Ontwikkeling essenziekte weinig hoopvol

Nr. 12 maart/april 2014 (ed.2) jaar 3 Beste knotter, Als je dit leest, zit het programma voor het winterseizoen er al weer op. Eerder dan in voorgaande jaren, maar de temperatuur de laatste weken deed de natuur eerder uit de rustperiode ontwaken en als natuurclub moeten we daar natuurlijk wel rekening mee houden. Waar men in het veld nu ook rekening mee moet houden, is de kans op besmetting via teken. Meer wetenswaardigheden over de ziekte van Lyme kun je teruglezen in het Buitenblad nr. 1 ! • In dit nummer van het Buitenblad een lezenswaardig vervolg over de essentaksterfte op blz. 1 en 2. • een nogal uitgebreid verslag over de activiteiten in het veld in de maanden januari en februari tref je aan op blz. 2 t/m 7. • Truusje weet vaardig de Boomstam over te nemen van Ad N. en sjouwt het geval via blz. 8 naar blz. 9. • De rubriek Binnenste Buiten is deze keer ook van het forse formaat; er staan dan ook veel interessante zaken in ! Lees en huiver tot op blz. 11. • Op het laatste blad kun je een klein stukje lezen uit een verslag van een werkgroep, die zich bezig houdt met inventarisatie. • Bijdragen aan het Buitenblad in de vorm van foto’s, artikelen, interviews enz. blijven natuurlijk welkom ! Graag voor half mei voor het mei/juni nummer. Het liefst via mail: [email protected]

In een viertal eerdere Buitenbladen zijn artikelen verschenen over de essen(tak)ziekte. In dit nummer aflevering 5. Hieronder vind je een groot deel van een artikel in de Nieuwsbrief van Utrechts Natuurbeheer van december 2013.

Ontwikkeling essenziekte weinig hoopvol De essentaksterfte zet door. In 2011 is aan de beheerders van essenhakhout geadviseerd om tot en met 2013 het hakhout zo veel mogelijk met rust te laten. De gedachte was dat daarmee de aantasting wellicht beperkt kon worden. Inmiddels is gebleken dat dit niet het geval is. De essentaksterfte is een schimmelaantasting, die is aan komen waaien uit Oost- en Noordeuropa. In die gebieden heeft het inmiddels tot aanzienlijke sterfte in essenbossen geleid. In Utrecht zijn er veel essenbossen op de kleigronden met het hakhout als specialiteit van de Vecht en – vooral – het Langbroekerweteringgebied. Om de essen zo veel mogelijk weerstand te geven en omdat de aantasting vooral in jong hout optreedt, was het advies om tijdelijk te stoppen met het hakhoutbeheer en geen veranderingen in de waterstand aan te brengen. In de nazomer van 2013 is met verschillende beheerders de situatie opgenomen. De aantasting is in alle essenbossen zichtbaar en wordt zeker niet minder. Ook in de percelen met ouder hakhout zitten nu veel dode takken. De aantasting zakt daar als het ware naar beneden. Het kronendak van deze percelen laat veel licht door, waardoor de ondergroei verruigt. Dat is niet normaal in deze fase van de hakcyclus. In normale omstandigheden is verruiging een tijdelijke fase na het hakken. Maar van veel recent afgezette stoven sterven de jonge loten nu telkens opnieuw af. Daardoor komt het hakhout niet meer in sluiting of duurt dat langer. Ruigtekruiden en – struiken, zoals bramen, kunnen zich daardoor veel verder ontwikkelen. De verruiging is niet alleen nadelig voor de vegetatie op de bodem, maar ook voor de mossen op de stoven en bemoeilijkt het aanslaan van jonge bomen. Er is inmiddels een enkel perceel waar de meeste hakhoutstoven zijn afgestorven. In de meeste percelen zijn het nog individuele stoven of groepen verspreid in het perceel die sterk zijn aangetast of ►

