Preventie- en handhavingsplan alcohol Teylingen
Inleiding Per 1 januari 2013 is de Drank- en horecawet (DHW) gewijzigd. Door deze wijziging zijn gemeenten de belangrijkste uitvoerders van de DHW geworden. De DHW heeft als belangrijk doel de jeugd te beschermen tegen de schadelijke effecten die alcohol kan hebben op de gezondheid. Op grond van de DHW zijn gemeenten verplicht om iedere vier jaar een “preventie- en handhavingsplan alcohol” (PenH-plan) vast te stellen (zie bijlage voor betreffend artikel). Dit plan bevat de hoofdzaken van het beleid betreffende de preventie van alcoholgebruik, met name onder jongeren, en de handhaving van de wet. Op grond van de Wet Publieke Gezondheid stelt het college iedere vier jaar een Lokaal gezondheidsbeleid op. Voor het uitvoeringsprogramma 2014-2017 heeft de raad besloten de volgende speerpunten op te nemen: - alcoholmatiging onder jongeren - rookvrije schoolpleinen. Naast het gezondheidsbeleid is de regelgeving uit de Drank- en horecawet (DHW) en de Drank- en horecaverordening Teylingen van toepassing. De raad heeft de DHWverordening op 31 oktober 2013 vastgesteld. De gemeente is verantwoordelijk voor toezicht en handhaving. In het Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) zijn prioriteiten gesteld voor de handhaving. In totaal is er voor toezicht en handhaving van de DHW 240 uur opgenomen. De gemeente Teylingen heeft twee DHW-inspecteurs.
Doelstelling Schadelijk alcoholgebruik behoort tot de tien grootste gezondheidsproblemen in ons land. We zetten in op de doelgroep jongeren omdat in vergelijking met ouderen of volwassenen, jongeren de meeste gezondheidsschade door (overmatig) alcoholgebruik ondervinden. Voorbeelden hiervan zijn hersen- en leverschade. Jongeren die voor hun dertiende jaar beginnen met drinken, hebben 40% meer kans dat ze op een bepaald moment in hun leven verslaafd raken. 2
We concluderen dat de meeste gezondheidswinst is te behalen bij het inzetten op alcoholmatiging bij de doelgroep jongeren. Doel is om onze jongeren in een gezonde omgeving op te laten groeien en ze gezond te houden. Dit verhoogt tevens de kwaliteit van het leven van onze inwoners. Ook voorkomt dit preventieve beleid hogere zorgkosten voor onze inwoners met gezondheidsproblemen op latere leeftijd. Daarom zet de gemeente in de periode 2014-2017 extra in op dit punt. De gemeente stelt zich tot doel om het gebruik van alcohol onder jongeren onder de 18 jaar te verminderen in de komende vier jaar. Acties hier omheen worden uiteen gezet in het Lokaal gezondheidsbeleid 2014-2017 en dit preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet. De effectindicatoren die hiervoor worden gebruikt komen uit de ‘kerncijfers Jongerenpeiling’. Deze peiling voert de GGD Hollands-Midden iedere vier jaar uit onder jongeren in deze regio. De meest recente peiling dateert uit 2013. De volgende peiling wordt in 2017 uitgevoerd. Beide peilingen worden tegenover elkaar afgezet om de ontwikkeling op het gebied van alcoholgebruik onder jongeren te monitoren.
Preventieve aanpak In dit plan richten we ons op de volgende drie doelgroepen: jongeren, opvoeders en alcoholverstrekkers. Iedere doelgroep vraagt om een andere benadering. Vanuit de verschillende beleidsvelden worden drie (elkaar aanvullende) middelen ingezet om de bewustwording over alcoholgebruik te verhogen en alcoholmatiging te bevorderen: communicatie, educatie en handhaving. De eerste jaren zetten we vooral in op een preventieve aanpak. Door middel van communicatie en educatie worden alle doelgroepen zich bewust van de regelgeving en met name hun eigen rol in alcoholpreventie bij jongeren. Hopelijk heeft dit tot gevolg dat minder hoeft te worden ingezet op handhaving en het opleggen van sancties. Dit neemt niet weg dat handhaving een belangrijk instrument blijft voor de gemeente, waar nodig wordt dit ingezet. Samen met het team Communicatie wordt een communicatieplan gemaakt voor de periode 2015-2017.
