politieke communicatie

politieke communicatie masteropleiding

2013 2013

uantwerpen.be

Inhoud Welkom 3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?

4

Politieke communicatie binnen de Universiteit Antwerpen

5

De opleiding politieke communicatie

6

Doelgroep en toelatingsvoorwaarden

7

Schakel- en voorbereidingsjaar

9

Studieprogramma

9

Opleidingsonderdelen

10

Stage 16 Masterproef 16 Nuttige info over je studietraject

17

Studiebegeleiding 18 Studeren in het buitenland

20

Infomomenten 21 Nuttige websites

21

Visitatierapport politieke communicatie

24

Nuttige contactgegevens

24

1|

|2

Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met onze universiteit. Misschien heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over onze master­opleidingen. Hopelijk helpt dit boekje je een stap vooruit in je keuzeproces. Aan de Universiteit Antwerpen studeren zo’n 15 000 studenten in de meest uiteenlopende vakgebieden. In heel Antwerpen zijn er dat nog veel meer. Daarom werken we nauw samen met de Antwerpse hogescholen binnen de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdagen 23 maart en 27 april en op de infomarkt op woensdag 4 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen

3|

Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Prof en student staan dicht bij elkaar De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen. Dat maakt een vlotte interactie met je proffen mogelijk: je kan rechtstreeks bij hen terecht met vragen en problemen. De communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. De Universiteit Antwerpen is bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning. Je staat er dus nooit alleen voor. We spelen zo veel mogelijk in op jouw individuele noden. Bovendien nodigen we jou uit om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn onze studenten vertegenwoordigd. Academische opleidingen op topniveau De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek dat ook internationale faam geniet. De ‘ivoren’ academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Tijdens je opleiding aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar bouw je kennis en vaardigheden op die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Daardoor kunnen we voortdurend inspelen op maatschappelijke uitdagingen. Door nieuwe opleidingen in te voeren en door keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen te verruimen. Een moderne leeromgeving We omringen jou met de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computer­lokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. Momenteel heeft de universiteit vier campussen. Eentje in hartje Antwerpen, drie in de zuidelijke stadsrand. Met de komst van een aantal nieuwe opleidingen, die vanaf volgend academiejaar integreren in de Universiteit Antwerpen, komen er nog locaties bij. Om het toenemend aantal studenten op te vangen en jou een aangename leeromgeving te bieden, investeren we op grote schaal in nieuwe gebouwen. Enkele staan er al. Voor andere liggen de plannen op tafel. |4

Meer dan een opleiding We willen jou niet alleen een opleiding, maar ook een brede vorming aanbieden: jou helpen opgroeien tot een professional met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma’s. Antwerpen Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, ... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten zich thuisvoelen.

Politieke communicatie binnen de Universiteit Antwerpen Politieke communicatie is een opleiding binnen de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Andere masteropleidingen binnen deze faculteit zijn: • Communicatiewetenschappen; • Filmstudies en de visuele cultuur; • Vergelijkende en Europese politiek; • Milieuwetenschap; • Sociaal-economische wetenschappen; • Sociaal werk; • Sociologie.

5|

De opleiding politieke communicatie De master politieke communicatie ligt op de grens tussen politieke wetenschappen en communicatiewetenschappen. In deze opleiding bestuderen we de moderne politieke communicatiedynamiek. De nadruk ligt op de interactie tussen politiek, media en publiek in de 21ste eeuw. Van de drie actoren (massamedia, politiek en publiek) brengen we de wederzijdse wisselwerking en de machtsrelaties in kaart, we proberen deze wetenschappelijk te verklaren en te onderzoeken. We doen een poging om de politieke macht van media echt te meten en tastbaar te maken. Er wordt concreet empirisch onderzoek verricht naar bijvoorbeeld politieke perceptie, politieke websites en political consulting. De master vertrekt vanuit wetenschappelijk uitdagende vaststellingen. Een theoretische fundering is noodzakelijk om de praktijk te verklaren. Binnen de opleidingsonderdelen worden steeds bruggen geslagen tussen wetenschap en praktijk. Je leert niet alleen “over”, maar ook hoe je zelf kan participeren. Je krijgt bijvoorbeeld zelf mediatraining. Vernieuwend is dat de hele opleiding politieke communicatie georganiseerd wordt door een samenwerking tussen communicatie-wetenschappers en politieke wetenschappers. De master situeert zich op het snijpunt van verschillende tradities wat een boeiende mix oplevert van communicatiewetenschappen, politieke wetenschap en andere disciplines. Nieuw is ook de cumulatieve kennisopbouw via studieblokken. De opleidingsonderdelen worden georganiseerd in drie gescheiden blokken met eerst theorie en methoden, vervolgens seminaries, en tenslotte de masterproef. De master politieke communicatie is een unieke opleiding in Vlaanderen en Nederland. In de meeste opleidingen politieke of communicatiewetenschappen staat er wel een vak politieke communicatie op het programma (bijvoorbeeld ‘politieke marketing’ of ‘persuasieve communicatie’). Maar je vindt nergens zo’n intens vakkenpakket. Enkele belangrijke personen uit het brede veld van de politieke communicatie hebben hun expliciete steun toegezegd aan deze masteropleiding. Hun adviserende medewerking zorgt ervoor dat deze opleiding voldoende voeling houdt met de praktijk.

