Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl
Pleegouders Actie Tsjernobyl vzw – Afdeling Antwerpen
Presentatiemap Uitgave 2007
-1-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl Inhoud
1.
Wit-Rusland Belarus ....................................................................................................................3 1.1 Inleiding ....................................................................................................................................................3 1.2 Het land en zijn reservers.........................................................................................................................3 1.3 Bevolking en instellingen ..........................................................................................................................3 1.3.1 Bevolking...........................................................................................................................................3 1.3.2 Instellingen ........................................................................................................................................4 1.4 Economie..................................................................................................................................................4 1.4.1 Landbouw ...............................................................................................................................................4 1.4.2 Mijnen en industrieën..............................................................................................................................4 1.4.3 Uitwisselingen.........................................................................................................................................5 1.5 Geschiedenis..............................................................................................................................................5 1.5.1 De Russische en later de sovjetoverheersing ........................................................................................5 1.5.2 De Onafhankelijkheid..............................................................................................................................5
2. De ramp in Tsjernobyl - 26 april 1986 .......................................................................................7 2.1 2.2 2.3
3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Tsjernobyl 26 april .....................................................................................................................................7 Na de ramp...............................................................................................................................................7 Wat kan er gedaan worden? ....................................................................................................................8
Pleegouders Actie Tsjernobyl..................................................................................................10 Is het opnemen van een kind uit besmet gebied (medisch) zinvol?.......................................................10 Doelstelling P.A.T. – Pleegouders Actie Tsjernobyl ...............................................................................10 De financiën............................................................................................................................................11 De gastgezinnen.....................................................................................................................................12 De gastkinderen .....................................................................................................................................12 Konvooien...............................................................................................................................................12
4 Bestuur PAT Afdeling Antwerpen .............................................................................................13
-2-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl
1. Wit-Rusland Belarus 1.1 Inleiding De republiek Wit-Rusland, één van de Oost-Europese landen, heeft als grenzen: Litouwen en Letland in het noordwesten, Rusland in het oosten, Oekraïne in het zuiden en Polen in het westen. WitRusland heeft geen maritieme uitweg. Deze voormalige socialistische republiek van de USSR is onafhankelijk sedert 1991. De oppervlakte van het land bedraagt ongeveer 207.595 km2. Minsk is niet enkel de hoofdstad, maar ook de grootste stad van het land.
1.2 Het land en zijn reservers Wit-Rusland is een enorme laagvlakte, dikwijls moerassig, bezaaid met heuvels, met als hoogste punt de Kale Berg (346 m). In het zuiden vindt men de uitgestrekte, bijna onbewoonde polesische moerassen, Bossen bedekken nog voor 45.30 % het grondgebied. In het noorden vindt men naaldbomen, dennenbossen en berken. In het zuiden overheersen eiken, olmen en witte beuken. Het land telt ongeveer 4 000 meren en rivieren. De grootste onder hen zijn de Daugava in het noorden, de Niemen en de Dniepr met bijrivieren in het westen. De bevaarbare stromen en het kanaal Dniepr-Boug voorzien een toegang tot de Baltische en de Zwarte zee. In het algemeen geniet het land van een matig en vochtig vastelandsklimaat met koudere temperaturen in het oosten, waar de streek meer onderworpen is aan de continentale invloeden. De bossen herbergen everzwijnen en elanden; bevers zijn talrijk in de moerassen. Vroeger waren de Europese bisons zeer talrijk in Wit-Rusland. Vandaag dreigen ze te verdwijnen en worden dan ook beschermd door een regeringsdecreet. De kernramp van Tsjernobyl heeft 20 % van de landen onbruikbaar gemaakt en 30 % zijn zwaar besmet.
