Preventief trainen voor ziekenhuisopname. Dr. Jaap Dronkers

Preventief trainen voor ziekenhuisopname

Dr. Jaap Dronkers

Wat is het

probleem

? Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

Functieverlies tijdens ziekenhuisopname 5,5 keer meer kans op disability Na 1 maand beperkte activiteit

61 keer meer kans op disability Na ziekenhuisopname

Gill TM, Allore HG, Holford TR, Guo Z. Hospitalization, restricted activity, and the development of disability among older persons JAMA. 2004 Nov 3;292(17):2115-24.

Functieverlies na ziekenhuisopname Een verblijf op de intensive care duurt slechts dagen, maar de effecten zijn tien jaar later nog merkbaar. Dat stelt chirurg in opleiding Tim Timmers van het UMC Utrecht in zijn proefschrift. (Persbericht UMCU / promotie mei 2011)


Hospitalization-associated disability Covinsky 2011

Een derde van de patiënten > 70 jaar heeft na een ziekenhuisopname problemen in het zelfstandig functioneren (ook na succesvol medisch ingrijpen) Covinsky KE, Pierluissi E, Johnston CB. Hospitalization-associated disability :"She was probably able to ambulate, but I'm not sure". JAMA. 2011 Oct 26;306(16):1782-93.


Fysieke conditie  Kritische zone

operatie

time

BIJSLUITER ZIEKENHUISOPNAME

?

INACTIVITEIT 83% van de opnametijd ligt een patiënt in bed. Brown CJ, Redden DT, Flood KL, Allman RM. The underrecognized epidemic of low mobility during hospitalization of older adults. J Am Geriatr Soc. 2009 Sep;57(9):1660-5.

Effecten van bedrust op spieren

jong

oud

Functionele mobiliteit

Kortebein P, et al. Functional impact of 10 days of bed rest in healthy older adults. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2008 Oct;63(10):1076-81.

OPERATIE STRESS jong

oud

operatie


OPERATIE STRESS jong

oud kwetsbaar

operatie


Functieverlies tijdens ziekenhuisopname na operatieve ingreep

Lawrence VA, Hazuda HP, Cornell JE, Pederson T, Bradshaw PT, Mulrow CD, Page CP. Functional independence after major abdominal surgery in the elderly. J Am Coll Surg. 2004 Nov;199(5):762-72

English KL, Paddon-Jones D. Protecting muscle mass and function in older adults during bed rest. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2010 Jan;13(1):34-9. Review. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

Wat is het

probleem

Kun je het

voorspellen

?


Dagelijks functioneren

100%

80%

60%

30%

Percentage of maximale spierfunctie

0%


100%

45% Percentage of maximale functie

25%

0%


Frailty

100%

30% Percentage of maximale spierfunctie

0%

Preoperatieve screening

Fysieke fitheid en activiteit

Gebruikelijke factoren

Mortaliteit Ontslagbestemming Ligduur Dronkers JJ, Chorus AM, van Meeteren NL, Hopman-Rock M. The association of pre-operative physical fitness and physical activity with outcome after scheduled major abdominal surgery. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’ Anaesthesia 2013;68:67-73

Preoperatieve screening

Fysieke fitheid en activiteit

Gebruikelijke factoren

Mortaliteit Ontslagbestemming Ligduur Dronkers JJ, Chorus AM, van Meeteren NL, Hopman-Rock M. The association of pre-operative physical fitness and physical activity with outcome after scheduled major abdominal surgery. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’ Anaesthesia 2013;68:67-73

Wat is het

probleem

Kun je het

voorspellen

Kun je het

voorkomen

?



operatie

tijd 



operatie

tijd 


Dronkers JJ, Lamberts H, Reutelingsperger IM, Naber RH, Dronkers-Landman CM, Veldman A, van Meeteren NL. Preoperative therapeutic programme for elderly patients scheduled for elective abdominal oncological surgery: a randomized controlled pilot study. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’ Clin Rehabil. 2010 Jul;24(7):614-22..