Politiek

Media Publiek

|6

Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Het programma spreekt studenten aan die na hun bacheloropleiding een grondige studie van de politieke communicatie willen maken. Het gaat om een wetenschappelijke interdisciplinaire opleiding die aanknoopt bij de praktijk. De opleiding is sterk gericht op de actualiteit, maar ook historische ­ontwikkelingen komen aan bod. Principes instroom Bachelors (en masters) PSW, uitgezonderd filmstudies en visuele cultuur, hebben vrije toegang tot de master politieke communicatie (= sociologie, politieke wetenschappen, communicatiewetenschappen, sociaal-economische wetenschappen, schakeljaren voor alle masters PSW). Andere academische bachelors (en masters) die kennis hebben van alledrie de basispijlers van de Master politieke communicatie (= politieke wetenschappen, communicatiewetenschappen, statistiek/methode) mogen ook rechtstreeks instromen. Academische bachelors (en masters) die kennis hebben van één of twee van de drie basispijlers van de Master politieke communicatie mogen rechtstreeks instromen mits het volgen van één tot drie extra complementerende vakken (6, 12 of 18 studiepunten - uit voorbereidings- of schakelprogramma) tijdens het masterjaar. Indien er geen voorkennis is van één van deze drie pijlers moet een voorbereidingsjaar worden gevolgd (60 studiepunten). Professionele bachelors (= korte hogeschoolopleidingen) moeten steeds een volledig schakel­jaar volgen (steeds 60 studiepunten). Voor studenten met een buitenlandse vooropleiding gelden dezelfde principes. Naargelang hun vooropleiding krijgen zij directe toegang of volgen zij een voorbereidend programma dat maximaal 60 studiepunten omvat. Elke aanvraag wordt individueel bekeken en beoordeeld. Bovenstaande principes vormen daarbij de leidraad. Met uitzondering van de PSW bachelors (en masters) vullen studenten verplicht een aanmeldingsformulier in dat zij kunnen downloaden op www.politiekecommunicatie.be. De opleidingsvoorzitter(s) completeren dit met hun studieprogramma. Met dit formulier kunnen studenten zich aanbieden bij de inschrijvingsdienst.

7|

Vrijstellingen Er worden geen vrijstellingen gegeven in het programma van de master politieke communicatie; elke student volgt een programma van 60 studiepunten. Studenten kiezen vier van de vijf basisvakken. Vereiste voorkennis Politieke wetenschappen, communicatiewetenschappen en methoden vormen de pijlers van de master. Loopbaanperspectieven Een belangrijke vraag is natuurlijk welke beroepen aansluiten op de master politieke communicatie. Hoewel deze master als universitair diploma een toegangsticket is voor een hele waaier beroepen, is deze opleiding een voorbereiding op een aantal specifieke beroepsvelden: • persverantwoordelijke of woordvoerder voor een politieke partij, sociale organisatie of NGO; • persattaché op een ministerie of een kabinet; • overheidsvoorlichter of informatie-ambtenaar; • politiek journalist of journalist in het algemeen; • opiniepeiler of onderzoeker in een surveyorganisatie; • onderzoeker in de politieke en de communicatiewetenschappen; • docent politieke communicatie voor het volwassenenonderwijs en voor het ­middenveld; • beleidsmedewerker voor een middenveldorganisatie; • politiek lobbyist; • communicatieconsultant voor overheden, organisaties of partijen.

|8

Schakel- en voorbereidingsjaar Basisvakken worden bij overlapping met de voorkennis vervangen door complementaire vakken uit de lijst keuzevakken tot uitputting daarvan. Studieprogramma Basisvakken Inleiding tot de communicatiewetenschap Inleiding tot de politicologie Inleiding tot het recht Psychologie

sp. 6 6 6 6

Methodenvakken Kwantitatieve onderzoeksmethoden (deel 2)

3

Kwalitatieve onderzoeksmethoden Inleiding tot het wetenschappelijk werk Statistiek I Statistiek II Keuzevakken (2 uit 6) Theorie van de internationale betrekkingen Politieke Sociologie Media, retoriek en democratie Mediarecht en Media-ethiek Actuele problemen van de Belgische politiek Theorie van de visuele communicatie

