13-11-2012
Workshop 3 drs.Lisette Zwerts-Verhelst Fontys HRM&P
De meerwaarde van toegepaste psychologie voor mensen met dementie.
NIET i.p.v. wo-psychologie maar aanvullend op…..
Verschillen wetenschapper • • • • •
Diepgaande kennis binnen specifiek werkveld Ontwikkelen van nieuwe kennis Wetenschappelijk onderzoek Problemen analyseren en oplossen Accent op kennis
toepasser • • •
Algemene kennis binnen meerdere werkvelden Toepassen van bestaande kennis Praktijkgericht onderzoek Modellen en theoriëen
• •
Problemen oplossen en uitvoeren Accent op vaardigheden
Praktijkgericht onderzoek
Hoe komen tot groei?
Problematiek of onderzoeksvraag? 1. Vanuit wetenschappelijke kennis naar 2. praktijkgericht onderzoek 3. O.b.v. resultaten komen tot toepassing én uitvoering 4. middels adviseren, voorlichten, trainen, coachen etc
1
13-11-2012
Workshop deel 2
We gaan ,toepassen’…. (work-shop) Aan de slag!
Theorie geheugen:
Deelname aan samenleving
Probleem:’Mijn partner,die dementie heeft, wil nog wel eens alleen een terrasje nemen in ons dorp. De laatste keren is dat steeds ontaard in ‘ruzie’. Hij wil de rekening niet betalen. Geeft aan dat men steeds te veel geld vraagt.
Hoe verloopt zoiets op een terras?
- Geheugen voor recente gebeurtenissen werkt niet meer goed
Op welk moment mist de persoon met dementie ‘het stempeltje’?
- Indruk – Afdruk- Uitdruk
Probleem: ‘Ik mag graag eens ergens gaan eten. De laatste tijd schaam ik me voor mijn man, die dementie heeft. Hij hanteert het bestek verkeerd en rondom zijn bord ligt allerlei rest-eten op de tafel.’
TP: Wat zou de ober kunnen doen?
Theorie: - Prikkels lokken reacties uit. Veel prikkels ……..
2
13-11-2012
Wat kan een restaurant doen in deze?
Theorie: Veel mensen met dementie hebben ook agnosie (herkenningsstoornis) Ouderen hebben moeite om contouren te onderscheiden (oogwit wordt ‘geler’)
Wat kan een restaurant doen? Moeite met contouren? Agnosie….
Alledaagse dingen…: toiletgang Moeite met contouren? Probleem: ‘Ik moet zélfs mee naar het toilet. Mijn man plast naast het toilet of ergens in hoek van badkamer. Hij wast zijn handen niet meer zelfstandig en blijft maar ‘rommelen in de badkamer.
3
13-11-2012
Theorie:
Wat kan helpen? Contouren:
Problemen met het zien van contouren Prikkels lokken reactie uit Te veel…… Op de juiste plaats….
(uitnodigende)prikkels:
‘rommelen’….
Maatschappelijk: uitsluiting door beeldvorming Theorie: Beeldvorming als ‘the pictures in our head’. Wordt deel van LTG Aan ons aangeboden nog vóór dat we daadwerkelijk ervaren. Herhaald voorkomen en weglaten van beeldmateriaal/tekst Toekennen bepaalde eigenschappen aan een groep. Gevolg: Uitsluiting!
4
13-11-2012
Een klein staaltje:
“ De demente mens neemt nauwelijks nog iets in zich op”
“ Innovatief: Dansen met dementerenden”
Theorie: Hoe doorbreken? o.a. door - Herhaalde inconsistentie - Algemeen verspreiden van inconsistentie - Typisch en inconsistent door elkaar - Contacten
“Mijn opa heeft dementie. Toen mama de was ging halen heeft hij me over de oorlog verteld’
5
13-11-2012
Contacten:
Toegepaste psychologie in deze..
-
- welke wetenschappelijke theoriëen zijn er over
Dialoogtafels Op bezoek bij…. Dorp ‘aan de kook’ Scholierenprojecten Met China als voorbeeld:vliegerhappening, stijldansen, Tai Chi e.d. in parken, op dorpspleinen
Alléén beeldvorming over mensen met dementie? Beeldvorming over oudere (of juist jongere) werknemer binnen organisaties/instellingen?
beeldvorming - wat kan gezegd worden over beeldvorming binnen deze stad, binnen deze organisatie? (onderzoek) - Welke adviezen kunnen gegeven worden o.b.v. dit praktijkgerichte onderzoek?(adviseren) - Wat dient gedaan te worden om te doorbreken? (voorlichten, trainen, coachen, assessen)
Maar ook: Beeldvorming over seksualiteit -ouderen -mensen met chronische ziekten (o.a. dementie) In Australische zorginstellingen worden ouderen er vaak van weerhouden om een van hun weinige overgebleven pleziertjes uit te voeren, namelijk het hebben van seks. Dat schrijven Australische wetenschappers in de Journal of Medical Ethics. Met name het gebrek aan privacy en het ontbreken van tweepersoons bedden zouden de reden zijn. Vaak hebben de ouderen thuis nog seksuele omgang en genieten ze daarvan, zelfs degenen die in een vroeg stadium van dementie verkeren. Dit verandert echter zodra ze worden opgenomen in een zorginstelling. Daar kunnen vanwege de veiligheid deuren vaak niet op slot en zijn kamers ingericht met een eenpersoons bed. Dat is een zorgelijke zaak waar een oplossing voor moet komen volgens de wetenschappers. „Het aangaan van relaties, fysieke intimiteit en seksuele expressie zijn fundamentele rechten van de mens en een normaal en gezond onderdeel van het ouder worden”, stellen zij. Bron
Beeldvorming over de mantelzorger?
„
Het aangaan van relaties, fysieke intimiteit en seksuele expressie zijn fundamentele rechten van de mens en een normaal en gezond onderdeel van het ouder worden”, stellen zij.
Verschillen wetenschapper • •
Invloed (mogelijk) op - Gezondheid (fysiek én mentaal) - Gedragsproblematiek - Draagkracht en –last van de mantelzorger - Gevoel van autonomie etc
• • •
Diepgaande kennis binnen specifiek werkveld Ontwikkelen van nieuwe kennis Wetenschappelijk onderzoek Problemen analyseren en oplossen Accent op kennis
toepasser • • • • •
Algemene kennis binnen meerdere werkvelden Toepassen van bestaande kennis Praktijkgericht onderzoek Problemen oplossen en uitvoeren Accent op vaardigheden
6
13-11-2012
Voorbeeld seksualiteit/intimiteit: Praktijkgericht onderzoek Advies uitbrengen: oplossing aandragen Oplossing uitvoeren door Voorlichten, trainen, coachen…..
Dát is de meerwaarde van de toegepaste psycholoog! Binnen uw organisatie (en haar cultuur), aansluitend op uw specifieke vragen, over een door u aangedragen probleem door haar/zijn vaardigheden en competenties.
7
