New Radicals: wereldverbeteraars in een nieuw jasje
Positief, constructief en hoopvol Tekst: Eva Prins
24
QPQ | 3 • 2010
De inbox van QPQ werd overspoeld met reacties op de oproep bij onze nieuwe rubriek 180 graden. Massaal deelden lezers hun eigen omslagpunt waarop zij besloten zich in te gaan zetten voor een betere wereld. Het onderwerp leeft en, hoewel harde cijfers ontbreken, lijkt er toch zeker sprake van een trend. Schrijfster Julia Moulden noemt deze groeiende groep New Radicals. Ze ervaarde zelf ook een ommekeer, onderzocht het fenomeen en schreef er een boek over. Haar conclusie: steeds meer mensen veranderen radicaal hun leven.
Ingezonden 180°-ervaringen
Van:
Noor van Gulik (47)
ster en ‘midlifecoach’ Julia Moulden (54) bij de groeiende
Onderwerp:
New Radicals
groep New Radicals: mensen die met hun werk niet alleen geld
Datum:
12 augustus 2010
willen verdienen, maar vooral ook de wereld willen verbeteren.
Aan:
Petra Kroon
Als sociaal ondernemer behoor je volgens de Canadese schrijf-
Moulden schreef een (zelfhulp)boek over het transformatieproces dat soms lang en moeilijk is.
Voor Noor van Gulik, toen nog medewerker planning en sales bij een landelijk opleidingsinstituut, was borstkanker de wake-
Het begon bij haarzelf zoals het bij veel New Radicals begint:
up-call. “Nu wilde ik gaan doen wat ik werkelijk van binnen,
met een knagend gevoel van ontevredenheid. Moulden: “Ik was
vanuit mijn hart, wilde.” Nog tijdens haar behandelingen ging
48 en ruim twintig jaar speechwriter, werk waar ik van hield en
ze de post-Hbo-opleiding Integratieve Psychotherapie volgen
goed voor werd betaald. Maar ik voelde ook: dit wil ik niet de
en in juli 2008, precies twee jaar na de eerste operatie, begon
komende twintig jaar blijven doen.” Ze omschrijft dit knagende
ze haar bedrijf: www.fonkel.nu. Van hieruit begeleidt ze
gevoel als “interessant, maar ook enigszins alarmerend.”
mensen die met kanker te maken hebben (gehad). “De beste
De alarmbellen gingen echter pas goed rinkelen toen, onver-
beslissing van mijn leven”, zegt ze. “Ik doe mijn droom.”
wacht, haar man van haar wilde scheiden. “Dat was absoluut een ‘major triggerpoint’ voor mij”, zegt ze. “Ineens stond ik er alleen voor. Ik had stiefkinderen opgevoed, maar geen eigen kinderen.” Moulden zag zichzelf voor de vraag gesteld: Wat nu? Wat wil ik met de rest van mijn leven? Toen ze eens goed om zich heen keek, ontdekte ze dat ze niet de enige was die zichzelf deze vraag stelde.
25
Bij een ingrijpende gebeurtenis word je ruw uit je dagelijkse routine geschud. Als het stof dan wat is neergedaald, komen de twijfels en de vragen: wie ben ik? Wat wil ik?
26
QPQ | 3 • 2010
Integendeel; tientallen of misschien wel honderden, duizenden generatiegenoten bleken hiermee te worstelen - net als Moulden vaak getriggerd door een ingrijpende gebeurtenis: ziekte, overlijden, scheiding, ontslag. “Een wake-up-call”, noemt Moulden dit. “Bij zoiets ingrijpends word je ruw uit je
Van:
Joke Bom (39)
dagelijkse routine geschud. Als het stof dan wat is neergedaald,
Onderwerp:
New Radicals
komen de twijfels en de vragen: wie ben ik? Wat wil ik? Vragen
Datum:
12 augustus 2010
die we ons in het drukke leven van alledag niet stellen – vaak
Aan:
Petra Kroon
ook niet willen stellen omdat ze te confronterend zijn.” “Ik heb de drive om mensen te helpen”, zegt Joke Bom.
