Plantyn ontwikkelt en verspreidt leermiddelen voor het basisonderwijs, het secundair onderwijs, het hoger en het wetenschappelijk onderwijs en het volwassenenonderwijs. Daarnaast geeft Plantyn ook publicaties uit over schoolmanagement, leerlingenbegeleiding, personeelsbeleid voor het onderwijs en didactische ondersteuning van leerkrachten en educatief materiaal voor de thuismarkt. De uitgeverij is zowel in het Nederlandstalige als in het Franstalige landsgedeelte actief. Doorheen al onze activiteiten streven we ernaar om maximale kansen te bieden aan alle lerenden, rekening houdend met de individuele situatie en interesses, en willen we ertoe bijdragen dat leerkrachten in optimale omstandigheden kunnen werken. Het is immers onze overtuiging dat leren op een eigentijdse en aangename manier kan, wat tot uiting komt in onze slogan “’t leren is mooi”. Plantyn maakt deel uit van de educatieve uitgeefgroep “Infinitas learning”. Plantyn Adres: Motstraat 32, 2800 Mechelen Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 E-mail:
[email protected] Website: www.plantyn.com
Ontwerp en opmaak binnenwerk: Press Point, Mediabuilders Ontwerp en opmaak omslag: Case Sensitive Illustraties: Vera Smeulders, Chantal Kees Illustratieverantwoording: aan de firma’s, instellingen en personen waarvan we de illustraties mochten publiceren: De Lijn (Stefaan Van Hul), NMBS, Gazelle, Federale politie (Jos Balcaen, Petra De Weser, Lavinia Wouters), BIVV, Stockxpert, Stock.xchnge, Fotolia en Plantyn. NUR 137 © Plantyn nv, Mechelen, België Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. ISBN 978-90-301-3166-3
D2011/0032/821
Inhoudstafel 1 Rebusspel
5
2 Vervoermiddelen
8
2.1 Bus 2.2 Trein 2.3 Fiets
14
3 Gedrag in het verkeer
23
3.1 Verkeersborden 3.2 Verkeerstrap 3.3 Afspraken in het verkeer
8
19
23 27 28
4 Veilig verkeer
30
5 Verkeer in de media
33
6 Kennen en kunnen
36
Panorama | Verkeer | 3
We gebruiken de volgende icoontjes. Opdracht, je moet dus iets doen.
Dit moet je goed kennen.
Tips om te leren.
Gebruik internet.
4 | Verkeer | Panorama
1 Rebusspel OPDRACHT 1. Ontcijfer elke rebus en noteer je oplossing op de invullijn. 2. Ga nu klassikaal na wie van je klasgenoten met welk vervoermiddel komt. 3. Noteer dan de voornamen van je klasgenoten achter het juiste vervoermiddel. Zorg voor een juiste spelling! klasgenoten:
metro
klasgenoten:
bromfiets
klasgenoten:
auto
klasgenoten:
trein
Panorama | Verkeer | 5
klasgenoten:
tram
klasgenoten:
bus
klasgenoten:
te voet
klasgenoten:
fiets
Auto’s, fietsen, trams, treinen, bromfietsen, metro’s … zijn voorbeelden van
6 | Verkeer | Panorama
vervoermiddelen
.
Wanneer je over een bepaald onderwerp in de les leert, stap dan even de plaatselijke bibliotheek binnen. Zoek daar een informatief boek over dat onderwerp en lees er telkens een kwartier voor het slapengaan in. Misschien weet je binnenkort meer dan je leerkracht? Boeken over verkeer(smiddelen) vind je er zeker … Veel zoek- en leesplezier! Trouwens, kinderen onder de 16 jaar kunnen zich vaak gratis lid maken van een bib. Waar wacht je nog op? Op het internet vind je ook veel informatie over verschillende zaken. Surf op een woensdagmiddag eens naar een zoekrobot (www.google.be, www.altavista.be …) en tik daar een aantal trefwoorden in die je tijdens de lessen geleerd hebt. Klik op de links als je leuke dingen tegenkomt. Maar denk er aan dat informatie op het net niet steeds gecontroleerd wordt. Er kan ook foutieve informatie opstaan … Geloof dus niet steeds alles wat je leest! LEREN LEREN
Panorama | Verkeer | 7
2 Vervoermiddelen Je kan je op heel wat manieren verplaatsen. In dit hoofdstuk verkennen we enkele vervoersmiddelen die je in je leven regelmatig zult gebruiken.
