Post-master | 2009-2010
‘Anders organiseren’ in zorg en veiligheid
Managers en professionals tussen bevlogenheid en markt
Nederland is rijk. We leven in een welvaartsstaat. We kunnen ons een uitgebreid stelsel van sociale zekerheid permitteren. Maatschappelijke waarden als zorg, veiligheid, onderwijs en wonen staan op een hoog niveau. Maar toch… Er heerst een gevoel van onbehagen. Burgers en cliënten lopen vast in bureaucratie. Professionals verliezen hun bevlogenheid. En managers staan voor de moeilijke opgave de brug te slaan tussen efficiency en professionele kwaliteit. Van organisaties in sectoren als zorg, veiligheid, onderwijs en wonen wordt steeds meer gevraagd. Wachtlijsten in de zorg moeten korter. De kwaliteit van het onderwijs moet omhoog. En buurten moeten schoner en veiliger. Tegelijkertijd moet met afnemende middelen ‘marktconform’ worden gewerkt. Vraag en aanbod raken in onbalans. De in onze maatschappij zo vanzelfsprekende toegang tot waarden als zorg, veiligheid, onderwijs, wonen staat steeds meer onder druk. Het is dan ook niet verwonderlijk dat managers en professionals die werken in organisaties die een bijdrage leveren aan zorg, wonen, onderwijs of veiligheid zich ‘gevangen’ voelen. Gevangen tussen hun bevlogenheid voor cliënt en beroep en de druk van toenemende marktwerking en economisering. In een al krappe markt voor professionals wordt het werken in deze organisaties steeds minder aantrekkelijk. Meer werk moet met nog minder mensen worden gedaan. Als we de toegang tot maatschappelijke waarden als zorg, onderwijs, wonen en veiligheid willen bewaren, dan moeten organisaties instrumenten vinden die ‘hun’ cliënten en professionals helpen bij de realisatie van deze waarden. Dit is een kwestie van ‘anders organiseren’.
‘Anders organiseren’ in de sectoren zorg en veiligheid In de post-master ‘Strategische innovatie in de maatschappelijke sector’ worden bedrijfskundige inzichten en
Doelgroep
instrumenten gepresenteerd die helpen bij het succesvol
De post-master richt zich op het top- en hoger management
organiseren van de voorwaarden waaronder professionals
van professionele organisaties in de sectoren zorg en veiligheid.
en cliënten zorg en veiligheid samen vormgeven. Hierbij gaan
Hierbij betreft het niet alleen not-for-profit organisaties, maar
we uit van wijsgerige, sociaalwetenschappelijke en systeem-
ook profit en non-profit organisaties. Deelnemers opereren
kundige analyses. In deze analyses staan begrippen als
op academisch denk- en werk-niveau en hebben omstreeks
waarde, kwaliteit, autonomie, complexiteit en beheersbaarheid
tien jaar of meer werkervaring.
(in plaats van beheersing) centraal. Tegen de achtergrond van deze begrippen wordt het mogelijk ‘anders’ om te gaan
Hoe werken wij?
met de inrichting van organisaties.
De post-master kenmerkt zich door een juiste mix van theorie
Hierdoor wordt het mogelijk schaalvergroting en menselijke
en praktijk. Naast de nodige analyses en concepten worden
maat te combineren of werk zo te ontwerpen dat professio-
best practices door wetenschappelijke experts en ervarings-
naliteit en bevlogenheid behouden kunnen blijven.
deskundigen uit het veld gepresenteerd. De bijeenkomsten kennen een hoog interactief gehalte waarbij de nodige ruimte
In de post-master vragen we ons af wat maatschappelijke
is voor het delen van praktijkkennis.
waarden zijn en hoe deze in onze samenleving worden geproduceerd. Verder bespreken we op basis van wijsgerige
Wat levert het u op?
opvattingen en bedrijfskundige inzichten wat professionaliteit
Na het volgen van de post-master beschikt u over:
inhoudt en hoe deze ondersteund kan worden.