1.3 Bevolking en instellingen 1.3.1
Bevolking De Wit-Russen die de Slavische taal spreken maken meer dan drie vierde van de totale bevolking uit, geraamd op 10 350 194 inwoners in 2001. De densiteit bedraagt 47.8 inwoners per km2. Met een vruchtbaarheidsindex van 1.4 kinderen per vrouw, wordt de jaarlijkse bevolkingsgroei geschat op – 01 % voor de periode 1995-2000. De levensverwachting bedraagt 69.6 jaar. De Russen vertegenwoordigen de belangrijkste minderheid in het land, hetzij 13.2 % van de bevolking. De andere minderheden worden samengesteld uit Oekraieners (2.9 %). Het orthodoxe Christendom wordt beoefend door 80 % van de bevolking. De levensverwachting, de kindersterfte en de gezondheidsstatistieken zijn globaal gezien bevredigend. Toch weegt de kernramp van Tsjernobyl - die in het naburige Oekraïne in 1986 plaatsvond - zwaar door op de volksgezondheid. Een groot deel van de bevolking van Wit-Rusland kwam om tijdens de Tweede Wereldoorlog. Men moest wachten tot de jaren zeventig om terug het bevolkingsniveau van voor de oorlog te bereiken. Na de tweede wereldoorlog onderging Wit-Rusland, dat tot dan voornamelijk een agrarisch en landelijk karakter had, een snelle urbanisatie onder impuls van Stalin. De verhouding stedelingen is meer dan verdubbeld van 1959 tot 1989, gaande van 31 naar 65%; in 1999 bedroeg de stedelijke bevolking 74 %. Minsk, de hoofdstad en grootste stad van het land, ontwikkelde zich snel en telde 1 680 000 inwoners in 1999. De andere grote steden zijn Gomel (503 700), Mogilev (363 000), Vitebsk (356 000) en Grodno (277 000). Het land wordt administratief onderverdeeld in zes gewesten.
-3-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl 1.3.2
Instellingen De grondwet gestemd in maart 1994, plaatste een president aan het hoofd van het land, die verkozen werd voor een periode van vijf jaar en niet meer dan twee opeenvolgende mandaten kan uitoefenen. Een Parlement samengesteld uit 360 afgevaardigden bezit de wettelijke macht. Zijn leden worden - eveneens voor een duur van vijf jaar - met rechtstreeks algemeen stemrecht verkozen. De president benoemt een eerste minister en stelt een regering samen. Die benoemingen moeten door het Parlement goedgekeurd worden. Dit grondwettelijk systeem werd zwaar op de proef gesteld toen op 24 november 1996 president Loukachenko door een betwiste volksraadpleging een nieuwe grondwet liet goedkeuren. De 13de Opperste Sovjet (het parlement) werd ontbonden en vervangen door een Nationale Assemblee van twee kamers : een hoger huis, de republieksraad (64 afgevaardigden, waarvan 8 door de president benoemd worden) en een kamer van vertegenwoordigers (110 leden rechtstreeks verkozen met algemeenheid van stemmen). De autoritaire macht heeft zich verder nog uitgebreid en Internationale proteststemmen lieten zich horen. Wit-Rusland besteedde 4.2 % van zijn bruto binnenlands product (BBP) aan landsverdediging in 1997 en beschikt over een leger van 72 500 manschappen (50 500 in de landmacht en 22 000 in de luchtmacht)
1.4 Economie Zoals de meeste ex-sovjetrepublieken heeft Wit-Rusland geleden onder het verbreken van de traditionele commerciële banden en het overschakelen naar de markteconomie. De economie van het land – onder invloed van de forse stijging vande prijzen en de beperkingen in de bevoorradingen van Russische petroleum en andere grondstoffen – vertoonde in 1992 een daling van zijn productie van ongeveer 11 %, tweemaal minder echter dan de daling vastgesteld in de andere republieken. Deze resultaten zijn verslechterd in 1993, jaar waarin de inflatie 25 % overschreed en het binnenlands bruto product een vermindering van 14 % kende. In 1997 steeg het binnenlands bruto product, vermits het geraamd werd op 45.1 miljard dollars (tegen 21.35 miljard in 1995) hetzij 4 380 dollars per inwoner. De inflatievoet is terug naar 62 % gestegen in 1997, hetgeen de waarnemers doet veronderstellen dat het ‘’marktsocialisme’’ aangemoedigd door Loukachenko niet het aangekondigde economisch mirakel zal teweegbrengen. 