nieuws
Saab gaat elektrische auto’s maken Autoproducent Saab gaat elektrische
auto’s maken. Het Zweedse bedrijf heeft daarvoor een akkoord gesloten met de nieuwe eigenaren van het bedrijf, het Zweeds-Chinees-Japanse consortium
National Electric Vehicle Sweden (nevs).
Saab hoopt hiermee een realistisch be-
drijfsplan te hebben. Het eerdere Saab was
eigendom van het Nederlandse Spyker. Het lukte onder aanvoering van Vick Müller niet om een serieuze herintroductie te
maken in de internationale autowereld.
Het eerste voertuig waaraan Saab onder
zijn nieuwe eigenaars gaat werken, is de bestaande Saab 9-3. De auto wordt met
Japanse techniek geschikt gemaakt voor
ontwikkeld. Het nieuwe Saab zal zich
De Chinees Kai Johan Jiang is grootaan-
de wagen in 2014 op de markt komt. Ook
markt, omdat die het meest perspectief
China minder afhankelijk wordt van fos-
elektrisch rijden. Het is de bedoeling dat wordt een compleet nieuw model
aanvankelijk richten op de Chinese
biedt op een realistisch bedrijfsmodel.
deelhouder van het bedrijf en hij wil dat siele brandstoffen.
RvB Kema Energy & Sustainability stapt op Thijs Aarten heeft zijn ontslag aangeboden aan de Raad van Commissarissen van
hoofd Groepsstrategie van de dnv
Kema als voorzitter van de Raad van Bestuur (ceo) van energiekennisbedrijf dnv Kema
Groep. Walker heeft de Britse nationali-
Haarst, lid van de Raad van Bestuur, hebben hun ontslag aangeboden. De nieuwe ceo
nale ervaring in de gehele energiewaar-
Energy & Sustainability. Ook financieel directeur (cfo) Jos Huijbregts en Hans van van dnv Kema wordt David Walker en de nieuwe cfo Aad van den Bos. Aarten, Van Haarst en Huijbregts heb-
dezelfde visie deelden als de Raad van
het vinden van nieuwe aandeelhou-
dnv kema.
daaropvolgende integratie van Kema
voorzitter te benoemen en Van den Bos
ben een belangrijke rol gespeeld bij
ders voor Kema en bij de start van de en dnv. Gedurende het integratie-
proces werd duidelijk dat de drie niet
POLL nee 0,2 %
Commissarissen over de toekomst van
De RvC heeft daarom voorge-
teit en heeft ruim dertig jaar internatiodeketen. Van den Bos heeft de
Nederlandse nationaliteit en komt van-
uit de functie van controller van de divisie Centraal en Zuid-Europa & Midden-
Oosten van dnv Business Assurance. Van
steld om Walker als nieuwe bestuurs-
den Bos heeft dertig jaar internationale
als nieuwe cfo van dnv Kema.
nagement.
Walker is momenteel werkzaam als
ervaring in financieel en projectma-
‘Weg met competentiegericht onderwijs’ Op www.installmedia.nl is maandelijks een poll te vinden waarop bezoekers hun mening kunnen geven over ontwikkelingen in de installatiewereld.
Afgaand op de poll wil de installatiewereld af van het competentiegericht onder-
nieuws
ja 99,8 %
den 417 respondenten op: ‘ja, het gaat om algemene kennis’. Eén stemmer vond
van niet; hij of zij wil dat ook op schooI specialistische kennis wordt bijgebracht; je kunt nu eenmaal niet alles weten.
Inmiddels is de nieuwe poll online. U kunt reageren op de stelling ‘Ik merk dat het
dieptepunt van de crisis achter ons ligt’. Wilt u ook reageren of heeft u zelf een stelling? Ga naar www.installmedia.nl, of stuur een e-mail naar
[email protected].