1

afgestorven. Er zijn voor zover bekend geen percelen waar de ziekte niet aanwezig is. Overigens is de aantasting ook in veel wegbeplantingen ( opgaande bomen ) te zien. De strategie van de beheerder zal moeten verschuiven naar inboeten. Instandhouding van een hoge luchtvochtigheid en zo weinig mogelijk verruiging zijn essentieel voor de instandhouding van de zeldzame mosflora op de stoven. Verder uitstel van het hakhoutbeheer in percelen die daar eigenlijk wel aan toe zijn, helpt niet meer. Want ook daar begint verruiging op te treden ( die dan al een voorsprong heeft als het perceel wordt afgezet ) en er zal sterfte in de stoven optreden door onderlinge concurrentie. Ook uitstel van eventueel voorgenomen hydrologische herstelmaatregelen is niet meer zinvol. Het is beter om de hydrologische omstandigheden voor de es ( geleidelijk ) te verbeteren als dat nodig is.

dubbele problemen voor de mossen van het essenhakhout: door de essenziekte verdwijnt het vochtige microklimaat en raken de stoven overgroeid met bramen en brandnetels foto: Hans van Aartrijk ( Queeckhoven- feb. 2010 )

In overleg met het Bosschap is het advies aan de beheerders: pak het hakhoutbeheer weer op en plant direct na het hakken de open plekken in. Ook percelen inboeten die de afgelopen jaren zijn gehakt en waar veel open plekken in zijn gekomen. Zo lang er geen resistente essen verkrijgbaar zijn, zal dit moeten met andere boomsoorten. Dat zijn bij voorkeur zwarte els, steeliep of fladderiep, veldiep en / of Spaanse aak ( veldesdoorn ). De bast van de els is niet geschikt voor de specifieke mosflora, maar deze soort slaat gemakkelijk aan, heeft weinig last van reeënvraat en kan daardoor snel voor de nodige schaduw zorgen en dus verruiging tegengaan. De fladderiep is vrij goed resistent tegen de iepenziekte; voor de veldiep geldt dit minder, maar door regelmatig hakhoutbeheer wordt aantasting voorkomen. Van iepen en esdoorns is bekend dat de bast geschikt is voor vestiging van de specifieke mosflora. Het verwelken van jonge uitlopers begon dit jaar later dan anders

Voor percelen die sterk aangetast zijn en waar geen bijzondere mosflora op de stoven voorkomt, dan wel die geisoleerd gelegen zijn, heeft definitief stoppen met het hakhoutbeheer de voorkeur omdat er dan geen meerwaarde meer is voor het dure hakhoutbeheer. De es die nog krachtig genoeg is, kan daar doorgroeien tot opgaand bos.

Van de werkvloer De eerste werkdag in het nieuwe jaar bracht een behoorlijk groot aantal knotters naar Linschoten om in het Schansbos te gaan werken. Nadat de beste wensen waren uitgewisseld en een bak stevige koffie de slokdarmen had verwarmd, vertrok men via een baggerparcours naar de werkplek. Vooral aan de westkant van het bos bleken de stormen nogal huis gehouden te hebben: een 20-tal elzenstoven waren behoorlijk toegetakeld. Als luciferhoutjes lagen de elzen kris kras tegen de grond of tegen een buurboom.

2

In het vorige winterseizoen hebben we niet in het Schansbos gewerkt en was het wel tijd om de zaag te hanteren. In drie dagen is zo’n 250 meter aan overhangend hout weggehaald. Daar waar nodig werd ook een aantal elzen op hun stoof teruggezet. Ad had zijn handen vol aan een grote opgaande wilg die door een storm geveld was en tegen een aantal elzen en essen aan lag. Een aantal essen heeft duidelijk de kenmerken van de essentakziekte; vooralsnog werd er niet aan essenhakhoutbeheer gedaan. Tijdens de drie dagen dat we er gewerkt hebben, zijn 28 leden actief in het veld geweest. Door het al eerder vermelde slechte weer was op een legakker in de wijk De Tol in Vleuten een berk omgegaan. Besloten werd op een niet-reguliere werkdag met behulp van de lier deze boom weg te halen. Op woensdag 8 januari werd met 4 man deze klus geklaard (zie foto hier onder)

