POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 2
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016
Pagina 3
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 4
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Voorwoord Het economisch bestuurlijk landschap is anno 2015 opnieuw het onderwerp van verandering. Meer bepaald zijn het streekontwikkelingsbeleid en het beleid inzake ‘Evenredige Arbeidsdeelname en Diversiteit’ het voorwerp van Vlaamse hervormingsvoorstellen. Aangezien beide thema’s behoren tot de kerntaken van POM-ERSV Limburg, spreekt het voor zich dat deze hervormingen belangrijke repercussies hebben op de werking van deze organisatie. De toekomstige werking van ERSV, RESOC en SERR Limburg is erg onzeker.
kan gesteld worden dat POM-ERSV ook in 2016 volgende hoofdtaken opneemt:
De concrete invulling van de aangekondigde hervormingen is bij de opmaak van dit Jaarprogramma 2016 nog onduidelijk. De inhoud van dit actieprogramma dient bijgevolg met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd te worden, zeker voor wat betreft de onderdelen ‘Beleidsontwikkeling’ en ‘Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit’.
Ondanks deze onduidelijkheid, staat het buiten kijf dat POM(-ERSV) Limburg een belangrijke rol zal blijven spelen in de voorbereiding en uitvoering van het provinciale socioeconomische beleid. Het takenpakket is immers veel ruimer dan twee bovenvermelde thema’s. Samen met het provinciebestuur maakt POM-ERSV actief werk van het ondersteunen van nieuwe economische opportuniteiten voor Limburg. Zo is POM-ERSV Limburg een belangrijke partner in de uitvoering van het SALK, de versterking van de speerpunteneconomie en de invulling van het economisch ruimtegebruik in Limburg.
Studeren: via onderzoek en analyse wil POM-ERSV de vinger aan de pols houden in socio-economische materies en deze info verspreiden naar alle relevante actoren binnen en buiten de provincie. Overleggen: door de talrijke overlegorganen die POM-ERSV organiseert of waaraan ze deelneemt, is deze organisatie per definitie de draaischijf tussen diverse socio-economische actoren. Vertegenwoordigen: POM-ERSV Limburg vertegenwoordigt de belangen van de provincie Limburg in diverse vergaderingen en overlegorganen. Diensten verlenen: de diensten verleend aan diverse socio-economische actoren zijn vrij breed zoals adviesverlening, studiewerk, informatieverstrekking, projectvoorbereiding en/of -uitvoering, organisatie overleg, communicatie, … Projecten voeren: POM-ERSV Limburg is nauw betrokken bij tal van projecten die tot doel hebben de sociaal-economische groei van de provincie te bevorderen.
Zoals blijkt uit dit Jaarprogramma 2016 wil POM-ERSV Limburg deze taken ook in het komende werkjaar met veel enthousiasme blijven uitvoeren, met maar één doel: de Limburgse economie en werkgelegenheid versterken!
Concreet vertaalt dit zich in de werking inzake Ruimtelijke Economie, Logistiek, Zorgeconomie en Cleantech. POM-ERSV geeft op diverse manieren invulling aan deze thema’s. Globaal
Marc Vandeput Voorzitter POM-ERSV Limburg Pagina 5
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 6
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Inhoudsopgave
Voorwoord
5
1. POM-ERSV Limburg
11
2. Ruimtelijke Economie
15
2.1. Opvolgen planningsinitiatieven
15
2.2. (Her)ontwikkeling van bedrijventerreinen
16
2.3. Bedrijventerreinmanagement
22
2.4. The Locator – Informatieportaal bedrijventerreinen
24
2.5. Bedrijfsinfrastructuur
24
3. Logistiek
27
3.1. Smart Logistics Limburg
27
3.2. Logistiek met Pit
28
3.3. Ruimte & Werk voor Logistiek
28
3.4. Gate4logistics
29
4. Zorgeconomie
33
4.1. Platformwerking
35
4.2. Projectwerking
37
5. Cleantech
47
5.1. Smart Energy Link
47
5.2. Waterstofnetwerk Limburg
47
5.3. Warmtenetten in Limburg
48
5.4. NoLimIT
48
6. Beleidsontwikkeling / Communicatie
51
6.1. Beleidsvoorbereiding
51
6.2. RESOC
51
6.3. SERR
52
6.4. Streekpact
53
6.5. Thematisch en streekgebonden overleg
53
Pagina 7
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
6.6. Bovenlokaal ontwikkelingsplan
54
6.7. Limburgradar
54
6.8. Economisch Rapport
54
6.9. Streekfoto’s
55
6.10 Studiewerk
55
6.11 Subsidiewijzer
55
6.12 Websites, nieuwsbrieven, social media
56
7. Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit (EAD)
59
7.1. Loopbaan- en diversiteitsplannen
59
7.2. Projectwerking in het kader van het loopbaan- en diversiteitsbeleid
59
7.3. Sensibilisering voor het belang van de diversiteitsgedachte
62
7.4. Samenwerking met speerpuntsectoren
63
7.5. Platformwerking in het kader van netwerking en samenwerking
63
Pagina 8
1. POM-ERSV Limburg
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 10
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
1. POM-ERSV Limburg ‘POM-ERSV Limburg inspireert, ontwikkelt en versterkt de basisvoorwaarden voor duurzame sociaal-economische groei in de provincie Limburg.’ Zo luidt de missie van POM-ERSV Limburg. POM-ERSV Limburg speelt een cruciale rol in het overleg, de voorbereiding en de uitvoering van het provinciale socio-economische beleid. Ondanks de onzekere toekomst van het ERSV (cfr. infra) blijft de organisatie ook het komende werkjaar 2016 verder werken aan deze missie. De centrale thema’s binnen de werking van POM-ERSV zijn: basisinfrastructuur, werkgelegenheid, internationalisering, innovatie, duurzaamheid. Deze thema’s komen duidelijk naar voren in de lopende of gerealiseerde projecten van de afgelopen jaren. Ook in het actieplan voor 2016 nemen deze bouwstenen een prominente plaats in. De werkdomeinen waarop POM-ERSV zich toespitst zijn ruimtelijke economie, logistiek, zorgeconomie, cleantech, beleids- en streekontwikkeling, evenredige arbeidsdeelname en diversiteit. Verderop in dit Jaarprogramma worden de acties per werkdomein gedetailleerd toegelicht. De Vlaamse overheid heeft inmiddels kenbaar gemaakt dat het streekbeleid en het diversiteitsbeleid grondig gewijzigd zullen worden, mogelijk reeds in de loop van volgend jaar. De concrete invulling van deze wijzigingen is op het moment van de opmaak van dit Jaarprogramma 2016 echter nog onduidelijk, waardoor het onmogelijk is om in de actieplannen van POM-ERSV adequaat in te spelen op deze veranderingen.
Pagina 11
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 12
2. Ruimtelijke Economie
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 14
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
2. Ruimtelijke Economie De economische structuur van Limburg is in transitie. De traditionele economische sites, voortkomend vanuit de historische economische sterkhouders zoals de mijnen, de zware industrie in Noord-Limburg, de grote sites van de maakindustrie, … moeten aangepast worden aan de gewijzigde economische realiteit van de 21e eeuw. Om onze provincie door deze overgangsperiode te loodsen is het essentieel dat er een gedragen visie over de toekomst van Limburg uitgewerkt wordt. Op basis van het herziene Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen heeft de Provincie Limburg de mogelijkheid om 282ha bijkomend bedrijventerrein te ontwikkelen. Het is belangrijk dat deze nieuwe oppervlakte op een doordachte wijze wordt ingepland, rekening houdend met de nieuwe economische tendensen. Samen met het provinciebestuur en de bevoegde provinciale diensten denkt POM-ERSV Limburg na over de economie van morgen en de ruimtevraag die hiermee verbonden is. De traditionele uitgangspunten bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen zijn niet meer als vanzelfsprekend te beschouwen. Er zal moeten gezocht worden naar nieuwe typologieën of mengvormen die inspelen op de relatie wonen-werken. Waar vroeger de nadruk lag op het scheiden van functies zullen we nu moeten nadenken over slimme functievermenging. De transitieperiode waarin we ons bevinden, vraagt om nieuwe denkwijzen en een nieuwe aanpak. POM-ERSV Limburg maakt samen met het provinciebestuur, binnen dit wijzigend kader, actief werk van het zoeken naar nieuwe economische kansen voor Limburg. Binnen de dienst Ruimtelijke Economie gebeurt dit in hoofdzaak door te zoeken naar voldoende en
kwalitatieve ruimte voor bedrijvigheid en door de voor bedrijvigheid bestemde terreinen aan te passen aan de nieuwe economische kenmerken.
2.1 Opvolgen planningsinitiatieven Bedrijvigheid is slechts één van de ruimtevragers in Limburg. Het verenigen van alle ruimteclaims vraagt visievorming en doordacht planningswerk. Het opvolgen van al deze visieprocessen en planningsinitiatieven behoort tot het takenpakket van de dienst Ruimtelijke Economie van POM-ERSV Limburg. Op dit moment worden verschillende onderzoeken gevoerd die tot doel hebben het bestaande ruimtelijk weefsel in Limburg, Vlaanderen of op nog een groter schaalniveau, te versterken door strategisch gestuurde ruimtelijke ontwikkeling. Het is essentieel dat deze studies ook gevoed worden vanuit een economische reflex. POM-ERSV Limburg volgt daarom al deze onderzoeken en studies van nabij op. Momenteel is POM-ERSV betrokken bij: Beleidsplan Ruimte Vlaanderen De planningstrajecten voortvloeiend uit RUBELIM TOP Limburg: ruimte en economie in synergie ENA Adviesverlening PRUP’s, gemeenten, notarissen POM-ERSV Limburg stelt vast dat veel lokale besturen met vragen zitten betreffende hun eigen bedrijventerrein: bestaande bedrijven trekken weg, vrijkomende gebouwen worden minder vlot ingenomen, de tewerkstelling
Pagina 15
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
loopt terug, … Het begeleiden van deze besturen naar een nieuwe visie op bedrijvigheid in hun gemeente, het aangaan van samenwerkingsverbanden en het uitwerken van een aangepast plan van aanpak voor bedrijventerreinen is ook een belangrijke taak in de komende jaren. Doelstelling 2016
Opvolging en begeleiding van verschillende planningsinitiatieven op Vlaams en provinciaal niveau en verdere participatie aan diverse adviesraden en overlegmomenten. In al deze initiatieven zal POM-ERSV Limburg de economische reflex bewaken en benadrukken.
Op aanvraag zal er advies worden verleend bij de opmaak van provinciale RUP’s inzake ruimtelijk-economische planning, evenals aan gemeenten en notarissen m.b.t. ruimtelijke ontwikkelingen.
Samen met de diensten Ruimte en Economie van de provincie wordt een gemeenschappelijke visie op het economisch ruimtegebruik in Limburg uitgewerkt. Deze ambtelijk voorbereide visie zal in 2016 ook getoetst worden aan de ervaringen, eisen en bedenkingen van ondernemers uit heel Limburg.
De Vlaamse regering nam enkele principiële beslissingen omtrent de ENAzoekzones. Deze beslissingen dienen nu verder geconcretiseerd te worden via verschillende planningsprocessen. POMERSV volgt de ontwikkelingen op de voet en ondersteunt de uitvoering van de planningstrajecten waar mogelijk.
Opmaak van een gemeenschappelijke
visie voor de bedrijventerreinen van de Noord-Limburgse gemeenten. Deze visie wil de gemeenten helpen om bestaande bedrijvigheid in de regio te verankeren en wil een leidraad vormen voor een plan van aanpak voor de toekomst.
2.2 (Her)ontwikkeling van bedrijventerreinen Op basis van het herziene Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen heeft Limburg de mogelijkheid om 282ha bijkomend bedrijventerrein te ontwikkelen. Het is belangrijk dat deze greenfields op een doordachte wijze worden ingepland, rekening houdend met de nieuwe economische tendensen. Hiervoor is het noodzakelijk dat er voldoende nagedacht wordt over de economie van morgen. De traditionele uitgangspunten bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen zijn niet meer als vanzelfsprekend te beschouwen. Er zal gezocht moeten worden naar nieuwe typologieën of mengvormen die inspelen op de relatie wonen-werken. Terwijl we vroeger functies scheidden, streven we nu naar slimme functievermenging De bestaande bedrijventerreinen moeten zo goed mogelijk aangewend worden. Het is hierbij belangrijk dat er bekeken wordt hoe de bestaande bedrijventerreinen zich kunnen aanpassen aan de veranderende economie en de toenemende eisen inzake duurzaamheid, beeldkwaliteit en voorzieningen. Het herdynamiseren en revitaliseren van bestaande bedrijventerreinen is derhalve even belangrijk als het ontwikkelen van bijkomende terreinen.
Pagina 16
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Het 970 ha grote bedrijventerrein Ravenshout ligt verspreid over de gemeenten Ham, Tessenderlo en Beringen. Het is na Genk-Zuid het tweede grootste bedrijventerrein in Limburg. Het is tevens het oudste geplande en met infrastructuur voorziene bedrijventerrein in Vlaanderen. De eerste vestigingen dateren van het begin van de jaren zestig.
De ontwikkeling van deze greenfield is middels de samenwerkingsovereenkomst gekoppeld aan de herstructurering van het aansluitende deelgebied Ravenshout. Het voortraject voor deze herstructurering werd in 2014 opgestart. De effectieve uitvoering van de werken zal plaatsvinden in 2016. Door de herstructurering wordt de potentie van deze zone met een oppervlakte van ca. 80 ha geoptimaliseerd.