54 EI07 54-58.indd 54
wijs. Op de stelling ‘Competentiegericht onderwijs werpt geen vruchten af’ stem-
intech E&I Juli/Augustus ’12
02-07-12 13:37
nieuws Titia Siertsema nieuwe voorzitter van Uneto-VNI Het bestuur van Uneto-vnI, de ondernemersorganisatie voor
de installatiebranche en de technische detailhandel, heeft
besloten Titia Siertsema voor te dragen als opvolger van de huidige voorzitter, Marcel Engels. De Ledenraad van UnetovnI
besliste op 26 juni formeel over haar benoeming, waarna
zij per 1 januari aanstaande aantreedt als nieuwe voorzitter. Titia Siertsema (55) heeft een lange ervaring in zowel het
visie Meer Met Minder verlengd Donderdag 28 juni heb ik namens Uneto-VNI nieuwe afspra-
ken met minister Spies van Binnenlandse Zaken gemaakt
over energiebesparing in de bestaande bouw. Ik heb samen met mijn collega’s van de bouw- en energiesector mijn
handtekening gezet onder een nieuw convenant Meer Met
Minder (MMM) dat als doel heeft om per jaar minimaal driehonderdduizend woningen en gebouwen energiezuiniger te maken.
Uneto-VNI is groot voorstander geweest van een verlenging
bedrijfsleven als bij Uneto-vnI. De afgelopen tien jaar was
van het convenant. De reden is dat wij als installatiesector
zij managementfuncties in de energiesector, onder meer
ringsprojecten in gang te zetten. Dat kunnen we echter wél
zij algemeen directeur van Uneto-vnI. Daarvoor bekleedde
als regiodirecteur bij Eneco. Daarnaast is zij bestuurslid van
Start Foundation (maatschappelijk investeerder) en 2ba, een bedrijf dat uniforme artikelbestanden voor de installatie-
branche exploiteert. Siertsema: ‘Ik verheug me erop om me
als voorzitter te gaan inzetten voor de installatiebranche en de technische detailhandel. Ik ga me vooral richten op het
versterken van onze lobbyactiviteiten en het vormgeven van een krachtig innovatiebeleid. Met thema’ s als energiebe-
sparing en duurzaamheid kunnen de installatiebranche en
de technische detailhandel de Nederlandse economie en de werkgelegenheid een forse impuls geven. Zorgtechnologie biedt daarnaast oplossingen voor het terugdringen van de
zorgkosten en verdere ontwikkeling van de sector. Daarbij is nog veel te bereiken.’
Om de doelen van Uneto-vnI te realiseren, speelt communi-
catie een belangrijke rol. ‘Ik ga daarom extra aandacht geven aan ons mediabeleid om onze boodschap krachtig naar
buiten te brengen. In mijn functie zal ik volop gebruikmaken van het grote netwerk dat ik binnen en buiten de vereniging
alleen niet in staat zijn om op grote schaal energiebespa-
als de overheid en andere partijen, zoals de bouw- en energiesector, zich er ook achter scharen.
Het convenant dat wij hebben gesloten, komt op een belangrijk moment. Onze sector verkeert, net als de hele bouw, in zwaar weer. Investeringen in energiebesparing en
duurzame energieopwekking kunnen dé manier zijn om uit
de crisis te komen. Burgers en bedrijven zien de komende jaren hun energierekening fors oplopen. Investeringen in
een energiezuinige cv-ketel of zonnepanelen is daarom geen luxe meer, maar simpelweg een manier om fors te besparen. Uit onderzoek blijkt bovendien dat een energiezuinig huis
meer waard is en makkelijker verkoopbaar is dan een energieslurpende woning. Om de energiezuinigheid van een woning vast te stellen, hebben we een prachtig instru-
ment: het Energielabel. Over dit label is al jaren veel te doen en aan deze soap komt voorlopig geen eind.
Onlangs heeft een meerderheid van de Tweede Kamer
het verplicht stellen van het Energielabel bij overdracht van de woning afgewezen. Uneto-VNI heeft daar
heb opgebouwd. Ik voel mij vereerd dat Uneto-vnI mij heeft
krachtig stelling tegen genomen. Wij vinden dat
vullen.’
gieprestatie van zijn woning is en maatregelen
gekozen om deze uitdagende taak de komende jaren te verDoor het aanvaarden van het voorzitterschap door Siertsema komt de plek van algemeen directeur bij Uneto-vnI vacant.
Deze vacature wordt later dit jaar ingevuld.
