Presentatie Winnock Jaarlijkse nascholingsmiddag voor de noordelijke bedrijfs- en verzekeringsartsen. Groningen, 6 oktober 2005
© Winnock
Medisch model
Biopsychosociaal model
•Monocausaal
•Multifactorieel
•Oorzaakgeoriënteerd
•Procesgeoriënteerd
•Objectieve afwijkingen
•Subjectieve beleving
•Ziekte bestrijden
•Gezondheid bevorderen
•Doctor centered communication •Cliënt centered communication •Monodisciplinair
•Multidisciplinair
•Reguliere geneeskunde ‘treats the illness’
•Behavioral medicine ‘treats the patiënt’
Complementair -> <- Complementair
© Winnock
Procesbenadering
bij langdurig of interm itterend verzuim Voordelen •
Perspectief bieden voor functieverbetering (d.m .v. kleine stapjes)
•
Relativeren van de klachten (m ulticausale oorzaken)
•
Zelfvertrouwen creëren
•
Inzicht in eigen gedrag
•
Vicieuze cirkel doorbreken gezonde cognities aanleren over de klachten
•
Eigen verantwoordelijkheid nemen (uit de slachtofferrol)
© Winnock
© Winnock
Nadelen • Je zou te snel kunnen gaan (geen goede aansluiting) waardoor er stappen worden overgeslagen en er wantrouwen in de benadering ontstaat . (MET fase benadering) • Cliënt kan denken dat het t ussen de oren zit.
Klantgerichte aanpak
bij langdurig of interm itterend verzuim Hoewel •
Persoon voelt zich gehoord (sluit aan bij de beleving van de persoon)
Nadelen
• Som atische fix atie (blokkerende overtuigingen) • Ontnem en van perspectief om beter te functioneren
•
Als cliënt geen int rospect ief verm ogen heeft, sluit je heel goed aan (het is heel concreet voor de cliënt )
© Winnock
© Winnock
• Instant houden van de vicieuze cirkel.
Vicieuze cirkel bij chronische klachten
© Winnock Winnock © Winnock
inhoudelijke aspecten
Wim, 44 jaar, operator
Precies in zijn werk alles moet 100% zijn dwangmatige gewoontes vasthouden
Behoefte aan waardering en acceptatie
Gespannen
Tillen, rug verdraaien
Negatieve emoties opkroppen en wegstoppen Hulp van familie en vrienden
Rugpijn Depressieve gevoelens Diverse behandelingen
Pijngedrag
Niet meer werken Veel liggen Gebruik van korset
Echtgenote bezorgd, vertroetelt hem Geen sport, geen zwaar huishoudelijk werk
© Winnock © Winnock
Angst om te bewegen
De hoeveelheid pijn is afhankelijk van: • Angst • Aandacht • Betekenis van de situatie • Cultuur
© Winnock © Winnock
MET
(Motivation Enhancem ent Therapy) Bron: Turk & Gatchel (2002)
ex it
Rel a p (t er u se g v al )
Perm anent
Mot ivational Enhancem ent Training
ion g) ar at in Pr ep b er ei d r (vo o
Ma otivatie inschatten en beïnvloeden, (o n i n t m en de a r h n ce waardoor gedragsverandering m ogelijk is ou d) Contem plat ion Pre(overweging) contem plat ion (voorfase) Bron: n t io c A Turkt i e&) Gat chel (2002) (ac Prochaska, ea. (1992) Miller & Rollnick (1991)
© Winnock © Winnock
© Winnock © Winnock
St ages of change, TTM 3UHFRQWHPSODWLRQ
&RQWHPSODWLRQ
3UHSDUDWLRQ
© Winnock © Winnock
Not (yet) thinking about change Not aware of need to change Not convinced of pros and cons
Thinking about change No specific plans (yet)
Making specific plans to change
$FWLRQ
Made changes recently
0DLQWHQDQFH
Made changes some time ago and these changes are maintained since then
Stelling:
Ongemotiveerde medewerkers bestaan niet
