Toelichting op de berekening van toegevoegde waarde van reguliere basisscholen op grond van hun gemiddelde scores op hun eindtoetsen 2010, 2011 en 2012. Jaap Dronkers Universiteit Maastricht E-mail:
[email protected] Versie 13 oktober 2013 Inleiding Het vergelijken van de reguliere basisscholen (n=7016) op grond van hun gemiddelde scores op de eindtoets, die wordt afgenomen in groep 8, kan een foutief beeld geven van de kwaliteit van het onderwijs dat op die basisschool wordt gegeven. Dat komt doordat die gemiddelde score mede afhangt van het aantal leerlingen dat deelneemt aan die toets en van de sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen. Alleen als men in de analyse daarmee rekening houdt, kan men een goed beeld krijgen van de toegevoegde waarde van een basisschool. Toegevoegde waarde is dus de mate waarin de eindscore van een school afwijkt van de gemiddelde score van alle basisscholen met eenzelfde leerling-populatie. Als die eindscore lager ligt dan de gemiddelde score van alle basisscholen met eenzelfde leerling-populatie, dan heeft die school een negatieve toegevoegde waarde (een lage kwaliteit); als die eindscore hoger ligt dan de gemiddelde score van alle basisscholen met eenzelfde leerling-populatie, dan heeft die school een positieve toegevoegde waarde (een hoge kwaliteit). In dit document leg ik stapsgewijze uit welke berekeningen ik heb uitgevoerd om deze toegevoegde waarde vast te stellen. Ook is er een Excel bestand op deze homepage beschikbaar met alle gegevens en uitkomsten van deze berekening (www.schoolcijferlijst.nl/HOME_bo.html). De leerling-populatie Voor de meting van de sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen zijn voor totaal 6737 scholen in de gegevens van de DUO (www.duo.nl/organisatie/open_onderwijsdata/databestanden/default.asp) de volgende bruikbare gegevens beschikbaar: - het aantal leerlingen per basisschool dat een gewicht 0, een gewicht 0.3 en een gewicht 1.20 heeft. Gewicht 0.3 betekent dat 1 of beide ouders van de leerling maximaal lbo/vbo, praktijkonderwijs of vmbo basis- of kaderberoepsgerichte leerweg hebben gevolgd. Gewicht 1.20 betekent dat 1 of beide ouders maximaal basisonderwijs of (v)so-zmlk hebben gevolgd. Beide aantallen hebben wij omgerekend als percentage van het totaal aantal leerlingen op die basisschool. - De aantallen leerlingen per basisschool geboren buiten Nederland. Daarbij worden de volgende groepen onderscheiden: Aruba, de Molukse eilanden, Griekenland, Italië, Kaapverdië, Marokko, Nederlandse Antillen, NietEngelstaligen, Portugal, Spanje, Suriname, Tunesië, Turkije, Vluchtelingen, Voormalig Joegoslavië. Alle aantallen hebben wij omgerekend als percentage van het totaal aantal leerlingen op die basisschool (dus inclusief autochtone leerlingen). - Het aantal leerlingen per basisschool dat in een bepaalde viercijferige postcode woont (leerlingen die in postcodes met weinig inwoners of in België en Duitsland woonden zijn hierbij buiten beschouwing gelaten). De Leefbaarometer (data.overheid.nl/data/dataset/leefbaarometer-1998-2010) geeft voor elke
viercijferige postcode een score op een groot aantal dimensies. Wij hebben daaruit de ‘bevolkingssamenstelling’-dimensie gekozen (versie 2012), omdat deze zowel opleiding als inkomensgegevens gebruikt . Deze dimensie van de Leefbaarometer beperkt zich niet tot een meting van ‘achterstandswijken’, zoals het SCPB doet bij haar statusmeting van postcodes. De score van deze dimensie is een optelsom van het aandeel niet-werkende werkzoekenden per postcode; het aantal inkomens tot 2x modaal per postcode; het aandeel minimuminkomens per postcode; het aandeel inkomens meer dan 2x modaal per postcode; het aandeel niet-westerse allochtonen per postcode; aandeel hoogopgeleiden per postcode. Deze dimensie varieert tussen -50 (laagste score) en +50 (hoogste score). Met behulp van deze dimensie en het aantal leerlingen per basisschool in een bepaalde viercijferige postcode berekenden wij de gemiddelde score van alle leerlingen op deze dimensie. Dit gemiddelde drukt het best de sociale, economische en culturele samenstelling van de leerlingen van een basisschool uit. Daarom noemen wij deze score de statusscore van een school. Wij hebben er steeds voor gekozen alle leerlingen van een basisschool bij de berekening van de sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen te gebruiken, in plaats van alleen de leerlingen uit groep 8. Dit hebben wij gedaan om te voorkomen dat een uitschieter in een kleine groep 8 het beeld zou vertekenen. De eindtoets Voor de eindtoets zijn verschillende toetsen beschikbaar: cito-eindtoets, drempelonderzoek 678, een combinatie van CITO en drempelonderzoek, schooleindonderzoek Protestants Christelijke begeleidingsdiensten. Toetsen uit het leerling- en onderwijsvolgsysteem en de DLE-toetsen konden door een geheel andere systematiek op korte termijn niet omgezet worden in een score.1 De beschikbare eindtoetsen van de jaren 2010, 2011 en 2012 hebben wij gemiddeld.2 Van scholen met minder dan 5 leerlingen in groep 8 zijn geen eindscores beschikbaar gesteld. Van sommige scholen is geen enkele eindscore beschikbaar. Van scholen waarbij niet voor alle drie jaren een bruikbare eindtoets beschikbaar is, hebben wij het gemiddelde genomen van de beschikbare eindtoetsen. Voor totaal 6238 scholen kunnen wij zo een gemiddelde score berekenen. De genoemde toetsen zijn getransformeerd naar een gestandaardiseerde en genormaliseerde eindtoets, door middel van de berekening van de gemiddelde score van de toetsen op scholen met een gemiddelde statusscore3 en de normalisering van deze toetsen zodat zij een standaarddeviatie van 1.0 hebben. In tabel 1 zijn deze omrekenfactoren weergegeven. Ze zijn ontleend aan een OLS regressie van statusscore van de school op de betrokken eindtoets.
Deze beide toetsen geven alleen het percentage leerlingen dat onder een bepaald niveau presteert, maar geeft geen enkele informatie over de scores van de leerlingen. In een later stadium wil ik nog kijken of de uitkomsten van deze toetsen toch om te zetten zijn in een vergelijkbare score. 2 Daarbij hebben wij dat gewogen gedaan voor het aantal deelnemers in 2010, 2011 en 2012. 3 Gezien de hoogste en laagste scores op de gebruikte dimensie ligt het gemiddelde dicht bij nul. 1
Tabel 1: Omrekenfactoren cito-eindtoets (n=5064) drempelonderzoek 678 (n=80) combinatie van CITO en drempelonderzoek (n=15) schooleindonderzoek Protestants Christelijke begeleidingsdiensten (n=159)
Gemiddelde op scholen met Standaard gemiddelde status deviatie 534.106 3.820 534.062 1.983 534.533 2.619 0.169
0.673
Het percentage niet-deelnemers aan de eindtoets Scholen verschillen in het aantal deelnemers aan de eindtoets, zoals blijkt uit de vrijgegeven toetsgegevens (gemiddeld neemt 97,6% van de leerlingen op 6572 scholen aan een toets deel). Daarom kan er vertekening tussen scholen optreden, want in bijna alle gevallen nemen alleen laagscorende leerlingen niet deel aan de eindtoets. Wij hebben een OLS regressie berekend met het gemiddeld percentage deelnemers4 als onafhankelijke variabele en de gemiddelde eindtoets als afhankelijke variabele. Uit deze regressie blijkt dat scholen per 10% meer deelnemers 0.11 punt hoger scoren op hun eindtoets. Daarom hebben wij een ‘echte’ eindtoets berekend door de gemiddelde score op de eindtoets te verlagen met 0.011 punten voor elk percentage niet-deelnemer. Deze ‘echte’ toets geeft dus de gemiddelde score op de eindtoets als alle leerlingen zouden deelnemen. Die ‘echte’ score kan door de combinatie van missende waarden bij toets en bij deelnemer maar voor 6022 scholen berekend worden. Merk op dat de ‘echte’ eindtoets gelijk is aan het gemiddelde van de beschikbare eindtoetsen als alle leerlingen deelnemen. Toegevoegde waarde Wij hebben een OLS regressie berekend met het percentage gewicht 0.3, het percentage gewicht 1.20, de percentages leerlingen afkomstig van Aruba, de Molukse eilanden, Griekenland, Italië, Kaapverdië, Marokko, Nederlandse Antillen, Niet-Engelstaligen, Portugal, Spanje, Suriname, Tunesië, Turkije, Vluchtelingen, en Voormalig Joegoslavië, en de statusscore van een school als onafhankelijke variabelen en de ‘echte’ eindtoets als afhankelijke variabele. De uitkomst staat hieronder in tabel 2.
4
Het gemiddeld aantal deelnemers voor 2010, 2011 en 2012.