Doorstart voor failliet Vihamij
de burger recht heeft om te weten wat de enerkan nemen om de toekomstige energiekosten omlaag te brengen. De minister kan dan ook rekenen op onze steun om het Energielabel alsnog verplicht te stellen.
De bekende groothandel in technische onderdelen Vihamij is eind mei failliet verklaard. Vihamij heeft 43 vestigingen in
Nederland. Vooral zzp-ers gebruiken Vihamij voor hun spullen. Alle werknemers hebben ontslag gekregen. Intussen
gaan de werkzaamheden wel door en blijven de vestigingen
bestaan. Vihamij hoopt binnen afzienbare tijd een doorstart te kunnen maken. Honderd van de 140 werknemers zouden aan boord kunnen blijven, meldt Omroep Gelderland.
IR MARCEL ENGELS, VOORZiTTER UNETO-VNi,
[email protected].
intech E&I Juli/Augustus ’12
EI07 54-58.indd 55
55 02-07-12 13:37
nieuws Duurzame prijs Bruins Visscher Licht
Bruins Visscher Licht uit Groningen heeft de Aanmoedigingsprijs
Vergunningen voor windmolenparken goedgekeurd
Ondernemend Groningen 2012 gewonnen. Het bedrijf ontving de prijs voor
het stimuleringsprogramma voor duurzame verlichting.
Imtech neemt Zweedse installateur over
Imtech heeft de Zweedse technische dienstverlener Värnamo Elservice ab
overgenomen. Imtech heeft het maar
druk in Scandinavië; het is dit jaar al de vierde kleinere overname in de Nordic (Zweden, Noorwegen en Finland).
Elektrisch vervoer voor de deur
Strukton Worksphere zet vijf elektrische auto’s in als poolauto’s bij vijf vestigin-
gen van Strukton Worksphere: voor het hoofdkantoor in Utrecht en in
Amsterdam, Capelle, Son en Breda.
Nieuwe opdracht Nexans
Kabelproducent Nexans heeft het werk
in Majid Al-Futtaim Properties voltooid.
De Raad van State heeft drie vergun-
een stevige inzet op wind op zee leiden
van 1,6 miljoen dollar voor de levering
van het Britse sse Renewables en het
Bovendien kan wind op zee een belang-
Het betrof een kabelcontract ter waarde van voedings-, data- en vuurbestendige
Deense Dong Energy goedgekeurd.
winkelcentrum van 158.000 m2 dat
windparken van in totaal ruim 900
kabels aan het Beirut City Centre: een ruim 31 miljoen euro kost.
E-learning bij NEN nen
biedt de E-learningmodule ‘Veilig
werken met elektriciteit’ aan. Vanuit
huis of werk kunnen werknemers nu de basisinstructies ontvangen die ze nodig hebben om hun elektrotechnische
werkzaamheden veilig uit te voeren, op basis van nen 3140.
Imtech levert laadpalen
Imtech gaat een netwerk van intelligente oplaadpunten aanleggen op
nieuws
ningen voor windparken in de Noordzee
huisadressen van bezitters van de nieuwe Toyota Prius Plug-in Hybrid en bij alle Toyote-dealers in Nederland. De
verwachting is dat er in 2012 tussen de 1.300 en 2.500 laadpunten bij rijders
worden geplaatst en 117 dubbele laadpunten bij dealers.
56 EI07 54-58.indd 56
Hiermee komt de bouw van deze
MW – voldoende om ongeveer 750.000 huishoudens van stroom te voorzien –
weer een stap dichterbij. sse Renewables
en Dong Energy zijn samen eigenaar van de drie geplande windparken:
‘West-Rijn’, ‘Breeveertien II’ en ‘Den
Helder’, allen minimaal 34 km uit de kust gepland, waardoor ze vanaf de
Nederlandse kust niet zichtbaar zijn. Ten aanzien van deze windparken
zijn nog geen investeringsbesluiten
tot meer banen en economische groei.
rijke bijdrage leveren aan een veilige en schone energievoorziening.
