Burn-out
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Burn-out : Geschiedenis Jaren ‘30 : atleten die plots niet meer presteerden
1975 : Maslach: syndroom bij beroepen met hoge
intermenselijke betrokkenheid 2010 : 3 werknemers op 10 (28%) hebben meestal of
altijd last van stress op het werk, onafhankelijk van geslacht, leeftijd en beroepscategorie
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Burn-out: schade voor organisatie en werknemers
Extra kosten Imago-schade Vermindering van arbeidsprestaties (+ bedrijfsresultaten) Spanning tussen werknemers Hogere werkdruk Emoties lopen op (onbehagen, ergernis,…) Communicatie wordt moeizamer Werksfeer verslechtert Besmettelijk!
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Burn-out : Definitie Burnout is een lichamelijke en emotionele uitputting als
gevolg van aanhoudende stress die veroorzaakt wordt door een onevenwicht tussen
de eisen van het werk de persoonlijke behoeften van de werknemer
Het is een sluipend proces, waarvan de persoon in
kwestie zichzelf nauwelijks bewust is. Er wordt voortdurend meer energie verlangd dan er wordt aangemaakt
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Stress-systeem Prefrontale cortex
hippocampus HPA-as (neg FB)
cortisol
Autonoom sympatisch ZS NA/Adrenaline
Organen (bv immuunsysteem) Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
s
Dubbele rol van cortisol Bij acute stress: immuunsysteem geactiveerd (hamer op vinger)
Bij chronische stress : immuundempende werking,
vatbaarheid voor ziekten stijgt (herpes)
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Rol van cortisol bij langdurige of intense stress Hippocampus Te weinig cortisol
Stress systeem uit evenwicht Acute stress: immuniteitssysteem werkt minder Chronische stress : abnormale activiteit van im syst Psychische en lichamelijke stoornissen (geheugen, concentratie, uitputting, cynisme)
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Burn-out / depressie: wat is het verschil? Burn-out
Depressie
Energiestoornis
Stemmingsstoornis
Emotionele uitputting, angst
Basale negatiever stemming
Cynisme
Interesseverlies
Insufficiëntiegevoelens Plezier mogelijk buiten focus van werk
Lusteloosheid, geen plezier mogelijk
Niet suïcidaal
Vaak suïcidale gedachten/gedrag
Veelal werkgebonden
In het hele leven doorgedrongen
Vermoeidheid, slapen
Slaapstoornissen, slapen om van de wereld te zijn Verhoogde of verlaagde eetlust
Antidepressiva hebben geen zin
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Antidepressiva zijn zinvol
Burn-out : kenmerken Maslach : Syndroom van
- Emotionele en lichamelijke uitputting - Cynisme - Insufficiëntiegevoelens
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Evolutie tot burn-out Langdurige en intense stress
Surmenage, overspanning
Burn-out
Evt depressie, angststoornissen, CVS
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Burn-out is een proces 1. Pessimisme
Werk bepaalt leven Geen invloed Geen erkenning Zelfkritiek op kwaliteit werk
2. Fysieke klachten
Vermoeidheid, futloosheid Slapeloosheid Spierpijn Hoofdpijn Gedachte aan werk bezorgt stressgevoel Onverklaarbare huilbuien
Burn-out is een proces 3. Terugtrekken
Geen zin in sociaal contact collega’s Geen aansluiting bij bedrijfscultuur of -doelstellingen Geen ownership van werkzaamheden Prikkelbaar Niet in staat om batterijen op te laden
4. Onverschilligheid
Vaak afwezig Gevoel van mislukking Totale demotivatie
5. Burn-out
Werken = straf Kan niet om met regels of deadlines Medicijnen Langdurig ziekteverzuim Geen zin om privécontacten te onderhouden => isolement
Klachten burn-out Mentaal en emotioneel Emotionele en geestelijke uitputting Apathie Aversie tegen werk Verlies van motivatie Cynisme Doemdenken en piekeren Depressieve stemming Gevoel van hulpeloosheid en machteloosheid Huilbuien Angstaanvallen Intolerantie Nervositeit Gevoel van controleverlies … Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Klachten burn-out Lichamelijk Totale uitputting Concentratieproblemen Hartkloppingen Benauwdheid op de borst Spijsverteringsproblemen Hoofdpijn, spierpijn, nekpijn, rugpijn Verhoogde kans op infectie en ziektes Verandering van eetgedrag en lichaamsgewicht Slecht slapen Uiteenlopende psychosomatische klachten … Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Oorzaken burn-out Werk-gerelateerd Talenten niet kunnen benutten Kwaliteit van relaties met managers of collega’s Onduidelijke taakverdeling, bevoegdheden en verwachtingen Gebrek aan erkenning Gebrek aan autonomie Gebrek aan uitdaging Gebrek aan betrokkenheid Gebrek aan zingeving en motivatie Werkdruk Werkomgeving