A. Ravenshout
Doelstelling 2016
2.2.1 Ravenshout
Door de omvang en ouderdom van het terrein is er momenteel een grote noodzaak om een aantal zaken op het terrein te (her)bekijken en vernieuwingen door te voeren. Enkel op die manier kunnen de continuïteit en toekomst van het terrein verzekerd worden. In 2014 heeft POM Limburg een studie uitgevoerd om het probleem van vrachtwagenparkeren in Ravenshout op te lossen. De bevindingen uit deze studie worden mee opgenomen in het revitaliseringstraject. Doelstelling 2016 De revitaliseringsstudie Ravenshout werd in 2015 opgestart. In de eerste fase werd een inventarisatie gedaan van de verouderde infrastructuur op Ravenshout. In de 2e fase wordt een implementatieplan opgesteld voor de 3 gemeenten. Het einde van de 2e fase is voorzien in 2016.
B. Herstructering Brownfield Ravenshout In 2014 werd de greenfield Genebos ontwikkeld. De ontwikkeling van dit terrein werd gerealiseerd door een samenwerkingsverband bestaande uit POM Limburg, de gemeentebesturen Ham en Tessenderlo en de private partners Landexplo Genebos/Cordeel.
De herstructurering van het verouderde deelgebied Ravenshout zal in 2016 gerealiseerd worden.
2.2.2 Houthalen-Helchteren Zuid / Europark
Centrum-
In opdracht van de provincie Limburg hebben Grontmij Belgium NV en BRO België een gebiedsgericht geïntegreerd onderzoek gedaan naar de ruimtelijke ontwikkelingen in Houthalen-Helchteren. Hierin werden de resultaten van verschillende onderzoeken gebundeld (grootschalige detailhandel, herlokalisatie regionale bedrijven, ontsluiting Europark, ruimte voor bijkomende regionale bedrijvigheid, de toekomstige realisatie van de Noord-Zuidverbinding in Limburg). Tijdens het traject dat afgelegd werd tussen juli en december 2012 is gebleken dat de bestaande bedrijventerreinen Centrum-Zuid en Europark in aanmerking komen voor de invulling van de gewenste ontwikkelingen. In 2014 heeft POM-ERSV Limburg, samen met de gemeente Houthalen-Helchteren, de technische en financiële haalbaarheid van de inen uitbreidingsmogelijkheden van
Pagina 17
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Centrum-Zuid onderzocht (zone Hoevereinde, 18 ha). In 2015 werd de subsidie van het voortraject voor de herontwikkeling van Europark aangevraagd bij Agentschap Ondernemen en ontvankelijk verklaard. Het voortraject beoogt een ruimtelijke en financiële haalbaarheidsstudie voor de herontwikkeling van Europark. Hierbij wordt een afweging gemaakt van de bestaande inzichten rond uitbreiding en ontsluiting. De aanbesteding en opstart van de studie vonden plaats eind 2015. Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg zal, samen met de gemeente Houthalen-Helchteren, in 2016 de technische en financiële haalbaarheid van de revitalisering van Europark onderzoeken. De studie moet komen tot een duidelijk voorkeursscenario dat gebruikt kan worden voor de herontwikkeling.
de Brouwerij te laten onderzoeken naar haalbaarheid en invulling. Hiervoor werden via het project “activeringsteams” budgetten vrijgemaakt. Doelstelling 2016 Samen met LRM wenst POM-ERSV Limburg het ontwikkelingsproject verder te zetten. In 2016 zal dit dossier gereactiveerd worden. Daarnaast zal ook de haalbaarheid van de zone gelegen langs de Brouwerij bestudeerd worden. Hiervoor wordt de bestaande haalbaarheidsstudie uit 2007 geactualiseerd. Op basis van de geactualiseerde studie zal eind 2016 gezocht worden naar een geïnteresseerde ontwikkelaar.
2.2.4 Ontwikkeling luchtvaartgebonden activiteit Brustem
2.2.3 Alken (Brouwerij en Kolmen) De bezwaren tegen het provinciaal RUP ‘Regionale bedrijventerreinen Brouwerij-Alken en uitbreiding Kolmen’ werden in het najaar 2013 definitief verworpen door de Raad van State. Hierdoor kan er een aanvang genomen worden in de (her)ontwikkeling van deze zones in Alken. Het PRUP betreft ondermeer het herbestemmen van een strook landbouwgebied, tussen de Steenweg en de spoorlijn van Hasselt naar Sint-Truiden, tot zone voor bedrijvigheid. Deze nieuwe strook kan er komen als compensatie voor het omvormen van een gedeelte bedrijventerrein van de brouwerij naar valleigebied. In 2015 startte POM-ERSV Limburg met de voorbereidingen om het stuk dat aansluit bij
Brustem Bedrijvenpark wordt vandaag beheerd door BIP nv, een vennootschap van LRM en POM Limburg. BIP nv staat in voor de ontwikkeling van de zone voor regionale bedrijven langsheen de noordoostelijke zijde van het bedrijvenpark te Brustem. Tot op heden werd een zuidoostelijke zone van het regionale bedrijventerrein gereserveerd voor luchtvaartgebonden activiteiten. De opmaak van een provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan met als doel de uitbreiding van het bedrijventerrein van Brustem is afegrond. In dit PRUP werd POM Limburg aangeduid als onteigenende instantie. LRM heeft de landingsbaan eind 2011, via onteigening door de POM, als een strategisch actief verworven. De onteigening van een aantal percelen, gelegen tussen de
Pagina 18
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
landingsbaan en de zone voor luchtvaartgebonden activiteiten, werd in 2014 opgestart. Parallel aan het ruimtelijk uitvoeringsplan werd er in 2015 onderzocht welke potentie de zone voor luchtvaartgebonden activiteiten heeft voor logistiek en werd er een masterplan voor de ontwikkeling van dit deelgebied opgemaakt. Doelstelling 2016 In 2016 zullen de onteigeningen voor de uitbreiding van Brustem Bedrijvenpark opgestart worden.
masterplan zal als leidraad dienen voor de herontwikkeling van de site, welke gerealiseerd kan worden door middel van het bestaande brownfieldconvenant. Doelstelling 2016 De opmaak van het masterplan en procesbegeleiding van alle actoren plaatsvinden in 2016. De actoren willen duidelijk masterplan waarin iedereen tafel zich kan vinden.
de zal een aan
2.2.6 Ontwikkeling KMO-zone Reigersvliet
Op basis van de studie uit 2015 zal BIP nv verdere stappen nemen voor de ontwikkeling van het deelgebied.
2.2.5 Herontwikkeling Overpelt Fabriek Op vraag van de gemeente Overpelt heeft POM-ERSV Limburg eind 2015 een subsidieaanvraag ingediend via het besluit van de Vlaamse Regering van 24 mei 2013 houdende subsidiëring van bedrijventerreinen voor de site Overpelt Fabriek. Deze site wordt momenteel gekenmerkt door de historische zinkfabrieken op Overpelts grondgebied.
In Leopoldsburg is Defensie bereid een gedeelte van hun domein, het kwartier Reigersvliet, te verkopen. Limgrond, het voormalig autonoom provinciebedrijf , heeft voor deze site, met een oppervlakte van 58,2 ha, een masterplan laten opmaken. Het masterplan voorziet een gemengde invulling met volgende functies: wonen, toerisme/ recreatie en bedrijvigheid. De juiste verdeling van deze functies ligt niet vast. Naast deze functies is er ook een zone gereserveerd waarin een nieuwe gevangenis zal gebouwd worden. De benodigde grondoppervlakte voor de gevangenis ligt wel vast.
Er is reeds een aanvraag tot onderhandelingen omtrent de totstandkoming van een Brownfieldconvenant aangevraagd tijdens de 4e call door Agentschap Ondernemen in 2013. De aanvraag werd ontvankelijk verklaard, maar de brownfieldconvenant is nog steeds niet getekend omdat de gesprekken vastlopen en er nog geen duidelijke en gedragen visie is omtrent de site.
POM-ERSV Limburg heeft, op vraag van de provinciale dienst Ruimte, een opportuniteitsonderzoek en een onderzoek naar financiële haalbaarheid uitgevoerd voor wat betreft het inrichten van een KMO-zone op een gedeelte van de site. De bevindingen van deze onderzoeken werden meegedeeld aan de provincie en aan de gemeente Leopoldsburg.
POM Limburg zal de gemeente en alle andere betrokken partijen ondersteunen om te komen tot een masterplan voor de site. Dit
Naar aanleiding van de bevindingen uit deze onderzoeken werd er geoordeeld dat de aanleg van een KMO-zone mogelijk is. In het
Pagina 19
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
onteigeningsplan werden zowel de provincie Limburg als POM Limburg aangeduid als mogelijke onteigenende instantie voor deze zone. Doelstelling 2016 Op vraag van het gemeentebestuur van Leopoldsburg zal POM-ERSV Limburg verder onderzoeken of ze de ontwikkeling van de KMO-zone op zich kan nemen, al dan niet in samenwerking met LRM.
Doelstelling 2016 POM Limburg zal dit dossier blijven opvolgen en de gemeente Lanaken verder ondersteunen. Er zal overleg gepland worden om aan de hand van de resultaten van de studie een bid-book voor de percelen op te stellen.
2.2.8 Ruimte & Werk voor Logistiek
2.2.7 Bedrijventerrein Lanaken Spoorterminal De spoorterminal in Lanaken werd in 2011 in gebruik genomen maar kent een moeizame opstart. Binnen het Interreg IV project ‘Grenzeloze Logistiek’ heeft POM Limburg in samenwerking met de gemeente Lanaken in 2014 een studie laten uitvoeren om het potentieel van de spoorterminal alsook van de vrije omliggende percelen in kaart te brengen. De studie identificeerde de voornaamste knelpunten die aan de basis liggen van het wegblijven van volumes en investeerders. Tegelijkertijd werd een aanzet gegeven voor mogelijke oplossingen. De gemeente Lanaken was vragende partij voor bijkomende ondersteuning vanuit POM Limburg, vooral voor de aanpak van de commercialisatie van de terreinen. Na overleg heeft POM Limburg het platform ‘Locate in Limburg’ uitgenodigd op het directiecomité van het AGB Lanaken om hun werking toe te lichten en om samenwerking met de gemeente Lanaken te faciliteren.
Binnen het LSM-project “Ruimte & werk 4 Logistics” heeft Limburg Sterk Merk (LSM) financiële middelen vrijgemaakt om de logistieke sector binnen de provincie te versterken en verder uit te bouwen. Als copromotor bij dit project werkt POM-ERSV Limburg aan de realisatie van de doelstellingen van dit project. A. Uitbreidingszone Tongeren-Oost Tongeren-Oost is een regionaal bedrijventerrein van ca. 150 ha gelegen langs de autosnelweg E313. De uitstekende ligging langs de autosnelweg en de nabijheid van belangrijke luchthavens voor vrachtvervoer maken Tongeren-Oost vooral voor logistieke bedrijven zeer aantrekkelijk. Het merendeel van de ingenomen oppervlakte betreft dan ook logistieke bedrijven. De uitbreiding zal zich situeren ten zuiden van het bestaande bedrijventerrein. POM-ERSV Limburg heeft een studie laten uitvoeren naar de logistieke opportuniteiten voor de uitbreidingszone van Tongeren-Oost. Deze studie omvat een masterplan voor de verdere ontwikkeling van de site, een beschrijving en analyse van haalbare inrichtingsscenario’s en een concreet stappenplan om te komen tot de uiteindelijke ontwikkeling van de uitbreiding Tongeren-Oost.
Pagina 20
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
In 2016 zal de ontwikkeling van Nieuwe Bunders opgestart worden. POM Limburg zal hierbij instaan voor de onteigening van het gebied.
Doelstelling 2016 De projectperiode is verlengd om in 2016 een kwalitatieve publicatie met betrekking tot de projectresultaten te kunnen uitwerken.
2.2.9 Herinschakelen onbenutte terreinen
B. Maasmechelen Nieuwe Bunders De dienst Ruimtelijke Ordening van de provincie Limburg heeft in 2013 het Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) ‘Afbakening Kleinstedelijk gebied Maasmechelen’ afgerond. In dit RUP werd 74 ha bijkomend nieuw bedrijventerrein voorzien, m.n. de zone ‘Nieuwe Bunders’. De ontwikkeling van Nieuwe Bunders werd in 2013 on hold gezet door het gemeentebestuur van Maasmechelen, die de voorrang gaf aan de verdere optimalisatie van het bestaande bedrijventerrein Oude Bunders. POM-ERSV Limburg werd in 2014 gecontacteerd door het gemeentebestuur van Maasmechelen teneinde hen te ondersteunen in het zoeken naar het meest aangewezen ontwikkelingstraject voor Nieuwe Bunders. Gezien de ligging van Nieuwe bunders heeft het terrein immers potentie voor het aantrekken van logistiek met toegevoegde waarde. Een studie over de concrete aanpak (Businessplan, financiering, timing, ontwikkelingspartners…) voor de ontwikkeling van Nieuwe Bunders werd in 2015 uitgevoerd. Doelstelling 2016 De projectperiode is verlengd om in 2016 een kwalitatieve publicatie met betrekking tot de projectresultaten te kunnen uitwerken.
Ruimte is een schaars goed geworden. Het is derhalve belangrijk dat de vrije ruimte niet vrijblijvend wordt ingenomen om nieuwe plekken voor bedrijvigheid te ontwikkelen, maar dat de bestaande bedrijventerreinen zo efficiënt mogelijk benut worden. Om dit te realiseren participeert POM-ERSV Limburg in een aantal projecten die tot doel hebben om onbenutte bedrijfsgronden opnieuw in te schakelen in het economisch weefsel. In de loop van 2012 diende POM-ERSV een nieuw projectvoorstel in bij de Vlaamse Regering om, via activeringsteams, de herinschakeling van onbenutte bedrijventerreinen te faciliteren. Een activeringsteam kan bestaan uit medewerkers van een gemeente, het Agentschap Ondernemen en POM-ERSV Limburg. Dit team zal gesprekken en onderhandelingen opstarten met eigenaars van onbenutte gronden om in te schatten of de onbenutte gronden al dan niet ontwikkeld kunnen worden. In de afgelopen drie jaren werden op die manier reeds 140 ha onbenutte bedrijfsgronden geactiveerd. In 2016 wordt binnen dit project de focus gelegd op het achterhalen waarom onbenutte gronden niet benut worden. Daarbij zal POMERSV Limburg zich ook inzetten om te achterhalen wie de eigenaars van de onbenutte percelen zijn.