De Nederlandse Noordzee is wereldwijd één van de beste plekken voor wind
op zee. Om dit enorme potentieel te
benutten is het van belang dat er een duidelijk en consistent beleid wordt
gevoerd, waarmee een effectief investe-
ringsklimaat wordt gecreëerd. Ook dient zo snel mogelijk duidelijk te worden hoe het beleid voor de aansluiting van de
windparken aan het Nederlandse elektriciteitsnetwerk wordt vormgegeven. sse
Renewables is de duurzame energie-
genomen. Met nieuwe verkiezingen
divisie van sse, één van de grootste ener-
Raad van State mogelijk op een cruciaal
Koninkrijk. Daarnaast is sse actief in
in aantocht komt de beslissing van de
giebedrijven van het Verenigd
moment. De verduurzaming van de
Nederland, Ierland en Zweden, waar
situatie wel eens een stuk hoger op de
van windparken op zee.
energievoorziening zal door de politieke agenda kunnen komen. Dit is nodig om
vooral wordt ingezet op de ontwikkeling
de economische kansen van wind op
zee te verzilveren. Met de traditioneel
sterke Nederlandse offshore sector zal
intech E&I Juli/Augustus ’12
02-07-12 13:37
opinie
Aandacht voor energiebesparing heeft effect
Zijn we nu blij?
Werknemers gaan merkbaar zuiniger met energie om als hun
investeringsmaatschappij.
bedrijf of organisatie ze daartoe stimuleert. De computer gaat dan uit bij afwezigheid en er wordt eerder energiezui-
nige apparatuur gekocht. Dat blijkt uit een onderzoek van de Natuur en Milieu Federatie Utrecht (nMU) bij tien organisaties in de provincie Utrecht, dat in mei werd gepubliceerd.
Bij de computers van vierhonderd werknemers werd meet-
Rapport van het Bouwteam, het Lente-akkoord, een rapport van Lex Hoogduin over de groene Ik heb ze allemaal doorgenomen en ben wei-
nig voorstellen tegengekomen die ons op korte
termijn vooruit helpen. Keynes zei ooit: ‘On the long term
we are all dead’. Daarmee aangevend dat je wel lang kunt
delibereren over de lange termijn, maar dat dit van weinig belang is als je de korte termijn niet overleeft. En er is een directe bedreiging: 8.000.000 m2 kantoor staat leeg, van
apparatuur geïnstalleerd. Daarmee was te zien hoeveel
ongeveer tachtigduizend nieuwe woningen per jaar zijn we
zien hoeveel energie ze bespaarden. De proef had effect. In
minimaal terwijl 80 procent van de omzet in de bestaande
energie ze gebruikten. De werknemer konden ook van elkaar zes weken tijd bespaarden de werknemers in totaal 1.512
kWh. Ter vergelijking: een gemiddeld gezin verbruikt per jaar ongeveer 3.500 kWh. Volgens nmU toont de proef aan dat
het voor bedrijven en werknemers van belang is het energiegebruik te meten. Het bedrijf ziet dan waar het hoogste
energiegebruik plaatsvindt. In de deelnemende bedrijven
bleken vooral kopieerapparaten stroomverslinders. Ze bleven bovendien ‘s nachts aanstaan.
15 procent subsidie voor zonnepanelen vanaf 2 juli Particulieren die zonnepanelen aanschaffen om in hun eigen energiebehoefte te voorzien, kunnen vanaf 2 juli 15 procent van het aankoopbedrag terugkrijgen. In totaal is er maxi-
maal 22 miljoen euro beschikbaar. Daarmee kunnen zeker
dertigduizend aanvragen worden gehonoreerd. De subsidie
hoeft niet van tevoren te worden aangevraagd en wordt uitbetaald op basis van een getekende overeenkomst met het bedrijf dat de panelen verkoopt en installeert.
Niet alleen voor de zonnepanelen, maar ook voor de bijbe-
horende apparatuur kan subsidie worden aangevraagd. Per
installatie wordt maximaal 650 euro subsidie verstrekt, wat neerkomt op een vermogen van 3,5 kW.
Uneto-vnI is verheugd over de aandacht voor zonnepanelen, maar heeft twijfels bij de effectiviteit van een tijdelijke subsidieregeling. Volgens de installateursvereniging kan de
markt voor zonnepanelen al prima op eigen benen staan: de prijs van de panelen is de afgelopen jaren gedaald, de op-
brengsten van de panelen nemen toe en de prijzen van gewone elektriciteit blijven naar verwachting stijgen.