1.4.1 Landbouw De primaire sector vertegenwoordigt 24 % van het bruto nationaal product en verschaft werk aan ongeveer 19 % van de actieve bevolking. De veefokkerij en de melkindustrie dragen bij voor meer dan de helft van de totale landbouwproductie, maar de teelten vertegenwoordigen eveneens een belangrijk deel. De voornaamste teelten zijn: de aardappel (waarvan Wit-Rusland de eerste wereldproducent per inwoner is), vlas, koren, suikerbiet en graangewassen (gerst, haver en rogge) Talrijke moerassen werden drooggelegd en omgevormd tot landbouwgrond die vandaag tot de vruchtbaarste en meest productieve van het land behoren. Toch heeft de ramp van Tsjernobyl hier ook een belangrijke weerslag: ongeveer 20 % van de landbouwgronden van het land zijn onbruikbaar geworden. 1.4.2 Mijnen en industrieën De secundaire sector vertegenwoordigt 26 % van het BNP et stelt 31 % van de actieve bevolking tewerk. Het industrieel potentieel werd in de tweede wereldoorlog bijna volledig vernietigd, maar werd na het conflict snel hersteld. Wit-Rusland heeft een belangrijke chemische industrie ontwikkeld, die meststoffen en plastiek levert. De olieleiding die de landen van centraal en Oost-Europa bevoorraadt, heeft een positieve invloed voor Wit-Rusland, dat een industrie van belangrijke raffinaderijen bezit. Wit-Rusland vervaardigt verder nog auto’s, hout, machines en consumptieproducten, zoals o.a. televisie en fietsen. Linnen stoffen, wol en katoen zijn de voornaamste textielproducten. Niettemin beleeft de secundaire sector sinds enkele jaren een negatief groeicijfer. Het land bezit nauwelijks mijnen en moet dus bijna 90 % van zijn energie invoeren, vermits zij geen enkele kerncentrale bezit.
-4-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl 1.4.3 Uitwisselingen De tertiaire sector vertegenwoordigt 50 % van het BNP en verschaft werk aan 50% van de actieve bevolking. Het verslechteren van de economische voorwaarden heeft de conservatieven ertoe aangezet politieke druk uit te oefenen ten voordele van een economische unie tussen Wit-Rusland en Rusland. In april 1994 werd een monetair akkoord met Rusland gesloten, dat toeliet de handels- en douanebeperkingen te verminderen en af te zien van Wit-Russische deviezen ten voordele van de Russische roebel Wit Rusland is de tweede ex-sovjetrepubliek na Tadzjikistan die de roebel terug als officieel betaalmiddel heeft ingevoerd en die zijn monetaire controle aan Rusland overgelaten heeft. In 1997 is de uitvoer naar Rusland met 40 % gestegen, wat meer dan waarschijnlijk de economische heropleving van het land gunstig heeft beïnvloed.
1.5
Geschiedenis Wit-Rusland wordt in de vijfde eeuw bevolkt door Oosterse Slaven en maakt tot de dertiende eeuw deel uit van de eerste Russische staat : het prinsbisdom Kiev, dat in 1240 door de Tartaren vernield wordt. Het grootste gedeelte van Wit-Rusland gaat dan onder de heerschappij van Litouwen, vooraleer een Pools bezit te worden tijdens de fusie van twee staten, beslist door het verdrag van Lublin in 1569. Gelegen tussen Polen en Rusland, wordt Wit-Rusland dikwijls als slagveld gebruikt tijdens de talrijke oorlogen die de twee landen voeren gedurende de zestiende en zeventiende eeuw.