Idealisme waarmaken Om zich heen kijkend, ontdekte Moulden niet alleen veel
Dat deed ze ook als jeugdhulpverlener. In haar laatste baan werkte ze bij het Ministerie van Justitie waar ze de rechter
mensen bij wie deze vragen speelden, maar ook veel gelijkenis-
adviseerde over ‘kinderen in de knel’. Mooi en zinvol werk,
sen in hun antwoorden. Meer betekenis - dat is voor velen de
maar toch knaagde het. “Ik wilde het groter aanpakken, niet
kern. “Ze willen zinvol werk, verschil maken. De wake-up-call
beperkt tot Nederland, en iets voor mezelf beginnen.” Tijdens
heeft hen de relativiteit van nog meer geld en nog meer status
haar vele reizen kwam langzaam het besef over de slechte
doen inzien. Na een - vaak succesvolle - carrière willen ze iets
omstandigheden waaronder onze kleding wordt gemaakt.
terug doen: de wereld een beetje mooier maken.”
Dat was voor Bom de trigger. Mode moest het worden én
Herkenbaar? De trend die Moulden signaleert, geldt zeker
internet, want dat was de toekomst. Ze nam een coach in de
niet alleen voor de Verenigde Staten of Canada. Ook in
arm en binnen een half jaar had ze haar baan opgezegd en
Nederland breken steeds meer hoogopgeleiden een carrière af,
www.watMooi.nl opgezet. Dat was in 2006. In de modewereld
veranderen ze hun werk of beginnen ze voor zichzelf om bij te
en ook in haar omgeving werd ze voor gek verklaard, maar
kunnen dragen aan een betere wereld. Zo kreeg QPQ op een
Joke Bom geloofde erin en zette door. Inmiddels is watMooi.
oproep voor de rubriek ‘180 graden’ over die ommekeer over-
nl de grootste duurzame kledingwebshop van Nederland en
stelpend veel reacties.
België.
Moulden noemt deze mensen New Radicals – een geuzennaam waarmee ze refereert aan de Radicalen uit de invloedrijke, idealistische jaren ’60, de tijd waarin veel New Radicals opgroeiden. Besmet met het idealisme uit hun jeugd, wilden veel van deze babyboomers volgens haar altijd al iets belangrijks met hun leven doen. Deze ambitie sneeuwde bij velen echter onder in de tredmolen van trouwen, kinderen, carrière en een hypotheek die moet worden betaald. Opgeschud door de wake-up-call, komt die wens weer boven en maken ze - eindelijk - ook werk van de uitvoering. Met de ‘ontdekking’ van de New Radicals, ontdekte Moulden ook haar eigen roeping: ze ontwikkelde zich tot een ‘midlifecoach’ die mensen begeleidt in dit transformatieproces naar een meer betekenisvolle carrière. Haar kennis en ervaringen verwerkte ze vervolgens in het boek ‘We are the New Radicals’. Onder alle generaties In het boek focust ze vooral op de babyboomers, in haar woorden “de grootste en meest succesvolle generatie die de wereld ooit heeft gekend.” Zelf een babyboomer had Moulden de
27
indruk dat de knagende ontevredenheid en de wens voor zinvol werk vooral voor haar eigen generatie gold, als uiting van een midlifecrisis, al vindt ze dat een “veel te negatief woord voor een natuurlijk en noodzakelijk proces.”
onduidelijk. Zij kunnen worden overspoeld - en ontmoedigd door al die mogelijkheden. Waar te beginnen? Volgens Moulden begint het antwoord op die vragen bij jezelf. Wat zijn jouw waarden? Wat vind jij belangrijk? Waar wil jij je
“Als je tegen de vijftig loopt, realiseer je je dat je niet oud
tijd, energie en talenten voor inzetten? Dat de ‘switch’ daarmee
bent, maar ook niet meer jong. Je hebt hopelijk nog een flink
ook eigenbelang in zich draagt, vindt ze niet meer dan mense-
aantal actieve jaren voor de boeg. Dat is vaak het moment
lijk en ook gewenst. Immers: wat je ten diepste raakt, motiveert
waarop mensen zich gaan afvragen: hoe wil ik die doorbren-
je het meest.