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Oorzaken burn-out Persoonsgebonden Perfectionistisch patroon Gebrek aan zingeving Gebrek aan vaardigheden (vb neen zeggen, delegeren, grenzen stellen, assertiviteit, reëel denken, omgaan met stress of angst, relativeren, etc) Belemmerende overtuigingen
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Signalen op de werkvloer
Zich terugtrekken van verantwoordelijkheden Zichzelf isoleren, geen sociaal contact collega’s Afwezig op personeelsfeest Uitstelgedrag Traag werken Andere eetgewoontes Plots beginnen roken Frustratie uiten naar anderen Te laat op het werk komen en vroeg vertrekken, de andere dag doorwerken tot ‘s nachts Broodje opeten aan PC, liefst met koptelefoon Afwezig zijn, telkens vragen om te herhalen wat je zei Apathie naar privéleven collega’s Zuchten en blazen ...
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Preventie burn-out Werkgever/leidinggevende
Geef voldoende autonomie Creëer transparantie en betrokkenheid Work-life balance Zet in op talent Zet in op ontwikkelen van competenties die talent nog beter tot zijn recht laat komen Geef gemeende waardering en erkenning, feedback en steun Investeer niet in opleidingen die te ver van de werknemer staan Zorg voor stimulerende werkomgeving Zorg voor ontspanning op het werk Investeer in opleidingen coachend leiderschap van leidinggevenden Maak echt werk van de verplichte burn-outpreventie Onderzoek het ziekteverzuim en trek hieruit conclusies Wees duidelijk in verwachtingen, taken, bevoegdheden en functie-omschrijving Draag verantwoordelijkheid voor normen, waardepatronen en sfeer binnen team en organisatie Spreek met je medewerker bij wie je vroege burn-outsignalen herkent Verwijs medewerkers door naar bedrijfsarts of coach.
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Preventie burn-out 19
Welke taken zet je in tijdens een werkdag in flow? In frustratie?
Wat ik niet graag doe en niet goed kan Mijn competentie s
FRUSTRATIE
Mijn talent
FLOW
Niet per se ontwikkelen, wel verantwoordelijkhei d voor het resultaat nemen! Ontwikkelen van vaardigheden die aansluiten bij je talent is een uitdaging! Het gebruiken van je talent geeft energie!
Motiveren en coachen - Talent Index
Veerle Scevenels
07/10/2014
Preventie burn-out Persoonlijke groei
Zelfzorg wees alert voor stresssignalen zorg voor rust, ook tijdens het werk stel prioriteiten
Zorg dat het werk bij je past kies voor je talent ken je behoeften leer welke vaardigheden, uitdagingen en bedrijfscultuur je nodig hebt ken je energievreters en energiegevers zorg voor zingeving
Laat cynisme niet toe Wees open en laat je steunen Bevrijd jezelf van je belemmerend perfectionisme
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Profiel van de burn-outkandidaat! o
Toegewijde, bevlogen en hardwerkende mensen
o
Luisteren onvoldoende naar hun stresssignalen omdat ze loyaal zijn aan hun werk en hun idealen.
o
‘Moeten’ = kern o o
o
‘Ik heb geen keuze’ ‘Het overkomt me’ ‘Ik kan niet anders’
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Profiel van de burn-outkandidaat
o
Bevestigingsdrang o
Moeten zorgen voor
o
Conflicten vermijden
o
Moeite met ‘neen’ zeggen
o
Verwachtingen hebben en niet uitspreken
o
Heel hoge kwaliteitseisen voor zichzelf (en voor anderen)
o
Groot verantwoordelijkheidsgevoel
o
Doorgaan – plichtsgetrouw – tandje bijsteken
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Profiel van de burn-outkandidaat
o
Laag zelfbeeld, vergelijkt zich met anderen
o
Controledwang
o
Faalangst en andere angsten (ontslag)
o
Altijd denken en vaak piekeren
o
Uitstelgedrag
o
Niet kunnen kiezen of beslissen
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Burn-out: behandeling
1.