Tabel 2: De OLS regressie van de sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen op de ‘echte’ eindtoets. Ongestandaardiseer Gestandaardiseer de Coëfficiënt de Coëfficiënt B Std. fout Beta t. Sig. Constant ,475 ,024 19,756 ,000 Status school ,011 ,001 ,200 11,653 ,000 Gewicht 03 -3,319 ,157 -,243 -21,154 ,000 Gewicht 12 -1,746 ,186 -,202 -9,361 ,000 Aruba ,013 ,046 ,003 ,285 ,776 De Molukse eilanden -,004 ,019 -,002 -,223 ,824 Griekenland ,116 ,044 ,028 2,640 ,008 Italië ,208 ,031 ,103 6,794 ,000 Kaap Verdie -,043 ,017 -,030 -2,527 ,012 Marokko -,001 ,002 -,010 -,574 ,566 Nederlandse Antillen -,024 ,008 -,040 -3,117 ,002 Niet-Engelstalige -,007 ,003 -,048 -2,640 ,008 Portugal -,054 ,029 -,024 -1,887 ,059 Spanje ,067 ,033 ,022 2,027 ,043 Suriname ,001 ,003 ,004 ,268 ,789 Tunesië ,020 ,036 ,006 ,550 ,582 Turkije -,006 ,002 -,046 -2,917 ,004 Vluchtelingen -,003 ,004 -,007 -,648 ,517 Vml. Joegoslavië ,005 ,013 ,007 ,424 ,672 Adjusted R2= 0.348; n = 6022. Deze OLS regressie berekent ook wat de te verwachten eindscore van een school zou zijn, gegeven de sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen van die basisschool, en in hoeverre scholen van die verwachting afwijken (zogenaamde residuen). Scholen die een hogere score hebben dan de te verwachten eindtoets, doen het dus beter dan vergelijkbare scholen: zij hebben een positieve toegevoegde waarde. Scholen die dezelfde score hebben als de te verwachten eindtoets, doen het dus even goed als vergelijkbare scholen: zij hebben een neutrale toegevoegde waarde. Scholen die een lagere score hebben dan de te verwachten eindtoets doen het dus slechter dan vergelijkbare scholen: zij hebben een negatieve toegevoegde waarde. Deze toegevoegde waarde is uitgedrukt in onze beoordeling van de basisschool. De uitkomsten van tabel 2 zijn ook inhoudelijk interessant. De volgende schoolkenmerken zijn voor de eindscore van een school achtereenvolgens het belangrijkst, hetzij positief, hetzij negatief: het percentage leerlingen met gewicht 0.3 (-.243), het percentage leerlingen met gewicht 1.2 (-.202), de status van de leerlingpopulatie (.200) en het percentage leerlingen afkomstig uit Italië (.103). Sommige percentages leerlingen hebben nog kleine, maar significante positieve of negatieve effecten: Niet-Engelstalige landen (-.048), Turkije (-.046), Nederlandse Antillen (.040), Kaap Verdie (-.030), Griekenland (.028) en Spanje (.022). Merk op dat lang niet alle herkomstlanden een significant effect hebben op de scores van scholen, zoals Aruba, Molukken, Marokko, Portugal, Suriname, Tunesië, vluchtelingen en voormalig Joegoslavië.
Een bezwaar van deze OLS regressie kan zijn dat alle scholen even zwaar wegen bij de berekening, terwijl de waarden van de kleine scholen meer gevoelig zijn voor toevallige uitschieters, ook al zijn de eindscores over drie jaar gemiddeld en hebben de onafhankelijke variabelen meestal betrekking op de hele basisschool en niet alleen op het kleine aantal leerlingen in groep 8. Appendix 1 laat dezelfde OLS regressie vergelijking zien, maar waarbij de uitkomsten gewogen zijn met het gemiddelde aantal leerlingen in groep 8 over de drie jaren. Als wij de beta’s uit beide OLS regressies vergelijken, zijn de verschillen niet groot. Alleen de constant verschilt substantieel, omdat grote scholen hogere eindtoetsscores (al dan niet gecorrigeerd voor sociale samenstelling, zie tabel 7) hebben, en dus door de weging zwaarder meetellen in de berekening van de coëfficiënten. Eindtoetsscore vergelijkbare scholen Ook geven wij de gemiddelde score van vergelijkbare scholen, dat wil zeggen scholen met dezelfde sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen. Deze score van vergelijkbare scholen is de ‘echte’ score van een school, minus de toegevoegde waarde (zie tabel 3). Tabel 3: “echte score”, verwachte score & toegevoegde waarde, al dan niet ongerekend tot quasi cito-score Minimum Maximum Gemiddelde Std. Deviatie -2,9830 1,4505 ,2124 ,56169 Verwachte score -12,91635 5,59716 ,00000 ,76525 Toegevoegde waarde 483,74 556,67 534,8773 3,65774 Ware score omgerekend tot quasi cito-score 522,71 539,65 534,9618 2,10392 Verwachte score omgerekend tot quasi cito-score -21,52 21,38 ,0082 2,85350 Toegevoegde waarde omgerekend tot quasi cito-score
N 6023 6023 6238
6737
6022
Combinatie van ware score en toegevoegde waarde In het onderwijs worden minimumeisen aan de prestaties van leerlingen gesteld en die worden middels tests en examens gemeten. Het duidelijkst is dit bij het eindexamen in het voortgezet onderwijs: leerlingen moeten een bepaald niveau behalen om te slagen voor hun eindexamen. Maar ook de Cito-toets aan het eind van de basisschool bevat een minimumeis: bij een te lage toetsuitslag wordt de leerling niet toegelaten tot de hogere vormen van voortgezet onderwijs. Scholen waarin een groot aantal van de leerlingen niet voldoet aan die minimumeis, kan men slecht noemen: de leerlingen leren daar te weinig. Daarvoor kunnen goede redenen bestaan (zoals een laag opleidingsniveau van de ouders), maar die nemen niet weg dat leerlingen op die school te weinig geleerd hebben. De normen van wethouder
Asscher voor Amsterdamse basisscholen5 zijn een goed voorbeeld van het gebruik van een minimum om goede scholen te onderscheiden van slechte. Kwaliteit kan ook gemeten worden door vast te stellen wat een school de leerlingen heeft geleerd in de periode die ze op school doorbrachten: de toegevoegde waarde van een school. Het grote voordeel van toegevoegde waarde als maat voor kwaliteit is dat het de inspanningen van leerkrachten om leerlingen iets te leren beloont en dat het goede prestaties als gevolg van selectie bij de poort afstraft. Het probleem van toegevoegde waarde als kwaliteitsindicator is dat sommige scholen met een hoge toegevoegde waarde nog steeds niet kunnen voldoen aan de minimumnorm: hoewel leerlingen op die scholen veel geleerd hebben, was hun startniveau zo laag dat zij het minimumniveau nog steeds niet halen. Andere scholen met een lage toegevoegde waarde kunnen nog steeds voldoen aan de minimumnorm, omdat het startniveau van de leerlingen zo hoog was. Ware score en toegevoegde waarde zijn beiden een legitieme manier om kwaliteit te meten, maar ze kunnen tot andere resultaten leiden. Een verstandige regel voor het sluiten van scholen zou daarom kunnen zijn dat alle scholen met resultaten onder het minimumniveau gesloten worden, tenzij zij een hoge toegevoegde waarde hebben. Tabel 4 geeft de combinatie van de ware score van basisscholen en de toegevoegde waarde van basisscholen. Tabel 4: de combinatie van toegevoegde waarde en ware score van 6021 basisscholen Toegevoegde waarde in quasi cito < -3.82 -3.820 < > +3.820 Totaal +3.820 275 334 1 610 < 530 (4,6%) (5,5%) (0,0%) (10,1%) 530 < 226 4031 87 4344 Ware score in quasi cito 538 (3,8%) (66,9%) (1,4%) (72,1%) 0 741 326 1067 > 538 (0,0%) (12,3%) (5,4%) (17,7%) 501 5106 414 6021 Totaal (8,3%) (84,8%) (6,9%) (100,0%) Noot: indeling van de drie groepen op basis van standarddeviatie van toegevoegde waarde en ware score.
Tabel 4 laat interessante uitkomsten zien. Allereerst bestaat er een positieve samenhang tussen toegevoegde waarde en ware score. Scholen met een lage ware score (lager dan 530), hebben een grotere kans ook een negatieve toegevoegde waarde te hebben, terwijl scholen met hoge ware score (boven de 538) ook een grotere kans hebben op een positieve toegevoegde waarde (correlatie van .48). Ten tweede scoort een aanzienlijk aantal basisscholen laag op beide kwaliteitsindicatoren: 275 scholen of 4,6% van alle basisscholen. Appendix 2 geeft de namen van al deze 275 scholen. Die lijst laat zien dat het in veel gevallen om zeer lage ware scores gaat en om grote negatieve toegevoegde waarde. De laatste kolom van deze lijst laat zien dat maar acht van deze 275 scholen door de inspectie als zeer Een Cito-score van tenminste 534 (= de laagste score voor toegang tot de hoogste leerweg in het vmbo). 5
zwak zijn aangemerkt. Appendix 3 geeft de namen van de 326 (5,4% van alle scholen) basisscholen met de hoogste scores op beide kwaliteitsindicatoren (ware score en toegevoegde waarde). Toegevoegde waarde per denominatie Tabel 5 geeft de gemiddelde ‘echte’ eindscores, de verwachte waarde en de toegevoegde waarde per denominatie weer, evenals de minimum, maximum en standaarddeviaties daarvan. Alleen denominaties met meer dan 10 scholen zijn in tabel 5 weergegeven.6 De volgende denominaties hebben scholen met gemiddeld de hoogste positieve toegevoegde waarde: algemeen bijzonder (1.34) en islamitisch (.57). De volgende denominaties hebben scholen met gemiddeld de hoogste negatieve toegevoegde waarde: gereformeerd vrijgemaakt (-1.01) en antroposofisch (-.81). Gegeven het beleidsgeloof met betrekking tot het negatieve of positieve effect van bepaalde denominaties is dit een opmerkelijke uitkomst.