6 3 6 6 6 6 6 6 6 6

Studieprogramma De inhoud van de master politieke communicatie is logisch georganiseerd. De eerste maanden worden gespendeerd aan hoorcolleges waarin theorie aan praktijkvoorbeelden wordt gekoppeld. Vervolgens wordt in groep onderzoek gedaan. Tijdens de laatste maanden krijg je als student de kans om helemaal zelf, weliswaar onder deskundige begeleiding, een onderzoek naar politieke communicatie te voeren, desgewenst in het kader van een stage. Deze drie onderdelen worden in gescheiden tijdsblokken georganiseerd: • Het eerste blok wordt - het verplichte praktijkseminarie mediatraining uitgezonderd alleen gebruikt voor een intensief pakket basisvakken. • Het tweede blok wordt gebruikt voor seminaries en als je wilt ook een stage. Je begint ook al te werken aan je masterthesis. • Het derde blok wordt volledig vrijgehouden voor zelfstandig werk aan de ­masterthesis.

9|

Master politieke communicatie Hoorcolleges (september - december) 4 te kiezen uit: Media en politiek Politieke psychologie Overheidscommunicatie Politieke marketing Publieke opinie Praktijkseminarie (juni) verplicht te volgen: Mediatraining Seminaries (februari - maart) 2 te kiezen uit: Media en politiek Politieke psychologie Politieke consulting New media and politics Publieke opinie Seminaries (december) 2 verplicht te volgen:

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

Onderzoeksopzet en methoden in politieke communicatie 1

3

Onderzoeksopzet en methoden in politieke communicatie 2

3

Masterproef Masterthesis TOTAAL

15 60

Opleidingsonderdelen Media en politiek In dit hoorcollege staat de idee van de impact van de massamedia op het politieke ­proces centraal. In welke mate determineren de media de politiek? Het vak focust zich op het politieke macroproces, beschouwt de media als een politieke actor naast vele andere p ­ olitieke actoren (politieke partijen, regering, parlement…) en hanteert een ­politicologisch perspectief. Er is internationaal nogal wat onderzoek gebeurd inzake dit bijzonder centrale vraagstuk in de politieke communicatie. Naast andere, gaat het ondermeer om thema’s zoals politieke agendasetting, aard en impact van verkiezingscampagnes, media en straat­ mobilisatie, de verhoudingen tussen politici en nieuwsmakers, etc. | 10

In dit college wordt in methodologisch opzicht vooral aandacht besteed aan de ­institutionele/strategische en contextuele analyse. Het perspectief van de cursus M ­ edia en Politiek komt expliciet aan bod in het gelijknamige seminarie. In dit opleidings­ onderdeel wordt aandacht besteed aan de journalistiek en de manier waarop media en journalisten functioneren. Het perspectief vinden we eveneens terug in Onderzoeks­opzet en methoden in politieke communicatie I met name waar het gaat over experimenten. Politieke psychologie Het hoorcollege Politieke psychologie geeft een brede inleiding in het gebied van de politieke psychologie, de wetenschappelijke studie van het verband tussen politieke en psychologische processen. Het begrijpen van de psychologische wortels van politiek gedrag is vandaag meer dan ooit belangrijk. In de voorbije halve eeuw gebeurde enorm veel interessant onderzoek met psychologische analyses van belangrijke politieke fenomenen als internationale ­conflicten of verkiezingen. In de cursus worden klassieke topics besproken als persoonlijkheid en politiek, persuasieve communicatie en internationale politieke besluitvorming, maar ook moderne topics als kinderen en politiek, emotie en politiek, en politiek impressiemanagement. De cursus is sterk internationaal gericht. Het politieke psychologie perspectief van de cursus komt ook aan bod in het gelijknamige seminarie. In dit opleidingsonderdeel wordt aandacht besteed aan politieke propaganda en aan strategische politieke communicatie. Het perspectief vinden we eveneens terug in Onderzoeksopzet en methoden in politieke communicatie I met name waar het gaat over inhouds- en discoursanalyse. Publieke opinie Het hoorcollege Publieke Opinie richt zich op de rol van de ‘publieke opinie’ in de hedendaagse samenleving. In eerste instantie worden de verschillende betekenissen besproken die aan deze notie worden gegeven en dit vanuit een politiek- historisch ­perspectief. De onderscheiden conceptualiseringen worden telkens in verband gebracht met de methoden die men gebruikt om publieke opinies te meten. In tweede instantie wordt ingegaan op de wijze waarop opinies gevormd en ­gestructureerd worden. Voorts wordt toegelicht welke dynamieken aanleiding geven tot de v­ erandering van een aantal concrete sociaal-politieke opinies. Bij dit alles wordt veel aandacht besteed aan de achterliggende waardeoriëntaties (autoritarisme, individualisme en individualisering, (post)materialisme, etc.). Tot slot wordt ook ingegaan op de cruciale vraag hoe en wanneer opinies zich vertalen in politiek gedrag. In methodologisch opzicht sluiten bij dit hoorcollege het gelijknamige seminar aan en Onderzoeksopzet en methoden in politieke communicatie II. 11 |

