12-11-2015
Praktijkdag werkdruk en burn‐out
Carien Karsten Bas Albers Andre Lamper 10‐10‐2015
StroomQ
Incidentie psychische problematiek in NL (Nemesis, 2010, inwoners 18‐64 jaar, 10.486.000)
Depressie 643.800 Angst 1.057.800 Middelenmisbruik 597.700 ADHD 124.000 AS 1 stoornis 1.896.700 Vrouwen meer risico op angst en depressie (2 x) • Mannen op middelenmisbruik (2,3 x)
• • • • • •
StroomQ
1
12-11-2015
Kosten samenleving Onderzoek Nemesis
Psychische klachten • Jaarlijks € 2,7 miljard • 12 miljoen werkdagen Chronisch lichamelijk • € 5,3 miljard • 21,8 miljoen werkdagen
StroomQ
(CBS Statline2014) Onderwijs / gemiddeld • Burn‐outklachten (emotioneel uitgeput, vergt veel met mensen werken) • Heel veel werk • Extra hard werken • Tevreden omstandigh. 72 (was 76,7) • Tevreden werk (was 82,9)
18.5
12.4
56,3 38,8
41,6 27,4 73
80.9
77.5
StroomQ
2
12-11-2015
Wist u dat het gemiddeld verzuim in Nederland bedraagt 3,9 % 33 % van het verzuim heeft te maken met stress 1 op de 8 Nederlanders heeft last van werkstress de gemiddelde verzuimduur is 29 dagen de gemiddelde verzuimduur bij burn-out is 180 dagen één verzuimdag kost gemiddeld € 250,00 ziektekosten bij burn-out worden niet vergoed door zorgverzekeraars jaarlijks lopen 1 miljoen mensen het risico op een burn-out (Min SZW, 2014)
StroomQ
Karasek & Theorell (1990)
StroomQ
3
12-11-2015
StroomQ
Geen invloed
Invloed op werk
Invloed op werknemer
Life events/ echtscheiding/schulden
Werkdruk
Zelfvertrouwen
Eerdere psychische problemen
Conflicten/Cultuur
Presentatie
Eerdere burn‐out
Loopbaanplanning
Mindfulness/yoga/massage
StroomQ
4
12-11-2015
Energienemers en –gevers in het werk • Te weinig te doen te hebben • Werkdruk, haast • Negativiteit/klagen • Frustratie • Grenzen niet durven stellen • Teveel ad hoc
Collega’s Positieve feedback Alles lukt Leidinggevende Project van a‐z afronden • Inspiratie, ruimte voor nieuwe plannen
• • • • •
StroomQ
trends stress en burn‐out
StroomQ
5
12-11-2015
StroomQ
Wat is stress?
Organisme
Stimulus
Respons
StroomQ
6
12-11-2015
heartmath • Hartslagvariabiliteit is cyclische variatie van de tijd tussen hartslagen
StroomQ
definitie burn-out • Mentale uitputting • Vervreemding/onthechting • Laag zelfbeeld/competentie
StroomQ
7
12-11-2015
verschil met overspannen • • • •
Herkenbare relatie met stressor Korte voorgeschiedenis van stress (3 mnd) Relatief korte duur van klachten Overeenkomst: stressklachten, gevoel van machteloosheid, greep verloren.