Actiepunten per doelgroep
a. Jongeren Jongeren zijn een belangrijke doelgroep omdat de DHW gericht is op de bescherming van jongeren tegen de schadelijke effecten van alcohol. We richten ons op jongeren tussen 12 en 18 jaar. De inhoudelijke boodschap is niet alleen gericht op de regelgeving, maar met name op de gevolgen van alcoholgebruik op de gezondheid van jongeren. Door middel van communicatie en educatie willen we jongeren bewust maken van de negatieve effecten van alcohol. De NIX-boodschap ‘niet drinken en roken tot je 18e’ moet de norm worden. Jongeren moeten zich bewust worden van hun eigen verantwoordelijkheid en de mogelijke gevolgen van hun gedrag. Belangrijk bij lokale communicatie naar jongeren is dat zoveel mogelijk wordt ingezet op gebruik van sociale media. Jongeren die alcohol bij zich hebben in de openbare ruimte zijn op grond van artikel 45 van de DHW in overtreding (zie bijlage voor tekst artikel). De wet schrijft voor welke sanctiemaatregelen worden toegepast; een proces verbaal en een boete. Het staat gemeenten echter vrij om jongeren bij een eerste overtreding door te sturen naar bureau HALT. Een HALT-afdoening is gericht op bewustwording c.q. gedragsverandering. Bureau HALT betrekt de ouders/verzorgers ook bij het proces. Formeel mogen DHW-inspecteurs nog niet doorsturen naar HALT. Regionaal worden hierover afspraken gemaakt met HALT. Naar verwachting wordt dit in de tweede helft van 2014 formeel geregeld. De volgende actiepunten worden ingezet richting jongeren:
Nr.
Actiepunt
1
Lokale communicatie-campagne in het kader van de NIX18 campagne.
2
Het aanbieden van lesmateriaal (module Weerbaarheid, roken en alcohol) gericht op laatste klassen basisschool.
3
Het aanbieden van gastlessen en lesmateriaal (module Gezonde school en genotmiddelen) gericht op scholieren voortgezet onderwijs. Voortzetten afspraken samenwerking Teylingen College, KTS. O.a. lockercontrole door de politie, brede voorlichting middelengebruik en inzetten van alcoholtestapparatuur bij schoolfeesten.
4
Communicatie & educatie Uitvoering/monitoring Kosten (in euro’s) 2014-2017 Financiën uit uitJaarlijks minimaal twee voeringskosten acties, bijvoorbeeld brief Lokaal Gezondof publicatie. heidsbeleid (€2.000,-) Jaarlijks . Financiën vanuit Vanaf het schooljaar uitvoeringskosten 2014/2015 wordt hier Lokaal Gezondintensiever op ingezet en heidsbeleid ingekocht. 2014-2017 (€2.000,-) & gemeentelijke bijdrage RDOG (Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden) 2014-2017: jaarlijks Financiën vanuit Vanaf het schooljaar uitvoeringskosten 2014/2015 wordt hier Lokaal Gezondintensiever op ingezet en heidsbeleid ingekocht. (€2.000,-) & gemeentelijke bijdrage RDOG 2014 en 2015 tussenevaluatie. 2016 eindevaluatie.
Partners Gemeente, GGD en overige partners GGD, scholen
GGD, scholen
Politie, GGD HollandsMidden, Bureau Halt en het Teylingen College KTS
3
5
6
Samenwerking vastleggen in een overeenkomst met het Rijnlands Lyceum. O.a. lockercontrole door de politie, brede voorlichting middelengebruik en inzetten van alcoholtestapparatuur bij schoolfeesten ABC gesprekken (Advies, Begeleiding en Consultatiegesprekken over middelengebruik) met jongeren.
7
Preventieve leerstraf opleggen bij overtredingen van alcoholen drugsgebruik
8
Controles hot spots jongeren
Voor schooljaar 20152016.