1.5.1 De Russische en later de sovjetoverheersing Ten gevolge van de opeenvolgende verdelingen van Polen in 1772, 1793 en 1795 verwerft Rusland het volledige territorium van Wit-Rusland. Wanneer de Franse troepen,aangevoerd door Napoleon,het land onderwerpen in 1812, blijft er na eerst de Russische en dan de Franse uittocht een vernield gebied over door het principe van verbrande aarde. De uiterste armoede blijft bestaan gedurende heel de negentiende eeuw. Veel Wit-Russen wijken uit naar Siberië of naar de Verenigde Staten. Geen onafhankelijke Wit-Russische staat kan het licht zien voor de twintigste eeuw, niettegenstaande het bestaan van een nationalistische beweging die zich op het einde van de negentiende eeuw begint te ontwikkelen. Na het instorten van het Russische rijk ten gevolge van de revolutie in 1917, wordt de democratische Wit-Russische republiek uitgeroepen in maart 1918, maar wordt zeer snel verpletterd door de bolsjewieken die een socialistische sovjetrepubliek oprichten (SSR) in januari 1919. Polen, vastberaden haar historische grenzen te heroveren, dringt de streek binnen en bekomt het oostelijke deel van Wit-Rusland met het verdrag van Riga, getekend in 1921. Het overige gebied vormt de federale republiek van de USSR in 1922. Na de inval van Polen door Duitsland in 1939 wordt door het Duits-Sovjetakkoord het oostelijk deel van Wit-Rusland terug bij de federale republiek van de SSR gevoegd. Het grondgebied van WitRusland wordt zo bijna verdubbeld. In juni 1941 vallen de Duitsers Wit-Rusland binnen. In 1944 worden zij verjaagd maar laten een verwoest land achter. Buiten enkele kleine zones toegekend aan Polen, worden de politieke grenzen van 1939 van de SSR Wit-Rusland bevestigd, volgens de bepalingen van een verdrag getekend tussen Polen en de USSR in 1945. Ditzelfde jaar wordt de republiek een onafhankelijk lid van de Organisatie van de Verenigde Naties. 1.5.2 De Onafhankelijkheid Het ineenstorten van het communisme in 1991 in de USSR ligt aan de basis van de volledige onafhankelijkheid. De nieuwe natie speelt een belangrijke rol in het vormen van de Gemeenschap van Onafhankelijke Staten. De eerste Top wordt ook in 1991 te Minsk gehouden. In juli 1993 is Wit-Rusland één van de ondertekenaars van het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens. Ditzelfde jaar verbindt zij zich ertoe alle atoomwapens te verwijderen voor 1996. In januari 1994 zet de Opperste Sovjet president Stanislas Chouchkevitch af, officieel omwille van zijn onmacht de corruptie binnen de regering te bestrijden. In werkelijkheid is het om reden van zijn weigering tot toenadering met Rusland. Hij wordt vervangen door de conservatieve Metchislav Hyrb. In maart 1994 keurt Wit-Rusland een nieuwe grondwet goed, proclameert haar neutraliteit en haar nucleaire tegenstand. In juli van hetzelfde jaar, kent het land zijn eerste presidentsverkiezingen, tijdens dewelke de populistische Alekssandr Loukachenko een verpletterende overwinning behaalt op zijn uittredende eerste minister Viatcheslav Kebitch. Het gecontesteerde referendum van november 1996, gehouden met het doel de grondwet te hervormen, bundelt de machten in de handen van -5-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl president Loukachenko, die zo zijn mandaat verlengd ziet tot in 2001. Zijn autoritarisme, gebonden aan een toegegeven nostalgie voor het sovjetsysteem en zijn wens te fusioneren met Rusland, maken zelfs de rechters van het Hoger Hof woedend, die de wettelijkheid van dit referendum betwisten. De economische situatie in Wit-Rusland blijft rampzalig. Het BIP daalt met 10 % tussen 1990 en 1996. De hervormingen zijn dode letter. De parallelle economie laat de Wit-Russen toe te overleven. WitRusland versterkt de banden met Rusland door in december 1999 een verdrag te ondertekenen met Vladimir Poetin om te komen tot een economische, militaire en politiesamenwerking. Een gemeenschappelijke munt wordt zelfs voorzien tegen 2005 (waarschijnlijk de roebel). Loukachenko voert een repressiepolitiek ten overstaan van de oppositie (verdwijningen, gevangenschap) en tracht zijn electoraat te bewaren door populistische maatregelen te nemen (staatsbanen, regelmatig storten van lonen…) Door het wegwerken van de oppositie, is het resultaat van de verkiezingen die in oktober 2000 gehouden worden, in het voordeel van Loukachenko. In september 2001 wordt hij herverkozen tijdens de eerste stembeurt met 78 % van de stemmen. De organisatie voor de veiligheid en de samenwerking in Europa noemt deze verkiezing ondemocratisch. Niettemin is het een feit dat de laatste Europese dictator de steun krijgt van een groot gedeelte van de bevolking, die nog gespaard bleef van de sociale onrechtvaardigheden die de democratische veranderingen in Oost-Europa kenmerken. Deze herverkiezing - de sovjetperiode waardig - kan slechts de volledige afzondering van Wit-Rusland versterken. Wit-Rusland onderhoudt slechts betrekkingen met Rusland en landen onder embargo zoals Libië en Irak aan wie zij wapens verkoopt. Bron "Encyclopédie Microsoft @ Encarta 2002 "– vrij vertaald
-6-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl
2. De ramp in Tsjernobyl - 26 april 1986 2.1
Tsjernobyl 26 april Op zaterdag 26 april 1986 om 01u24 's morgens deed zich in de toenmalige USSR, in de republiek Oekraïne, één van de meest markante gebeurtenissen voor in de geschiedenis van de kernenergie voor burgerlijke doeleinden: het ongeval van Tsjernobyl. Dit ongeval deed zich voor nadat gedurende meer dan dertig jaar elektriciteit door kernenergie opgewekt werd zonder dat één dode te wijten aan radioactiviteit te betreuren viel, alvast volgens de officiële gegevens. Op te merken valt dat bij het ongeval in het Three Mile Island in 1979, het zwaarste tot dan, er in de centrale noch bij de omwonenden ooit enig gevaar geweest is.