Pagina 21
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Doelstelling 2016
Door samen te werken wordt verder de kwaliteit van de bedrijventerreinen op peil gehouden, wordt een gunstig ondernemersklimaat gecreëerd, kan de belasting op de leefomgeving beperkt worden, … Kortom, alle partijen kunnen op diverse domeinen winsten realiseren.
Het activeren van onbenutte bedrijfsgronden blijft ook in 2016 een prioriteit voor POMERSV Limburg. De hoofdoelstelling blijft om met behulp van technische en financiële haalbaarheidsstudies, waardebepalingen en juridisch advies te onderzoeken welke onbenutte gronden alsnog rendabel ontwikkeld kunnen worden.
Het stimuleren en faciliteren van bedrijventerreinmanagement is een steeds belangrijker wordend onderdeel binnen het takenpakket van POM-ERSV Limburg. Om dit te realiseren werkt POM-ERSV al enkele jaren mee aan het project ‘Bedrijventerreinmanagement’ van de Vlaamse Overheid.
2.3 Bedrijventerreinmanagement Bedrijventerreinen verenigen verschillende actoren: de bedrijven die er gelegen zijn, de betrokken overheid, de leveranciers en klanten van de betrokken bedrijven, ... Al deze partners hebben eigen noden en wensen. Bedrijventerreinmanagement stelt dat, in plaats van individueel de eigen belangen na te streven, samenwerking extra winsten oplevert voor alle betrokken partijen. Door de samenwerking tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en overheid te stimuleren, wordt er een belangrijke stap gezet in het verduurzamen van onze bedrijventerreinen. Bedrijventerreinmanagement kan zeer breed bekeken worden: het aanbrengen van een uniforme bewegwijzering, het organiseren van collectieve bewaking, dossiers ter verbetering van de duurzaamheid, met name door milieuvriendelijke energieoplossingen voor te stellen (warmtenetten, CNG, LNG), collectieve voorzieningen, gezamenlijke aankopen, … Door samen te werken kunnen bedrijven in de eerste plaats besparen. De contacten die hieruit ontstaan, kunnen echter ook aanleiding geven tot andere vormen van samenwerking, kennisdeling, enz.
2.3.1 Eco-efficiënte bedrijventerreinen Door samen te werken kunnen bedrijven en beheerders van bedrijventerreinen winsten realiseren. Wanneer de samenwerking er niet enkel op gericht is om economische winsten te genereren, maar ook ecologische winst via het efficiënter omspringen met grondstoffen, materialen, energie, ruimtegebruik en transportoptimalisatie spreken we over ecoefficiënte bedrijventerreinen. Initiatieven hiertoe kunnen een beroep doen op subsidies van de provincie Limburg. POM-ERSV Limburg wil iedereen die de transitie wil maken naar een eco-efficiënt bedrijventerrein ondersteunen. Zo werden in 2014 verschillende gemeenten begeleid bij het schrijven van een projectaanvraag. Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg wil de principes van ecoefficiënte bedrijventerreinen breder kenbaar maken. De website www.eco2profitlimburg.be is hierin een belangrijk hulpmiddel. Wanneer gemeentebesturen of
Pagina 22
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
ondernemersclubs een projectaanvraag voor eco-efficiënte bedrijventerreinen wensen in te dienen, kunnen zij rekenen op ondersteuning van POM-ERSV Limburg.
Doelstelling 2016 Het in 2014 ontwikkelde systeem zal op regelmatige basis geëvalueerd en geactualiseerd worden. Ook in 2016 is een actualisatie gepland.
Door het begeleiden van verschillende aanvragen breidt de dienst zijn kennis uit over nieuwe duurzame business-modellen, organisatorische innovaties, product-dienstcombinaties, institutionele innovaties en systeeminnovaties. Het delen van deze kennis is een belangrijke doelstelling voor 2016.
In 2016 zal er verder vooral aandacht worden besteed aan het kenbaar maken van het project: zowel GPS-fabrikanten als eindgebruikers zullen op verschillende manieren benaderd worden, waarbij ook wordt gekeken naar andere gebruikers zoals interventiediensten, overheidsinstanties, …
2.3.2 GPS voor industrienummering
2.3.3 Uitgiftecommissies/Beheerscomités
Een groot aantal Limburgse bedrijventerreinen is uitgerust met industrie- en havennummering. In totaal gebruikt ongeveer 30% van de Limburgse bedrijven vandaag de industrienummering. Een belangrijk minpunt is echter dat deze industrienummering vooralsnog niet is opgenomen in de verschillende GPS-systemen. POM-ERSV Limburg reikt hiervoor sinds kort een oplossing aan. Om de zoektocht naar bedrijven met industrienummering nog efficiënter te maken, biedt POM-ERSV Limburg een eenvoudige toepassing aan waardoor de industrienummers automatisch worden opgenomen in diverse GPS-systemen. Gebruikers kunnen gemakkelijk het gewenste nummer opzoeken en hun navigatietoestel volgen tot voor de deur van het bedrijf. In 2014 werd reeds een eerste inventaris afgerond en werden de POI-bestanden (Point of Interest) als download geplaatst op de website www.pomlimburg.be/gps. Een eerste update vond plaats eind 2015.
POM-ERSV Limburg verleent aan de Limburgse gemeentebesturen haar kennis met betrekking tot de uitgifte en het beheer van bedrijventerreinen. Concreet is POM-ERSV Limburg actief in volgende overlegplatformen: - POM-ERSV Limburg neemt een adviserende rol op in de beheerscommissie ‘De Kieleberg’ en ‘Spelver II’. - POM-ERSV Limburg participeert samen met LRM in Brustem Industriepark NV. - POM-ERSV Limburg neemt het voorzitterschap en het secretariaat waar van het beheerscomité Zwartberg dat instaat voor de uitgifte en het beheer van het terrein dat in PPS met een private partner is ontwikkeld. - POM-ERSV Limburg neemt deel aan de stuurgroep voor het geplande bedrijventerrein Waterschei en aan het beheerscomité Wetenschapspark Waterschei en Wetenschapspark Limburg.
Pagina 23
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Doelstelling 2016
2.5 Bedrijfsinfrastructuur
Ook in 2016 zal POM-ERSV Limburg deze rollen blijven opnemen. De adviserende rol van de dienst Ruimtelijke Economie is immers een belangrijke meerwaarde voor bedrijventerreinontwikkelaars.
POM-ERSV Limburg heeft een participatie in diverse bedrijfsinfrastructuren. Deze bedrijfslocaties zijn hoofdzakelijk bestemd voor startende en kennisintensieve bedrijven. Door te participeren in deze infrastructuur wil POMERSV Limburg nieuwe bedrijvigheid in de provincie de nodige ondersteuning bieden.
2.4 The Locator - Informatieportaal bedrijventerreinen
Doelstelling 2016
‘The Locator’ is een project in het kader van het Programma INTERREG IV-A Euregio MaasRijn. Het betreft een gebruiksvriendelijk, viertalig, multifunctioneel informatiesysteem dat informatie verschaft aan ondernemers die interesse hebben om hun bedrijf te vestigen in de Euregio Maas-Rijn. In 2014 werd de website (www.the-locator.eu) gelanceerd. Op de site is grensoverschrijdende informatie terug te vinden over bedrijventerreinen, zakelijk vastgoed, bedrijven of vestigingsvoorwaarden in Belgisch en Nederlands Limburg, Luik en de regio Aken. De samenwerkingsovereenkomst m.b.t. het onderhoud van de website werd in 2015 vernieuwd en verlengd voor 5 jaar. Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg maakt deel uit van de ‘Locator core group’, die de instandhouding, het beheer en de verdere ontwikkeling van ‘The Locator’ tot doel heeft. Daarbij zal The Locator op regelmatige basis geupdate worden.
Pagina 24
Beheer van de 4 bedrijvencentra en 6 doorgangsgebouwen van de NV Bedrijvencentra Limburg.
Participatie aan de beheersstructuur van de NV Wetenschapspark Limburg.
Participatie aan de beheersstructuur van de NV Life Science Development Campus.
Participatie aan de beheersstructuur van de NV Energyville.
Participatie aan de beheersstructuren van de bedrijventerreinen Brustem Industriepark, Zwartberg en Waterschei (Wetenschapspark).
3. Logistiek
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 26
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
3. Logistiek Het SALK-rapport beschouwt logistiek als een uitermate belangrijke sector voor de economische toekomst van Limburg. Onze provincie beschikt immers over een aantal uitstekende troeven voor logistieke bedrijvigheid. Het Logistiek Platform Limburg (LPL), actief onder de koepel van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Limburg, speelt hierbij een centrale rol. Het LPL brengt logistieke bedrijven, onderwijs en overheid samen. De activiteiten van het LPL zijn gericht op het verhogen van de competitiviteit van de Limburgse logistieke sector en het verhogen van de aantrekkelijkheid van Limburg als vestigingsplaats voor bijkomende logistieke activiteiten. Verdeeld over de pijlers kennis, efficiëntie en innovatie zal LPL/POM Limburg in 2016 verder uitvoering geven aan een aantal projecten. Daarnaast worden de partnerships met de Transportdeskundige van nv De Scheepvaart, VOKA-KvK Limburg, VDAB Limburg, het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, het Logistics Innovation and Training Center (LITC in Laakdal), het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL), het Vlaams Instituut voor de Mobiliteit (VIM), de Flanders Logistics Consulenten en gate4logistics verder bestendigd.
3.1 Smart Logistics Limburg (SLL) Verschillende cijfers tonen aan dat Limburg inzake innovatiekracht achterop hinkt ten opzichte van Vlaanderen. Dit uit zich o.a. in een lager aandeel in de IWT-bedrijfssteun en
in minder octrooiaanvragen. Ook de Limburgse logistieke bedrijven vinden moeilijk de weg naar de bestaande subsidiekanalen voor innovatie. Het project Smart Logistics Limburg (SLL), dat eind vorig jaar werd gelanceerd in het kader van SALK, is daarom specifiek gericht op het stimuleren van innovatie bij de Limburgse bedrijven om op die manier de productiviteit en dus ook het concurrentievermogen van deze bedrijven te verhogen. In het kader van SLL voeren LPL/ POM Limburg, de Universiteit Hasselt en de expertisecel Log-IC (Logistics Intelligence Center) van Hogeschool PXL een intensieve marktverkenning uit bij alle Limburgse bedrijven met logistieke activiteiten. Gedurende 3 jaar stellen de projectpartners hun kennis en expertise op het vlak van logistiek en Supply Chain Management ter beschikking van deze bedrijven. Uit deze individuele en gedetailleerde screening zullen projectopportuniteiten worden gedetecteerd die moeten resulteren in bilaterale dienstverleningsovereenkomsten, gesubsidieerde innovatietrajecten op maat van een welbepaald bedrijf of in collectieve onderzoeksvragen waarvoor gepaste subsidiëring wordt gezocht. Het is de bedoeling om in 2016 in het kader van SLL minstens 50 bilaterale dienstverleningsprojecten met bedrijven uit te voeren en minstens 3 subsidieprojecten die worden ingediend bij het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT). Doelstelling 2016 In 2016 zal LPL/POM Limburg i.h.k.v. het SALK-project Smart Logistics Limburg inzetten op het stimuleren van innovatie en het
Pagina 27
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
verhogen van de productiviteit en de concurrentiekracht van alle Limburgse bedrijven met logistieke activiteiten. Dit moet resulteren in minstens 50 bilaterale dienstverleningsovereenkomsten met bedrijven en minstens 3 IWT-projecten.
3.3 Ruimte & Werk voor Logistiek
3.2 Logistiek met Pit
3.3.1 Het oprichten en structureren van een provinciale pool van flexibele vrachtwagenchauffeurs voor de Limburgse bedrijven
Dit LSM-project focust op twee belangrijke aspecten, m.n. het creëren van ruimte voor logistiek (zie 1. Ruimtelijke Economie) en het afstemmen van de provinciale arbeidsmarkt op de specifieke noden van de logistieke sector door:
Met het SALK-project ‘Logistiek met PIT’, voluit de ‘Proces Innovatie Tool’, willen VOKAKvK Limburg en LPL/POM Limburg logistieke bedrijven helpen om hun productiviteit en competitiviteit te verhogen. In de eerste fase definieerde een kennisgroep met toonaangevende bedrijven zoals Atlas Copco, Power Tools, Bose, Ceva Logistics, H.Essers, Nike en Scania de belangrijkste parameters om bedrijfsprestaties te meten en groei te bewerkstelligen. Verder werd onderzocht waarom ze juist in Limburg gevestigd zijn en blijven. Dit alles werd in een model gegoten dat nu wordt toegepast op 20 kleine en middelgrote logistieke bedrijven. Zij zullen diepgaand geanalyseerd en daarna begeleid worden doorheen een optimalisatietraject. PXL Log-IC (Logistics Intelligence Center) staat in voor de analyse en begeleiding. Doelstelling 2016
Het realiseren van een optimalisatietraject bij 20 logistieke bedrijven.
Het uitvoeren van een Euregionale benchmark voor de deelnemende bedrijven.
Het ontwikkelen van een quickscan die bedrijven kunnen gebruiken om hun eigen logistieke prestaties te meten.