Politieke marketing Politieke marketing is een multidisciplinair onderzoeksdomein waarin theorieën en ­inzichten vanuit politieke wetenschappen, strategische communicatie en marketing worden toegepast binnen een politieke context. Politieke campagnes bevatten steeds meer elementen die hun oorsprong vinden in ­commerciële marketing, zoals: imago, positionering, targeting en branding. Een tendens naar politieke systemen in verregaande mate gedreven door marketingstrategieën wordt daarbij verondersteld. De individuele stemkeuze blijkt niet langer een loutere kwestie van ideologische overtuiging of gewoonte. Tijdens de hoorcolleges gaan we op zoek naar de validiteit van deze veronderstellingen en confronteren we theoretische inzichten vanuit politieke wetenschappen, communicatie­wetenschappen en marketing. De cursus benadert het veld van de politieke marketing tegen de achtergrond van persuasieve strategische communicatie, professionalisering en personalisering van de politiek. Ook de ethische vragen - die veelvuldig bij politieke marketing applicaties worden ­geplaatst - worden kritisch beantwoord. Leiden deze marketing gestuurde evoluties tot een verarming van de politiek of kan politieke marketing net een oplossing bieden voor de zogenaamde verkleutering van de politiek. Deze cursus heeft een sterke internationale focus. Zowel de behandelde literatuur als de onderzochte cases hebben een sterk Angelsaksische invalshoek. Overheidscommunicatie In dit hoorcollege maken studenten kennis met de theorie en praktijk van de overheidscommunicatie en social profitcommunicatie. In het eerste (en meest uitgebreide deel) van de cursus wordt aandacht besteed aan overheidscommunicatie. Eerst wordt het ruimere kader rond overheidscommunicatie geschetst (wat is overheids­ communicatie?, hoe is overheidscommunicatie over de tijd geëvolueerd?, op welke manier is de overheidscommunicatie gereguleerd?, en welke vormen van overheidscommunicatie bestaan er?). Nadien wordt dieper ingegaan op specifieke vormen van overheids­communicatie: corporate communicatie, crisiscommunicatie, pers- en publieksvoorlichting, e-government, en place marketing communicatie. Ten slotte wordt de organisatie en praktijk van overheidscommunicatie in België belicht. In het tweede deel van de cursus wordt ingegaan op de specifieke k­ arakteristieken van non-profit-organisaties (buiten de overheid) en de gevolgen daarvan voor de communicatie­activiteiten van deze organisaties.

| 12

Onderzoeksopzet en methoden in politieke communicatie I en II De instromende studenten Communicatiewetenschappen en Politieke Wetenschappen hebben al wat methodologische vooropleiding genoten, maar een specifieke toepassing op politieke communicatie stelt aparte eisen. Met Onderzoeksopzet en methoden in Politieke Communicatie I en II wordt een verplicht apart methodologisch vak in de master Politieke Communicatie aangeboden. Dit gebeurt onder de vorm van twee ‘kleine’ seminaries. In politieke communicatie- onderzoek wordt al lang gewerkt met inhoudsanalyse en publieksonderzoek. Comparatief onderzoek heeft met de internationalisering aan ­belang gewonnen. Nieuwere onderzoeksmethoden als experimenten, discours- analyse, focusgroepen en elite- interviews maakten hun intrede op het terrein van de politieke communicatie. Deel I schetst eerst het design van politiek- communicatiewetenschappelijk onderzoek. Het gaat hier om het uitkristalliseren van de vraagstelling, het bepalen van de afhankelijke en eventueel onafhankelijke variabelen, het beslissen over een onderzoeksmethode, het operationaliseren van variabelen... Dan komt de empirische fase van de onderzoekscyclus in beeld. Een keur aan empirische methoden van politieke communicatie passeert de revue: de politieke inhouds- en ­discoursanalyse, surveys, elite-interviews… Welke methode is geschreven op het lijf van welke politieke communicatie-vraagstelling? Echt praktisch nemen we daarna in deel II voor het politieke-communicatielandschap de problematiek van de meting onder de loep. Veel variabelen die de politieke praktijk bepalen (en de verkiezingsuitslag!) zijn natuurlijk niet direct waarneembaar. Hoe werk je bijvoorbeeld met datasets? Studenten kunnen een voorkeur aangeven voor een traject “inhoudsanalyse” of een traject “statistiek”. Dit specifieke methodenseminar leert je, kortom, om je kennis van politieke communicatie wetenschappelijk en onderzoeksmatig in te zetten (thesis, onderzoeksrapport, artikel). Seminarie media en politiek In het seminarie Media en Politiek wordt telkens een ander onderwerp onderzoeksmatig aangepakt. De studenten worden betrokken bij een lopend onderzoeksproject. De onderwerpen variëren van jaar tot jaar en sluiten aan bij het hoorcollege Media en Politiek waarin de politieke impactsvraag van de media centraal staat. De diversiteit aan onderwerpen die momenteel in de onderzoeksgroep Media, Middenveld en Politiek (M2P) aan de orde zijn, garandeert een jaarlijkse onderzoeksgerichte invulling.

