Opleiding op maat? Contacteer ons.
en int-Liev KAHO S Smetstraat 1
Inschrijven
Opleidingscheques
Inschrijven kan via het online formulier op
KAHO Sint-Lieven is door de Vlaamse Gemeen-
h,p://dvo.kahosl.be.
schap erkend als opleidings-verstrekker (erkenningsnummer 200200644). Onze hogeschool aanvaardt dus opleidingscheques van
Info
de Vlaamse Gemeenschap.
KAHO Sint-Lieven
Meer info: h,p://vdab.be/opleidingscheques/
Dienst Voortgeze,e Opleidingen Gebroeders De Smetstraat 1
KMO-portefeuille
9000 Gent
KMO-ondernemingen kunnen gebruik maken
09-265 86 18
van subsidiëring via de ondernemerschapspor-
h,p://dvo.kahosl.be
tefeuille voor KMO-bedrijven
[email protected]
(erkenningsnummer DV.O101529) Meer info: www.agentschapondernemen.be
Let wel: jaarlijkse vakan!e
Betaald educa ef verlof
van 11 juli t.e.m. 15 augustus 2013.
Beide opleidingen zijn erkend in kader van Betaald educa!ef verlof. A,esten worden verstrekt voor contacturen van de opleiding.
V.U.: Heleen Vandromme, Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent—Uitgave: april 2013be
e Gebr. D e nt 9000 G 6 18 8 09-265 hosl.be .k vo a h,p://d
Academiejaar 2013-2014
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen Duurzaam bouwen en wonen volgens bio-ecologische principes
Postgraduaat Duurzame en energiebewuste bouwprojecten Dienst Voortgezette opleidingen KAHO Sint-Lieven, Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent
De informa!e in deze brochure is slechts voorlopig. Ze kan KAHO Sint-Lieven en VIBE dan ook niet juridisch binden.
Bio-Ecologisch Bouwen en Wonen Duurzaam bouwen en wonen volgens bio-ecologische principes biedt een brede visie op ontwerp, uitvoeringsdetails, meet– en beheerssystemen van duurzame gebouwen. Ook een ecologische gebouwomgeving en duurzame wijken komen aan bod. Doelgroep: architecten, ontwerpers, studiebureaus, aannemers, gebouwbeheerders, bestekschrijvers, overheidsinstanties, financieel deskundigen, onderzoekers … Data: wekelijks op dinsdag telkens van 13u30 tot 21u30.
Gent
Locatie: KAHO Sint-Lieven, Technologiecampus Gent, Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent GEMEENSCHAPPELIJK Duurzame ontwikkeling toegepast in het vakgebied ‘bouwen en wonen’
Contactpersoon inhoud: Elke Lotens, vormingscel VIBE,
[email protected] of 03 - 218 10 68
Duurzame en energiebewuste bouwprojecten realiseren
Gent
Het postgraduaat Duurzame en energiebewuste bouwprojecten focust op het uitvoeren van activiteiten (ver)bouwen en wonen uit het bouwproces: van aanbesteding tot afbraak.
Aalst BIO-ECOLOGISCH BOUWEN Duurzaam bouwen en wonen volgens bio-ecologische principes Een bio-ecologisch bouwproject • Constructie en materiaalkeuze • Duurzame en rationele energieconcepten • Duurzame en rationele waterconcepten • Welzijn en gezondheid Een gebouw en zijn omgeving • Planning • Ordening • Ecologische stedenbouw Het bouwproces • Ontwerp tot gebruikersfase • Praktische integratieoefeningen Plaatsbezoeken Studiereis (facultatief) Eindwerk •
Paper over eigen project
DUURZAME EN ENERGIEBEWUSTE BOUWPROJECTEN REALISEREN
Doelgroep: werfleider, projectleider, werAoezichter, werkvoorbereider, gebouwbeheerder. Data: wekelijks op donderdag telkens van 13.30u tot 20.30u, met uitzondering van module 1 op dinsdag.
Duurzame bouwtechnieken • Bouwfysische eisen van duurzame bouwtechnieken • Opbouw en realisatie van verscheidene constructieonderdelen en bouwknopen Duurzame energietechnieken • Ruimteverwarming, koeling, productie van sanitair warm water, verlichting en overig elektrische verbruikers Milieu, beleid en bouw • Milieuwetgeving m.b.t. bouwsector (bodem, water, lucht) • Afvalverwerking en materialengebruik Projectwerk
Loca e: KAHO Sint-Lieven, Campus Dirk Martens, Kwalestraat 154, 9320 Aalst Contactpersoon inhoud: Marcus Peeters, Exper!secel Bouwen en Wonen KAHO Sint-Lieven campus Dirk Martens,
[email protected] of 053 - 72 71 70
Praktische info voor beide postgraduaten • Start: dinsdag 17 september 2013 om 13.30 uur in KAHO Sint-Lieven, Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent • Het eerste opleidingsonderdeel van beide postgraduaten loopt over zes lesdagen en is gemeenschappelijk. Dit opleidingsonderdeel wordt in Gent georganiseerd. • Studievolume: 25 studiepunten • Inschrijvingsgeld : € 2.550 Inbegrepen in het inschrijvingsgeld : cursusmateriaal, koffie en frisdrank tijdens de pauzes, broodjesmaaltijd, parking, toegang tot de bibliotheek en het digitaal leerplatform. Uitgebreid programma en praktische info op http://dvo.kahosl.be Contactpersoon administratie (inschrijving, facturen): Heidi Poelman, Dienst Voortgezette Opleidingen,
[email protected] of 09-267 27 09 (direct) of 09 - 265 86 18
Inhoud
I.