De volgende denominaties hadden dus te weinig scholen: evangelische broedergemeenschap (2), Hindoeïstisch (5), Interconfessioneel (9), Joods (2), Samenwerking Opb.-PC-RK (1), Samenwerking Opb.-PC (3), Samenwerking Opb.-RK (2), Samenwerking PC-RK-Alg. Bijz. (1). 6
Tabel 5: ware score, verwachte score & toegevoegde waarde, alle omgerekend tot quasi cito-score per denominatie denominatie Minimu Maximu Gemiddeld Std. m m e Deviati e ware toets 519,02 547,65 537,05 4,23 Algemeen 528,77 539,47 535,84 1,54 verwacht Bijzonder -14,35 10,36 1,34 3,51 toegevoeg (n=311) d ware toets 514,13 541,48 535,47 5,10 533,90 537,57 536,25 ,53 verwacht Antroposofisch -21,52 5,09 -,81 5,09 (n=70) toegevoeg d ware toets 529,85 537,70 533,37 3,48 528,76 536,03 533,38 2,13 verwacht Evangelisch -3,24 3,29 -,54 3,03 (n=12) toegevoeg Gereformeerd Vrijgemaakt (n=112) Islamitisch (n=43)
Openbaar (n=2211) ProtestantsChristelijk (n=1717) Reformatorisc h (n=165) RoomsKatholiek (n=2018) Samenw. Prot.Chr. – RK
d ware toets verwacht toegevoeg d ware toets verwacht toegevoeg d ware toets verwacht toegevoeg d ware toets verwacht toegevoeg d ware toets verwacht toegevoeg d ware toets verwacht toegevoeg d ware toets verwacht
526,56 533,07 -9,69
543,47 537,05 8,36
535,04 536,07 -1,01
3,62 ,69 3,62
519,45 526,97 -13,68
538,67 533,81 7,35
530,79 530,30 ,57
3,85 1,59 4,10
517,28 522,71 -15,16
556,67 539,55 21,38
534,20 534,58 -,28
3,87 2,28 2,99
483,74 525,88 -14,70
544,48 539,65 10,37
534,94 535,13 -,09
3,53 1,88 2,73
525,03 531,80 -9,63
549,99 536,97 14,74
535,01 534,98 ,022
3,32 1,11 3,36
521,66 524,95 -15,03
547,30 538,57 9,88
535,36 535,14 ,27
3,18 2,07 2,43
520,70 527,21
541,55 536,92
534,36 534,47
4,23 2,53
(n=53)
toegevoeg d
-9,50
5,22
,19
2,86
Toegevoegde waarde per onderwijsvisie Tabel 6 geeft de gemiddelde ‘echte’ eindscores, de verwachte waarde en de toegevoegde waarde per onderwijs weer, evenals de minimum, maximum en standaarddeviaties daarvan. Alleen onderwijsvisies met meer dan 10 scholen zijn in tabel 6 weergegeven.7 De volgende onderwijsvisies hebben scholen met gemiddeld de hoogste positieve toegevoegde waarde: Montessori (1.06) en Jenaplan (.47). De volgende onderwijsvisies hebben scholen met gemiddeld de hoogste negatieve toegevoegde waarde: Dalton/Jenaplan (-1.13) en ontwikkelingsgericht onderwijs (-1.53). Gegeven het beleidsgeloof met betrekking tot het negatieve of positieve effect van bepaalde onderwijsvernieuwingen is dit een opmerkelijke uitkomst. Tabel 6: ware score, verwachte score & toegevoegde waarde, alle omgerekend tot quasi cito-score per onderwijsvisie visie Minimum Maximum Gemiddelde Dalton / Jenaplan (n=35) Gecertificeerde Daltonschool (n=164) Gecertificeerde Jenaplanschool (n=124) Gecertificeerde Montessorischool (n=155) Ontwikkelingsgericht onderwijs (n=15) Regulier (n=6156) Vrije school (n=55)
ware toets verwacht toegevoegd ware toets verwacht toegevoegd ware toets verwacht toegevoegd ware toets verwacht toegevoegd ware toets verwacht toegevoegd ware toets verwacht toegevoegd ware toets verwacht toegevoegd
523,28 528,04 -6,39 525,56 526,19 -7,61 527,60 530,08 -7,05 524,48 528,21 -6,65 520,10 532,78 -13,83 483,64 523,22 -21,21 527,69 533,20 -9,00
543,50 537,16 7,04 544,36 539,62 7,14 542,39 537,61 7,96 544,60 538,47 7,82 542,01 536,63 7,01 556,57 539,52 21,20 541,51 537,61 5,06
533,9186 534,6057 -1,1253 535,3344 535,3829 -,1601 535,7595 535,5553 ,4885 536,2640 535,5887 1,1332 533,5445 535,1433 -1,6541 534,9279 535,0100 -,0043 535,6188 536,2685 -,4632
De volgende onderwijsvisies hadden dus te weinig scholen: Eigen tempo werkwijze (2), Ervaringsgericht onderwijs (3), Freinet (3), Jenaplan/Montessori (4), Nieuw leren/natuurlijk leren/competentie (5). 7
Std. Deviatie 4,96451 2,31188 3,30442 3,11102 1,61964 2,45544 3,20376 1,40175 2,88119 4,14514 1,61106 3,13462 5,81791 1,19205 5,63465 3,61589 2,07821 2,84483 3,69021 ,72261 3,74983
Schoolgrootte Tabel 7 geeft de gemiddelde ‘echte’ eindscores, de verwachte waarde en de toegevoegde waarde voor een vijfdeling van de schoolgrootte van een basisschool (totaal aantal leerlingen) weer, evenals de standaarddeviaties daarvan. Scholen met veel leerlingen hebben een positieve toegevoegde waarde, met name scholen met meer dan 310 leerlingen (.64), terwijl scholen met weinig leerlingen een negatieve toegevoegde waarde hebben (tot 100 leerlingen -.59; 101-164 leerlingen .39). Gegeven de onderzoeksliteratuur is dit geen opmerkelijke uitkomst, maar kan dit wel opmerkelijk zijn voor ouders en beleidsmakers. Tabel 7: ware score, verwachte score & toegevoegde waarde, alle omgerekend tot quasi cito-score per aantal leerlingen in basisschool grootte Minimum Maximum Gemiddeld Std. Deviatie Ware toets 514,13 546,27 534,5864 3,75658 3 tot 100 525,75 539,65 535,1735 1,79302 verwacht leerlingen (n=1247) -21,52 9,98 -,5877 3,45562 toegevoegd Ware toets 521,66 549,99 534,2935 3,51922 100 tot 164 522,71 538,09 534,7101 2,22992 leerlingen verwacht (n=1328) -15,03 14,74 -,3924 2,77551 toegevoegd Ware toets 520,20 544,48 534,6689 3,44242 165 tot 223 525,83 538,45 534,7466 2,25497 leerlingen verwacht (n=1359) -13,54 10,51 -,0090 2,68181 toegevoegd Ware toets 483,74 556,67 535,1435 3,89049 224 tot 309 525,76 539,47 534,9515 2,13425 verwacht leerlingen (n=1404) -11,66 21,38 ,2987 2,65691 toegevoegd Ware toets 520,20 547,65 535,8203 3,32417 310 of meer 524,95 538,87 535,2316 2,00349 leerlingen verwacht (n=1399) -15,16 10,36 ,6398 2,52546 toegevoegd Aantal scholen per bevoegd gezag Tabel 8 geeft de gemiddelde ‘echte’ eindscores, de verwachte waarde en de toegevoegde waarde voor een vierdeling van het aantal basisscholen per bevoegd gezag weer, evenals de standaarddeviaties daarvan. Scholen waarvan het bevoegd gezag maar 1 school beheert heeft de gemiddeld hoogste toegevoegde waarde (.80), scholen waarvan het bevoegd gezag 13 of meer school beheert heeft de gemiddeld laagste toegevoegde waarde (-.26). Gegeven het beleidsgeloof met betrekking tot het negatieve effect van kleine, ‘amateuristische’ schoolbesturen en het positieve effect van een geprofessionaliseerd schoolbestuur is dit een opmerkelijke uitkomst.
