwikkelproces. Intervisie kan een ondernemer een stap verder brengen bij het succesvol ontwikkelen van zijn idee/ onderneming. Daarnaast kunnen ex-OLondernemers ook als ambassadeurs van het initiatief optreden.
-CONCEPT- OP-Zuid aanvraag OndernemersLift p.25 20 januari 2009