2.1 Bus OPDRACHT 1. Lees aandachtig het werkblaadje dat je van je leerkracht krijgt. 2. Ga nu met de klas naar de dichtstbijzijnde bushalte en los daar de vraagjes van het werkblad op. Noteer de juiste benamingen op de invullijntjes. Kies uit: naam vervoermaatschappij, busnummers, bestemmingen, naam halte, zonenummer.
naam vervoersmaatschappij
busnummer
naam halte bestemming zonenummer
Je vindt bij de haltepaal of het bushokje ook steeds een vol cijfers terug. Hier staan de
uren
haltes
op. Vaak staan er ook
tabel
en de
symbolen
op die
verwijzen naar bepaalde uitzonderingen. Wanneer je aan een halte staat waar er verschillende buslijnen langskomen, moet je goed opletten dat je de juiste bus neemt. Daarom moet je goed letten op de
tekst
boven aan de voorkant van de bus. Hierop staat
telkens het busnummer en de bestemming. De organisatie die zorgt voor het openbaar busvervoer in Vlaanderen heet
De Lijn 8 | Verkeer | Panorama
.
OPDRACHT 1. Bussen maken gebruik van een uurregeling. Waar kun je zo’n uurregeling terugvinden? Aan de haltepaal, in het bushokje, op de website,... 2. Bestudeer de uurregelingen op de volgende pagina en los de bijhorende meerkeuzevraagjes op. Opgepast: soms zijn er meerdere antwoorden correct!
Panorama | Verkeer | 9
a. Deze tabel met uurregeling geldt voor de lijnen 287. 288. 289. b. Deze uurregeling geldt tijdens schoolvakanties van maandag tot vrijdag. tijdens schoolperiodes van maandag tot vrijdag. op zaterdag. c. Tussen de halte Mechelen station en Kapelle-op-den-Bos station liggen 5 belangrijke haltes. 7 belangrijke haltes. 9 belangrijke haltes. d. Bus 288 rijdt tussen de gemeenten Mechelen - Breendonk. Mechelen - Brussel. Mechelen - Londerzeel. e. Mijn trein komt in Mechelen aan om 07.15 u. Ik wil heel snel naar huis en woon heel dicht bij de bushalte Kapelle-op-den-Bos kerk. Op welk uur kan ik dan een bus nemen? 07.20 u. 07.45 u. 08.20 u. f. Het symbool betekent dat deze bus niet rijdt op woensdag. ook rijdt tijdens examenperiodes. op woensdag rijdt. g. Bus 288 en bus 289 komen allebei langs de halte Leest dorp. de halte Breendonk Moorstraat. de halte Hombeek dorp. h. Als ik bus 288 om 11.33 u. neem aan de halte Hombeek Huis ten Halve, dan kom ik in Londerzeel station aan om 11 45 u. 11.55 u. 11.59 u. i. Bus 288 rijdt maar driemaal per dag langs de halte Kapelle-op-den-Bos college. Waarom? Omdat er weinig volk woont. Omdat hier een school gelegen is. Omdat er een wegomleiding is. j. Hoe lang zit ik op de bus als ik om 13.52 u. aan halte Mechelen station lijn 289 neem en uitstap aan halte Tisselt kerk? 19 minuten. 21 minuten. 23 minuten.
10 | Verkeer | Panorama
OPDRACHT Je kunt ook je route plannen via de site van De Lijn (www.delijn.be). Surf er naartoe en plan mee de route van de volgende tieners.
Hallo, ik ben Sil. Samen met mijn ouders en mijn zus woon ik in Sint-Niklaas (Stationsstraat 6). Deze zaterdag wil ik graag Robin bezoeken. Ik heb hem leren kennen tijdens onze vakantie in Frankrijk. We moeten dringend bijpraten. Hij woont in Steendorp (Dahlialaan 7). Ik kan pas na mijn gitaarles vertrekken. Deze duurt van 10 uur tot 11.30 uur. Help je even mee mijn route plannen via het internet?