Herstel van de energiebalans
2.
Geleidelijke toename van activiteiten
3.
Veranderen van negatieve gedachtepatronen Aanvaarden/Inzicht Zichzelf graag zien Talenten ontdekken Competenties ontwikkelen Keuzes maken die bij het ware zelf passen
4.
Vaardigheden vergroten
Cognitief
Onbewuste (OCP) Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Aanvaarden
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Re-integratie op de werkvloer
Geef de werknemer de tijd om helemaal gezond te worden Zoek op dieper niveau uit hoe de organisatie heeft bijgedragen tot burn-out Werk dat bij hem past Duidelijke verwachtingen Stimulerende werksfeer Coaching aanbieden (zelfzorg, verantwoordelijkheid, assertiviteit, vaardigheden) Vervullen van 3 basisbehoeften: autonomie, betrokkenheid, competentie Inzetten van talenten en persoonlijke groei Waardering en erkenning Respect en vertrouwen Persoonlijke benadering Een teruggekeerde werknemer is niet zwak of ziek! Betrek collega’s Coaching …
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Want wat voor dieren geldt.. 27
‘TEVREDEN KOEIEN GEVEN MEER MELK DAN ONTEVREDEN KOEIEN’
Motiveren en coachen - Talent Index Scevenels
Veerle
07/10/2014
…geldt vaak ook voor mensen 28
Gelukkige werknemers
Geven het beste van zichzelf Zijn productief en creatief Positief effect op omzet en imago Inspireren anderen Zijn veel minder vaak ziek Zijn betrokken leidinggevenden bij werknemers werknemers bij klanten
Motiveren en coachen - Talent Index Scevenels
Veerle
07/10/2014
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Dank!
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
De gelukkige werknemer 31
Vraagje Wanneer was u laatst de tijd helemaal vergeten? Wat maakte dat u zo in uw bezigheid opging?
Motiveren en coachen - Talent Index Scevenels
Veerle
07/10/2014
De gelukkige werknemer 32 Wat maakt van een werknemer een gelukkige werknemer?
Vervullen van 3 basisbehoeften: Autonomie Betrokkenheid Competentie
Inzetten van talenten en persoonlijke groei Waardering en erkenning Respect Vertrouwen Persoonlijke benadering Coaching …
Motiveren en coachen - Talent Index Scevenels
Veerle
07/10/2014
Zellfwaardering
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
Aannames bevrijdingsmethodologie Perfectionisme wordt gestuurd vanuit het onbewuste De aansturing gebeurt door een intern deel Dat deel wil echt het allerbeste bereiken voor de persoon, maar de aansturing
van denken en doen geeft dat niet (meer). Het sturend deel is bereid om anders te gaan sturen, als het de kans krijgt Het deel dat het vrije kind aanstuurt is de ideale partner van het deel dat het patroon stuurt
Deel patroon = linker hersenhelft Deel vrije kind = rechter hersenhelft Samenwerking => harmonie
Beter bevrijden van het hele patroon (‘met wortel en al’) dan
werken aan één symptoom (‘onkruid uittrekken’)
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
De kern van de coaching naar bevrijding van
perfectionisme: • Ons cognitieve brein •
Linker hersenhelft
• En ons emotionele brein •
Rechter hersenhelft
• harmonisch laten samenwerken
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
OCP-methodiek • Het patroon in kaart brengen • Motivatievraag
• De samenwerking opstarten tussen • •
het deel dat het vrije kind aanstuurt en het deel dat het patroon aanstuurt
• Onvoorwaardelijke aanvaarding en liefde naar de delen sturen • Bijsturen • Traject = gemiddeld 7 sessies
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
CVS, fibromyalgie ETIOLOGIE Uitlokkende factor - bio: virus,.. - psych: slaapstoornis, … - soc: chronische stress Kwetsbaarheid - bio: genetisch - psych: depressie - soc: misbruik Onderhoudende factoren - bio: fysische deconditionering - psych: negatieve attributies - soc: sociale steun
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014
CVS, fibromyalgie PATHOFYSIOLOGIE Primaire ontregeling van het stress-systeem Secundaire verstoringen van het immuunsysteem
Anja Deroost - Veerle Scevenels Workshop 19/12/2014