13 |

Indien er zich een jaar geen lopend onderzoek aanbiedt, zou kunnen gedacht worden aan een weerkerend praktijkseminarie waarin een bepaalde techniek wordt ingeoefend (vb. het analyseren van politieke websites). Seminarie politieke psychologie In het seminarie Politieke Psychologie leren studenten om zelfstandig actuele cases van Politieke Psychologie te onderzoeken. Zij worden ingeschakeld in een of meer bij voorkeur internationaal comparatieve onderzoeksprojecten en raken op deze wijze vertrouwd met gangbare methoden en technieken voor de analyse van psychologische aspecten van politieke communicatie. Het praktijkgedeelte van het seminarie koppelt terug naar de expertise die studenten verworven hebben tijdens de cursus ‘politieke psychologie’. In deze cursus die i­ nternationaal gericht is, staat de psychologische dimensie van politiek centraal. Het seminarie richt de theoretische focus vooral op politieke propaganda en strategische politieke communicatie, dat binnen de politieke psychologie een centraal aandachtsgebied is. Studenten worden aangemoedigd om hun verbeelding te gebruiken over de politieke implicaties van de inzichten uit het hoorcollege. Zij sluiten het seminarie af met een presentatie en een eigen onderzoekspaper. Seminarie publieke opinie In het seminarie Publieke Opinie wordt een doorgedreven studie ondernomen van internationaal vergelijkende literatuur inzake een op voorhand bepaalde en jaarlijks te veranderen thematiek (vb. de politieke vervreemding, de generatiekloof, individualisering, extreem-rechtse opinies...). Daarnaast wordt ook veel aandacht besteed aan het exploreren van de bestaande dataarchieven met het oog op secundaire analyses. Seminarie new media and politics The objective of the seminar New Media and Politics is to acquaint students with theoretical and methodological developments in the field of the new media studies as well as to discuss the key topics and relevant research and analysis. In this respect the course will focus on the three biggest issues of the new media use versus conventional political participation (namely, the use of the new media in governmental, political parties and elections activities). Such use will be contrasted with the use of the new media in civil (new, non-conventional and contentious) activities. Additionally, the course will approach the problems of terrorism, use of new media for political propaganda (including use of cartoons, posters, slogans and symbols) differences between

| 14

traditional and new media as well as differences in the new media use across different political cultures and world’s regions. The course will begin by introducing different definitions and theoretical approaches to new media studies. Special attention will be paid to the linkages between new media theories and democratic theory. The final meeting will be devoted to the applied methods of the new media analysis, including both qualitative and quantitative approaches to the new media content analysis, audience research as well as to the major techniques of new media-based types of analysis (online survey, opinion poll, etc.). The major focus of the course is on the Internet but relevance of other new media will be approached whenever relevant and possible. Seminarie mediatraining Na het volgen van het seminarie zijn de studenten in staat zijn om een eenvoudige professionele journalistieke tekst te maken, en hebben zij zowel voor als achter de micro en de camera een elementaire vakkennis opgebouwd. Bovendien weten de studenten hoe ze onderwerpen in de media kunnen brengen, hoe een journalistiek artikel is opgebouwd en waar ze moeten op letten indien ze voor micro of camera worden geïnterviewd. Dit seminarie besteedt aandacht aan het opstellen van schriftelijke, journalistieke ­teksten en aan micro- en cameratraining zowel wat de zender- als de ontvangerskant betreft. Na een algemene inleiding over het medialandschap, de journalistiek, de nieuws­waarde, het opstellen van een journalistiek bericht en alle aspecten van het gebruik voor en ­achter de camera, zijn er praktische oefeningen zowel achter de computer, waar geleerd wordt om zich verschillende journalistieke genres eigen te maken, als achter de camera waar geleerd wordt hoe zich te gedragen en uit te spreken. Seminarie politieke consulting In het seminarie is er in een eerste luik aandacht voor de theoretisch en wetenschappelijke achtergrond van politieke consulting. Vanuit deze theoretische invalshoek wordt in een tweede luik van het seminarie een beperkt politiek marktonderzoek opgezet en uitgevoerd. In dit onderzoek worden kiezer-attitudes ten opzicht van bepaalde maatschappelijk relevante topics gemeten en geanalyseerd. In een derde en laatste luik van het seminarie wordt de student uitgedaagd om op basis van de theoretische achtergrond en de achterhaalde resultaten een politiek advies te formuleren, beargumenteren en presenteren. Studenten maken op deze manier dan ook uitgebreid kennis met de verschillende facetten van politieke consulting. 15 |