• actuele analyses van de belangrijkste uitdagingen waarvoor professionele organisaties in de sectoren zorg en veiligheid
We werken bedrijfskundige maatregelen uit die de organisa-
staan
torische voorwaarden en cultuur scheppen die: • de zelfredzaamheid van cliënten vergroten,
• inzicht in organiseerprincipes die u helpen bij het inrichten
waardoor de druk op professionals afneemt • professionals de kans geven effectiever en efficiënter
• concrete toepassingen van deze organiseerprincipes
te werken in hechte verbanden in organisaties
• een beredeneerde toekomstvisie en globale verander-
die op menselijke maat zijn georganiseerd • de professionaliteit van professionals niet uithollen,
aanpak voor de eigen organisatie
van efficiënte én bevlogen organisaties op de eigen organisatie
• wijsgerige inzichten die helpen bij het denken over profes-
maar juist bevorderen zodat het ‘beroep’ iets is om
sionaliteit en de daarin bevatte relatie tussen praktische
trots op te zijn
wijsheid, morele deugdzaamheid en technische vaardigheid
Hierbij besteden we aandacht aan maatregelen op
Analyses
het gebied van de organisatiestructuur, de inrichting
Aan de hand van presentaties door deskundigen uit
van systemen voor ‘Human Resources Management’,
beide sectoren worden gezamenlijk analyses gemaakt
technologie, inter-organisatorische samenwerking
van de toenemende druk op toegankelijkheid, kwaliteit,
en transformatiemanagement.
professionaliteit en de noodzaak tot efficiency. Welke problemen en oplossingsrichtingen dienen zich hier aan? Organiseerprincipes Tegen de achtergrond van deze analyses worden organiseerprincipes aangereikt, die managers helpen bij het slaan van de brug tussen efficiency en professionele kwaliteit.
Door de toepassing van deze principes kunnen managers betere keuzes maken bij het formuleren en realiseren van oplossingen. Hierbij gaat het om fundamentele keuzes ten aanzien van: • de inrichting van de organisatie • het ontwerp van HR-systemen • de inzet van ondersteunende technologie • de samenwerking in netwerken • het managen van transformatieprojecten Toepassing en beredeneerde toekomstvisie:
II
het manifest
Module
Tijdens de post-master werken cursisten individueel en
Organisatie als arrangementen
in groepsverband aan hun manifest. Het afgeronde mani-
die professionals ‘laten’ werken
fest is een beredeneerde inspiratiebron voor het handelen in de eigen organisatie. Hoe zie ik de toekomst van mijn eigen organisatie? Wat is mijn visie op professionele
5 en 6 november 2009 prof.dr. Pierre van Amelsvoort
kwaliteit en efficiency? Hoe combineer ik bevlogenheid en besturing door de inrichting van mijn organisatie?
Veel organisaties kenmerken zich tegenwoordig door toe-
Het werken aan het manifest ondersteunt het leerproces.
nemende standaardisatiezucht, toenemende arbeidsdeling
Analyses, principes en oplossingsrichtingen worden
en centralisatie. Er is behoefte aan innovatieve en flexibele
besproken en toegepast op de eigen organisatie.
organisaties die worden gekenmerkt door o.a. korte en open communicatielijnen, betrokken medewerkers, variatie in
Opbouw van het curriculum
het werk en multifunctionele samenwerking in teams.
De post-master is opgebouwd uit zes modules van vijf dagdelen (inclusief overnachting) en een afsluitende
In deze module komen de organisatorische condities aan bod
mini-conferentie.
voor een flexibele en innovatieve organisatie waarin ‘werk’
Curriculum Module
I
betekenis heeft. Organisaties worden hierbij vanuit een integraal perspectief bezien, waarbij de samenhang tussen systemen (regels), cultuur, structuur (arbeids-deling) en arbeid centraal staat.