Foto’s op deze blz. zijn van Jan Kleymans

In de week dat er werd gewerkt in het Schansbos kwam er een telefoontje van de eigenaresse van het nu te koop staande “landgoed” Cromwijk met de hartekreet om te komen helpen een enorme wilg uit het riviertje de Linschoten te halen. Ze had een schrijven van de gemeente ontvangen dat de boom voor half maart uit het water verwijderd moest zijn i.v.m. de pleziervaart. Hoewel deze locatie niet in het winterprogramma staat, werd toch een dag vrij gemaakt en op donderdag 9 januari togen 10 leden naar Linschoten. De masterclass van de dag ervoor “hoe om te gaan met de lier” kwam op een goed moment en de kennis opgedaan, werd nu toegepast bij het weglieren van een enorme wilg uit het water.

3

Naast het werk aan de wilg werd een 20-tal elzen op hun stoof teruggezet. Ze waren zo hoog, dat er met touw gewerkt moest worden om ze niet in het water en/of op de naburige weg ( met auto’s en lantaarnpalen) te laten komen. Ook in dit bos hebben de stormen hun tol geëist; 6 grote wilgen en een aantal kleinere iepen en essen zijn omgegaan. Op vrijdag 10 en zaterdag 11 januari werd koers gezet naar het Donkereind bij Vinkeveen. Respectievelijk 14 en 6 kanjers hadden er zin in. De meeste knotters gingen op vrijdag de wilgen achter een schuur in. Gelukkig waren de meester-rillers aanwezig om weer een proeve van bekwaamheid af te leggen. Het resultaat leek op een middeleeuwse verdedigingsmuur: robuust en zeer compact ! Zes leden namen de pont (handkracht!) om op het eiland het werk van twee jaar geleden voort te zetten. Voornamelijk els, waaronder een paar zeer zware stoven ( hulde Ruud en Lange Hans !) werden teruggezet. De rillen zagen er hier (eerlijk gezegd) minder fraai uit. Al met al is er veel werk verzet bij , eindelijk weer eens fraai weer. Op zaterdag werd het werk afgerond, waarbij Alex in zijn eentje een behoorlijk hoge knotwilg van forse takken ontdeed. Ook op dit eiland staat een aantal knotessen; vooralsnog is ook hier nog niet aan essenhakhoutbeheer gedaan. Van een fruitboom die door een storm van een zware zijtak was ontdaan, werd het bruikbare hout meegenomen. Voor de afvoer van het hout werd gebruik gemaakt van een klein bootje. Totaal werd op die manier zo’n 5½ kuub over het water getrokken. Foto: Jan Kleymans

Op donderdag 16 januari was een klein groepje ( 7 man ) bezig op de Vitenskade. In verband met diepe schouw werd begonnen met het weghalen van het overhangend hout. Het werk werd bemoeilijkt door braam en roos. Als tussendoortje werd de dag erna in een wilgengriend van Natuurmonumenten in Haarzuilens gewerkt. Maar liefst 15 leden waren op één of andere manier actief. Het snoeihout werd op de juiste manier op hopen gelegd om versnipperd te worden; en passant werd het snoeihout van de natuurwerkdag, dat nogal rommelig was neergelegd, op de nieuwe hopen gedeponeerd. Doordat er toch nog behoorlijk wat “dikke jongens “ onder de wilgen waren en het perceel toch wat groter dan eerder was ingeschat, kwam het werk niet af. Afgesproken is om ( als de planning het toelaat ) er een dag terug te komen. Zaterdags werd er weer gewerkt op de Vitenskade. En zo langzamerhand lijkt het traditie te worden dat er met weinig mensen op een zaterdag gewerkt wordt; nu met 5 ! In de week van 23 januari werd er resp. met 6 (donderdag) en 11 (vrijdag) leden gewerkt. Over zo’n 1200 – 1300 meter is nu het overhangend hout verwijderd en hier en daar een elzenstoof afgezet. In de maand september of oktober is het plan om de resterende meters na te lopen. Ton aan het werk Foto: Jan Kleymans

Zaterdag 25 januari werd begonnen met 2 (!!) man. Na een tijdje kwam er een nieuw gezicht bij: Geert kwam op de fiets en kon direct aan de bak.