Stage Vanaf 2009-2010 bestaat voor studenten die dat expliciet wensen de mogelijkheid om een stage te volgen. De stage is niet verplicht en kan in de plaats komen van één van beide ­seminaries die de studenten PC in het tweede semester moeten volgen. Ze wordt gehonoreerd met 6 studiepunten, net zoals die seminaries. Door de stage kunnen de studenten Politieke Communicatie meer praktische vaardigheden leren. Die optie past helemaal in het competentiegericht en studentgecentreerd onderwijs dat de Universiteit Antwerpen voorstaat. De Universiteit Antwerpen heeft als officiële politiek dat het onderwijs niet langer uitsluitend in het teken staat van klassieke kennis­overdracht, maar dat integendeel werk wordt gemaakt van leeromgevingen waarin de studenten worden uitgedaagd om de opgedane kennis, vaardigheden en attitudes, geïntegreerd toe te passen. Het mag duidelijk zijn dat de opleiding Politieke Communicatie zich situeert in een specifieke maatschappelijke sector en beroepenveld waardoor het mogelijk moet zijn om studenten op bijzonder relevante en toepasselijke stageplaatsen te krijgen.

Masterproef De masterproef in de Politieke Communicatie is het sluitstuk van de opleiding. Het is immers de bedoeling in de masterthesis aan te tonen dat je de gangbare sociaal-­ wetenschappelijke onderzoeksmethoden zo goed beheerst dat je deze zelfstandig kan toepassen. De onderwerpen mogen zelf gekozen worden, maar ze moeten wel voortkomen uit een beperkte lijst van onderwerpen aansluitend bij de seminaries. Dat geeft ook de mogelijkheid om aan collectieve thesisbegeleiding te doen door het organiseren van sessies waarin samen rond naburige onderwerpen wordt gewerkt. De uitwerking van het onderwerp houdt grote vrijheid in. Je wordt aangemoedigd zelf empirisch onderzoek te doen op basis van eigen dataverzameling of op basis van ­gepubliceerde primaire bronnen. Het maken van een literatuurstudie is enkel mogelijk wanneer het om een onontgonnen terrein gaat waarover onderzoeksliteratuur bij elkaar wordt gebracht. De thesis wordt opgesteld volgens alle regels van de kunst, zowel inhoudelijk als f­ ormeel. Afgestudeerden dienen er immers toe in staat te zijn om een wetenschappelijk verslag of eindrapport af te leveren. De thesis staat voor 15 studiepunten en wordt overwegend beoordeeld op basis van de volgende criteria: originaliteit, volledigheid, wetenschappelijke kwaliteit, politieke, wetenschappelijke en maatschappelijke relevantie, stijl, relevantie in relatie tot het beroepenveld. | 16

Praktisch De deadline voor het indienen van het formulier met het voorgestelde onderwerp en de voorgestelde promotor (die het formulier ook moet ondertekenen!) is in november, die voor het indienen van de thesis begin juni. Thesissen worden door de promotor intensief begeleid en sommige docenten richten hiertoe thesiscolloquia in. • 15 sp. (1/4de totaal) • derde blok exclusief: Paasvakantie tot half juni • Omvang ong. 20 000 woorden • Twee soorten verdediging: • individueel: student + promotor + beoordelaar (15/20) • collectief: alle studenten + alle docenten (5/20) • + prijs voor Beste Scriptie in Politieke Communicatie (adviescomité) • Thesissen indienen zowel op papier als elektronisch (online)

Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bachelor-masterstructuur Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je: • rechtstreeks instromen in een masteropleiding • eerst een schakelprogramma volgen (na een professionele bacheloropleiding) • eerst een voorbereidingsprogramma volgen (na een academische bacheloropleiding)

academische bachelor professionele bachelor

à

rechtstreekse instroom

à

à

voorbereidingsprogramma

à

à

schakelprogramma

à

academische master

Dankzij de bachelor-masterstructuur heb je als student vaak keuzemogelijkheden bij het invullen van je studieprogramma. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Leerkrediet Het is belangrijk dat je voldoende studievoortgang boekt in je studietraject: als je studiepunten opneemt is het de bedoeling dat je ze opnieuw verwerft door te slagen voor

17 |

je examens. Om je studievoortgang te bewaken, is het leerkrediet in het leven geroepen. Alle info over het leerkrediet vind je op www.ua.ac.be/studiepunten. Als je geen studievoortgang boekt en op een negatief leerkrediet strandt, is het te laat. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van je studieprogramma hebt behaald.