Bouw van de sarcofaag
Het ongeval in Tsjernobyl heeft zich voorgedaan naar aanleiding van een proef; men wou nagaan of, wanneer de turbogeneratoraggregaten van het net afgekoppeld zouden worden en het dus geen stroom zou leveren aan de centrale, de inertie van de rotor van de aggregaten voldoende zou zijn voor de stroomvoorziening van de koelpompen van de reactor, dit in afwachting dat de diesel-noodaggregaten opgestart werden.
De gevolgen waren catastrofaal, zeker voor WitRusland, Belarus, waar 70% van al het radioactief materiaal dat in de atmosfeer werd geslingerd terechtkwam. Eén vijfde van de oppervlakte van de republiek werd zo De centrale gezien vanaf de verlaten stad Pripyat sterk bestraald dat in één klap in het gebied de voornaamste inkomstenbron, landbouw, bosbouw en veeteelt onmogelijk werd. Hele steden en dorpen moesten worden ontruimd en zullen nooit meer bewoond worden al het voedsel en de hele veestapel was bestraald en niet meer bruikbaar. Door het uiteenvallen van de vroegere SovjetUnie kan Wit-Rusland nu alleen opdraaien voor de gevolgen van een ramp veroorzaakt in het buurland Oekraïne. Door de onschatbare miljarden schade, het menselijk leed, de tienduizenden hectaren onbruikbaar geworden, ooit zo vruchtbare, grond is het land nu nog steeds ontredderd en heerst er grote voedselschaarste. Nu, zovele jaren later blijkt de aanwezigheid van radioactieve stoffen in het lichaam slechts voor een fractie afkomstig te zijn van de rechtstreekse straling. De grote boosdoener is de aanwezigheid van radionucliden in de voeding. Men stelt dan ook vast dat de "lichamelijke" besmetting veel verder reikt dan het zogenaamde besmette gebied.
2.2
Na de ramp In Wit-Rusland leven haast 3 miljoen mensen in zones met een radioactiviteit hoger dan 1 curie per km², de actuele evacuatienorm. Het meest afdoende middel zou de evacuatie zijn van de 3 miljoen inwoners. Dit is een onmogelijke opdracht, dit betekent evacuatie van 30% van de bevolking. In een eerste fase is begonnen met een verplichte evacuatie, doch spoedig werd de forse dwang achterwege gelaten. Vooreerst was er het bouwen van woningen dat enorme financiële en materiële inspanningen vergden. Zelfs in het "rijke" Westen zou het bouwen van nieuwe woningen voor 30% van de bevolking onmogelijk zijn. -7-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl Verder is er het probleem van de aanvaarding in de nieuwe omgeving. De geëvacueerde krijgen een nieuwe woning terwijl de autochtonen in hun oude houten huizen moeten blijven. Om de "gedeporteerde" families ter wille te zijn werden hen ook diverse voordelen toegekend, wat de aanvaarding door de oorspronkelijke bevolking nog meer bemoeilijkte. En dan is er het heimwee naar de vertrouwde omgeving, het dorp, de dorpsgenoten, het vertrouwde werk... Na enkele jaren werden er dan ook nieuwe woningen opgetrokken in vertrouwde streek maar in "minder besmette" gebieden (<4 cu/km² op dat ogenblik - 1990 - de Westerse evacuatielimiet) Buiten de evacuatie bestaat er ook het alternatief van de "afscherming". De grond 60 cm diep afgraven is het meest logische, doch onuitvoerbaar, ofwel de bevolking voeden met ingevoerde reine producten (incl. dranken). Deze laatste mogelijkheid werd theoretisch toegepast door de bewoners van besmette gebieden een subsidie te geven om ingevoerde goederen te kopen. Al vrij snel werd het geld gebruikt om de levensstijl te verbeteren en at men terug de goedkope groenten en vlees uit de omgeving. De subsidie, lokaal lijkkistengeld genoemd, is ondertussen al lang afgeschaft. Nu, zoveel jaar later blijkt de aanwezigheid van radioactieve stoffen in het lichaam slechts voor een fractie afkomstig te zijn van de rechtstreekse straling. De grote boosdoener is de aanwezigheid van radionucliden in de voeding. Men stelt dan ook vast dat de "lichamelijke" besmetting veel verder reikt dan het zogenaamde besmette gebied.