De logistieke sector is sterk onderhevig aan piekmomenten omwille van onder andere een seizoensgebonden vraag en occasionele projecten. Om deze pieken op te vangen is er een voortdurende vraag vanuit de sector naar extra en tijdelijke werknemers. Door de snelle technologische evolutie is de logistieke sector meer en meer gespecialiseerd (bv. voice picking). De uitzendkrachten die vandaag gezocht worden voor een dringende opdracht morgen, moeten al over een zekere expertise en kennis beschikken opdat ze onmiddellijk inzetbaar zijn. Op deze manier kunnen bedrijven (opleidings)kosten besparen en aan productiviteit winnen. Door een maximum aan flexibiliteit, over de personeelsbestanden van de individuele bedrijven en uitzendkantoren heen, kan de competitiviteit van logistieke bedrijven en transport-gerelateerde bedrijven in Limburg ten opzichte van de omliggende regio’s worden verhoogd. Dit kan bijvoorbeeld door het oprichten van een pool van werknemers voor Transport en Logistiek die flexibel en op afroepbasis bij logistieke werkgevers kunnen worden ingezet om piekperiodes op te vangen. POM Limburg heeft in 2015 samen met de KU Leuven de juridische en organisatorische
Pagina 28
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
mogelijkheden om een dergelijke pool op te richten via een Masterplan en Roadmap in kaart gebracht. Aansluitend wil POM Limburg een implementatieproject opstarten om deze innovatieve vorm van horizontale samenwerking tussen bedrijven in de praktijk te implementeren. Een aantal Limburgse transportbedrijven heeft inmiddels al interesse getoond om specifiek voor het beroep van vrachtwagenchauffeur mee te werken aan dit project.
Doelstelling 2016
Door het oprichten van een provinciale pool voor vrachtwagenchauffeurs, die flexibel en op afroepbasis kunnen worden ingezet bij verschillende bedrijven, kan er nog beter tegemoet worden gekomen aan de bestaande flexibiliteitsbehoeften van de aangesloten bedrijven. Op die manier kunnen deze bedrijven ook (opleidings-)kosten besparen en aan productiviteit winnen.
In het kader van het Interreg-project Euregiolog³ en onder impuls van POM Limburg hebben 12 projectpartners uit de Euregio Maas-Rijn (EMR) tussen 2012 en 2015 nauw samengewerkt op het vlak van marketing, infrastructuur, arbeidsmarkt en netwerk. Binnen het Euregionaal logistiek overlegorgaan gate4logistics zal er op de resultaten van dit project worden voortgebouwd met als doel om het concurrentievermogen van de EMR als logistieke topregio te versterken.
Doelstelling 2016 Het oprichten van een regionale pool van flexibele vrachtwagenchauffeurs via horizontale samenwerking tussen bedrijven om zo de competitiviteit van de transportsector in Limburg te bevorderen.
Het bevorderen van de instroom in logistieke opleidingen en beroepen en het verbeteren van het imago van de logistieke sector via publiciteit op bussen, affiches in scholen en uitzendkantoren, Facebook, de website www.erzitmuziekinlogistiek.be, enzovoort.
3.4 gate4logistics
Doelstelling 2016
De verdere branding van gate4logistics, het Euregionale overlegforum inzake logistiek waar POM Limburg deel van uitmaakt, via diverse publicaties.
Het bekendmaken en het actualiseren van de informatieve website van gate4logistics, met inbegrip van de Logistieke Atlas EMR.
Het organiseren van Euregionale logistieke seminaries en bedrijfsbezoeken.
Het finaliseren van de financiële en inhoudelijke rapportering voor het Interreg-project Euregiolog³.
3.3.2 Er zit muziek in Logistiek Om jongeren en werkzoekenden te enthousiasmeren voor een logistieke opleiding of beroep zal LPL/POM Limburg de promotiecampagne ‘Er zit Muziek in Logistiek’ gedurende het schooljaar 2015-2016 verderzetten. Via deze campagne wil LPL/POM bovendien ook aan het grote publiek duidelijk maken hoe belangrijk de logistieke sector is voor economisch Limburg en welke internationale carrièremogelijkheden de sector biedt. Pagina 29
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 30
4. Zorgeconomie
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 32
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
4. Zorgeconomie In 2010 richtte POM-ERSV Limburg het Platform Zorglandschap Limburg (PZL) op om samen met diverse partners te werken aan initiatieven in de brede zorgsector. Het Platform Zorglandschap Limburg fungeert als een marktplaats waar ideeën tussen verschillende organisaties ontstaan en afgetoetst worden. De onderwijs- en kennisinstellingen, de zorgorganisaties, de bedrijven en de overheid nemen binnen dit forum samen acties op en proberen nieuwe initiatieven zo veel mogelijk onderling af te stemmen. We focussen op resultaatsdomeinen in Limburg maar met maximale inbedding in Vlaamse, federale en Europese initiatieven.
Vooreerst blijven beleidsmatig zowel in het verleden, heden en toekomst volgende richtlijnen van toepassing:
Het platform heeft de voorbije jaren verschillende initiatieven genomen om de sector te versterken op zes domeinen: arbeidsmarkt, innovatie, levenslang leren, ruimtelijke spreiding, beleidsondersteuningcijfermateriaal en internationalisering. De finale doelstelling bij al deze initiatieven is de creatie van duurzame (bijkomende) werkgelegenheid en economische en maatschappelijke toegevoegde waarde. Door de hervormingen van de Vlaamse regering zal het platform Zorglandschap Limburg in de toekomst echter niet meer dezelfde taken kunnen uitvoeren. Projectmatig zal de aandacht uitgaan naar projecten die een positieve weerslag hebben op de relatie arbeidsmarkt-zorgeconomie. Dit neemt echter niet weg dat lopende projecten ook in 2016 verder uitgewerkt worden.
Horizon 2020 van Europa
Vlaamse beleidsprioriteiten van Economie, Werk, Welzijn, Onderwijs, Innovatie met als belangrijk actieplan Flanders’ Care
Flanders’ Care ‘werk maken van werk in de zorg 2.0 en 3.0’
Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK), in het bijzonder volgende actielijnen: o Versterken van de labo-functie van POM Limburg o Versterken instroom zorgeconomie o Impulsprogramma stageplaatsen zorgeconomie o Versterken, oriënteren en opleiden in zorgberoepen
Provinciaal beleid met als globale doelstelling ‘één sterk, sociaal en duurzaam Limburg’
Vervolgens is het, naast het volgen van de beleidslijnen, ook steeds een uitdaging om in functie van de reële noden in te gaan op nieuwe Europese en Vlaamse projectoproepen die een hefboom kunnen zijn voor ondernemerschap en tewerkstelling in de regio. Dit omdat het landschap zoals altijd zal blijven evolueren en ons zal verplichten keuzes te maken. Wij dienen hiertoe te blijven inzetten op het afstemmen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Om vraaggestuurd te werk te kunnen gaan, dient POMERSV Limburg dicht bij de organisaties te
Pagina 33
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
komen om de nodige collectieve behoeften te signaleren en op te vangen en om oplossingen in overleg en samenwerking met het werkveld uit te werken. Gezien de hoge pensioneringsgolf en uitbreidingen van de zorgvoorzieningen is een blijvende stijging van tewerkstelling in de zorgsector noodzakelijk (Pacolet, 2014). Inzetten op de promotie van zorgberoepen en het creëren van duurzame tewerkstelling binnen de zorgeconomie blijven dus centrale thema’s binnen de werking van POM-ERSV Limburg. Tot slot blijft het ook belangrijk de brug tussen onderwijs en werkveld verder te ondersteunen en uit te bouwen. Verschillende acties kunnen ondernomen worden in de afstemming tussen werkveld en onderwijs zodat studenten en zij-instromers met een realistisch beeld naar de werkplek gaan en zo veel mogelijk ‘klaar voor de job’ zijn na hun opleiding. Ter zake zijn de genoemde SALKactielijnen richtinggevend.
In deze focus wordt ook specifieke aandacht verleend aan de doelgroepen allochtonen, 50plussers en jongeren. We willen ons hierbij richten op een samenwerking die ook een internationaal karakter heeft. Om dit alles te kunnen realiseren, worden de stakeholders benoemd; zijnde onderwijs, intermediairen, zorgactoren, sectoroverschrijdende ondernemingen en beleidsorganisaties. Vanuit deze stakeholders zal POM-ERSV Limburg zicht krijgen op de noden en mogelijkheden die zich voordoen op de arbeidsmarkt. Deze input zal verder behandeld worden in de platformwerking. Vanuit deze platformwerking kunnen projectconcepten ontwikkeld worden en projecten opgestart worden. Beiden zullen hieronder toegelicht worden, samen met de lopende projecten die reeds zijn gecategoriseerd onder de nieuwe clusterwerking. Figuur 1 geeft de nieuwe werking schematisch weer.
Figuur 1: Schema werking Platform Zorgeconomie Limburg Pagina 34
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
4.1 Platformwerking Onder het motto ‘Samen doen’, ‘Samen doen doen’ en ‘Samen laten doen’, zette POM-ERSV Limburg reeds van bij de aanvang van de werking rond zorgeconomie een platform op als medium naar het zorglandschap in Limburg en naar de buitenwereld en hogere beleidsniveaus. Via een sterke platformwerking biedt POM-ERSV Limburg ondersteuning aan de organisaties actief in de Limburgse zorgeconomie, ter versterking van deze zorgeconomie. Zoals vermeld zal er ook in 2016 onverminderd voortgebouwd worden op de sterke platformfunctie van POM-ERSV Limburg zodat signalen kunnen gecapteerd worden, projectresultaten kunnen gedissemineerd worden en pilootprojecten ruim kunnen toegepast worden. Bestaande platformen zullen worden voortgezet, maar ook het ontstaan van nieuwe platformen zal in 2016 aan bod komen.
4.1.1 LPWO Het Limburgs Platform Woonzorgcentra & Onderwijs (LPWO) brengt alle Limburgse scholen verpleegkunde, een representatieve afvaardiging van Limburgse woonzorgcentra en POM-ERSV Limburg samen om onder meer te werken aan positieve beeldvorming rond ouderenzorg, meer instroom van kwalitatieve medewerkers in de ouderenzorg en duurzame kwaliteit van stage. In dit platform wordt de stand van zaken betreffende deze onderwerpen besproken en worden nieuwe noden gedetecteerd. Vanuit het LPWO kan ook een projectwerking worden opgezet om bepaalde onderwerpen meer in detail uit te werken. Zo werd eind 2015 het project ‘Werken aan de kwaliteit van stages met het oog op jobinvulling in de ouderenzorg: een
nieuwe methodiek’ uitgeschreven. Dit project past binnen de SALK-fiche ‘Impulsprogramma stageplaatsen zorgeconomie’. Indien het project wordt goedgekeurd, zal in 2016 een nieuwe methodiek worden uitgewerkt om via een gedigitaliseerde tool te werken aan de kwaliteit van stages in de ouderenzorg. Door deze gedigitaliseerde tool zal het proces van kwaliteitsbewaking zichtbaar worden en zal benchmarking in en over de zorginstellingen heen mogelijk worden. POM-ERSV zal in dit project deelnemen aan de stuurgroep om advies te verlenen en resultaten te dissemineren.
4.1.2 LPZO Het Limburgs platform ziekenhuizen, thuiszorg en onderwijsinstellingen verpleegkunde (LPZO) wordt vertegenwoordigd door een representatieve afvaardiging van de ziekenhuis- en thuiszorgsector, de Limburgse scholen verpleegkunde, POM-ERSV Limburg en een vertegenwoordiging vanuit de werkgroep stagementoraat. Dit platform volgt relevante beleidswijzigingen op en bevordert de samenwerking tussen scholen en zorginstellingen, onder meer op vlak van kwaliteit van het verpleegkundig beroep, stage en vorming. Verder uit te werken onderwerpen worden in het stagementoraat opgenomen en in projectwerking uitgevoerd. Jaarlijks komen het LPZO en LPWO samen voor afstemming. In 2016 zullen een drietal onderwerpen geformuleerd vanuit de stagebelevingstool (bv. klinisch redeneren) verder onder de loep genomen worden en projectmatig uitgewerkt worden.
Pagina 35
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Een voorbeeld hiervan is het project THE! (cfr. infra).
4.1.3 VOPZ / IPOPZ Het Vlaams Overlegplatform Promotie Zorgberoepen (VOPZ) is een Vlaamse werkgroep onder de coördinatie van de Vlaams ambassadeur zorgberoepen, die o.a. instaat voor de promotie van zorgberoepen. In de werkgroep zetelt een vertegenwoordiging van de regio’s/provincies, onderwijs en sectoren binnen de zorg. Dit overleg volgt de actielijnen uit het actieplan ‘werk maken van werk in de zorgsector 2.0 en 3.0’ waarbij Vlaamse acties regionaal vertaald worden. POM-ERSV Limburg zal ook in 2016 instaan voor de promotie van zorgberoepen. Concreet wordt dit vertaald naar deelname aan initiatieven zoals Verruim je horizon en Dag van de Zorg, optimalisering van de werking van inleefmomenten en facilitering en uitvoering van projecten die helpen de tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen. Ondanks de vele initiatieven en de stijging van o.a. het aantal studenten verpleegkunde met gemiddeld 36% tussen 2010 en 2014, blijft de promotie van zorgberoepen dus een prioriteit in de reguliere werking van POM-ERSV Limburg. Zoals de studie Tempus Fugit van prof. Pacolet (2014) aantoont, zal er immers ook in de komende jaren grote nood zijn aan bijkomende professionele arbeidskrachten in de zorgsector. POM-ERSV focust op de bekendmaking van de verschillende beroepen die leiden tot duurzame tewerkstelling, met oog voor alle doelgroepen in de huidige en toekomstige arbeidsmarktreserve. De initiatieven worden inclusief opgezet met maximale integratie van personen van allochtone origine, zij-instromers, jongeren met afstand naar onderwijs, 50-plussers … Tegelijkertijd dienen de acties ook in te zetten op ASO en technische niveaus, gezien de nood aan leidinggevenden en technici in de sector.