DOELSTELLING ................................................................................... 2 1. Vraag uit het werkveld ............................................................................................................................. 3 2. Doelgroep ...................................................................................................................................................... 3 3. Doelstelling ................................................................................................................................................... 3
II.
OPLEIDINGSCONCEPT ............................................................................ 4 1. Opleidingscommissie ................................................................................................................................. 4 2. Opleidingscoördinator ............................................................................................................................... 4 3. Examencommissie...................................................................................................................................... 4 4. Instroomprofiel ............................................................................................................................................ 4 5. Praktische organisatie............................................................................................................................... 4 6. Structuur van de opleiding ..................................................................................................................... 4 7. Tijdsindeling ................................................................................................................................................. 5 8. Paper ............................................................................................................................................................... 5 9. Evaluatie ........................................................................................................................................................ 5 10.Getuigschrift ................................................................................................................................................ 6
III.
INSCHRIJVINGSMODALITEITEN .................................................................. 6 1. Toelatingsvoorwaarden ............................................................................................................................ 6 2. Inschrijvingsgeld......................................................................................................................................... 6 3. Opleidingscheques ..................................................................................................................................... 6
IV.
PROGRAMMA – INHOUD ......................................................................... 7
V.
ECTS-FICHES ...................................................................................15
VI.
JAARPLANNING 2012-2013...................................................................15
Postgraduaat
Bio-ecologisch bouwen en Wonen Text Programmagids academiejaar 2013-2014 subline
Dit programma is tot stand gekomen dankzij een intense samenwerking tussen de VIBE vzw, KAHO Sint-Lieven, Sint Lucas en UGCDO.
Inhoud Inhoud ...................................................................................................................................................1 I.
DOELSTELLING ................................................................................... 3 1. Vraag uit het werkveld ............................................................................................................................. 3 2. Doelgroep ...................................................................................................................................................... 3 3. Doelstelling ................................................................................................................................................... 3
II.
OPLEIDINGSCONCEPT ............................................................................ 4 1. Opleidingscommissie ................................................................................................................................. 4 2. Opleidingscoördinator ............................................................................................................................... 4 3. Examencommissie...................................................................................................................................... 4 4. Instroomprofiel ............................................................................................................................................ 4 5. Praktische organisatie............................................................................................................................... 4 6. Structuur van de opleiding ..................................................................................................................... 4 7. Tijdsindeling ................................................................................................................................................. 5 8. Paper ............................................................................................................................................................... 5 9. Evaluatie ........................................................................................................................................................ 5 10. Getuigschrift .......................................................................................................................................... 6
III.
INSCHRIJVINGSMODALITEITEN .................................................................. 6 1. Toelatingsvoorwaarden ............................................................................................................................ 6 2. Inschrijvingsgeld......................................................................................................................................... 6 3. Opleidingscheques ..................................................................................................................................... 6
IV.
PROGRAMMA – INHOUD ......................................................................... 7
V.
ECTS-FICHES ...................................................................................15
VI.
JAARPLANNING 2013-2014...................................................................15
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
2/15
16-5-2013
I. DOELSTELLING 1. Vraag uit het werkveld Duurzaam bouwen is in. Het is alomtegenwoordig in de media en ook beleidsmakers vermelden graag die term. Vaak wordt dit ‘Duurzaam bouwen’ vernauwd tot ‘energiezuinig’ bouwen, waardoor het al snel een hol begrip werd. Een studie van de UA (2008) heeft duidelijk gemaakt dat informatie over duurzaam bouwen ontbreekt in de hogere opleidingsinstituten, en dat daar nochtans veel nood aan is. Vanuit het werkwereld – bouwwereld, ruimtelijke ordening en vastgoed - komt daarom de vraag naar een opleiding die alle facetten benadert om tot een echt bio-ecologisch bouwproject te komen, het te beheren en te evalueren. De opleiding wil ook komen tot een ‘hoger ambitieniveau’ van duurzaamheid. Niet alleen op vlak van energiezuinigheid, maar ook als geïntegreerde benadering (rationeel energie- en watergebruik, gezonde en milieuverantwoorde materialen en afval, duurzame stedenbouw, welzijn en gezondheid). Deze opleiding wordt als postgraduaat aangeboden en werd ontwikkeld door de Onderzoeksgroep Duurzaam bouwen van KAHO Sint-Lieven Gent (Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen KU Leuven) i.s.m. VIBE vzw. 2. Doelgroep Leidinggevenden in bouwondernemingen, studieburelen en in overheidsdiensten, ontwerpers, projectontwikkelaars, projectbeheerders, architecten… 3. Doelstelling In deze opleiding wordt vanuit een studie van de ecologie (als een wetenschappelijke deeldiscipline van de biologie) en van de milieukunde, de wetenschappelijke motivatie bij de cursisten aangebracht om daadwerkelijk bij te dragen aan het creëren, beheren en evalueren van bio-ecologische projecten en processen. Dergelijke projecten dienen te voldoen aan een aantal voorwaarden in volgende domeinen: 1. 2. 3. 4.