2.3
Wat kan er gedaan worden? In Wit-Rusland leven haast 3 miljoen mensen in zones met een radioactiviteit hoger dan 1 curie per km², de actuele evacuatienorm. Het meest afdoende middel zou de evacuatie zijn van de 3 miljoen inwoners. Dit is een onmogelijke opdracht, dit betekent evacuatie van 30% van de bevolking. In een eerste fase is begonnen met een verplichte evacuatie, doch spoedig werd de forse dwang achterwege gelaten. Vooreerst was er het bouwen van woningen dat enorme financiële en materiële inspanningen vergden. Zelfs in het "rijke" Westen zou het bouwen van nieuwe woningen voor 30% van de bevolking onmogelijk zijn. Verder is er het probleem van de aanvaarding in de nieuwe omgeving. De geëvacueerde krijgen een nieuwe woning terwijl de autochtonen in hun oude houten huizen moeten blijven. Om de "gedeporteerde" families ter wille te zijn werden hen ook diverse voordelen toegekend, wat de -8-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl aanvaarding door de oorspronkelijke bevolking nog meer bemoeilijkte. En dan is er het heimwee naar de vertrouwde omgeving, het dorp, de dorpsgenoten, het vertrouwde werk... Na enkele jaren werden er dan ook nieuwe woningen opgetrokken in vertrouwde streek maar in "minder besmette" gebieden (<4 cu/km² op dat ogenblik - 1990 - de Westerse evacuatielimiet) Buiten de evacuatie bestaat er ook het alternatief van de "afscherming". De grond 60 cm diep afgraven is het meest logische, doch onuitvoerbaar, ofwel de bevolking voeden met ingevoerde reine producten (incl. dranken). Deze laatste mogelijkheid werd theoretisch toegepast door de bewoners van besmette gebieden een subsidie te geven om ingevoerde goederen te kopen. Al vrij snel werd het geld gebruikt om de levensstijl te verbeteren en at men terug de goedkope groenten en vlees uit de omgeving. De subsidie, lokaal lijkkistengeld genoemd, is ondertussen al lang afgeschaft. Nu, zoveel jaar later blijkt de aanwezigheid van radioactieve stoffen in het lichaam slechts voor een fractie afkomstig te zijn van de rechtstreekse straling. De grote boosdoener is de aanwezigheid van radionucliden in de voeding. Men stelt dan ook vast dat de "lichamelijke" besmetting veel verder reikt dan het zogenaamde besmette gebied.
Brief uit Wit-Rusland
-9-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl
3. Pleegouders Actie Tsjernobyl 3.1 Is het opnemen van een kind uit besmet gebied (medisch) zinvol? Het heeft inderdaad zin omdat er hier een periode beleefd wordt zonder radioactieve belasting en dat, door toevoeging aan het lichaam van niet-radioactieve mineralen en metalen, het lichaam de kans krijgt de aanwezige radioactieve stoffen weg te wassen. Verse groenten en fruit vullen daarenboven het algemene tekort aan vitamines, ontstaan door eenzijdige voeding, op. Een verblijf in het buitenland is een zegen voor een kind uit de besmette regio. Het kan aansterken en een reserve vitamines aanleggen. Maar er is meer. De meeste gastgezinnen smeden een band met de gastkinderen. Ze corresponderen, sturen voedselpakketten, geneesmiddelen, vitamines... Studieresultaten worden gevolgd, Belgische en WitRussische gezinnen nodigen elkaar uit... Op de kinderen kan dit een zeer stimulerend effect hebben, zo getuigen hun leerkrachten. Het enige nadelige effect voor een kind zou kunnen zijn dat een te lang verblijf (b.v. 2 maanden in onze zachte winter), de aangepastheid aan de Wit-Russische levensomstandigheden, aan de lokale biotoop, de weerstand tegen de lokale "bedreigingen" (klimaat, voeding, infecties, ...) doet afnemen.