Intensiteit training



EXERCISE IS MEDICINE


DANK VOOR UW AANDACHT



_

+

+ _

_

+


Inactiviteit Operatie Ouderdom Ziekte Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

Beademing en diafragma CONCLUSIONS: The combination of 18 to 69 hours of complete diaphragmatic inactivity and mechanical ventilation results in marked atrophy (>50%) of human diaphragm myofibers. These findings are consistent with increased diaphragmatic proteolysis during inactivity.

Levine S, Nguyen T, Taylor N, Friscia ME, Budak MT, Rothenberg P, Zhu J, Sachdeva R, Sonnad S, Kaiser LR, Rubinstein NA, Powers SK, Shrager JB. Rapid disuse atrophy of diaphragm fibers in mechanically ventilated humans. N Engl J Med. 2008 Mar 27;358(13):1327-35. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

Threshold voor Sportprestatie

Warburton D E et al. CMAJ 2006;174:801-809






Operatie

Preoperatieve functionele status als voorspeller postoperatief verloop Dependence for the performance of ADLs and impaired cognitive conditions are important predictors of postoperative complications

Fukuse T, Satoda N, Hijiya K, Fujinaga T. Importance of a comprehensive geriatric assessment in prediction of complications following thoracic surgery in elderly patients. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’ Chest. 2005 Mar;127(3):886-91.

ProFyt


ProFyt

operatie


Methods

Risk factors

Outcome measures

• Conventional risk factors ₋ Age ₋ Metastatic cancer ₋ COPD ₋ Heart disease ₋ Smoking ₋ Coughing

• Physical activity • Physical fitness ₋ Timed up and go ₋ Chair rise time ₋ MIP ₋ RCEHandgrip strength

• Mortality • Discharge destination • Length of stay (LOS) Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

7.7 % n=169

MORTALITY Age (> 80) Metastatic cancer Diabetes Heart diseases COPD Smoking

Cough Activity level (LAPAQ) ADL (TUG) Lower leg function (CRT)

Respiratory function (MIP) Respiratory function (RCE) Muscle mass (HGS) 0

1

2

3

4

Odds ratio (p<0.1)

5

6

7

7.7 % n=169

MORTALITY Age (> 80) Metastatic cancer Diabetes Heart diseases COPD Smoking



1

2

3

4

Odds ratio (p<0.05)

5

6

7

DISCHARGE DESTINATION

10 % nursing home n=169

Age (> 80) Metastatic cancer Diabetes Heart diseases COPD Smoking



1

2

3

4

5

Odds ratio (p<0.1)

6

7

8

9

DISCHARGE DESTINATION

10 % n=169

Age (> 80) Metastatic cancer Diabetes Heart diseases COPD Smoking



1

2

3

4

B-value (p<0.05) Odds ratio (p<0.1)

5

6

7

LENGTH OF STAY (log transformed)

12 days n=169

Age (> 80) Metastatic cancer

Diabetes Heart diseases COPD Smoking Cough Activity level (LAPAQ) ADL (TUG) Lower leg function (CRT) Respiratory function (MIP)

Respiratory function (RCE) Muscle mass (HGS) 0

0,1

0,2

0,3 B-value (p<0.1)

0,4

0,5

0,6

LENGTH OF STAY (log transformed)

12 days n=169

Age (> 80) Metastatic cancer

Diabetes Heart diseases COPD Smoking Cough Activity level (LAPAQ) ADL (TUG) Lower leg function (CRT) Respiratory function (MIP)

Respiratory function (RCE) Muscle mass (HGS) 0

0,05

0,1

0,15

0,2

0,25

0,3

B-value (p<0.05)

0,35

0,4

0,45

0,5

Mortality

Discharge destination

Length of stay

Age Metastatic cancer Diabetes Heart diseases

X

COPD Smoking Coughing Activity level (LAPAQ)

X

OR 5,5

X

OR 5,2

ADL /TUG Lower leg function (CRT) Respiratory function (MIP) Respiratory function (RCE) HGS

X

OR 6,7

X

performance World Health Organization International Classification of Functioning, Disability and Health, 2001, Geneva: WHO.

capacity

LASA Physical Activity Questionnaire (LAPAQ)

self reported performance

ADL (KATZ)

FITHEID Coördinatie

Lenigheid

Spierkracht

UHV

ADL

TUG

HKK CRT MIP

RMA

Fietstest Traplooptest

capacity

Wat is het

probleem

Kun je het

verklaren

Kun je het

voorspellen

Kun je het

voorkomen

?