WELZIJN EN GEZONDHEID ENERGIE: koolstofneutraal, klimaatneutraal. WATER: (hemel)waterneutraal. MATERIALEN en AFVAL: kringlopen (cradle to cradle) in de biosfeer en de technosfeer. 5. OMGEVING: Relaties van het project met stedenbouwkundige thema’s als mobiliteit, oriëntatie, collectieve voorzieningen, organisatie buitenruimte, klimaatbestendigheid... De opleiding bio-ecologisch bouwen is geslaagd als de cursisten niet alleen in staat zijn (internationale) evaluatie-instrumenten te gebruiken, maar (via de theoretische milieukunde en ecologie) ook weten en begrijpen wat de wetenschappelijke achtergrond is, van al de gestelde vragen in deze evaluatie-instrumenten.
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
3/15
16-5-2013
II. OPLEIDINGSCONCEPT 1. Opleidingscommissie Om tegemoet te komen aan deze vraag werd in de schoot van de onderzoeksgroep Duurzaam Bouwen van KAHO Sint-Lieven een opleidingscommissie opgericht: • Peter Thoelen (VIBE vzw) • Trui Maes (UGCDO) • Eric Rombaut (St-Lucas/KAHO St-Lieven) • Alexis Versele (KAHO St-Lieven/Domus Mundi vzw) • Heleen Vandromme (KAHO Sint-Lieven) 2. Opleidingscoördinator De opleidingscoördinator is Ann Vereycken (VIBE vzw) – Elke Lotens (VIBE vzw). Mailadres is
[email protected] Zij heeft als taak de inhoudelijke opvolging te doen van de opleiding: • opvolging programma • opvolging evaluaties • opvolging paper en eindproef • opvolging ECTS-fiches • contacten met de opleidingscommissie • contacten met de docenten en cursisten 3. Examencommissie De examencommissie is samengesteld uit de opleidingscoördinator en de leden van de opleidingscommissie. De examencommissie bewaakt de evaluatieprocedure. Ze beoordeelt de vrijstellingen ingevolge aangebrachte EVC (elders verworven competenties) en EVK (elders verworven kwalificaties). Ze neemt de definitieve beslissing over het al dan niet slagen van de cursist. Ze neemt een beslissing in alle specifieke casussen die niet voorzien zijn in het examenreglement van de KAHO Sint-Lieven. 4. Instroomprofiel De cursist is werkzaam als ontwerper, uitvoerder, beheerder, financieel deskundige of onderzoeker in alle sectoren van de bouwwereld en de ruimtelijke ordening en heeft minstens het bachelordiploma. 5. Praktische organisatie De cursus wordt inhoudelijk en didactisch ontwikkeld en geëvalueerd door de opleidingscommissie. De dienst Voortgezette opleidingen van KAHO Sint-Lieven ondersteunt de uitwerking van het opleidingsconcept en de praktische organisatie. 6. Structuur van de opleiding Het betreft een postgraduaat van 24 studiepunten (STP). De opleiding bestaat uit volgende 5 opleidingsonderdelen (OO): OO 1: Duurzame ontwikkeling toegepast in het vakgebied ‘bouwen en wonen’ (5 STP) OO 2: Een gebouw en zijn omgeving: planning, ordening en stedenbouw (4 STP) OO 3: Een bio-ecologisch project (9 STP) 3.1 Bio-ecologische materiaalkeuze (2 STP) 3.2 Energiezuinig bouwen (2 STP) 3.3 Water (2 STP) 3.4 Welzijn en gezondheid (2 STP) 3.5 Integratieoefening: Een concrete toepassing (1 STP) Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
4/15
16-5-2013
OO4: Het proces (van ontwerp tot gebruikersfase) volgens de duurzaamheidprincipes (3 STP) OO 5: Paper (3 STP) 7. Tijdsindeling De studielast per studiepunt wordt vastgelegd op 25 uur. De opleiding heeft dus een studielast van 625 uren (25u x 25 STP). Elk studiepunt wordt gerealiseerd in een lesdag van 7 contacturen. Er worden twee semesters georganiseerd met 154 contacturen (22 STP x 7 = 154 uur hoorcollege, seminaries en studiebezoek); Er wordt gedurende het tweede semester gewerkt aan een paper (3 STP). De lessen worden gegeven op dinsdagnamiddag en -avond. De lessen gaan door als volgt: 13u30 - 17u00: lessessie 17u00 – 17u30: broodjesmaaltijd 18u00 – 21u30: lessessie 8. Paper In de loop van het 1ste semester wordt het concept van het eindproject (paper) uitgelegd. Ter voorbereiding van het eindproject (paper) schrijft de cursist een oriënterende nota waarin volgende aspecten van de paper worden uitgeschreven: Werktitel Beschrijving van de te bestuderen problematiek Focus Motivatie binnen de eigen praktijkcontext Doelstelling van de paper Methode en stappenplan Deze nota wordt bij de start van het 2de semester afgegeven aan de opleidingscoördinator. Deze nota wordt besproken in de opleidingscommissie. De opleidingscommissie wordt ingelicht over de inhoud van de ingediende papers waarbij gewaakt wordt over de privacy van de bedrijven. De nota wordt , eventueel aangevuld met aanbevelingen vanwege de opleidingscommissie, terug bezorgd aan de cursist. Tijdens het 2de semester wordt het eindproject uitgewerkt en uitgeschreven in een paper. De paper wordt voorgelegd aan een jury samengesteld uit het docentenkorps, leden van de opleidingscommissie en externe juryleden . 