4.1.4 Platform VDAB Eind 2014 liep het LSM-project Collectieve instroom af. Binnen dit project werd gedurende drie jaren de methode om de toekomstige personeelsbehoefte van een organisatie in één keer in te vullen (‘collectieve instroom’) ontwikkeld en toegepast bij tientallen zorginstellingen. De methodiek staat op punt en zal in 2016 door diverse reguliere partners in het werkveld (VDAB, Verso, …) verdergezet worden. POM-ERSV Limburg schenkt wel nog speciale aandacht aan bepaalde omkaderende projecten rond instroom. Knelpunten die via reguliere werking niet kunnen opgelost worden, dienen uitgelicht te worden en aangepakt te worden in een initiatief dat organisaties overstijgt, bv. de nood aan leidinggevenden in de zorg, techniekers in de zorg, campusdirecties, geriatrie in woonzorgcentra en ziekenhuizen, … POM-ERSV Limburg kan hierin faciliteren en acties initiëren in samenwerking met diverse partners.
4.1.5 Cortexs POM-ERSV neemt deel aan het stakeholderoverleg en de Project Board van ‘Cortexs – a Re-Thinking EXpedition in search for Sustainability’. Dit consortium werkt aan de duurzaamheid van het Vlaamse zorglandschap in het licht van de groeiende chronische, langdurende zorgnoden en de hieraan gekoppelde financiële gevolgen.
Pagina 36
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
kwaliteit van stages’, …) bestendigen en bijsturen in functie van de wijzigende context.
Platformwerking - Doelstelling 2016
Platformwerking versterken door bredere bekendmaking van de werking.
Opstart nieuwe platformen in functie van nieuwe werking.
Bestaande en nieuwe platformen verder verbreden in types van partners.
Binnen de platformen signalen capteren en behoeften analyseren.
Match van projectoproepen met partners en behoeften in de platformwerking.
Faciliteren naar projectwerking met een gedragen actieplan en aangeduide leadpartners, in samenspraak met de platformpartners.
Opvolging van projecten ontstaan binnen platformwerking en verspreiding van goede voorbeelden en projectresultaten, ook van projecten ontstaan buiten de platformwerking.
Beleids- en cijfermateriaal aanbieden.
Versterken van de brug tussen onderwijs en werkveld.
Bestendigen van lopende acties met de structurele partners in Limburg : Dag van de Zorg, Verruim Je Horizon, samenwerking VDAB-POM-ERSV, …
Monitoren van indicatoren die vraag en aanbod in kaart brengen en onderbouw bieden voor beleidsbeslissingen en projectuitwerking.
Kwaliteitsverbeterende acties (zoals het stagecharter, project ‘werken aan
Blijven inzetten op promotie zorgberoepen en positieve beeldvorming ouderenzorg.
Samenwerkingsverband met VDAB opzetten waar nodig en de warme overdracht van projecten zoals ‘collectieve instroom’ continueren.
Bij de uitwerking van projecten streven naar het Flanders’ Care label, zodat een valorisatie buiten Limburg kan bekomen worden.
De indicatoren van ‘werk maken van werk in de zorgsector’ behalen, voor monitoring van de actie m.b.t. promotie zorgberoepen.
De Limburgse voortrekkersrol in Vlaanderen bestendigen en verder verdiepen en verbreden.
Waken over de strategische keuzes die gemaakt worden in het Cortexs project.
4.2 Projectwerking Naast platformwerking neemt POM-ERSV Limburg een belangrijke rol op in projectwerking. Binnen de projectwerking blijft de rode draad het stimuleren van de match tussen de vraag vanuit de zorgeconomie en het aanbod op de arbeidsmarkt. Hierbij zal enerzijds een focus liggen op de continuering van de lopende projecten en anderzijds op de nieuwe clusterwerking. De clusters betreffen ‘expertisecentra’, ‘zorgketen’ en ‘leer- en
Pagina 37
POM-ERSV Limburg
competentiecentra’, waaronder ook lopende projecten worden opgenomen.
Jaarprogramma 2016
de
De creatie van bijkomende duurzame tewerkstelling in de zorgeconomie vertrekt uiteraard vanuit de noden van de sector zelf. Vandaar dat het uitermate belangrijk is om de huidige en toekomstige vraag en aanbod op de arbeidsmarkt continu te monitoren en acties hierop af te stemmen. Daarnaast horen we vanuit het werkveld dat de brug tussen onderwijs en werkveld beter afgestemd dient te worden. Naast de specifieke aandacht voor de doelgroepen allochtonen, 50-plussers en jongeren, wenst POM-ERSV Limburg ook de internationale samenwerking rond zorgeconomie verder te zetten om op die manier nieuwe kennis te vergaren en te verspreiden in de Euregio. POM-ERSV zal het mandaat in de strategische beleidsgroep gezondheid van de Euregio Maas-Rijn benutten om maximaal de Belgisch Limburgse zorgorganisaties te betrekken in het EMR-beleid en -projecten. We nemen deel aan de fora die de nieuwe Europese programma’s vorm geven en gaan na welke partnerschappen in Limburg kunnen opgezet worden om hefboomprojecten in Limburg te realiseren. Projectwerking - Doelstelling 2016
Met de resultaten van het EMR-project ‘Future Proof for Cure and Care’ zullen verkennende gesprekken gevoerd worden om vervolgprojecten op te zetten.
Organisatie van partnermatchings voor nieuwe Europese projectoproepen.
Continueren lopende projectwerking in de nieuwe clusters.
Monitoring van vraag en aanbod arbeidsmarkt en stimuleren van de match tussen de vraag vanuit zorgeconomie en het aanbod op de arbeidsmarkt, ter aanvulling van de reguliere werking van VDAB Limburg.
Creatie van bijkomende tewerkstelling.
Afstemming brug onderwijs en werkveld.
Specifieke aandacht voor allochtonen, 50-plussers en jongeren.
duurzame
4.2.1 Expertisecentra Om projectresultaten verder te zetten bij andere doelgroepen of binnen andere zorgorganisaties en sectoren zullen expertisecentra worden opgericht. Projecten die ooit met actieve bijdrage van POM-ERSV Limburg werden uitgerold, kunnen zo verder toegepast worden zonder een actieve rol van POM-ERSV. Het expertisecentrum fungeert als aanspreekpunt van waaruit advies wordt gegeven met betrekking tot bepaalde onderwerpen. Binnen het SALK-actieplan wordt o.a. ingezet op innovatie inzake nieuwe arbeidsformules en organisatieontwikkeling om slim en duurzaam te werk te stellen. De opgedane kennis en ervaringen binnen projecten zoals IHRAZ, Duobanen I en II, Jobtime en Innovatieve Arbeidsorganisatie (IAO) kunnen in een expertisecentrum ‘HR en organisatie’ opgenomen worden. Naast de opstart van een eerste expertisecentrum, zullen in 2016 onderstaande lopende projecten door POMERSV Limburg verdergezet worden.
Pagina 38
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
IWT-project Jobtime
IAO ZIRKO en Blauwdrukken
Het project ‘efficiënte inzet van de jobtime van kwalitatieve zorgverleners via een virtueel loopbaanplatform over zorg- en welzijnsorganisaties heen’ wordt in 2016 verdergezet. In dit project willen POM-ERSV en de projectpartners een antwoord bieden op de problematiek van de onvrijwillig deeltijdse arbeid en toenemende nood aan medewerkers in de zorg- en welzijnssector. Vanuit een grondige analyse van de problematiek en mogelijkheden werd in 2015 een theoretisch model opgesteld om deeltijdse jobs over organisaties heen te combineren. In 2016 zal dit model getoetst worden aan de praktijk via een proefproject tussen het woonzorgcentrum Zonnestraal en thuiszorgorganisatie Familiehulp. Gedurende 6 maanden zullen een 10-tal mensen met een diploma zorgkundige als zorgkundige of verzorgende over beide organisaties heen worden ingezet. Ongeveer de helft van deze mensen zullen door deze uitwisseling bijkomende uren tewerkstelling krijgen. Voor de andere helft is jobvariatie de grote drijfveer om in twee verschillende settings te werken.
Het onderdeel ‘ZIRKO’ van het project ‘Innovatieve Arbeidsorganisatie (IAO)’, waarin onder begeleiding trajecten rond innovatieve arbeidsorganisatie worden opgezet door 7 woonzorgcentra en 1 thuiszorgorganisatie, wordt in 2016 verdergezet. Ook het onderdeel ‘Blauwdrukken’, waarin 1 algemeen ziekenhuis, 2 psychiatrische ziekenhuizen en 2 netwerken van psychiatrische ziekenhuizen een IAO-traject opzetten, wordt gecontinueerd.
In afwachting van de effectieve oprichting van het expertisecentrum, kunnen Limburgse organisaties die de resultaten van het project DUObanen actief wensen op te nemen, met hun vragen uiteraard terecht bij POM-ERSV Limburg. In 2015 werden reeds een aantal organisaties op weg geholpen, al dan niet via bijkomende ondersteuning van externe dienstverlenende organisaties. In 2016 zet POM-ERSV deze dienstverlening verder.
Voor deelname aan deze projecten is het essentieel dat de basisprincipes van IAO gekend zijn. Daarom biedt POM-ERSV Limburg organisatie-overstijgende opleidingen IAO aan in de vorm van een basisopleiding, een opleiding leidinggeven in een IAO-context en een train-de-trainer opleiding, waardoor de principes in de organisatie duurzaam geïmplementeerd kunnen worden. De praktijkgerichte projecten en opleidingen worden begeleid door een beleidsstuurgroep met experten uit de academische wereld. Expertisecentra - Doelstelling 2016
Pagina 39
Verdere uitvoering geven aan de nota Innovatieve Arbeidsorganisatie. Verdere uitvoering geven aan het project Jobtime. Streven naar het verkrijgen van het Flanders’ Care label voor deze projecten. Verder verspreiden van de kennis omtrent duobanen, co-sourcen, jobtime en IAO. Uitbouw van een expertisecentrum ‘HR en organisatie’.
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
4.2.2 Zorgketen
CareVille – Moving Care
Door beleidsbeslissingen en evoluties binnen de zorgsector (zoals het persoonsvolgend budget, zorghotels, de verkorte ligduur binnen de kraamafdeling, meer thuiszorg voor chronisch zieken, …) zullen nieuwe zorgketens ontstaan. Het ontstaan van deze nieuwe zorgketens kan ook het ontstaan van nieuwe jobs met zich mee brengen. Het kan hierbij gaan om jobs voor hooggeschoolden, maar zeker ook over een ruim aantal jobs voor lager geschoolden. POM-ERSV Limburg wil daarom via projectwerking de nodige ondersteuning bieden aan allerlei initiatieven.
Samen met de steden Genk en Hasselt en LifeTechLimburg maakt POM-ERSV Limburg deel uit van het partnerschap ‘CareVille Limburg - Moving Care’, de zorginnovatieproeftuin voor ouderenzorg met focus op ‘zorgmobiliteit’. Tot februari 2017 zullen initiatieven die ouderenzorg kwalitatief moeten ondersteunen, binnen het IWTproject CareVille economisch en maatschappelijk getoetst worden. POM-ERSV Limburg vervult de taak van het versterken van de zorgeconomie in de regio, door binnen het Platform Zorglandschap Limburg samenwerking tussen zorgactoren, bedrijven en overheden te faciliteren en te ondersteunen.
Volgende lopende projecten zullen in 2016 uitgevoerd worden door POM-ERSV Limburg.
Zorgketen - Doelstelling 2016
NIB – Naar een toekomst van Mobiele Zorg Het Nieuw Industrieel Beleid Zorgeconomie project ‘Naar een toekomst van Mobiele Zorg’ wordt gedragen door een breed consortium van partners uit de maakindustrie, de financiële wereld, de zorgsector, de overheid en de bedrijfswereld. POM-ERSV Limburg is één van de partners.
Samen willen de projectpartners een antwoord bieden op de vraag naar tijdelijke zorg, zodat zorgvragers zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen en toch kwalitatieve zorg genieten. Het gaat hier over iedereen met een tijdelijke zorgnood, maar waarvan de eigen woning niet voldoende is aangepast. Dit project startte op 1 maart 2015 en loopt 18 maanden. POM-ERSV Limburg werkt als partner aan de financiële en economische analyses.
Pagina 40
Opvolging van het ontstaan van nieuwe zorgketens. Capteren van nieuwe jobopportuniteiten. Initiëren en ondersteunen van projectwerking rond deze nieuwe jobs. Verder uitvoering geven aan de projecten binnen het Nieuw Industrieel Beleid. Succesvolle begeleiding van de 4 originele projecten binnen CareVille, samen met eventuele bijkomende projecten. Verdere inclusie van de proeftuinpopulatie en implementatie van de proeftuininfrastructuur. Ontwikkelen van een business model voor CareVille. Versterken van de internationale vertegenwoordiging, onder andere door participatie aan het ENoLL netwerk. Binnen deze proeftuin het project ‘Jobtime’ als leadpartner uitvoeren.
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
staande projecten worden in 2016 dan ook verder uitgewerkt.
Hierin worden onvrijwillig deeltijdse zorgverleners en werknemers geïnteresseerd in meer werkvariatie via een virtueel loopbaanplatform over zorgorganisaties heen ingezet.