Verstrekken van een tijdelijke subsidie is dan ook onnodig en werkt alleen maar averechts. Ook voor fabrikanten werkt dit beleid niet, het is hollen of stilstaan. De installateursvereniging ziet meer in fiscale vergroening als instrument om duurzame energieopwekking te stimuleren.
teruggegaan naar zo’n 50.000, het aantal verhuizingen is bouw daar gehaald wordt. Tot slot het belangrijkste: de
sfeer is grondig verpest. De consument is pessimistisch en dus weinig bereid om te investeren.
Conjunctuurdip? Natuurlijk, voor een groot deel wel. Maar
er zitten ook structurele elementen in: het aantal vierkante
meters kantoor per persoon is dalende. Het ‘nieuwe werken’,
computercontact vanuit huis en duurzame gebouwen zorgen structureel voor minder behoefte aan kantoren. De woningbouw loopt vast op de grote grondposities die onder meer
gemeenten hebben ingenomen. Door te hoge inkoopprijzen
en kostenopslagen zijn deze meters niet marktconform meer geprijsd. De waardering verlagen kan als consequentie heb-
ben dat de toezichthouder en de bank in het geweer komen. Dus dan maar hoog prijzen en niet verkopen.
Het pessimisme tenslotte is een ‘self fulfilling prophecy’. Als
mensen denken dat het slecht gaat, dan gaat het ook slecht omdat ze minder besteden. Van kranten, tv-programma’s
en politici krijgt het publiek nagenoeg géén kans om enige hoop te koesteren. Steeds maar weer de camera op het
‘zwarte’, en het ‘H’-woord. Structurele overcapaciteit moet worden afgebouwd. Het wordt gewoon niet meer zoals het
was en we zullen afscheid nemen van bedrijven en mensen.
Als we dat verstandig doen, kunnen de maatschappelijke en
werkelijke kosten worden beperkt: tijdig reageren en wellicht overstappen naar een ander businessmodel (duurzaamheid
en energiebesparing, Esco’s). Op conjuncturele verbeteringen
hoef je doorgaans alleen maar te wachten. Je moet het na-
tuurlijk wel uit kunnen zingen. Heus, het wordt gauw beter. Een collega bij Bouwend Nederland merkte op: ‘Als die lui – politici, studiecommissies, experts en journalisten – nou eens een tijdje hun mond houden, geen vliegers oplaten,
geen suggesties doen die later weer half of geheel worden ingetrokken, zou dat dan niet wat meer rust geven? Wat meer vertrouwen? Dat we vaste grond onder de voeten hebben en best een stapje kunnen wagen?’ Ik geef het u in overweging.
HARM VAN DEN OEVER, HOOFD AFDELING BELEIDSONTWIKKELING
ONDERNEMERSZAKEN UNETO-VNI,
[email protected].
intech E&I Juli/Augustus ’12
EI07 54-58.indd 57
column
nieuws
57 02-07-12 13:37
column Ruim negenhonderdduizend palen
27 september De Nationale Dubo Dag 2012
Ruim negenhonderdduizend palen zijn volgens
www.dubodagen.nl
prognoses nodig om de 350.000 elektrische
auto’s te voeden die in 2020 zullen rondrijden. In goed acht jaar moet het palenpark groeien
van de huidige duizend voor tweeduizend auto’s, tot ruim negenhonderdduizend. Hier is een klus te klaren en ruim 2 miljard euro omzet te verdelen.
Euroforum, Nieuwegein
9 – 11 oktober 2012 Energie 2012
Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch www.energievakbeurs.com
niet uitgeraasd. De accu’s worden steeds beter: minder
23 – 24 oktober 2012 Offshore Energy 2012
end aantal E-auto’s zal ook het aantal E-bikes (elektrische
www.Offshore-energy.biz
De ontwikkelingen rond elektrisch vervoer zijn nog lang gewicht en vergroting van de actieradius. Naast het groeifietsen) tot zo’n vijfhonderdduizend toenemen. En de
RAI,
Amsterdam
allemaal moeten worden opgeladen.