III
De productie van maatschappelijke waarden:
Module
wijsgerige en sociaalwetenschappelijke analyse
Het managen van professionals: minder is meer
15 en 16 oktober 2009 dr. Jan Achterbergh en dr. Matthijs Almekinders
10 en 11 december 2009 prof.dr. Michiel Schoemaker
Deze eerste module is gewijd aan een verkenning van
Leidinggeven aan professionals in, zorg en veiligheid
de problematiek. Thema’s die tijdens deze module vanuit
vraagt om balanceren tussen ‘commitment’ en ‘control’.
een wijsgerig en sociaalwetenschappelijk perspectief
Aan de ene kant moeten professionals in hun interactie
worden belicht, zijn:
met de klant autonoom kunnen opereren en worden
• wat verstaan we onder maatschappelijke waarden?
professionals verbonden aan de organisaties waar ze
• hoe is de productie ervan georganiseerd?
voor werken via ‘commitment’. Aan de andere kant staat
• wat is de rol van managers en professionals hierbij?
sturen op prestaties, zeker in sectoren die steeds meer
• hoe kunnen we vanuit een wijsgerig perspectief
met marktwerking te maken krijgen, centraal.
de rol van professionals beter begrijpen? • welke kansen en bedreigingen levert dit
Hoe leidinggevenden in zorg en veiligheid ondersteund
mijn organisatie op?
kunnen worden bij het vinden van een goede balans in het
• hoe kunnen we vanuit een bedrijfskundig perspectief
managen van professionals wordt in deze module vanuit
met deze kansen en bedreigingen omgaan?
meerdere invalshoeken (o.m. talent en sociaal kapitaal) belicht.
Module
IV
Technologie
21 en 22 januari 2010 dr. Charles Willems
VI
Informatie- en communicatietechnologie (ICT) is een
Module
onmisbaar instrument geworden in moderne organisaties.
Transformatiemanagement
ICT-toepassingen zijn zo geavanceerd dat ze professionals en cliënten op maat kunnen ondersteunen. In deze module wordt aandacht besteed aan de mogelijkheden en gevolgen
15 en 16 april 2010 dr. Jan Achterbergh en dr. Dirk Vriens
van moderne ICT-toepassingen in professionele organisaties. Hierbij kijken we vanuit het perspectief van de klant,
Het diagnosticeren van organisaties en het ontwerpen,
de interne organisatie, de medewerkers en het producten-
invoeren en evalueren van maatregelen die mensen bij
en dienstenaanbod.
hun werk ondersteunen is niet alleen een ‘technisch’ proces.
Module
V
In de eerste plaats is het een sociaal, cultureel en politiek proces waarin individuen en groepen ‘positie’ kiezen.
Samenwerking tussen organisaties
Deze module is erop gericht cursisten inzicht te geven in modellen die kunnen helpen bij het in goede banen leiden van dergelijke transformaties. Verder wordt in de module
4 en 5 maart 2010 dr. Taco Brandsen
ingegaan op mogelijkheden en beperkingen van het managen van transformaties in organisaties.
In de maatschappelijke dienstverlening zijn omvangrijke verschuivingen gaande. De tijd dat maatschappelijke sectoren (bijvoorbeeld wonen, onderwijs, zorg, veiligheid)
Afsluitende miniconferentie
netjes van elkaar gescheiden waren, lijkt voorbij. Organisaties gaan allerhande vormen van samenwerking aan om producten
Datum wordt nog vastgesteld
en diensten beter te laten aansluiten op de maatschappelijke vraag en om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren.
Gedurende de post-master werken cursisten individueel en
In deze module wordt ingegaan op vragen als:
in groepjes aan een manifest. Dit manifest is een ‘beginsel-
• wat betekent toenemende samenwerking vanuit het
verklaring’ waarin iedere cursist een eerste stap zet van
perspectief van managers/bestuurders, professionals,
‘weten’ naar ‘doen’. In het manifest worden tijdens de cursus
overheid en burgers/gebruikers?
opgedane inzichten vertaald naar de eigen organisatie.
• wat zijn slimme (en minder slimme) manieren om
Tijdens de miniconferentie worden de manifesten gepresen-
samenwerking te organiseren?
teerd aan elkaar en aan door cursisten uitgenodigde geïnte-
• wegen de baten op tegen de kosten?
resseerden uit de eigen organisatie.