Innovatieve zorgopleidingen
4.2.3 Netwerk en integratie van leerzorgafdelingen, competentiecentra en testomgevingen Door in te zetten op een netwerk en integratie van leerzorgafdelingen, competentiecentra en testomgevingen, wil POM-ERSV Limburg actief meewerken aan de afstemming tussen onderwijs en werkveld. Kwalitatieve zorgverleners blijven, zeker in Limburg, een noodzaak. Door, dankzij de leerzorgafdeling, theorie en praktijk zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen, wordt de reality shock voor studenten verkleind en wordt voortijdige uitval uit zorgberoepen verminderd. Naast een betere aansluiting van een theoretische opleiding met de praktijk, zal ook de kwaliteit van verleende zorg alleen maar verhogen door de link met het onderwijsveld. Het slim inzetten van het aanwezige zorgpersoneel, het aanbieden van kansen die stroken met het aanwezige talent op de werkvloer en de heroriëntering van het huidige overschot op de arbeidsmarkt door erkenning van competenties en kwalificaties, behoort tot de focus van POM-ERSV Limburg in 2016. Op die manier creëren we doorgroeimogelijkheden, verminderen we uitval in de zorgsector en zorgen we voor een betere doorstroom naar de zorgsector. Vanuit huidige, lopende projecten zal input gehaald worden voor het opzetten van (een netwerk rond) leerzorgafdelingen, competentiecentra en testomgevingen. Onder-
Deze innovatieve zorgopleidingen richten zich tot het omscholen van personeel binnen organisaties. De case ‘knelpunt BBT geriatrie’ in het Sint-Trudoziekenhuis loopt tot eind 2015 en zal in 2016 geëvalueerd worden op vlak van aanpak, invulling van behoeften en resultaten. Na een positieve beoordeling zal bekeken worden of deze case organisatie-overstijgend kan uitgevoerd worden, voor geriatrie en voor gelijkaardige knelpunten. Daarnaast wordt eveneens bekeken hoe de innovatieve zorgopleidingen kunnen opgenomen worden binnen het concept leerzorgafdeling en competentiecentra. CaTalPa – Care with talent and passion Van februari 2015 tot juni 2016 wordt het project CaTalPa verder uitgewerkt binnen SALK. Het project kreeg in 2014 vorm onder de vleugels van Future Proof for Cure and Care. Enerzijds wordt het specialisatiedomein dementie voor zorgkundigen uitgewerkt in de vorm van een competentieprofiel, opleidingscurriculum en EVC-assessment. Daarnaast zal het ontwikkelde EVC-instrument (ZoCo-project, ESF) verder getest worden binnen 2 verschillende doelgroepen. Door eerder verworven competenties en kwalificaties te erkennen zal een snellere zij-instroom en doorstroom in de zorg gerealiseerd kunnen worden. Daarnaast geeft het inzetten op specialisatiedomeinen voor zorgkundigen een loopbaanperspectief in functies die nu eerder als vlak worden ervaren. Op deze manier zetten we in op het aanwezige talent op de
Pagina 41
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
werkvloer én maken we een job in de (ouderen)zorg aantrekkelijker. Grensoverschrijdende stages Tijdens het project Future Proof for Cure and Care, werd een eerste aanzet gedaan tot grensoverschrijdende stages. Deze uitwisselingen werden als positief ervaren en zullen dan ook in de nieuwe werking in 2016 geïntegreerd worden in de projectwerking. THE! Het Technology in Healthcare Education (THE!) project werd ingediend binnen het programma Interreg V van de Euregio MaasRijn. Het beoogt de realisatie van een Euregionaal en multidisciplinair keuzetraject waaraan studenten en leerlingen van de deelnemende secundaire en hogescholen kunnen participeren. Via dit traject worden vak- en grensoverschrijdende capaciteiten aangeleerd met een focus op technologie in de zorg en een betere afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt. De Europese maatschappij ondergaat significante demografische veranderingen die een duidelijke impact hebben op de werking van het zorgstelsel en op de personeelsbehoefte op de arbeidsmarkt. Een fundamentele verandering van het zorgstelsel dringt zich op en zal steeds meer resulteren in innovatieve zorgtoepassingen om de kostprijs van de zorg betaalbaar te houden. De bedrijven actief in de zorgsector worden meer dan ooit geconfronteerd met een nood aan innovatie. Het ontbreekt hen echter aan gespecialiseerde kennis over zorgnoden en tegelijk kennen de zorginstellingen de technologische mogelijkheden van de bedrijven niet. Er is dus een duidelijke taak weggelegd om onderwijs en werkveld op
mekaar af te stemmen. Helaas slaagt het onderwijs hier momenteel niet in en recente OESO en EIT studies laten duidelijk blijken dat er nood is aan opleidingen die nauwer aansluiten bij het werkveld. THE! wil hierop inspelen door studenten van verschillende opleidingen en regio’s samen te brengen om zorginnovaties zelf te beleven aan de hand van specifieke cases. In de confrontatie met maatschappelijk gedragen uitdagingen, worden studenten gedwongen om ondernemend en multidisciplinair te werken en uit hun comfortzone te treden. THE! wil ook de aansluiting maken met het secundair onderwijs, met opleidingen in techniek of tot zorgtechnoloog. Het Euregionale karakter van het project zal zich vertalen in toekomstige werknemers met een brede kennis van de zorgproblematiek. Leerzorgafdeling POM-ERSV Limburg zal deelnemen aan de stuurgroep van het SALK-project ‘Leerzorgcentrum, een brug tussen zorg en onderwijs, een combinatie van zorginnovatie en onderwijsinnovatie’ (1 september 2015 tot 31 december 2016). Een leerzorgcentrum (LZC) is een afdeling in een zorgvoorziening waar leren (onderwijs) en zorg (praktijk) beter op elkaar worden afgestemd. Een LZC wordt gevormd door een samenwerkingsverband tussen een onderwijspartner en een werkveldpartner. Deze manier van samenwerken focust enerzijds op het verbeteren van de kwaliteit van de praktijkopleiding/stage van studenten verpleegkunde en anderzijds op het realiseren van kwaliteitsvolle patiëntenzorg. Het project wil het concept ‘leerzorgcentrum’ verder verspreiden over andere zorgberoepen en zorgcontexten.
Pagina 42
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
POM-ERSV Limburg wil, naast een deelname aan de stuurgroep van het SALK-project, verder kijken wat de mogelijkheden zijn van deze leerzorgafdelingen. De focus ligt op een geïntegreerde aanpak van talent- en competentieontwikkeling van zowel studenten, werkzoekenden als werknemers. Volgende mogelijkheden worden bekeken: betrekken van subsectoren van de zorg, betrekken van andere sectoren in het leerzorgcentrum, integratie van (opleidingen tot) specialisaties, integratie van eerder verworven competenties en kwalificaties (EVC/EVK), integratie van loopbaanbegeleiding en bijhorende vormingen/ opleidingen, creëren van een testomgeving voor nieuwe technologieën, creëren van showrooms voor bedrijven. Netwerk en integratie van leerzorgafdelingen, competentiecentra en testomgevingen - Doelstelling 2016
Evaluatie en plan van aanpak innovatieve zorgopleidingen. Verder uitvoering geven aan het project CaTalPa. Verdere uitwerking van het project THE! Deelname aan stuurgroep project Leerzorgcentrum. Exploratie mogelijkheden netwerk en integratie van leerzorgafdelingen, competentiecentra en testomgevingen. Exploratie mogelijkheden grensoverschrijdende stages.
Pagina 43
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 44
5. Cleantech
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 46
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
5. Cleantech Energie-onderzoek en energie-innovatie zijn van cruciaal belang voor de competitieve toekomst van de Limburgse, Vlaamse, Belgische en Europese industrie. Het energiebeleid wordt almaar meer afgestemd op groene energiebronnen, de ontwikkeling van nieuwe netwerkconcepten, het intelligent beheer van energienetwerken, de efficiënte productie en distributie van energie, de ontwikkeling van nieuwe innovatieve diensten op energievlak, … Deze evolutie biedt nieuwe kansen voor innovatief ondernemerschap, dat de economische groei kan stimuleren. Samen met diverse andere actoren wil POMERSV het nodige kader scheppen om cleantech-bedrijvigheid alle groeikansen te bieden in Limburg. In navolging van het provinciale beleidsplan 2013-2018 focust POM-ERSV daarbij vooral op samenwerking tussen bedrijven en op duurzame bedrijventerreinen.
5.1 Smart Energy Link (SEL) In het kader van diverse Interreg-projecten (bv Eco2profit) werkt POM-ERSV Limburg sinds 2011 intensief samen met partners in Vlaanderen en Nederland. POM-ERSV levert samen met de projectpartners op deze manier een bijdrage aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen op bedrijventerreinen in de Grensregio Vlaanderen – Nederland. In 2015 zijn de voorbereidingen getroffen om verder te werken aan het verduurzamen van bedrijventerreinen. In oktober 2015 werd dan ook Smart Energy Link ingediend binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland.
Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg zal onder de naam SEL, samen met de projectpartners, een vervolgproject indienen in het Interreg V programma. De focus zal hierbij liggen op bedrijventerreinen van de toekomst waarbij vooral de nadruk wordt gelegd op het leggen van slimme linken tussen bedrijven.
5.2 Waterstofnetwerk Limburg De Limburgse chemische sector kampt sinds enige tijd met een overschot aan waterstof als reststroom uit haar productieproces. Om deze lokaal geproduceerde waterstof niet verloren te laten gaan, is het nuttig om deze weer lokaal in te zetten. Waterstof wordt gezien als enerzijds een industrieel product met interessante chemische eigenschappen, maar anderzijds ook als een veelbelovende secundaire energiedrager. De toepassingen die waterstof biedt zijn zeer uitgebreid, gaande van grondstof voor de verschillende industrieën tot brandstof voor motoren. Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg zal de actie m.b.t. waterstof, zoals beschreven in het SALKuitvoeringsplan, mee opnemen. Dit betekent dat er een H2-roadmap ontwikkeld zal worden voor Limburg die een visie zal tonen hoe Limburg kan omgaan met deze reststroom. Deze actie zal uitgevoerd worden samen met de relevante partners.
Pagina 47
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
5.3 Warmtenetten in Limburg POM-ERSV Limburg zet in op de ontwikkeling van warmtenetten op bedrijventerreinen in Limburg. Vanuit het Europese project Eco2Profit werden 2 bedrijventerreinen geselecteerd waarop een warmtenet ontwikkeld kan worden: Ravenshout (Beringen, Ham, Tessenderlo) en Genk-Zuid. In 2012 en 2013 is door POM-ERSV Limburg onderzoek uitgevoerd naar de haalbaarheid van de valorisatie van restwarmte op en rond deze bedrijventerreinen. Hiermee is een eerste belangrijke stap gezet naar het verduurzamen van bestaande en nieuwe bedrijventerreinen, alsook de onmiddellijke omgeving er rond. De resultaten geven weer dat er een aanzienlijke hoeveelheid aan warmte beschikbaar is op beide terreinen.
materialen en capaciteit. In een eerste fase is een inventaris uitgevoerd op het bedrijventerrein. In de 2e fase werd de haalbaarheid van een aantal beloftevolle cases uitgewerkt. Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg wil enkele van de meest beloftevolle uitwisselingskansen uitwerken tot pilootprojecten voor het bedrijventerrein Nolimpark. Dit zal gebeuren in nauwe samenwerking met de lokale bedrijven, de gemeente en de intercommunale Nolimpark.
Doelstelling 2016 De focus voor 2016 is het concretiseren van nieuwe opportuniteiten rond het thema warmte. Zo zal er begeleiding geboden worden bij de ontwikkeling van het warmtenet in Lanaken, waar een haalbaarheidsstudie werd uitgevoerd met steun van de provincie. Het omzetten van de haalbaarheid naar een concrete case zal opgenomen worden door POM-ERSV Limburg in samenwerking met de initiatiefnemers.
5.4 NoLimIT NolimIT staat voor Noord Limburgse Industriële Transacties en is een project dat in 2015 de reststromen op het bedrijventerrein Nolimpark in kaart heeft gebracht. Reststromen worden hier in de ruime zin van het woord bedoeld. Het gaat namelijk over reststromen in de vorm van energie, Pagina 48
6. Beleidsontwikkeling / Communicatie
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 50
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
6. Beleidsontwikkeling / Communicatie De werking van de dienst Beleidsontwikkeling bij POM-ERSV Limburg concentreert zich enerzijds op de verwerking en verspreiding van een groot aantal relevante socioeconomische indicatoren ter voorbereiding of onderbouwing van beleidsbeslissingen. Anderzijds organiseert de dienst diverse overleg- en adviesorganen om plaatselijke socio-economische knelpunten in kaart te brengen en hieromtrent beleidsmatige acties te ontwikkelen of informatieoverdracht te bevorderen. In 2014 resulteerde dit in het Streekpact 2014-2019, waarvan de acties in 2015 werden geprioriteerd en opgevolgd. POM-ERSV Limburg wenst een optimale betrokkenheid van de lokale besturen in de provinciale (en waar mogelijk ook in de Vlaamse en federale) economische beleidsvorming. Door op streekniveau diverse overlegplatformen te organiseren (bv. burgemeestersoverleg) rond socio-economische thema’s kunnen lokale noden aangepakt worden op provinciaal en Vlaams niveau. Omgekeerd kan POM-ERSV Limburg in samenspraak met de gemeentebesturen beslissingen van hogere overheden via het streekoverleg vertalen naar lokale acties. Ter ondersteuning van de streekwerking en van de lokale besturen en andere socioeconomische actoren in de provincie, levert POM-ERSV Limburg analyses van socioeconomische indicatoren aan. Dit gebeurt zowel op vraag als via de reguliere communicatiemiddelen van POM-ERSV Limburg (bv. website, streekfoto’s, Economisch Rapport,…). Via dezelfde kanalen verspreidt POM-ERSV Limburg ook algemene en sectorspecifieke economische info.
6.1 Beleidsvoorbereiding Door de combinatie van studiewerk enerzijds en de organisatie van overleg anderzijds (bv. beheerraden POM-ERSV, RESOC, SERR, Logistiek Platform Limburg, Platform Zorglandschap Limburg, …) is POM-ERSV Limburg goed geplaatst voor de voorbereiding, onderbouwing of advisering van beleidsbeslissingen op verschillende niveaus. Door de brede waaier aan activiteiten van POM-ERSV Limburg situeert deze beleidsvoorbereiding zich in diverse thema’s, zoals infrastructuur, ruimtegebruik, zorg en welzijn, arbeidsmarkt, duurzame energie, internationale samenwerking, … Bovendien heeft POM-ERSV Limburg een strategisch ontwikkelingsplan uitgewerkt en begeleid voor Noord-OostLimburg, waarin gefocust wordt op 5 beleidsdomeinen (wonen, werken, leren, ontspannen en mobiliteit). Dit project speelt in op de groeiende nood aan beleidsvoorbereidende ondersteuning van lokale besturen, die perfect past binnen de taakstelling van POM-ERSV Limburg. Doelstelling 2016 POM-ERSV Limburg zal de nieuwe socioeconomische ontwikkelingen in Limburg op de voet blijven volgen ter voorbereiding of advisering van beleidsbeslissingen bij de bevoegde instanties (bijvoorbeeld verdere opvolging van de Noord-Zuidverbinding (N74) en het Territoriaal Ontwikkelingsprogramma Centraal Limburg van Ruimte Vlaanderen).