Tabel 8: ware score, verwachte score & toegevoegde waarde, alle omgerekend tot quasi cito-score per aantal basisscholen per bevoegd gezag Minimum Maximum Gemiddelde Std. Deviatie Ware toets 519,02 549,99 536,3205 4,21313 1 school verwacht 527,48 539,47 535,6057 1,58374 (N=416) toegevoegd -15,03 14,74 ,8032 3,69854 Ware toets 527,12 543,84 535,3905 2,59264 2 tot 5 verwacht 527,27 537,19 535,1921 1,65664 scholen (n=168) toegevoegd -6,83 6,93 ,2764 2,23734 Ware toets 526,47 539,42 534,9506 1,94974 6 tot 12 verwacht 529,47 536,81 535,1113 1,21356 scholen (n=200) toegevoegd -10,01 3,23 -,1263 1,61838 Ware toets 526,15 538,72 534,6771 1,88195 13 of meer verwacht 529,57 536,83 534,9712 1,24995 scholen (n=215) toegevoegd -9,63 2,85 -,2581 1,34767 Toegevoegde waarde per provincie Tabel 9 geeft de gemiddelde ‘echte’ eindscores, de verwachte waarde en de toegevoegde waarde voor een vierdeling van het aantal basisscholen per bevoegd gezag weer, evenals de standaarddeviaties daarvan. Scholen in de provincies Limburg en Utrecht hebben gemiddeld de hoogste toegevoegde waarde (.97; .52), scholen in de provincies Drenthe, Flevoland en Friesland hebben de gemiddeld laagste toegevoegde waarde (-.76; -72; -.57). Ondanks een uniform onderwijsstelsel sinds het Koninkrijk Holland, zijn er dus nog steeds belangrijke regionale verschillen.
Tabel 9: ware score, verwachte score & toegevoegde waarde, alle omgerekend tot quasi cito-score per provincie. Provincie Minimum Maximum Gemiddelde Std. Deviatie Ware toets 514,13 542,24 534,4246 3,58523 Drenthe 529,65 539,19 535,2168 1,72267 verwacht (n=282) -21,52 6,75 -,7571 3,36645 toegevoegd Ware toets 522,34 543,02 533,6223 3,33968 Flevoland 526,75 536,87 534,3704 1,90262 verwacht (n=183) -9,10 10,51 -,7243 2,88404 toegevoegd Ware toets 483,74 556,67 534,8165 4,07364 Friesland 529,58 537,24 535,5074 1,16767 verwacht (n=458) -13,49 21,38 -,5679 3,17968 toegevoegd Ware toets 522,00 543,32 535,1883 3,00944 Gelderland 527,21 538,76 535,2036 1,66512 verwacht (n=919) -14,70 7,10 -,0118 2,41082 toegevoegd Ware toets 526,20 543,12 534,6943 3,07527 Groningen 525,75 537,39 534,9163 1,71512 verwacht (n=296) -9,15 6,32 -,2036 2,71682 toegevoegd Ware toets 525,50 542,76 536,2058 2,75960 Limburg 527,88 538,57 535,2271 1,84112 verwacht (n=381) -7,40 9,01 ,9681 2,43922 toegevoegd Ware toets 523,34 544,60 535,2808 2,93199 Noord525,94 538,30 535,0576 1,95303 Brabant verwacht (n=874) -8,98 7,39 ,2164 2,26421 toegevoegd Ware toets 519,45 547,65 534,7275 4,62308 Noord525,84 539,65 534,8701 2,35935 Holland verwacht (n=913) -15,16 10,36 ,0569 3,60457 toegevoegd Ware toets 522,55 544,48 534,7033 3,23764 Overijssel 527,36 537,64 535,1643 1,72453 verwacht (n=548) -10,65 10,37 -,4609 3,05932 toegevoegd Ware toets 524,23 546,27 535,9009 3,66259 Utrecht 527,17 539,47 535,4710 1,81242 verwacht (n=474) -8,92 9,88 ,5154 2,77300 toegevoegd Ware toets 519,31 549,99 535,0063 3,37960 Zeeland 528,92 539,55 535,1919 1,41211 verwacht (n=222) -11,66 14,74 -,1790 3,21927 toegevoegd waretoets1 520,97 544,27 534,1697 4,09135 Zuid-Holland 522,71 538,70 534,1794 2,87160 verwacht (n=1186) -9,63 9,98 ,1144 2,70067 toegevoegd Toegevoegde waarde per gemeente Tabel 10 geeft voor de gemeenten met de laagste en de hoogste toegevoegde waarde de gemiddelde ‘echte’ eindscores, de verwachte waarde en de toegevoegde waarde
per gemeente weer. Op de homepage van de RTL (www.rtlnieuws.nl/cito) staat een kaart met de scores van alle gemeenten. Tabel 10: ware score, verwachte score & toegevoegde waarde, alle omgerekend tot quasi cito-score per provincie. Gemeente Ware score Verwachte score toegevoegd Aantal scholen 10 gemeenten met laagste toegevoegde waarde Schiermonnikoog 523,25 536,74 -13,49 1 Purmerend 528,73 535,09 -6,17 23 Texel 531,16 536,49 -5,31 10 Heerhugowaard 531,09 535,69 -4,66 19 Zijpe 532,11 535,79 -4,21 8 Beverwijk 530,13 534,50 -4,11 11 Terschelling 532,85 536,56 -3,71 5 Langedijk 532,59 536,10 -3,66 11 Alkmaar 530,67 534,65 -3,62 31 Woensdrecht 532,99 535,49 -3,51 8 10 gemeenten met hoogste toegevoegde waarde Muiden 538,91 536,16 2,75 4 Gulpen-Wittem 539,42 536,61 2,81 8 Landsmeer 538,86 536,30 2,82 6 Wassenaar 539,82 536,81 3,01 9 Oegstgeest 540,04 536,96 3,03 9 Ouder-Amstel 538,99 535,94 3,05 5 Blaricum 539,84 536,01 3,82 4 Bussum 541,64 536,53 5,16 11 Rozendaal 542,76 537,15 5,60 1 Leeuwarderadeel 541,79 535,53 6,04 7 Vier grote steden Amsterdam 533,63 532,53 1,11 207 Rotterdam 531,09 530,75 0,37 188 's-Gravenhage 532,82 532,69 0,31 137 Utrecht 534,38 534,06 0,39 93
Appendix 1: De OLS regressie van de sociale, economische en culturele achtergrond van de leerlingen op de ‘echte’ eindtoets, gewogen met grootte groep 8. Ongestandaardiseerde Gestandaardiseerde Coëfficiënt Coëfficiënt B Std. fout Beta t. Sig. Constant Status school Gewicht 03 Gewicht 12 Aruba Molukse eilanden Griekenland Italië Kaap Verdie Marokko Nederlandse Antillen Niet-Engelstalige Portugal Spanje Suriname Tunesië Turkije Vluchtelingen Vml. Joegoslavië
,599 ,009 -3,921 -1,823 -,003 -,007 ,154 ,241 -,032 ,001 -,024
,007 ,000 ,053 ,063 ,016 ,006 ,015 ,010 ,005 ,001 ,003
-,009 -,053 ,059 -,001 ,011 -,007 -,005 ,004
,001 ,010 ,011 ,001 ,012 ,001 ,002 ,004
,192 -,276 -,209 -,001 -,004 ,035 ,107 -,026 ,004 -,039
80,015 33,906 -73,388 -28,911 -,189 -1,168 10,240 23,566 -6,760 ,788 -9,328
,000 ,000 ,000 ,000 ,850 ,243 ,000 ,000 ,000 ,431 ,000
-,054 -,021 ,019 -,006 ,003 -,055 -,010 ,004
-9,552 -5,271 5,606 -1,384 ,941 -10,461 -2,709 ,831
,000 ,000 ,000 ,166 ,347 ,000 ,007 ,406
Appendix 2: 275 Scholen met lage toegevoegde waarde (lager dan 1 standaard deviatie)en met een quasi- cito score lager dan 530 (lager dan 1 standaard deviatie), gesorteerd van de slechtse naar de minder slechte scholen. naam
plaats
Vrijeschool De Stroeten n.b.b.s. Het Blokland basisschool Ravenstein Islamitische Basisschool An-Nasr obs Oeboentoe obs De Boemerang Basisschool De Achtsprong basisschool De Wissel Matthieu Wiegmanschool cbs De Loopplank Basisschool Beemte basisschool Paul Kruger De Dukdalf Ichthus basisschool De Griffel Islamitische Basisschool Al-Islaah R.K. bs Christophoor Het Festijn Basisschool jenaplan OBS De Omnibus Duo 2002, Kasteel Spangen De Notenkraker Rotterdam Yn de mande Basisschool Nour Openbare obs Het Vogelnest Dalton Basisschool Het Stroink De Sleutel De Schakel Rotterdam Al- Islaam De Steenuil OBS La Res Basisschool Ru Pare basisschool De Ontmoeting obs Tuindorp-Dr.J. P.Thijsse Jan Ligthartschool obs De Vuurtoren basisschool v.d. Boschschool o.b.s Spectrum, Villa Kakelbont Het Zwanenbos rkbs De Kameleon, Vleutenseweg De Vuurtoren PCBS Willem van Oranje De Regenboog De Gelderlandschool Obs Weidevogels De Europaschool Al Hambra Obs Anne Frank De Akkers basisschool Mondriaan basisschool De Tweemaster De Linden, 's-Heer Abtskerke Eloutschool