3.2 Doelstelling P.A.T. – Pleegouders Actie Tsjernobyl De doelstelling van PAT ‘Pleegouders Aktie Tsjernobyl” staat in de statuten als volgt omschreven:
" De vereniging heeft tot doel kinderen in nood, in principe slachtoffers van de Tsjernobylramp, en hun naasten onder elke mogelijke vorm te helpen."
De doelstelling laat, zoals u zult gemerkt hebben, de mogelijkheid open om ook op andere manieren te helpen dan door het opvangen van kinderen tijdens de grote vakantie.
De vzw heeft GEEN bezoldigde medewerkers. - 10 -
-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl Reeds vanaf de oprichting van de vzw op 7 mei 1992 werd deze doelstelling ingevuld door kinderen uit Wit-Rusland gedurende de maand juli of augustus een gezondheidsvakantie aan te bieden bij een gastgezin. Vanaf hun 8 jaar tot hun 16 jaar keren de kinderen elk jaar terug naar hun gastgezin om van een gezondheidsverlof te genieten. De verzekering- en reiskosten worden door de gastgezinnen en de organisatie gedragen. P.A.T. tracht ook goederen naar de besmette gebieden te transporteren. Het is echter aangewezen om geen overmaat aan goederen te sturen. Echte steun moet er immers over waken de lokale economie te stimuleren en deze zeker niet te verstoren door goederen die lokaal verkrijgbaar zijn als steun uit het buitenland aan te voeren.
3.3 De financiën Het meest risicovolle van deze filantropische onderneming is uiteraard het financiële aspect. De kostprijs voor het transport van 40 kinderen en begeleiders varieert tussen 5.000 en 7.000 €. Het prijsverschil is afhankelijk van de gekozen busfirma. Momenteel (2006) is er een overeenkomst, met een Wit-Russische firma, die het transport verzorgt aan 2 x 2500 € + brandstof: Voor een bus van een Belgische firma moet men al vlug 2 x 3600 € betalen. Ook al is het comfort wat minder in de Witrussische bussen toch betekent het gebruik ervan een meerwaarde voor de lokale Wit-Russische economie. Het is natuurlijk wenselijk de kinderen een zo min mogelijk belastende reis te bezorgen doch het grote probleem blijft het vergaren van de gelden. Boven op de reiskosten komen de kosten voor de ziekteverzekering en de correspondentiekosten (fax, telefoon, post, ...). In Belarus, Wit-Rusland, bestaat geen ziekteverzekering zoals wij dat kennen. De gasten zijn dan ook niet verzekerd in het buitenland. Vanaf 2004 overnachten de kinderen tijdens hun reis ook eenmaal in een hotel. De belangrijkste geldsommen worden meestal verkregen door giften, het verkopen van steunkaarten, een mosselfeest, een rommelmarkt, een BBQ,... P.A.T. sluit een speciale ziekteverzekering af voor reizigers uit het Oostblok. De kostprijs bedraagt (groepstarief) 25 € per maand per persoon. Een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid voor activiteiten georganiseerd door de vzw wordt eveneens aangegaan. De vzw heeft geen personeelskosten of vergoedingen voor beheerders. Alle beheerders oefenen hun taak onbezoldigd uit. De burgerlijke aansprakelijkheid tegenover derden (tijdens het verblijf in het gezin) wordt gedragen door de familiale verzekering van de gastgezinnen. Alle initiatieven van onze leden en sympathisanten om geld in de lade te krijgen zijn dus van harte welkom.