9. Evaluatie Evaluatie over de kennis (theorie en praktijk) gebeurt op het einde van de opleiding via meerkeuzevragen. De paper wordt voorgelegd en gepresenteerd aan de examenjury. Om geslaagd te zijn moet een kandidaat 50 % behalen in het totaal en 50 % op elk onderdeel van de evaluatieprocedure. Een deliberatie en tweede zittijd is voorzien.
Intern beroep tegen een ongunstige examenbeslissing kan ingediend worden volgens artikel 63 van het examenreglement van KAHO Sint-Lieven (www.kahosl.be). Hiertoe dient de cursist binnen een termijn van vijf kalenderdagen een formele klacht te richten aan de algemeen directeur van de hogeschool. Dit gebeurt bij voorkeur bij Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
5/15
16-5-2013
aangetekend schrijven waarin de feitelijke omschrijving van de ingeroepen bezwaren wordt opgenomen.
10.Getuigschrift Cursisten die de volledige opleiding hebben gevolgd én een paper aflegden én voor alle drie de onderdelen van de evaluatie slagen krijgen het getuigschrift ‘postgraduaat bio-ecologisch bouwen en Wonen’. Cursisten die niet voldoen aan de toelatingsvoorwaarde (min. bachelordiploma) krijgen wel een getuigschrift maar niet met vermelding ‘postgraduaat’. III.
INSCHRIJVINGSMODALITEITEN
1. Toelatingsvoorwaarden Beschikken over een diploma bachelor of master 2. Inschrijvingsgeld Semester 1 en semester 2 (25 STP): 2. 520€ (incl. cursusmateriaal). De cursisten schrijven per academiejaar in via de inschrijvingsmodule van de dienst voortgezette opleidingen (http://dvo.kahosl.be). Na inschrijving ontvangen zij één factuur. Inschrijving is pas definitief na betaling van de factuur. Elke annulering of vervanging van de aangemelde persoon moet SCHRIFTELIJK gemeld worden.
3. Opleidingscheques Opleidingscheques van de Vlaamse gemeenschap worden door onze hogeschool aanvaard. KAHO Sint-Lieven is een erkende opleidingsverstrekker en werd bij het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap geregistreerd onder erkenningsnummer 200200644. Inlichtingen over opleidingscheques: http://vdab.be/opleidingscheques/ Indien u met opleidingscheques voor werknemers wenst te betalen, dient u deze persoonlijk op het secretariaat te bezorgen of per aangetekend schrijven toe te zenden. Let wel: Betalen met opleidingscheques voor werknemers kan enkel indien de werknemer de opleiding NIET in opdracht van de werkgever volgt. Bijgevolg dient de factuur aan de cursist geadresseerd te zijn en niet aan het bedrijf! We kunnen geen opleidingscheques voor werknemers aanvaarden als de factuur aan het bedrijf geadresseerd werd. KMO-portefeuille De KMO-portefeuille is een laagdrempelige en interactieve webtoepassing waarlangs ondernemers jaarlijks tot 15 000 euro subsidies kunnen bekomen voor ondersteuning in hun processen van ondernemen, innoveren en internationaliseren. Voor opleiding kan 50 % van de kostprijs betoelaagd worden tot een maximum van € 2500 per kalenderjaar. Meer informatie kan U terugvinden op volgende websites: www.kmo-portefeuille.be en http://www.vlao.be/images_sub/pdf/subsidies/Subsidieleidraad%20tewerkstelling.pd f. U moet met de volgende richtlijnen rekening houden: Indien u met KMO-portefeuille (enkel voor KMO-bedrijven!) wenst te betalen, dient u bij de projectaanvraag volgend erkenningsnummer van de KAHO Sint-Lieven te vermelden: DV.O101529. Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
6/15
16-5-2013
KMO-bedrijven die wensen gebruik te maken van deze KMO-maatregel, dienen hun betalingsaanvraag voor KAHO Sint-Lieven via KMO-portefeuille gedaan te hebben binnen 14 dagen nà de inschrijving én ten laatste de dag vóór de start van de cursus. KMO-aanvragen die later dan 14 dagen nà de inschrijving of nà de start van de cursus binnenkomen, kunnen NIET aanvaard worden.