Welke bus moet ik nemen? Als je in de voorlaatste kolom van de tabel klikt op details kun je ook de volgende vraagjes oplossen. Ligt de bushalte net voor Sils voordeur? Naar welke halte moet hij wandelen? Wanneer vertrekt de bus? Aan welke halte moet Sil uit de bus stappen? Wanneer komt hij bij Robin aan? Moet hij overstappen?
Waar?
Moet hij wandelen?
Hoeveel m?
Ola, ik ben Sofia. Ik woon in Hombeek (Expoelstraat 14). Volgende week woensdag heb ik een afspraak om 15 uur bij mijn tandarts in Meise (Nieuwelaan 56). Op dat moment is er niemand thuis. Ik moet dus met de bus ter plaatse raken. Help je even mee om mijn route te plannen via het internet?
Wanneer vertrekt de bus? Welk busnummer heeft de bus? Moet Sofia overstappen? Waar? Hoe lang moet ze op de volgende bus wachten? Welk busnummer heeft de volgende bus?
Panorama | Verkeer | 11
Wanneer stapt ze van de bus? Wanneer komt ze bij de tandarts aan? Moet ze wandelen?
Hoeveel m?
Hallo, ik ben Tarik. Ik woon in Antwerpen (Draakstraat 17). Morgen hebben we pedagogische studiedag. Ik wil dan mijn broer bezoeken die in Gent studeert. Hij zit daar op kot (Kazernenstraat 14). Ik ga eerst uitslapen en dan ga ik op stap. Help je even mee om mijn route te plannen via het internet?
Als je nu weer op details klikt, merk je een duidelijk verschil met de vorige twee opzoekingen. Welk?
Zou je zelf gebruikmaken van de routeplanner als je met het openbaar vervoer moet reizen? Waarom wel / niet?
Wanneer je nog tijd overhebt, kun je zelf eens een route kiezen (adres van familie of vrienden …) en via de routeplanner van De Lijn je planning bekijken. Noteer hieronder kort de belangrijkste informatie (vertrek, aankomst, overstappen, busnummer …). Ik ga naar Ik neem bus (nummer) halte
. Die woont in (adres) . Die vertrekt om
aan
en komt aan om . Ik moet
12 | Verkeer | Panorama
.
aan halte overstappen.
Noteer de juiste benamingen op de invullijntjes. Kies uit: routeplanner, website, aandachtig, uitzonderingen, omleidingen. Informatie over de uurregelingen vind je terug op de infoborden bij een haltepaal of bushokje en ook op de van De Lijn. Je kunt daar via de
website routeplanner
je weg
uitstippelen. Wanneer je werkt met uurregelingen moet je heel
aandachtig
zijn, want je kunt je gemakkelijk vergissen in het
aflezen of intypen. Denk eraan dat je ook rekening moet houden met
uitzonderingen omleidingen
(bv. rijdt niet op woensdag) en met (door wegenwerken). Het is belangrijk dat je
informatie kunt terugvinden via de uurregelingen. Maak dus zeker de oefeningen van in de klas opnieuw en verzin zelf nog wat andere opdrachten.
Panorama | Verkeer | 13
2.2 Trein Wanneer hebben jullie al eens een trein genomen?
Wat zijn opvallende verschillen tussen verplaatsingen met de trein en de bus? (omgeving / vervoermiddel / sfeer) trein
bus
perron in station
haltepaal
treinbegeleider
geen treinbegeleider
verschillende wagons
één bus
eerste en tweede klasse
geen onderscheid in klasse
meer mensen vervoeren
kleinere groep mensen
langere routes
kortere routes
op rails
op de straat
OPDRACHT
welke organisatie is dit logo? Nationale Van Maatschappij van de Belgische Spoorwegen (NMBS) Wat verzorgt deze organisatie in België? treinvervoer Som enkele stations op die rond je schoolgemeente liggen.
14 | Verkeer | Panorama
OPDRACHT Ook wie met de trein reist, heeft een vervoerbewijs nodig.