4

Uiteindelijk waren 4 mannen op de Hollandse Kade bij de Gerverscop aan het werk. Eerst werd het resultaat van stormschade opgeruimd: een aantal elzen waren van hun stoof geblazen en hingen over het wandelpad.

Geert aan een bak koffie

Foto’s : Hans van Aartrijk

Jan ‘de zager’ aan het werk

Liefhebbers van wandelen kwamen dit jaar op deze kade goed aan hun trekken, want er moest een behoorlijk eind gelopen worden om de werklocatie te bereiken. Ook hier werd werd veel overhangend hout weggehaald en een aantal elzenstoven teruggezet. Afvoer van het dikkere elzenhout was problematisch; door de afstand en het zeer modderige pad werd maar zo’n 1½ kuub op de schouders en kruiwagen meegenomen. De resterende elzenstammetjes ( een ½ kuubje ) bleef op de rillen achter. De laatste dagen van januari ( 30 en 31 ) gaven een prima opkomst te zien, op donderdag 11 en op vrijdag 14 enthousiastelingen ! Het weer was op beide dagen prima. Nico vierde dat met een tewaterlating. Helaas zijn daar geen foto’s van. Gelukkig had Ad, zoals altijd, een reserve set kleding bij zich en kon Nico zich weldra weer in het zweet werken. Nico is nu de vierde knotter in dit winterseizoen, die te water is geraakt. Het wachten is nu op de volgende………. Op zaterdag 1 februari werden de werkzaamheden op deze kade met een zeer select groepje ( 3! ) afgerond in slecht weer.

Nico aan het werk Foto: Ad van Nuenen

Op donderdag 6 februari toog de keet naar Westbroek en wel naar het Gagelbos.

Het Gagelbos is eigendom van Staatsbosbeheer. Overigens is het wel aardig te vermelden dat we in de vorige eeuw al eerder op deze locatie, de Kooydijk, gewerkt hebben. Op verzoek van S.B.B. moest een deel van ‘t elzen/berkenbos gedund worden en teruggebracht worden naar een elzenhakhoutperceel.

Gagelbos in augustus Foto: Hans van Aartrijk

5

Daarbij moesten besdragers als meidoorn, lijsterbes, vuilboom en krentenboompje ontzien worden. Bovendien zouden de gagelstruiken dan weer meer licht krijgen. Met 9 man werd begonnen aan de klus; er werd in 2 ploegen gewerkt en het werk vorderde snel. De volgende dag werd er weer met 9 man in zeer slecht weer begonnen. Een ploegje o.l.v. Koos ging naar de Thematerweg om wat gerooid elzenhout te zagen en af te voeren. De rest was in het Gagelbos actief, echter niet voor lang, want het weer werd dermate slecht dat besloten werd om er vroeg in de middag mee te kappen. ’s Zaterdags was het weer prima en kon Alex zijn pas behaalde kettingzaagskills in de praktijk brengen; de andere vier werkers keken goedkeurend toe. ►►► Al snel werd duidelijk dat afvoer van het zware hout een immense klus gaat worden. De afstand van de stapels hout naar de plek waar geladen kan worden en de drassige ondergrond, waarover gelopen moet worden, zorgen ervoor dat het eigenlijk niet te doen is om nu al het hout weg te krijgen. Later in het jaar zal met hulp van S.B.B. tijdens een droge periode bekeken moeten worden hoe het hout ( ca 45 kuub ) afgevoerd kan worden. Foto: Jan Kleymans

De week erna was het weer op donderdag en vrijdag prima, net zoals de opkomst van leden, resp. 10 en 10 leden. Door de grote opkomst kon er in verschillende groepjes gewerkt worden en schoot het werk goed op. Handzagers konden door de grote oppervlakte een rustige werkplek opzoeken.