IV. PROGRAMMA – INHOUD
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
7/15
16-5-2013
A. Duurzame ontwikkeling en toepassing in specifieke vakdomeinen (5 STP = 35u les = 5d van 7u)
- De milieuproblematiek begrijpen en de principes van DO en MVO daaruit afleiden. - Duurzame ontwikkeling begrijpen en inzicht krijgen in het globale kader - Inzicht in drie kapitalen en governance (4 dimensies DO) - Inzicht in het basis ideeëngoed en 3 strategieën (efficiëntie, sufficiëntie en herverdelingsvraagstuk intra- en intergenerationeel van behoeften) - Belang van ecologische & sociale economie (voetafdruk, ecologische schuld, MVO) onderkennen .
- Vanuit het globale kader DO concrete situaties, dagelijkse thema’s en leefstijlen kunnen plaatsen - Vanuit het globale kader DO de link kunnen leggen tussen thema’s in het eigen vakdomein en aanverwante domeinen. - Onderscheid kunnen maken tussen het voorwerp van vakdomeinen en handelen. - Aan de hand van vb de impact van ons dagelijkse werkveld in verschillende maatschappelijke sectoren kunnen aantonen - Denk globaal en leidt daaruit lokale maatregelen af.
- Streven naar de integratie van economische, sociale en ecologische overwegingen in het dagelijks werkdomein en bedrijfsvoering - Automatische reflectie hebben om te redeneren vanuit duurzaamheid, en de thema’s op te nemen in het eigen vakdomein - Duurzame visie met prioriteiten vastleggen en keuzes onderbouwen in het werkveld
A1. Duurzame ontwikkeling vanuit de hoogdringendheid - Definitie, context en waarom? - Brundtland, RIO (Agenda21), Johannesburg - ecologisch, sociaal & economisch kapitaal, governance en de strategieën (eff, suff, herverdeling) - ecologische en sociale economie, milieuproblematiek (voetafdruk, MVO) - transities en systeeminnovatie: een leerproces voor verandering) A2. DO en MVO in dagelijkse realiteit van de vakwereld - Vlaamse, federale context - Vlaamse stadsmonitor als vb van visie tot indicatoren - Initiatieven in Vlaanderen - Methoden en instrumenten voor impactstudies (milieu, energie, mobiliteit, socio-economisch …) - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)
- De principes van DO kunnen omzetten in voorwerp (duurzaam plannen en bouwen) en handelen (MVO) in eigen vakdomein , - Ruimtelijke en ecologische impact van eigen vakdomein inzien. - Sociale en ethische impact van ruimtelijke planning en bouwen inzien en belang van DO onderkennen - Basiscondities voor DO in RP & bouwen kennen (draagkracht, draagvlak, contextualiteit)
- Met voorbeelden de invloed van gebouwen en de bouwsector op mens, milieu en klimaat kunnen aangeven. - De impact van bouwen en RO op sociale en ethische vlak kennen - Starten vanuit de principes hoe je zelf aan je taak begint. Vanuit lange termijn kijken naar je voorwerk??? van bouwen. de geïntegreerde visie voor de toepassing op uw vakdomein. - Kunnen aangeven waarom het duurzaam bouwen zo belangrijk is. - Kunnen vertalen van Interdisciplinair
- Zich bewust zijn van de impact van zijn taak en de impact van zijn eigen gedrag op de duurzaamheid van een gebouw - Sociale bekommernissen implementeren bij het maken van keuzes - Bereid zijn van levenslang te leren en zich bij te scholen om innovaties op te volgen
A3. Duurzaam bouwen en wonen - Thema’s integreren in consistente visie - Schaalniveaus macro-meso-micro, korte versus lange termijn - Lagen van onderbouw (bodem, watersysteem, geomorfologie) (L1), zachte en harde netwerken, en bovenbouw (nederzetting, morfologie, landschap …) (L1) - Verantwoordelijkheid van alle betrokken actoren (inzicht in plan/bouwproces en uiteindelijk gebruik) -Impact van planning en bouwen op milieu (ruimte, energie- en watergebruik, materialen en afval) en leefstijl, (gebruikers) (L2)
- Het belang onderkennen van denken in eigen vakdomein multidisciplinair denken over stad als - Kunnen omgaan met interdisciplinair eco-systeem (schalen, lagen en denken domeinen), - Inzicht in driestapdstrategie en Ecopolis-concept
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
9/15
- Verantwoordelijkheidszin -Samenwerkingsbereidheid - Open staan voor nieuwe methoden en innovaties - Kritische ingesteldheid (tov klassiek en duurzaam bouwen) - Ten alle tijde een duurzaam ontwerp nastreven - Transparant werken