Studiebegeleiding Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma in handen krijgt. •

Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Stel ons al je vragen over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet…

•

Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfel over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek ‘Kijk op kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze’ kunnen jou hierbij helpen.

•

Erkenning van eerder verworven competenties (EVC) Contacteer de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer info vind je op www.ua.ac.be/evc.

•

Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden. Hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof? Hoe maak je een schema? Hoe maak je goede nota’s? We helpen je ook realistische planningen te maken en doen oefeningen om uitstelgedrag tegen te gaan.

•

Psychologische begeleiding en psychotherapie Ook wanneer je kampt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, …) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken.

| 18

19 |

•

Begeleiding van studenten met een functiebeperking Heb je een functiebeperking zoals een fysieke handicap, chronische ziekte, leer­ probleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem? Ook dan kan je bij ons terecht voor begeleiding. Als je beschikt over een geldig attest kan je ook bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Dien je aanvraag tijdig in via www.ua.ac.be/functiebeperking.

•

Begeleiding van studenten met een topsport- of kunstbeoefening Beoefen je sport of kunst op een hoog niveau, dan kan je eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. De Sportcommissie beoordeelt aanvragen van topsporters, de Commissie Cultuur die van kunstbeoefenaars. Meer info vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst.

•

Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en voor informatie over verdere studies.

Informatie en afspraken verlopen verder steeds via het Studenteninformatiepunt (STIP): • info: T +32 3 265 48 72 of stip.ua.ac.be • afspraken: enkel telefonisch: T +32 3 265 48 72 Neem ook een kijkje op www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma en vrijstellingen kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb. Taalbegeleiding: academisch Nederlands Bij het ‘Monitoraat op maat’ kan je terecht voor gratis taalondersteuning academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor ondersteuning bij o.a. het schrijven van een academische paper of het lezen van wetenschappelijke teksten, organiseren ze contactmomenten in kleine groep. De ondersteuning sluit aan bij je eigen werkstukken en studiemateriaal. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat.

Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma’s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. | 20

In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Heb je interesse in een buitenlandse studie-ervaring? Meer info vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis.

Infomomenten Nog vragen? Kom ze ons persoonlijk stellen. Een overzicht van alle infodagen en masterbeurzen in 2013 vind je op www.ua.ac.be/infomomenten. Open campusdagen Op 23 maart en 27 april ben je welkom op onze open campusdagen. Dé gelegenheid om alle informatie uit de eerste hand te krijgen. Babbel met proffen, studenten en studenten­ begeleiders. Bezoek bib, aula en labo. Kortom: snuif de sfeer aan de Universiteit Antwerpen op. www.ua.ac.be/opencampusdagen Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze? Of wil je graag bevestiging van je keuze? Kom dan naar de infomarkt op 4 september: alle infostanden van alle opleidingen op één plaats. Laatste kans om vragen te stellen, cursussen te doorbladeren en brochures mee naar huis te nemen. www.ua.ac.be/infomarkt

Nuttige websites Opleidingsaanbod Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen aanbiedt.

21 |

Inschrijven Een (master)opleiding gekozen? Alle praktische informatie over inschrijven vind je op www.ua.ac.be/inschrijven. Blackboard Na je inschrijving krijg je toegang tot de digitale leeromgeving Blackboard. Je vindt er niet alleen aanvullingen op je cursussen, maar ook je webmail, de academische kalender, informatie over financiering van je studies, huisvesting, studentenjobs ... Inloggen kan via https://blackboard.ua.ac.be. Campussen Op www.ua.ac.be/route vind je campusplannetjes en de wegbeschrijvingen naar onze campussen.