Bewegingsgedrag voor operatie • Hartoperaties (CABG) • AAA

• Oncologische chirurgie – Saegrov S, Halding AG. Related Articles, What is it like living with the diagnosis of cancer? Eur J Cancer Care (Engl). 2004 May;13(2):145-53.

• Eigen meting via LAPAQ • THP (Oosting et al, 2012)

Ademspiertraining

Intervention

Intervention group

Control group

• • • • •

Inspiratory muscle training (IMT) Aerobic training Resistance training lower limb extensors Training functional activities Home based exercise program

Mortaliteit ontslagen

overleden

LAPAQ>416 en niet getraind

74

2 (2,6%)

LAPAQ<416 en niet getraind

32

9 (22%)

LAPAQ>416 en getraind

27

1 (3,6%)

LAPAQ<416 en getraind

18

1 (5,3%)

Intensiteit training


Mobiliteit en ziekenhuisopname 9,0

KATZ

8,0 7,0 nulmeting OudFit

6,0 5,0 4,0

T0

T1

T3

Kokenberg F, Strookapppe EW, Mosterd S, Govers F, Dronkers JJ, Veldman A Kwetsbare ouderen tijdens ziekenhuisopname: het belang van vroege activering (in voorbereiding) Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

Hospitalization-associated disability Covinsky 2011

HAD Hoe vaak en wanneer?

This hospitalization-associated disability occurs in approximately one-third of patients older than 70 years of age and may be triggered even when the illness that necessitated the hospitalization is successfully treated.

Screenen Monitoren

We also describe a pragmatic approach toward functional status assessment in the hospital focused on evaluation of ADLs, mobility, and cognition.

Interventies

Based on studies of acute geriatric units, we describe interventions hospitals and clinicians can consider to prevent hospitalization-associated disability in patients.

Covinsky KE, Pierluissi E, Johnston CB. Hospitalization-associated disability :"She was probably able to ambulate, but I'm not sure". Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’ JAMA. 2011 Oct 26;306(16):1782-93.

Diafragma postoperatief

Beademing en diafragma CONCLUSIONS: The combination of 18 to 69 hours of complete diaphragmatic inactivity and mechanical ventilation results in marked atrophy (>50%) of human diaphragm myofibers. These findings are consistent with increased diaphragmatic proteolysis during inactivity.

Levine S, Nguyen T, Taylor N, Friscia ME, Budak MT, Rothenberg P, Zhu J, Sachdeva R, Sonnad S, Kaiser LR, Rubinstein NA, Powers SK, Shrager JB. Rapid disuse atrophy of diaphragm fibers in mechanically ventilated humans. N Engl J Med. 2008 Mar 27;358(13):1327-35. Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’

FRC en Closing Volume

FRC Preoperatief Risicofactoren

Leeftijd  COPD

Closing volume 

rust

inspiratie

FRC en houding


Daling VC na bovenbuikchirurgie

VC/TV Postoperatief FRC 

Houding

VC  Verdiepen ademhaling TV 

Sputumtransport

Trilharen

FRC en diameter van de bronchi

Sputumtransport

inspiratie

1

Trilharen

2

Ventilatie

expiratie

FET

Sputumtransport

inspiratie

1

Trilharen

2

Ventilatie

expiratie

FET

Incentive spirometrie • • • •

Effectief ? Soorten incentive spirometers Voor elke patiënt? Preoperatieve instructie

