Plaats van biologicals in reumatisch lijden AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie
Welke aandoeningen ? Plaats van deze biologicals ? Welke biologicals ? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld met biologicals.
Reumatoide artritis
Spondylartropathieën (SpAs) Artritis geassocieerd met acute uveitis anterior
Spondylitis ankylosans (AS)
Kenmerken: Ongedifferentieerde SpA
SpAs Reactieve artritis
Psoriatische artritis
Artritis van IBD
Juveniele chronische artritis
– Afwezigheid van reumatoïd factor en reumatoïde knobbels – Inflammatoire perifere artritis – Spinale inflammatie: inflammatoire rugpijn, sacroiliitis met of zonder spondylitis – Inflammatoire enthesopathie – Klinische overeenstemming tussen de verschillende klinische entiteiten van de groep – Familiale aggregatie – Associatie met HLA-B27
Granfors K, et al. Arthritis Rheum 2002;46:606--13 2002;46:606
Sacroiliitis in spondylitis ankylosans •Bilaterale erosie en sclerosis
•Bilaterale ankylosis
Psoriasis is een systemische aandoening 5-30 % van de patiënten met psoriasis kunnen psoriatische artritis ontwikkelen Meestal binnen 5 –10 jaar na begin van cutane ziekte
Oligoarticulair lijden Polyarticulair lijden
Polyarticulaire vorm van Juveniele Chronische Artritis
In 15-25 % van JCA Meer dan 5 gewrichten Meestal symmetrisch
Welke aandoeningen ? Plaats van deze biologicals ? Welke biologicals ? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld met biologicals.
Reumatoide artritis Basistherapie ledertrexaat als standaard Eventueel andere : leflunomide (arava), salazopyrine.. Eventueel nood aan biologicals om betere functionele respons te krijgen ook betere bescherming radiologische aantasting
Spondylitis ankylosans
Oefentherapie NSAID Eventueel nood aan biologicals indien blijvende pijn, stijfheid, verhoging CRP. Verbetering functie en afremming radiografische aantasting.
Psoriasisartritis
Oligoarticulair : plaats lokale therapie Polyarticulair : ledertrexaat, evt arava Eventueel nood aan biologicals met gunstig effect cutaan, articulair functioneel en radiografische evolutie.
Welke aandoeningen ? Plaats van deze biologicals ? Welke biologicals ? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld met biologicals.
Biologicals Gericht tegen cytokines, IL 1, TNF, IL 6.... Gericht tegen cellen of celinteractie ...cept ...ab Anti TNF producten bij RA, SA, PsoA, JCA Andere producten enkel bij RA
Toename van TNF in een breed spectrum van autoimmuunziekten Ziekte van Crohn Spondylitis Ankylosans
Rheumatoïde artritis
Psoriasis Uveitis
Colitis ulcerosa
Psoriatische artritis
Etanercept (enbrel sc wekelijks)
Infliximab (Remicade) IV om de 8 weken na oplaadschema
Adalimumab (humira) sc om de 2 weken
Anti TNF producten in toekomst Certolizumab, PEG, sc, (Cimzia) Golimumab, sc
Interleukine 6
IL 6 receptor inhiberend antilichaam Tocilizumab (Roactemra) IV toediening om de 4 weken geen premedicatie
Rituximab (Mabthera) IV Chimeer monoclonaal antilichaam tegen CD20-positieve B cellen IV met premedicatie 2 infusen week O, week 2; ten vroegste herbehandeling na 6 maanden
Abatacept (Orencia) IV 1x/maand
Welke aandoeningen ? Plaats van deze biologicals ? Welke biologicals ? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld met biologicals.
Patiënt met biological Risico infecties, reactivatie TB, Hepatitis,.. Maligniteit ? Demyeliniserend lijden (PML, prog.multifocal leukoencephalopathy) Congestief hartlijden Inductie All, ANF, lupus like syndroom ? Allergische reactie lokaal; systemisch
Problemen qua vaccinaties : Tetanusvaccinatie, hepatitis vaccinatie, MMR kan bij autoimmuunlijden, ook tijdens therapie Influenza wordt aangeraden Extra argumenten voor pneumococcen vaccinatie
Problemen qua vaccinaties : Levende vaccins (vb gele koorts) oa : niet bij corticoiden > 2 mg/kg niet bij ledertrexaat en arava niet bij anti TNF (en andere biological) Vaccinatie mogelijk indien : Ledertrexaat minimum 3 maand gestopt, arava 1 jaar ?, remicade 6 maand, rituximab 1 jaar ? Herstart therapie kan na 3-4 weken
BESLUIT Nieuwe mogelijkheden Nieuwe problemen - adequate keuze - adequate follow-up : . efficiëntie, ziekteactiviteitsparameters . toxiciteit en secundaire problemen