Adviescomité De opleiding master politieke communicatie vindt het belangrijk om contacten te ­onderhouden met de beroepspraktijk van massamedia, politici en political ­consultants. Daarom werd een “Adviescomité master politieke communicatie” in het leven g­ eroepen. Feedback uit de praktijk is noodzakelijk om onze wetenschappelijke opleiding “scherp” te houden, actueel en realistisch. Op geregelde tijden wordt advies gevraagd aan een groep van deskundigen uit de politiek, het middenveld, de audiovisuele en geschreven media, en de communicatie. Zo bijvoorbeeld zetelen deze deskundigen van het “­Adviescomité master politieke communicatie” in de jury voor het toekennen van de prijs voor de beste scriptie. Van het Adviescomité master politieke communicatie maken onder meer volgende ­personen deel uit: Media (audiovisueel) • Marc Van de Looverbosch (VRT-radiojournalist Wetstraat; voorzitter Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België - AVBB) • Dirk Van den Bogaert (VTM-journalist Wetstraat) • Tim Pauwels (VRT-journalist Wetstraat) • Peter Vandermeersch (hoofdredacteur NRC Handelsblad ) • Luc Van der Kelen (hoofdredacteur Het Laatste Nieuws)

| 22

Politiek en communicatie • Noël Slangen (spindoctor; voormalig algemeen directeur Open VLD; oprichter Groep C) • Fons Van Dyck (directeur think/BBDO; communicatieadviseur VLD; voorheen Sp.a woordvoerder) • Monique Delvou (Communication Advisor Belfius Bank SA; voorheen politiek woordvoerder CD&V) Politici Algemeen • Patrick Janssens (gewezen burgemeester Antwerpen (Sp.a); verleden in communicatie en marketing) • Bart De Wever (burgemeester Antwerpen; voorzitter N-VA) • Kathleen Van Brempt (Sp.a Europarlementslid, voorheen Vlaams Minister) • Pieter De Crem (minister van Defensie, CD&V) • Meyrem Almaci (fractieleidster Ecolo-Groen) • John Crombez (staatssecretaris Fraudebestrijding, Sp.a) • Siegfried Bracke (volksvertegenwoordiger N-VA, voorheen VRT-journalist) • Gwendolyn Rutten (voorzitter Open VLD- volksvertegenwoordiger) • Kristof Calvo (volksvertegenwoordiger Groen, tevens alumnus van de Master) Politici en middenveld • Jos Geysels (voormalig voorzitter Agalev (Groen); voorzitter 11.11.11) • Kris Houthuys (hoofd pers en communicatie ACW) • Inge Vervotte (voormalig minister CD&V, voorzitter Emmaüs, zorgsector) Peilingen en politiek • Jan Drijvers (TNS Media) • Jan Callebaut (marketing- en communicatiestrateeg, opiniepeiler en CEO WHY5Research) • Jo Steyaert (oprichter onderzoeksbureau Indigov) • Patrick Coucke (general manager marktonderzoeksbureau Febelmar) Overheidscommunicatie • Geert Mareels (Vlaams E-government manager; projectleider Coördinatiecel Vlaams E-government - CORVE) • Milan Rutten (afdelingshoofd communicatiekanalen stad Antwerpen))

23 |

Visitatierapport politieke communicatie In mei 2007 kwam de visitatiecommissie politieke wetenschappen op bezoek in ­Antwerpen om (ondermeer) onze opleiding politieke communicatie te evalueren. Onze master was op dat moment nog niet van start gegaan, dus het ging om een p ­ apieren beoordeling (net zoals de andere masteropleidingen politieke wetenschappen in ­Vlaanderen trouwens). De visitatiecommissie was ronduit enthousiast over de master politieke communicatie. ­Visitaties werken met vergelijkende tabellen, je kan het vergelijken met een school­ rapport, waarop punten worden gegeven. Onze master kreeg maar liefst acht keer de score ‘excellent’ mee. In visitatietaal betekent een score ‘excellent’ dat de opleiding wat dat aspect als een ‘best practise’ kan beschouwd worden ‘dat internationaal als ­voorbeeld kan gelden voor andere opleidingen’. De commissie is overigens niet zo vrijgevig geweest met de punten, de master politieke communicatie scoorde het allerbeste van alle opleidingen politieke Wetenschappen in Vlaanderen. De commissie was vooral te spreken over het profiel van de opleiding (‘een unieke p ­ ositie in het Vlaamse universitaire landschap’) de coherentie en de opbouw van het p ­ rogramma (‘de communicatieve processen tussen politiek, media en publiek zijn e­ xcellent uitgewerkt’) en de opbouw en begeleiding van de masterproef. Wat de m ­ asterproef betreft deed de commissie de aanbeveling om een publieke verdediging in te lassen en tevens geeft zij het advies om te experimenteren met een stage. Beide zaken zijn o ­ ndertussen gebeurd.

Nuttige contactgegevens Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen Departement Communicatiewetenschappen Stadscampus Sint-Jacobstraat 2 2000 Antwerpen Indien u meer informatie wenst, contacteer dan de Onderwijsadministratie PSW via de online helpdesk, http://pswhelp.be Prof. dr. Christ’l De Landtsheer ([email protected]) Prof. dr. Stefaan Walgrave ([email protected]) www.ua.ac.be/psw en www.politiekecommunicatie.be

| 24