De laatste werkdag in het Gagelbos was op zaterdag 15 februari; met 4 leden werd nog een paar uur gewerkt om de klus naar behoren af te ronden. Voor de statistiek : er is ruim 180 uur op de locatie gewerkt door 47 personen.

Foto: Jan Kleymans

Op een miezerige donderdag 20 februari waren 6 man aan het soppen in de wilgengriend in Haarzuilens nabij de A-2 van Natuurmonumenten. Een maand eerder waren we er al actief en kregen toen de klus niet af. Met twee kettingzagers ging het nu crescendo en was de ca 200 vierkante meter overgebleven griend rond het middaguur “behandeld”. Snoeihout ging weer op de ril of op grote hopen om later door Natuurmonumenten versnipperd te worden. De volgende dag werd er ouderwets wilgen geknot bij de familie Vlooswijk in Achthoven. Ouderwets wil zeggen met een laddertje de boom in, baggeren met het snoeihout naar het loeihete knotvuur met af en toe een verfrissend buitje in een aantrekkende wind. Elf knotters lieten zich dit allemaal welgevallen. Jammer was wel dat een bosje met een 6-tal knotwilgen en een es door de boer wegens “bedrijfstechnische” redenen al was omgezaagd

6

’s Middags werd het gelukkig droger en kon men onder het genot van een drankje terugkijken op een geslaagde dag. …”ashes to ashes……….”

Zaterdag werd een vrije dag. Tennisvereniging Triaq in Harmelen had gevraagd een 6-tal bomen te rooien. Op advies van Kees werd afgezien van de klus. Motivatie: Wij hebben het materiaal niet, “werkruimte” is te gering, de bomen zijn te dik en te hoog, de kans op schade in de directe omgeving is te groot, geen kapvergunning enz. enz. Beter is het dat een gespecialiseerd bedrijf zo’n klus uitvoert. Onder leiding van Reint werd op donderdag 27 februari het werk aan de Hollandse Kade nabij de Kievit in Harmelen weer opgepakt. In het vorige winterseizoen zijn we er ook een aantal dagen bezig geweest. Over een paar honderd meter werd voornamelijk wilg en els en wat roos teruggezet, vnl. aan de oostkant van de kade. Het bruikbare dikkere els ( ca 3 kuub ) ging richting de Buitenplaats. De tien werkers hielden het de eerste uren droog, daarna werd het weer minder aangenaam. op weg naar de koffie

Een zelfde aantal knotters hield zich de volgende dag bij prima weer bezig met een 2-tal bosjes bij het Dijkgraafpad en het molendijkje naast het terrein van de Kievit. Het snoeihout kon verbrand worden, maar dat moest wel in de buurt van het werkveld en een houten hek dat het molendijkje afgesloten houdt. Het vuur moest dus compact gehouden worden en dat lukte ook dankzij een rustig briesje. Rond een uur of twee waren de 2 bosjes met els en berk teruggezet. Ca 4 kuub hout kon op de vrachtwagen gelegd worden, de kroonkurken van de flesjes gewipt en kon men zich laten grillen door een behoorlijk heet vuur. Een mooi doorkijkje richting het terrein van de Kievit

De aangekondigde burendag op 1 maart in het kader om buurtbewoners bij bepaalde projecten te betrekken werd meer een zonder-burendag. Gelukkig waren wel gedurende deze dag 12 leden min of meer actief op de Hollandse Kade direct bij de Kievit. Een 6-tal grote essen werd gerooid, verder een 20-tal knotwilgen van hun “pruiken” ontdaan. Het snoeihout werd veelal op de bestaande oude rillen gedeponeerd. Foto’s op deze pagina zijn van Jan Kleymans Gelukkig was het weer deze dag prima en schoot het werk goed op.