6.2 RESOC Het Regionaal Economisch en Sociaal Overlegcomité Limburg is samengesteld uit
Pagina 51
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
vertegenwoordigers van het provinciebestuur, de Limburgse gemeentebesturen en de Limburgse sociale partners die ook in SERR Limburg zitten. Naast overleg aangaande socio-economische thema’s, heeft het RESOC ook een adviserende rol, bv. inzake invoegbedrijven, sociale werkplaatsen en lokale diensteneconomie. In 2015 verscheen de conceptnota ‘Naar een versterkt streekbeleid en (boven)lokaal werkgelegenheidsbeleid’ van de Vlaamse Regering. Hierin wordt de intentie gegeven om streekontwikkeling op een geheel andere manier te organiseren in de toekomst. De toekomst van het RESOC is dan ook niet gegarandeerd. Op het ogenblik dat deze publicatie wordt opgemaakt, is de definitieve nota van de Vlaamse Regering nog niet ter beschikking. Doelstelling 2016 Het RESOC zal in 2016 de veranderingen op het gebied van socio-economische streekontwikkeling en de organisatie ervan op de voet volgen. Bovendien engageert het RESOC zich om alle betrokkenen hierover te informeren. Op vraag van de Vlaamse overheid, het provinciebestuur en/of de lokale besturen kan het RESOC een eventuele overgang mee faciliteren.
vergaderingen. De SERR komt maandelijks samen en overlegt over socio-economische en arbeidsmarktgerelateerde onderwerpen die relevant zijn voor Limburg. Hierdoor biedt de SERR het draagvlak voor mogelijke acties en projecten die vanuit de SERR zelf geïnitieerd worden. Daarnaast vervult de SERR ook een adviesrol m.b.t. loopbaan- en diversiteitsplannen en adviesopdrachten van de VDAB, zoals de IBO’s, mandaten kosteloze arbeidsbemiddeling, trajectbegeleiding en competentie-ontwikkeling, ESF-dossiers, het jaarlijks VDABondernemingsplan. Onder de koepel van de SERR zijn verschillende werkgroepen actief. De werkgroep Arbeidsmarkt is actief onder de SERR. Deze werkgroep is een overlegplatform met partners uit het brede werkveld actief rond arbeidsmarkt. Doel van het overleg is informatie-uitwisseling over actuele arbeidsmarktontwikkelingen, denkoefeningen als basis voor nieuwe acties en voorbereiding van adviesdossiers voor SERR. Daarnaast is er ook een overleg voor de coördinatoren ‘regierol sociale economie’ bij de 7 nieuwe intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Doel van het overleg is uitwisseling van kennis en ervaring en het opzetten van bovenlokale gemeenschappelijke acties.
6.3 SERR De Sociaal-Economische Raad van de Regio is het overleg tussen vertegenwoordigers van de werkgeversorganisaties VOKA KvK Limburg, Unizo Limburg en Boerenbond Limburg en van de werknemersorganisaties ACV, ACLVB en ABVV. De VDAB is als regisseur van de arbeidsmarkt prioritaire partner van de SERR en neemt ook steeds deel aan de SERR
Afhankelijk van de nieuwe richtlijnen die de Vlaamse regering zal uitschrijven over de ERSV’s, zal ook de werking inzake SERR mogelijk gewijzigd worden. SERR Limburg heeft alvast het standpunt ingenomen naar de minister dat de sociale partners hun rol wensen blijven op te nemen in het sociaaleconomisch beleid in Limburg en dat zij het
Pagina 52
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
overleg van sociale partners op het provinciale niveau willen behouden.
inventaris van de stand van zaken opgemaakt. Samen met de trekkers van de acties kan geëvalueerd worden of het RESOC bij de uitvoering van de acties potentiële ondersteuning kan bieden.
Doelstelling 2016
Organisatie en inhoudelijke stoffering van het maandelijks overleg van SERR Limburg (uitgezonderd de maanden juli en augustus). Uitwerken van acties die de SERR voorstelt. Organisatie en verslaggeving van een 4tal bijeenkomsten van de Werkgroep Arbeidsmarkt en een 4-tal bijeenkomsten van de coördinatoren regierol sociale economie Limburg.
6.5 Thematisch en streekgebonden overleg
6.4 Streekpact Het Streekpact is het document dat de langetermijnvisie vastlegt voor de sociaaleconomische ontwikkeling van Limburg en daarbij een aantal strategische ambities koppelt aan concrete doelstellingen en acties. In 2014 is een nieuw Streekpact, met een looptijd van 2014 tot 2019 opgemaakt en goedgekeurd. In 2015 werd het startschot gegeven om de 22 prioritaire acties op te volgen en te ondersteunen, volgens het vooropgestelde en eveneens goedgekeurde plan van aanpak. Het Streekpact werd ook ingediend bij de Vlaamse Overheid.
Om de betrokkenheid van de lokale besturen in de regionale en provinciale socioeconomische beleidsvorming te verhogen, werkt POM-ERSV Limburg met streektafels in de vijf Limburgse streken (Noord, Midden, Zuid, West en Maasland). Op die manier kunnen lokale socio-economische thema’s en behoeftes op een hoger beleidsniveau (provinciaal of Vlaams) getild worden. Anderzijds kunnen beslissingen of voorstellen van hogere overheden afgetoetst worden bij de lokale besturen, en waar mogelijk vertaald worden naar concrete bovenlokale acties. Doelstelling 2016
Een tussentijdse evaluatie van alle acties van het Streekpact 2014-2019 staat voor 2016 op de agenda. Doelstelling 2016
Voor 2016 staat het blijvend opvolgen en implementeren van de prioritaire Streekpactacties op de agenda. Van de overige acties wordt een Pagina 53
Het streekoverleg is afhankelijk van de nieuwe richting die de Vlaamse Regering wenst uit te gaan. Van zodra de visie op het toekomstig streekbeleid en (boven)lokaal werkgelegenheidsbeleid duidelijk is, kan geëvalueerd worden op welk niveau coördinatie en expertise nodig is. Op vraag van steden en gemeenten en/of de provincie kan het ERSV mee een visie op de toekomstige Limburgse streekontwikkeling uitwerken en een eventuele overgang faciliteren.
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
bedrijvigheid, de toestand op de arbeidsmarkt als het consumentenvertrouwen in Limburg.
6.6 Bovenlokaal ontwikkelingsplan POM-ERSV Limburg ondersteunde in 2014 drie Limburgse gemeenten in de uitwerking van een bovenlokaal socio-economisch ontwikkelingsplan voor hun regio. Gebaseerd op relevant cijfermateriaal en interviews met betrokkenen, werd een SWOT-analyse opgemaakt en werden actievoorstellen geformuleerd en geïnitieerd. Hieruit ontstond het idee om een methodiek te ontwikkelen voor de opmaak van bovenlokale ontwikkelingsplannen, die ook in andere Limburgse gemeenten toegepast kan worden. In 2015 is POM-ERSV Limburg begonnen met de verfijning van deze methodiek. Tegelijkertijd werden de eerste stappen voor de implementatie van het strategisch ontwikkelingsplan genomen. Doelstelling 2016
Doelstelling 2016 Digitale verspreiding van de Limburgradar op kwartaalbasis (in de maanden januari, april, juli en oktober).
6.8 Economisch Rapport Het Economisch Rapport van POM-ERSV Limburg is een gedrukte publicatie waarin actuele socio-economische onderwerpen uitvoerig geanalyseerd en toegelicht worden. Waar mogelijk worden de artikels onderbouwd met relevante cijfergegevens. Het Economisch Rapport krijgt sinds enkele jaren vooral een thematische invulling. Doelstelling 2016
POM-ERSV Limburg blijft ondersteuning bieden bij de implementatie van het lopende strategische ontwikkelingsplan. Tegelijkertijd kan de methodiek verder verfijnd en eventueel geoptimaliseerd worden, zodat nieuwe adviesvragen van lokale besturen snel en adequaat beantwoord kunnen worden. Bovendien is deze methodiek waarschijnlijk zeer toepasbaar binnen de nieuwe visie op streekontwikkeling.
6.7 Limburgradar In de Limburgradar van POM-ERSV Limburg wordt de evolutie weergegeven van 13 indicatoren die de socio-economische toestand van de provincie op de voet volgen. De Limburgradar geeft in één beeld duidelijk aan welke indicator beter of slechter scoort dan in dezelfde periode van het jaar voordien. De opgenomen indicatoren bevatten zowel de Pagina 54
Publicatie van vier Economische Rapporten die een hoofdzakelijk thematische invulling zullen krijgen. De geselecteerde thema’s zijn afhankelijk van de actualiteit en de socioeconomische relevantie voor Limburg. In navolging van de aanbesteding in 2015 voor de grafische vormgeving van het Economisch Rapport, zal er in 2016 een nieuwe cover worden opgemaakt en zal de grafische vormgeving van de binnenpagina’s hierop afgestemd worden. In navolging van de aanbesteding in 2015 voor de verspreiding van de inhoud van het Economisch Rapport via sociale media, zal er in 2016 een actieplan worden opgemaakt voor de meest efficiënte inzet van sociale media kanalen. De acties uit dit plan zullen in 2016 reeds uitvoering krijgen.
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
worden diverse statistieken en rapporten aangereikt.
6.9 Streekfoto’s Een streekfoto is een socio-economische analyse van elk van de vijf Limburgse streken en haar gemeenten (Noord-Limburg, WestLimburg, Midden-Limburg, Maasland, ZuidLimburg). In elke streekfoto worden een 50-tal indicatoren geanalyseerd die kunnen ingedeeld worden in de domeinen demografie, arbeidsmarktaanbod, ondernemerschap, tewerkstelling, werkgelegenheid, werkenden en gemeentelijke pendelarbeid. Binnen elke streekfoto wordt de streek vergeleken met de resultaten van de andere vier Limburgse streken, met Limburg en met Vlaanderen. Per streekfoto worden tevens de gemeenten van die streek met elkaar vergeleken. De streekfoto’s worden door POM-ERSV tweejaarlijks opgemaakt. Doelstelling 2016 Publicatie van een streekfoto voor elk van de vijf Limburgse streken en een ruime digitale verspreiding hiervan naar relevante actoren.
6.10 Studiewerk Naast het studiewerk dat aan bod komt in bovenvermelde publicaties, verzamelt en analyseert POM-ERSV Limburg permanent een uitgebreid aantal socio-economische cijfergegevens. Deze gegevens worden zo gedetailleerd en actueel mogelijk in gebruiksvriendelijke tabellen weergegeven op de website www.ersvlimburg.be. Daarnaast biedt POM-ERSV Limburg ook data aan op specifieke vraag van socio-economische actoren en beleidsverantwoordelijken (Europees, federaal, Vlaams, provinciaal en lokaal). Ook ter ondersteuning van de werking van andere diensten of projecten binnen POM-ERSV
Doelstelling 2016
Permanente actualisering van de statistieken die weergegeven worden op de website www.ersvlimburg.be. Beantwoorden van specifieke vragen naar cijfergegevens, zowel intern als extern.
6.11 Subsidiewijzer Sinds begin 2014 publiceert POM-ERSV Limburg, naar analogie met de subsidiedatabank voor bedrijven van het Agentschap Ondernemen, op de website www.ersvlimburg.be een online subsidiewijzer voor Limburgse gemeentebesturen. Vertrekkend vanuit verschillende beleidsdomeinen (bv. welzijn, mobiliteit, economie,…) biedt deze digitale subsidiewijzer een actueel overzicht van de geldende subsidiereglementen op Europees, federaal, Vlaams en provinciaal niveau. Op die manier wil POMERSV Limburg sterk bijdragen aan de optimale benutting van subsidies in Limburg. Doelstelling 2016
Pagina 55
Verdere bekendmaking en permanente actualisering van een digitale subsidiewijzer voor lokale besturen in Limburg. Verzorgen van een maandelijkse digitale mailing naar geabonneerden met overzicht van recente wijzigingen in de subsidiewijzer.
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
6.12 Websites, nieuwsbrieven, social media
Met een uitgebreid communicatie-aanbod wil POM-ERSV Limburg informatie verstrekken over socio-economische ontwikkelingen in de provincie. Publicaties zoals de Limburgradar, de Socio-Economische analyse van Limburg, de Streekfoto’s, het Economisch Rapport, persberichten, bijdrages in provinciale communicatiedragers, … zijn daar goede voorbeelden van. Ook de diverse websites die onder beheer van POM-ERSV vallen, de digitale nieuwsbrief van POM-ERSV en de Facebook-pagina’s van het Logistiek Platform Limburg en het Platform Zorglandschap Limburg hebben als doel om zo actueel en accuraat mogelijk te informeren over de werking van POM-ERSV of over socioeconomisch nieuws uit de provincie.
Doelstelling 2016
Permanente actualisering van de websites: www.ersvlimburg.be www.pomlimburg.be www.logistiekinlimburg.be www.erzitmuziekinlogistiek.be www.platformzorglandschaplimburg.be www.the-locator.eu www.eco2profit-limburg.be Van zodra er meer duidelijkheid is omtrent de toekomstige werking van het ERSV, zal dit moment aangegrepen worden om de websites grondig te hervormen of te vernieuwen, inclusief het bijhorende CMS-systeem. Het is de bedoeling om één globale website te ontwikkelen voor de hele organisatie, met deelwebsites per werkdomein (bv. ruimtelijke economie, logistiek, zorgeconomie, …). Pagina 56
Ondersteuning van de website voor gate4logistics, het Euregionaal overlegplatform rond logistiek. Opmaak en verspreiding van minimaal 6 digitale nieuwsbrieven van POM-ERSV. Onderhoud Facebook-pagina’s Logistiek Platform Limburg en Platform Zorglandschap Limburg In overeenstemming met de verspreiding van de inhoud van het Economisch Rapport via sociale media, zal een breder actieplan worden opgesteld om via de inzet van welbepaalde sociale media de globale communicatie van POM-ERSV gericht te versterken.