- 11 -
-
Presentatiemap P.A.T. Pleegouders Actie Tsjernobyl
3.4 De gastgezinnen Kandidaat-gastgezinnen worden vooral "geworven" via oproepen in radio en pers maar ook door toevallige persoonlijke contacten met een gastgezin of een beheerder. Bij de eigenlijke selectie, na een huisbezoek, wordt uitgegaan van een dossier. Elk kandidaat-gastgezin ondertekent een verklaring waarin staat dat het gastkind in goede omstandigheden, qua voeding, ontspanning, enz., zal worden opgevangen, met het nodige respect voor de eigen cultuur van het kind. De vzw behoudt zich het recht bij twijfel aan de kwaliteit zonder meer het kind in een ander gezin onder te brengen, zelfs tijdens het verblijf. Bovendien dienen de gastgezinnen een officieel document voor te leggen met de samenstelling van het gezin en voor elke meerderjarige die hierop wordt vermeld een bewijs van zedelijk gedrag. Indien een gezin weigert aan deze voorwaarden te voldoen wordt het geschrapt. Het gastgezin betaald een deel van de transportkosten van het pleegkind en zal er ook voor zorgen dat het kind van bij de aankomst tot en met het vertrek geniet van het verblijf in het gastgezin, zodat de ouders en vrienden van het gastkind verrast opkijken bij de terugkeer in Wit-Rusland. Gun uw gezin de meerwaarde van het contact met een kind uit een ander land, met een vreemde cultuur en creëer een vriendschapsband met een gezin uit Belarus.
3.5 De gastkinderen De kinderen worden in Belarus aangeduid door een Wit-Russische organisatie. De vzw mag dit voorstel evenwel aanpassen en kan kinderen laten schrappen of toevoegen. Het is evenwel vanzelfsprekend dat de v.z.w. bijzondere kenmerken kan opleggen, zoals bijvoorbeeld een doof kind voor een Belgisch doof gezin. Contractueel is bepaald dat de kinderen komen uit besmet gebied, uit hulpbehoevende gezinnen en dat de Wit-Russische gezinnen niets hoeven te betalen De kinderen die bij ons hun gezondheidsvakantie doorbrengen komen uit de regio’s Mogilev en Gomel. Deze regio’s zijn door de ramp het ergste getroffen. Het is echter moeilijk om in een land met een andere taal en erg verschillende levensgewoontes de vriendjespolitiek volledig uit te sluiten.
3.6 Konvooien Twee maal per jaar organiseren wij ook een konvooi naar Wit-Rusland. Onze pleegouders kunnen met dit konvooi hulpmiddelen meegeven voor de families van onze Wit-Russische kinderen. Goederen voor deze konvooien bekomen wij eveneens van bedrijven die ons logistiek ondersteunen. Momenteel bestaat onze hulp vooral uit voedingsmiddelen en kledij. Ter plaatse in Wit-Rusland worden de goederen verdeeld over de verschillende dorpen. In deze dorpen worden de goederen door ons over de verschillende projekten verdeeld, zodat wij toch nog controle houden over het goed terechtkomen van deze goederen. De structuur van P.A.T. is volledig opgebouwd door vrijwilligers zodat wij geen werkingskosten hebben en zo alle verworven fondsen volledig ten goede komen aan de Wit-Russische kinderen.
- 12 -
-
WƌĞƐĞŶƚĂƚŝĞŵĂƉW͘͘d͘ʹWůĞĞŐŽƵĚĞƌƐĐƚŝĞdƐũĞƌŶŽďLJů BESTUUR P.A.T. AFDELING ANTWERPEN – NOORDERKEMPEN Voorzitter
:
Schatbewaarder :
Secretaris :
Bestuurslid :
Ronny TIMMERMANS Deken Verbiststraat 30 2910 ESSEN Tel. : 03-667 00 52
e-mail :
[email protected]
Leo ORBAN Ganzendries 23 2920 KALMTHOUT Tel. : 03-666 62 33
e-mail :
[email protected]
Danielle SCHIJN Ganzendries 23 2920 KALMTHOUT Tel. : 03-666 62 33
e-mail :
[email protected]
Peter AERNOUTS Ijzerenwegstraat 22 2920 KALMTHOUT Tel. : 03-633 22 06
e-mail :
[email protected]
PR-verantwoordelijke/contacten met hoofdbestuur Herstal: Danielle SCHIJN Ganzendries 23 2920 KALMTHOUT Tel. : 03-666 62 33 e-mail:
[email protected] Verantwoordelijke onthaal en konvooien: Ronny TIMMERMANS Deken Verbiststraat 30 2910 ESSEN Tel. : 03-667 00 52
e-mail :
[email protected]
Website : www.patantwerpen.be e-mail :
[email protected] Rekeningnummer pat Antwerpen : 733-1223410-76 GIFTEN VAN € 40 OF MEER ZIJN FISKAAL AFTREKBAAR.