gen?” Dat het antwoord op die vraag steeds vaker ‘by doing good’ is, heeft volgens Moulden onder meer te maken met de
Ze adviseert deze ‘zoekers’ dan ook om te investeren in een
financiële crisis en de klimaatcrisis. “Ellende is er natuurlijk
periode van zelfreflectie. “Ik stel ze de vraag: wat wilde je wor-
altijd geweest, maar nu is het niet langer ver van ons bed. Het
den als kind? In onze drukke levens hebben we vaak het zicht
is in onze achtertuin en heeft direct effect op ons leven.”
op onze diepste dromen verloren.” Aan wie het zich kan per-
Dat aspect heeft volgens haar een groeiend bewustzijn ver-
mitteren adviseert ze soms om letterlijk even een pauze in te
oorzaakt dat op dezelfde voet doorgaan niet langer kan. Onder
lassen: een sabbatical te nemen, op reis te gaan. Voor wie dat
alle generaties. Want inmiddels, het boek is nu drie jaar uit, is
niet is weg gelegd, zijn er andere methoden voor introspectie
Moulden ervan overtuigd geraakt dat ‘het goed-willen-doen-vi-
zoals het bijhouden van een dagboek of meditatie.
rus’ zich niet beperkt tot babyboomers. “New Radicals vind je onder alle leeftijdsgroepen, het is heel wijdverbreid.” Wat New Radicals volgens haar vooral onderscheidt is hun positieve instelling: ze willen en kunnen tegenslag ombuigen tot iets positiefs. Ze zien de wake-up-call als een kans. Positief, constructief en hoopvol – dat is volgens Moulden het credo van de New Radical. Neem Steve en Liz die hun zoon verloren bij de aanslagen op de Twin Towers. Al snel voelden ze dat ze iets wilden doen om hun zoon te eren. Een documentaire over slachtoffers van (oorlogs)geweld bracht hen op het idee. Nu runnen ze een organisatie voor steun aan (oorlogs)slachtoffers in post-conflictlanden door middel van fondsenwerving en train-de-trainersprogramma’s. Tientallen van zulke voorbeelden beschrijft Moulden in haar boek. Mensen die niet zelden een - succesvolle - carrière
Moulden onderscheidt in haar boek drie mogelijke uitkomsten
beëindigden om zich volledig te wijden aan de goede zaak - als
van het transformatieproces. Ten eerste: iemand blijft bij zijn
ondernemer, binnen bedrijven of met NGO’s.
oude werkgever, maar probeert van binnenuit dingen te veranderen. Deze New Radicals noemt ze ‘Innovators.’ De tweede
Zelfreflectie Volgens Moulden zijn de mogelijkheden voor (potentiële) New
niet soortgelijke - baan in de non-profit-sector of begint zelf
Radicals oneindig. Er zijn immers zoveel grote (wereld)proble-
een ideële organisatie. Dit zijn in de woorden van Moulden de
men, dus zoveel manieren om de wereld een beetje mooier te
‘Activisten’.
maken. Vaak is dat echter ook gelijk een probleem, erkent ze.
Tot slot zijn er de sociaal ondernemers; de mensen die een
Sommige mensen worden een New Radical juist omdat ze
nieuw ‘goed’ bedrijf oprichten. Met name in deze groep ver-
zich voor die ene zaak of dat ene goede doel in willen zetten. Zij
wacht Moulden de komende jaren een grote groei. “Mensen
hebben ‘het licht’ gezien. Bij veel anderen is er wel een stem-
zullen meer en meer hun eigen werk gaan creëren.”
metje dat zegt: ik wil/moet iets anders. Maar wat, dat is nog
28
groep verruilt een baan in het bedrijfsleven voor een - al dan
QPQ | 3 • 2010
De wake-upcall doet de relativiteit van nog meer geld en nog meer status inzien. Na een - vaak succescolle carrière is het tijd om iets terug te doen.