16-5-2013
- Concepten Ecopolis, Eco-city en principes als C2C, CO2-neutraal… - Criteria en modellen voor beoordeling duurzaamheid A4. Algemene principes van bio-ecologisch bouwen: - Ecologische aspecten (gezondheid? Ecologie?) - Economische aspecten (basisbehoeften? vraagaanbod in kwantiteit/kwaliteit, Terugverdientijd?) - Sociale aspecten (betaalbaar? wooncomfort in brede betekenis, bereikbaarheid & toegankelijkheid, veiligheid ) - Culturele aspecten (lokale veerkracht en competentie) - Institutionele aspecten (regie, organisatie, burgerzin) - Technische aspecten (technisch haalbaar?) A5. Seminariedag: Integratie van module A
B. Een gebouw en zijn omgeving: planning, ordening en stedenbouw (4 STP = 28u les = 4d van 7u)
- De principes van de Ecopolisstrategiekader kennen - Het belang van een fysiekecologische en sociale ruimtelijke planning onderkennen - Voorbeeldprojecten van verantwoorde fysiek-ecologische en sociale ruimtelijke planning kennen. - Specifieke toepassingen kennen voor een duurzame groene omgeving van een gebouw - Kennis hebben van het beleids- en juridisch kader
- Vanuit de principes van ecologische en sociale ruimtelijke planning de juiste voorstellen kunnen formuleren - Weloverwogen keuzes kunnen maken wat betreft ontwerp en uitvoering in het kader van duurzame planning - Met voorbeelden de impact van ruimtegebruik kunnen illustreren. - Weloverwogen keuzen kunnen maken wat betreft duurzame ontwikkeling van de onmiddellijk omgeving van een gebouw - De weg vinden in en de lacunes herkennen van het beleids- en juridisch kader van ecologische ruimtelijke ordening.
- Zich bewust zijn dat duurzaam bouwen verder gaat dan het gebouw alleen. - Zich bewust zijn dat de eerste stap van duurzaam bouwen begint bij de keuze van de locatie van het gebouw - Zich bewust zijn dat naast de ecologische aspecten ook de sociale factor belangrijk is bij duurzame stedenbouw. - Inzicht in de ecologische en sociale ruimtelijke ordening hebben. - Bij lacunes in de wetgeving, actie ondernemen om die te melden en voorstellen ter verbetering aan te brengen.
C. Een bioecologisch project (Totaal: 9 STP = 63 u les = 9d van 7u)
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
10/15
16-5-2013
B1. Ruimtelijke ordening: kader en praktijk - Impact van historisch verhaal op ruimtelijke ordening vandaag: problemen, belang en ontwikkelingen - Ruimtelijke structuurplanning (RSV, GRS) en relatie met gewestplannen RUP’s, verordeningen, vergunning ez, en themaplannen az (relatie strategisch plannen versus sectoraal plannen en uitvoeringsinstrumenten) B2. Ecologische planning & groene stedenbouw - Principes ecologische en sociale ruimtelijke planning - Strategie Ecopolis - Voorbeeldprojecten - Praktisch: Ruimtelijke uitvoeringsplannen en verkavelingsplannen, hoe duurzame aspecten hierin inbrengen B3. Sociale planning B4. Gebouw en omgeving - Landschap en bodem - Water - Fauna en Flora --> groendaken en groene gevels --> Ecologische tuinen
C1. Bio-ecologische materiaalkeuze (2 STP = 14u les = 2d van 7u)
- Weten wat 'cradle to cradle' bouwen is - Kennis hebben van de verschillende bio-ecologische materialen en gebruiksvoorwaarden - De noodzaak voor het gebruik van bio-ecologische bouwmaterialen onderkennen. - Weten wat een LCA is en weten hoe het werkt - Kennis hebben van het beleids- en juridisch kader
- Vanuit de principes van duurzaam bouwen, materialen kunnen voorstellen die de duurzaamheid bevorderen - Weloverwogen keuzes kunnen maken wat betreft ontwerp, uitvoering en materialen in het kader van duurzaam bouwen en wonen. - Duurzame materalen kunnen gebruiken en correct toepassen zodat een hoog kwaliteitsniveau voor het gebouw en de leefomgeving kan bereikt worden. - Cradle to cradle bouwen kunnen toepassen op ontwerpniveau - De weg vinden in en de lacunes herkennen van het beleids- en juridisch kader van bouwen met duurzame materialen
- Het cyclische denken toepassen binnen eigen vakdomein - Bij lacunes in de wetgeving, actie ondernemen om die te melden en voorstellen ter verbetering aan te brengen.