7. Evenredige Arbeidsdeelname en Diversiteit
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Pagina 58
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
7. Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit (EAD) Het actieprogramma van EAD is gekoppeld aan de opmaak van een convenant tussen Vlaanderen, SERR Limburg en ERSV Limburg. Aanvang 2013 werd het convenant afgesloten voor een periode van 3 jaar. Vermits in 2015 door de Vlaamse regering grondige hervormingen in het EAD-beleid werden aangekondigd, zal dit uiteraard zijn weerslag hebben op de EAD-werking binnen POM-ERSV Limburg. Het onderstaande jaarprogramma wordt dan ook onder voorbehoud opgemaakt in afwachting van het definitieve nieuwe EADbeleid van de Vlaamse minister bevoegd voor werk.
7.1 Loopbaan- en diversiteitsplannen In afwachting van de nieuwe Vlaamse richtlijnen worden er in 2016 geen nieuwe plannen afgesloten. In 2015 werden 127 nieuwe plannen goedgekeurd voor Limburgse bedrijven. Ook de diversiteitsplannen uit 2014, die voor een periode van 2 jaar werden opgemaakt, lopen verder. Conform de afspraken zullen deze plannen ook in 2016 verder worden opgevolgd en begeleid. Doelstelling 2016 Begeleiding en opvolging van de plannen die werden afgesloten in 2014 en 2015 (uitvoeringsperiode plan kan tot 2 jaar lopen).
Al de projecten die hierna volgen, zijn uiteraard afhankelijk van de financiële ruimte waarover de organisatie zal beschikken alsook van de verdere beleidsintenties van Vlaamse regering. Onderstaande projecten worden dan ook onder voorbehoud weergegeven.
7.2 Projectwerking in het kader van het loopbaan- en diversiteitsbeleid Naast het opvolgen van de lopende diversiteitsplannen, voert POM-ERSV Limburg ook een aantal projecten en acties inzake EAD uit. Deze projecten hebben vaak een meer experimenteel en innovatief karakter en spelen veelal in op noden en behoeften die gesignaleerd worden in de diversiteitsplannen.
7.2.1 Loopbaan- en diversiteitsbeleid binnen de Limburgse gemeentebesturen De afgelopen jaren hebben reeds heel wat Limburgse gemeentebesturen en OCMW’s een diversiteitsplan afgesloten. Om deze lokale besturen nog meer ondersteuning te bieden bij het voeren van een diversiteitsgericht personeelsbeleid, werd in 2014 experimenteel in Noord-Limburg een lerend netwerk opgestart op basis van de HRM-scan, ontwikkeld door de VVSG. In het werkjaar 2015 werd het lerend netwerk geëvalueerd en positief bevonden door de deelnemers. Er werd dan ook gevraagd om de opportuniteiten uit de HRM-scan verder te ontwikkelen in het lerend netwerk. Gezien de positieve resultaten zal de methodiek ook gedissemineerd worden naar andere lokale besturen in Limburg.
Pagina 59
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
Doelstelling 2016
Het lerend netwerk in Noord-Limburg wordt gecontinueerd. Het lerend netwerk wordt opgestart voor andere gemeenten in andere regio’s. De doelstelling blijft identiek, m.n.: o Gemeentelijke beleidsverantwoordelijken (objectief van 10 nieuwe gemeenten) overtuigen van het nut van een loopbaan- en diversiteitsbeleid zodat een integratie van het diversiteitsgedachtegoed een evidentie wordt in de beleidsvoering van het lokaal bestuur. o Mandatarissen en ambtenaren trainen en instrumenten aanreiken om diversiteit te introduceren in het personeelsbeleid en in de dienstverlening.
-
Diversiteit op de werkvloer
-
Kansarmoede op de werkvloer, een leidraad voor managers van menselijk vermogen
-
Omgaan met discriminerende uitlatingen in de dienstverlenende sector (uitzenden dienstenchequebedrijven)
-
Appreciative Inquiry (waarderend onderzoek), veranderen met energie
-
Innovatieve arbeidsorganisatie
Het opleidingsaanbod van POM-ERSV Limburg is een flexibel gegeven. Nieuwe opleidingen zijn steeds mogelijk op vraag van de werkgevers of op basis van concreet ervaren noden bij de opmaak en uitvoering van de plannen. Doelstelling 2016
7.2.2 Trainingen voor bedrijven met een diversiteitsplan
Voor de begeleiding of nazorg van bedrijven met een loopbaan- en diversiteitsplan organiseert POM-ERSV Limburg meerdere opleidingen voor HRM-verantwoordelijken of zaakvoerders. Volgende opleidingen zullen georganiseerd worden in het werkjaar 2016: -
Werven en selecteren op kwaliteit bij een divers aanbod uit de arbeidsmarkt
-
Workshops voor peters en meters en hun leidinggevenden
-
Workshop leeftijdsbewust personeelsbeleid (generatiebril)
-
Aan de slag met competenties en talenten
Continuering van het bestaande aanbod aan opleidingen voor bedrijven met een diversiteitsplan. Organisatie van bijkomende opleidingen indien hiertoe behoefte is bij bedrijven met een loopbaan- en diversiteitsplan. Bereik van 12 bedrijven per opleidingssessie.
7.2.3 Project Linked-in-diversity Binnen het project Linked-in-diversity wordt een interactieve groep/account opgestart binnen Linked-in of een ander sociale media kanaal. Deze pagina/groep bevat bruikbare informatie, goede praktijken, instrumenten om tot een diversiteitsgericht personeelsbeleid in bedrijven te komen. Gekoppeld aan de groep/account wordt een panel van deskundigen opgericht. Bedrijfsleiders en/of
Pagina 60
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
personeelsverantwoordelijken die met bepaalde vragen inzake managing diversity zitten, kunnen dit posten op de groep. Een panel van deskundigen (consultants, ervaren personeelsmedewerkers, …) zal dan steeds een antwoord formuleren of indien nodig een concrete ondersteuning bieden.
-
Doelstelling 2016
Doelstelling 2016
Opstart van een sensibiliserende en ondersteunende tool binnen de sociale media ter ondersteuning van bedrijven die wensen te starten met een diversiteitsgericht personeelsbeleid.
7.2.4 Diversiteit als structurele module in het hoger onderwijs Het project wenst studenten en docenten op een interactieve manier te sensibiliseren en bewust te maken van: -
de positieve aspecten van managing diversity
-
competenties/talenten en mogelijkheden van kansengroepen
-
de nadelen van bewuste en onbewuste discriminatie
-
…
Deze sensibilisering wordt geïntegreerd in het opleidingspakket modules. Hierbij wordt gedacht aan: -
-
opmaak van een lespakket te gebruiken door docenten tijdens de opleiding
praktijklessen aan de hand van tools (bv. straffe koppen, eDiv : gerichte training over de antidiscriminatie wetgeving op basis van 120 casestudies), sensibiliseringsmateriaal en praktijkgetuigenissen.
Het horizontaal integreren van diversiteit als structurele module in het hoger onderwijs. Introductie van de diversiteitsgedachte in het waarden- en normenpatroon van studenten (en docenten). Op termijn diversiteitstoets voor het volledige opleidingsaanbod. Methodiek overdracht aan docenten via train-the-trainer in functie van structurele inbedding.
7.2.5 Blind date Het concept van ‘Blind Date’ vertalen naar werkgevers met vacatures en werkzoekenden. Werkzoekenden komen op een effectieve ‘blind date’ bij de werkgever. De werkgever krijgt de sollicitant pas na het sollicitatiegesprek te zien (bv. de sollicitant neemt plaats achter een scherm). Door het blind solliciteren gaat de aandacht van de werkgevers meer naar competenties, talenten, werkervaring en interesses van de kandidaten. De visuele factoren leeftijd, afkomst, handicap en dergelijke spelen zo minder een rol bij de selectie. Dit geeft diversiteit een kans en gaat in tegen vooroordelen en eerste indrukken. Doelstelling 2016
geven van gastcolleges (personeelsmanagers, projectontwikkelaars, ….) aan studenten/docenten Pagina 61
Bedrijven bewust maken van het effect van ‘de eerste indruk’ en mogelijke ongewilde vooroordelen tijdens een
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
7.2.7 Projecten en acties in samenwerking met externen
sollicitatiegesprek. Effectieve sollicitaties en tewerkstellingskansen voor de werkzoekenden/ kansengroepen. Introductie van het diversiteitsgedachtegoed in Limburgse bedrijven, via de getuigenissen op de POM-ERSV website. Tewerkstelling van kansengroepen op basis van competenties en talenten in de deelnemende bedrijven. Bredere impact via media-aandacht.
Onderstaande projecten worden ontwikkeld in samenwerking met externe organisaties.
7.2.6 Stopping power diversity Opstart van een creatieve sensibiliseringscampagne over diversiteit en nondiscriminatie. Deze campagne dient een opvallende eyecatcher te worden en dient een hoog ‘stopping power’ gehalte te bezitten voor de Limburgse bedrijfswereld. De campagne moet uitdagend, uitnodigend én confronterend zijn waardoor ze bedrijfsleiders aanzet om de diversiteit te vertalen naar hun eigen werkvloer. De uitwerking van de campagne kan verschillende vormen aannemen.
-
Project armen: vormingsprogramma voor een betere begeleiding en ondersteuning van de doelgroep ‘armen op de werkvloer’ binnen het personeelsbeleid. Een ESF-dossier werd ingediend door het ERSV voor de regio Gent en rondom Gent. Bij goedkeuring zal ERSV Limburg aan dit project participeren.
-
DUOday voor personen met een arbeidshandicap: sinds 2011 organiseert GTB Vlaanderen een dag waarbij personen met een arbeidsbeperking gedurende 1 dag de mogelijkheid krijgen om een beroepsverkennende stage te lopen in een bedrijf of organisatie. POMERSV Limburg treedt ook in 2016 op als ondersteunende partner bij de organisatie van deze DUOday.
Doelstelling 2016
Doelstelling 2016
Introductie van een diversiteitsgericht personeelsbeleid in het Limburgse bedrijfsleven. Duurzame aanwerving van kansengroepen op basis van competenties en talenten in bedrijven met diversiteitsgericht personeelsbeleid.
Project armen: organiseren van vormingen voor leidinggevenden binnen bedrijven die armen tewerkstellen. DUOday: ondersteunende partner voor de organisatie van de 6e Vlaamse DUOday in Limburg.
7.3 Sensibilisering voor het belang van de diversiteitsgedachte Via gerichte sensibiliseringsacties wil POMERSV Limburg het bewustzijn verhogen van het belang van de diversiteitsgedachte in het algemeen en bij werkgevers in het bijzonder.
Pagina 62
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
7.3.1 Ontbijtsessie over tewerkstellingsmaatregelen voor personen met een arbeidsbeperking
7.5 Platformwerking in het kader van netwerking en samenwerking Om de voorgaande doelstellingen goed te kunnen realiseren is een uitgebreid netwerk cruciaal. Het netwerk van de projectontwikkelaars situeert zich op diverse domeinen.
Ook in het werkjaar 2016 zal een ontbijtsessie georganiseerd worden voor werkgevers en HR-medewerkers. Aan de hand van ‘triggershops’ ontvangen de deelnemers informatie over het aanbod (zoals omgaan met problematieken op de werkvloer en inplacement en outplacement) en de werking van de Limburgse GOB’s (Gespecialiseerde opleidings-, begeleidings- en bemiddelingsdienst voor personen met een arbeidshandicap). Tevens zullen de mogelijke tewerkstellingsmaatregelen bij de aanwerving van een persoon met een arbeidsbeperking besproken worden.
Bovendien werken de projectontwikkelaars in de praktijk en staan ze in nauw contact met bedrijven en een netwerk van partners betrokken bij de uitwerking en uitvoering van het Vlaamse Loopbaan- en Diversiteitsbeleid. Dit plaatst de afdeling EAD op het unieke kruispunt tussen beleid en praktijk. Dit behelst zowel de vertaling van de noden op de werkvloer naar het beleid (bottom-up) als de vertaling van beleidsinitiatieven naar het werkveld (top-down).
Doelstelling 2016 Organisatie van een ontbijtsessie voor ±35 ondernemingen/organisaties over de tewerkstellingsmaatregelen voor personen met een arbeidsbeperking en voorstelling van de werking van de Limburgse GOB’s aan de hand van getuigenissen van werkgevers.
Doelstelling 2016
7.4 Samenwerking met speerpuntsectoren Vanzelfsprekend wordt de expertise van de projectontwikkelaars EAD ook overgedragen naar de andere diensten binnen POM-ERSV Limburg. Doelstelling 2016
Blijvende en waar mogelijk versterkte ondersteuning bieden bij projecten vanuit andere diensten binnen POM-ERSV die gerelateerd zijn aan de arbeidsmarkt.
Pagina 63
Deelname aan de Werkgroep Arbeidsmarkt, die actief is onder de koepel van SERR Limburg. Deelname aan het Structureel Overleg Diversiteit (SOD) waar de Limburgse EAD-partners elkaar tweemaandelijks ontmoeten om informatie uit te wisselen en samenwerking te bevorderen. Deelname aan diverse externe werkgroepen op Vlaams en provinciaal niveau. De mogelijkheden verkennen om bestaande netwerken uit te breiden en nieuwe netwerken te creëren. Ter beschikking stellen van informatieen documentatiemateriaal over EAD aan externen.
POM-ERSV Limburg
Jaarprogramma 2016
POM-ERSV Limburg Kunstlaan 18, 3500 Hasselt Tel. 011 300 100 Fax 011 300 101
[email protected] –
[email protected] www.pomlimburg.be – www.ersvlimburg.be
© POM-ERSV Limburg – December 2015 Pagina 64