7

Koos, de chefkok deze dag, wist een bonensoep en een erwtensoep gelijktijdig warm te krijgen en onder de hooiberg van de Kievit te serveren. Het aanwezige pluimvee liep hongerig rond de eters met begerige blikken boven de snavels. Het werkvolk in afwachting van de catering Foto: Jan Kleymans

In de rubriek De Boomstam wordt een (aspirant)lid uitgenodigd te verhalen wat de beweegredenen zijn een deel van de vrije tijd in te zetten voor het landschapsbeheer….. In deze nieuwsbrief verhaalt Truusje v.d. Linden

…….een meer dan welkome afwisseling…….

Foto: Ad van Nuenen

Naar schatting ben ik 12 jaar geleden lid van de club geworden. Aanvankelijk had ik me opgegeven bij het Landschap Utrecht en ik ben daar ook een keertje mee naar toe geweest. Prachtige zonnige dag met vorst. De koeien stonden tot de knieën in de mist. Ook al had ik toen nog geen benul van dikke kleding en het juiste schoeisel, ik was meteen verkocht. Maar wat bleek, omdat bij deze club veel mensen met een bepaald soort uitkering werkten, had men de aanwezigheid verplicht gesteld en dat zou dan ook voor mij moeten gelden. En dat was nu juist niet mijn bedoeling op mijn enige vrije dag in de week ! De ploegbaas attendeerde mij op Landschapsbeheer Vleuten de Meern, men zou die zaterdag op een markt op het Neude staan. En ja inderdaad, daar trof ik toen dat weekend Frans Compeer en Daan, die met hun geestdrift mij wisten uit te nodigen te verschijnen op de boerderij (op een plek waar nu inmiddels Leidsche Rijn staat). En gelukkig was deze club nog veel leuker dan Landschap Utrecht. Frans, die toen ploegbaas was, inspireerde iedereen tot lekker actief zijn. Maar rustig aandoen mocht ook gewoon. Toen we nog onder leiding van Frans werkten, kwam ik altijd erg laat thuis,

8

omdat ik meereed met de auto en omdat we daarna meestal ook eerst wat dronken en daarna nog een paar vrachtauto’s vol hout gingen laden. In mijn andere leven werk ik 34 uur per week als directeur van een welzijnsorganisatie (voornamelijk maatschappelijk werk, raadsliedenwerk, ouderenadvisering etc.). Ook dat doe ik met verve. Veel plannen, praten, coachen, sturen etc. Maar wel binnen en veelal zittend werk. Dus de vrijdag bij het Landschapsbeheer is een meer dan welkome afwisseling. Ik wist het al als kind: in de modder spelen en je vuil maken is heerlijk. Hakken , zagen , spitten. Een jongensdroom, maar dan ook voor meisjes ! En dan moe thuiskomen en ’s avonds een beetje soezen. Enkele jaren geleden heb ik Ad herhaaldelijk aan zijn hoofd gezeurd of hij niet meer wilde doen. Maar omdat Ad zuinig is op zijn pianisten vingers, zag hij aanvankelijk niets in al dat gevaarlijke gezaag. Maar toen hij op een keer bezweek voor mijn herhaaldelijke lofzangen, was ook hij “om”. We komen nu gezellig samen en ook Ad heeft het heel erg naar zijn zin. Ook Dries (de man van mijn vriendin Yvon) heb ik een keer uitgenodigd: dat heeft ons weer mooi een voorzitter opgeleverd, die ik dan ook bij deze de boomstam doorgeef.

C R O M W Y K 2 0 1 3

foto:Jan Kleymans

Truusje v.d. Linden

door Dries Willems voorzitter

Binnenste Buiten……..