C11. Keuze van gezonde en milieuverantwoorde bouwmaterialen - Keuze materialen: --> LCA - studies --> Labelling (keuring?) - Wat zijn bio-ecologische materialen --> Hout uit duurzaam beheerde bossen, ,,,, - Wat zijn bio-ecologische bouwwijzen --> Houtskeletbouw (+ bestekken) --> Strobalenbouw --> Moderne leembouw, ,,,, - Afwerkingsmaterialen C12. Hergebruik en recyclage C13. Huishoudelijk en bouwafval C14. Wettelijk kader: analyse en kritiek C15. Beheer en nazorg
C2. Energiezuinig bouwen (2 STP = 14u les = 2d van 7u)
- Weten wat koolstofneutraal bouwen is - De verschillende energiebehoeften kennen en weten hoe ze te beheren - De oplossingen kennen om energieverbruik te verminderen in een bestaande woning - Duurzame oplossingen kennen om het energieverbruik tot een minimum te beperken bij zware verbouwingen/nieuwbouw - Kennis hebben van het beleids- en juridisch kader
- 'Koolstofneutraal bouwen' kunnen toepassen op ontwerpniveau - Vanuit de principes van duurzaam bouwen, ingrepen kunnen voorstellen om energie te besparen - Weloverwogen keuzes kunnen maken wat betreft ontwerp, uitvoering en technieken in het kader van duurzaam bouwen en wonen - Kunnen uitleggen wat ‘correct isoleren’ is. - De weg vinden in en de lacunes herkennen van het beleids- en juridisch kader van energiezuinig bouwen.
- Het Cyclisch denken toepassen binnen eigen vakdomein - Steeds aandacht hebben voor een correcte afwerking en detaillering - Bij lacunes in de wetgeving, actie ondernemen om die te melden en voorstellen ter verbetering aan te brengen.
C21. Stappenplan energiebewust ontwerpen C22. De gebouwenschil C23. Ventilatie C24. Warmte- en koelbehoefte - Transmissie-, warm water en infiltratieverliezen - Statische en dynamische rekenmethodes - Warmteopwekking en afgifte C25. Duurzame energiebronnen C26. Huishoudelijke toestellen C27. Verlichting - Natuurlijke lichtinval, lichthinder - Verlichting en apparatuur C28. Wettelijk kader: analyse en kritiek C29. Beheer en nazorg
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
11/15
16-5-2013
C3. Water (2 STP = 14u les = 2d van 7u)
- Weten wat waterneutraal bouwen is - Watergebruik en waterbeheer begrijpen en kennen - De oplossingen kennen om waterverbruik te verminderen in een bestaande woning - Duurzame oplossingen kennen om het waterverbruik tot een minimum te beperken bij zware verbouwingen/nieuwbouw - De technieken kennen om water te laten infiltreren - Het belang van waterinfiltratie onderkennen - Het belang van hergebruik van regenwater onderkennen - De principes van kleinschalige waterzuivering kennen - Kennis hebben van het beleids- en juridisch kader
- 'Waterneutraal bouwen' kunnen toepassen op ontwerpniveau - Vanuit de principes van duurzaam bouwen, ingrepen kunnen voorstellen om water te besparen - Weloverwogen keuzes kunnen maken wat betreft ontwerp en technieken in het kader van waterbesparing, buffering en -infiltratie - Duurzame waterbesparende technieken kunnen toepassen zodat een hoog kwaliteitsniveau voor het gebouw en leefomgeving bereikt kan worden. - De weg vinden in en de lacunes herkennen van het beleids- en juridisch kader van duurzaam bouwen vanuit duurzaam waterbeheer.
- Het Cyclisch denken toepassen binnen eigen vakdomein - Bij lacunes in de wetgeving, actie ondernemen om die te melden en voorstellen ter verbetering aan te brengen.
C31. Waterproblematiek - Overzicht - Evolutie en prognose - Implicaties op wereldschaal en op lokaal niveau C32. Waterbeleid - Europese en Vlaamse regelgeving - Integraal waterbeheer - Afkoppelingsbeleid C33. Hemelwater hergebruik C34. Hemelwater infiltratie C35. Hemelwater buffering C36. Afvalwater- (en rioolwater)zuivering C37. Wettelijk kader: analyse en kritiek C37. Beheer en nazorg
C4. Welzijn en
- Kennis hebben van de
- De impact van materiaalkeuze en
- Veiligheids- en
C41. Gezond en veilig binnenmilieu
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
12/15
16-5-2013
gezondheid (2 STP = 21u les = 3d van 7u)
C5. Integratieoefening (1 STP = 7u les = 1 dag van 7u)
gezondheidsimpact van materialen - De factoren kennen die impact hebben om het binnenklimaat - Welzijnsindicatoren kennen - Omgevingsindicatoren kennen - De principes van Universal design kennen. - Kennis hebben van het beleids- en juridisch kader
gebruikte technieken op de gezondheid van latere bewoners kunnen aantonen met voorbeelden. - Gezondere alternatieven kunnen voorstellen. bv. Voor het creëren van een gezond binnenklimaat. - Gezondheidsimpact van materialen kunnen aantonen met voorbeelden - De gezondheidsimpact van constructies kunnen aantonen met voorbeelden - Het begrip universal design kunnen uitleggen aan de hand van voorbeelden - Universal design opnemen in een eigen ontwerp - De weg vinden in en de lacunes herkennen van het beleids- en juridisch kader van duurzaam bouwen met aandacht voor welzijn en gezondheid
gezondheidsregels in acht nemen bij het gebruik van materialen, gereedschappen en toestellen - Toekomstgericht denken bij het ontwerpen van een woning (aanpasbaar, toegankelijk, universal design) - Bij lacunes in de wetgeving, actie ondernemen om die te melden en voorstellen ter verbetering aan te brengen.