Kerndocenten • dr. Matthijs Almekinders Dr. Matthijs Almekinders is zelfstandig adviseur en ondernemer. Hij was tot april 2006 gedurende zes jaar voorzitter van de Raad van Bestuur van Sensire: een zorgorganisatie actief op gebied van zorg thuis, residentiële verpleging en verzorging, maatschappelijk werk, zorg voor ouders en kinderen. • dr. Jan Achterbergh
Naast genoemde kerndocenten zullen in de modules diverse
Dr. Jan Achterbergh doceert Interventiemethodologie en
gastdocenten uit wetenschap en praktijk optreden.
Organisatieontwerp bij de vakgroep Organizational Design and Development van de Faculteit Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen. • dr. Taco Brandsen Dr. Taco Brandsen is Universitair Hoofddocent bij de sectie Bestuurskunde & Politicologie van de Faculteit Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen. • prof. dr. Pierre van Amelsvoort Prof. dr. Pierre van Amelsvoort is bedrijfskundige, met als specialisatie het sociotechnisch ontwerpen en veranderen van organisaties. Hij is als organisatieadviseur verbonden aan de ST-Groep te Vlijmen en heeft jarenlange ervaring met organisatieverandering in een grote diversiteit van organisaties. • prof. dr. Michiel Schoemaker Prof. dr. Michiel Schoemaker is als hoogleraar verbonden aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen met een leeropdracht die ligt op het terrein van organisatie-identiteit en talentmanagement. Daarnaast is hij ruim 24 jaar actief als adviseur en verbonden aan Twynstra Gudde. • dr. Charles Willems Dr. Charles Wilems is sinds oktober 2007 lector Technologie en Zorg in de Kenniskring Technologie in Gezondheid en Welzijn van de Saxion Hogescholen te Enschede. Als medewerker van de hoofddirectie wetenschapsbeleid (ministerie van O&W) was hij betrokken bij de beleidsontwikkeling over onderzoek, technologische vernieuwing en kwaliteitsontwikkeling van hulpmiddelen voor mensen met beperkingen. Als medewerker van iRv/Vilans is die betrokkenheid omgezet in verantwoordelijkheid voor de praktische uitvoering van toepassingsgericht onderzoek. Het aandachtsgebied is technologie toegepast in de zorg.
Praktische zaken Informatiebijeenkomsten Voorafgaand aan de start van de post-master zullen in de loop van 2009 voor geïnteresseerden informatiebijeenkomsten worden georganiseerd. Indien u via
[email protected] kenbaar maakt een van deze avonden te willen bijwonen ontvangt u tijdig bericht over de data. De data worden ook bekendgemaakt op www.abk-opleidingen.nl Start De post-master start in oktober 2009. Het maximaal aantal deelnemers aan de opleiding is 25. De post-master vindt alleen doorgang bij voldoende deelname. Inschrijving en intake Een inschrijfformulier is op aanvraag verkrijgbaar bij ABK RU Nijmegen, 024-3612108 of via e-mail:
[email protected]. Het ingevulde inschrijfformulier, vergezeld van een cv, kunt u retourneren aan: ABK Radboud Universiteit Nijmegen, Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen. Vervolgens vindt een intakeprocedure plaats. Naar aanleiding hiervan wordt besloten over de toelaatbaarheid van de kandidaat. Locatie Hotel Nol in ’t Bos te Wageningen Cursusprijs De cursusprijs bedraagt 5 13.900,-. In dit bedrag zijn kosten voor overnachtingen, catering en literatuur inbegrepen. Certif icaat Na het afronden van de post-master ontvangt u een certificaat van de ABK Radboud Universiteit Nijmegen. Voorwaarde is actieve deelname aan alle bijeenkomsten en het met een voldoende resultaat voltooien van de ‘opdrachten’. Informatie Voor meer informatie over de post-master ‘Strategische Innovatie in de Maatschappelijke Sector’ kunt u contact opnemen met ABK Radboud Universiteit Nijmegen 024-3612108 of
[email protected]
www.abk-opleidingen.nl
ABK Radboud Universiteit Nijmegen Postbus 9108 6500 HK Nijmegen 024-3612108
[email protected]
www.abk-opleidingen.nl