Van:
Petra Hubbelling (49)
Onderwerp:
New Radicals
Datum:
12 augustus 2010
Aan:
Petra Kroon
Negen jaar werkte Petra Hubbeling als directeur van een beursgenoteerde onderneming, maar ze kwam steeds meer ‘in spagaat’ te staan met haar levenswijze: het boeddhisme. “Alles was altijd maar gericht op geld verdienen, waarbij de mensen nogal eens uit het oog werden verloren. Daar kreeg ik steeds meer last van.” Hubbeling besloot voor zichzelf te beginnen en startte een bemiddelingsbureau voor interim managers. Dat gaf inhoudelijk echter te weinig voldoening. Vorig jaar hakte ze de knoop door om echt haar passie te volgen. “Nu breng ik boeddhisme en business samen met mijn bedrijf Boeddhisness: www.boeddhisness.nl. Tussen het gevoel ‘Ik moet wat anders’ en de start van Boeddhisness, zat 3,5 jaar. “Veiligheid, zekerheid, een lekker inkomen, status, dat moet je allemaal loslaten”, schetst Hubbeling dat proces. “Dat was soms best een worsteling.” Van Boedhisness kan ze nog niet leven – ze leeft van haar spaargeld. “Maar ik sta nu wel elke dag op met het gevoel dat ik doe wat ik moet doen.”
29
Opwindend avontuur Afhankelijk van de beginsituatie en de uitkomst, plaatst Moulden de omslag op een schaal van ‘mild’- naar ‘wild’-radicaal. Het wildste voorbeeld in haar boek is ongetwijfeld zestiger Nicole Pageau die in een jaar tijd haar baan opzegde, haar huis
Het eigenbelang overstijgen Ook het Financieele Dagblad signaleert in een artikel van
verkocht en naar Rwanda vertrok om oorlogsweduwen te gaan helpen.
afgelopen juni dat “hoogopgeleide carrièremakers na jaren van
Maar mild of wild, onderschat het niet, zegt Moulden. Het
studie, hard werken en veel geld verdienen steeds vaker tot de
transformatieproces, door haar omschreven als een reis, kan
conclusie komen dat ‘mensen helpen’ bevredigender is dan
hoe dan ook lang en moeilijk zijn. Bij sommigen is de nieuwe
weer een bonus op de rekening.”
bestemming in een paar maanden bereikt en vrijwel meteen
Hoogleraar management Jan van Zwieten verklaart dat in het
succesvol. Bij de meesten kost het echter jaren om uit te vinden:
artikel aan de hand van de behoeftepiramide van Maslow. Deze
wat nu en hoe daar te komen? En in dat proces sneuvelen rela-
groep heeft volgens hem alles bereikt: zekerheid, veiligheid,
ties, worden huizen verkocht en spaartegoeden aangesproken.
sociale relaties, waardering en persoonlijke ontwikkeling. “Ze
“Voor mijzelf is het een ongelofelijk moeilijke reis geweest”,
raken niet meer gemotiveerd door hun eigen persoonlijke ont-
zegt Moulden. “Ik stond er alleen voor en moest zoveel nieuwe
wikkeling en richten zich nu op de omgeving en op anderen”,
dingen leren. Een boek schrijven is bovendien niet iets waar je
aldus de hoogleraar.
rijk mee wordt – dus mijn inkomen was vele jaren heel laag.”
Hilde Backus van het Coach Bureau noemt het in de krant
“Dat moet je je realiseren voor je eraan begint”, zegt ze. Maar
‘een reactie op de materialistische jaren ’90’. “Ze zijn moe van
ze weet ook: voor de meeste New Radicals is het geen kwes-
de rijkdom en het materialisme en raken geïnteresseerd in wat
tie van keus. Ze voelen een noodzaak en een drive die ster-
hen daadwerkelijk gelukkig maakt”, stelt ze.
ker is dan welk bezwaar ook. Vandaar misschien ook dat geen
En dat is steeds vaker werk met zin, zo blijkt uit - nog lopend
van alle New Radicals die Moulden sprak, spijt heeft gehad.