-
Politie, GGD HollandsMidden, Bureau Halt en het Rijnlands Lyceum
Wordt reeds uitgevoerd en voortgezet. 2014-2017
Financiën vanuit gemeentelijke OGGZ-middelen
Brijder, schoolbegeleiders en jeugdhulpverleners.
Financiën vanuit gemeentelijke bijdrage RDOG
Bureau Halt
-
BOA’s , wijkagenten, DHWinspecteurs
Handhaving 2014-2017 Wordt reeds opgelegd bij vertreding APV (door politie) 2014 worden afspraken gemaakt over doorverwijzingen door DHWinspecteurs 2015-2017
4
b. Opvoeders Onder opvoeders verstaan we in eerste instantie de ouders of verzorgers, zij hebben een belangrijke/leidende rol bij de educatie over alcoholgebruik door jongeren. Daarnaast spelen ook scholen hierbij een belangrijke rol. Bij ouders en opvoeders zetten we vooral in op educatieve communicatie. Ook hier is de inhoud van de boodschap gericht op regelgeving, maar met name op de gevolgen van alcoholgebruik op de gezondheid van jongeren. Tevens richt de educatieve communicatie zich op de rol van de ouder rondom dit onderwerp. Scholen zijn onze partners bij communicatie en educatie richting zowel ouders/verzorgers als richting de jongeren.
Nr . 1
2
3
Actiepunt Ouderavonden op basis- en voorgezet onderwijsscholen met verplicht onderdeel alcohol-voorlichting. Lokale communicatiecampagne in het kader van de NIX18 campagne. Op de website van het CJG ’tips en tricks middelengebruik’ plaatsen.
Communicatie & educatie UitvoeKosten (in euring/monitoring ro’s) Jaarlijks. 2014-2017 Financiën vanuit regionale verslavingspreventie (via Regiogemeente Leiden) 2014-2017 Financiën vanuit Jaarlijks minimaal uitvoeringskostwee acties, bijvoorten Lokaal Gebeeld brief of publizondheidsbeleid catie. (€2.000,-) Uiterlijk eind 2014 -
Partners GGD, scholen
Gemeente, GGD en overige partners
CJG (Centrum Jeugd & Gezin)
4
Deskundigheidbevordering binnen de school: docenten, zorgcoördinatoren
2014-2017 In het schooljaar 2014/2015 wordt gestart met het uitwerken van dit punt.
Financiën vanuit regionale verslavingspreventie
GGD, scholen
5
Versterking signalerings- en verwijzingsfunctie
Opleiding door Brijder van professionals bij Jeugd en jongerenwerk, Maatschappelijk werk, Jeugdzorg en Jeugd GGZ Plaatsgerichte signalering, advies en doorverwijzing Meer afstemming en aansluiting tussen partners (professionals hebben vaker met elkaar contact over specifieke casus)
Financiën vanuit uitvoeringskosten Lokaal Gezondheidsbeleid (€1.500,-) & vanuit regionale verslavingspreventie Financiën vanuit gemeentelijke bijdrage RDOG
Gemeente, GGD, Brijder, scholen
6
In het schooljaar 2014/2015 wordt gestart met het uitwerken van dit punt in samenwerking tussen de gemeente, GGD, Brijder en de scholen. 2014-2017 In het schooljaar 2014/2015 wordt gestart met het uitwerken van dit punt.
Wordt reeds uitgevoerd. 2014-2017 In het schooljaar 2014/2015 wordt gestart met het uitwerken van dit punt.