Wat wensen de leden de Vereniging? Op de nieuwjaarsbijeenkomst van 19 januari j.l. heeft het bestuur de aanwezige leden en hun partners uitgenodigd om hun wensen voor 2014 aan de Vereniging “in de wilgen te hangen”. Inge Poorthuis, buurtbewoner en betrokken bij de Vereniging, heeft de resultaten op een rij gezet, die we vervolgens besproken hebben in de bestuursvergadering van 12 maart. De communicatie extern met de media scoorde daarbij hoog (in totaal 11 stippen). Afspraak: we gaan in gesprek met de VAR en de sitebeheerder van Regio Leidsche Rijn om de mogelijkheid te bezien regelmatig artikeltjes over ons werk en de natuur te plaatsen. Het betrekken van jeugd scoorde bijna even hoog (10 stippen). We hebben binnen de Vereniging al enige ervaring met maatschappelijke stages. Vooral met middelbare scholieren is dat geen succes gebleken. Zij zijn maar heel beperkt inzetbaar, en dan vaak pas na schooltijden. Bovendien kunnen we maar beperkt begeleiding bieden. Afspraak is dat we contact opnemen met het ROC in Montfoort, afdeling groen, voor mogelijke stageplaatsen. Wat betreft vergroten deskundigheid leden gaan we op de website bij ‘deze week’ niet alleen aangeven waar we werken en wat we gaan doen, maar ook wat het doel is. Bijvoorbeeld: Golfclub De Haar,ingang Parkweg Haarzuilens Verwijderen van voornamelijk opslag van esdoorns en enige dikkere esdoorns Doel is wat zichtlijnen terug te krijgen. De groenbeheerder zal zorgen dat er weer meer