E
A B C
D
F
Op een biljet vind je verschillende informatie terug. Plaats de letters van de volgende begrippen op de juiste plaats. A station van vertrek B station van aankomst
C datum D klasse waarin je reist
E enkele reis of heen en terug F prijs
NMBS staat voor Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen
.
Deze organisatie verzorgt het
treinvervoer
een vervoerbewijs vind je allerlei informatie terug zoals Op
klasse
,
, station van aankomst ,
prijs
in België.
datum
,
, station van vertrek
enkel of heen en , terug
, ...
Zonder een geldig biljet rijden heet ‘zwartrijden’. Wanneer de conducteur je hierop betrapt, moet je een
boete
betalen.
Panorama | Verkeer | 15
OPDRACHT In het station hangen ook altijd affiches waarop je de uurregelingen kunt aflezen. Hierop vinden reizigers de nodige informatie over de reistijden. Dit is handig als je de trein gemist hebt of wanneer er vertragingen zijn. De volgende affiche komt uit het station van Mechelen. Deze geeft de uurregelingen aan van de treinen die in Mechelen vertrekken tussen 21 uur en 22 uur. Bekijk ze aandachtig met je medeleerling en probeer dan samen de vraagjes op te lossen. 1 Wanneer vertrekt de eerste trein?
21u00
2 Wat is de eindbestemming (= aankomst) van die eerste trein?
Leuven
3 Wanneer komt die op de eindbestemming aan?
21u25
4 Waarom staan er nog 5 andere gemeenten met tijdstippen achter in dat vakje? Dit zijn de tussen stops 5 Wanneer vertrekt de trein richting Sint-Niklaas?
21u14
6 Wanneer kom je dan op je bestemming aan?
21u46
7 Hoeveel tussenstops (= haltes) maakt deze trein?
4 tussenstops
8 Uit hoeveel treinen kun je kiezen tussen 21 uur en 22 uur als je naar Antwerpen-Centraal moet?
4 treinen
16 | Verkeer | Panorama
9 Hoeveel treinen vertrekken er in totaal vanuit Mechelen tussen 21 uur en 22 uur?
10 treinen
10 Waarnaar verwijzen de cijfers in de allerlaatste kolom?
het perron waarop de trein vertrekt
OPDRACHT Net als bij de bus kun je ook voor treinritten de uurregelingen bekijken op een website. Je moet hiervoor een andere website gebruiken: www.b-rail. be. Handig wanneer je thuis iets wilt opzoeken of controleren in verband met je treinreis. In de volgende opdrachten gaan we hiermee oefenen. Surf maar naar bovenstaande site. Je zult waarschijnlijk eerst je taal moeten kiezen voor je op de beginpagina komt. Daarna kun je via het kadertje van de dienstregeling aan de slag. 1 Je wilt deze zaterdag gaan shoppen in Antwerpen. Na een lekker ontbijt zijn jullie van plan om rond 10 uur de trein te nemen. .
Het dichtstbijzijnde NMBS-station is
Typ stap voor stap de nodige gegevens in op de website.
Wat krijg je als resultaat wanneer je je gegevens bevestigt?
een tabel
Selecteer de trein die je het meest aanspreekt door het vierkantje aan te vinken en bekijk de details van je selectie. Beantwoord nu onderstaande vraagjes.
Wanneer vertrekt de trein?
Op welk spoor?
Wanneer komt de trein aan?
Op welk spoor?
Moet je overstappen?
2 Verzin nu met de klas een andere situatie en bepaal een vertrekuur. Noteer hieronder kort de gegevens.
Situatie:
Datum:
Station van vertrek:
Station van aankomst:
Gepland uur van vertrek:
Panorama | Verkeer | 17
3 Zoek nu voor deze situatie een geschikte (=
Wanneer vertrekt de trein?
Op welk spoor?
Wanneer komt de trein aan?
Op welk spoor?
Moet je overstappen? Busregelingen vind je op www. treinregelingen op www.
goede, passend
delijn b-rail
) uurregeling.
.be en .be.