Emmen Noordscheschut Vlissingen Alkmaar Purmerend Purmerend Amsterdam Zuidoost 's- Gravenhage Bergen Nh Zaandam Beemte Broekland 's- Gravenhage Rotterdam Lelystad Almelo Harderwijk Rotterdam Rotterdam Delft Rotterdam Hoogvliet Schiermonnikoog 's-Hertogenbosch Amsterdam Enschede Rotterdam Hoogvliet Hilversum Deventer Enschede Amsterdam 's- Gravenhage Den Helder 's-Gravenhage Lelystad 's-Gravenhage Hoogeveen Zoetermeer Utrecht IJmuiden Rotterdam Wilsum 's- Gravenhage Purmerend Almere Utrecht 's-Gravenhage Rotterdam Dordrecht Oost-Souburg 's-Heer Abtskerke Rotterdam
ware toets 514,13 519,02 519,31 519,45 520,20 520,20 520,70 520,97 521,66 521,81 522,00 522,17 522,26 522,34 522,55 522,55 522,69 522,97 523,07 523,13 523,14 523,25 523,34 523,38 523,40 523,51 523,62 523,70 523,83 523,90 523,90 523,91 523,95 524,05 524,06 524,08 524,10 524,17 524,23 524,29 524,50 524,54 524,55 524,58 524,70 524,74 524,83 524,83 524,83 524,87 524,95 524,97
toegevoegde waarde -21,89 -14,20 -11,68 -14,22 -15,45 -13,50 -9,72 -7,01 -15,34 -7,39 -15,00 -8,30 -5,20 -8,79 -8,37 -8,76 -5,36 -6,67 -7,81 -6,29 -4,45 -13,86 -6,47 -4,28 -9,70 -5,67 -8,45 -5,89 -6,30 -10,48 -5,15 -4,76 -5,71 -6,36 -4,10 -5,48 -7,20 -6,61 -8,96 -8,85 -5,75 -10,79 -4,63 -11,65 -9,55 -4,36 -3,85 -5,39 -4,22 -10,46 -11,27 -5,90
Inspectie oordeel
Zeer zwak
basisschool Eben Haezer Salto basisschool De Driesprong o.b.s. De Badde Basisschool De Duinroos rkbs De Notenboom Basisschool St.Barbara Obs De Verrekijker De Lepelaar basisschool Het Kompas o.b.s. De Stobbestjelp R.K. Basisschool De Kruisboelijn c.b.s. De Bining De Klinker Basisschool Valentijn Freinetschool obs Piramide De Kleine Wereld Katholieke basisschool Erasmus Basisschool De Gentiaan basisschool De Waaier Goeman Borgesiusschool Basisschool Irene ATO-basisschool Het Rondeel Openbare basisschool De Kameleon obs De Zandhorst basisschool De Molenvliet obs De Barkentijn ATO-basisschool 't Mozaiek Basisschool De Wegwijzer obs De Phoenix pcbs De Vlindertuin rkbs De Gondelier obs De Dijk obs De Sterrekijker obs Het Kompas School met de Bijbel De Zaaier basisschool Koningin Wilhelmina Basisschool Prinses Margriet o.b.s. De Holm basisschool De Vlashof Basisschool Drents Dorp p.c.b.s. De Wegwijzer o.b.s. Het Palet Gearwurkingsskoalle foar Basisunderwiis Dubelspa obs De Zandhope De Wennepe De Dillenburg St.Paulusschool OBS Martin Luther King De Uiterton Geref.b.s. De Rank de Johannes Bogermanschool basisschool Spiegelhof obs Durperhonk basisschool De Tweemaster Joop Westerweelschool Gisbertus Voetius
Waardenburg Eindhoven Annerveenschekanaal Zandvoort Utrecht Amsterdam Leerdam Lelystad Bergen op Zoom Vegelinsoord 's-Hertogenbosch Westergeest Spijkenisse Amsterdam Heerlen Rotterdam Alkmaar Apeldoorn Zutphen Amsterdam Wageningen 's-Hertogenbosch Oosterhout Nb Breezand Stad aan 't Haringvliet Rotterdam 's-Hertogenbosch Hoofddorp Broek op Langedijk Heerhugowaard Alkmaar Purmerend Beverwijk Beverwijk Kamperveen Zoetermeer Tiel Den Andel Tilburg Eindhoven Alteveer Gem De Wolden Roderwolde Boazum
525,03 525,07 525,10 525,15 525,19 525,21 525,23 525,23 525,23 525,28 525,32 525,40 525,45 525,46 525,50 525,50 525,60 525,70 525,71 525,71 525,75 525,81 525,83 525,84 525,85 525,85 525,98 525,98 526,04 526,04 526,04 526,04 526,04 526,04 526,17 526,17 526,19 526,20 526,25 526,26 526,29
-8,86 -4,06 -10,50 -7,55 -6,71 -5,50 -7,62 -4,72 -5,62 -11,76 -5,39 -10,67 -7,99 -4,48 -4,02 -4,51 -10,94 -4,46 -5,02 -4,27 -5,13 -4,68 -3,85 -9,55 -8,39 -3,92 -6,55 -6,18 -11,05 -10,27 -9,02 -7,49 -6,14 -5,57 -10,87 -10,00 -6,08 -9,44 -3,88 -5,17 -9,63
526,30 526,30
-9,59 -9,56
't Zand Nh Wanneperveen Ede Gld Amsterdam Haarlem Dronten Emmen Leeuwarden Herwijnen De Cocksdorp Hellevoetsluis Amsterdam Doorn
526,38 526,43 526,46 526,47 526,47 526,50 526,56 526,58 526,60 526,60 526,62 526,63 526,68
-9,57 -10,05 -5,85 -4,71 -5,39 -3,83 -9,80 -10,10 -8,03 -10,36 -6,84 -5,43 -7,05
Zeer zwak
verbeterd
Openbare Basisschool Panta Rhei o.b.s. De Vaarboom Groen van Prinsterer basisschool Domino o.b.s. De Oerstek openbare basisschool De Kas De Vierambacht basisschool De Regenboog basisschool De Viking De Toverbal basisschool obs De Steltloper o.b.s. De Dorpel De Broekheurne c.b.s. De Praom De Springstok Basisschool Corantijn basisschool 't Schrijverke obs 't Kruisrak Rk Basisschool Mgr.Huibers ODS " De Dubbeldekker" c.b.s. De Akker p.c.b.s. Koningin Beatrix De Boemerang-Oost De Wingerd Vrije school De Toermalijn openbare basisschool de Wizzert Prinses Margrietschool basisschool De Sleutelbloem basisschool De Goudakker De Tjasker Ontmoetingsschool De Bloemberg Ds. G. Doekes basisschool De Vlindertuin rkbs De Driemaster R.K. Basisschool 't Venne Hoogeveense Montessorischool oec. basisschool Trifolium obs De Akker cbs De Ploegschaar Openbare Jenaplanschool De Imenhof obs De Driesprong o.b.s. De Polle o.b.s. De Badde Johannes Calvijnschool o.b.d.s. De Butte o.b.s. De Wiksel Isl.Aboe Da'oed obs De Achtsprong De Ontdekking PC Jenaplanschool obs. De Duizendpoot, loc. GeleenZuid Michael School Haarlemmermeer Plantijn De Triangel nevenvestiging o.b.s. van Heemstra 't Kompas Het Kompas
Zeewolde Veeningen Kampen Den Ham Ov Noardburgum Gouda Rotterdam Tholen Zuid-Beijerland Venray Sint Pancras De Wilp Gn Enschede Zwartemeer Amsterdam Amsterdam Hellevoetsluis BunschotenSpakenburg Haarlem Barendrecht Heerenveen Meppel Utrecht Lelystad Hillegom Zeeland Julianadorp Leiden Gouda Almere Nijmegen Hardenberg Roosendaal Alkmaar Nieuw-Vennep Hoogeveen Purmerend Purmerend Purmerend Losser Elst Ut Marsum Musselkanaal Vlaardingen Borgercompagnie Houtigehage Utrecht Woerden Apeldoorn Geleen
526,70 526,70 526,71 526,79 526,80 526,80 526,80 526,85 526,90 526,91 526,91 526,93 526,95 526,98 527,00 527,00 527,02 527,03
-8,70 -6,97 -9,44 -9,21 -9,71 -4,26 -4,90 -9,75 -9,65 -5,79 -9,63 -9,36 -5,16 -4,50 -6,64 -7,17 -7,69 -6,39
527,07 527,07 527,10 527,12 527,13 527,14 527,19 527,20 527,20 527,28 527,29 527,29 527,35 527,36 527,36 527,40 527,40 527,47 527,49 527,49 527,49 527,50 527,50 527,50 527,52 527,54 527,60 527,60 527,67 527,69 527,70 527,74
-4,97 -6,30 -7,63 -5,76 -4,39 -9,22 -9,81 -9,23 -8,25 -4,14 -4,88 -4,06 -5,44 -8,34 -3,96 -7,04 -8,84 -9,67 -8,68 -7,79 -6,27 -8,99 -6,52 -8,67 -6,58 -7,46 -6,50 -4,82 -4,60 -5,30 -6,91 -7,06
Zeer zwak
Hoofddorp Barneveld Lelystad Oudwoude Radewijk Nieuwleusen
527,93 527,97 527,98 528,00 528,00 528,00
-8,74 -6,11 -5,14 -8,88 -8,04 -7,53
Zeer zwak