9

gevarieerde soorten worden aangeplant; denk daarbij aan o.a. taxus, hulst, meidoorn, sleedoorn. Ook op het werk zelf zullen we hier aandacht aan besteden, meer nog dan we nu al doen. Een cursus kettingzagen (6 stippen) bieden we aan een beperkt aantal mensen aan, omdat we op zich genoeg kettingzagers hebben. Opvallende uitkomst is dat onze partners veilig werken belangrijk vinden: ze geven deze wens 6 stippen. We blijven onze leden wijzen op veilig handelen en het dragen van beschermend materiaal en zullen onveilige situaties direct melden aan de ploegbaas. Deze is bevoegd om op te treden en diens aanwijzigingen moeten zonder discussie worden opgevolgd. Daarnaast blijft het ieders verantwoordelijkheid om voor het eigen welzijn en dat van anderen zorg te dragen. Wensen over sfeer en samenwerking (6 stippen) komen van vier leden en twee partners en zijn allemaal positief van toon: “ dat de ontstane rust in 2014 blijft bestaan en zich verder ontwikkelt”. Een partner schrijft: “grandioze uitlaatklep, vooral zo doorgaan”. Die partner is duidelijk blij dat de ander de deur uit is! De wens om meer jenever (5 stippen) zullen we niet honoreren, niet alleen omdat er is gesjoemeld met de stippen (de aanbrenger was blijkbaar al in beschonken toestand), maar ook omdat we sterke drank slechts een bescheiden plek in onze Vereniging willen geven. Wat betreft schone en hele veiligheidskleding (4 stippen) en de wens om een wasmachine en wasdroger heeft de werkplaatsmeester onlangs twee nieuwe zaagpakken aangeschaft, die veel minder vies worden dan de oude (behalve natuurlijk als je zoals hij in de plomp zakt). Iedere kettingzager die regelmatig komt, krijgt een eigen pak die hij ook zelf schoonhoudt en repareert indien nodig. Tot zover de belangrijkste uitkomsten. Op de ALV van 30 mei 2014 gaat het bestuur hierover verder in gesprek met de leden. Andere bestuurszaken De positie van onze werkvoorbereider, Hans van Aartrijk, heeft onze volle aandacht. Hans verzet bergen werk voor de Vereniging en doet dat in alle stilte en bescheidenheid. Hij stelt niet alleen het winterprogramma samen, haalt nieuwe projecten binnen, onderhandelt met boeren, landeigenaren, natuurorganisaties en gemeentelijke overheden over werk en geld, maar voert ook de redactie over het Buitenblad én is drie dagen per week op de werkvloer aanwezig, en dat alles vaak op de fiets vanuit het verre Benschop. Niet zo vreemd dat zijn partner af en toe wat mort! We hebben met Hans besproken hoe hij zijn taken wat kan verlichten. In ieder geval zal hij in de zomer en bij het kloven en zagen wat minder vaak aanwezig zijn. De houtverkoop start eind april, Ruud coördineert dat. De tarieven zijn hetzelfde als vorig jaar: €55, €45 en €35 plus €5 bezorgkosten. Op de ALV van 30 mei zal een presentatie gegeven worden van de interviews die Inge Poorthuis onlangs bij vijf leden heeft gehouden naar het wel en wee van de Vereniging. Ad van Nuenen zal Tabe Tietema gaan versterken bij onze rol in het beheer van het Maximapark. Behalve de Buitenhof zijn er tot nu toe nog maar weinig plekken binnen het park die ecologisch van zoveel waarde zijn dat we ons ermee moeten bemoeien. Werken met de buren op 1 maart j.l. bij de Hollandse Kade in Harmelen was helaas geen succes. Geen enkele buurtbewoner had zich gemeld, ondanks huis-aan-huisbrieven en krantenberichten. Of het nu aan Carnaval lag, de manier van werving of de buurt zelf, weten we niet. Voor een volgend project in het najaar gaan we in ieder geval nog beter (en mooier) folderen, berichten met foto’s plaatsen in de krant en contactpersonen uit de buurt opsporen die ons kunnen helpen bij het werven van mensen. De dag had wel een mooi neveneffect: maar liefst 12 leden kwamen opdagen, en dat op de zaterdag! En de erwten- en bonensoep smaakte heerlijk, ondanks of dankzij het stralende voorjaarsweer! Leanne van Nuenen, dochter van Ad, heeft ons nog eens gewezen op de voordelen van een eigen facebook-pagina. Als bestuur staan we daar nog steeds wat onwennig tegenover. (Nog) maar weinigen van ons gebruiken facebook. Wie van de leden kan ons over deze schroom heen helpen en het voortouw hierin nemen? Een belangrijk element is dan het ontwerpen van een te plaatsen pagina met foto’s en tekst. We hebben de eerste ideeën over de Jubileumdag op 27 september gespuid. We denken aan een

10

inhoudelijk thema over een aspect van ons werk, en dat met onze relaties en zakelijke partners verder uitdiepen. En natuurlijk aan het eind een knallende Barbeque voor alle leden en hun partners! Op de ALV praten we hier verder over door. Voorlopige datum van de excursie is 24 mei, naar het Kralingse Bos in Rotterdam: hoe een stadspark veranderde in een natuurbos! Dries Willems Voorzitter

Verslag hooilandjes-project Voor de gemeente Utrecht heeft KNVV Utrecht Plantenwerkgroep ( W. Meijer en R. Janzen ) een inventarisatie uitgevoerd van vijf hooilandjes, waaronder de hooilandjes bij De Tol. Een aantal leden van onze vereniging voert hier onder supervisie van Reint het maaibeheer uit. Uit dit verslag een korte impressie over de hooilandjes bij De Tol: …..…bij het zien van deze gebiedjes werden we zeer enthousiast. De vegetatie is hier veel meer “natuurgebied” dan alle andere hooilandjes, die we onderzocht hebben. Door het voorkomen van veel verschillende biotopen en het gedifferentieerde maaibeheer over een langere periode komen hier bijzondere soorten voor……..

foto: Jan Kleymans

Agenda:

24 mei: voorjaarsexcursie 30 mei: A.L.V. 27 september: Jubileumdag

11