© Winnock
Het belang van self- m otivational statem ents Argum enten waar de cliënt zelf in gelooft en die pleiten vóór verandering van de sit uatie; •
Volledige erkenning dat er een probleem is
•
Besef dat huidig gedrag niet werkt
•
De int entie om er iets aan te doen
•
Optim ism e dat verandering m ogelijk is
© Winnock © Winnock
Vijf basisstrategieën voor m otivatie- gesprek 1. Toon em pathie 2. Vergroot discrepant ie tussen huidig en gewenst gedrag 3. Verm ijd argum entatie of overt uigen 4. Spelen, m eegaan m et weerst and 5. Stim uleer eigen- effectiviteit, zelfvertrouwen
© Winnock © Winnock
Stadium cliënt Precontem plation
Actie coach
•
voorfase, cliënt overweegt geen verandering
•
zaai twijfel, vergroot de risico’s en problem en van huidig gedrag
•
overweging, cliënt ziet belang veranderen in
•
vergroot de voordelen van verandering en de risico' s van niet veranderen
Preparat ion
•
voorbereiding, vraagt naar hoe en wil info
•
help cliënt om de beste strategie van verandering t e zoeken
Action
•
actie, oefent en zet • nieuw verworven gedrag in
help de cliënt om werkelijk te veranderen, focus op nieuw gedrag
•
onderhoud, nieuw gedrag is gegeneraliseerd
•
evalueer vooruitgang, verstevig m ot ivat ie waar nodig
•
terugval, oud gedrag/ patroon
•
help cliënt opnieuw te beginnen
Contem plat ion
Maintenance Relaps
© Winnock © Winnock
Graded Activity • • • • • •
© Winnock
Stapsgewijze opbouw Start ca. 30% Kleine stappen Haalbaar op een goede en slechte dag Slechte dag? Niet minder! Goede dag? Niet meer?
Graded Ex posure • • • •
Stapsgewijze opbouw Start ca. 30% Kleine stappen Gericht op onbevangen bewegen ingehouden, verkram pt en traag bewegen)
(i.t .t .
• Herwinnen van vert rouwen in eigen lichaam • Plezier in eigen kunnen © Winnock
Werkhervatting • Werkhervattingsplan volgens graded activity • Toepassen gedragsverandering
© Winnock © Winnock
ex it onderhoud
actie
voorbereiding
overweging
voorfase © Winnock
ex it onderhoud
actie
voorbereiding
terugval
overweging
voorfase © Winnock
Mogelijke acties leidinggevende • Behoeften werknem er duidelijk krijgen • Regelm ogelijkheden en verantwoordelijkheid geven • Alert zijn op signalen • Signalen bespreekbaar m aken • Begeleiding bij verzuim
© Winnock © Winnock
Mogelijke acties werknem er • Assertiviteit Ï
- problem en bespreekbaar m aken - problem en aanpakken - grenzen kennen en aangeven
• Opsporen negatieve gedachten + RET toepassen (Gebeurtenis, Gedachte, Gevoel, Gedrag)
• Energie- m anagem ent
© Winnock © Winnock
Reactie op stressor: coping • Passief
- ontkennen, verm ijden, anderen de schuld geven • Actief - verantwoordelijkheid nem en voor situatie - actie ondernem en
© Winnock
Factoren in werk m et invloed op gezondheid • • • • • •
© Winnock
Werkdruk en werkstress Erkenning Verantwoordelijkheid Regelmogelijkheden Zelfstandigheid Steun sociale omgeving
Terugval –Uitzoeken: –Incidenteel? –Structureel? –Niet direct werkhervattingsplan aanpassen! –Bespreekbaar m aken
© Winnock
© Winnock
Terugval bespreken • Terugval ‘normaal’ bij gedragsverandering • Oude patronen? Valkuilen? • Angst? • Bij pijnklachten: acuut of chronisch? • Doel: help de werknemer ‘opnieuw’ te beginnen
© Winnock