Financiën vanuit subsidie jongerenwerk -
Jongerenwerk
7
8
Brijder
Docenten/ mentoren, schoolmaatschappelijk werk, CJG, Brijder
5
c. Alcoholverstrekkers De DHW is van toepassing op alle alcoholverstrekkers. Horeca, sportkantines en slijterijen moeten zich houden aan de vergunningplicht, leeftijdsgrenzen enzovoort. Daarnaast geldt lokaal dat moet worden voldaan aan de regels die zijn gesteld in de Drank- en horecaverordening Teylingen. In 2014 richten we ons qua toezicht en handhaving op de preventieve (educatieve) aanpak. We zorgen dat alle vergunningen op orde zijn en bespreken 1-op-1 met vergunninghouders de regels en aanpak rond de leeftijdsgrenzen. Daarnaast richten we ons op nalevingscommunicatie. Dit is bijvoorbeeld communicatie naar aanleiding van mystery guests onderzoeken. Nr . 1
Actiepunt
2
Taken uit de intentieverklaring alcohol, jongeren en sport blijvend uitvoeren en monitoren
Lokale communicatie-campagne in het kader regelgeving DHW
Uitvoering/monitoring 2014-2017 Jaarlijks minimaal een actie, bijvoorbeeld themapagina of nalevingscommunicatie n.a.v. Mystery Guests onderzoek. 2014-2017 In het derde kwartaal van 2014 worden deze taken actief opgepakt.
Kosten (in euro’s) Financiën vanuit uitvoeringskosten Lokaal Gezondheidsbeleid (€2.000,-)
Partners
-
Sportverenigingen
Waar mogelijk alcoholverstrekkers
3
(Sport)verenigingen ondersteunen door het geven van trainingen ‘Instructie Verantwoord Alcoholgebruik’ (IVA)
2014-2017 Elk jaar geeft Welzijn Teylingen één training waardoor gemiddeld 45 barvrijwilligers worden opgeleid
Financiën vanuit subsidie Welzijn Teylingen
Welzijn Teylingen, sportverenigingen
4
Bedrijfsbezoeken bij alle DHWvergunninghouders: horeca, slijterijen en paracommerciële inrichtingen (waaronder sportkantines): vergunningen controleren + educatieve voorlichting Leeftijdscontroles bij minimaal twee evenementen
2014
-
DHW-inspecteurs Vergunningverleners afdeling Gemeentewinkel
2015-2017
-
2015-2017
-
Regionale pool (DHWinspecteurs) Hillegom, Lisse en Katwijk DHW-inspecteurs Vergunningverleners afdeling Gemeentewinkel
Jaarlijks minimaal twee leeftijdscontroles per categorie: horeca, paracommercie (waaronder sportkantines), supermarkten en slijterijen Jaarlijks minimaal één Mystery Guestsonderzoek uitvoeren, gevolgd door nalevingscommunicatie
2015-2017
Financiën Vanuit budget Openbare Orde en Veiligheid
Handhaving
5
6
7 6
Bijlage 1:
artikelen Drank- en horecawet
Artikel 43a 1. De gemeenteraad stelt uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding van dit artikel voor de eerste maal een preventie- en handhavingsplan alcohol vast. Vervolgens wordt dit plan elke vier jaar gelijktijdig met de vaststelling van de lokale nota gezondheidsbeleid, bedoeld in artikel 13, tweede lid, van de Wet Publieke Gezondheid, vastgesteld. Het plan kan tussentijds worden gewijzigd. 2. Het plan bevat de hoofdzaken van het beleid betreffende de preventie van alcoholgebruik, met name onder jongeren, en de handhaving van de wet. 3.
In het plan wordt in ieder geval aangegeven: a. wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol; b. welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen, al dan niet in samenhang met andere preventieprogramma’s als bedoeld in artikel 2, tweede lid, onderdeel d, van de Wet Publieke Gezondheid; c. de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; d. welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden.
Artikel 45 1. Het is degenen die de leeftijd van 18 jaar nog niet hebben bereikt, met uitzondering van personen van 16 of 17 jaar die dienst doen in een inrichting waarin het horecabedrijf wordt uitgeoefend, waaronder begrepen het zijn van barvrijwilliger in een inrichting in beheer bij een paracommerciële rechtspersoon, verboden op voor het publiek toegankelijke plaatsen alcoholhoudende drank aanwezig te hebben of voor consumptie gereed te hebben, met uitzondering van plaatsen waar bedrijfsmatig of anders dan om niet alcoholhoudende drank voor gebruik elders dan ter plaatse wordt verstrekt. 2. Overtreding van het eerste lid wordt gestraft met een geldboete van de eerste categorie. 3. De in dit artikel strafbaar gestelde feiten zijn overtredingen.
7