- onderzoek van het Financieele Dagblad en de Academia
Integendeel, allemaal vonden ze het de tijd en moeite meer dan
Aemstel. De stelling: ‘Ik wil werken voor een organisatie die
waard - ook degenen voor wie de uitkomst nog ongewis of
mijn waarden deelt’, wordt volgens de eerste resultaten (500
(nog) niet succesvol was, want het proces is ook uitdagend en
ingevulde enquêtes) gedeeld door 77 procent van de respon-
inspirerend.
denten: voornamelijk mensen uit de zakenwereld. De stelling
Dat geldt ook voor Moulden zelf. Ze omschrijft het als een
‘Ik wil in mijn werk bijdragen aan een betere wereld’, wordt
opwindend avontuur. “In het begin was het beangstigend: de
door 69% van de respondenten onderschreven.
onzekerheid, de scheiding. Maar uiteindelijk ben ik heel blij dat
Ook onderzoeker Peter ten Hoopen, consultant organisatiecultuur, concludeert op basis van dit ‘Werk met zin’-onderzoek
het me is overkomen, anders had ik al die nieuwe dingen niet geleerd en al die fantastische mensen niet ontmoet.”
dat de zakelijke gemeenschap in Nederland de piramide van Maslow begint te overstijgen. En de vraag is volgens hem dan: wat is er voorbij zelfverwerkelijking? Zijn antwoord: “Je inzet-
Koudwatervrees Ja, ze kent ook mensen die onderweg zijn gestopt, die koud-
ten voor de ander, of ‘het grote idee’, iets wat het eigenbelang
watervrees kregen, bij wie de tijd ontbrak of geld. Moulden
overstijgt.” En dat is precies wat sociaal ondernemers doen.
spreekt echter liever niet van stoppen. Zij ziet het als een pauze. “Ik verwacht dat de meeste van hen de ingeslagen weg later wel
Kijk voor meer informatie over het onderzoek op: www.werkmetzinonderzoek.com.
weer zullen hervatten.” In haar boek staan deze mensen niet. Dat staat, op z’n Amerikaans, vooral vol met ‘success stories’. De ene New Radical heeft nog een succesvollere carrière achter de rug dan de andere en ook in hun transformatie lijken de meesten goed geslaagd.
30
QPQ | 3 • 2010
Geconfronteerd met die constatering, heeft Moulden bijna de neiging zich te verontschuldigen en de volgende dag mailt ze gelijk aanvullend nog enkele voorbeelden van meer ‘ordinary people’. Als Moulden namelijk één boodschap uit wil dragen, is het deze: iedereen kan een New Radical worden - daar hoef je
Van:
Ton Vermeulen (59)
niet rijk, beroemd, machtig of succesvol voor te zijn en dus ook
Onderwerp:
New Radicals
niet per se je leven compleet voor op de kop te zetten. “Ik wil
Datum:
12 augustus 2010
mensen aanmoedigen als ze het op een of andere manier voelen
Aan:
Petra Kroon
kriebelen: ga het uitzoeken, neem het risico – het is de moeite van het proberen waard.” ◆
Voor Ton Vermeulen kwam ‘de ommekeer’ in 2007 toen hij mantelzorger werd van zijn moeder. Tot zijn verbazing zag hij hoe mensen in deze levensfase nog gedwongen worden meerdere keren te verhuizen terwijl vrijwel alle ouderen het liefst in hun eigen huis willen blijven wonen tot ze overlijden. Vermeulen, toen werkzaam als zelfstandig financieel adviseur, dacht: “dit kán en moet veel beter” en besloot die handschoen zelf op te pakken. Hij ontwikkelde een ‘éénloket-concept’. “Ik wil alles regelen wat nodig is om te zorgen
Wat New Radicals vooral onderscheidt is hun positieve instelling: ze willen en kunnen tegenslag ombuigen tot iets positiefs.
dat ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen: van boodschappen aan huis tot intensieve verpleging.” Inmiddels heeft hij zeventien bedrijven gevonden die meedoen, is hij gestopt als financieel adviseur en fulltime bezig met ‘de nationale WoonduurVerlenger’ (WDV Advies & Ontwikkeling). Als adviseur werkt Vermeulen nu eerst aan het geschikt maken van woningen, nieuwbouw en bestaande. Zijn die eenmaal klaar, dan kunnen de bewoners gebruik maken van de diensten van WDV. Ondanks dat hij er nog niks mee verdient, was de stap om er helemaal voor te gaan niet zo groot. “De eerste jaren zie ik als investeren – dat hoort bij ondernemen. Ik geloof hierin: het is innovatief en maatschappelijk belangrijk.”
31