Net als bij de uurregelingen van de bus is het belangrijk dat je ook de uurregelingen van de trein begrijpt of zelf kan opzoeken. Je kan deze niet vanbuiten leren, maar je moet veel oefenen. Welke gegevens moet je op de websites ingeven om de geschikte bus of trein te vinden?
plaats van vertrek, plaats van aankomst, tijdstip en datum
18 | Verkeer | Panorama
2.3 Fiets fiets
Welk vervoermiddel gebruiken jongeren het meest?
In welke situaties (= wanneer) gebruik je je fiets? naar school komen, naar vrienden gaan, gezinsuitstapje, ...
OPDRACHT Kennen jullie de onderdelen van een fiets? Schrijf de juiste benaming bij het onderdeel. Kies uit: stuur, zadel, voorlicht, achterlicht, reflecterende strook, velg, spaak, band, rem, bel, kader, bagagedrager, ketting, ventiel, spatbord.
bel
stuur
rem
zadel
voorlicht
bagagedrager achterlicht
ketting spatbord reflecterende strook
band
kader ventiel spaak velg Panorama | Verkeer | 19
OPDRACHT Heel wat jongeren rijden met een fiets waarvan het licht niet werkt of waarvan de remmen stuk zijn … Dit kan voor gevaarlijke situaties zorgen in het verkeer. Op de volgende pagina vind je een controlekaart voor de fiets. Vul deze controlekaart in voor jouw fiets.
20 | Verkeer | Panorama
Panorama | Verkeer | 21
Is jouw fiets in orde?
22 | Verkeer | Panorama
3 Gedrag in het verkeer 3.1 Verkeersborden
Panorama | Verkeer | 23
OPDRACHT 1 Bekijk de collage op de vorige pagina. Welke situaties herken je?
politieagenten, files, rijbewijs, fietser die afdraait,
verkeer op een kruispunt, verkeersborden
2 In de tabel hieronder staan zes verkeersborden. Ken jij de betekenis van deze verkeersborden? Bespreek ze even met je buur.
opgepast: schoolomgeving, verplicht fietspad, verboden voor
voertuigen, parkeerplaats, verplicht stoppen, begin bebouwde kom
3 Volgens de Belgische wegcode bestaan er zes soorten verkeersborden. Schrijf onder elk verkeersbord de juiste naam. Kies uit: aanwijzingsbord – gebodsbord – verbodsbord – gevaarsbord – bord over voorrang – bord over stilstaan en parkeren
gevaarsbord SOORT:
gebodsbord SOORT:
verbodsbord SOORT:
vorm: driehoek
vorm: rond
vorm: rond
kleur: rood/zwart
kleur: blauw/wit
kleur: rood/zwart
bord over SOORT:
bord over SOORT:
SOORT:
stilstaan/parkeren
voorrang
aanwijzingsbord
4 De eerste drie verkeersborden in de tabel hebben altijd dezelfde vorm en kleur. Bespreek van die borden de vorm en de kleur. De laatste drie borden bestaan uit verschillende vormen en kleuren.
24 | Verkeer | Panorama
OPDRACHT 1 Bekijk de verschillende verkeersborden. 2 Lees de verschillende betekenissen. 3 Schrijf het nummer van het verkeersbord bij de juiste betekenis.
2
6
3
4
5
1 10 2 7
7
8
9
Verplicht de door de pijl aangeduide richting te volgen. Parking voorbehouden voor personen met een handicap. Voorrang verlenen aan de andere bestuurders. Hier begint een zone met een snelheidsbeperking van 30 km per uur. Het wordt vaak gebruikt aan scholen en in een druk stadscentrum.
6
Verboden links in te halen.
4
Opgepast, je nadert een verkeersplateau.
5
Aan het volgende kruispunt is er een opstelvak voor fietsers. Zij mogen hier in dit vak voor de auto’s komen staan.
3
Dit bord geeft de afstand in kilometer tot de stad Tongeren.
9
Verboden aan het volgende kruispunt de straat in te slaan in de richting die de pijl aangeeft.
8
Voorrang van rechts.