p.c.b.o. Rehoboth Het Stroomdal De Driester obs Skoatterwiis basisschool Zuidveen CBS Willem-Alexander Obs BredeSchool Zeeheldenbuurt Ds. Joh. van de Wendeschool obs J. Daalder De Horst RKBs Pieter Bas basisschool Zomerland r.k.b.s. H. Gerardus o.b.s. Maskelyn obs De Koppel De Regenboog basisschool De Molenvliet obs De Klipper,locatie De Bres Dalton Sterrenschool De Vliegenier Montessorischool Venray Ds. O.S. Cazemier Basisschool De Vossestaart p.c.b.s. De Krullevaar Blauwe Aventurijn Montessoribasisschool De Kraal o.b.s. De Weide De Klokbeker De Droomspiegel Basisschool De Gong-Matengaarde o.b.s. De Mieden Basisschool Willem van Oranje NBS De Sterren Openbare Dalton Basisschool De Klimop Het Baken c.b.s. De Parel Brede school Fiep Westendorp Katholieke Basisschool De Archipel Teldersschool Montessori Maassluis obs De Delta cbs Het Kompas Basisschool De Molenwiek Montessori obs De Ranonkel obs Wheermolen Openbare Daltonschool De Horst Prinses Catharina-Amaliaschool Obs de Salto Joos van Larenschool R.K. basisschool Het Dal Vrije School De Strijene Basisschool Fontanus Openbare Basisschool De Touwladder De Westhoek basisschool Leyenburg basisschool 't Prisma o.b.s. Lyts Libben
Frieschepalen Zwolle Genemuiden Oudeschoot Zuidveen Dalerpeel Amsterdam Kampen Oosterend Nh Spijkenisse Capelle aan den IJssel Stellendam Ter Apel Augustinusga Zeist Marienberg Klundert Hoorn Nh Apeldoorn Venray Dalfsen Hall Hoogeveen Utrecht Tholen Leeuwarden Zwolle Almere Apeldoorn Meeden Haarlem Uithuizermeeden Bergen Lb
528,05 528,07 528,08 528,13 528,17 528,17 528,20 528,21 528,22 528,22 528,30 528,30 528,33 528,33 528,40 528,44 528,47 528,50 528,53 528,60 528,62 528,63 528,69 528,70 528,72 528,73 528,76 528,77 528,81 528,82 528,83 528,85 528,85
-8,88 -5,35 -7,89 -4,62 -5,99 -7,33 -4,35 -8,62 -8,76 -4,78 -4,74 -8,31 -4,14 -6,03 -4,98 -5,35 -5,40 -7,74 -4,66 -7,78 -6,54 -7,37 -5,53 -5,07 -6,72 -7,53 -8,24 -5,81 -6,35 -6,89 -5,41 -4,09 -5,20
Lelystad Muntendam Amsterdam Amsterdam Leiden Maassluis Purmerend IJmuiden Haarlem
528,87 528,87 528,87 528,94 528,94 528,95 528,95 528,95 528,95
-5,69 -5,44 -3,85 -5,11 -5,77 -6,90 -5,87 -5,77 -4,64
Purmerend Purmerend Apeldoorn 's-Gravenhage Rijssen Arnemuiden Weert Oosterhout Nb Harderwijk Wierden Maassluis 's-Gravenhage Rijswijk Zh Berltsum
528,95 528,95 528,98 529,00 529,03 529,06 529,07 529,20 529,21 529,23 529,24 529,25 529,27 529,27
-4,53 -4,23 -5,40 -5,13 -4,34 -5,00 -4,85 -7,41 -7,59 -6,55 -4,45 -5,44 -5,33 -6,85
Zeer zwak verbeterd
obs Waterrijk Basisschool De Zevenster Basisschool C.N.S. De Wegwijzer p.c.b.s. De Schalmei basisschool De Springplank basisschool Op De Hoeksteen o.b.s. Ruitenvelder Basisschool Voetius Windesheim School met de Bijbel De Schouw obs Achtbaan, locatie Appelvink Maranathaschool Interconfessionele Basisschool De Trimaran Basisschool De Linderakkers De Kameleon, basisschool voor pc en rk onderwijs School Alex p.c.b.s. De Toermalijn Basisschool Ds.van Maas basisschool Roxenisse Het Zwaluwnest basisschool De Schutte De Ontdekkingsreis CBS Het Anker p.c.b.s. Het Mozaiek Het Vastert p.c.b.s. De Wegwijzer Ds. G.H. Kerstenschool o.b.s. De Aanloop r.k.b.s. St. Franciscus o.b.s. De Coepel o.b.s. De Bolster basisschool De Bron basisschool De Keerkring Jhr. Willem Versluijsschool rkbs De Kameleon In de Lichtkring Christelijke Basisschool H H Simonides Basisschool Westwijzer o.b.s. De Oleander De Driemaster Jan Roothaanschool Basisschool De Tragellijn c.b.s. De Wegwijzer k.b.s. De Earnewjuk Dr. C. Steenblokschool Basisschool Laurentiushof Ichthus De Schakel De Driemaster, locatie Mastenbroek Basisschool De Bundel o.b.s. De Pipegaal c.b.s. It Swannenest basisschool De Hoorn De Waterspiegel
Utrecht Uden Asch Tzummarum Etten-Leur Hasselt Froombosch Vlijmen Sibculo Brouwershaven Veenendaal Nieuwkoop Den Helder
529,29 529,29 529,30 529,32 529,33 529,34 529,36 529,38 529,38 529,40 529,40 529,43 529,43
-5,88 -7,73 -7,76 -6,87 -6,01 -7,07 -6,96 -4,21 -5,70 -6,02 -5,87 -6,83 -3,97
Valthe Julianadorp
529,47 529,50
-5,57 -6,14
Veenendaal Franeker Wapenveld Melissant Amersfoort Gapinge Doorn Hasselt Hollandscheveld Enschede Bellingwolde Borssele Valthermond Weiteveen Nuis Eastermar Zwijndrecht Dordrecht Aagtekerke Den Dolder Zeewolde Roodeschool
529,50 529,51 529,52 529,53 529,59 529,63 529,66 529,71 529,74 529,75 529,80 529,82 529,85 529,85 529,87 529,90 529,92 529,92 529,93 529,94 529,95 529,97
-4,60 -5,90 -6,75 -4,28 -7,44 -6,99 -7,62 -6,76 -5,39 -5,91 -4,60 -4,16 -4,79 -5,62 -4,93 -6,22 -4,13 -6,27 -5,53 -7,04 -7,13 -4,45
Helmond Stadskanaal Almere Creil Lobith De Wilp Gn Easterlittens Goes Vierlingsbeek Lemele Dronten Mastenbroek Apeldoorn Workum Molkwerum Oudenhoorn Almere
530,00 530,00 530,00 530,00 530,02 530,08 530,10 530,12 530,12 530,15 530,18 530,20 530,20 530,20 530,20 530,25 530,27
-4,65 -4,15 -6,17 -5,89 -4,27 -6,04 -6,81 -5,35 -5,80 -5,31 -6,65 -7,13 -6,13 -6,44 -6,30 -5,88 -4,66
Zeer zwak
Appendix 3: 326 Scholen met hoge toegevoegde waarde (hoger dan 1 standaard deviatie)en met een quasi- cito score hoger dan 538 (hoger dan 1 standaard deviatie), gesorteerd van de beste naar de minder beste scholen. naam Ds. Pieter van Dijkeschool Gooilandschool Eerste Openluchtschool-Voor-Het-Gezonde Kind Kathedrale Koorschool Utrecht De Flevoschool Hilversumse Schoolvereniging Godelindeschool nbbs Montessorischool Loenersloot Nutsbasisschool Dirk van Veen Koningin Emmaschool Daltonschool Rijnsweerd basisschool De Lonneboot Montessorischool Kralingen OBS Bloemcampschool 2e Daltonschool Johan Frisoschool rkbs Paulus Schoolvereniging Wolters Juliana Daltonschool Ds. Jac. Koelmanschool te Hoogvliet OBS Anne Frank Nutsbasisschool Voorschoten basisschool Dr. De Visser Geref.bs. Dr.H.Bavinck basisschool Het Kompas Nutsbasisschool Zorgvliet St. Josephschool De Kralingsche School voor basisonderwijs 14e Montessorischool De Jordaan Rotterdamse Schoolvereniging II rkbs Camminghaschool Haagsche Schoolvereeniging Ned. afd. Hildegaertschool basisschool Gevers Deutz Terwee r.k.b.s. St. Nicolaas basisschool Ds. G. Voetius de Hildebrand-van Loonschool Basisschool Augustinus Koorschool van het Muziekinstituut v.d.Kathedraa Roelof Venema School basisschool Johannes Calvijn Basisschool Nicolaas Maes CSV Ridderhof OBS Tuindorp Cornelis Vrijschool rkbs St.Dominicus basisschool Archipel o.b.s. Garmerwolde Nutsschool basisschool Ichthus Larense Montessorischool Amsterdamse Schoolvereniging voor Opvoeding en O Rk Basisschool Minister Cals