21 – 22 november 2012 Domotica & Slim wonen
nen, maar zal zeker doorzetten gezien de uitermate vrien-
www.beursdomoticaenslimwonen.nl
vergrijzing levert een vloot aan scootmobielen op die ook De opmars van de E-scooters staat nog in de kinderschoe-
delijke brandstof-kilometerprijs. Als het even wil, komen de scholen voor voortgezet onderwijs er niet met een handje oplaadpunten vanaf. Denk eerder in de orde van grootte van vele tientallen per school. ABB
had in E-rijden geïnteresseerden bijeen. Het bedrijf heeft
in de Scandinavische landen al veel ervaring met elektrische verwarming van automotoren in Siberische poolnachten.
Evoluon, Eindhoven
11 – 13 december Elektro Vakbeurs Hardenberg Evenementenhal, Hardenberg www.evenementenhal.nl
als gelijkspanning gebruikt. AC-laden is relatief traag; 1,5 – 8 h
Negen proeftuinen met slimme elektriciteitsnetten
woning moet sterk worden afgeraden. Deze zijn niet geschikt
Innovatie heeft negen plaatsen aangewezen waar slimme
Voor het laden van de accu’s van een elektrische auto, bij-
voorbeeld met een capaciteit 24 kWh, wordt zowel wissel-
laadtijd. Laden vanuit een normale wandcontactdoos in de
om langdurig grote stromen te voeren. Wees voorzichtig een oplaadpunt van 3 x 16 A bij een woningaansluiting van 3 x 25 A te gebruiken. Er resteert dan onvoldoende vermogen
voor aparte groepen. Het opladen van accu’s kan veel beter slim worden ingepast in smart grids met dynamische tarieven. Al met al werk aan de winkel.
Netbeheerders en gemeenten laten het komende jaar meer dan tienduizend oplaadpunten installeren in het publieke domein. Daarnaast installeren ook veel bedrijven de ko-
mende periode oplaadpunten voor personeel en bezoekers. Het is naïef te veronderstellen dat de omschakeling van
een deel van het wagenpark naar elektrisch zonder slag of stoot zal verlopen. Hoe staat het met de kwaliteit van de
apparatuur in de auto’s? Zijn de voedende netten wel zwaar genoeg? Wat gebeurt er met de belastingen op elektrische
column
agenda
energie als de staat vanuit benzine en diesel minder inkom-
sten binnen haalt? Er ligt nog veel in de toekomst verborgen. ABB
is er in elk geval klaar voor en werft een selecte kring in-
stallateurs – partners – die worden klaargestoomd om een flink beetje van de negenhonderdduizend palen door hun handen te laten gaan.
BOB VERHEUL,
[email protected]
58 EI07 54-58.indd 58
Minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en
elektriciteitsnetten komen. In de proeftuinen zullen slimme
netten in verschillende omgevingen worden beproefd. De locaties zijn Delft, Den Haag, Deventer, Groningen,
Haarlemmermeer, Heerhugowaard, Goes, Gorinchem en
Zwolle. Zo wordt in Delft een warmte- en koudenet aangelegd, in Haarlemmermeer wordt een gelijkstroomnetwerk aangelegd, in Zwolle wordt met het net een wijk voorzien van energie voor elektrisch vervoer aan de deur. Door de
proeftuinen wordt duidelijk hoe mensen en bedrijven reageren op de nieuwe mogelijkheden. De overheid kan dan beter bepalen wat er technisch moet gebeuren, en of er regels
moeten worden aangepast. Het geeft ook inzicht in de toe-
passingen voor slimme meters en oplaadmogelijkheden voor elektrische auto’s. Mogelijk volgen op korte termijn nog en-
kele proeftuinen. Momenteel bekijkt Agentschap nL de toe-
kenning van de precieze subsidiebedragen, dit zal tussen de
250.000 en 4 miljoen euro zijn. Door de toepassing van ict is tweerichtingsverkeer in slimme netten mogelijk. Daardoor
kan een overschot aan kleinschalig opgewekte stroom, bijvoorbeeld door zonnepanelen op het dak, makkelijker aan het net worden teruggeleverd. Met slimme netten kan de consument ook makkelijker elektrische apparaten laten draaien op momenten dat de energieprijs laag is.
intech E&I Juli/Augustus ’12
02-07-12 13:37