Panorama | Verkeer | 25
OPDRACHT 1 Surf nu naar de volgende website www.woltersplantyn.be/extra/knip. 2 Klik onder ‘documentatie’ op ‘ICT-materiaal’. 3 Nu kun je enkele leuke spelletjes doen waarbij je als fietser of voetganger moet bewijzen hoe veilig jij bent in het verkeer. Succes! Er zijn verschillende soorten verkeersborden volgens de Belgische wegcode. Schrijf onder het verkeersbord over welke soort het hier gaat.
aanwijzingsbord
gevaarsbord
vorm: driehoek
bord voorrang
kleur: rood/zwart
bord stilstaan en parkeren
gebodsbord
verbodsbord
vorm: rond
vorm: rond
kleur: blauw/wit
kleur: rood/zwart
Benoem van de 3 laatste verkeersborden ook de vorm & kleur. De betekenis van verkeersborden die voor voetgangers en fietsers belangrijk zijn, moet je zeker kennen.
Als je alle verkeersborden wilt bekijken met hun juiste betekenis, surf dan naar www.wegcode.be.
26 | Verkeer | Panorama
3.2 Verkeerstrap De verkeersborden ken je nu al. Maar er zijn nog andere zaken die het verkeer veiliger willen maken. OPDRACHT 1 Bekijk aandachtig de foto’s. 2 Schrijf onder elke foto wat of wie het verkeer probeert veiliger te maken. 3 Trek met een lat een lijn naar de plaats waar deze foto’s thuishoren op de verkeerstrap.
politie
verkeerslicht
verkeersreglement verkeersbord
In het verkeer heb je vier niveaus: je moet eerst rekening houden met de
verkeersreglementen , dan met de daarna met de
politie
verkeerslichten
verkeersborden
,
en ten slotte met de
. Dit noemen we de
verkeerstrap
.
Panorama | Verkeer | 27
3.3 Afspraken in het verkeer OPDRACHT 1 Lees de zinnetjes bij elke situatie. 2 Omcirkel de letter van het antwoord zoals jij zou reageren. 3 Na afloop bespreek jij jouw antwoorden met je buur. 1 Ik sta voor het zebrapad. Een auto stopt om mij over te laten. Wat doe je? A. Ik loop snel over zonder naar de automobilist te kijken. B. Ik wandel over en steek mijn hand even omhoog naar de automobilist. C. Ik blijf staan en laat de auto eerst verder rijden. 2 Als je in de trein zit en de conducteur komt langs, dan … A. blijf ik gewoon uit het raam kijken en wacht tot hij mijn vervoerbewijs vraagt. B. neem ik mijn vervoerbewijs uit mijn tas en geef het aan de conducteur. C. ligt mijn vervoerbewijs al op voorhand klaar op het tafeltje. 3 Je fietst op het fietspad, maar er wandelen voetgangers op het fietspad. Ik … A. schreeuw van ver dat ze aan de kant moeten. B. bel even om aan te geven dat ze me even moeten laten voorbijgaan. C. blijf bellen tot ik de voetgangers voorbijgereden ben. 4 Je zit op de bus en je krijgt een oproep op je gsm. Je beantwoordt de oproep en … A. probeert zo zacht mogelijk te praten om de andere reizigers niet te hinderen. B. praat luid om boven het lawaai van de bus verstaanbaar te zijn. C. vraagt om later terug te bellen, omdat je nu op de bus zit. In elk voorbeeld kun je anders reageren. Je kunt reageren zodat het voor jou het best uitkomt, maar je kunt ook reageren met een beetje begrip (= andere begrijpen, respect voor de andere mensen. We spreken dan over hoffelijk gedrag. OPDRACHT 1 Bekijk de volgende affiches over hoffelijkheid. 2 Noteer onder elke affiche waar deze campagne de nadruk op legt.
voetgangers
respecteren op het
zebrapad
28 | Verkeer | Panorama
gsm-gebruik in de auto
)
tonen van je
respect hebben voor de
vervoerbewijs op de
andere reizigers
trein
3 Vul het schrijfkader aan over hoe hoffelijk jij zelf bent in het verkeer. Ik ben zelf al vaak hoffelijk in het verkeer, want ik … (Wat doe je nu al?)
Ik kan misschien nog meer hoffelijk zijn door … (Wat zou je nog willen doen?)