plaats Bruinisse Bussum Amsterdam Utrecht Huizen Hilversum Hilversum Loenersloot Breda Kampen Utrecht Nieuw- en Sint Joosland Rotterdam Wassenaar Amsterdam Steenwijk Abcoude 's-Gravenhage Bussum Hoogvliet Rotterdam Bunnik Voorschoten Breda Bunschoten-Spakenburg Yerseke 's-Gravenhage Lochem Rotterdam Amsterdam Rotterdam Bunnik 's-Gravenhage Rotterdam Oegstgeest Haren Gn Katwijk Zh Amsterdam Landsmeer Haarlem Amstelveen Urk Amsterdam Vreeland Utrecht Amsterdam Utrecht 's-Gravenhage Garmerwolde Wassenaar Genemuiden Laren Nh Amsterdam Naarden
Ware score 549,99 547,65 546,55 546,27 545,73 545,40 545,19 544,70 544,60 544,48 544,41 544,39 544,27 544,01 543,97 543,95 543,83 543,65 543,60 543,53 543,50 543,50 543,50 543,47 543,43 543,40 543,32 543,32 543,28 543,27 543,27 543,15 543,14 543,13 543,12 543,10 543,10 543,07 543,03 543,03 543,02 542,98 542,97 542,96 542,93 542,91 542,90 542,90 542,90 542,89 542,85 542,80 542,77
toegevoegd 14,68 10,04 9,03 9,52 8,37 8,19 7,79 7,16 7,06 10,27 6,91 8,21 7,36 6,80 5,93 9,23 6,51 5,60 6,83 9,97 6,07 6,07 4,75 8,33 8,39 5,08 6,67 6,52 6,47 7,89 5,87 3,84 5,32 5,00 5,80 7,84 4,90 6,91 5,70 4,70 10,90 5,54 5,74 5,66 5,55 5,70 5,90 5,53 4,91 7,31 5,71 5,69 5,29
basisschool St. Franciscus Dorpsschool Rozendaal rkbs St.Paulus Dreefschool obs Van Dijck Godelindeschool Basisschool Willemspark basisschool de Kieviet Basisschool a Hermkes 1e Montessorischool De Wielewaal Elckerlyc basisschool voor Freinetonderwijs St. Michaelschool Katholieke Montessorischool p.c.b.s. Op 'e Terp Klimop Jan Hekmanschool Dr.E.Boekmanschool cbs Da Costa Basisschool Crayenester obs Wittevrouwen (Jenaplan) Montessori Nijmegen Burgemeester van Bommelschool De Duyvencamp Basisschool Leyenbroek Basisschool Michiel De Ruyter Peetersschool basisschool De Carrousel o.b.s. Ter Borch Wethouder Brederode School Vorsterman van Oyenschool Heybergschool Molenwiek basisschool Hofdijck basisschool Statenkwartier De Kleine Reus Fabritiusschool voor openb. basisonderwijs Basisschool De Schalm c.b.s. De Peggebult Openbare Montessorischool Meester Verwers Basisschool Prins Claus Basisschool Dr.Rijk Kramer Basisschool Calluna rkbs St.Theresia basisschool Willibrordus Mattheusschool de Nutsschool Laan van Poot Basisschool De Lindegaerd Openbare basisschool Anne Frankschool basisschool De Kievitsheuvel cbs De Wegwijzer nbbs De Nijepoort Basisschool De Achthoek Basisschool Willibrord R.K. basisschool De Kluis Vlissingse Schoolvereniging nbbs Zeister Schoolvereeniging Openbare Basisschool Koningin Emma o.b.s. De Trede Rotterdamse Schoolvereniging Noord
Reijmerstok Rozendaal Utrecht Haarlem Bilthoven Naarden Amsterdam Wassenaar Epen Amsterdam Heiloo Bergschenhoek Bussum Sondel Nagele Ouderkerk aan de Amstel Amsterdam Soest Heemstede Utrecht Nijmegen Heinenoord Zwolle Sittard Amstelveen Amsterdam Gouda Eelderwolde Rijswijk Zh Aardenburg Rotterdam Oegstgeest 's-Gravenhage Amsterdam Hilversum Vught Donkerbroek Zoetermeer Tiel Amsterdam Ede Gld Bloemendaal Oud-Beijerland Galder 's-Gravenhage Meerssen Bleiswijk Hellouw Wijk bij Duurstede Groenekan Amsterdam Amsterdam Geleen Vlissingen Zeist Bussum Haule Rotterdam
542,76 542,76 542,76 542,70 542,70 542,70 542,65 542,64 542,63 542,60 542,57 542,54 542,53 542,52 542,51 542,51 542,49 542,49 542,42 542,37 542,36 542,35 542,31 542,30 542,28 542,28 542,26 542,24 542,23 542,20 542,20 542,20 542,20 542,19 542,17 542,13 542,12 542,10 542,10 542,10 542,10 542,05 542,04 542,03 542,03 542,00 542,00 542,00 542,00 541,98 541,97 541,95 541,93 541,93 541,91 541,90 541,90 541,87
5,36 5,27 5,08 5,47 5,24 5,23 5,29 5,15 5,35 4,74 5,44 4,49 4,98 6,88 6,12 5,63 6,92 6,07 4,48 4,80 5,33 5,74 5,26 5,15 5,30 4,76 5,69 5,15 6,63 8,61 5,30 4,96 4,69 5,17 4,99 4,67 5,65 6,63 6,55 5,40 5,25 4,64 5,01 4,84 4,40 6,50 6,05 5,92 4,79 4,44 5,14 6,55 6,42 5,53 4,60 5,06 4,34 4,69
Basisschool De Hoeksteen Lorentzschool basisschool Prinses Irene De Buitenveldertse Montessorischool Basisschool Berg en Bos Sint Antoniusschool Basisschool G.J. van den Brink Delftsche Schoolvereeniging Basisschool St.Jozef rkbs De Schakel Obs Burght Geref.b.s. De Wierde Basisschool St. Theresia basisschool Herenweg Julianaschool, locatie Brandsma rkbs Klein Heyendaal basisschool De Ark basisschool Antonius Basisschool Daalhuizen Nieuwe Baarnse School c.b.s. Maranatha RK Jenaplanschool De Kring De Vuurvogel obs De Veldrakker P.C. Basisschool De Hoeksteen basisschool Klavertje Vier Oranje Nassauschool Bloemendaalse Schoolvereniging 5e Montessorischool Watergraafsmeer nbbs A'foortse Schoolvereniging Basisschool 't Panorama Vrijeschool de Es rk Daltonschool Nicolaas basisschool Oranje Nassau Rooms Katholieke Basisschool Benedictus basisschool De Kinderarcke basisschool Duinoord pcbs De Fakkel rkbs School op de Berg Gereformeerde Basisschool De Driesprong Het Palet basisschool 't Oventje Geref. basisschool Het Baken Reformatorische basisschool De Zaaier CNS Abcoude obs De Overhaal Basisschool Jan van Rijckenborgh rkbs O.L.V. v. Fatima School met de Bijbel Speulderbrink Vrije School Michael Emma Basisschool Tarcisius Basisschool De Arendshorst n.b.b.s. De Barte KBS St. Ludgerus obs Kameleon De Gansbeek Groningse Schoolvereniging
Bussum Leiden Schoondijke Amsterdam Apeldoorn Amsterdam Wageningen Delft Amsterdam Woerden Amsterdam Winsum Gn Slenaken Wassenaar Bussum Nijmegen Hulst Buggenum Velp Gld Baarn Kornhorn Oegstgeest Driebergen-Rijsenburg Nieuwegein Aalsmeer Eys Muiderberg Bloemendaal Amsterdam Amersfoort Arnhem Assen Doorn 's-Gravenhage Heiloo Rijnsaterwoude 's-Gravenhage Utrecht Amersfoort Assen Hattem Zeeland Delfzijl Groningen Abcoude Zuiderwoude Hilversum IJsselstein Ut Ermelo Bussum Rotterdam Heerlen Ermelo Hemelum Loenen Aan De Vecht Doorn Meerssen Groningen
541,87 541,85 541,79 541,78 541,78 541,77 541,74 541,68 541,67 541,63 541,62 541,62 541,60 541,60 541,58 541,58 541,55 541,53 541,53 541,51 541,50 541,49 541,48 541,47 541,47 541,47 541,47 541,47 541,46 541,43 541,43 541,42 541,41 541,37 541,37 541,37 541,36 541,32 541,32 541,30 541,29 541,27 541,27 541,27 541,27 541,27 541,23 541,21 541,20 541,20 541,17 541,17 541,13 541,13 541,04 541,04 541,03 541,03
4,66 4,87 7,62 5,33 4,35 4,76 4,78 4,36 4,38 4,69 4,60 4,55 4,09 3,84 4,00 3,96 4,94 5,19 4,23 4,51 6,06 3,92 4,80 8,15 6,78 4,53 4,14 3,96 4,74 4,42 4,11 4,62 4,46 4,69 4,65 4,38 4,12 6,28 4,10 3,99 5,03 5,47 5,19 4,28 4,13 3,95 4,99 5,43 5,18 4,16 5,47 4,53 6,48 4,35 4,60 3,88 4,00 3,93