StroomQ
verschil met depressie • Stemming staat voorop, niet de uitputting • Suicidaliteit • Gevoel van waardeloosheid, schuldgevoel over alles • Verlies aan interesse en plezier • Overeenkomst: moe, cognitieve problemen, traagheid of opgejaagd. StroomQ
8
12-11-2015
verschil met PTSS • Herbelevingen • Ontkennen en afstompen • Overeenkomst: hyperarousal, waakzaam en prikkelbaar
StroomQ
breinschade
StroomQ
9
12-11-2015
Vroegsignalering • • • • • •
Organisatie Verminderd productief Meer ziek melden Onzeker gedrag, goedkeuring vragen Vermijdingsgedrag Minder flexibel Vaker in conflict
• • • •
• •
Medewerker Weinig besluitvaardig Minder zelfvertrouwen Paniek Antidepressivagebruik, alcohol, laat naar bed ( of juist vroeg) Naar het werk slepen Naar vakanties toeleven StroomQ
window of tolerance
stress tolerantie
StroomQ
10
12-11-2015
in balans Zelfvertrouwen Doelgericht Risicobereid Besluitvaardig
StroomQ
uit balans
Meer dan je kan Meer dan je moet Alles moet perfect Beheersen Bewijzen
StroomQ
11
12-11-2015
stresstypen
StroomQ
fight‐respons
StroomQ
12
12-11-2015
turbotype Toppresteerders Ongeduld/rusteloosheid/verslaving Met vingers trommelen Snel praten Altijd op tijd Angst/paniekaanval Hoofdpijn Slaapproblemen Vroeg op Gewichtstoename buik
StroomQ
weinig kof f ie VOEDI NG f link ont bij t
oef en concent r at ie
veel ant i- oxidant en, weinig suiker FYSI EK
begin dag met medit at ie
spinning BEW EGI NG MENTAAL
' s ocht ends work- out t rainen met gewicht en
doe alles met aandacht
Tur bot ype
st r eef niet de per f ect e wer eld na duidelij ke keuzes ZI NGEVI NG de bezem door j e passies
een uur rust per dag
EMOTI ONEEL accept eer wat er gebeur t
bedenk wat j e een ander zou aanraden in dezelf de sit uat ie
StroomQ
13
12-11-2015
burn‐outrespons
StroomQ
crashtype Hoge output/multitasker Extreme uitputting Terugtrekgedrag Misselijkheid Duizeligheid, flauwvallen Wazig zien Slaapbehoefte Neiging tot uitdroging
Crash
Depressie/ suïciderisico StroomQ
14
12-11-2015
' s ocht ends kof f ie VOEDI NG 5 kleine por t ies per dag
t imemanagement
mult ivit amine, vit amine C en zink FYSI EK
geen lapt op mee met vakant ie
geen prest at iespor t BEW EGI NG MENTAAL
rust ig wandelen pilat es, yoga
geen emot ies per mail
Crasht ype
cor rigeer denkf out en beperk t huiswerken ZI NGEVI NG balans werk- privé
EMOTI ONEEL wees specif iek in j e herinnering
houd dagboek bij werk waar j e het product ief st bent
StroomQ
freeze‐respons
StroomQ
15
12-11-2015
hooggevoelig‐type Artistieke talenten Extreme stressgevoeligheid Overactief immuunsysteem Chronisch vermoeid, pijnklachten Hoge BMI, vet op heupen en dijen Depressie Jeugdtrauma
StroomQ
regelmat ig et en VOEDI NG lunch is hoof dmaalt ij d
maak mindmaps, geen t o- dolij st j es
ext ra vit aminen D, A en E FYSI EK
geen af spraken in de wandelgangen
medit at ief wandelen BEW EGI NG
MENTAAL
maak j e niet druk om vergeet acht igheid
eind van de middag bewegen t rainen met daglicht
Hooggevoelig t ype
leer met f rust rat ie omgaan zorg voor herst elt ij d ZI NGEVI NG laat j e niet t e snel ont moedigen
EMOTI ONEEL pieker 15 minut en per dag
bet rek niet alles op j ezelf maak t ij d voor hobbys
StroomQ
16
12-11-2015
flight‐respons
StroomQ
bore‐outtype Overgekwalificeerd, hoogbegaafd