Panorama | Verkeer | 29
4 Veilig verkeer OPDRACHT 1 Bekijk aandachtig de tekening. 2 Omcirkel de dingen die mislopen. 3 Bewerk de tekening zodat de situatie rond de schoolpoort verkeersveiliger wordt.
zebrapad parking zone 30
30 | Verkeer | Panorama
4 Ga samen met de klasgroep de eigen schoolomgeving verkennen. Duid op het stratenplan onveilige verkeerssituaties aan of noteer ze op een blaadje papier. Achteraf bespreken jullie de opmerkingen klassikaal. 5 Vul op basis van het klasgesprek de onderstaande tabel in. Trek dan een conclusie over de verkeersveiligheid rond jullie school. veilige situaties
onveilige situaties
Besluit We kunnen besluiten dat onze schoolomgeving veilig/onveilig is. De volgende zaken tonen dit aan:
6 Maar hoe zit het met je eigen houding in het verkeer? Houd jij je altijd aan de regels? Of durf je af en toe eens gevaarlijke situaties uit te lokken? Noteren maar …
Schrap wat niet past bij veilige verkeerssituaties: fout geparkeerde wagens – zebrapaden – brede voetpaden – een gesloten overweg over fietsen – oversteken bij een rood licht – een fiets die volledig in orde is – fietsstroken – verkeersdrempels – handen uitsteken wanneer je van richting verandert – te snel rijdende wagens – duidelijk leesbare verkeersborden.
Panorama | Verkeer | 31
Misschien kun je nog andere zaken opsommen die ook zorgen voor veilige verkeerssituaties:
dragen van de gordel, dragen van een fluohesje, fietslicht in het donker aanzetten, ...
In de les leer je veel nieuwe dingen. Je kunt deze beter onthouden als je daarbij zelf voorbeelden zoekt die je in het dagelijks leven tegenkomt. Hoe kun je dit nu doen? Bekijk tijdens je tocht naar school de verkeersborden. Als je in de auto zit, speur je de autosnelweg af naar hoffelijkheidcampagnes. Bestudeer een bushalte of een treinstation als je gaat winkelen in de stad. Kijk of de mensen rondom je de verkeersregels respecteren. Lees in de krant artikels die over het verkeer gaan. LEREN LEREN
32 | Verkeer | Panorama
5 Verkeer in de media OPDRACHT 1 Lees aandachtig de krantenkoppen.
MEER VLIEGREIZEN GEBOEKT DEZE ZOMER
EXTRA FILE OP E19 HAVEN VAN ZEEBRUGGE OPENT NIEUW DOK MAN KOMT OM BIJ ONGEVAL IN GENK TREINEN VANUIT LEUVEN 3 UUR VERTRAGING VROUW IN LEVENSGEVAAR NA ONGELUK MET BROMFIETS 2 Wat hebben deze krantenkoppen met verkeer te maken? Bespreek klassikaal even kort. 3 Breng zelf krantenartikels over verschillende onderwerpen, die te maken hebben met verkeer, mee naar de klas. 4 Welk nieuws haalden jullie uit de krant? Noteer hieronder enkele krantenkoppen.
Krantenberichten staan vol feiten (= dingen die waar zijn) waarover mensen zich zelf een mening (= wat vind ik ervan) vormen. Een feit is een feit, maar meningen hierover verschillen heel vaak. Wanneer je een mening verkondigt, moet je die ook ondersteunen met argumenten (= soort uitleg bij je mening). Door goede argumenten kun je mensen overtuigen van je mening. LEREN LEREN
Panorama | Verkeer | 33
OPDRACHT 1 Lees hier het volgende feit: Files worden steeds langer
2 Verbind verschillende meningen met het juiste argument door er de correcte letter bij te plaatsen. Daarom … a. moeten mensen meer carpoolen (= samen naar het werk rijden b. moeten de autosnelwegen een extra rijstrook krijgen. c. moet het openbaar vervoer goedkoper worden.
).
Want ….