Basisschool Den Aldenhaag basisschool Oranje Nassau cbs De Hoeksteen o.b.s. Joseph Haydn Openbare Daltonbasisschool De Meer Van Oldenbarnevelt p.c.b.s. Van Haersma Buma Basisschool Eloy De Planthof Basisschool Koningin Beatrix Prins Alexander c.b.s. De Rank Basisschool Heilig Hart CBS De Bron Koningin Beatrixschool c.b.s. Fan'e Wiken Nijmeegse School Vereniging 2 basisschool Armhoefse Akker o.b.s. Trije Doarpenskoalle De Rietkraag Basisschool St. Jozef basisschool De Blaak o.b.s. De Wynbrekker r.k.b.s. Sint Michael basisschool 't Praathuis 3e Daltonschool Alberdingk Thijm k.b.s. De Arke basisschool St. Jozef Basisschool `t Startblok Basisschool H.J.Piek Jenaplanbasisschool De Bienkorf obs Prof.dr. Ph.A. Kohnstamm p.c.b.s. Sjaloomschool o.b.s. Op'e Grins Ds. Harmen Doornveld Geref. basisschool De Springplank De Schakel 't Kofschip PC basisschool Het Baken 1e Van der Huchtschool Geref.bs. Calvijn o.b.s. Op d' Esch O.G. Heldringschool Daltonbasisschool De Springplank De Groenling Obs Laterna Magica c.b.s. Ichthusschool Basisschool Wethouder van Eupen Sint Odrada R.K. Basisschool De Borch Antoniusschool Ds. Joannes Beukelmanschool, locatie Lelsstraat rkbs De Springplank Openbare Basisschool 't Joppe basisschool Cypressenhof Openbare basisschool Broekhem Basisschool de Harlekijn Jozefschool
Zoelen Zwammerdam Leersum Groningen Amsterdam Rotterdam Hommerts Ugchelen Nieuwleusen Buren Gld Rotterdam Tijnje Valkenburg Lb Molenaarsgraaf Culemborg Jubbega Nijmegen Tilburg Reduzum Raalte Wageningen Tilburg Oosterzee Harlingen Culemborg Amsterdam Nij Beets Weert Achterveld Wageningen Amsterdam Utrecht Meeden Hoornsterzwaag Staphorst Leek Beerzerveld Volendam Alphen aan den Rijn Soest Bunschoten-Spakenburg Sellingen 's-Gravenhage Oegstgeest IJsselmuiden Amsterdam Zoutkamp Eindhoven Alem Rosmalen Erp Alblasserdam Volendam Nieuw-Vennep Middelburg Valkenburg Lb Son En Breugel Muiden
541,00 541,00 541,00 541,00 540,94 540,93 540,90 540,90 540,90 540,88 540,87 540,87 540,87 540,86 540,86 540,85 540,85 540,83 540,83 540,83 540,81 540,81 540,80 540,79 540,78 540,77 540,77 540,77 540,76 540,73 540,70 540,70 540,70 540,68 540,67 540,67 540,66 540,66 540,60 540,59 540,58 540,57 540,55 540,55 540,54 540,53 540,53 540,50 540,50 540,49 540,48 540,47 540,45 540,45 540,43 540,43 540,43 540,37
5,30 4,69 4,46 3,92 4,49 6,30 4,90 4,39 4,10 5,39 6,32 4,64 4,31 5,10 4,86 5,73 4,18 4,50 4,02 3,89 4,03 3,85 5,40 5,05 4,12 4,85 4,82 4,47 4,44 4,12 6,03 4,56 3,84 5,27 8,49 4,22 6,33 4,90 4,32 3,99 5,18 5,22 4,97 4,34 4,24 5,73 5,58 4,46 3,90 3,97 4,32 6,56 4,70 4,01 4,67 4,30 4,05 4,71
St. Vitusschool voor Katholiek basisonderwijs Onderwijsgemeenschap Titus Brandsma p.c.b.s. Harm Vonck o.b.s. De Kleine Dollard basisschool De Rijnschans basisschool Titus Brandsma basisschool J. Henri Dunant Basisschool Catamaran Mariaschool o.b.s. Reestzicht Openbare basisschool 't Vogelnest Basisschool De Springplank Basisschool De Heemde Veldhuizerschool Basisschool Westendorp Beatrixschool Openbare Basisschool Bijvanck Basisschool Neel OBS den Biekurf basisschool De Fakkel r.k.b.s. St.Michael CBS Regenboog Jenaplan basisschool De Blijberg basisschool De Rietslenke basisschool Zijlwijk Basisschool Marienhof obs Rhoon - locatie De Overkant De Spreng-El c.b.s. In de Kring Fr R.K. basisschool St. Anna basisschool Angela De Wissel De Branding basisschool Menorah Nb Basisschool Kors Breijer Basisschool Jozef Sarto c.b.s. De Bonkelder basisschool Sint Lambertus Jenaplanschool Vlaardingen basisschool De Zaaier o.b.s. It Twaspan Gereformeerde Basisschool Benjamin p.c.b.s. 59 basisschool Emmaus Basisschool Jan Peters basisschool Willem de Zwijger TOF onderwijs Mariaschool Reutum De Mare Oecumenische Basisschool de Odyssee De Hoekstee De Wijngaard Anna van Buren, Roombeek c.b.s. It Grovestinshof basisschool Da Costa basisschool De Bornput basisschool 't Ravelijn Christelijke Basisschool obs De Tandem Ut
Bussum Hengelo Ov Ruinerwold Winschoten Koudekerk aan den Rijn Brunssum Wijk en Aalburg Amsterdam Tollebeek Drogteropslagen Bodegraven Vught Veessen Ede Gld De Knienenbult Rijssen Blaricum Roermond Babylonienbroek Goudriaan Groningen Vriezenveen Rotterdam Nijverdal Leiden Alphen Gld Rhoon Ane Oosterwolde Blitterswijck Echt Panningen Barneveld Oosterhout Weesp Arnhem Witmarsum Gemonde Vlaardingen Wijngaarden Zh Wijnjewoude Brunssum Nieuw-Buinen Heesch Roosteren Staphorst Reutum Rotterdam Amsterdam Beerzerveld Zwartsluis Enschede Koudum 's-Gravenhage Oostdijk Woudrichem Waardhuizen IJsselstein
540,37 540,35 540,35 540,31 540,30 540,29 540,28 540,27 540,26 540,25 540,23 540,21 540,20 540,20 540,19 540,15 540,10 540,10 540,10 540,07 540,07 540,05 540,03 540,03 540,01 539,97 539,97 539,92 539,90 539,90 539,90 539,87 539,77 539,76 539,74 539,72 539,70 539,69 539,63 539,63 539,60 539,60 539,60 539,60 539,57 539,56 539,56 539,54 539,52 539,45 539,45 539,43 539,38 539,37 539,27 539,23 539,20 539,18
4,43 5,44 4,47 6,25 4,17 6,09 6,06 7,61 3,98 3,87 5,40 5,07 5,79 3,94 4,63 4,21 5,19 4,87 3,96 4,60 4,08 3,99 4,35 4,23 4,83 4,63 4,44 4,47 4,58 4,47 4,14 3,97 3,97 5,13 5,82 4,69 3,82 3,90 7,75 3,90 5,84 4,80 4,34 4,07 3,95 6,14 5,06 6,30 4,06 4,74 3,89 4,33 4,23 4,33 6,11 4,50 4,71 5,29
De Wissel 2e Amstelveense Montessorischool Basisschool Overhoven Basisschool St. Antonius basisschool Sint Maarten Haarschool CBS Koldewijn Schoele Dr. De Visserschool, nevenvestiging De Rietvink basisschool 't Kraaienest Basisschool Elzenhagen basisschool Limbrichterveld basisschool Marnix De Blinkertschool basisschool Rehoboth cbs De Koperwiek Koningin Wilhelminaschool basisschool De Hovenier o.b.s. Meester K.J. Dijkstra OBS Gesworen Hoek Islamitische Basisschool An Noer Basisschool Pro Rege OBS De Tweesprong Dubbelwijs Basisschool Mattanja Basisschool A.Bekema basisschool KlimOp o.b.s. Zuiderveldschool rkbs De Kinderhof basisschool Antonius basisschool Willem van Oranje o.b.s. De Lytse Jonker Fatimaschool Basisschool Taal & lent Openbare Basisschool Cornelis Jetses School met de Bijbel o.b.s. Feiko Clock obs De Zevensprong basisschool Koning Willem-Alexander c.b.s. Braakhekkeschool basisschool Schuttevaer OBS Holy, locatie obs De Singel Basisschool De Diamant
Zuidland Amstelveen Sittard Maashees Halsteren Rijssen Kamperveen Breda Piershil Amsterdam Sittard Katwijk Zh Arnhem Naaldwijk Emmeloord Urk Montfort Elsloo Fr Tilburg Alphen aan den Rijn Amsterdam Breda Doornspijk Duivendrecht Kaatsheuvel Joure Amersfoort Veulen Brakel Jonkerslan Rotterdam Venlo Amsterdam Zuidoost Streefkerk Oude Pekela Amersfoort Staphorst Emmer-Compascuum Hansweert Vlaardingen Apeldoorn
539,17 539,09 539,03 539,03 539,02 538,97 538,96 538,95 538,93 538,93 538,89 538,86 538,83 538,83 538,80 538,80 538,73 538,70 538,67 538,67 538,60 538,57 538,53 538,53 538,47 538,47 538,45 538,43 538,38 538,33 538,33 538,27 538,20 538,20 538,10 538,05 538,03 538,00 537,99 537,99 537,95
4,91 3,90 5,67 4,19 3,84 3,92 4,73 3,84 4,39 4,12 6,84 4,67 4,29 3,94 4,58 4,11 3,96 3,96 7,10 5,52 5,71 5,43 4,11 4,05 5,48 4,93 4,35 3,83 3,85 5,09 4,04 9,32 3,98 3,96 5,24 3,89 5,60 4,46 7,14 4,03 4,01