- De 4 thema’s van bio-ecologisch bouwen integreren in een concrete toepassing
- De 4 thema’s van bio-ecologisch bouwen kunnen integreren in een concrete toepassing
- Te allen tijde de integratie C51. Integratieoefening van de 4 thema’s van bioecologisch bouwen in een project nastreven.
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
13/15
16-5-2013
- Algemeen kader (etikettering) - Vocht - Chemische stoffen - Electro-magnetische velden, ,,,, C42. Universal design - Definitie en voorbeelden - De 7 principes van Universal design C43. Ecodesign C44. Woninginrichting C45. Wettelijk kader: analyse en kritiek
D. Het proces (van ontwerp tot gebruikersfase) volgens de duurzaamheidsprinc ipes (3 STP = 21u les = 3d van 7u)
- De logische volgorde van het bouwproces kennen vanaf het ontwerp tot de monitoring - Methodes en instrumenten voor procesmanagement kennen - Het belang van een goede en continue samenwerking tussen de bouwpartners in bouwteams onderkennen - De begrippen Building Informating Model (BIM) en Commissioning kennen - Het nut van een centrale informatieoverdracht via een BIM onderkennen - Het nut van Commissioning onderkennen - Het begrip life cycle costing kennen - Methodes en instrumenten voor milieu-impactstudies kennen - De resultaten van milieuimpactstudies kunnen interpreteren - Kennis hebben van het beleids- en juridisch kader
Postgraduaat Bio-ecologisch Bouwen en Wonen
- Zijn taak binnen het gehele bouwproces kunnen plaatsen, de verschillende schakels zien binnen het bouwproces en het ruimter kader waarbinnen dit zich afspeelt - De juiste keuze kunnen maken aan de hand van labels. - De verschillen in labelling, ketenbeheer, milieukeurmerken kunnen aantonen aan de hand van voorbeelden - De juiste keuze kunnen maken aan de hand van milieu-impactstudies - De weg vinden in het beleids- en juridisch kader voor een geïntegreerd planproces. - Nieuwe wegen (kunnen) exploreren voor een geïntegreerd planproces en een voorbeeldfunctie opnemen.
14/15
- Ten allen tijde een hoge kwaliteit van het gebouw en de leefomgeving nastreven - Zich bewust zijn van zijn taak binnen het bouwproces - Bereid zijn om de nodige expertise binnen te halen om een goed team te vormen - Openheid en transparantie - Bij lacunes in de wetgeving, actie ondernemen om die te melden en voorstellen ter verbetering aan te brengen.
16-5-2013
D1. Het bouwproces en BIM D2. Bouwteams D3. Commissioning D4. Labelling, ketenbeheer, . . . D5. Overheidssteun en openbare aanbestedingen D6. Milieu-impactstudies (LCA) MER, MOBIR, SER…
V. ECTS-FICHES Worden opgesteld in overleg met de docenten tegen september 2013.
VI. JAARPLANNING 2013-2014 De start van de opleiding is voorzien op dinsdag 17 september 2013 en eindigt met de paperverdediging begin juni 2014. OO1 Duurzame ontwikkeling en toepassing in specifieke vakdomeinen September-oktober - Inleiding : Op weg naar bouwen en wonen volgens duurzaamheidsprincipes - Duurzame ontwikkeling als prioriteit: bouwen en wonen vs. de milieuproblematiek - Duurzame ontwikkeling als prioriteit: bouwen en wonen vs. maatschappelijk verantwoord ondernemen OO2 Een gebouw en zijn omgeving: planning, ordening en stedenbouw Oktober-november - ruimtelijke ordening - kader en praktijk - Ecologische planning en groene stedenbouw; ontwerpprincipes voor buitengebied - Stedenbeleid en sociale planning OO3 Een bio-ecologisch project December -februari 3.1 Energiezuinig bouwen - energiebewust ontwerpen en verlichting - passiefhuisverhaal in al zijn aspecten - energienetwerken 3.2 Materialen en constructies - bio-ecologsiche materiaalkeuze - bio-ecologische constructies 3.3 Water -rationeel watergebruik
3.4 Welzijn en gezondheid -gezond binnenmilieu -luchtkwaliteit OO4 Het proces (van ontwerp tot gebruikersfase) volgens de duurzaamheidprincipes maart -Het bouwproces -Commissioning als proces – labelling -Ketenbeheer en Milieu-impactstudies
Examen over de kennis (theorie en praktijk) via meerkeuzevragen. Mei OO 5 Paperverdediging Juni
stad
en