C A B
dan gaan meer mensen met de trein / bus / tram / metro naar het werk en zijn er minder wagens op de wegen. daardoor zullen er minder wagens op de weg zijn en is er dus ook minder kans op files. dan is er meer plaats op de weg en ontstaan er minder snel files.
3 Probeer nu bij de volgende feiten een mening en een bijhorend argument te noteren. Het voorbeeld hieronder toont hoe je dit het best doet. Voorbeeld Ik houd me altijd aan de verkeersregels. Antwoord A: Ik volg deze mening, want regels zijn er niet voor niets. Als iedereen zijn eigen zin zou doen, dan zou het verkeer nog veel gevaarlijker worden dan dat het nu al is. Daarom vind ik het heel belangrijk dat iedereen zich aan die regels houdt. Antwoord B: Ik ben niet helemaal akkoord met deze mening, want soms houd ik me niet altijd aan de verkeersregels. Soms ben ik te ongeduldig, niet voldoende aandachtig of volg ik zomaar mijn vrienden wanneer ze de straat oversteken op gelijk welke plek. Ik draag een fietshelm, want het beschermt je tegen gevaarlijke letsels.
Een fiets die niet volledig in orde is, is een gevaar op de weg.
34 | Verkeer | Panorama
Ik heb op school voldoende verkeersopvoeding gekregen. Ik weet perfect hoe ik me moet gedragen in elke verkeerssituatie.
feiten
In nieuwsberichten vind je veel
.
Mensen hebben over deze feiten verschillende
meningen van je standpunt, moet je sterke
. Wanneer je iemand wilt overtuigen
argumenten
aanbrengen.
Panorama | Verkeer | 35
6 Kennen en kunnen Aan het einde van dit boekje overlopen we nog even samen alles wat we geleerd hebben. In de eerste kolom staat wat je moet KENNEN en wat je moet KUNNEN. Voor je gaat leren, ga je eerst zoeken op welke pagina die leerstof staat. Dat schrijf je in de tweede kolom. Zodra je het stukje geleerd hebt en ook getest hebt of je het ook echt kunt, zet je een kruisje in de laatste kolom Zo zie je steeds wat je nog moet leren en wat je al gedaan hebt! Veel succes! LEREN LEREN
KENNEN • Welke verschillende vervoermiddelen bestaan er?
c
• Welke informatie vind je terug op een haltepaal?
c
• Welke organisatie verzorgt het busvervoer in Vlaanderen?
c
• Wat betekent de afkorting NMBS?
c
• Welke informatie vind je terug op een treinbiljet?
c
• Welke 6 soorten verkeersborden bestaan er?
c
• Wat betekent dit verkeersbord?
c
• Wat is de verkeerstrap?
c
• Wat betekent hoffelijkheid?
c
• Welke gevaarlijke verkeerssituaties situeren er zich rondom jouw school?
c
• Welke nieuwsfeiten in verband met verkeer komen regelmatig in de media?
c
• Wat is een feit?
c
• Wat is een mening?
c
• Wat is een argument?
c
36 | Verkeer | Panorama
KUNNEN • Rebussen kunnen oplossen.
c
• Informatie halen uit een bushaltepaal.
c
• Informatie halen uit tabellen met de uurregeling voor de bus.
c
• Plannen van een reis met de bus of de trein via het internet.
c
• Informatie op websites terugvinden.
c
• Onderdelen van een treinbiljet kunnen benoemen.
c
• Informatie halen uit een gele uurregelingsaffiche van de treinen.
c
• Enkele hoffelijkheidsregels opsommen.
c
• Onderdelen van een fiets benoemen.
c
• Soorten verkeersborden herkennen.
c
• Vorm en kleur van een groep verkeersborden benoemen.
c
• De betekenis van verkeersborden kunnen uitleggen.
c
• Informatie halen uit een krantenartikel.
c
• Negatieve en positieve verkeerssituaties herkennen.
c
• Eigen mening over verkeerssituaties kunnen geven.
c
• Eigen gedrag kunnen aanpassen aan de verkeerssituatie.
c
•
c
•
c
•
c
•
c
•
c
Panorama | Verkeer | 37
Notities
38 | Verkeer | Panorama
Panorama | Verkeer | 39
ISBN 978-90-301-3166-3