Gebrek aan inleving
Gebrek aan expressie emotie
Gebrek aan motivatie
Verveling, verslaving
Lage hartslag
Buikkrampen Duizelig bij snel opstaan
StroomQ
17
12-11-2015
walnot en, zalm, olij f olie VOEDI N G sla geen maalt ij d over
accept eer beper kt e belast baar heid
makkelij k ver t eerbaar voedsel FYSI EK
ver bet er j e concent r at ie met HAT
oef en met st appent eller BEW EGI N G MENT AAL
st op met ver gelij ken
bouw act ivit eit en geleidelij k op doe ademhalingsoef eningen
Bor e- out t ype
leer met f rust r at ie omgaan neem meer verant woor delij kheid ver wer k j e t r auma' s ZI N GEVI NG
EMOT I ON EEL
zoek st eun voor ingr ij pende beslissingen
waardeer j ezelf
t r ek j e niet t er ug ont wikkel nieuwe hobby' s
StroomQ
Voorbeeld Hooggevoelig Type • Uitval maart 2014 • Tijdelijk contract‐ februari‐april 2014 • Organisatie zelf verantwoordelijk • Diagnose burn‐ out/PTSS • Nu expertise ter voorbereiding van WIA
• • • • • • • •
Reïntegratiepogingen: GRIP psychologen Winnock Solutions 1nP Vita Flow Acupunctuur Mindfulness StroomQ
18
12-11-2015
StroomQ
ACCESS per stresstype • Afstemming: conditie/ verwennen/emotionele controle/ activering • Conditie: van spinning tot stappenteller • Cognitie: van rationeel tot spiritueel • Effectief werken: angst en dwang bestrijden • Sociaal in balans: terugtrekken en stimuleren • Stabiliseren: terugval voorspellen en coping bespreken StroomQ
19
12-11-2015
Geluk in de emotiecirkels
StroomQ
TIEN WERKPLEZIER TIPS
StroomQ
20
12-11-2015
StroomQ
StroomQ
21
12-11-2015
StroomQ
StroomQ
22
12-11-2015
StroomQ
StroomQ
23
12-11-2015
StroomQ
StroomQ
24
12-11-2015
StroomQ
Wat kun je toepassen? • • • •
Signalering werkdruk, burn‐out Herkenning stresstype en stresscirkels Aanpak organisatie en voor jezelf Preventie: organisatie ‐ individu
StroomQ
25
12-11-2015
Stresstype
Turbotype (tempo)
Crashtype (grenzen)
Hooggevoelige type (stemming)
Boreouttype (krenking)
Slapen • biofeedback (ademhaling) • regelmatig eten • leuke dingen doen • wandelen met de hond • spelen met de kinderen Geen slachtoffer • iedere dag keuze‐ oefening • nee zeggen • doelen stellen • betere taakverdeling met partner
Niet stressen • RET (emotieregulatie) • troostende bezigheden (stoep vegen, strijken, planten verzorgen) • mindfulness. • Sint Jans Kruid. Geen alcohol • drie dingen per dag opschrijven waarover je tevreden bent • feel good boek maken
Leren • angst doorbreken met kleine opdrachten • stimuleren belangrijk (koffie drinken)
Zintuigen prikkelen • leren voelen (geur, proeven, natuur, massage) • weekendje weg met partner
Maak plezier • in contact komen met eigen behoeften • perfectionisme doorbreken
Erkenning • zelfvertrouwen versterken door veel complimentjes • Krenking verwerken met EMDR • zingeving
Breinschade Hippocampus snel uit evenwicht
Zweten • spinning • afvallen • alcohol, suiker en koffie beperken
Voorste deel Spelen moeilijk kunnen kiezen, • biljarten, gamen samenhang zien • koken • andere route woon‐ werk • tuin opnieuw aanleggen Accumbens minder motivatie
Omgevingsverrijking • nieuwe dingen ondernemen • netwerk uitbreiden • nieuwe taal leren • oefenen in assertiviteit
Zoek de geschikte omgeving • afstemmen van werk/activiteit en persoon.
StroomQ
26