FRC 

Houding

VC  Verdiepen ademhaling TV  sputumophoping

FET / hoesten

conditie  kritische zône

operatie

tijd 

Bron: Topp R, Ditmyer M, King K, Doherty K, Hornyak J, III. The effect of bed rest and potential of prehabilitation on patients in the intensive care unit. AACN Clin Issues 2002 May;13(2):263-76.


operatie

tijd 



operatie

tijd 


Kwetsbaarheid oudere patiënt 100 %

functie Kwetsbaarheid 

30 % 20 %

ADL-problemen

0% Bortz WM 2nd. A conceptual framework of frailty: a review. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2002 May;57(5):M283-8. Review

mobiliteit 100%

30%

function

Frailty Kenmerken • Er is een beperkte reservecapaciteit en beperkt adaptatievermogen bij blootstelling aan stressoren

• Gerelateerd aan leeftijd, maar niet veroorzaakt door ouder worden • Fysieke activiteit en spierkracht als oorzaak en gevolg. • Deze toestand is in veel gevallen (deels) reversibel

Sarcopenie

Fysieke activiteiten Spier

Kracht  Power 

Cardio respiratoir VO2max 

Bron: Cycle of frailty (Walston/Fried)

Ondervoeding

Energie verbruik  Sarcopenie

Fysieke activiteiten

Metabolisme Spier




Leeftijd

Ziekte

Ontstekings processen

Ondervoeding





Levensstijl



Leeftijd

Ziekte

Ontstekings processen

Ondervoeding





Levensstijl



Bewegingsgedrag voor operatie • Literatuur • Hartoperaties (CABG)

• AAA • Oncologische chirurgie – Saegrov S, Halding AG. Related Articles, What is it like living with the diagnosis of cancer? Eur J Cancer Care (Engl). 2004 May;13(2):145-53.

• Eigen meting via LAPAQ Waren de afgelopen twee weken normaal vergeleken bij de rest van het afgelopen jaar?

ja

39 36%

nee

69 64%

Hilkhuysen GL, Oudhoff JP, Rietberg M, van der Wal G, Timmermans DR. Waiting for elective surgery: a qualitative analysis and conceptual framework of the consequences of delay. Public Health. 2005 Apr;119(4):290-3.

conditie 

kritische zône ZHS Bron: model volgens Topp & Ditmyer (2002)

 tijd

Ligduurmonitor Nederlandse ziekenhuizen 2010 – Coppa Consultancy


profylactisch curatief

preklinisch

opname

klinisch

Compicatie

postklinisch

ontslag

profylactisch curatief

preklinisch

opname

klinisch

Compicatie

postklinisch

ontslag


Kwaliteit & Specialisatie Specialisatie in de fysiotherapie rondom patiëntencategorieën is gerealiseerd (een van de 10 speerpunten voor 2012 uit ‘Gedrag en Gezondheid’/KNGF)

Trends • Taakverschuiving • Patiënt centraal – Ketenzorg – Transmurale zorg – Zorgpaden

• • • •

Kortere opname duur Herschikking van zorg  2e lijn naar 1e lijn (1,5e lijn) Specialisatie / profilering Toenemende zorgkosten


Ziekenhuislandschap 20/20: Niemandsland of Droomland? drs. W.J. Bos, drs. H.P.J. Koevoets, dr. A. Oosterwaal, RVZ, 2011) Themabijeenkomst ‘Bewegen bij ouderen’




Lenigheid

Spierkracht

UHV

ADL

TUG

HKK CRT MIP

RMA

capacity

Leeftijd Metastase Comorbiditeiten (diabetes/COPD/CAD) Roken Productief hoesten

Outcome Mortaliteit Ontslag bestemming Ligduur

Mobiliteit




Lenigheid

Spierkracht

UHV

ADL

TUG

HKK CRT MIP

RMA

capacity



ADL (KATZ)


Lenigheid

Spierkracht

UHV

ADL

TUG

HKK CRT MIP

RMA Fietstest Traplooptest

capacity

Operatie = marathon

Preventief trainen voor ziekenhuisopname. Dr. Jaap Dronkers

Recommend Documents